| 'n ambetant kind | e kringsel van e joenk |
| 's avonds drank in het groot, 's morgens tevreden met water uit de sloot | soëves bier métte maach, smërges wotter autte graach |
| 's avonds niet er in, 's morgens niet er uit | wae snaags geet vésse, moet smërges zen nétte dreige |
| 's nachts behoor je in je bed te zijn | de naach beheirt sjelme en lichte vrolaaj |
| 's nachts is niets te zoeken op straat | Taesse twelf en één és gee goed volk opte been |
| 't is altijd het proberen waard | nie gesjoëte és altijd mis |
| 't is behekst! | tés of terdievel termét gemoeid és |
| 't is een scherp geval | dae hét altijd keegel op zen leep staeke |
| 't is gedaan met hem | ze lidsje és autgezoenge |
| 't is hier wat donker! | ich zien hai nie wot ich zèg |
| 't is maar magere kost | dreig braud aete |
| 't is me er ééntje! | de zossem e knépke gaeve |
| 't is niet gemakkelijk | 't es allemoeël geë hoeërsnaaje |
| 't is niet gemakkelijk slapend rijk te worden | Aste sloëpend rijk wils wiëne, moeste zen ooge goed oëpe haate |
| 't is niet met volle goesting | dat kümp zau van wijd voert |
| 't is op een sisser uitgelopen | zhübbeter niks van gebakke |
| 't is uit | tgeloof és noë de botte |
| 't kan verkeren | Viêr den trouw est van 'Lieveke lék mich', nao den trauw 'Satan, verrék mich' |
| 't komt wel in orde | as t nie geet dan bok t mèr |
| 't was weer grote ruzie | twor wir graute poeppekas |
| aan de deur zetten | mét zen klikken en klakke on de diër goje |
| aan de grote klok hangen | autbemmele |
| aan de leiding rijden | op kop vaore |
| aan de overkant is het gras wel groener, maar... | tgroës és griener on den iëverkant, mér daaj moeten der ook viël vür doen |
| aan die moet je maar alles vertellen! | de gees waol bij den dievel te biechte |
| aan diggelen gooien | én grijzlemente goeje |
| aan één stuk door | tiëge de klippen op |
| aan een vrouw geraken | aon ze gerief koëme |
| aan het hoofd van de tafel | on de kop van (de) toffel |
| aan het lijntje gehouden | on den drae gehaage |
| aan het lijntje houden | on den drae haage |
| Aan vrouwen en weer kan je niets veranderen | Vrolaaj en waer moeste pakke waaj t kump |
| aan zijn been hebben | op zen lêp hêbbe |
| aankondiging van het kerkelijk huwelijk | vande priëkstoel toomele |
| aanzitten aan tafel | on de krib zitte |
| aartsdom | zoe loemp as vés---loemp és ook vés |
| aartsdom | te loemp vür helpe te dondere |
| aartslelijk | zoe leed aste naach |
| aartslelijk | sjaun van wijd, mér wijd van sjaun |
| ach, die kijkertjes van jou | én zaajn ooge zienech den heile wérd (mopje : antwoord van aanbedene : zieste dan men otooke ston da gepik és) |
| achter ieder succesvol man staat een sterke vrouw | ne sjaoszak és iemes dae mei verdient assen vroo kan opmaoke |
| achter tralies zetten | èn de bak zètte |
| achteraf niet discuteren | ternoë nie koëme zevere |
| achterna komen | den aaterhaom trèkke |
| af en toe | mèt toêre |
| afgelegen huis | hai es Christus ook nog naut gewès met ze pieëd |
| aframmelen | op zen smoel kloppe |
| afwachten | de kat aut de boom kieke |
| al doe je alle moeite van de wereld, ik geef niet toe | al geeste op zene kop ston... |
| al is de leugen nog zo snel, de waarheid achterhaalt haar wel | men tweide vroo woster al zoe snel vandür datze men iëste nog haet éngehold |
| al is de leugen nog zo snel, de waarheid achterhaalt hem wel | liëges hûbbe kotte been |
| al is het maar voor de lol | da brink laeve én de brauweraaj |
| alcohol doodt | Der gon mei minse daud van den drank dan van den dos |
| alle beetjes helpen | alle bitsjes hélpe, zaag de még, en ze pisde én de zei |
| alle eten is op | de maajs ligge daud énde kas |
| alle middelen zijn goed om het doel te bereiken | Vinger of daum gaeve de vrolaaj heil viël laum |
| Alle middelen zijn goed om je doel te bereiken | Doetet mét de vingers of doetet mette daum, t vrouke krait en naote praum |
| alle moeite doen | zen been vanonder ze lijf lope |
| alle reden plaats geven | alles viër èn noë gezaag |
| alleen een piepend wiel krijgt olie | aste zen eege kons verkope, legge d' aander dich vanzelf én de boëveste loj |
| alleen het beste er uit eten | pikke waajen hin |
| alles gaat maar door! | de konste klok nie trégdraeje |
| alles gaat! | wot nie geet moet mer bokke |
| alles in de gaten hebben | ooge mét sted (= staarten) hübbe |
| alles is lelijk door mekaar gegooid | ze hûbben haaj nogal lëlëk hausgehaage (-haate) |
| alles is nog in de goede plooi | tés nog ammel koek-en-ee |
| alles moet kunnen | liefde és blind, zaag de boer, ên hé poende ze vêrke |
| Alles op zijn tijd | Kakke geet vér bakke |
| alles op zijn tijd | de moes nie wille lope vûrdaste kons gon |
| alles verloopt gesmeerd | tlüp waajen klok |
| alles zien | zen ooge de kos gaeve |
| als blikken konden doden | hae kiekde vürmech daudte kieke |
| Als dat maar goed komt | Hae trék op zene aaë, mér den dektaur zék dattet miëglek nog goed kûmp mettem |
| als dat maar niet zo vér komt | doë zittevër heilegans nie vür te springe; - opte waachte |
| als de dagen lengen wordt het kouder | as de doëch lenge geet de wênter strenge |
| Als de hemel valt, hebben we allemaal een blauwe muts | At Aspei ze lêmpke autgeet, zit Aspei èn den doenkele |
| als de muis zat is, wordt het meel bitter | at de vêrke zaot zin, zin de roëpe zoêr |
| als de nood het hoogst is, is de redding nabij | aste moes gon kakke, lot dan zen broek al mer zakke |
| als een angsthaas weglopen | mét zene stat tësse zen been vertrékke |
| als er niets in je hoofd zit, kan je ook nooit hoofdpijn hebben | mei loch as hiësene onder zen klak |
| als er niets meer is dat je interesseert, ben je vlug oud | Ver stoppe nie mét laeve omdat ver aat wiëne, mér ver wiëne aat omdat ver stoppe mét laeve |
| als het er op aankomt | asset trûm geet |
| als het er op aankomt zijn we tot veel in staat | Spattele waaj nen dievel ént wijwottervaot |
| als het erop aan komt | at 't op sjoëpsjaere aonkimp |
| als het erop aan kwam | at 't op sjoëpsjaere aonkoêm |
| als het klopt moet je niets verzinnen | assët klop hëbste geen bel naudëg |
| als het maar niet bij theorie blijft | tés rapper gezaag dan gedon |
| als het moeilijk wordt, krabbelt hij terug | asset heet wiëd on zen vod, trèkter zene stat wol èn |
| als het moet, moet het maar | wae kak hét moetseg boekke |
| als het nat is in mei, staat het gras hoog in de wei | ne naote mee, gif botter énde wee |
| als het niet onmiddellijk lukt, lukt het wel wat later | assët nie geet, moettët mér bokke |
| als het regent en de zon schijnt | 't ès kérmis èn de hél |
| als het uit is.... | As de liefde din és, zieste de faute heil graut |
| Als het vijfde wiel aan de wagen | Waaj ' n kae èn ' n haog |
| Als iedereen voor zijn eigen deur keert, is de ganse straat schoon | Lik zen eege hiëfke sjaun te glore, dan zal t onkraud van de geboere dich nie bekore |
| als ik alles moet zeggen ... | braekmechte maul nie oëpe |
| als ik ga slapen tel ik schaapjes, als ik slaap zie ik nachtmerries | ich sloëp asnen os.... |
| als ik jou was | at ich èn zaajn plak weir |
| als ik wat zeg, begin je me al aan te vallen | ich daar mene mond nie riere, ofte zits opmech |
| als je daar maar niet bekaaid vanaf komt | aste doë zen kleer mér nie gees on sjiëre |
| als je de draad kwijt bent.... (lett / | aste den droëd kwijt bés, moessem trég zikke |
| als je dood bent, krijg je niets meer | gaef nog mér éne, 'tmoes és de léste zin |
| als je er over gaat discussiëren, wordt het nog erger | aste viël énne stront gees riere, stinkter nog heller |
| als je geen voeten hebt, moet je toch geen schoenen | aste geen boste hübs, hoeste toch ook gene soetjae |
| als je iets belooft, moet je dat ook doen | viël beloeëve en weineg gaeve, deed de gekke én vriëgde laeve |
| als je je kwaad maakt, kost het weer veel moeite om rustig te worden | maoktech mér nie dik, din éste maude |
| als je niets bezit, kan men je niets afnemen | ne kaole steen konste nie ville |
| als je sterft | astech tlich autgeet |
| als je thuis al niet je draai kan vinden, vind je die nergens | asset taus nie kons keire, zulset nërges leire |
| als je wat zegt, moet je ook namen noemen | de moes man en piëd nieme |
| als kleine zelfstandige kan je niet op tegen de groten | de graute aete de kleen |
| Als mensen dronken zijn kunnen ze de ganse wereld aan | Noë nen oëved zaupe, maug ich nogés trop kraupe |
| als twee druppels water | gekots ên gesjiëte; aut het gezich gesnië |
| als we kwaad zijn op iemand, wreken diens fouten zich op ons | ne boemerang kump altijd trég |
| als we maar gezond zijn | baeter ne gezonnen iëzel dan e zik piëd |
| alsof hij in zijn broek had geplast | asofter én zen broek ho (ch) gezeek |
| altijd | wénter en zoëmer, én waer en wénd, daog per daog en oer vür oer |
| altijd het laatste woord hebben | haenke de viëste spiële |
| anderen voor zich laten werken | aander vër zen kaar spanne |
| angst hebben | (de) floep (pers) hübbe |
| Après moi le déluge | Aater m'n vaase vergeet de wêrd |
| après nous le délûge | lotte poes mér pisse |
| Aprilgrap! | Prilgêk! Staek z'n naos èn de bêssemestêk! |
| arbeid adelt, maar adel werkt niet | wérke adelt, mêr adel wérk nie |
| asjemenou | hûbste van ze laeve |
| avondrood betekent regen | oëvet-raud gif wotter enne slaut |
| bah, 't is koud | tsjoech, ' t es kaat |
| Bah, wat is het heet! | de méssje valle daud vant daok |
| barslecht weer | gee waer vürnen hond dür te jaoge |
| bedotten | appele v¨r sitroene verkope |
| bedrogen uitkomen | vannen kaol kürmes tauskoëme |
| bedrogen zijn | van n kaa kérmes tauskoëme |
| beeld u maar niets in | haoldech mér niks én zene bol |
| begin er al maar aan | streep zen mauwe al mér op |
| begin maar aan 't begin | as te nie wiës bau beginne, begin dan mér on de kop |
| begin maar opnieuw! | begin mér van viëraof aon |
| begin nooit aan iets waarvan je de afloop niet kan voorzien | wotte boer nie kint, itter ook nie |
| begrijp ik niet! | dat geet ter bij mich nie én |
| behandel de dieren met zachtheid | ne goeje oëpeningszin : juffroke, gae de oëpeneng en ich zin |
| bekend staan als | gekaand zin as |
| bekijk het maar | bekiek het dich mèr ; beziech het dich mèr |
| bekijken jullie het maar! | trèk oêre plang! |
| belofte maakt schuld | eege sjuld, dikke bult |
| bemoei u met uw eigen zaken | kiek nao zen eege |
| Ben je dan niet slimmer | Béste dür nen ajl autgebrid |
| Ben je met Pasen ook naar de kliniek geweest | Hübste ze létte vérve of autblétse |
| berooid zijn | gene frang op zen kloete hübbe |
| berouw komt na de zonde | nau zitste mét de gebakke paere |
| beter 1 vogel in de hand dan tien in de lucht | baeter een bos én de hand dan twei èn de bloes |
| beter een buikje van het zuipen dan een bult van het werken | spaor ze laeve mér nie ze geld |
| beter met veel liefde gegeven | De wiëde vanne kedo hink nie aof vant prijskaetsje |
| beteuterd kijken | aordeg op zen naos zien |
