| (de) floep (pers) hübbe | angst hebben |
| ¨doë mauste mene rëg és vür krabbe | voor zo weinig geld werk ik niet |
| 'n aa vroo | een oude vrouw |
| 's Mérges zèk de boer : de hoes nie te joëge of te drijve, ve zulle gemêkkelek gedoën krijge.s' Oëves zekter dan : Ver hoeve nimei te jöëge of te drijve, ve zulle toch nimei gedoën krijge | nooit laten opjutten! |
| 't autgemaete krijge | de les gespeld worden |
| 't es allemoeël geë hoeërsnaaje | 't is niet gemakkelijk |
| 't Ès autgesnië z'ne paa!
't Es gekots en geschieëte ze vojer | Het is precies zijn vader |
| 't ès daudzin | het is doodzonde |
| 't Ès den aaë gekots ên gesjiëte | Een aartje naar zijn vaartje |
| 't ès kérmis èn de hél | als het regent en de zon schijnt |
| 't ès op zeeme noë viërig | het is zo goed als klaar |
| 't es zjus en sjèttelvod | hij is zo slap |
| 't kos êrger | het valt allemaal nogal mee |
| 't Lèste himme hèt geen maole | Wie sterft moet alles achterlaten |
| 't Lojt (vér den eiste kér) | Het luidt (voor de eerste maal) |
| 't Lojt op | Het luidt (voor de tweede maal) |
| 't rêngert; 't rèngert | het regent |
| 't vries; hindsje Vries zit op taok | het vriest |
| 't waerlich! 't waerlich! | sta mij toe dat ik uw onderbroek zie |
| ' t ès geen raut aut ' n vinster | het is niet zo erg |
| ' t ès wir staoking | er wordt weer gestaakt |
| ' t mênneke van Laun ès on mich | loomheid overvalt mij |
| ' t Vier laajmp nog | Het vuur smeult nog |
| ' t Vries de steen aut d' iëd | Het vriest dat het kraakt |
| ' t zeevert (e bitsje) | het motregent |
| aander vër zen kaar spanne | anderen voor zich laten werken |
| aanes maok ich tich wat aanes (aanester) wijs | geloof je mijn niet? |
| aater iemed zen vodde zitte | iemand aansporen |
| Aater m'n vaase vergeet de wêrd | Après moi le déluge |
| adjeu én de wénd vanaater | tot ziens, het ga je goed |
| al drig nen aop ne sjaune rink, tés en blaajf e lûllek dink | zot blijft zot |
| al geeste op zene kop ston... | al doe je alle moeite van de wereld, ik geef niet toe |
| al slichtste mich daud, wiët ich nog vanniks | sla me dood, ik weet het niet |
| alle bitsjes hélpe, zaag de még, en ze pisde én de zei | alle beetjes helpen |
| alle honsgezeek | om de haverklap |
| alle kérre | keer op keer |
| alleen stoem minse blijve loemp | nooit te blond om te leren |
| Alleman drig ze leed onder ze kleed | Er is veel verborgen leed |
| alleman wiët dat | het is algemeen bekend dat |
| alles autte kas haole | met volle inzet |
| alles kup aut al moete de kraeën autbringe | niets blijft verborgen |
| alles viër èn noë gezaag | alle reden plaats geven |
| alwir gebakke | dat was het dan |
| amaaj men klak | wat zeg je me nu? |
| an kroemmen aos gebeire | schijnbaar niks gezien hebben |
| Ao nie dan? | Toch wel! |
| aof ên tau | nu en dan |
| Aofgank es gewaunlek de vijfde gank van e lekker aetetsje | eten te zwaar, groot gevaar |
| aoflope waaj ne wékker | doordrammen |
| aon de graute klok hange | verklappen |
| aon ze gerief koëme | aan een vrouw geraken |
| aon zën naos poële | de waarheid zoeken waar ze niet zit |
| aordeg op zen naos zien | beteuterd kijken |
| appele v¨r sitroene verkope | bedotten |
| as de doëch lenge geet de wênter strenge | als de dagen lengen wordt het kouder |
| As de liefde din és, zieste de faute heil graut | als het uit is.... |
| As HADDE verbij és, kump HEBBE te laot | Gedane zaken nemen geen keer |
| as iederéén de iëste viaul wilt spiële, geeste naut een orkest krijge | er moeten bazen maar ook werkers zijn |
| as lëlek zin paajn doeg, dan wont haaj get aofgesnotterd | lelijk zijn doet geen pijn |
| As n aa sjier én brand slig, ester gee blësse mei on | Hoe ouder hoe gekker! |
| as Poeëse en Pinkstere gelijk valle | ooit eens, misschien |
| as t nie geet dan bok t mèr | 't komt wel in orde |
| as te nie wiës bau beginne, begin dan mér on de kop | begin maar aan 't begin |
| as ter daut zin ver get
hae deed (shit) en zen broek hae hét de bibber (ebitsjes) ver get hae hét sjrik van ze bijeen doen | schrik hebben van iets |
| asmen tante kloete ho, worret mene noenk | gedane zaken nemen geen keer |
| asof terdievel termét gemoeid és | n ongeluk komt zelden alleen |
| asofter én zen broek ho (ch) gezeek | alsof hij in zijn broek had geplast |
| assem ne vinger gûfs, pakker zen (h) eil hand | die is niet vlug tevreden |
| asset heet wiëd on zen vod, trèkter zene stat wol èn | als het moeilijk wordt, krabbelt hij terug |
| assët klop hëbste geen bel naudëg | als het klopt moet je niets verzinnen |
| asset kos, dan kaafde den os | dat is totaal onmogelijk |
| asset lank hübs, lotset ooch lank hange | zo gewonnen, zo geronnen |
| assët nie geet, moettët mér bokke | als het niet onmiddellijk lukt, lukt het wel wat later |
| asset nie geleefs maok ichtich get aanester wijs | geloof het of geloof het niet |
| asset nie verstees moesset mér verzitte | ge zult het wel verstaan |
| asset nog lang doert, geetet haaj rap gedont zin | ik word wel wat ongeduldig |
| asset taus nie kons keire, zulset nërges leire | als je thuis al niet je draai kan vinden, vind je die nergens |
| asset trûm geet | als het er op aankomt |
| ast iëk moeste krabbe | het staat geschreven en gedrukt, dat je krabben moetal het jukt |
| aste alles van teviëre wis, worste allang sjatrijk | wie alles zou weten, was schatrijk |
| aste de woerd spriks, hoeste geen liëges te onthaate | de waarheid loont! |
| aste den droëd kwijt bés, moessem trég zikke | als je de draad kwijt bent.... (lett / |
| aste doë zen kleer mér nie gees on sjiëre | als je daar maar niet bekaaid vanaf komt |
| aste e kaaf wils zien, moeste nau èn de spiegel kieke | dommerik, die je bent! |
| aste ént bootsje zits, moeste métroeje | je doet er beter aan door mee te werken |
| aste geen beroep wils leire, wiën dan mér gewaun ne sjoëlmeester | ommigen hebben een beroep, anderen een roeping |
| aste geen boste hübs, hoeste toch ook gene soetjae | als je geen voeten hebt, moet je toch geen schoenen |
| aste giën riezing wils, moesset mèr zègge | ik zou maar wat inbinden |
| Aste hinne gees haate, moeste hunne stront terbij pakke | Bij de lusten moet je ook de lasten nemen |
| aste iëver den dievel kals, zieste zene stat | We spraken juist over u en daar ben je |
| aste kénder sjiks, kraai (g) ste kénder taus | kinderen blijven kinderen |
| aste kénder sjiks, kraaj (g) ste kender taus | kinderen zijn nog altijd kinderen |
| aste liefde din wiëd, zieste alles dûr e vergrautglaos | n let meer om mekaars foutjes als een haar in boter is |
| aste mét den (h) ond slûps kraajste ook zen vlaaj | pas op met wie je verkeert |
| aste mét zen haan én zen hoër zits, béste zau bij zen hiësene | twijfel is de deur naar de wijsheid |
| aste moes gon kakke, lot dan zen broek al mer zakke | als de nood het hoogst is, is de redding nabij |
| aste moes wiëte wo ich wiët, dan worste ook ne slimme mins | niemand weet beter dan ik! |
| aste n poos alléén wûls gelotte wiëne, doet dan den aofwas! | met de afwas sta je altijd alleen |
| Aste nen iëzel wils leire daase moeste de zjuste meziek opzétte | Probeer nooit het onmogelijke |
| aste nog nauts get hübs gezien, mér nau kiekste mér és goed | nog nooit vertoond spektakel! |
| aste on intege minse een ploem gifs, dinke ze dat ze al vliëgel hêbbe | gooi maar niet teveel met bloemen, want ze gaan nog een dikke nek krijgen |
| Aste onder de pinnekesdroëd dürkrups, moeste oplette vür de stroom en de pinnekes | het gras aan de overkant is altijd groener |
| aste piepële hoj aete | mogelijk misschien eens ooit |
| Aste sloëpend rijk wils wiëne, moeste iës zien én sloëp te geraoke | rijk worden is niet gemakkelijk |
| Aste sloëpend rijk wils wiëne, moeste zen ooge goed oëpe haate | 't is niet gemakkelijk slapend rijk te worden |
| aste slups béste daud | leven doe je tussen het slapen en eten door |
| aste sop te heet és moeste bloeëze | een beetje geduld hebben |
| aste van viër blifs, konste van aater nie aofvalle | laat je nooit verrassen |
| aste van viër zits, konste vanaater nie aofvalle | wie eerst komt, eerst maalt en wie laatst komt, baalt |
| aste viël énne stront gees riere, stinkter nog heller | als je er over gaat discussiëren, wordt het nog erger |
| aste zelf biëls hoesset zenen hond nie te kommendiëre | hou je bevelen voor je zelf |
| aste zen eege kons verkope, legge d' aander dich vanzelf én de boëveste loj | alleen een piepend wiel krijgt olie |
| astech opzene bauk slips, maugech dat dan ook? | een goede houding zegt veel over de persoon |
| astech tlich autgeet | als je sterft |
| aster van zen liëges moes boste, loeper allang rond mét zen dêrm én zen haag | liegen kan zware gevolgen hebben |
| asteret én zene kop hét, héttert nie én zen aaterste | we moeten dat zonder pardon uitvoeren! |
| astes nie geleûfs maok ichtich get aanes wijs | echt waar of niet? |
| at 't op sjoëpsjaere aonkimp | als het erop aan komt |
| at 't op sjoëpsjaere aonkoêm | als het erop aan kwam |
| At Aspei ze lêmpke autgeet, zit Aspei èn den doenkele | Als de hemel valt, hebben we allemaal een blauwe muts |
| At de klok van Raume slig, blifste zau! | Trek geen grimassen! |
| at de vêrke zaot zin, zin de roëpe zoêr | als de muis zat is, wordt het meel bitter |
| at ich èn zaajn plak weir | als ik jou was |
| atter dërde zooter ze moeder ooch verkoope | hij is alleen uit op winst |
| attet garnezoen jing op haus aofkump esset nen heile opstand | het is een hele bedoening als alle kinderen tegelijk naar huis komen |
| Attet nen hond wor hochter dich allang gebiëte | Het ligt voor je neus en je ziet het niet |
| atze dereege mér nie besjit | wat een verwaand schepsel |
| aure waaj teleire, en nog nie heire | olifantenoren en nog niet luisteren |
| aut men eege | uit mijn eigen beweging |
| aut ze daoglëkse bedoeneng | uit zijn gewoon ritme |
| aut zen eege | uit zijn eigen beweging |
| aut zen koej haole | uit zijn hol lokken |
| aut zenen daum zauke | ter plaatse uitdenken |
| autbemmele | aan de grote klok hangen |
| autgesnië z'ne pa; den aaë gekots ên gesjiëte | helemaal zijn vader |
| autze vel springe | kwaad reageren |
| ba, das vër van te kotse | foei, dat is vies! |
| baa of mèrge | straks of morgen |
| bae mér ne goeje vür mich | bid er maar ééntje voor mij |
| baeë geetem nimei helpe | daar helpt geen gebed meer |
| baeter e koet én zenne sjoen, danne sjoen én je koet | neem van 2 zaken de minst slechte |
| baeter een bos én de hand dan twei èn de bloes | beter 1 vogel in de hand dan tien in de lucht |
| baeter ne gezonnen iëzel dan e zik piëd | als we maar gezond zijn |
| baeter ne kleene plezante asne graute ambetante | klein maar dapper |
| baeter sjeef trèn, dan raech tërlengs | soms moet je tevreden zijn met een simpel resultaat |
| bang hébbe; angs hébbe | schrik hebben |
| bansjeiters hübbe nie tekot | we hebben genoeg bangerikken |
| baod waaj ne wêrd | onverzorgde baard |
| bau de kiëneng te voet hiën geet | naar de WC |
| bau hübste dae kaa opgerop | waar heb je die verkoudheid opgedaan? |
| bau n hin dab, pikse | waar je werkt, mag je eten |
| bau ne wil és, ésne waeg | een vrouw kan je moeiteloos zover krijgen, dat ze ook doet wat ze zelf allang wilde |
| baute de sjroëm gon | over de grens (van het fatsoen) gaan |
| baute gebaojoerd | buitengegooid |
| beege ésnie braeke, wae geen slaeg kraajg hoef nie te kaeke | zijn ongelijk bekennen is wijzer dan vechten voor zijn gelijk |
| begin mér van viëraof aon | begin maar opnieuw! |
| BEKANS raajt dékker mét, mér hét nog nauts gewonne | Bijna gewonnen is niet gewonnen |
| bekiek het dich mèr ; beziech het dich mèr | bekijk het maar |
| Béste dür nen ajl autgebrid | Ben je dan niet slimmer |
| béste onder de vekantse noë sjoël gewés | waar heb je dat geleerd? |
| bibbele van den angs | beven van schrik |
| biël zelf, dan moeste zene hond nie kommendiëre | hou je bevelen voor jezelf |
| biëved gon | gaan bédelen (op bedevaart gaan) |
| bijt nog effe op zen taan | hou nog even vol |
| blijf van mich aof | blijf van mijn lijf |
| Blijfter mét zen tengels vanaof! | Handen af! |
| blijven ojeme en de wiës nog honned jaor aad | hoop doet leven, en zolang er leven is is er hoop |