| beteuterd kijken | n raar snoet trèkke |
| bevalt het je niet? | steetettech nie aon? |
| beven van schrik | bibbele van den angs |
| bezint eer je begint | raaj naut heller dan zene ingelbewaorder kan vliege |
| bid er maar ééntje voor mij | bae mér ne goeje vür mich |
| bij anderen is alles veel beter | t graos kan dan wol griener zin on den iëverkant, mér daaj moete der ook viël ver doen |
| Bij de lusten moet je ook de lasten nemen | Aste hinne gees haate, moeste hunne stront terbij pakke |
| bij een goede maaltijd hoort een glaasje | goeie vés moet zwümme |
| bij het groeien worden kinderen veel agressiever | kénder traeje opze kleed mér graute opzen hat |
| bij oppensioenstelling krijg je een horloge van de collegas, terwijl de tijd nu helemaal niet meer van belang is | wat vligten tijd tog snel, zaagte boer, en hae goejde zen zakherlauzje noë de kop van zen vroo |
| bij wijze van spreken | vér zau te zègge |
| bij zijn lurven vatten | métzene nak sjaare |
| bij zijn nekvel nemen | mét zene sjabbernak pakke |
| bij zijn nekvel vastgrijpen | mèt zene koljee pakke |
| bijna dood | e waandelend lijk |
| Bijna gewonnen is niet gewonnen | BEKANS raajt dékker mét, mér hét nog nauts gewonne |
| bijna niemand | onderhave man enne piëdskop |
| blaas maar niet zo van je hoge toren | zing mér és e tauntsje leiger |
| blijf van mijn lijf | blijf van mich aof |
| blijkbaar | de zosset zégge |
| blijven doordrammen | iemed de aure van de kop zaoge |
| blijven dromen | ich vondte vroo van men dreeme énnech dreem nog altijd |
| bluffen | de graute jan authange |
| blut zijn | op dreig zoëd zitte |
| bol staan van | verrèkke van |
| boontje komt om zijn loontje | het mênke kimp vér ze gêld |
| boterham met zonder iets op | dreig braud |
| breng ze bij u thuis de groeten over | doet ze doë aater de groete |
| broek dragen met te korte pijpen | wotter én de kalder hübbe |
| buitengegooid | baute gebaojoerd |
| chinees gaan eten | gon chineze |
| cogito, dum sum | os verstand éste riëje van os beston |
| coïtus interruptus | vûrt zinge de kûrk aut gon |
| daag me niet te veel uit | braekmech de bek nie oëpe |
| daar doe ik het voor! | daste lol van me laeve |
| daar doe ik mijn petje voor af | doë doên ich m'nen hoêd vér aof |
| daar durf ik geen eed op doen | doë staek ich m'n hand nie vér èn 't vier |
| daar ga je spijt van krijgen | dat geet dich voeëren -opkoeëme |
| daar heb ik geen boodschap aan | dat kan mich nie sjille |
| daar heb ik geen verstand van | doë hûb ich gene keis van geaete |
| daar heb ik het land aan | dat ès 't nojste wot ich doên |
| daar heb ik niets aan | doë bénech vét mét |
| daar heb je geen plezier meer aan | das geen aordeghéts mei |
| daar heb je helemaal niets aan | doë béste vét mét |
| daar heb je niets mee te maken | doë hübste geen effaere mét |
| daar heb je wat aan | doë hébste gêt aon |
| daar helpt geen gebed meer | baeë geetem nimei helpe |
| daar hoef je niet naar om te zien | doë hébste geen imkiekes noë |
| daar hoor je nooit nog van | doë geet genen haon noë kraeë |
| daar is een geurtje aan | das gene zievere |
| Daar is het goed leven | Doë ès ' t allendaog pênneke vèt |
| daar is in jaren geen man meer aan geweest | daaj hètte sjummel tèsse hër been ston |
| daar is niks mee aan te vangen | douë es géén haus mèt te haage |
| daar is veel moeite voor nodig | da kos stükke van minse |
| daar kan ik niet bij | dooë és me verstand te kleen vür |
| daar kan ik niet mee uit de voeten | doë wiët ich geene waeg mèt |
| daar kan niets van komen | dasse daudgeboëre kénd |
| daar klopt iets niet | doë ès iet nie zjus (mèt) |
| Daar knap je van op | Doë hêrkimpste van |
| Daar komen we niet meer op terug | Daai stôse zin ver allang verbij |
| daar komt miserie van | doë koëme kweddele van |
| daar komt nooit een oplossing voor | vae geraoke ter naut (s) aut |
| daar krijg ik het van | da wérk mich daonig op men heupe |
| daar krijg ik het van | doë wiëste turelures van |
| daar krijg ik het van op mijn heupen | doë kraajgech érm zin van |
| daar krijgt ge het van | doeë kraai (g) ste de krélkeszeek van |
| daar lig ik niet wakker van | doë gon ich m'ne slop nie vér lotte |
| daar stel ik geen prijs op | doë bèn ich nie mèt opgezatte |
| daar trap ik niet in | dat pak bij mich geen verf |
| daar verschiet ik serieus van | doë vûlt men broek vanaof |
| daar voel ik niets voor | dat létmech kaat noch wérm |
| daar word ik nog gek van | doë wiën ich nog toet (tureluut) van |
| daar wringt de schoen | doë vrinket sjinke |
| daar zeg je me wat | das e woët van ne kilo (u) |
| daar zit de moeilijkheid | doë likket kaaf gebonne |
| daar zou ik eens graag mee uitgaan | daaj zoo ich és giën tiëge mene zjilae trékke |
| daar zou ik eens heimelijk willen bij zijn | doë zo ich ès maajske wille spieële |
| daar zul je niet rijk van worden | doë geeste geen dikke kiëtele van sjijte |
| daarmee is geen droog brood te verdienen | doë verdienste het zaat op z'n iërappel nie mèt |
| daat heb ik een geweldige schrik voor | doë bèn ich aster daud vür |
| daat kan ik met mijn boerenverstand niet bij | ich snappet effekes nie |
| dank je feestelijk | kloête meneir de zjus |
| Dankzij anderen iets gedaan krijgen | Ne langen erm hûbbe |
| das geen bierbuikje! | goed geteig hink onder e goed aofdaok |
| das zever! | wo kal, da geleefste toch zelf nie, ziëker |
| dat bedoel ik! | de paksmich de wiëd autte mond |
| dat begrijp ik niet | dat kanner bij mich nie én |
| dat begrijp ik niet! | do kinste kop noch stat aonkrijge |
| dat belooft! | Der zit meziek én, ast nau nog traut kimp |
| dat ben ik kotsbeu | da hinkmeg men kloete aut |
| dat blijft onberekenbaar | de wiës nauts waajen koe nen haos vink |
| dat doet de deur dicht | nau verrèkste |
| dat doet me pijn | men hat krimpervan |
| dat doet niet ter zake | dat hèt niks te mèt te maoke |
| dat duurt een tijdje met haar | daai hét viël naute op herre zank |
| dat eten lust ik niet | das knaajnsvoer |
| dat ga ik je mooi niet verklappen | da gon ichteg és sjaun nie on zen naos hange |
| dat ga ik nog even geheim houden | da gon ich tech nie on zen naos hange |
| dat gaan we eens rap fiksen | da gonver és gau flikke |
| Dat gaat je niets aan! | Doë hébste geen faeres mèt! |
| dat gaat mij niet | dat gojt mich nie |
| dat gaat niet lukken | zau geet de beloeng nie op |
| dat gaat nog (geld) kosten | dëë geeste noch vër blieë |
| dat gaat u veel kosten | doë geeste nog vür blieje |
| dat gaat vanzelf over | raenger vér twelf oere blûf nie doere |
| dat gaat wat ver! | het toppunt van dûrf : ne plissenagent en zen botte pisse en vroëge offet werm és |
| dat gebeurt nog al eens | dat gebiërt |
| dat geloof ik niet | das zever en pekskes |
| dat heb ik kunnen tegenhouden | doë hüb ich e vitsje vür gestoëke |
| dat heb ik niets aan | doë kraajg ich gene staajve van |
| dat heb je nog nooit meegemaakt | dat hébs te van ze laeve nie mètgemok |
| dat hoef je mij niet te vertellen | zwijg stil; zwijg stillekes-e-stil |
| dat hoort hij graag! | das koeën op zen miële |
| dat is andere koek | das aanderen tei as kaffei |
| dat is dan afgesproken | waaj 't gezaag ès |
| dat is de moeite niet waard | da's de moête ni |
| dat is dun gezaaid | dat ès din gezêt |
| dat is een deftig heertje | das ne prefijtelëke |
| dat is een flutjesdichter (rijmelaar) | dae kan raajmen en dichte zonder zen aaterste op te lichte |
| dat is een ingebeelde truut | daaj moeste minstes ne meiter boëve hërre kop raoke vër ze daud te sjiete |
| dat is een lamzak | Hèë ès gene stamp onner zen kloete wieët |
| Dat is een leugen! | Da' s geloëge! Dat liegste! |
| dat is een lollige bende | daste klik van kertoesj |
| dat is een platte vijg | daaj moet get on sinterkloës vroëge |
| dat is een praatje | das kal van de minse |
| dat is eens wat anders | das aandere tei as kaffei |
| dat is geen cent waard | dat ès geene frang wiëd |
| Dat is geen kunst! | Doë ès niks aon! |
| dat is geen manier van doen | dat dees te nie |
| dat is geen oplossing | tbrink geen iëd on den dijk |
| Dat is heel wat anders! | Da's aanderen thei as kaffei! |
| dat is helemaal juist | de zitster boenk op |
| dat is het domste wat je kan doen | tésset stoemste vant stoemste |
| dat is je verdiende loon | zjus tegoei |
| Dat is lekker | Dat lit zich aete |
| dat is lekker | Doeë lekste daum en vingers vanaof |
| Dat is mij om het even | Da's mich prêl
da kan mich nie boemme das mich glijk |
| dat is mijn genre niet | das nie van mijnen terapie |
| dat is naar mijn zin | das noë men goesting |
| dat is nergens goed voor | dat doog vér niks |
| dat is niet de moeite waard | das nie de moête |
| dat is niet erg presentabel | das nie fül gojelëk |
| dat is niet juist | da klop van geen kante |
| dat is niet koosjer | da trékter nie op |
| dat is niet uitvoerbaar | das nie te doen |
| dat is niet zonder risico | das priekel |
| dat is niets waard | kooptech doë mér get kliskes vër |
| dat is nog een goed exemplaar (pers. / | zou maokeze ze allewaajl nimei |
| dat is nogal een bluffer | dat ès nen echte zjèspik |
| Dat is om hoorndol van te worden! | Dat ès vér hiën te krijge! |
| dat is pas | das eis |
| dat is praat om er vanaf te zijn | das griene kal |
| dat is precies hetzelfde | das zjus prêl |
| dat is puur aanstellerij | tés gewaun graute kemeide |
| dat is te duur | dat kan m'ne graajze ni trèkke |
| dat is totaal onmogelijk | asset kos, dan kaafde den os |
| dat is typisch voor hem | doë hétter e haendsje van voert |
| dat is van belang | dat kan méttülle |
| dat is van geen nut | tés geen avaose |
| dat is waar het om draait | doë lik den hond gebonne |
| dat is waar ook | das ook zjus |
| dat kan beter niet ontdekt worden | da kannet daoglich nie verdraoge |
| dat kan iedereen overkomen | dat kan alleman gebiëre
dat steed iedereen ver zen diër doë kan niemes onderaut |
| Dat kan ik niet betalen | Da's zwoerder as m'ne portemonnei |
| dat kan je wel vergeten! | sjrijftechtat mér opzene bauk |
| dat klopt van geen kanten | doë mankiert get aon |
| dat komt ervan | dat hèbste; zau moeste aonkoëme; zau moeste vaore |
| dat komt in de beste families voor | dat hèbste èn de bèste femieles |
| dat komt méér voor | da hübste mej |
| dat komt veel voor | da hübste nogalés dékker |
| dat kun je vergeten | doë konste e graut kreis iëver maoke |
| dat ligt zwaar op de maag | dat lik zwaur op de maog (lett.) ; dat lik op de laever (fig.) |
| Dat lijkt nergens naar | Dat trèk op geenen élger |
| dat loopt niet goed af | doeë koeëme kweddele van |
| Dat loopt van een leien dakje | Dat geet waaj e fleetsje van ' n sênt |
| dat lukt niet! | dat zieste van haaj |
| dat maakt me niets uit | wot kan mich dat sjaele |
| dat moest een keer gebeuren | dat moês tevan koëme
dat wor te verwaachte dat stond ver de diër |
| dat moest er nog aan ontbreken | dat moês nog t'ron mankiëre |
| dat moet niet onmiddellijk, hoor! | dat it géë braut, zinne!
pak zenen tijd mèr |
| dat ontbrak er nog aan | nau dat wier |
| dat scheelt een slok op een borrel | dat hélp hauze |
| Dat smaakt mij! | Dat kimp tot èn m'n kotribbe! |
| dat staat je hoe dan ook te wachten | doë konste nie onderaut |
| dat staat me niet aan | doë bén ich nie met opgezatte |
| dat steekt niet zo nauw | dat kimp zoe na nie |
| dat trekt op niets | dat trèk nérges op |
| dat valt lelijk tegen | terdievel éster mét gemoeid |
| dat valt lelijk tegen | dassen ferm striep dër de raekeneng |
| dat valt tegen! | tés vür jing van te krijge |
| dat verbaast me | doë brik mene kloemp van |
| dat vergeet iedereen | doë kraeët genen haon hiën |
| dat versta ik helemaal niet! | dat geet men klak (me klekske) te bouëve! |
| dat verwondert me | doeë vült mene mond van oeëpe |
| dat vrouwtje bevalt me helemaal niet | das nau és men léste goesteng |
| dat was één grote mislukking | twor e graut fiejaskoo |
| dat was eenvoudig | twor simpel vür daud te doen |
| dat was erover | dat wor iëver het sjroëm |
| dat was het dan | alwir gebakke |
| dat was moeite voor niets | doë stondste sjaun (te kieke) |
| dat was te voorzien | dat wor te dènke |
| dat went wel | doë gewènste dich wol aon |
| dat werkt op mijn zenuwen | doë kraajste de ziëmele van |
| dat wist ik (nog) niet! | das get nauws! |
| dat wordt een zwaar geval | Doë hûbset laeste noch nie van gezien |
| Dat zal wel koelen zonder blazen | Dat zal wol baetere zonder biëved-gon |
| dat zal wel! | dich hûbs goed kalle |
| Dat zal ze leren! | Zjus tegoej! |
| Dat zie je van hier! | Kloête Zjeraar! |
| Dat zie je van hier! | Maa ja, jong! |
| dat zou best eens kunnen | dat zoo goêd konne
das heil goed miëgelek |
| Dat zou je niet zeggen | Dat zooste ni zègge |
| ddie zegt geen goede dag al valt ze over je benen | seffes brik ze nog |
| de aanhouder wint, de lafaard laat wind | den aonhaager wént, de broekesjijter stink |
| de afgelopen week | verlei waek; de waek wo im ès |
| de bal aan het rollen brengen | de kat de bel aon bènne |
| de beest uithangen | tvérke authange |
| de beste wensen en veel geluk | de groete ende wénd vanaater |
| De beste werkman krijgt niet altijd het beste loon | de vaulste verke krijge t beste stroi |
| de boezem dreigt eruit te glippen | de joeng gon auttet nès valle |
| De deur dicht! | De plank èn 't koêt! |
| de drank halveert je leven, maar als compensatie zie je alles dubbel | Daud op fijfteg mér honderd joër gelaef |
| de één of ander | den eenen of den aandere |
| de geburen luisteren mee | de mier zin haaj heil din |
| de grote massa | de grauten hoop |
| de grote vakantie | het graut verlof |
| de grote versnelling ronddraaien | de graute miële draeë |
| de grove middelen gebruiken kan helpen | nau bénech va |
| de handel valt stil | de kemérs geet aateraut; bergaof; slabak |
| de hele buurt stonk | tstoenk oere boëve de wénd aut |
| de hemel op de aarde | den hiemel opt'iëd |
| de kaarten schudden | de kaot staeke |
| de kleding van een vrouw past perfect als het de mannen de adem afsnijdt | da pakmech op menen ojem |
| de kleine is moe | dae héttet lich aut |
| de kleren maken de man | de ploeme maoke de voëgel |
| de kloostergeloften verbreken | t kleed iëver de haog goeje |
| de kluts kwijt | van de waajs |
| de kluts kwijt zijn | van zen mëlk (de koeëk) zin |
| de knapste van heel Bilzen | de fleir van Bilze |
| de koffie (soep) is nog te heet | doë verbranste zen ziel aon |
| de koorts meten | de kors pakke |
| de les gespeld worden | 't autgemaete krijge |
| de levieten lezen | zen aach zaolighédsen es zégge |
| de moed opgeven | tlotte hange |
| de moed verliezen | de mismoêd èn krijge; 't lotte hange |
| de moed verliezen | téssem én zen sjoën gezak |
| de oplossing is nooit ver te zoeken | één en twei és draaj, zaagte boer, en hae stoekze wijf bij de kender ént béd |
| de oudjes weten het wel beter | Nen aaën aop géén moule leire trèkke |
| de oversten op het werk zijn altijd verantwoordelijk als er iets misloopt, niet de gewone werkman | de vès begint altijd te rotte aon zëne kop |
| de ronde afleggen | noges e staoseke waajer gon |
| de ruzie is weer bijgelegd | tés wir koekenee |
| de tepels zie door haar bloesje | de knaajn zin al on de kis ont knabbele |
| de tip van zijn schoenen was losgekomen | zen sjo |
| de voeten onder het lijf uitstampen | onderautsjoeffele |
| de waarheid loont! | aste de woerd spriks, hoeste geen liëges te onthaate |
| de waarheid niet willen zien | zene kop ént zand staeke |
| de waarheid zoeken waar ze niet zit | aon zën naos poële |
| de zijkanten van mijn hoofd worden kaal | men maone zin kaol ont wiëne |
| denk alvorens te praten | nie dinke en viël kalle, hét al heilget vrindsjap doen valle |
| denk nog eens na | sloëp nogés ne naach triëver |
| denk nog maar eens na | de kieks mér |
| denken moet je aan anderen overlaten die dat kunnen | dinke moeste iëverlotte on ze piëd, dae hètter de kop vër |
| des te beter | zoevelste baeter |
| des zomers | èn de zoëmer |
| Die deugt voor niets | Dae doog èn ze vêl ni!; dae doog èn zen praaj nie |
| Die doet alles wat je vraagt | Dae sjikste mèt 'n maol êrte dér Bilze aut |
| die doet lelijk | ze mok nogal van herre tetter |
| die drinkt wat veel | dae hét n dreige laever |
| die gelooft dat ook nog | dae éstemét voert! |
| die heb ik allang niet meer gezien | doë hûbset menneke aut de moën |
| die heb ik doen wenen | dae hüb ich lotte zinge |
| die heeft al eelt op zijn hart | dae hét al ferm koste op zen hat |
| die heeft al grote kinderen | dae hètze graut gekoch |
| die heeft een dikke nek | daaj meintet nog |
| Die heeft maar kleintjes... | Das mér n haendsje vol... |
| die heeft niet de trekken van die familie | daes nie van tinnes |
| die heeft nogal flaporen | dae raajt mèt zen dieëre oeëpe |
| die heeft nogal wat complementen | dae hét viël naute op zene zank |
| die is hoogmoedig!!! | daai és ümhaug gevalle |
| die is nergens te bespeuren | dae és mét geen oog te bespiëre |
| die is niet clean | tès gene proëpere |
| Die is niet goed wijs | Dae vink (ze)
dae hét ze nie op n raai dae mis ter e paor |
| die is niet mis | daaj maugter zin |
| die is niet vlug tevreden | assem ne vinger gûfs, pakker zen (h) eil hand |
| die is praatziek | daaj hürre bebbel steet naut stil |
| die is rad van tong | dae z'ne vaom hoêf nie gesniën |
| die is speciaal! | das mich get gesjiëte |
| die is uitgeslapen | daaj hét vossekloete geaete |
| die is waardeloos | gene stamp onder zen kloete wiëd zin |
| Die kan je alles wijsmaken | Dae konste wijsmaoke dat de piepele hoj aete |
| Die kan praten als Brugman | Dae z'ne vaom hoêf ooch ni gesnië |
| die kans mag je niet laten varen | doë moeste gee graos lette iëver wasse |
| die kop heeft een opknapbeurt nodig | da plefoeng maug ookés gevérf wiëne |
| die kreeg een goede rammeling | dae kriëgdae kriëg e pak zwiemel waai ter nog naut ho (ch) gehad |
| die leeft niet meer lang (hoest) | nog ne koje naach |
| die loert nogal rond | daaj hét zjus kwakfroëzeooge |
| die lust alles | e goed vèërke frit alles |
| Die mag van geluk spreken! | Dat dae mêr op z'n hatsje klop! |
| die meent het! | das ne sjaune, dae |
| die mop was er wat over | daaj fars wos lichtekes aongebrand |
| die porei is dik en lang | doë konste zene fits tiëge zétte |
| die slikt niet alles | tés gene gemaekelëke |
| die vertrouw ik niet | das toch nie de ware Jacob |
| die was snel weg | dae goeng zennen allée |
| die werd vlug kwaad | dae zoet rap opse piëdsje |
| die zaagt wat veel | dassen graute zaeg |
| die zegt niet veel | dè es zen toeng kwijt--dè hèt zen toeng engeslik |
| die zegt of lacht niet veel | nen dreigen heireng |
| diepere verlangens komen ééns weer boven | tbloed krip baut nie lope kan |
| dik tegen zijn voeten krijgen | n zwaur sigaar roke |
| Doe de deur dicht! | Doêt de plank èn 't koêt! |
| doe de deur dicht! | de plank ènnet koet! |
| doe er wat extra voor | Wulste ech get hûbbe, woste nog naut hebs gehad, zulste moete doen woste nog naut hûbs gedaon |
| Doe je mee? | Deeste mèt? |
| doe loopt af | daaj bémmelt gét aof |
| doe maar rustig aan | tit gee braud |
| doe niet alsof je neus bloedt | hang zau nie de onniëzelaer aut |
| doe ze de groeten | doetse men komplemente |
| doe ziet af | dae ziet zen paere |
| doen alsof | vèr sjaajnes doên |
| doen alsof zijn neus bloedt | van kroemenaos gebeire |
| doen wat er gevraagd wordt | zich viege |
| dolblij | zoe blaaj as ne gêk |
| dom geboren en gebleven | loemp geboeëre en niks bijgeleird |
| dom geboren en niets bijgeleerd | onder de vekanse noë sjoeël gewès |
| dommerik | zoe stoem as nen iëzel |
| dommerik, die je bent! | aste e kaaf wils zien, moeste nau èn de spiegel kieke |
| dood zijn | noë de piringen zin |
| doodgaan | t leidsje ter bij légge |
| doodmoe | hae slip bauter steed |
| doodop zijn | zoe miëg as n moï zin |
| doodsziek | zoe slap as een schëttelvod |
| door alle ellende niet meer weten wat beginnen | tiëge de mier opkraupe van mesiëre |
| door de vingers zien | en eegske tauwpitse |
| doordrammen | aoflope waaj ne wékker |
| doordrammen | de aure van de kop zaoge |
| doorwerken nu, later is er tijd om te rusten | de hübs tijd vür te réste aste daud bés |
| dwarszitten (-liggen | terwiës zitte (ligge) |
| echt waar of niet? | astes nie geleûfs maok ichtich get aanes wijs |
| Een aartje naar zijn vaartje | 't Ès den aaë gekots ên gesjiëte |
| een beetje geduld hebben | aste sop te heet és moeste bloeëze |
| één dezer dagen | een van diës; een van diës daog |
| een druk kind | n kwispeltrien |
| een flinke borrel tot zich nemen | ne goejje op z'n hat zètte |
| een geheim blijft geheim door geheim te houden dat het een geheim is | vertél naut on zen kammeraode wot zen vijande naut maoge te wiëter koëme |
| een gewichtig woord | e woëd van ne kilau |
| een gewoon meisje | e stroeëtkestsje; e febrikswijf |
| een gezicht als een donderwolk | n smoel waaj ne stront |
| een glaasje te veel op | sjeef gelojje |
| een goed leven leiden | laeve waai got en frankrek |
| een goede houding zegt veel over de persoon | astech opzene bauk slips, maugech dat dan ook? |
| een goede werkkracht mag wel wat kosten | e goed piëd és zen haover wol wiëd |
| een groot gevaar | e graut gevaor |
| een groot gevaarte | e graut gevaer |
| een grote mondmet weinig inhoud | ne graute lantiën met e klee lichske |
| een grote versnelling trappen | n graute miële draaë |
| Een ingebeelde | Dae meint datter heil Bilze on zen kloete hét hange |
| een knap ding | wot e sjaun kindsje |
| een krom antwoord krijgen | ne sjeeve krijge |
| een kwade vrouw | e serpênt van n wijf |
| een ladder beklim je vanaf de eerste sport | iedre graute és ook mér kleen begonne |
| een lente zonder stormen is als een vrouw zonder vormen | ne lente zonder stürm és waajn vroo zonder vürm |
| een loer draaien | ene kloêt aoftrèkke |
| een mens maakt wat mee in zijn leven! | ne laevetige mins kan iet mètmaoke! |
| een mep uitdelen | een maulpaer verkope |
| een misstap begaan hebben | ne kiëmel (bok ) gesjoeëte |
| een mooi boek | ne sjaune boek |
| een mooi boekje | e sjaun bikske |
| een mooi kindje | e printsje van e kénd |