| boên hin dab, moetze ooch pikke | waar je werkt, moet je ook eten |
| boeren en vérke knorre altijd | tevreden zijn is een levenskunst |
| Boeste dabs, moeste pikke | Waar je werkt, moet je eten |
| bolletem aof--trappet aof | ga weg! |
| braekmech de bek nie oëpe | daag me niet te veel uit |
| braekmechte maul nie oëpe | als ik alles moet zeggen ... |
| breviere | over en weer lopen |
| bülke | ondiep omploegen |
| da brink laeve én de brauweraaj | al is het maar voor de lol |
| da frit gee braud | tijd genoeg |
| da geet em wol vanzelf iëver | het zal wel overwaaien |
| da geet nog e stétsje krijge | ge zult de gevolgen nog zien |
| da gon ich tech nie on zen naos hange | dat ga ik nog even geheim houden |
| da gon ichteg és sjaun nie on zen naos hange | dat ga ik je mooi niet verklappen |
| da gonver és gau flikke | dat gaan we eens rap fiksen |
| da hinkmeg men kloete aut | dat ben ik kotsbeu |
| da hübste mej | dat komt méér voor |
| da hübste nogalés dékker | dat komt veel voor |
| da kannet daoglich nie verdraoge | dat kan beter niet ontdekt worden |
| da klop asne zwaerende vinger | helemaal juist |
| da klop van geen kante | dat is niet juist |
| da kos stükke van minse | daar is veel moeite voor nodig |
| da kümp mich men stroët aut | ik ben het zat |
| da pakmech op menen ojem | de kleding van een vrouw past perfect als het de mannen de adem afsnijdt |
| da plefoeng maug ookés gevérf wiëne | die kop heeft een opknapbeurt nodig |
| da rok men kaa kleer nie | ik trek het me niet aan |
| da stikmech men oogen aut | ik kan er niet aan weerstaan |
| da trékter nie op | dat is niet koosjer |
| da wérk mich daonig op men heupe | daar krijg ik het van |
| da zieste van haaj! | helemaal niet! |
| Da's aanderen thei as kaffei! | Dat is heel wat anders! |
| da's de moête ni | dat is de moeite niet waard |
| Da's mich prêl
da kan mich nie boemme das mich glijk | Dat is mij om het even |
| Da's nen diere spiëlman | Hij hanteert hoge prijzen |
| Da's zwoerder as m'ne portemonnei | Dat kan ik niet betalen |
| Da' s geloëge! Dat liegste! | Dat is een leugen! |
| daai és ümhaug gevalle | die is hoogmoedig!!! |
| daai hèt ne goeie vieërgèvel | vrouw met ferme borsten |
| daai hét viël naute op herre zank | dat duurt een tijdje met haar |
| Daai stôse zin ver allang verbij | Daar komen we niet meer op terug |
| daaj bémmelt gét aof | doe loopt af |
| daaj és alleman ter dür ont trékke | zij spreekt kwaad van iedereen |
| daaj és heil tiëgedroëds | zij wringt tegen |
| daaj és nog e stük erger aster ma | vergeleken met haar moeder valt ze tegen |
| daaj fars wos lichtekes aongebrand | die mop was er wat over |
| daaj hét ne kroenkel énhër hiëses | zij is niet goed wijs |
| daaj hét vossekloete geaete | die is uitgeslapen |
| daaj hét zjus kwakfroëzeooge | die loert nogal rond |
| daaj hètte sjummel tèsse hër been ston | daar is in jaren geen man meer aan geweest |
| daaj hétten lëleke maul | zij heeft een grote mond |
| daaj hétter ooge nie énner maol staeke | ze ziet werkelijk alles |
| daaj héttet würke nie autgevonne | ze is lui |
| daaj hoch al viël wotterkes dërzwoemme | zij had al heelwat meegemaakt |
| daaj hürre bebbel steet naut stil | die is praatziek |
| daaj hürre peloes zo-ich és wille aofraaje | met zou ik graag een keertje... |
| daaj maugter zin | die is niet mis |
| daaj meintet nog | die heeft een dikke nek |
| daaj moes wirés én de vol zon ston | ze moest weer in de belangstelling staan |
| daaj moeste minstes ne meiter boëve hërre kop raoke vër ze daud te sjiete | dat is een ingebeelde truut |
| daaj moet get on sinterkloës vroëge | dat is een platte vijg |
| daaj sjaart alles bénne | ze vergaart alles |
| daaj trékket nimei lang | zij leeft niet meer lang |
| daaj wiëg op en al fijfteg kilow, kletsnaot | ze weegt maximum 50 kilogram |
| daaj worter nie sjiëteg op; ze trok mér e sjeef gezich | zij had het niet graag |
| daaj zal rap bekriëte zien | ze zullen niet lang om haar rouwen |
| daaj zoo ich és giën tiëge mene zjilae trékke | daar zou ik eens graag mee uitgaan |
| Dae doog èn ze vêl ni!; dae doog èn zen praaj nie | Die deugt voor niets |
| dae és al e tijdsje bij Zjeezeke énde kos | hij is al een tijdje dood |
| dae és mét geen oog te bespiëre | die is nergens te bespeuren |
| dae éstemét voert! | die gelooft dat ook nog |
| dae geet et nimei lang trékke | zijn dagen zijn geteld |
| dae geeter mét de grouëve bossel dûr | zij ontziet niets |
| dae gerokter naut aut | hij krijgt het nooit afbetaald |
| dae goeng zennen allée | die was snel weg |
| dae heirt de klokke van Rome loje | hij heeft een klop van de hamer gekregen |
| dae hét al ferm koste op zen hat | die heeft al eelt op zijn hart |
| dae hét altijd keegel op zen leep staeke | 't is een scherp geval |
| dae hét gene rotte frang op zen miële | hij is blut |
| dae hét mei loch as hiësene onder zen klak | hoe kan je hoofdpijn hebben als er geen hersenen inzitten |
| dae hét n dreige laever | die drinkt wat veel |
| dae hét pietsje den daud on wërke | hij werkt niet graag |
| dae hét stront on zen sjoen | het is een dikkenek |
| dae hét viël keskenaote | Hij heeft veel uitvluchten |
| dae hét viël naute op zene zank | die heeft nogal wat complementen |
| dae hèt zich doë fêrm èngedrêd | zijn bedje is gespreid |
| dae hétte mismoed on zen praaj | hij is depressief |
| dae héttet lich aut | de kleine is moe |
| dae hètze graut gekoch | die heeft al grote kinderen |
| dae hüb ich lotte zinge | die heb ik doen wenen |
| dae kan ich nie tausbringe | wie is dat? |
| dae kan raajmen en dichte zonder zen aaterste op te lichte | dat is een flutjesdichter (rijmelaar) |
| dae kan zen gojing nie vènne | hij vindt niets naar zijn goesting |
| Dae konste wijsmaoke dat de piepele hoj aete | Die kan je alles wijsmaken |
| dae kriëgdae kriëg e pak zwiemel waai ter nog naut ho (ch) gehad | die kreeg een goede rammeling |
| Dae meint datter heil Bilze on zen kloete hét hange | Een ingebeelde |
| dae raajt mèt zen dieëre oeëpe | die heeft nogal flaporen |
| dae sjettert waaj n ekster | ze kwetter er op los |
| Dae sjikste mèt 'n maol êrte dér Bilze aut | Die doet alles wat je vraagt |
| dae stal zalech és goed moete autméste | hier zal ik eens razzia moeten houden |
| dae stond aateraon én de raaj waaj ze hiëses voertgoefde | hij stond zeker in de laatste rij toen ze verstand uitdeelden |
| Dae vink (ze)
dae hét ze nie op n raai dae mis ter e paor | Die is niet goed wijs |
| dae z'ne vaom hoêf nie gesniën | die is rad van tong |
| Dae z'ne vaom hoêf ooch ni gesnië | Die kan praten als Brugman |
| dae zal gauw begrins zien | men zal niet lang om hem rouwen |
| dae zen hiësene hange tësse zen been | hij is er vanonder getrokken met een jongere |
| dae zen zaok és iëver de kop gegon | hij is failliet |
| dae ziet zen paere | doe ziet af |
| dae zoet mette dik ee én zen broek | hij deed ze bijeen |
| dae zoet rap opse piëdsje | die werd vlug kwaad |
| daes nie van tinnes | die heeft niet de trekken van die familie |
| dao hétter wir get opgesjaard! | wat een meisje heeft hij nu? |
| das aandere tei as kaffei | dat is eens wat anders |
| das aanderen tei as kaffei | dat is andere koek |
| das bingo | je hebt prijs |
| das e menneke van soekker | hij kan nergens tegen |
| das e woët van ne kilo (u) | daar zeg je me wat |
| das eis | dat is pas |
| das geen aordeghéts mei | daar heb je geen plezier meer aan |
| das gene zievere | daar is een geurtje aan |
| das get nauws! | dat wist ik (nog) niet! |
| das gezwoere zene pa | hij gelijkt op zijn vader (beeld / |
| das griene kal | dat is praat om er vanaf te zijn |
| das kal van de minse | dat is een praatje |
| das knaajnsvoer | dat eten lust ik niet |
| das koeën op zen miële | dat hoort hij graag! |
| Das mér n haendsje vol... | Die heeft maar kleintjes... |
| das mich get gesjiëte | die is speciaal! |
| das nau és men léste goesteng | dat vrouwtje bevalt me helemaal niet |
| das ne prefijtelëke | dat is een deftig heertje |
| das ne sjaune, dae | die meent het! |
| das nie de moête | dat is niet de moeite waard |
| das nie fül gojelëk | dat is niet erg presentabel |
| das nie te doen | dat is niet uitvoerbaar |
| das nie van mijnen terapie | dat is mijn genre niet |
| das noë men goesting | dat is naar mijn zin |
| das ook zjus | dat is waar ook |
| das priekel | dat is niet zonder risico |
| das toch nie de ware Jacob | die vertrouw ik niet |
| das vel i | zij / |
| das zever en pekskes | dat geloof ik niet |
| das zjus prêl | dat is precies hetzelfde |
| dasse daudgeboëre kénd | daar kan niets van komen |
| dassen ferm striep dër de raekeneng | dat valt lelijk tegen |
| dassen graute zaeg | die zaagt wat veel |
| dassen heil menneke (métske) gewoëne | is die groot geworden, zeg! |
| dassen maoger gürm | zij is zo mager als een geit! |
| dastan wir effe, nau stonver wir kit. | nu staan we weer gelijk |
| daste klik van kertoesj | dat is een lollige bende |
| daste lol van me laeve | daar doe ik het voor! |
| Dat dae mêr op z'n hatsje klop! | Die mag van geluk spreken! |
| dat dees te nie | dat is geen manier van doen |
| dat doog vér niks | dat is nergens goed voor |
| dat ès 't nojste wot ich doên | daar heb ik het land aan |
| dat ès din gezêt | dat is dun gezaaid |
| dat ès geene frang wiëd | dat is geen cent waard |
| dat ès nen echte zjèspik | dat is nogal een bluffer |
| Dat ès vér hiën te krijge! | Dat is om hoorndol van te worden! |
| dat gaef ich tich op e brifke | wees er maar zeker van! |
| dat gebiërt | dat gebeurt nog al eens |
| dat geet dich voeëren -opkoeëme | daar ga je spijt van krijgen |
| dat geet men klak (me klekske) te bouëve! | dat versta ik helemaal niet! |
| dat geet ter bij mich nie én | begrijp ik niet! |
| Dat geet waaj e fleetsje van ' n sênt | Dat loopt van een leien dakje |
| dat geettech nie aon | heb je niets mee te maken |
| dat gojt mich nie | dat gaat mij niet |
| dat hébs te van ze laeve nie mètgemok | dat heb je nog nooit meegemaakt |
| dat hèbste èn de bèste femieles | dat komt in de beste families voor |
| dat hèbste; zau moeste aonkoëme; zau moeste vaore | dat komt ervan |
| dat hélp hauze | dat scheelt een slok op een borrel |
| dat hèt niks te mèt te maoke | dat doet niet ter zake |
| dat hinkmichte kael aut | ik kan er van kotsen |
| dat it géë braut, zinne!
pak zenen tijd mèr | dat moet niet onmiddellijk, hoor! |
| dat kan alleman gebiëre
dat steed iedereen ver zen diër doë kan niemes onderaut | dat kan iedereen overkomen |
| dat kan m'ne graajze ni trèkke | dat is te duur |
| dat kan méttülle | dat is van belang |
| dat kan mich nie sjille | daar heb ik geen boodschap aan |
| dat kanner bij mich nie én | dat begrijp ik niet |
| Dat kimp tot èn m'n kotribbe! | Dat smaakt mij! |
| dat kimp zoe na nie | dat steekt niet zo nauw |
| dat konste op zene bauk sjrijve | vergeet het maar! |
| dat kümp zau van wijd voert | 't is niet met volle goesting |
| dat létmech kaat noch wérm | daar voel ik niets voor |
| dat liegter | wat hij zegt is gelogen |
| dat lik zwaur op de maog (lett.) ; dat lik op de laever (fig.) | dat ligt zwaar op de maag |
| Dat lit zich aete | Dat is lekker |
| dat moês nog t'ron mankiëre | dat moest er nog aan ontbreken |
| dat moês tevan koëme
dat wor te verwaachte dat stond ver de diër | dat moest een keer gebeuren |
| dat pak bij mich geen verf | daar trap ik niet in |
| dat trèk nérges op | dat trekt op niets |
| Dat trèk op geenen élger | Dat lijkt nergens naar |
| dat wiët gene mins! | wie weet? |
| dat wor iëver het sjroëm | dat was erover |
| dat wor te dènke | dat was te voorzien |
| Dat zal wol baetere zonder biëved-gon | Dat zal wel koelen zonder blazen |
| dat zieste naut (s) mei trég | gegeven blijft gegeven |
| dat zieste van haaj | dat lukt niet! |
| dat zin lep | kom dat tegen! |
| dat zoo goêd konne
das heil goed miëgelek | dat zou best eens kunnen |
| Dat zooste ni zègge | Dat zou je niet zeggen |
| datech naut bén getrauwd hét nie on mich gefraete, mér dat ze mich nauts hübbe gevroëg da kannech nie vergaete | van niets spijt hebben is het begin van alle wijsheid |
| datter (noë de kloete) lèp!
datter mich verrèk | hij kan de boom in |
| Daud op fijfteg mér honderd joër gelaef | de drank halveert je leven, maar als compensatie zie je alles dubbel |
| de aure van de kop zaoge | doordrammen |
| de barremijter steed op stürm | er is een haar in de boter |
| de bés ne moette! | je bent een kalf! |
| de bés nie alleen op zene kop gevalle, mér ook nog blijve toekke | je bent nog gekker dan gek |
| de bès nie alléén opte werd! | hou ook eens rekening met mij! |
| de bés nie goed snik; de bés van lotsje getik | heel gek zijn |
| de bès nie Gus Vandael (=de stadsomroeper) mèt z'n krèèmtoet | je moet niet alles rondbazuinen |
| de bés nie heil tau (van snik) | je ben niet goed bij je verstand |
| de bés noch nie zoe stoem aste autziës | jouw redenering bevalt me |
| de bés nogales verkeddeld | je bent nogal verkouden |
| De bés pas ech aat aste kaase mej gon koste aste gatoo! | oud-zijn kost veel geld |
| de bès toch henneg iëver de pot ont pisse | overdrijf je nu niet wat? |
| de bés van lotsje getik | je bent niet goed wijs |
| de bés zau geholpe, vant bed opt stroj ast moet | wie eerst komt, eerst maalt |
| de diër wont platgelope | ze kwamen allemaal kijken |
| de dinks toch nie dattech de gebrojde haenkes zoumér énde mond koëme valle | Voor eten moet je werken |
| dè es zen toeng kwijt--dè hèt zen toeng engeslik | die zegt niet veel |
| de fleir van Bilze | de knapste van heel Bilzen |
| de Franse zin iëver de grêns
de roj vod hink aut de russese vlag hink aut | zij heeft haar regels |
| De gees mich nie temét rammele | Hou me niet voor de gek |
| de gees waol bij den dievel te biechte | aan die moet je maar alles vertellen! |
| de gifs; de langs | je geeft |
| de goêfs; de langsde | je gaf |
| de graute aete de kleen | als kleine zelfstandige kan je niet op tegen de groten |
| de graute jan authange | bluffen |
| de graute miële draeë | de grote versnelling ronddraaien |
| de grauten hoop | de grote massa |
| de groete èn de wènd van aater | nog veel geluk (pejoratief bedoeld) |
| de groete ende wénd vanaater | de beste wensen en veel geluk |
| de groeten én de wénd vanaater | loop naar de bliksem |
| de haes, de hos | je zou hebben |
| dê hét de bibberebitsjes op ze lijf | man, heeft die de schrik te pakken |
| de hoes gene grond te hübbe vür ne boer te zin | Landbouwers zitten in de stal, maar boeren zitten overal |
| de hûbs toch altijd den dikste | je praat juist zolang dat je toch weer gelijk krijgt |
| de hübs tijd vür te réste aste daud bés | doorwerken nu, later is er tijd om te rusten |
| de hülset nie vër miëglek | ongelooflijk! |
| de joeng gon auttet nès valle | de boezem dreigt eruit te glippen |
| De kaa kors tevan krijge | Het op zijn heupen krijgen |
| de kaar trékke | zich als leider opwerpen |
| de kaot staeke | de kaarten schudden |
| de kat aut de boom kieke | afwachten |
| de kat de bel aon bènne | de bal aan het rollen brengen |
| de keis van zen sniëje lotte gaole | niet goed opletten |
| de kemérs geet aateraut; bergaof; slabak | de handel valt stil |
| de kieks mér | denk nog maar eens na |
| de kins mene rég op | loop naar de maan |
| de knaajn zin al on de kis ont knabbele | de tepels zie door haar bloesje |
| de kons baeter raud wiëne as grien blijve | wie niet waagt blijft maagd |
| de kons geen eer bakke zonderze te braeke | waar gehakt wordt, vallen spaanders |
| de kons mene tram op | verrek me |
| de kons mich zégge woste wils, mér... | geloof het of geloof het miet, maar... |
| de kons michte pot op | Loop naar de pomp |
| de kons nog effe tiëgegaas gaeve | sputter nog maar wat tegen |
| De kons ook viël kalle vür feitelëk weineg te zégge | Niet de kwantiteit maar de kwaliteit telt |
| de kons terdüraut kieke | zo dun als een blad |
| de konser kniëk tülle | ze is graatmager |
| de konste klok nie trégdraeje | alles gaat maar door! |
| de konster sop van maoke | vies en vettig |
| de kors pakke | de koorts meten |
| de kraa (g) s geen sjink mét aste den hoek ûmgees | je gaat met leeg handen |
| de kraai (g) ster gee gebenedijd woëd aut | er klomt niets (goed) uit zijn mond |
| de kraajgs menen hond nog nie te zien | jij bent helemaal mijn vriend niet |
| de kumpset mèr ès trèghaole | volgende keer trakteer ik weer |
| de liegs daste zwat wiës | ik zie het aan je ogen dat je liegt |
| de maajs ligge daud énde kas | alle eten is op |
| de maajs ligge doë daud èn ' t sjaop | het is daar armoe troef |
| de maus mene baod noges aoflekke | ik heb lekker geëten |
| De maustig naut autkleje vür daste gees sloëpe | Geef nooit alles weg voor je sterft |
| de méssje valle daud vant daok | Bah, wat is het heet! |
| de mier zin haaj heil din | de geburen luisteren mee |
| de misiëre kumptich tiëge on de diër | je ziet de armoede al van ver |
| de mismoêd èn krijge; 't lotte hange | de moed verliezen |
| de mismoêd hèbbe | moedeloos zijn |
| De moes dich kènder nauts onderwènne | Moei je niet met kinderkwesties |
| De moes haaj nie iëver zen eege zitte te kalle, dat doen vae seffes wol aste voert bés | Praat nooit over jezelf, dat doen anderen wel |
| De moes leire tot z' n vingers aeve lang zin | Zolang men leeft, leert men |
| de moes man en piëd nieme | als je wat zegt, moet je ook namen noemen |
| de moes nie wille lope vûrdaste kons gon | alles op zijn tijd |
| de moes zen eege geen bliëskes wijsmaoke | je moet jezelf niets wijsmaken |
| de moes ziëker geen moeite doen | trek het je vooral niet aan |
| De moes Zjeezeke z'n ooge ni autstaeke | Je moet zuinig omspringen met etenswaar |
| de moesset nau wir nie op nen aandre gon staeke | zoek de schuld niet op een ander te steken |
| de moestech mür niks én zen taet staeke | haal je maar niets in je hoofd |
| de molp és ont staute | er groeit wat bij haar |
| de naach beheirt sjelme en lichte vrolaaj | 's nachts behoor je in je bed te zijn |
| de natuur éster vër gezien te wiëne | vrouwen letten op details, mannen op de taille |
| de paksmich de wiëd autte mond | dat bedoel ik! |
| de paute vanonder ze lijf lope | het kan niet snel genoeg |
| de penszak authange | overdadig eten en drinken |
| de pik hübbe op iemed | iemand viseren |
| De plank èn 't koêt! | De deur dicht! |
| de plank ènnet koet! | doe de deur dicht! |
| de plezantste toeres? | interessant manneke! |
| de ploeme maoke de voëgel | de kleren maken de man |
| de pot verwit de kéttel datter zwat ziet | wat je zegt ben je zelf |
| de pot verwitte kéttel datter zwat és | mijn man is mij niet trouw want onze kinderen gelijken niet op hem |
| de Rus es op bezik | ze is aan haar maandstonden |
| de sjaajf onderstebo | in de lade zoeken |
| de sjaum loep on de diër aut | er werd hard gepoetst |
| de sjünste kender wiene dür de zon gesnap | schoonheid kan vlug verbranden |
| de stees mich én de lich | je pakt mijn licht weg |
| de stees oppe goed blaedsje bij zenen iëverste | je bent gewaardeerd door je baas |
| de stoëf autzeeke | zever in pakjes verkopen |
| de stoët aofdraoge | uitbazuinen |
| de stonds; de stoêns | je stond |
| de stondster sjaun bij vür sjüppegek | hij stond er voor gek bij |
| de stons; de stoêns | je stond |
| de stroët aofdraoge | uitbazuinen |
| de vaulste verke krijge t beste stroi | De beste werkman krijgt niet altijd het beste loon |
| de vès begint altijd te rotte aon zëne kop | de oversten op het werk zijn altijd verantwoordelijk als er iets misloopt, niet de gewone werkman |
| De vings! | Je bent niet goed wijs! |
| de vinster waogelweid oëpezétte | zijn kijk op de wereld verruimen |
| de vol speet | in volle vaart |
| de wèèg noë den hiemel es bergop, dae noë de hel lûp bergaof | is moeilijk in de hemel te komen |
| de werd én e deiske hübbe | gelukkig zijn met wat men heeft |
| de werd és gemok op zés daoge, mér hae éster ook noë | en de zevende dag rustte hij... |
| De wiëde vanne kedo hink nie aof vant prijskaetsje | beter met veel liefde gegeven |
| De wiës naut (s) waaj n koe nen haos vink | Niets is onmogelijk |
| de wiës nauts waajen koe nen haos vink | dat blijft onberekenbaar |
| De wilstech nog joenk vürdoen aste al aad bés, mér dan ésset viël te laot | Wacht niet tot later met wat je nu nog kan doen |
| de ziesser heil knieëk | ze is graatmager |
| de ziester nie aut | je bent niet om aan te zien |
| de zits waol terlengs | je bent niet mee |
| de zitster boenk op | dat is helemaal juist |
| de zoën van Mo-zés wor Mo-ziëve | zo dom als zijn vader |
| de zon konste pas wardiëre asse aater de wolke autkump | na regen komt zonneschijn |
| de zon sjaajnt sjaun vendaog | het is zonnig weer vandaag |
| de zos baeter ént gereel loope | je moet beter in het gelid lopen |
| de zos én zen eege klitse bijte van sjangering | je kan jezelf wel wat aandoen van kwaadheid |
| de zossem e knépke gaeve | 't is me er ééntje! |
| de zossem ongebich de kemiene gaeve | het is een schijnheilige |
| de zossem ongebiech de kemiene gaeve | het is een schijheilige |
| de zosset zégge | blijkbaar |
| de zoster hieën van krijge | je zou er gek van worden |
| dëë geeste noch vër blieë | dat gaat nog (geld) kosten |
| Deeste mèt? | Doe je mee? |
| dekteirke spiële | lichamelijke ondekkingstocht tussen kinderen |
| den (h) eile werd meteen kaeke | huilen dat het niet meer mooi is |
| den aaterhaom trèkke | achterna komen |
| den aonhaager wént, de broekesjijter stink | de aanhouder wint, de lafaard laat wind |
| Den èene zene daud és den anere ze braud | er staan er velen in de rij voor uw (job) |
| den eenen of den aandere | de één of ander |
| den éne zen daud es den andere ze braud | er zijn altijd profiteurs |
| den hiemel opt'iëd | de hemel op de aarde |
| dër de kop van e nëlzje (ke) kraupe | het onmogelijke doen om te slagen |
| der és wir n hoër én de botter | er is weer wat gaande! |
| Der gon mei minse daud van den drank dan van den dos | alcohol doodt |
| der wor gene mwajae mei vür viëraut te koëme | ik kon niet meer vooruit |
| dër zen knieë gon | toegeven (bekennen) |
| Der zin heilget minse daaj naut van gedach zulle veraandere omdat ze nauts noëdinke | Elk voordeel hep ook zijn nadeel (en omgekeerd) |
| Der zit meziek én, ast nau nog traut kimp | dat belooft! |
| dich bés groemmelentaeres geboëre | je bent al grommelend ter wereld gekomen |
| dich hûbs goed kalle | dat zal wel! |
| dich kins mich de boom en | loop naar de pomp |
| dich laefs ziëker vande hiemelse doj | jij leeft zeker van lucht |
| dich stonds; dich stoêns | jij stond |
| dichen breuk (ne kroef) laachte | plat gaan van het lachen |
| dinke moeste iëverlotte on ze piëd, dae hètter de kop vër | denken moet je aan anderen overlaten die dat kunnen |
| do kinste kop noch stat aonkrijge | dat begrijp ik niet! |
| doë bèn ich aster daud vür | daat heb ik een geweldige schrik voor |
| doë bèn ich nie mèt opgezatte | daar stel ik geen prijs op |
| doë bén ich nie met opgezatte | dat staat me niet aan |
| doë bénech vét mét | daar heb ik niets aan |
| doë béste vét mét | daar heb je helemaal niets aan |
| doë blif viël on de haan plekke | niet alle schenkingen komen op de juiste plaats |
| doë brik mene kloemp van | dat verbaast me |
| doë doên ich m'nen hoêd vér aof | daar doe ik mijn petje voor af |
| Doë ès ' t allendaog pênneke vèt | Daar is het goed leven |
| doë ès iet nie zjus (mèt) | daar klopt iets niet |
| doë ès kal | er is sprake |
| Doë ès niks aon! | Dat is geen kunst! |
| doë ès niks zoe erg as erm te laeve en sjatrijk daud te gon | ik vind niets erger dan iemand die vrekkig is |
| doë geeste geen dikke kiëtele van sjijte | daar zul je niet rijk van worden |
| doë geeste nog vür blieje | dat gaat u veel kosten |
| doë geet genen haon noë kraeë | daar hoor je nooit nog van |
| doë gewènste dich wol aon | dat went wel |
| doë gon ich m'ne slop nie vér lotte | daar lig ik niet wakker van |
| Doë hébste geen faeres mèt! | Dat gaat je niets aan! |
| doë hébste geen imkiekes noë | daar hoef je niet naar om te zien |
| doë hébste gêt aon | daar heb je wat aan |
| doë help geen lievemoedre aon | zit er maar niets mee in, het helpt toch niet |
| Doë hêrkimpste van | Daar knap je van op |
| doë hétter e haendsje van voert | dat is typisch voor hem |
| doë hûb ich gene keis van geaete | daar heb ik geen verstand van |
| Doë hûbset laeste noch nie van gezien | dat wordt een zwaar geval |
| doë hûbset menneke aut de moën | die heb ik allang niet meer gezien |
| doë hüb ich e vitsje vür gestoëke | dat heb ik kunnen tegenhouden |
| doë hübste geen effaere mét | daar heb je niets mee te maken |
| Doë kan gee kêtsje gegeeseld wiëne of hae moet ze peitsje vashaage. | Hij moeit zich met alles. |
| doë koëme kweddele van | daar komt miserie van |
| doë konste donder op zégge | heel zeker |
| doë konste e graut kreis iëver maoke | dat kun je vergeten |
| doë konste nie onderaut | dat staat je hoe dan ook te wachten |
| doë konste noges n pin on zauke | leer daar maar eens van! |
| doë konste zene fits tiëge zétte | die porei is dik en lang |
| doë konste zene vilou én perkiëre | ze heeft een dikke pruim |
| doë kraajg ich gene staajve van | dat heb ik niets aan |
| doë kraajgech érm zin van | daar krijg ik het van op mijn heupen |
| doë kraajste de ziëmele van | dat werkt op mijn zenuwen |
| doë kraeët genen haon hiën | dat vergeet iedereen |
| doë lik den hond gebonne | dat is waar het om draait |
| doë likket kaaf gebonne | daar zit de moeilijkheid |
| doë mankiert get aon | dat klopt van geen kanten |
| doë mankiërt get on zene meteur | zijn hart is niet in orde |
| doë moeste gee graos lette iëver wasse | die kans mag je niet laten varen |
| doë staek ich m'n hand nie vér èn 't vier | daar durf ik geen eed op doen |
| Doë steeste nau és van te kieke, ség | Raar, hé? |