| een mooie vrouw is daarom nog geen goede huisvrouw | vannen sjaun toffel konste nognie aete |
| een onecht kind hebben | t kump nie aut zen eege broek, mér t steed toch op zene boek |
| een ongeluk zit in een klein hoekje | tés gebiërd ei dasset wiës |
| een oude man | nen aaë man |
| een oude vrouw | 'n aa vroo |
| een pen is sterker dan een zwaard | n toeng és sjerper danne mes |
| een poging doen | mét losse flodders sjiete |
| een rammeling geven | Iêver zene knie légge |
| een ramp : tram, bus en trein | gisteren hochech gét on menen tram : ich misde oppen hoeër de bus, mér gelékkëg hochten traajn vertraogeng |
| een robuuste kerel | e sjauw man |
| een rood aangelopen gezicht | ne kop waaj n tomat |
| een scheet | ne klink enne klank, ne stink enne stank, n zievering van de derm ent mok de broek werm... |
| een schot in de roos | het kaefke èn z'n oog gesjoëte |
| een sluwe vos | ne lepe dievel |
| een vaart gaan | ne gank gon |
| een van de komende dagen | een van diës |
| een verwilderde baard | ne baod waaj ne wêrd |
| een vrouw is in het bed beter als ze wat zat is | n zaote vroo èsnen ingel ènt bed |
| een vrouw kan je moeiteloos zover krijgen, dat ze ook doet wat ze zelf allang wilde | bau ne wil és, ésne waeg |
| een vrouw vertel je beter geen geheimen | vrolaaj konne sneller bebbere en kwebbele dan de bikskes konne sjrijve |
| een vrouw zit raar in mekaar | vrolaaj zin rapper éngezoenke asne man, zjus umriëje van dae man |
| een ziekte opdoen | get op zen kni |
| een zware uitspraak | e woëd van honned kilo (w) |
| een zware verkoudheid hebben | een ferm klets te pakke hübbe |
| eens dom, altijd dom | kaaf kan nog koe wiëne, mér iëzel blaaif iëzel |
| eerste plicht, mondje dicht | ich zék zau : ich zék mér niks |
| eet de korstjes ook maar op | van koskes kraai (g) ste dikke boskes (woskes) |
| eet wat de tafel draagt | pak n vroo waajze és en lot ze waajer mét rés |
| Eigen schuld, dikke bult | Van zen eege laajs gebiëte zin |
| Eik is maar een hand groot | en Eek steet a petsje met zeek bau de kèster ze koske en week |
| eivol | zoe vol as ne pênskèttel |
| elders | érges aanes, op een aander |
| Elk voordeel hep ook zijn nadeel (en omgekeerd) | Der zin heilget minse daaj naut van gedach zulle veraandere omdat ze nauts noëdinke |
| en de zevende dag rustte hij... | de werd és gemok op zés daoge, mér hae éster ook noë |
| en nog en nog en nog | t kan nie op! |
| enzovoort, enz., enz... | en honderd ès geen één |
| er groeit wat bij haar | de molp és ont staute |
| er is een haar in de boter | de barremijter steed op stürm |
| er is niets te eten | nau konste opzen kin kloppe |
| er is sprake | doë ès kal |
| Er is veel verborgen leed | Alleman drig ze leed onder ze kleed |
| er is weer wat gaande! | der és wir n hoër én de botter |
| er klomt niets (goed) uit zijn mond | de kraai (g) ster gee gebenedijd woëd aut |
| er kon geen bedankje vanaf | stank vür dank krijge |
| er lopen in de wereld méér domme dan slimme mensen rond | van intege minse verston ich nie datse as iëzste ziëdsje zin aongekoëme |
| er mismoedig van worden | erm zin ter van krijge |
| er moeten bazen maar ook werkers zijn | as iederéén de iëste viaul wilt spiële, geeste naut een orkest krijge |
| er naar raden | mét zen klak trieën goje |
| er op rekenen | zen baune te weke légge |
| er staan er velen in de rij voor uw (job) | Den èene zene daud és den anere ze braud |
| er steeds snel bij willen zijn | zen vasse onder zen sjoen autlope |
| er stevig aan beginnen | zen mauwe opstrepe |
| er tegen aan gaan | van ketaun gaeve |
| er twijfel over hebben | métten sjeef oog bezien |
| er uit muizen | ter vantésse ritse |
| er uitflappen | traut flatse |
| er van af blijven | zen haendsjes taus haate |
| er van langs krijgen | ze autgemaete krijge |
| er werd hard gepoetst | de sjaum loep on de diër aut |
| er wordt over me gepraat | men aure beginne te toete |
| er wordt weer gestaakt | ' t ès wir staoking |
| er zijn altijd profiteurs | den éne zen daud es den andere ze braud |
| erg bang zijn | verrèkke van den angs |
| erg kwaad zijn | op springe (ontploffe) ston |
| eten (van hard fruit) | knotse |
| eten te zwaar, groot gevaar | Aofgank es gewaunlek de vijfde gank van e lekker aetetsje |
| fatsoenlijke mensen eten uit beleefdheid hun telloor leeg | e goed vérke it zenen troëg aut |
| flinterdun | zoe din as de liefde |
| foei, dat is vies! | ba, das vër van te kotse |
| Ga eens opzij | Gank èns obbers |
| ga eens wat fatsoenlijk zitten, met je benen overéén | nog effekes en tés wir graotes sinnema |
| ga eens wat uit de weg | sjaajfés |
| Ga je mee? | Geeste mèt? |
| ga uit mijn zicht! | loop nao terdievel |
| ga weg hier | maok dich voert haaj |
| ga weg! | bolletem aof--trappet aof |
| ga weg! | loop noë de moën; bliksem; kloete |
| ga zitten | zèt oech; zèt dich |
| gaan bédelen (op bedevaart gaan) | biëved gon |
| gaan spioneren | gon moezje |
| gaat niet voort op wat anderen u vertellen | van heire zégge' , és al dékker n liëge geboëre |
| ge kijkt nogal! | kiek zen ooge mér nie aut zene kop |
| ge zult de gevolgen nog zien | da geet nog e stétsje krijge |
| ge zult het wel verstaan | asset nie verstees moesset mér verzitte |
| Gebruik de juiste hulp | Wat hélpe kepotsje en pil asset vrooke nie poepe wil |
| gebruik je verstand met je hart erbij | goei gedaachte koëme raech auttet hat |
| gebruinde huid | viël wottele (wéttelkes) geaete |
| Gedane zaken nemen geen keer | As HADDE verbij és, kump HEBBE te laot |
| gedane zaken nemen geen keer | asmen tante kloete ho, worret mene noenk |
| geef een vrouw nooit gelijk; ze verandert toch om de seconde van mening | rap getrauwd, rap berauwd |
| Geef nooit alles weg voor je sterft | De maustig naut autkleje vür daste gees sloëpe |
| geen blijf weten met zijn geluk | e koet én de loch springe |
| geen druppel alcohol meer aanraken | dreig ston |
| geen duit meer hebben | op zwat (dreig) zoëd zitte |
| geen excuses | gee geja-mér |
| geen frank op zak hebben | gene rotte bal én zen maol hübbe |
| Geen koe zo bont of er is een vlekje aan | On wae mankiërt niks? |
| geen vat op iemand krijgen | het aaterste van zen toeng nie lotte zien |
| gegeven blijft gegeven | dat zieste naut (s) mei trég |
| geld erop inschieten | zen fikke verbranne |
| geld is niet waard om voor te leven, maar het maakt het leven meer waard | geld és drek mér én drek plante ze bloeme en griente |
| Geld maakt gelukkig! | Van mene sjaunpa kriëg ich al zen sjünste dochter, nau nog ze geld... |
| geloof het of geloof het miet, maar... | de kons mich zégge woste wils, mér... |
| geloof het of geloof het niet | asset nie geleefs maok ichtich get aanester wijs |
| geloof je mijn niet? | aanes maok ich tich wat aanes (aanester) wijs |
| geloof me, die is niet te vertrouwen | vas en ziëker éstat gene zievere |
| gelukkig zijn met wat men heeft | de werd én e deiske hübbe |
| gemiste kansen nemen geen keer | tés geen daudzin métten sjaun vroo te sloëpe, waol dërter wakker lengs te blijve ligge |
| Geniet ervan | Profetiër mêr tevan! |
| genoeg! | ich hûb ter mene bauk van vol! |
| gepakt en gezakt | gestiefeld ên gespoërd |
| geraakt | on de kop gestaute |
| gerechtigheid zal geschieden | merie haat zenen hond vas, seffes bitter mich, ich zégettich, honderd frang vür mich |
| geven, niet gooien! | zou gaeve ze de kiëneng zen haase ook |
| gij zijt een echte huiskat | ziet mêr dat t haus nie op tich envûlt |
| goed idee! | e gedach waaj n aander |
| goed kwaad worden | ës defteg aut zen kramme sjiete |
| goed lachen op de foto | vergaet nie te laachte opte fottegraaf |
| goed thuisreis | goed taus ende wénd vanaater |
| goed uitkijken | goed aut zen doppe zien (kieke) |
| goed voor het gekkenhuis | zoe zot assen aaterdiër |
| goede vrienden hebben geen geheimen voor mekaar | nen echte kammeraod és iemes dae dich onder ze laeve vertëlle wor aander autbemmele noë zene daud |
| goedkope juwelen | ziëker van de kérmes of autte sjikkepot |
| goesting is koop | sjaos dat nie iedreen zau triëver dink |
| Gokken is gevaarlijk. Wedden? | Vêr ne frang, mauste me moezzjeke és zien |
| gooi het maar op tafel | spaajet mér traut |
| gooi maar niet teveel met bloemen, want ze gaan nog een dikke nek krijgen | aste on intege minse een ploem gifs, dinke ze dat ze al vliëgel hêbbe |
| Grapje! | Mê dan ni êch! |
| grote handen | sjoeppe van haan |
| grote honder | hoenger waaj e piëd |
| grove leugens vernemen | ët heire dondere èn Keule |
| haal je maar niets in je hoofd | de moestech mür niks én zen taet staeke |
| Handen af! | Blijfter mét zen tengels vanaof! |
| hard vallen | ne ferme pos pakke |
| hard werken | zen kni |
| heb je niets mee te maken | dat geettech nie aon |
| hebben we nog wat in huis? | Eten en drinke es den have kos |
| hebt ge u weer pijn gedaan? | paajn ont lépke? |
| heel blij | zoe blaaj asne gek |
| heel dun | zoe din aste liefde |
| heel erg mooi | lebêndig sjaun |
| heel gek zijn | de bés nie goed snik; de bés van lotsje getik |
| heel mager | zoe maoger assen gor |
| heel zeker | doë konste donder op zégge |
| helemaal juist | da klop asne zwaerende vinger |
| helemaal niet! | da zieste van haaj! |
| helemaal niets | nul de botte |
| helemaal niets aantrekken | zen viet en al de res tron vaege |
| helemaal op (pers. / | tot opten droëd versliëte |
| helemaal zijn vader | autgesnië z'ne pa; den aaë gekots ên gesjiëte |
| here god, ik kan het niet meer aan met u | lieven hiemel, wot zien ich toch mèr aof mettich |
| het bloed van onder de nagels halen | transeniëre |
| het doet van de godganse dag geen slag. | tfrit ent sjit! |
| het ga je goed! | haad dich (on ze geloof)! |
| het gaat weer zwaar donderen! | tkot geet wir viël te kleen zin |
| het gaat wel over | tzal wol bekiele |
| het geluk uitdagen | vürke stoëke |
| het gras aan de overkant is altijd groener | Aste onder de pinnekesdroëd dürkrups, moeste oplette vür de stroom en de pinnekes |
| Het horen donderen in Keulen | Waajen koe noëne traajn kieke |
| het interesseert me allemaal niets meer | tkan mich allemoël gestoële wiëne |
| het is algemeen bekend dat | alleman wiët dat |
| het is bijtend koud | sjoech 't ès kaad! sjoech sjoech, Peiterke Ploeg, lêpke laer, ('t ès) kaad waer! |
| het is daar armoe troef | de maajs ligge doë daud èn ' t sjaop |
| het is doodzonde | 't ès daudzin |
| het is drukkend warm | foj 't ès wêrm, 't ès vér flaa te valle van de hits |
| het is een dikkenek | dae hét stront on zen sjoen |
| het is een hele bedoening als alle kinderen tegelijk naar huis komen | attet garnezoen jing op haus aofkump esset nen heile opstand |
| het is een lelijke | e fautsje van de natuur |
| het is een schijheilige | de zossem ongebiech de kemiene gaeve |
| het is een schijnheilige | de zossem ongebich de kemiene gaeve |
| het is ijskoud | tés beistekaad |
| het is koud in huis | t' ès kaad in de brak |
| het is kouder dan gisteren | het ès ne pit kaaër as gistere |
| het is naar de bliksem | tés noë de verdoemmenes |
| het is niet zo erg | ' t ès geen raut aut ' n vinster |
| Het is precies zijn vader | 't Ès autgesnië z'ne paa!