| doë stondste sjaun (te kieke) | dat was moeite voor niets |
| doë vénnech nau és niks aon | ik begrijp niet hoe je daar plezier in vindt |
| doë verbranste zen ziel aon | de koffie (soep) is nog te heet |
| doë verdienste het zaat op z'n iërappel nie mèt | daarmee is geen droog brood te verdienen |
| doë vrinket sjinke | daar wringt de schoen |
| doë vûlt men broek vanaof | daar verschiet ik serieus van |
| doë wiën ich nog toet (tureluut) van | daar word ik nog gek van |
| doë wiëste turelures van | daar krijg ik het van |
| doë wiët ich geene waeg mèt | daar kan ik niet mee uit de voeten |
| doë worter nie sjiëteg op | hij was er niet voor te vinden |
| Doë wos geen haage aon hér | Zij was niet te houden |
| Doë wos niks mèt 'm aon te vange | Hij was onhandelbaar |
| doë zin koste aon | wat een lelijke |
| doë zit ne kwakker én men kael | ik moet mijn keel schrapen |
| doë zittevër heilegans nie vür te springe; - opte waachte | als dat maar niet zo vér komt |
| doë zo ich ès maajske wille spieële | daar zou ik eens heimelijk willen bij zijn |
| doeë koeëme kweddele van | dat loopt niet goed af |
| doeë kraai (g) ste de krélkeszeek van | daar krijgt ge het van |
| Doeë lekste daum en vingers vanaof | dat is lekker |
| doeë vült mene mond van oeëpe | dat verwondert me |
| doeë zieste de bojem der | slappe koffie |
| doen waaj nen avvekoëd wo gêk ès | van krommenaas gebaren |
| Doêt de plank èn 't koêt! | Doe de deur dicht! |
| doet ze doë aater de groete | breng ze bij u thuis de groeten over |
| doet zen koeter mér tau | slaap nu maar |
| Doetet mét de vingers of doetet mette daum, t vrouke krait en naote praum | Alle middelen zijn goed om je doel te bereiken |
| doetmér, mérnie én de broek | vooruit met de geit |
| doetse men komplemente | doe ze de groeten |
| dooë és me verstand te kleen vür | daar kan ik niet bij |
| douë es géén haus mèt te haage | daar is niks mee aan te vangen |
| dreig braud | boterham met zonder iets op |
| dreig braud aete | 't is maar magere kost |
| dreig ston | geen druppel alcohol meer aanraken |
| dûr de band | over 't algemeen |
| dûr wae éstae gebiëte | wie heeft die wat aangedaan |
| dür te gon fietse hochter ferm opzenen ojem getréd | na het fietsen was hij volledig buiten adem |
| dürgestoëke kaod | omgekocht! |
| dürt plefoeng gon | in woede uitbarsten |
| e biëgske rond iemed maoke | in een kringetje rond iemand lopen (mijden) |
| e bitsje opzaaj, medammeke, of ich raaj oere soetjae aut | maak wat meer plaats, mevrouw, anders ben je wat onderdelen kwijt |
| e bitsje zot zin, deed geen paajn | laat je maar eens gaan |
| e fautsje van de natuur | het is een lelijke |
| e gedach waaj n aander | goed idee! |
| e geheem bewaorstet beste dür geheem te haate datter e geheem és | mondje dicht en snaveltje toe |
| e goed piëd és zen haover wol wiëd | een goede werkkracht mag wel wat kosten |
| e goed vèërke frit alles | die lust alles |
| e goed vérke it zenen troëg aut | fatsoenlijke mensen eten uit beleefdheid hun telloor leeg |
| e graut gevaer | een groot gevaarte |
| e graut gevaor | een groot gevaar |
| e graut leed èn e klee kaajlke | veel verdriet bij een kindergraf |
| e kënderhendsje es rap gevüld | hij is gauw tevreden |
| e kikske tiëge ze brikske | je krijgt geen koekje |
| e kikske vantzelfde deeg bakke | met gelijke munt betalen |
| e knêpke ès gêld ên e spier stroj ès mès | veel kleintjes maken een groot |
| e koet én de loch springe | geen blijf weten met zijn geluk |
| e koet én men memoëre | zegt me niets! |
| e koet én zene kultuur | nooit van gehoord |
| e koet énne daog sloëpe | Lang slapen |
| e kringsel van e joenk | 'n ambetant kind |
| e printsje van e kénd | een mooi kindje |
| e serpênt van n wijf | een kwade vrouw |
| e sjaun bikske | een mooi boekje |
| e sjauw man | een robuuste kerel |
| e sték en zene koljée | zat |
| e stëk in zene kroög hebbe | zat zijn |
| e stroeëtkestsje; e febrikswijf | een gewoon meisje |
| e waandelend lijk | bijna dood |
| e woëd van honned kilo (w) | een zware uitspraak |
| e woëd van ne kilau | een gewichtig woord |
| eege sjuld, dikke bult | belofte maakt schuld |
| één en twei és draaj, zaagte boer, en hae stoekze wijf bij de kender ént béd | de oplossing is nooit ver te zoeken |
| een ferm klets te pakke hübbe | een zware verkoudheid hebben |
| een groëte kapelle mee een kleên luchtje, ie toôgt hem groôts'r of dat ie es. | zich beter willen voordoen dan geweten |
| een maulpaer verkope | een mep uitdelen |
| een van diës | een van de komende dagen |
| een van diës; een van diës daog | één dezer dagen |
| een vèëg aut de pan gèëve | naar zijn voeten geven |
| effe gerok én zen boëvekaomer | in zijn hoofd geraakt zijn |
| en asver daud zin, groeiter graoës op ooze bauk | op herkhof onder de zoden liggen |
| èn de bak zètte | achter tralies zetten |
| èn de faar haate | in het oog houden |
| èn de geboêre | in de buurt |
| èn de koffer duikele | naar bed gaan |
| èn de mot haage | in het oog houden |
| èn de zoëmer | des zomers |
| èn de zoëmer; èn 't voljoër | in de zomer |
| en den aop gelozjiërd zin | in moeilijkheden zitten |
| èn den opgang | in de lente |
| èn dikskes doên | in de luren leggen |
| en eegske tauwpitse | door de vingers zien |
| en Eek steet a petsje met zeek bau de kèster ze koske en week | Eik is maar een hand groot |
| én gang sjiete | starten |
| én grijzlemente goeje | aan diggelen gooien |
| èn het sloët
op sloët en grendel aofgesloëte | op slot |
| en honderd ès geen één | enzovoort, enz., enz... |
| én minder dan ne zûg zoeëpter zich lazerus | hij dronk zich zat in minder dan geen tijd |
| èn perdêl lotte | in de steek laten |
| èn poejkes snaaje | in blokjes snijden |
| én zaajn ooge zienech den heile wérd (mopje : antwoord van aanbedene : zieste dan men otooke ston da gepik és) | ach, die kijkertjes van jou |
| èn zenen aën daog | op zijn oude dag |
| ene kloêt aoftrèkke | een loer draaien |
| énne knoop gerok | in de war geraakt |
| énnen franse kolaer sjiete | losbarsten in woede |
| énnen proemmevloj koeëme ook wolés kriëmelkes teraeg | vreemdgaan blijft niet duren |
| ént bèd sterve de meeste minse | ik zou niet zo vroeg in het bed kruipen |
| ént ziëvede knoopskoet | verre familie |
| Er es nog nie dreig aater zen aure | hij komt pas kijken! |
| erés van terdievel nie bang | hij geeft om niets |
| érges aanes, op een aander | elders |
| erm zin ter van krijge | er mismoedig van worden |
| êrrem zin krijge | het op zijn heupen krijgen |
| ës defteg aut zen kramme sjiete | goed kwaad worden |
| éste sjiër nog nie gevüld | nog niet genoeg geëten |
| ët heire dondere èn Keule | grove leugens vernemen |
| et leig ophübbe mèt iemes | iemand minachten |
| et sjünste moet nog koeëme | ik moet je nog meer vertellen |
| Eten en drinke es den have kos | hebben we nog wat in huis? |
| femiele van Adam en Eva | verre familie |
| foj 't ès wêrm, 't ès vér flaa te valle van de hits | het is drukkend warm |
| gae stond; gae stoên | jullie stonden |
| gaef nog mér éne, 'tmoes és de léste zin | als je dood bent, krijg je niets meer |
| Gank èns obbers | Ga eens opzij |
| gee geja-mér | geen excuses |
| gee waer vürnen hond dür te jaoge | barslecht weer |
| gee woëd on vaul maoke | niets over zeggen |
| gèèf os vandoëg os doëchleks braud en mörge nog a mikske | kan het ietsje méér, aub |
| geen hoër baeter zin | niet deugen |
| geen houër op mene kop zo ter aondinke vér... | in de verste verte niet! |
| Geeste mèt? | Ga je mee? |
| gekaand zin as | bekend staan als |
| gekots ên gesjiëte; aut het gezich gesnië | als twee druppels water |
| geld és drek mér én drek plante ze bloeme en griente | geld is niet waard om voor te leven, maar het maakt het leven meer waard |
| geld gebreikste, mér van minse hülste | Vriendschap is met geen geld te betalen |
| gelijk hübste, mér zwijge moeste | we weten het nu allang : je hebt groot gelijk |
| geloje waajne mauliëzel | zwaar beladen |
| gelüfste nie dat piepele hoj aete, of moetech tig get aanesters wijs maoke | iemand iets op de mauw spelden |
| gene frang op zen kloete hübbe | berooid zijn |
| gene rotte bal én zen maol hübbe | geen frank op zak hebben |
| gene stamp onder zen kloete wiëd zin | die is waardeloos |
| gestiefeld ên gespoërd | gepakt en gezakt |
| gestijp en gesteit | puntige boezem |
| gestrieëke en autgebosseld | opgedirkt en opgeblonken |
| get op zen kni | een ziekte opdoen |
| gistere verkloërde zemech zik, en vendaog worech al daud | van een mug een olifant maken |
| gisteren hochech gét on menen tram : ich misde oppen hoeër de bus, mér gelékkëg hochten traajn vertraogeng | een ramp : tram, bus en trein |
| god-zij-dank geleef ich en niks! | ik ben ongelovig |
| godsgenoje (nog on tau) | lieve hemel |
| goed aut zen doppe zien (kieke) | goed uitkijken |
| goed geteig hink onder e goed aofdaok | das geen bierbuikje! |
| goed taus ende wénd vanaater | goed thuisreis |
| goed van toengriem gesniën | taalvaardig |
| goei gedaachte koëme raech auttet hat | gebruik je verstand met je hart erbij |
| goeie vés moet zwümme | bij een goede maaltijd hoort een glaasje |
| goejet mér traut | zeg het maar |
| goesteng és koop | ieder zijn smaak |
| gon chineze | chinees gaan eten |
| gon moezje | gaan spioneren |
| green laache | lachen en wenen tegelijkertijd |
| groesdik | zo dik als een graszode |
| h^b mer gene sjrik ver zen haen (d) sjes zwat te maoke | wees maar zo lui niet |
| haad dich (on ze geloof)! | het ga je goed! |
| Haad dich bij! | Zorg dat je je deel krijgt |
| haad z'ne bêmmel | hou je mond |
| haai vûlt men broek vanaof | hier ben ik verwonderd van |
| Haat ver daste trouws zen ooge goed oëpe, mer kniep ze ternoë wol es tau! | voor het huwelijk : ogen open, na het huwelijk : soms 1 oogje dicht! |
| haat zen eege vür de gek, kloetemezjaur | mij vang je daar niet mee, mijnheerke |
| Haat zen snedder | Mond dicht |
| haat zen zokke mèr aon | voeten vegen, aub |
| haat zene bêk | mondje dicht |
| haatop mét te mauze én maajn prulle | hou op met te snuffelen in mijn zaken |
| haattech hoeks | sta je mannetje |
| hae draajf (drif) | hij drijft |
| Hae ès (fél) geprèssiërd; hae moet nog hojje gon | Hij heeft (erge) haast |
| hae ès mèt hem ont vaore | hij speelt een spelletje met hem |
| hae és nog nautte dieër aut gewés | hij is nooit op reis geweest |
| hae ès zaot | hij is dronken |
| hae és zoe kroemp assen ziëkel | hij loopt zwaar voorover gebukt |
| hae gebeirt van kroemmenoës | hij weet schijnbaar van niets |
| hae geet ' n hot sloppe hae geet n ailke vange | hij gaat een dutje doen |
| Hae gojt 't on diëre ên vinsters aut | Hij is erg verspilziek |
| hae hélvert mét daaj van haajlengs | hij houdt aan met onze buurvrouw |
| hae hèt 'm im | hij heeft een stuk in zijn kraag |
| hae hèt ' t lich aut | hij is buiten kennis |
| hae hèt al viël watterkes dërzwoeme, behaave wijwatter | hij heeft al van alles aangevangen, behalve goede dingen |
| hae hét e bakkes waaj ne braudoëve | hij zet een grote mond |
| hae hèt gene roje op zen kloete | hij is blut |
| hae hét genéén goej op zene kop | hij is totaal verdorven |
| hae hèt het ziël aon | hij is de pineut |
| hae hèt wotter ènne kaller | zijn broek is te kort |
| hae héttet on zene slinger (buijel) | hij heeft het zitten! |
| hae ho (ch) den daover op ze lijf | hij beefde van de schrik |
| hae hült zen lippe stijf opéén | hij zwijgt als een graf |
| hae kiekde vürmech daudte kieke | als blikken konden doden |
| hae lit 't hange | hij geeft de moed op |
| hae maugter sondes al bénne | hij mag al bij de ouders van zijn verloofde komen |
| hae moet biëvet gon | hij zit op droog zaad |
| hae sjaajntmech mét zene kop énde wolke te laeve | hij lijkt mij overgelukkig |
| hae slip bauter steed | doodmoe |
| hae stond; hae stoên | hij stond |
| Hae trék op zene aaë, mér den dektaur zék dattet miëglek nog goed kûmp mettem | Als dat maar goed komt |
| hae verrékde van de sjaos | hij had geluk |
| hae wiëd raud van de guf | hij kleurt rood van de woede |
| hae wiët nimei van wülke peroche datter és | hij is totaal het noorden kwijt |
| hae wor knots autgeboerd | hij heeft het moeten opgeven |
| hae wor krimineiletig zaot | hij was straalbezopen |
| hae zit bij de loemperikke | hij zit op de laatste bank van de klas |
| hae zit énde koets | hij heeft het zitten |
| haekos nimei pap zégge | hij was doodmoe |
| haenke de viëste spiële | altijd het laatste woord hebben |
| hai es Christus ook nog naut gewès met ze pieëd | afgelegen huis |
| haj ès niemes te snoere | ik kan niemand vastkrijgen |
| hang zau nie de onniëzelaer aut | doe niet alsof je neus bloedt |
| haol mich nie aut men haus | maak me niet kwaad |
| haol mich zau nog èns eene
e ras epoët | zo is er maar één |
| haoldech mér niks én zene bol | beeld u maar niets in |
| Haug en dreig | Hierboven is het goed |
| haug van den toeën bloëze | opscheppen |
| hê begrip mêr de hêlf vant sjau (n) wèèr | hij begrijpt er niets van |
| hé lange, ésset kaad doë boëve | jij bent me toch een lange slungel |
| heb ich mësjuns get van dich aon | waarom bekijk je me zo |
| Hébben és hébbe, mér krijge éste kuns | zonder te werken zul je niet veel bezitten |
| Hèë ès gene stamp onner zen kloete wieët | dat is een lamzak |
| hèe es op sterve nouë daut | hij is gaat sterven |
| hèë koeëk iëver | hij is kwaad |
| heirsem al op zen zokke aofkaome | hij gaat stilaan op zijn doel af |
| hélaba, zen diër steet nog oëpe, verwaachste nog bezik | opgepast, je broek staat nog open |
| het aaterste van zen toeng nie lotte zien | geen vat op iemand krijgen |
| het ès ne pit kaaër as gistere | het is kouder dan gisteren |