't Es gekots en geschieëte ze vojer |
| het is zo goed als klaar | 't ès op zeeme noë viërig |
| het is zonnig weer vandaag | de zon sjaajnt sjaun vendaog |
| het kan niet snel genoeg | de paute vanonder ze lijf lope |
| het kon nog erger zijn | ich hüb se laeve vër heter viere geston |
| het lang uithouden | tlang autzinge |
| het leven behoort aan de jeugd | lot de kender nao mich koëme, de graute koëme vanzelf |
| het leven is mooi voor hen die er de schoonheid van inzien | waet laeve bemint és ziëker nie ziende blind |
| het leven is mooi, maar je moet er de schoonheid van inzien | waet laeve bemint és nie ziende blind |
| Het ligt voor je neus en je ziet het niet | Attet nen hond wor hochter dich allang gebiëte |
| Het luidt (voor de eerste maal) | 't Lojt (vér den eiste kér) |
| Het luidt (voor de tweede maal) | 't Lojt op |
| het mag ook wat minder | tkump nie zoe na, ast mér zjus és |
| het motregent | ' t zeevert (e bitsje) |
| het noorden kwijt zijn | nimei wiëte daste van Bulze bés |
| het onderspit delven | on de pin lékke |
| het onmogelijke doen om te slagen | dër de kop van e nëlzje (ke) kraupe |
| het op zijn heupen krijgen | êrrem zin krijge |
| Het op zijn heupen krijgen | De kaa kors tevan krijge |
| het opgeven | tboeltsje ter bij niër goeje |
| het regent | 't rêngert; 't rèngert |
| het rustig aan doen | zich viere |
| het staat geschreven en gedrukt, dat je krabben moetal het jukt | ast iëk moeste krabbe |
| het valt allemaal nogal mee | 't kos êrger |
| het vriest | 't vries; hindsje Vries zit op taok |
| Het vriest dat het kraakt | ' t Vries de steen aut d' iëd |
| het vriest dat het kraakt | tvries steen autte grond |
| Het vuur smeult nog | ' t Vier laajmp nog |
| het was er kort bij | tsjilde n hoeër |
| het wordt steeds erger | tgeet van kaud noë erger |
| het zal wel overwaaien | da geet em wol vanzelf iëver |
| het zat bomvol | tzoet aofgelotte vol |
| Het zijn de knechten die moeten opdraaien voor de fouten van de meester. | Wo de kop vergit, moette de been besniete. |
| het zit barstensvol met politie | tzit kotsvol mét bloo |
| hier ben ik verwonderd van | haai vûlt men broek vanaof |
| hier gaan koppen rollen | ich stamptech onder ze kappetaol tot ze kleegeld rammelt |
| hier hangt een raar luchtje | ich geleef dat men naos ont rotte és |
| hier is het nogal warm | tés haaj zjus ne bakoëve |
| hier zal ik eens razzia moeten houden | dae stal zalech és goed moete autméste |
| Hierboven is het goed | Haug en dreig |
| hij beefde van de schrik | hae ho (ch) den daover op ze lijf |
| hij begrijpt er niets van | hê begrip mêr de hêlf vant sjau (n) wèèr |
| hij deed ze bijeen | dae zoet mette dik ee én zen broek |
| hij drijft | hae draajf (drif) |
| hij dronk zich zat in minder dan geen tijd | én minder dan ne zûg zoeëpter zich lazerus |
| hij gaat een dutje doen | hae geet ' n hot sloppe hae geet n ailke vange |
| hij gaat er op achteruit | het geet bergaof mettem |
| hij gaat stilaan op zijn doel af | heirsem al op zen zokke aofkaome |
| hij geeft de moed op | hae lit 't hange |
| hij geeft om niets | erés van terdievel nie bang |
| hij gelijkt op zijn vader (beeld / | das gezwoere zene pa |
| hij had geluk | hae verrékde van de sjaos |
| hij had rammel gekregen | ze hochtenem zwaur aofgetroef |
| hij had weer goesting | twor wir van dat |
| Hij hanteert hoge prijzen | Da's nen diere spiëlman |
| Hij heeft (erge) haast | Hae ès (fél) geprèssiërd; hae moet nog hojje gon |
| hij heeft al van alles aangevangen, behalve goede dingen | hae hèt al viël watterkes dërzwoeme, behaave wijwatter |
| hij heeft een klop van de hamer gekregen | dae heirt de klokke van Rome loje |
| hij heeft een stuk in zijn kraag | hae hèt 'm im |
| hij heeft het moeten opgeven | hae wor knots autgeboerd |
| hij heeft het zitten | hae zit énde koets |
| hij heeft het zitten! | hae héttet on zene slinger (buijel) |
| Hij heeft veel uitvluchten | dae hét viël keskenaote |
| hij heefthi lang en onverzorgd haar | him zene kwaffeûr és op vakantse (ént hospitaol) |
| hij houdt aan met onze buurvrouw | hae hélvert mét daaj van haajlengs |
| hij is afgemat | zen hoëze zinnem oafgezak |
| hij is al een tijdje dood | dae és al e tijdsje bij Zjeezeke énde kos |
| hij is alleen uit op winst | atter dërde zooter ze moeder ooch verkoope |
| hij is blut | dae hét gene rotte frang op zen miële |
| hij is blut | hae hèt gene roje op zen kloete |
| hij is buiten kennis | hae hèt ' t lich aut |
| hij is de pineut | hae hèt het ziël aon |
| hij is depressief | dae hétte mismoed on zen praaj |
| hij is dronken | hae ès zaot |
| hij is er niet goed van | téssem én zen boëvekaomer gesjoe¨te |
| hij is er vanonder getrokken met een jongere | dae zen hiësene hange tësse zen been |
| Hij is erg verspilziek | Hae gojt 't on diëre ên vinsters aut |
| hij is failliet | dae zen zaok és iëver de kop gegon |
| hij is gaat sterven | hèe es op sterve nouë daut |
| hij is gauw tevreden | e kënderhendsje es rap gevüld |
| hij is graatmager | ze brikske vûlt m aut |
| Hij is in een slechte bui vandaag | Vendaog steedtem zene kop verkeird |
| hij is kwaad | hèë koeëk iëver |
| hij is moe | z'n pil es aof |
| hij is niet zo erg als zijn vader | tés mür e kénd én verglijkeng met zene pa |
| hij is nooit op reis geweest | hae és nog nautte dieër aut gewés |
| hij is slecht gezind | Lênske zit èn ' m zenne nak |
| hij is totaal het noorden kwijt | hae wiët nimei van wülke peroche datter és |
| hij is totaal verdorven | hae hét genéén goej op zene kop |
| hij is zo slap | 't es zjus en sjèttelvod |
| hij kan de boom in | datter (noë de kloete) lèp!
datter mich verrèk |
| hij kan nergens tegen | das e menneke van soekker |
| hij kleurt rood van de woede | hae wiëd raud van de guf |
| hij komt pas kijken! | Er es nog nie dreig aater zen aure |
| hij krijgt het nooit afbetaald | dae gerokter naut aut |
| hij lijkt mij overgelukkig | hae sjaajntmech mét zene kop énde wolke te laeve |
| hij loopt zwaar voorover gebukt | hae és zoe kroemp assen ziëkel |
| hij mag al bij de ouders van zijn verloofde komen | hae maugter sondes al bénne |
| Hij moeit zich met alles. | Doë kan gee kêtsje gegeeseld wiëne of hae moet ze peitsje vashaage. |
| hij praat wat veel | ich gonnem n klauster trum doen |
| hij rookt als een Turk | nen turk éster niks tiëge |
| hij speelt een spelletje met hem | hae ès mèt hem ont vaore |
| hij stond | hae stond; hae stoên |
| hij stond er voor gek bij | de stondster sjaun bij vür sjüppegek |
| hij stond zeker in de laatste rij toen ze verstand uitdeelden | dae stond aateraon én de raaj waaj ze hiëses voertgoefde |
| hij verdiend alleen maar wat klappen | ne stamp onder zen voeër hétter wol verdiend |
| hij vindt niets naar zijn goesting | dae kan zen gojing nie vènne |
| hij was doodmoe | haekos nimei pap zégge |
| hij was er niet voor te vinden | doë worter nie sjiëteg op |
| Hij was onhandelbaar | Doë wos niks mèt 'm aon te vange |
| hij was straalbezopen | hae wor krimineiletig zaot |
| hij weet schijnbaar van niets | hae gebeirt van kroemmenoës |
| hij werkt goed, maar is langzaam | wërke deeter goed, mèr hae pis te lang |
| hij werkt niet graag | dae hét pietsje den daud on wërke |
| hij zet een grote mond | hae hét e bakkes waaj ne braudoëve |
| hij zit op de laatste bank van de klas | hae zit bij de loemperikke |
| hij zit op droog zaad | hae moet biëvet gon |
| hij zwijgt als een graf | hae hült zen lippe stijf opéén |
| hoe bloter het beest, des te lager de geest | liëg lijf, liëge kop |
| hoe dan ook | waaj 't ooch ès |
| hoe ga je een kind beter opvoeden als het niet wil | on ne paereboom konste geen appele doen wasse |
| Hoe gaat het? | Waaj ees? |
| hoe het ook komt | tés waajt vült |
| hoe kan je hoofdpijn hebben als er geen hersenen inzitten | dae hét mei loch as hiësene onder zen klak |
| hoe lang moet ik je zaag nog aanhoren? | ich hang al heil onder het zaegmael |
| Hoe ouder hoe gekker! | As n aa sjier én brand slig, ester gee blësse mei on |
| hoe ouder hoe wijzer | tverstand kump nie vër de joëre |
| Hoe zit het, komt er nog wat van? | Wao ès tevan? |
| hoeveel is 't? | t kraaj (g) ste van mich? |
| hoog tijd | t wotter steed em tot on zen kin |
| hoogoplopende ruzie | riezing van den hauge boom |
| hoop doet leven, en zolang er leven is is er hoop | blijven ojeme en de wiës nog honned jaor aad |
| hou dat kleingeld maar | lot mér zitte |
| hou je bevelen voor je zelf | aste zelf biëls hoesset zenen hond nie te kommendiëre |
| hou je bevelen voor jezelf | biël zelf, dan moeste zene hond nie kommendiëre |
| hou je mond | haad z'ne bêmmel |
| Hou je nog van mij? | Zieste mich nog gan? |
| Hou me niet voor de gek | De gees mich nie temét rammele |
| hou me vast | pakmech |
| hou nog even vol | bijt nog effe op zen taan |
| hou ook eens rekening met mij! | de bès nie alléén opte werd! |
| hou op met te snuffelen in mijn zaken | haatop mét te mauze én maajn prulle |
| huilen dat het niet meer mooi is | den (h) eile werd meteen kaeke |
| ich ken haar helemaal niet | ich kinner van hoër noch ploemme |
| ieder heeft een eigen smaak | ieder zen goesteng, zaagte boer, en er oetet kénd zen pap op |
| ieder zijn smaak | goesteng és koop |
| iedereen gelijk voor de wet | n erm sjoëp wiëd ook gesjoëre onder zene stat |
| iemand aansporen | aater iemed zen vodde zitte |
| iemand achterlaten | iemes èn perdêl lotte |
| iemand beledigen | iemed op zen teine traeje |
| iemand berispen | iemed és goed op ze braud gaeve |
| iemand bij zijn lurven grijpen | iemed bij z'ne sjabbernak pakke- bij zen libbere pakke |
| iemand de les spellen | iemed énpaepere |
| iemand de waarheid zeggen | iemed aut zenen dreem haole |
| iemand de werkelijkheid doen inzien | iemëd mèt zën snoet trèn dauwe |
| iemand een veeg uit de pan geven | iemed ne sproenk zétte |
| iemand eens duchtig tussenpakken | iemed métze pietsje pakke |
| iemand iets op de mauw spelden | iemed bliëskes wijsmaoke |
| iemand iets op de mauw spelden | gelüfste nie dat piepele hoj aete, of moetech tig get aanesters wijs maoke |
| iemand kwaad bezien | iemed sjeef bekieke |
| iemand manieren aanleren | moeëres leire |
| iemand met iets opzadelen | iemes gét opsolfere |
| iemand minachten | et leig ophübbe mèt iemes |
| iemand naar zijn voeten geven | iemed op zennen appel gaeve |