| het geet bergaof mettem | hij gaat er op achteruit |
| het graut verlof | de grote vakantie |
| het kaefke èn z'n oog gesjoëte | een schot in de roos |
| het mênke kimp vér ze gêld | boontje komt om zijn loontje |
| het toppunt van dûrf : ne plissenagent en zen botte pisse en vroëge offet werm és | dat gaat wat ver! |
| him zene kwaffeûr és op vakantse (ént hospitaol) | hij heefthi lang en onverzorgd haar |
| hoenger waaj e piëd | grote honder |
| hoepel (és) op! | verdwijn |
| hotdeger; hotde gae | sloeg u |
| hûbste van ze laeve | asjemenou |
| hüb ich get vandech aon? | wat sta je me zo te bezien? |
| Hübste ze létte vérve of autblétse | Ben je met Pasen ook naar de kliniek geweest |
| hübste ze toeng èngeslik? | kun je niet aanwoorden |
| hübste zen toeng éngeslik | zeg eens wat |
| hür joeng gon autvliege | ze puilen eruit |
| ich bèn de voër op | ik ben weg |
| ich bén énde ziëvede hiemel, de aander zés wolle nich nie | Wat ben ik blij dat mijn neus van voren staat en niet opzij |
| ich bén knots aofgemülk | ik ben totaal uitgeblust |
| Ich ben nau te aad en te stijf vür e wijf | Trouwen is voor jongeren |
| ich bén nie én men goei bedoeneng | ik vind mijn draai niet |
| ich bén nog goed bij de maajn | ik ben nog helder van geest |
| ich ben on haan en viet gebonne | ik mag niets zeggen of doen |
| ich ben ont einde van me latijn | ik geef het op! |
| ich bén ribbedebie | ik ben weg |
| ich bèn t zoe mieëg as kaa pap | ik heb er genoeg van |
| ich ben van de létter gevalle | ik schoot plots van het ABN naar het dialect |
| Ich bénter ziëker van datter nie slaech geboerd hét én ze laeve | Je kan wel zeggen dat hij geslaagd is in 't leven |
| ich daar mene mond nie riere, ofte zits opmech | als ik wat zeg, begin je me al aan te vallen |
| ich doenet vër zen eege goed | ik doe dit in je eigen belang |
| ich geleef dat men naos ont rotte és | hier hangt een raar luchtje |
| ich geleef nie en sinterkloës | moeilijk te geloven |
| ich goej dich met zen klikke en klakke baute | ik ga je aan de deur zetten |
| ich gon effe opte loch | ik ga even een luchtje scheppen |
| ich gon men koets én | ik ga naar bed |
| ich gon nog m | ik ga maar verder |
| ich gon zietsjes aon noë thaus | ik ga stilletjes naar huis |
| ich gonnem n klauster trum doen | hij praat wat veel |
| ich haat men paut stijf | ik ga niet van mijn standpunt af |
| ich hang al heil onder het zaegmael | hoe lang moet ik je zaag nog aanhoren? |
| ich ho (ch) zjus mene rég gedraed | ik had me juist omgekeerd |
| Ich hoch n wolk van n vroo, mér nau dat ze voert és, sjaajnt de zon wir | na regen komt zonneschijn |
| ich hûb ter mene bauk van vol! | genoeg! |
| ich hüb gelékkeg ne breeë rüg | laat maar! |
| ich hüb ook mér twei haendjes | ik kan niet alles tegelijk doen |
| ich hüb paajn on men goesteng | ik zou wel eens willen |
| ich hüb se laeve vër heter viere geston | het kon nog erger zijn |
| ich hübmech toch wir get lette opsolfere | ze hebben me weer liggen gehad |
| ich hübter mene bauk van vol | ik heb er méér dan genoeg van |
| Ich kan mêr onthaage van twêlf oêre tot de noên | Ik ben erg vergeetachtig |
| ich kan ook nie hékse | ik doe mijn best |
| ich kanter nie van métkalle | ik heb geen ondervinding |
| ich kinner van hoër noch ploemme | ich ken haar helemaal niet |
| ich kos laaje daste nau kepot voels | van mij mag je ter plaatse doodvallen |
| ich kos zoeme en stinke, mér nie staeke mét men angel | men zegt dat wie honing eet ook sterk en gezond wordt |
| ich kraajget haaj op menen ojem | ik krijg het hier erg benauwd |
| ich meinde dat eekele onne boom hoenge | ik geloof dat hier eikels rondlopen |
| ich moes allang daud zin, mér kiek és noë mich | onkruid vergaat niet |
| ich moes ferm op men toeng bijte | ik moest me goed inhouden om niets verkeerd te zeggen |
| ich moetès gon bau de kiëneng tevoet geet | ik moet naar WC |
| ich sloëp asnen os.... | als ik ga slapen tel ik schaapjes, als ik slaap zie ik nachtmerries |
| ich snappet effekes nie | daat kan ik met mijn boerenverstand niet bij |
| ich stamptech onder ze kappetaol tot ze kleegeld rammelt | hier gaan koppen rollen |
| ich stond; ich stoên | ik stond |
| ich trappetem stillekes aof | ik ben stilletjes weg |
| ich versjoeët men eege kepot | ik verschrok me dood |
| ich voel aateriëver op mene bauk | ik was totaal mijn kluts kwijt |
| ich vondte vroo van men dreeme énnech dreem nog altijd | blijven dromen |
| Ich vroëg toch ook nie offen koe het graos datse it lekker vénd | Stel niet zulke domme vragen |
| ich wiët baut sjinke vrink | ik weet waar het probleem zit |
| ich wiët van toete noch bloeëze | ik kom uit de lucht vallen |
| ich wol daste de krampe en zen kloëte kriëgs | ja dan! |
| ich wol daste de kremp on zen K. kriëgs | krijg nu toch wat! |
| ich wol én dae kleene zen plak zin | kon ik daar ook maar eens aanhangen |
| ich wor dich, en dich wors mich.Ich bén men eege nimei. | met iedere vriend die we verliezen, verliezen we een stuk van onszelf |
| ich wor on haan en viet geklausterd | ik kon niet anders, ik was machteloos |
| ich zal zen naoës és goed tésse zen twei aure zétte | ik ga u eens deftig onderhanden nemen |
| ich zék zau : ich zék mér niks | eerste plicht, mondje dicht |
| Ich zien dich gan | Ik hou van je |
| ich zien dich nog nie boemmele (hange) (ston) | ik ga gewoon langs u door |
| ich zien hai nie wot ich zèg | 't is hier wat donker! |
| ich zien kristes op ze kreis hange | ze heeft nogal een open kleedje aan |
| ich zit op dreich zoëd | ik ben blut |
| ich zoeter vür aeveviël bij | Ik zat erbij als Piet Snot |
| ieder zen goesteng, zaagte boer, en er oetet kénd zen pap op | ieder heeft een eigen smaak |
| iedre graute és ook mér kleen begonne | een ladder beklim je vanaf de eerste sport |
| ielek op zenen toer (és niks te viël) | rustig aan! |
| ielek op zenen toer és niks teviël | rustig aan, één voor één, aub |
| iemed aofdreige | van iemand winnen |
| iemed aut ze kot lokke | iemand open kaart doen spelen |
| iemed aut zenen dreem haole | iemand de waarheid zeggen |
| iemed autheisse | iemand uit zijn hol halen |
| iemed bij z'ne sjabbernak pakke- bij zen libbere pakke | iemand bij zijn lurven grijpen |
| iemed bliëskes wijsmaoke | iemand iets op de mauw spelden |
| iemed de aure van de kop zaoge | blijven doordrammen |
| iemed den dievel aondoen | iemand pesten |
| iemed énpaepere | iemand de les spellen |
| iemed és goed op ze braud gaeve | iemand berispen |
| iemëd mèt zën snoet trèn dauwe | iemand de werkelijkheid doen inzien |
| iemed métze pietsje pakke | iemand eens duchtig tussenpakken |
| iemed ne sproenk zétte | iemand een veeg uit de pan geven |
| Iemed onder z'n dauve sjiete | Onder iemands duiven schieten |
| iemed op zen teine traeje | iemand beledigen |
| iemed op zennen appel gaeve | iemand naar zijn voeten geven |
| iemed sjeef bekieke | iemand kwaad bezien |
| iemed termét zjoeggele | iemand voor de gek houden |
| iemedet vel iëver d' aure trékke | iemand teveel doen betalen |
| iemes besjiete voe (je) re | iemand zo maar in de kin knijpen |
| iemes de pierenge autzen noës haole | iemand uitvragen tot op zijn hemd |
| iemes èn perdêl lotte | iemand achterlaten |
| iemes gét opsolfere | iemand met iets opzadelen |
| iemes vür vanalles en nog get autmaoke | iemand vreselijke verwijten naar het hoofd slingeren |
| iemes zen (ziëve) zaoleghédse gaeve | iemand overlezen |
| iet èn daen aod | iets dergelijks |
| iets kotsmiech zin | iets hartsgrondig beu zijn |
| iets miech zin | iets beu zijn |
| Iêver zene knie légge | een rammeling geven |
| joeg laaj zin laajer as aa laaj, én da gaefechtech oppen laaj | jong volkje is luier dan de oudjes en dat geef ik je op papier |
| judasse | vervelend doen |
| Julleke steet op springe | ik ben opgewonden |
| kaa haan gaeve werm liefde | koude handen, maar een warm hart |
| kaaf kan nog koe wiëne, mér iëzel blaaif iëzel | eens dom, altijd dom |
| kak of gene kak : de pot op! | zin of geen zin, het moet! |
| Kakke geet vér bakke | Alles op zijn tijd |
| kénder traeje opze kleed mér graute opzen hat | bij het groeien worden kinderen veel agressiever |
| kentsje bijte en vleeske rijke | je moet spaarzaam zijn met eten |
| kentsje bijte, breidsje rijke | spaarzaam zijn op vlees |
| kiek haaj ès rondtech, haaj ès gene godsëtëge mins te zien | in heel Bilzen is geen ziel te bekennen |
| kiek is ofter kiek en aster kiek, nie kieke | kijk eens of hij kijkt en als hij kijkt nietkijken |
| kiek nao zen eege | bemoei u met uw eigen zaken |
| kiek tegoej autzen koeter | kijk goed uit je ogen! |
| kiek zen ooge mér nie aut zene kop | ge kijkt nogal! |
| kimste mèt? | kom je mee? |
| kis mene naere | je kan mijn rug op |
| kis toch den hond zen dumme | Loop naar de maan |
| kleen krijge | tot de orde roepen |
| kleen pétsjes hebbe graute aure | kinderen luisteren mee |
| kloête meneir de zjus | dank je feestelijk |
| Kloête Zjeraar! | Dat zie je van hier! |
| knots versliëte, zaag Jef, èn hae goejde zen vroo mètte sjroepdoek ènde vaulbak | wat niet meer dient, gaat rechtstreeks in de vuilbak |
| knotse | eten (van hard fruit) |
| Kom és en maajn sjoen ston | Zoals ik het zie |
| konste zen eege wol laaje | kun je wel met jezelf overweg? |
| kooptech doë mér get kliskes vër | dat is niets waard |
| Kop noch stat on get krijge | Niet wijsgeraken uit iets |
| kot van ojem; amechteg | kortademig |
| kotte mêtte maoke | komaf mee maken |
| kotte mette maoke | zonder dralen of compassie |
| kraupe waajen moemet | zich heel nederig gedragen |
| krei of rieres; zoe naa as rieres; kreikes | op het nippertje |
| küpke onder gon | verliezen |
| laachte toste sjoks | lachen dat je schudt |
| laeve waai got en frankrek | een goed leven leiden |
| Laeve waaj God èn Frankrèk | Leven als God in Frankrijk |
| laeven en lotte laeve | je moet een ander ook wat gunnen |
| lebêndig sjaun | heel erg mooi |
| lék men vasse | je kunt mijn rug op |
| Lekker gon aete, deed viël hauselek leed vergaete | maak het terug goed met een etentje |
| Lênske zit èn ' m zenne nak | hij is slecht gezind |
| lichtech és | sta eens op |
| Liefde doert langer mét stil te kalle en hel te liege | Liefde komt méér uit het hoofd dan uit het hart |
| liefde és blind zaagte boer en hae poende het aaterste vant vérke | verliefdheid gaat soms ver |
| liefde és blind, zaag de boer, ên hé poende ze vêrke | alles moet kunnen |
| Liefde és geen zikte, mér asset hübs moesset goed verzürge | Liefde is zeker geen ziekte |
| Liefde mok e smaol bed heil get brédder | Liefde maakt alles ruimer |
| Liefde mok e smaol béd heil get brédder | Liefde maakt alles veel ruimer |
| liëg lijf, liëge kop | hoe bloter het beest, des te lager de geest |
| liëges hûbbe kotte been | al is de leugen nog zo snel, de waarheid achterhaalt hem wel |
| lieven hiemel, wot zien ich toch mèr aof mettich | here god, ik kan het niet meer aan met u |
| Lik zen eege hiëfke sjaun te glore, dan zal t onkraud van de geboere dich nie bekore | Als iedereen voor zijn eigen deur keert, is de ganse straat schoon |
| loemp ès ook vès, mer de kop dooch nie | wel willen maar niet kunnen |
| loemp geboeëre en niks bijgeleird | dom geboren en gebleven |
| loop aon; gank klitse bakke | trap het af |
| loop nao terdievel | ga uit mijn zicht! |
| loop noë de moën; bliksem; kloete | ga weg! |
| loop noë de poemp | verdwijn! |
| los en lieber | vrij en ongehinderd |
| lot de kender nao mich koëme, de graute koëme vanzelf | het leven behoort aan de jeugd |
| Lot dich 'n kraun sjaere! | Jij vertelt onzin! |
| Lot dich nie èn z' n toêt zitte | Laat je maar niet in het ootje nemen! |
| Lot dich nie verniëke! | Laat je niet bij de neus nemen! |
| Lot dich niks opdauwe! | Laat je niet beetnemen! |
| lot mér gewiëne | laat maar doen |
| lot mér zitte | hou dat kleingeld maar |
| lot mich èns laume on z'ne stoemp | mag ik eens trekken aan je sigaret |
| lot mich mèt rès | laat mij gerust |
| lot mich mèt vrië | laat mij met rust |
| Lot ze mêr gewiëne | Laat ze maar doen |
| lot zen aure méres autspeete | je hoort (luistert!) niet goed |
| lotte poes mér pisse | après nous le délûge |
| lottech nie beloddere (bezeke) | laat je niet in doekjes doen |
| lottem mèr gewieëne | laat hem maar op zijn gemak bezig |
| lottet mér zitte | ik moet geen geld |
| luxepiëdsjes hübbe viël stroj naudeg | niet veel zaaks presteren en toch alles opeisen |
| Maa ja, jong! | Dat zie je van hier! |
| Manne blijve toch altijd kénder, mér hun spiëlgoed wiëd almër dierder... | Mannen zijn als kleine kinderen |
| maoger kiëtelkes sjijte | niet veel opbrengen |
| maok dich viërwats | sodemieter op |
| maok dich voert | lazer op |
| maok dich voert haaj | ga weg hier |
| maoktech mér nie dik, din éste maude | als je je kwaad maakt, kost het weer veel moeite om rustig te worden |
| maoktich mér geen dikke been | maak je maar niet kwaad |
| Maoktich mér nie te mieg | zeg, werk eens wat! |
| maoktich nie dik, din éste maude | maak je niet dik |
| maug ich ook és mene zég doen | laat me ook eens iets zeggen |
| me bloed koëk! | ik ben razend |
| me blumpke és ont verslakkere | mijn bloem verliest haar frisheid |
| Mê dan ni êch! | Grapje! |
| me getraud léve es n echt sprookske, mér ich hûb de heks getroffe | sprookjes zijn bedrog |
| mei loch as hiësene onder zen klak | als er niets in je hoofd zit, kan je ook nooit hoofdpijn hebben |
| mekan wottel sjiete | te lang moeten wachten |
| men aure beginne te fleete | je liegt |
| men aure beginne te toete | er wordt over me gepraat |
| men hat krimpervan | dat doet me pijn |
| men maone zin kaol ont wiëne | de zijkanten van mijn hoofd worden kaal |
| men naoës iëk | ik hoor hier leugens vertellen |
| men toeng és zjus ne laere lap | ik stik van de dorst |
| men tweide vroo woster al zoe snel vandür datze men iëste nog haet éngehold | al is de leugen nog zo snel, de waarheid achterhaalt haar wel |
| men vasse beginne te (j) iëke | ik ben er van onder |
| mene joeng, lottech nie mèt zen viet rammele | laat je niet voor de gek houden, man |
| mene maog és mene bèste kammeraod | lekker eten vind ik top |
| merie haat zenen hond vas, seffes bitter mich, ich zégettich, honderd frang vür mich | gerechtigheid zal geschieden |
| mèt 't valle van de blaer; èn 't noëjoër; èn de hêrs | in de herfst |
| mét dae hëbbech nog en eeke te pëlle | met die moet ik nog afrekenen |
| mét de hinne opstêk gon | vroeg gaan slapen |
| mèt de hinne slaope gon | vroeg naar bed |
| mét laud énde sjoen en e kleen hatsje | met bibberende knieën |
| mét losse flodders sjiete | een poging doen |
| mèt stei
mèt taaids | zo nu en dan |
| mèt stei | met horten en stoten |
| mèt toêre | af en toe |
| mét zen haan én zene sjaut, kraaj (g) ste naut (s) braud | zonder werken geen geld |
| mét zen klak trieën goje | er naar raden |
| mét zen klikke en klakke baute goeje | met zijn hebben en houden aan de deur zetten |
| met zen klikke en klakke bautezwiere | met hebben en houden aan de deur zetten |
| mét zen klikken en klakke on de diër goje | aan de deur zetten |
| mét zen klikken en klakke on de diër vliege | met hebben en houden buitenvliegen |
| met zene gieles schare | met je lijf pakken |
| mèt zene koljee pakke | bij zijn nekvel vastgrijpen |
| mét zene mond, ja | rapper gezegd dan gedaan |
| mét zene sjabbernak pakke | bij zijn nekvel nemen |
| mét zene stat tësse zen been vertrékke | als een angsthaas weglopen |
| métte groëve bossel terdür gon | stevig aanpakken |
| métte naote vinger würke | onoordeelkundig te werk gaan |
| métte noorderzon vertrokke | spoorloos er van onder |
| mette vroomes èn de koffer duikele | met een vrouw naar bed gaan |
| métten lang lip | met tegenzin |
| métten sjeef oog bezien | er twijfel over hebben |
| métzene nak sjaare | bij zijn lurven vatten |
| Miëtse buie en aprilse grille, daaj koëme en gon weneij ze wille | Maartse buien en aprilse grillen... |
| Miljaar, daaj hét viël braud opte plank ligge | Wow, wat een boezem |
| moeëres leire | iemand manieren aanleren |
| moeste doever zaun graute klep (bakkes) opzétte | toontje lager kan ook! |
| moeste hojje gon? | je hebt zo'n haast |
| Moeste nog hoje gon? | waaron ben je zo gehaast? |
| moet ich mene riem ès autdoen | moet je een paar riemslagen hebben? |
| moet ich ze brikske èns lotte zakke | wil je op je billen hebben? |
| moête hébbe mèt | meevoelen met |
| moetech ze bikske és oëpe doen | moet ik alles eens op tafel gooien |
| Moette és dwang en kwag sjijte és aofgang | ik MOET helemaal niets |
| mürge kump nochne daog | zorgen zijn voor morgen |
| n eegske hübbe op iemed | verliefd zijn |
| n eegske taupitse | iets gedogen |
| n erm sjoëp wiëd ook gesjoëre onder zene stat | iedereen gelijk voor de wet |
| n graute miële draaë | een grote versnelling trappen |
| n kaar te laot koëme | veel te laat komen |
| n kwispeltrien | een druk kind |
| n raar snoet trèkke | beteuterd kijken |
| n sent vür zen gedachte | wat denk jij daarover |
| n sjroepsnië konste krijge | ik heb niets in huis (nu je op bezoek bent) |
| n smoel waaj ne stront | een gezicht als een donderwolk |
| n toeng és sjerper danne mes | een pen is sterker dan een zwaard |
| n zaote vroo èsnen ingel ènt bed | een vrouw is in het bed beter als ze wat zat is |
| n zwaur sigaar roke | dik tegen zijn voeten krijgen |
| nau bén ich van menen apropoo | ik be de draad kwijt |
| nau bénech én ene kër van de ratten aof, zaagte boer, en hae stöeëkde ze kot aof | soms kunnen zware middelen de oplossing bieden |
| nau bénech va | de grove middelen gebruiken kan helpen |
| nau bèste en knepke mei wiëd | wat zie je er mooi uit! |
| nau dat wier | dat ontbrak er nog aan |
| nau ést sjoëp ont sjijte | nu gaan de poppen aan 't dansen |
| nau konste | nu krijg je je bekomsten |
| nau konste ès effe snuffele | nu hoor je het eens van een ander |
| nau konste opzen kin kloppe | er is niets te eten |
| nau lüpse opper leste beeën | ze gaat nu wel gauw bevallen |
| nau moettet ploje of braeke | nu is het alles of niets |
| nau verrèkste | dat doet de deur dicht |
| nau zitste mét de gebakke paere | berouw komt na de zonde |
| naut van me laeve | nu en nooit |
| nauts te aad vër te leire | sommigen zullen nooit wat leren omdat ze niets begrijpen |
| nauw baoze, nauw wétte | nieuwe bazen, nieuwe wetten |
| ne baer vanne vént | sterke kerel |
| ne baod waaj ne wêrd | een verwilderde baard |
| ne bliëker | kandelaar met oor |
| ne boemerang kump altijd trég | als we kwaad zijn op iemand, wreken diens fouten zich op ons |
| ne ferme pos pakke | hard vallen |
| ne gank gon | een vaart gaan |
| ne gas hÛbste plezier on, esset nie bijt koëme dan toch bijt gon | welgekomen, wanneer vertrek je? |
| ne goeje oëpeningszin : juffroke, gae de oëpeneng en ich zin | behandel de dieren met zachtheid |
| ne goejen haoën és nie vét | je moet niet struis zijn om te presteren |
| ne goejje op z'n hat zètte | een flinke borrel tot zich nemen |
| ne graute lantiën met e klee lichske | een grote mondmet weinig inhoud |
| ne kaole steen konste nie ville | als je niets bezit, kan men je niets afnemen |
| ne kiëmel (bok ) gesjoeëte | een misstap begaan hebben |
| ne klink enne klank, ne stink enne stank, n zievering van de derm ent mok de broek werm... | een scheet |
| Ne knijn kan wol goed vermenigvuldige, mér doëmét kan er nog nie goed tûlle | tellen en tellen is 2 |
| ne kop waaj n tomat | een rood aangelopen gezicht |
| ne laevetige mins kan iet mètmaoke! | een mens maakt wat mee in zijn leven! |
| Ne langen erm hûbbe | Dankzij anderen iets gedaan krijgen |
| ne lauze gêk | niet goed snik |
| ne lente zonder stürm és waajn vroo zonder vürm | een lente zonder stormen is als een vrouw zonder vormen |
| ne lepe dievel | een sluwe vos |
| ne naote mee, gif botter énde wee | als het nat is in mei, staat het gras hoog in de wei |
| ne pestaur deed ook geen twei mésse vür tzelfde geld | ik herhaal het niet |
| ne sjaoszak és iemes dae mei verdient assen vroo kan opmaoke | achter ieder succesvol man staat een sterke vrouw |
| ne sjaune boek | een mooi boek |
| ne sjeeve krijge | een krom antwoord krijgen |
| ne stamp onder zen voeër hétter wol verdiend | hij verdiend alleen maar wat klappen |
| ne staut métmaoke | iets raars tegenkomen |
| ne viërek graut | klein |
| ne voëgel ver de kat | ten dode opgeschreven |
| nen aaë man | een oude man |
| Nen aaën aop géén moule leire trèkke | de oudjes weten het wel beter |
| nen draeë tron gaeve | naar zijn hand zetten |
| nen dreigen heireng | die zegt of lacht niet veel |
| nen echte kammeraod és iemes dae dich onder ze laeve vertëlle wor aander autbemmele noë zene daud | goede vrienden hebben geen geheimen voor mekaar |
| nen turk éster niks tiëge | hij rookt als een Turk |
| nie dinke en viël kalle, hét al heilget vrindsjap doen valle | denk alvorens te praten |
| nie gesjoeëte ès altijd mis | probeer het tenminste eens |
| nie gesjoëte és altijd mis | 't is altijd het proberen waard |
| nie konne laaje | niet kunnen luchten |
| nie op ne kaaë steen gevalle | niet in dovemansoren gevallen |
| nie viël sops | niets bizonders |
| nie wiëte van wo hoot pijle maoke | niet weten wat aan te vangen |
| nieks is zoe sjoen es dig mie lekker deenk | niets is zo mooi als jij men lekkerding |
| niks èn de pap te brokke hübbe | niets te zeggen hebben |
| nimei wiëte daste van Bulze bés | het noorden kwijt zijn |
| noë 't haajske gon | naar het toilet gaan |
| noë de kloête; noë de vaontsjes | naar de bliksem |
| noë de piringen zin | dood zijn |
| Noë God noch gebod ümzien | Zich van niets of niemand iets aantrekken |
| noë menen daud wilech trégkoëme as men vroo, dan zienech dékker men kameraote trég | van je vrienden moet je het hebben |
| Noë nen oëved zaupe, maug ich nogés trop kraupe | Als mensen dronken zijn kunnen ze de ganse wereld aan |
| noë viël vaajve en zésse | na veel trala-la |
| noë zennen ojem snakke | in ademnood zijn |
| noenk dae stoenk totte werd vergoenk | zijn lijfgeur was niet te harden |
| nog bij moeder on de bos hange | nog thuis zijn, ongehuwd |
| nog effekes en tés wir graotes sinnema | ga eens wat fatsoenlijk zitten, met je benen overéén |
| nog n eeke te pëlle | nog wat af te rekenen |
| nog ne koje naach | die leeft niet meer lang (hoest) |
| noges e staoseke waajer gon | de ronde afleggen |
| nopë zen viet krijge | verweten worden |
| nul de botte | helemaal niets |
| ocherme, ze hét korsbelkes bijgestoëke | ze heeft wat bijgevuld |
| oëvet-raud gif wotter enne slaut | avondrood betekent regen |
| omdattet gee waer wor vërnen hond dër te jaoge, stuurdeter zen kat | oor weersomstandigheden kwam hij niet opdagen |
| on de kleen mêm hange | nog iets overlaten voor een ander |
| on de kop gestaute | geraakt |
| on de kop van (de) toffel | aan het hoofd van de tafel |
| on de krib zitte | aanzitten aan tafel |
| on de pin lékke | het onderspit delven |
| on den drae gehaage | aan het lijntje gehouden |
| on den drae haage | aan het lijntje houden |
| On hêl würke és nog niemed daud gegon, mér ich pak toch nie daaj riskaose | Van werken sterf je niet, denk ik tenminste |
| on klaogers gene naud | klagers genoeg |
| on ne paereboom konste geen appele doen wasse | hoe ga je een kind beter opvoeden als het niet wil |
| On wae mankiërt niks? | Geen koe zo bont of er is een vlekje aan |
| on zene kop tékke | op je kop slaan |
| onden toog hange | op café zijn |
| onder de vekanse noë sjoeël gewès | dom geboren en niets bijgeleerd |
| onder den daum haage | onder de knoet houden |
| onderautsjoeffele | de voeten onder het lijf uitstampen |
| onderhave man enne piëdskop | bijna niemand |
| ooge mét sted (= staarten) hübbe | alles in de gaten hebben |
| ooge spraeke iëveral dezelfde taol | ogen zijn de afstraling van de ziel |
| ooze televieze hét beeld mér gene klank | we spreken niet meer met mekaar |
| Oozelieveheir hét semtijds raar kosgengers | In een dierentuin lopen alle soortyen dieren |
| op den hèngel staute dat de kèttel daovert | insinueren |
| op dreig zoëd zitte | blut zijn |
| op het nipperke | op het randje |
| op iemed zën maol zaupe | meedrinken zonder zelf te trakteren |
| op kop vaore | aan de leiding rijden |
| op mën kloempe | op mijn duizendste gemak |
| op ne vieze kèr | op een blauwe maandag |
| op nen aandre zene kap (maoël) laeve | op iemands zakken leven |
| op springe (ontploffe) ston | erg kwaad zijn |
| op taubaot | op de koop toe |
| op tijd van niks | in een handomdraai |
| op z' n aeste paute ston | steigeren |
| op zen been ston te kwakkele | op zijn benen staan te trillen |
| op zen kevief zin | opletten |
| op zen kniëk (kas) haole | opdoen |
| op zen lêp hêbbe | aan zijn been hebben |
| op zen léste sjoen lope | Op sterven na dood |
| op zen pens hoë (slon) ; aofteire | slagen geven |
| op zen petatte daol gon | zwaar vallen |
| op zen smoel kloppe | aframmelen |
| op zen tibbe loope | op je tenen lopen |
| op zene kop lotte sjijte; seg lotte bezeeke | zich laten voor de gek houden |
| op zenen donder krijge | verliezen |
| op zik noë | op zoek naar |
| op zwat (dreig) zoëd zitte | geen duit meer hebben |
| opgeston, plaots vergon, trëggekoëme, plaots verloëre | opgestaan, plaats vergaan, teruggekomen, plaatsverloren |
| oppe zaajspoër | van de goede weg af |
| oppen frakse vannen sekon | in een mum van tijd |
| opt nés gevange | op heterdaad betrapt |
| opze vét taere | profiteren van vroegere verdiensten |
| opzen vingers mauge blijve fleete | op zen honger blijven zitten |
| os verstand éste riëje van os beston | cogito, dum sum |
| paajn ont lépke? | hebt ge u weer pijn gedaan? |
| pak 't mich ni koellek dat ich oech onderbraek | sta mij toe dat ik u onderbreek |
| pak n vroo waajze és en lot ze waajer mét rés | eet wat de tafel draagt |
| pakmech | hou me vast |
| pas op daste dich nie mieg moks | niet te hard werken, hé (laconiek) |
| Pas op, sjauw dich | Opgelet, uit de weg |
| pietjsje den daut | zo bleek als een lijk |
| pikke waajen hin | alleen het beste er uit eten |
| plichtig zin aon | vatbaar zijn voor |
| Ploëge es ver liefde vroëge | plagen is behagen |
| Poël haage | Voet bij stuk houden |
| poempe of verzaupe | volhouden is de boodschap |
| Prilgêk! Staek z'n naos èn de bêssemestêk! | Aprilgrap! |
| Profetiër mêr tevan! | Geniet ervan |
| raaj naut heller dan zene ingelbewaorder kan vliege | bezint eer je begint |
| raenger vér twelf oere blûf nie doere | dat gaat vanzelf over |
| raenger vür niëge oere, blif (blaajf) nie doere | morgenregen gaat snel over |
| rap getrauwd, rap berauwd | geef een vrouw nooit gelijk; ze verandert toch om de seconde van mening |
| rap raaje és niks, mér rap stoppe és alles | wie snel rijdt, legt zen leven in handen van zijn voeten |
| riet plojt mèr eek brik | krakende karren lopen het langst |
| riezing van den hauge boom | hoogoplopende ruzie |
| roepper mér nie te hel op | voor je het weet gebeurt het nog eens |
| rondte pot draeë | niet op de zaak ingaan |
| Rook mér goed, gerook vlees hilt langer | Wie rookt, die blijft! |
| sapperstie- sapprestie | verdorie! |
| seffes brik ze nog | ddie zegt geen goede dag al valt ze over je benen |
| seffes geet ze viëgelke vliege | je gulp staat open |
| seffes geetter dür zen spikke (binkes) | wat dunne beentjes |
| seffes pak ich tich mèt zene sjarel | pas op, hoor! |