| iemand open kaart doen spelen | iemed aut ze kot lokke |
| iemand overlezen | iemes zen (ziëve) zaoleghédse gaeve |
| iemand pesten | iemed den dievel aondoen |
| iemand teveel doen betalen | iemedet vel iëver d' aure trékke |
| iemand uit zijn hol halen | iemed autheisse |
| iemand uitvragen tot op zijn hemd | iemes de pierenge autzen noës haole |
| iemand viseren | de pik hübbe op iemed |
| iemand voor de gek houden | iemed termét zjoeggele |
| iemand vreselijke verwijten naar het hoofd slingeren | iemes vür vanalles en nog get autmaoke |
| iemand zo maar in de kin knijpen | iemes besjiete voe (je) re |
| iets beu zijn | iets miech zin |
| iets dergelijks | iet èn daen aod |
| iets gedogen | n eegske taupitse |
| iets hartsgrondig beu zijn | iets kotsmiech zin |
| iets lekkers mag je nooit laten staan | twos n kraem vannen vroo, ich hûber aofgelék en heil opgeaete |
| iets raars tegenkomen | ne staut métmaoke |
| ik be de draad kwijt | nau bén ich van menen apropoo |
| ik begrijp niet hoe je daar plezier in vindt | doë vénnech nau és niks aon |
| ik ben blut | ich zit op dreich zoëd |
| ik ben er van onder | men vasse beginne te (j) iëke |
| Ik ben erg vergeetachtig | Ich kan mêr onthaage van twêlf oêre tot de noên |
| ik ben het zat | da kümp mich men stroët aut |
| ik ben nog helder van geest | ich bén nog goed bij de maajn |
| ik ben ongelovig | god-zij-dank geleef ich en niks! |
| ik ben opgewonden | Julleke steet op springe |
| ik ben razend | me bloed koëk! |
| ik ben stilletjes weg | ich trappetem stillekes aof |
| ik ben totaal uitgeblust | ich bén knots aofgemülk |
| ik ben weg | ich bèn de voër op |
| ik ben weg | ich bén ribbedebie |
| ik doe dit in je eigen belang | ich doenet vër zen eege goed |
| ik doe mijn best | ich kan ook nie hékse |
| ik ga even een luchtje scheppen | ich gon effe opte loch |
| ik ga gewoon langs u door | ich zien dich nog nie boemmele (hange) (ston) |
| ik ga je aan de deur zetten | ich goej dich met zen klikke en klakke baute |
| ik ga maar verder | ich gon nog m |
| ik ga naar bed | ich gon men koets én |
| ik ga niet van mijn standpunt af | ich haat men paut stijf |
| ik ga stilletjes naar huis | ich gon zietsjes aon noë thaus |
| ik ga u eens deftig onderhanden nemen | ich zal zen naoës és goed tésse zen twei aure zétte |
| ik geef het op! | ich ben ont einde van me latijn |
| ik geloof dat hier eikels rondlopen | ich meinde dat eekele onne boom hoenge |
| ik had me juist omgekeerd | ich ho (ch) zjus mene rég gedraed |
| ik heb er genoeg van | ich bèn t zoe mieëg as kaa pap |
| ik heb er méér dan genoeg van | ich hübter mene bauk van vol |
| ik heb geen ondervinding | ich kanter nie van métkalle |
| ik heb gewonnen! | sliep, sliep.... |
| ik heb lekker geëten | de maus mene baod noges aoflekke |
| ik heb niets in huis (nu je op bezoek bent) | n sjroepsnië konste krijge |
| ik herhaal het niet | ne pestaur deed ook geen twei mésse vür tzelfde geld |
| ik hoor hier leugens vertellen | men naoës iëk |
| Ik hou van je | Ich zien dich gan |
| ik hou van werken want ik kan er uren naar kijken | werken is voor dommeriken |
| ik kan er niet aan weerstaan | da stikmech men oogen aut |
| ik kan er van kotsen | dat hinkmichte kael aut |
| ik kan niemand vastkrijgen | haj ès niemes te snoere |
| ik kan niet alles tegelijk doen | ich hüb ook mér twei haendjes |
| ik kom er dadelijk wel op | tlik oppet tipke van men toeng |
| ik kom uit de lucht vallen | ich wiët van toete noch bloeëze |
| ik kon niet anders, ik was machteloos | ich wor on haan en viet geklausterd |
| ik kon niet meer vooruit | der wor gene mwajae mei vür viëraut te koëme |
| ik krijg de zenuwen van haar | van daaj kraaigichet on men hat |
| ik krijg het hier erg benauwd | ich kraajget haaj op menen ojem |
| ik mag niets zeggen of doen | ich ben on haan en viet gebonne |
| ik moest me goed inhouden om niets verkeerd te zeggen | ich moes ferm op men toeng bijte |
| ik moet geen geld | lottet mér zitte |
| ik MOET helemaal niets | Moette és dwang en kwag sjijte és aofgang |
| ik moet je nog meer vertellen | et sjünste moet nog koeëme |
| ik moet mijn keel schrapen | doë zit ne kwakker én men kael |
| ik moet naar WC | ich moetès gon bau de kiëneng tevoet geet |
| ik neem geen blad voor de mond | viër ên aater gezaag |
| ik schoot plots van het ABN naar het dialect | ich ben van de létter gevalle |
| ik stik van de dorst | men toeng és zjus ne laere lap |
| ik stond | ich stond; ich stoên |
| ik trek het me niet aan | tkan mich nie boemme |
| ik trek het me niet aan | da rok men kaa kleer nie |
| ik verschrok me dood | ich versjoeët men eege kepot |
| ik vind mijn draai niet | ich bén nie én men goei bedoeneng |
| ik vind niets erger dan iemand die vrekkig is | doë ès niks zoe erg as erm te laeve en sjatrijk daud te gon |
| ik was totaal mijn kluts kwijt | ich voel aateriëver op mene bauk |
| ik weet waar het probleem zit | ich wiët baut sjinke vrink |
| ik werk me dood | tzweet (bloed) steed mich al én de sjoen |
| ik word wel wat ongeduldig | asset nog lang doert, geetet haaj rap gedont zin |
| Ik zat erbij als Piet Snot | ich zoeter vür aeveviël bij |
| ik zie het aan je ogen dat je liegt | de liegs daste zwat wiës |
| ik zou maar wat inbinden | aste giën riezing wils, moesset mèr zègge |
| ik zou niet zo vroeg in het bed kruipen | ént bèd sterve de meeste minse |
| ik zou wel eens willen | ich hüb paajn on men goesteng |
| in ademnood zijn | noë zennen ojem snakke |
| in blokjes snijden | èn poejkes snaaje |
| in de buurt | èn de geboêre |
| in de herfst | mèt 't valle van de blaer; èn 't noëjoër; èn de hêrs |
| in de lade zoeken | de sjaajf onderstebo |
| in de lente | èn den opgang |
| in de luren leggen | èn dikskes doên |
| in de steek laten | èn perdêl lotte |
| in de verste verte niet! | geen houër op mene kop zo ter aondinke vér... |
| in de war geraakt | énne knoop gerok |
| in de zomer | èn de zoëmer; èn 't voljoër |
| In een dierentuin lopen alle soortyen dieren | Oozelieveheir hét semtijds raar kosgengers |
| in een handomdraai | op tijd van niks |
| in een kringetje rond iemand lopen (mijden) | e biëgske rond iemed maoke |
| in een mum van tijd | oppen frakse vannen sekon |
| In geval van nood mag en moet iedereen dopen | vae moeten os mér zien te behélpe, zaagte boer, en hae spande zen vroo én de ploeg |
| in heel Bilzen is geen ziel te bekennen | kiek haaj ès rondtech, haaj ès gene godsëtëge mins te zien |
| in het oog houden | èn de faar haate |
| in het oog houden | èn de mot haage |
| in moeilijkheden zitten | en den aop gelozjiërd zin |
| in negatieve zin opvallen | seg aonstelle |
| in volle vaart | de vol speet |
| in woede uitbarsten | dürt plefoeng gon |
| in zijn hoofd geraakt zijn | effe gerok én zen boëvekaomer |
| insinueren | op den hèngel staute dat de kèttel daovert |
| interessant manneke! | de plezantste toeres? |
| is die groot geworden, zeg! | dassen heil menneke (métske) gewoëne |
| is moeilijk in de hemel te komen | de wèèg noë den hiemel es bergop, dae noë de hel lûp bergaof |
| ja dan! | ich wol daste de krampe en zen kloëte kriëgs |
| je ben niet goed bij je verstand | de bés nie heil tau (van snik) |
| je bent al grommelend ter wereld gekomen | dich bés groemmelentaeres geboëre |
| je bent een echte huiskat | zieg mér dattet haus nie optech énvült |
| je bent een kalf! | de bés ne moette! |
| je bent gewaardeerd door je baas | de stees oppe goed blaedsje bij zenen iëverste |
| je bent niet goed wijs | de bés van lotsje getik |
| Je bent niet goed wijs! | De vings! |
| je bent niet mee | de zits waol terlengs |
| je bent niet om aan te zien | de ziester nie aut |
| je bent nog gekker dan gek | de bés nie alleen op zene kop gevalle, mér ook nog blijve toekke |
| je bent nogal verkouden | de bés nogales verkeddeld |
| je doet er beter aan door mee te werken | aste ént bootsje zits, moeste métroeje |
| je gaat met leeg handen | de kraa (g) s geen sjink mét aste den hoek ûmgees |
| je gaf | de goêfs; de langsde |
| je geeft | de gifs; de langs |
| je gezicht | ze smoelwerk |
| je gulp staat open | seffes geet ze viëgelke vliege |
| je haren hangen er verwilderd bij | vrijfteg és dür zen hoeër |
| je hebt de afloop (uitslag) al verklapt | tsjaun éster al vanaof |
| Je hebt een snotbel onder je neus | Speet mummer ülf gif ook wotter |
| je hebt prijs | das bingo |
| je hebt zo'n haast | moeste hojje gon? |
| je hoort (luistert!) niet goed | lot zen aure méres autspeete |
| je kan jezelf wel wat aandoen van kwaadheid | de zos én zen eege klitse bijte van sjangering |
| je kan mijn rug op | kis mene naere |
| Je kan wel zeggen dat hij geslaagd is in 't leven | Ich bénter ziëker van datter nie slaech geboerd hét én ze laeve |
| je krijgt geen koekje | e kikske tiëge ze brikske |
| je kunt mijn rug op | lék men vasse |
| je liegt | men aure beginne te fleete |
| je moet beter in het gelid lopen | de zos baeter ént gereel loope |
| je moet een ander ook wat gunnen | laeven en lotte laeve |
| je moet jezelf niets wijsmaken | de moes zen eege geen bliëskes wijsmaoke |
| je moet niet alles rondbazuinen | de bès nie Gus Vandael (=de stadsomroeper) mèt z'n krèèmtoet |
| je moet niet struis zijn om te presteren | ne goejen haoën és nie vét |
| je moet niet wachten op je familie | tés van zen femiele dasset moes hübbe |
| je moet spaarzaam zijn met eten | kentsje bijte en vleeske rijke |
| Je moet zuinig omspringen met etenswaar | De moes Zjeezeke z'n ooge ni autstaeke |
| je pakt mijn licht weg | de stees mich én de lich |
| je praat juist zolang dat je toch weer gelijk krijgt | de hûbs toch altijd den dikste |
| je stond | de stonds; de stoêns |
| je stond | de stons; de stoêns |
| je ziet de armoede al van ver | de misiëre kumptich tiëge on de diër |
| je zou er gek van worden | de zoster hieën van krijge |
| je zou er voor schrikken | tés vür dich ne bult ne versjiete |
| je zou hebben | de haes, de hos |
| jij bent helemaal mijn vriend niet | de kraajgs menen hond nog nie te zien |
| jij bent me toch een lange slungel | hé lange, ésset kaad doë boëve |
| jij leeft zeker van lucht | dich laefs ziëker vande hiemelse doj |
| jij stond | dich stonds; dich stoêns |
| Jij vertelt onzin! | Lot dich 'n kraun sjaere! |