| seffes valle ze traut | wat een decolleté |
| seffes vûlste nog iëver zen eege viët | niet zo snel! |
| seg aonstelle | in negatieve zin opvallen |
| seg de pleures würke | zich dood werken |
| sig daudlaachte | platliggen van het lachen |
| sinterkloëze (ww) | sinterklaas inkopen doen |
| sjaajfés | ga eens wat uit de weg |
| sjael zien van den hoenger | uitgehongerd zijn |
| sjaerste (dich) | scheer je (je) |
| sjaos dat nie iedreen zau triëver dink | goesting is koop |
| sjattieke, umhoelaot begint de haugmés | wanneer gaat het gebeuren? |
| sjaun lidsjes doere naut lang | te mooi om waar te zijn |
| sjaun meint alles, mér nie alles és sjaun | mooi betekent alles, maar niet alles is mooi |
| sjaun sjink zjang, ja zjang sjaun sjink | mooie hesp Jan |
| sjaun van wijd, mér wijd van sjaun | aartslelijk |
| Sjauw dich | Uit de weg |
| sjee aut métten hond te faredzieje, seffes bitterdech nog | treiter de hond zo niet, dadelijk bij hij u |
| sjeef gelojje | een glaasje te veel op |
| sjoech 't ès kaad! sjoech sjoech, Peiterke Ploeg, lêpke laer, ('t ès) kaad waer! | het is bijtend koud |
| sjoeppe van haan | grote handen |
| sjoer ze mich és | loop naar de pomp |
| Sjrijfettich mer onder zen sjoën (kloempe) | Vergeet het maar! |
| sjrijftechtat mér opzene bauk | dat kan je wel vergeten! |
| sjrijfteg dat mér op zene bauk | vergeet het maar |
| slaog üm slinger; slaog vür slaog | om de haverklap |
| sliep, sliep.... | ik heb gewonnen! |
| sloëp nogés ne naach triëver | denk nog eens na |
| SNEL és allang daud, mér LUI laef nog | Kort leven, lang dood |
| snurke waaj nen os | zwaar snurken |
| soëves bier métte maach, smërges wotter autte graach | 's avonds drank in het groot, 's morgens tevreden met water uit de sloot |
| soëves bier mette maach, smërges wotter autte graach | overdaad schaadt |
| sondes en swêrdes | zondag en werkdag |
| spaajet mér traut | gooi het maar op tafel |
| spaor ze laeve mér nie ze geld | beter een buikje van het zuipen dan een bult van het werken |
| Spattele waaj nen dievel ént wijwottervaot | als het er op aankomt zijn we tot veel in staat |
| Speet mummer ülf gif ook wotter | Je hebt een snotbel onder je neus |
| sset nau ech nichter gees bekieke : alcool los toch niks op | Nuchter bekeken : alcohol lost niets op |
| staajf kni | stijf zijn |
| staekettich mér goed én zen heed | onthou het maar goed |
| stank vür dank krijge | er kon geen bedankje vanaf |
| steetettech nie aon? | bevalt het je niet? |
| Stèl nauts aut tot mûrge woste vendaog nog der aander kons létte doen | laat vooral onmiddellijk uitvoeren |
| stillekes aon doertet langste | rustig aan gaat ook |
| stond ich; stoên ich | stond ik |
| stonds dich; stoêns dich | stond jij |
| streep zen mauwe al mér op | begin er al maar aan |
| t graos kan dan wol griener zin on den iëverkant, mér daaj moete der ook viël ver doen | bij anderen is alles veel beter |
| t kan nie op! | en nog en nog en nog |
| t kleed iëver de haog goeje | de kloostergeloften verbreken |
| t kraaj (g) ste van mich? | hoeveel is 't? |
| t kump nie aut zen eege broek, mér t steed toch op zene boek | een onecht kind hebben |
| t kumptich nie aaternoë | werk het maar af |
| t laeve és nen tombola en vae zin de nummerkes | t leven is een strijdtoneel : elk speelt zijn rol en heeft zijn deel |
| t laeve és te kot, ver wae de doëg te lank zin | kort, lang, heb geen bang! |
| t leidsje ter bij légge | doodgaan |
| t wotter steed em tot on zen kin | hoog tijd |
| t' ès kaad in de brak | het is koud in huis |
| taere op nen aandre zen maol | op iemands kosten leven |
| Taesse twelf en één és gee goed volk opte been | 's nachts is niets te zoeken op straat |
| tbloed krip baut nie lope kan | diepere verlangens komen ééns weer boven |
| tboeltsje ter bij niër goeje | het opgeven |
| tbrink geen iëd on den dijk | dat is geen oplossing |
| te loemp vür helpe te dondere | aartsdom |
| te tauntsje leiger zinge | zich gedeesd houden |
| te vrig gekraed | te vroeg glorie geroepen |
| Ter dievel sjit altijd mer op dezelfde hoop | rijken rijker, armen armer |
| ter dievel wieët het | wie zou dat weten? |
| ter goejekoop vanaof koëme | zich er goed uit redden |
| ter mét zen zweetviët ston | moeite voor niets doen |
| ter vantésse ritse | er uit muizen |
| terdievel éster mét gemoeid | dat valt lelijk tegen |
| ternoë nie koëme zevere | achteraf niet discuteren |
| terwiës zitte (ligge) | dwarszitten (-liggen |
| tés beistekaad | het is ijskoud |
| tés gebiërd ei dasset wiës | een ongeluk zit in een klein hoekje |
| tés geen avaose | dat is van geen nut |
| tés geen daudzin métten sjaun vroo te sloëpe, waol dërter wakker lengs te blijve ligge | gemiste kansen nemen geen keer |
| tés geen daudzin métten vroo te sloëpe, waol dërter wakker blijve lengs te ligge | Laat nooit een kans onbenut waarvan je later spijt kan hebben |
| tés gene gemaekelëke | die slikt niet alles |
| tès gene proëpere | die is niet clean |
| tés gewaun graute kemeide | dat is puur aanstellerij |
| tés haaj zjus ne bakoëve | hier is het nogal warm |
| tés mür e kénd én verglijkeng met zene pa | hij is niet zo erg als zijn vader |
| tes nie allemoël good da blink | schone schijn bedriegt |
| tés nie ammel good wo blink | schijn bedriegt |
| tés niks mei as kniëkskes | zij is afgetakeld |
| tés noë de verdoemmenes | het is naar de bliksem |
| tés nog ammel koek-en-ee | alles is nog in de goede plooi |
| tés nogalés slim dich ver den doemme te haate | Zich voor dom houden is soms slim |
| tés of terdievel termét gemoeid és | 't is behekst! |
| tés rapper gezaag dan gedon | als het maar niet bij theorie blijft |
| tés van zen femiele dasset moes hübbe | je moet niet wachten op je familie |
| tés vür dich ne bult ne versjiete | je zou er voor schrikken |
| tés vür jing van te krijge | dat valt tegen! |
| tés waajt vült | hoe het ook komt |
| tés wir éne stront; koekenee | ze hebben weer vriendschap gesloten |
| tés wir koekenee | de ruzie is weer bijgelegd |
| tés zjus e poepeke | wat een mooi meisje |
| tés zjus n plank métte koet én | ze is graatmager |
| tésmech ammel get, zaag Bet, en ze hoch twei jing on één... | niet te doen! |
| tésse lich en doenkel | stiekem |
| tésse os gezaag en gezwiëge | neem het maar van me aan |
| téssem én zen boëvekaomer gesjoe¨te | hij is er niet goed van |
| téssem én zen sjoën gezak | de moed verliezen |
| tésset stoemste vant stoemste | dat is het domste wat je kan doen |
| tfrit ent sjit! | het doet van de godganse dag geen slag. |
| tgeet van kaud noë erger | het wordt steeds erger |
| tgeld lik te raope op stroët, mér de moesset zien ligge | voor wie wil, zijn er kansen genoeg in 't leven |
| tgeloof és noë de botte | 't is uit |
| tgraos én zjeruzelém zien groeje | veel pijn hebben |
| tgroës és griener on den iëverkant, mér daaj moeten der ook viël vür doen | aan de overkant is het gras wel groener, maar... |
| thaug énde kop hübbe | verwaand zijn |
| tiëge de klippen op | aan één stuk door |
| tiëge de mier opkraupe van mesiëre | door alle ellende niet meer weten wat beginnen |
| tiëgenet kapelleke pisse | tegen zere benen trappen |
| tit gee braud | doe maar rustig aan |
| tkan mich allemoël gestoële wiëne | het interesseert me allemaal niets meer |
| tkan mich nie boemme | ik trek het me niet aan |
| tkot geet wir viël te kleen zin | het gaat weer zwaar donderen! |
| tkump nie zoe na, ast mér zjus és | het mag ook wat minder |
| tkump zoe naa nie | ongeveer is ook goed |
| tlang autzinge | het lang uithouden |
| tlik oppet tipke van men toeng | ik kom er dadelijk wel op |
| tlotte hange | de moed opgeven |
| tlüp waajen klok | alles verloopt gesmeerd |
| tot doë tau | tot daar aan toe |
| tot e koet énde naach | tot ver in de nacht |
| tot e koet énde naach feiste | tot de morgen feestvieren |
| tot énde proemmetijd, ziëker? | nu gaan we u een tijdje niet meer zien, zeker? |
| tot opten droëd versliëte | helemaal op (pers. / |
| Tot strak of dan! | Tot later! |
| transeniëre | het bloed van onder de nagels halen |
| traut flatse | er uitflappen |
| trèk oêre plang! | bekijken jullie het maar! |
| tris gon | tussendoor lopen |
| tsjaun éster al vanaof | je hebt de afloop (uitslag) al verklapt |
| tsjilde n hoeër | het was er kort bij |
| tsjoech, ' t es kaat | bah, 't is koud |
| tsjunste waajfke kan nie mei gaeve asset hét | van een dommerik kan je niets slims verwachten |
| tstoenk oere boëve de wénd aut | de hele buurt stonk |
| tvérke authange | de beest uithangen |
| tverstand kump nie vër de joëre | hoe ouder hoe wijzer |
| tvries steen autte grond | het vriest dat het kraakt |
| twet dûr hür aut | ze is graatmager |
| twiëd wol kaad zonder bloeëze | t gaat wel voorbij |
| twor e graut fiejaskoo | dat was één grote mislukking |
| twor simpel vür daud te doen | dat was eenvoudig |
| twor wir graute poeppekas | 't was weer grote ruzie |
| twor wir van dat | hij had weer goesting |
| twos n kraem vannen vroo, ich hûber aofgelék en heil opgeaete | iets lekkers mag je nooit laten staan |
| twürk mich om me sistaem | van die wordt ik nerveus |
| twürke nie autgevonne hübbe | lui zijn |
| tzaat nie verdiene op zen iërappel | niet genoeg verdienen |
| tzal wol bekiele | het gaat wel over |
| tzit kotsvol mét bloo | het zit barstensvol met politie |
| tzoet aofgelotte vol | het zat bomvol |
| tzweet (bloed) steed mich al én de sjoen | ik werk me dood |
| ubbe haogesjoëlke gehaate | wij zijn op weg naar school blijven hangen |
| vae aete wot de pot sjaf | wij eten wat er in huis is |
| vae geraoke ter naut (s) aut | daar komt nooit een oplossing voor |
| vae moeten os mér zien te behélpe, zaagte boer, en hae spande zen vroo én de ploeg | In geval van nood mag en moet iedereen dopen |
| van boeëve blinke en vanonder stinke | schone schijn... |
| van boëve blinke, mer vanonder stinke | mooie kleren maken de man niet |
| van braut wiëste graut, van mik wiëste dik (zik) | van grijs brood word je groot, van wit brood word je dik (ziek) |
| van daaj kraaigichet on men hat | ik krijg de zenuwen van haar |
| van de hand Gods geslaoge | van de wijs |
| van de kante van... | uit de omgeving van... |
| van de lange berg | niet met veel inzet of plezier |
| van de waajs | de kluts kwijt |
| van den aandre kant | van het andere geslacht |
| van den hiemelse doo konste nie aete | zonder inkomen wordt het moeilijk |
| Van geld mokste gebreik, mér van minse hülste | vriendschap is met geen geld te betalen |
| van heire zégge' , és al dékker n liëge geboëre | gaat niet voort op wat anderen u vertellen |
| van intege minse verston ich nie datse as iëzste ziëdsje zin aongekoëme | er lopen in de wereld méér domme dan slimme mensen rond |
| van ketaun gaeve | er tegen aan gaan |
| van koskes kraai (g) ste dikke boskes (woskes) | eet de korstjes ook maar op |
| van kroemenaos gebeire | doen alsof zijn neus bloedt |
| van kroemmenoës gebeire | schijnbaar niets zien / |
| Van mene sjaunpa kriëg ich al zen sjünste dochter, nau nog ze geld... | Geld maakt gelukkig! |
| van n kaa kérmes tauskoëme | bedrogen zijn |
| van pier alteraose | van het verschieten |
| van sjaemte en de grond kraupe | zich versteken uit schaamte |
| van toete noch bloëze wiëte | van niets afweten |
| van zaot noë zaoter, mér de kaoter kump laoter | plezier en smart liggen kort bijeen |
| Van zen eege laajs gebiëte zin | Eigen schuld, dikke bult |
| van zen mëlk (de koeëk) zin | de kluts kwijt zijn |
| vanal, das hinnestront! | vanalles kan gelijk wat zijn |
| vande priëkstoel toomele | aankondiging van het kerkelijk huwelijk |
| vannen kaol kürmes tauskoëme | bedrogen uitkomen |
| vannen sjaun toffel konste nognie aete | een mooie vrouw is daarom nog geen goede huisvrouw |
| vannen sjiet nen donderslaog maoke | van een mug een olifant maken |
| vant puntsje van men naos, tot on menendikke tein | van top tot teen |
| vant zelfde laoke n broek | poets wederom poets |
| vas en ziëker éstat gene zievere | geloof me, die is niet te vertrouwen |
| ve gon stillekes op | wij stappen maar eens op |
| vé kinne os matte oprolle | ons liedje is uit |
| vendaog gon ich menen oto nogés én de geraach zétte | vandaag is het te doen |
| Vendaog steedtem zene kop verkeird | Hij is in een slechte bui vandaag |
| vennen kaa kërmes tauskoëme | teleur gesteld |
| ver gon spirke trékke | we zullen erom loten |
| vér het dikste | om ter dikst |
| vér het eiste | om ter eerst |
| vér het hêlste | om ter hardst |
| vér het langste | om ter langst |
| vér het sjunste | om ter mooist |
| vér het vrigste | om ter vroegst |
| vër hübben ossen brieëk gelaach | we hebben hartelijk gelachen |
| ver hübbenem goed éngepiekeld | wij hebben hem een goede rammeling gegeven |
| ver hübbent kot haaf aofgebroeëke | we hebben veel lol getapt |
| Vêr ne frang, mauste me moezzjeke és zien | Gokken is gevaarlijk. Wedden? |
| ver nix kümp alléén de zon op | Niets is gratis |
| vèr sjaajnes doên | doen alsof |
| Ver stoppe nie mét laeve omdat ver aat wiëne, mér ver wiëne aat omdat ver stoppe mét laeve | als er niets meer is dat je interesseert, ben je vlug oud |
| vér zau te zègge | bij wijze van spreken |
| vér zen daume van aof te lêkke | lekker |
| vergaet nie te laachte opte fottegraaf | goed lachen op de foto |
| vergaetet mér | laat maar zitten |
| verlei waek; de waek wo im ès | de afgelopen week |
| verrèkke van | bol staan van |
| verrèkke van den angs | erg bang zijn |
| vertél naut on zen kammeraode wot zen vijande naut maoge te wiëter koëme | een geheim blijft geheim door geheim te houden dat het een geheim is |
| verwaach nauts vant laeve, wottet dich nie kan gaeve | wie niets verwacht, wordt nooit teleurgesteld |