| jong volkje is luier dan de oudjes en dat geef ik je op papier | joeg laaj zin laajer as aa laaj, én da gaefechtech oppen laaj |
| jouw redenering bevalt me | de bés noch nie zoe stoem aste autziës |
| jullie stonden | gae stond; gae stoên |
| kan het ietsje méér, aub | gèèf os vandoëg os doëchleks braud en mörge nog a mikske |
| kandelaar met oor | ne bliëker |
| keer op keer | alle kérre |
| keihard | zoe hél asne peenes |
| kijk daar! | wot goeje ze haai toch mêr bénne |
| kijk die meid eens lopen | ziech dat giezeke èns jalle |
| kijk eens goed! | zét zene bril es raech |
| kijk eens of hij kijkt en als hij kijkt nietkijken | kiek is ofter kiek en aster kiek, nie kieke |
| kijk eens wat beter | zét zene bril és tegoej |
| kijk goed uit je ogen! | kiek tegoej autzen koeter |
| kinderen blijven kinderen | aste kénder sjiks, kraai (g) ste kénder taus |
| kinderen luisteren mee | kleen pétsjes hebbe graute aure |
| kinderen zijn nog altijd kinderen | aste kénder sjiks, kraaj (g) ste kender taus |
| klaar en duidelijk | zoe kloër as poempwotter |
| klagers genoeg | on klaogers gene naud |
| klein | ne viërek graut |
| klein maar dapper | baeter ne kleene plezante asne graute ambetante |
| klein maar dapper! | wie klinder wie dapper, wie grütter wie slapper |
| kom dat tegen! | dat zin lep |
| kom je mee? | kimste mèt? |
| komaf mee maken | kotte mêtte maoke |
| kon ik daar ook maar eens aanhangen | ich wol én dae kleene zen plak zin |
| Kort leven, lang dood | SNEL és allang daud, mér LUI laef nog |
| kort, lang, heb geen bang! | t laeve és te kot, ver wae de doëg te lank zin |
| kortademig | kot van ojem; amechteg |
| koude handen, maar een warm hart | kaa haan gaeve werm liefde |
| krakende karren lopen het langst | riet plojt mèr eek brik |
| krijg nu toch wat! | ich wol daste de kremp on zen K. kriëgs |
| kun je niet aanwoorden | hübste ze toeng èngeslik? |
| kun je wel met jezelf overweg? | konste zen eege wol laaje |
| kunst is uitstraling van innerlijke mooiheid | zau te zien worre zene pa en ma echte kunsteners |
| kwaad reageren | autze vel springe |
| laat hem maar op zijn gemak bezig | lottem mèr gewieëne |
| laat je maar eens gaan | e bitsje zot zin, deed geen paajn |
| Laat je maar niet in het ootje nemen! | Lot dich nie èn z' n toêt zitte |
| Laat je niet beetnemen! | Lot dich niks opdauwe! |
| Laat je niet bij de neus nemen! | Lot dich nie verniëke! |
| laat je niet in doekjes doen | lottech nie beloddere (bezeke) |
| laat je niet verlijden door uiterlijke schoonheid | Wae n vroo trouwt vért lijf, behûltet lijf mér verlieset wijf |
| laat je niet voor de gek houden, man | mene joeng, lottech nie mèt zen viet rammele |
| laat je nooit verrassen | aste van viër blifs, konste van aater nie aofvalle |
| laat maar doen | lot mér gewiëne |
| laat maar zitten | vergaetet mér |
| laat maar! | ich hüb gelékkeg ne breeë rüg |
| laat me ook eens iets zeggen | maug ich ook és mene zég doen |
| laat mij gerust | lot mich mèt rès |
| laat mij met rust | lot mich mèt vrië |
| Laat nooit een kans onbenut waarvan je later spijt kan hebben | tés geen daudzin métten vroo te sloëpe, waol dërter wakker blijve lengs te ligge |
| laat vooral onmiddellijk uitvoeren | Stèl nauts aut tot mûrge woste vendaog nog der aander kons létte doen |
| Laat ze maar doen | Lot ze mêr gewiëne |
| lachen dat je schudt | laachte toste sjoks |
| lachen en wenen tegelijkertijd | green laache |
| ladderzat | zoe zoat as a kenon |
| Landbouwers zitten in de stal, maar boeren zitten overal | de hoes gene grond te hübbe vür ne boer te zin |
| Lang slapen | e koet énne daog sloëpe |
| langzaam aan | zietekes aon |
| larie en apenkool | zeever èn pêkskes |
| laten overreden om mee te doen | vür de kaar lotte spanne |
| lazer op | maok dich voert |
| leer daar maar eens van! | doë konste noges n pin on zauke |
| lekker | vér zen daume van aof te lêkke |
| lekker eten vind ik top | mene maog és mene bèste kammeraod |
| lelijk zijn doet geen pijn | as lëlek zin paajn doeg, dan wont haaj get aofgesnotterd |
| Leven als God in Frankrijk | Laeve waaj God èn Frankrèk |
| leven doe je tussen het slapen en eten door | aste slups béste daud |
| lichamelijke ondekkingstocht tussen kinderen | dekteirke spiële |
| Liefde is zeker geen ziekte | Liefde és geen zikte, mér asset hübs moesset goed verzürge |
| Liefde komt méér uit het hoofd dan uit het hart | Liefde doert langer mét stil te kalle en hel te liege |
| Liefde maakt alles ruimer | Liefde mok e smaol bed heil get brédder |
| Liefde maakt alles veel ruimer | Liefde mok e smaol béd heil get brédder |
| liegen kan zware gevolgen hebben | aster van zen liëges moes boste, loeper allang rond mét zen dêrm én zen haag |
| lieve hemel | godsgenoje (nog on tau) |
| loomheid overvalt mij | ' t mênneke van Laun ès on mich |
| loop naar de bliksem | de groeten én de wénd vanaater |
| loop naar de maan | de kins mene rég op |
| Loop naar de maan | kis toch den hond zen dumme |
| loop naar de pomp | dich kins mich de boom en |
| Loop naar de pomp | de kons michte pot op |
| loop naar de pomp | sjoer ze mich és |
| losbarsten in woede | énnen franse kolaer sjiete |
| lui zijn | twürke nie autgevonne hübbe |
| maak dat eens mee | zéttich doë es aon |
| maak het terug goed met een etentje | Lekker gon aete, deed viël hauselek leed vergaete |
| maak je maar niet kwaad | maoktich mér geen dikke been |
| maak je niet dik | maoktich nie dik, din éste maude |
| maak me niet kwaad | haol mich nie aut men haus |
| maak wat meer plaats, mevrouw, anders ben je wat onderdelen kwijt | e bitsje opzaaj, medammeke, of ich raaj oere soetjae aut |
| Maartse buien en aprilse grillen... | Miëtse buie en aprilse grille, daaj koëme en gon weneij ze wille |
| mag ik eens trekken aan je sigaret | lot mich èns laume on z'ne stoemp |
| man, heeft die de schrik te pakken | dê hét de bibberebitsjes op ze lijf |
| Mannen zijn als kleine kinderen | Manne blijve toch altijd kénder, mér hun spiëlgoed wiëd almër dierder... |
| meedrinken zonder zelf te trakteren | op iemed zën maol zaupe |
| meevoelen met | moête hébbe mèt |
| men zal niet lang om hem rouwen | dae zal gauw begrins zien |
| men zegt dat wie honing eet ook sterk en gezond wordt | ich kos zoeme en stinke, mér nie staeke mét men angel |
| mensen die hun vingers branden, kunnen gewoon niet met vuur omgaan | wae mét viër spiëlt, zal dër vïër vergon |
| met bibberende knieën | mét laud énde sjoen en e kleen hatsje |
| met de afwas sta je altijd alleen | aste n poos alléén wûls gelotte wiëne, doet dan den aofwas! |
| met de kippen op stok gaan | vrig zen daus éngon |
| met die moet ik nog afrekenen | mét dae hëbbech nog en eeke te pëlle |
| met een vrouw naar bed gaan | mette vroomes èn de koffer duikele |
| met gelijke munt betalen | e kikske vantzelfde deeg bakke |
| met hebben en houden aan de deur zetten | met zen klikke en klakke bautezwiere |
| met hebben en houden buitenvliegen | mét zen klikken en klakke on de diër vliege |
| met horten en stoten | mèt stei |
| met iedere vriend die we verliezen, verliezen we een stuk van onszelf | ich wor dich, en dich wors mich.Ich bén men eege nimei. |
| met je lijf pakken | met zene gieles schare |
| met tegenzin | métten lang lip |
| met volle inzet | alles autte kas haole |
| met zijn hebben en houden aan de deur zetten | mét zen klikke en klakke baute goeje |
| met zou ik graag een keertje... | daaj hürre peloes zo-ich és wille aofraaje |
| mij vang je daar niet mee, mijnheerke | haat zen eege vür de gek, kloetemezjaur |
| mijn bloem verliest haar frisheid | me blumpke és ont verslakkere |
| mijn handen jeuken | ze beginne mich te krievele |
| mijn man is mij niet trouw want onze kinderen gelijken niet op hem | de pot verwitte kéttel datter zwat és |
| moedeloos zijn | de mismoêd hèbbe |
| Moei je niet met kinderkwesties | De moes dich kènder nauts onderwènne |
| moeilijk te geloven | ich geleef nie en sinterkloës |
| moeite voor niets doen | ter mét zen zweetviët ston |
| moet ik alles eens op tafel gooien | moetech ze bikske és oëpe doen |
| moet je een paar riemslagen hebben? | moet ich mene riem ès autdoen |
| mogelijk misschien eens ooit | aste piepële hoj aete |
| Mond dicht | Haat zen snedder |
| mondje dicht | haat zene bêk |
| mondje dicht en snaveltje toe | e geheem bewaorstet beste dür geheem te haate datter e geheem és |
| Mondje dicht! | Zwijge toste zwèts! |
| mooi betekent alles, maar niet alles is mooi | sjaun meint alles, mér nie alles és sjaun |
| mooie hesp Jan | sjaun sjink zjang, ja zjang sjaun sjink |
| mooie kleren maken de man niet | van boëve blinke, mer vanonder stinke |
| morgenregen gaat snel over | raenger vür niëge oere, blif (blaajf) nie doere |
| n let meer om mekaars foutjes als een haar in boter is | aste liefde din wiëd, zieste alles dûr e vergrautglaos |
| n ongeluk komt zelden alleen | asof terdievel termét gemoeid és |
| na het fietsen was hij volledig buiten adem | dür te gon fietse hochter ferm opzenen ojem getréd |
| na regen komt zonneschijn | Ich hoch n wolk van n vroo, mér nau dat ze voert és, sjaajnt de zon wir |
| na regen komt zonneschijn | de zon konste pas wardiëre asse aater de wolke autkump |
| na veel trala-la | noë viël vaajve en zésse |
| naar bed gaan | èn de koffer duikele |
| naar de bliksem | noë de kloête; noë de vaontsjes |
| naar de WC | bau de kiëneng te voet hiën geet |
| naar het toilet gaan | noë 't haajske gon |
| naar school gaan zonder intentie te leren | zen broek verslijte op de banke |
| naar zijn hand zetten | nen draeë tron gaeve |
| naar zijn voeten geven | een vèëg aut de pan gèëve |
| neem het maar van me aan | tésse os gezaag en gezwiëge |
| neem van 2 zaken de minst slechte | baeter e koet én zenne sjoen, danne sjoen én je koet |
| niemand weet beter dan ik! | aste moes wiëte wo ich wiët, dan worste ook ne slimme mins |
| niet alle schenkingen komen op de juiste plaats | doë blif viël on de haan plekke |
| Niet de kwantiteit maar de kwaliteit telt | De kons ook viël kalle vür feitelëk weineg te zégge |
| niet deugen | geen hoër baeter zin |
| niet genoeg verdienen | tzaat nie verdiene op zen iërappel |
| niet goed opletten | de keis van zen sniëje lotte gaole |
| niet goed snik | ne lauze gêk |
| niet in dovemansoren gevallen | nie op ne kaaë steen gevalle |
| niet kunnen luchten | nie konne laaje |