| verwao trèkste zau e lank gezich | waarom ben je zo boos? |
| vërwo zosset gelék vanboëve zikke asset haajonder ook tevénnen és | zoek het geluk niet te ver |
| viël beloeëve en weineg gaeve, deed de gekke én vriëgde laeve | als je iets belooft, moet je dat ook doen |
| viël beziens hébbe | veel bekijks hebben |
| viël ûm den erm, mer niks en den derm | rijk gekleed, armoe op tafel |
| viël wottele (wéttelkes) geaete | gebruinde huid |
| Viêr den trouw est van 'Lieveke lék mich', nao den trauw 'Satan, verrék mich' | 't kan verkeren |
| viër ên aater (zègge)
opte man aof | zonder een blad voor de mond te nemen (zeggen) |
| viër ên aater gezaag | ik neem geen blad voor de mond |
| Vierkant zen viët tron vaege | zich niet aantrekken |
| Vinger of daum gaeve de vrolaaj heil viël laum | alle middelen zijn goed om het doel te bereiken |
| virke stoëke | pesten |
| Voert mèt de nès! | Weg met die rommel! |
| Voert! | Uit de weg! |
| vrig zen daus éngon | met de kippen op stok gaan |
| vrigger hochte de kénder snotbelle, mér nau hübbe de snotbelle kénder | tegenwoordig zijn ze er vroeg (er) bij! |
| vrijfteg és dür zen hoeër | je haren hangen er verwilderd bij |
| Vrolaaj en waer moeste pakke waaj t kump | Aan vrouwen en weer kan je niets veranderen |
| vrolaaj konne sneller bebbere en kwebbele dan de bikskes konne sjrijve | een vrouw vertel je beter geen geheimen |
| vrolaaj zin rapper éngezoenke asne man, zjus umriëje van dae man | een vrouw zit raar in mekaar |
| Vrolaaj zin waaj sjampeljoengs : trefste de verkeirde dan laefste nimei lang en sterfste ne versjrikkelëke daud | opgepast voor giftige kampernoelies |
| vroowehaan en koetaan mauge naut stilstoën | vrouwen moeten altijd werken |
| vûrt zinge de kûrk aut gon | coïtus interruptus |
| vür de kaar lotte spanne | laten overreden om mee te doen |
| vür de kop gelope | voor het hoofd gestoten |
| Vür e stëkske wos moeste geen heil vêrke én haus haole | Waarom nog (her-) trouwen? |
| vürke stoëke | het geluk uitdagen |
| waaj 't gezaag ès | dat is dan afgesproken |
| waaj 't ooch ès | hoe dan ook |
| Waaj ' n kae èn ' n haog | Als het vijfde wiel aan de wagen |
| Waaj daste n benaan raech kraaigs? Légter n proem bij! | soort hoort bij soort |
| Waaj ees? | Hoe gaat het? |
| waaj èn de aa daog | zoals vroeger |
| waaj ésset én godsnaom miëglëk | niet te geloven! |
| waaj éster on zen in gekoëme | waaraan is hij gestorven |
| waaj t nau te vér steet
waaj t autziet | zoals de zaken nu staan |
| waajen koe noën traajn kieke | verbaasd toezien |
| Waajen koe noëne traajn kieke | Het horen donderen in Keulen |
| Wae ' t langste laef kraajg den heile wêrd ên de Briëmakker tebij (of: ên ' t aaterste van de Borrebêrg op de hoop tau) | Wie dan leeft die dan zorgt |
| wae deet mèt? | wie doet er mee? |
| wae geet mèt? | wie gaat er mee? |
| wae kak hét moetseg boekke | als het moet, moet het maar |
| wae mét viër spiëlt, zal dër vïër vergon | mensen die hun vingers branden, kunnen gewoon niet met vuur omgaan |
| Wae n vroo trouwt vért lijf, behûltet lijf mér verlieset wijf | laat je niet verlijden door uiterlijke schoonheid |
| Wae niks deed, kan ook niks verkeird doen | opgelet als je iets doet |
| Wae sjrif dae blif | Wie schrijft die blijft |
| wae snaags geet vésse, moet smërges zen nétte dreige | 's avonds niet er in, 's morgens niet er uit |
| waet laeve bemint és nie ziende blind | het leven is mooi, maar je moet er de schoonheid van inzien |
| waet laeve bemint és ziëker nie ziende blind | het leven is mooi voor hen die er de schoonheid van inzien |
| Wao ès tevan? | Hoe zit het, komt er nog wat van? |
| wat de boer nie kint, it ter nie | wat kent, wat bemint |
| wat h | wat bezielt hem |
| Wat hélpe kepotsje en pil asset vrooke nie poepe wil | Gebruik de juiste hulp |
| wat vligten tijd tog snel, zaagte boer, en hae goejde zen zakherlauzje noë de kop van zen vroo | bij oppensioenstelling krijg je een horloge van de collegas, terwijl de tijd nu helemaal niet meer van belang is |
| wénter en zoëmer, én waer en wénd, daog per daog en oer vür oer | altijd |
| wérke adelt, mêr adel wérk nie | arbeid adelt, maar adel werkt niet |
| wërke deeter goed, mèr hae pis te lang | hij werkt goed, maar is langzaam |
| wërke waaj e miëlepiëd | zwaar werk verrichten |
| werken is voor dommeriken | ik hou van werken want ik kan er uren naar kijken |
| wie klinder wie dapper, wie grütter wie slapper | klein maar dapper! |
| wiëste woste kons? | weet je wat? |
| Wo de kop vergit, moette de been besniete. | Het zijn de knechten die moeten opdraaien voor de fouten van de meester. |
| wo deeste mich aon!? | wat doe je mij aan! |
| wo kal, da geleefste toch zelf nie, ziëker | das zever! |
| wolknijn | veel haargroei |
| wot de toffel drig | wat de pot schaft |
| wot e sjaun kindsje | een knap ding |
| wot éster loos? | wat is er gebeurd? |
| wot goeje ze haai toch mêr bénne | kijk daar! |
| wot hübich nau on mene tram (fiets) | nu heb ik wat aan de hand |
| wot hübste tochmér opzen praaj | wat is er feitelijk aan de hand met u |
| wot hübste vendaog toch mèr op zen praaj | wat doe je zo kregelig vandaag |
| wot kan mich dat sjaele | dat maakt me niets uit |
| wot n keskenoëte allemoël | zal het gaan, ja? |
| wot nau gezoenge | wat nu gedaan? |
| wot nie geet moet mer bokke | alles gaat! |
| wot sjilt troën; wot sjilter; wots loos | wat is er aan de hand? |
| wot zitger toch mèr ont konkelfoeze aater mene règ | wat doen jullie toch achterbaks |
| wotte boer ni kint, itter nie | onbekend is onbemind |
| wotte boer nie kint, itter ook nie | begin nooit aan iets waarvan je de afloop niet kan voorzien |
| Wotte kop vergit, moette de beën besniete | Vergeten geeft dubbel werk |
| wotter én de kalder hübbe | broek dragen met te korte pijpen |
| Wulste ech get hûbbe, woste nog naut hebs gehad, zulste moete doen woste nog naut hûbs gedaon | doe er wat extra voor |
| z'n broek verslijte | op zijn luie gat zitten |
| z'n pil es aof | hij is moe |
| z'n zaoke gojslon | zijn zaken waarnemen |
| Z'ne baer groos | Zijn maag grommelt |
| z' ne plang trèkke | zijn streng trekken |
| zal ich zen billekes és raud maoke | seffels vallen er klappen |
| zau geet de beloeng nie op | dat gaat niet lukken |
| zau te zien worre zene pa en ma echte kunsteners | kunst is uitstraling van innerlijke mooiheid |
| Zau zak zau zoëd, zau bêndel zau noëd | Saus is naar het pannetje |
| zaumér get aut zen botte slon | zomaar iets vertellen |
| ze autgemaete krijge | er van langs krijgen |
| ze beginne mich te krievele | mijn handen jeuken |
| ze bikske tebaute gon | zich niet aan de afspraken houden |
| ze boeltsje bijéénpakke | opgeruimd staat netjes |
| ze brikske vûlt m aut | hij is graatmager |
| ze deet niks tevér | zij heeft er niets voor over |
| ze és hür beloengskes al op ont bloëze | ze groeien |
| ze hebbenem tegoei gebich | ze hebben hem de les gespeld |
| ze hèt 'm fêrm verniëk | zij heeft hem goed liggen |
| ze hèt de kravat aon | ze is aan haar maandstonden |
| ze hèt geene foep nimei èn | zij geeft de moed op |
| ze hink haaf autter voege | ze heeft een zware voorgevel |
| ze hoch wir hër loetse | ze had het weer niet! |
| ze hochtenem zwaur aofgetroef | hij had rammel gekregen |
| ze hûbben haaj nogal lëlëk hausgehaage (-haate) | alles is lelijk door mekaar gegooid |
| ze hübbe zen aure és goed autgewasse | ze hebben hem eens goed overlezen |
| ze hübben hër gekreet (gefarazjied) totze begos te janke | ze haalden haar het bloed vanonder de nagels tot ze begon te wenen |
| Ze kan zwijge tot ze zwèt | Zij kan een geheim bewaren |
| ze konne baeter vanmech kalle as vanmech aete | praatjes vullen geen gaatjes |
| ze kriëg e gezich zoe raud as n krik | ze begon sterk te blozen |
| ze kriëg ne kop waaj n temat | zij ging blozen |
| ze lidsje és autgezoenge | 't is gedaan met hem |
| ze mok nogal van herre tetter | die doet lelijk |
| ze oettem mekan op | ze gedroeg zich als smoor verliefd |
| ze smoelwerk | je gezicht |
| ze vêl dier verkope | zich niet gewonnen geven |
| ze zèk zjus waaj 't èn 't stèk steet | zij draait niet rond de pot |
| ze zin mich mét men viet ontrammele | ze houden me voor de gek |
| ze zitte nog én de kleen manne | ze hebben nog kleine kinderen |
| zeever èn pêkskes | larie en apenkool |
| zelfs den ermste knijn hét nog ne bontjas on | ook armen hebben recht op een goed leven |
| zen aach zaolighédsen es zégge | de levieten lezen |
| zen baune te weke légge | er op rekenen |
| zen been vanonder ze lijf lope | alle moeite doen |
| zen bieze pakke | Wegmuizen |
| zen bille opwaerme | rammel geven |
| zen broek sji | veel geld verliezen |
| zen broek tron sjieëre | verlies lijden |
| zen broek verslijte op de banke | naar school gaan zonder intentie te leren |
| zen eege nie gan zien | nooit eens opgewekt zijn |
| zen eege viege | zich gedragen |
| zen fikke verbranne | geld erop inschieten |
| zen haendsjes taus haate | er van af blijven |
| zen hauswerk maoke | zijn echtelijke plichten volbrengen |
| zen heil hébben en haage | zijn ganse bezit |
| zen hoeëre autte kop trékke | zichzelf verwensen |
| zen hoëze zinnem oafgezak | hij is afgemat |
| zen hoj es ont dreige | zijn broek staat open |
| zen iërappel gon aofsjédde | pissen gaan |
| zën kat sture | zich niet laten zien |
| zen kni | hard werken |
| zen kniëk braeke | zijn botten breken |
| zen mauwe opstrepe | er stevig aan beginnen |
| zen noës ter tésse staeke | zich mee bemoeien |
| zen ooge de kos gaeve | alles zien |
| zen sjiëpkes opt dreig hübbe | rijk zijn |
| zen sjo | de tip van zijn schoenen was losgekomen |
| zen stroët taupitse | zijn keel dichtknijpoen |
| zen vasse onder zen sjoen autlope | er steeds snel bij willen zijn |
| zen viet en al de res tron vaege | helemaal niets aantrekken |
| zen vliegelkes lette hange | opgeven |
| zene keis nie lotte pakke | zich goed verdedigen |
| zene kéttel vofraete | Zijn buikje rond eten |
| zene knoëk aofdraeë | zich dood werken |
| zene kop ént zand staeke | de waarheid niet willen zien |
| zene moed météénraope | zich herpakken |
| zene stat éntrékke | terugkrabbelen |
| zenen drae vénne | zich gemakkelijk voelen |
| zenen tijd verzwanse | zijn tijd vergooien met babbelen |
| zennen toêr lotte sjiete | zijn kans voorbij laten gaan |
| zèt oech (niër)
pak en plank goej dich daol | zet u neer |
| zèt oech; zèt dich | ga zitten |
| zét zene bril es raech | kijk eens goed! |
| zét zene bril és tegoej | kijk eens wat beter |
| zétte sjempanj al mér kaad | we gaan zeker winnen |
| zéttet mér aut zene kop | vergeet het maar |
| zéttich doë es aon | maak dat eens mee |
| zhübbeter niks van gebakke | 't is op een sisser uitgelopen |
| zich de been onder et lijf autloope | zeer hard lopen |
| zich een brieëk laachte | zich doodlachen |
| zich klopènkele | zich de enkel stoten |
| zich viege | doen wat er gevraagd wordt |
| zich viere | het rustig aan doen |
| ziech dat giezeke èns jalle | kijk die meid eens lopen |
| zieg mér dattet haus nie optech énvült | je bent een echte huiskat |
| ziëker van de kérmes of autte sjikkepot | goedkope juwelen |
| Zieste mich nog gan? | Hou je nog van mij? |
| ziet mêr dat t haus nie op tich envûlt | gij zijt een echte huiskat |
| zietekes aon | langzaam aan |
| zietsjes aon geet ook | rustig aan, we komen er wel |
| zik zin es slaeg ver de gezondhid | ziek zijn is niet gezond |
| zin és e tauntsje leiger | rustig aan! |
| zing mér és e tauntsje leiger | blaas maar niet zo van je hoge toren |
| zjeezeke vanze kreis baeje | smeken |
| zjus tegoei | dat is je verdiende loon |
| Zjus tegoej! | Dat zal ze leren! |
| zoë aat aste stroët | stokoud |
| zoe blaaj as ne gêk | dolblij |
| zoe blaaj asne gek | heel blij |
| zoe din as de liefde | flinterdun |
| zoe din aste liefde | heel dun |
| zoe érm assen laus opne kletskop | zo arm als Job |
| zoe fél as e gewaer | zo trots als een pauw |
| zoe goêd ên bèste nie | zo geweldig ben je nu ook weer niet |
| zoe hél asne peenes | keihard |
| zoe kloër as poempwotter | klaar en duidelijk |
| zoe leed aste naach | aartslelijk |
| zoe loemp as het aaterste van e vêrke ; zoe loemp as het piëd van Kristus | zo stom als het achtereind van een varken |
| zoe loemp as vés---loemp és ook vés | aartsdom |
| zoe loemp ast aaterste van e vérke | oerdom |
| zoe maoger assen gor | heel mager |
| zoe mieg as kaa pap | t' is genoeg geweest |
| zoë mieg as kaa pap | zeer moe |
| zoe miëg as n moï zin | doodop zijn |
| zoe rap miëgelek
op stoënde voet | zo snel mogelijk |
| zoe raud as 'n tomat | zo rood als een kreeft |
| zoe sjael as ne molp | uiterst scheel |
| zoe sjael as nen otter | zo scheel als een otter |
| zoe slap as een schëttelvod | doodsziek |
| zoe slap as een vod | zo slap als een vaatdoek |
| zoe stijf as een plank ; zoe stijf as een hoot | zo stijf als een plank |
| zoe stijf assen plank | stram |
| zoe stoem as nen iëzel | dommerik |
| zoe vol as ne pênskèttel | eivol |
| zoe wit as snei ; zoe wit as e laoke | zo wit als sneeuw |
| zoe zik as nen hond
hondszik | zo ziek als een hond |
| zoe zoat as a kenon | ladderzat |
| zoe zot assen aaterdiër | goed voor het gekkenhuis |
| zoevelste baeter | des te beter |
| zonder ophaage; aoneenhaagetig | zonder ophouden |
| zou gaeve ze de kiëneng zen haase ook | geven, niet gooien! |
| zou maokeze ze allewaajl nimei | dat is nog een goed exemplaar (pers. / |
| zou zinver nie getraud | zo gaat de ballon niet op! |
| zougét hûb ich en honned jaor nog nie métgemok | ongelooflijk! |
| zwigste nou of maul (tau) | zwijg nu eens |
| zwijg stil; zwijg stillekes-e-stil | dat hoef je mij niet te vertellen |
| Zwijge toste zwèts! | Mondje dicht! |