| niet met veel inzet of plezier | van de lange berg |
| niet op de zaak ingaan | rondte pot draeë |
| niet te doen! | tésmech ammel get, zaag Bet, en ze hoch twei jing on één... |
| niet te geloven! | waaj ésset én godsnaom miëglëk |
| niet te hard werken, hé (laconiek) | pas op daste dich nie mieg moks |
| niet veel opbrengen | maoger kiëtelkes sjijte |
| niet veel zaaks presteren en toch alles opeisen | luxepiëdsjes hübbe viël stroj naudeg |
| niet weten wat aan te vangen | nie wiëte van wo hoot pijle maoke |
| Niet wijsgeraken uit iets | Kop noch stat on get krijge |
| niet zo snel! | seffes vûlste nog iëver zen eege viët |
| niets bizonders | nie viël sops |
| niets blijft verborgen | alles kup aut al moete de kraeën autbringe |
| Niets is gratis | ver nix kümp alléén de zon op |
| Niets is onmogelijk | De wiës naut (s) waaj n koe nen haos vink |
| niets is zo mooi als jij men lekkerding | nieks is zoe sjoen es dig mie lekker deenk |
| niets over zeggen | gee woëd on vaul maoke |
| niets te zeggen hebben | niks èn de pap te brokke hübbe |
| nieuwe bazen, nieuwe wetten | nauw baoze, nauw wétte |
| nog iets overlaten voor een ander | on de kleen mêm hange |
| nog niet genoeg geëten | éste sjiër nog nie gevüld |
| nog nooit vertoond spektakel! | aste nog nauts get hübs gezien, mér nau kiekste mér és goed |
| nog thuis zijn, ongehuwd | nog bij moeder on de bos hange |
| nog veel geluk (pejoratief bedoeld) | de groete èn de wènd van aater |
| nog wat af te rekenen | nog n eeke te pëlle |
| nooit eens opgewekt zijn | zen eege nie gan zien |
| nooit laten opjutten! | 's Mérges zèk de boer : de hoes nie te joëge of te drijve, ve zulle gemêkkelek gedoën krijge.s' Oëves zekter dan : Ver hoeve nimei te jöëge of te drijve, ve zulle toch nimei gedoën krijge |
| nooit te blond om te leren | alleen stoem minse blijve loemp |
| nooit van gehoord | e koet én zene kultuur |
| nu en dan | aof ên tau |
| nu en nooit | naut van me laeve |
| nu gaan de poppen aan 't dansen | nau ést sjoëp ont sjijte |
| nu gaan we u een tijdje niet meer zien, zeker? | tot énde proemmetijd, ziëker? |
| nu heb ik wat aan de hand | wot hübich nau on mene tram (fiets) |
| nu hoor je het eens van een ander | nau konste ès effe snuffele |
| nu is het alles of niets | nau moettet ploje of braeke |
| nu krijg je je bekomsten | nau konste |
| nu staan we weer gelijk | dastan wir effe, nau stonver wir kit. |
| Nuchter bekeken : alcohol lost niets op | sset nau ech nichter gees bekieke : alcool los toch niks op |
| oerdom | zoe loemp ast aaterste van e vérke |
| ogen zijn de afstraling van de ziel | ooge spraeke iëveral dezelfde taol |
| olifantenoren en nog niet luisteren | aure waaj teleire, en nog nie heire |
| om de haverklap | alle honsgezeek |
| om de haverklap | slaog üm slinger; slaog vür slaog |
| om ter dikst | vér het dikste |
| om ter eerst | vér het eiste |
| om ter hardst | vér het hêlste |
| om ter langst | vér het langste |
| om ter mooist | vér het sjunste |
| om ter vroegst | vér het vrigste |
| omgekocht! | dürgestoëke kaod |
| ommigen hebben een beroep, anderen een roeping | aste geen beroep wils leire, wiën dan mér gewaun ne sjoëlmeester |
| onbekend is onbemind | wotte boer ni kint, itter nie |
| onder de knoet houden | onder den daum haage |
| Onder iemands duiven schieten | Iemed onder z'n dauve sjiete |
| ondiep omploegen | bülke |
| ongelooflijk! | zougét hûb ich en honned jaor nog nie métgemok |
| ongelooflijk! | de hülset nie vër miëglek |
| ongeveer is ook goed | tkump zoe naa nie |
| onkruid vergaat niet | ich moes allang daud zin, mér kiek és noë mich |
| onoordeelkundig te werk gaan | métte naote vinger würke |
| ons liedje is uit | vé kinne os matte oprolle |
| onthou het maar goed | staekettich mér goed én zen heed |
| onverzorgde baard | baod waaj ne wêrd |
| ooit eens, misschien | as Poeëse en Pinkstere gelijk valle |
| ook armen hebben recht op een goed leven | zelfs den ermste knijn hét nog ne bontjas on |
| oor weersomstandigheden kwam hij niet opdagen | omdattet gee waer wor vërnen hond dër te jaoge, stuurdeter zen kat |
| op café zijn | onden toog hange |
| op de koop toe | op taubaot |
| op een blauwe maandag | op ne vieze kèr |
| op herkhof onder de zoden liggen | en asver daud zin, groeiter graoës op ooze bauk |
| op het nippertje | krei of rieres; zoe naa as rieres; kreikes |
| op het randje | op het nipperke |
| op heterdaad betrapt | opt nés gevange |
| op iemands kosten leven | taere op nen aandre zen maol |
| op iemands zakken leven | op nen aandre zene kap (maoël) laeve |
| op je kop slaan | on zene kop tékke |
| op je tenen lopen | op zen tibbe loope |
| op mijn duizendste gemak | op mën kloempe |
| op slot | èn het sloët
op sloët en grendel aofgesloëte |
| Op sterven na dood | op zen léste sjoen lope |
| op zen honger blijven zitten | opzen vingers mauge blijve fleete |
| op zijn benen staan te trillen | op zen been ston te kwakkele |
| op zijn luie gat zitten | z'n broek verslijte |
| op zijn oude dag | èn zenen aën daog |
| op zoek naar | op zik noë |
| opdoen | op zen kniëk (kas) haole |
| opgedirkt en opgeblonken | gestrieëke en autgebosseld |
| opgelet als je iets doet | Wae niks deed, kan ook niks verkeird doen |
| Opgelet, uit de weg | Pas op, sjauw dich |
| opgepast voor giftige kampernoelies | Vrolaaj zin waaj sjampeljoengs : trefste de verkeirde dan laefste nimei lang en sterfste ne versjrikkelëke daud |
| opgepast, je broek staat nog open | hélaba, zen diër steet nog oëpe, verwaachste nog bezik |
| opgeruimd staat netjes | ze boeltsje bijéénpakke |
| opgestaan, plaats vergaan, teruggekomen, plaatsverloren | opgeston, plaots vergon, trëggekoëme, plaots verloëre |
| opgeven | zen vliegelkes lette hange |
| opletten | op zen kevief zin |
| opscheppen | haug van den toeën bloëze |
| oud-zijn kost veel geld | De bés pas ech aat aste kaase mej gon koste aste gatoo! |
| over 't algemeen | dûr de band |
| over de grens (van het fatsoen) gaan | baute de sjroëm gon |
| over en weer lopen | breviere |
| overdaad schaadt | soëves bier mette maach, smërges wotter autte graach |
| overdadig eten en drinken | de penszak authange |
| overdrijf je nu niet wat? | de bès toch henneg iëver de pot ont pisse |
| pas op met wie je verkeert | aste mét den (h) ond slûps kraajste ook zen vlaaj |
| pas op, hoor! | seffes pak ich tich mèt zene sjarel |
| pesten | virke stoëke |
| pissen gaan | zen iërappel gon aofsjédde |
| plagen is behagen | Ploëge es ver liefde vroëge |
| plat gaan van het lachen | dichen breuk (ne kroef) laachte |
| platliggen van het lachen | sig daudlaachte |
| plezier en smart liggen kort bijeen | van zaot noë zaoter, mér de kaoter kump laoter |
| poets wederom poets | vant zelfde laoke n broek |
| Praat nooit over jezelf, dat doen anderen wel | De moes haaj nie iëver zen eege zitte te kalle, dat doen vae seffes wol aste voert bés |
| praatjes vullen geen gaatjes | ze konne baeter vanmech kalle as vanmech aete |
| probeer het tenminste eens | nie gesjoeëte ès altijd mis |
| Probeer nooit het onmogelijke | Aste nen iëzel wils leire daase moeste de zjuste meziek opzétte |
| profiteren van vroegere verdiensten | opze vét taere |
| puntige boezem | gestijp en gesteit |
| Raar, hé? | Doë steeste nau és van te kieke, ség |
| rammel geven | zen bille opwaerme |
| rapper gezegd dan gedaan | mét zene mond, ja |
| rijk gekleed, armoe op tafel | viël ûm den erm, mer niks en den derm |
| rijk worden is niet gemakkelijk | Aste sloëpend rijk wils wiëne, moeste iës zien én sloëp te geraoke |
| rijk zijn | zen sjiëpkes opt dreig hübbe |
| rijken rijker, armen armer | Ter dievel sjit altijd mer op dezelfde hoop |
| rustig aan gaat ook | stillekes aon doertet langste |
| rustig aan, één voor één, aub | ielek op zenen toer és niks teviël |
| rustig aan, we komen er wel | zietsjes aon geet ook |
| rustig aan! | ielek op zenen toer (és niks te viël) |
| rustig aan! | zin és e tauntsje leiger |
| Saus is naar het pannetje | Zau zak zau zoëd, zau bêndel zau noëd |
| scheer je (je) | sjaerste (dich) |
| schijn bedriegt | tés nie ammel good wo blink |
| schijnbaar niets zien / | van kroemmenoës gebeire |
| schijnbaar niks gezien hebben | an kroemmen aos gebeire |
| schone schijn bedriegt | tes nie allemoël good da blink |
| schone schijn... | van boeëve blinke en vanonder stinke |
| schoonheid kan vlug verbranden | de sjünste kender wiene dür de zon gesnap |
| schrik hebben | bang hébbe; angs hébbe |
| schrik hebben van iets | as ter daut zin ver get
hae deed (shit) en zen broek hae hét de bibber (ebitsjes) ver get hae hét sjrik van ze bijeen doen |
| seffels vallen er klappen | zal ich zen billekes és raud maoke |
| sinterklaas inkopen doen | sinterkloëze (ww) |
| sla me dood, ik weet het niet | al slichtste mich daud, wiët ich nog vanniks |
| slaap nu maar | doet zen koeter mér tau |
| slagen geven | op zen pens hoë (slon) ; aofteire |
| slappe koffie | doeë zieste de bojem der |
| sloeg u | hotdeger; hotde gae |
| smeken | zjeezeke vanze kreis baeje |
| sodemieter op | maok dich viërwats |
| sommigen zullen nooit wat leren omdat ze niets begrijpen | nauts te aad vër te leire |
| soms kunnen zware middelen de oplossing bieden | nau bénech én ene kër van de ratten aof, zaagte boer, en hae stöeëkde ze kot aof |
| soms moet je tevreden zijn met een simpel resultaat | baeter sjeef trèn, dan raech tërlengs |
| soort hoort bij soort | Waaj daste n benaan raech kraaigs? Légter n proem bij! |
| spaarzaam zijn op vlees | kentsje bijte, breidsje rijke |
| spoorloos er van onder | métte noorderzon vertrokke |
| sprookjes zijn bedrog | me getraud léve es n echt sprookske, mér ich hûb de heks getroffe |
| sputter nog maar wat tegen | de kons nog effe tiëgegaas gaeve |
| sta eens op | lichtech és |
| sta je mannetje | haattech hoeks |
| sta mij toe dat ik u onderbreek | pak 't mich ni koellek dat ich oech onderbraek |
| sta mij toe dat ik uw onderbroek zie | 't waerlich! 't waerlich! |
| starten | én gang sjiete |
| steigeren | op z' n aeste paute ston |
| Stel niet zulke domme vragen | Ich vroëg toch ook nie offen koe het graos datse it lekker vénd |
| sterke kerel | ne baer vanne vént |
| stevig aanpakken | métte groëve bossel terdür gon |
| stiekem | tésse lich en doenkel |
| stijf zijn | staajf kni |
| stokoud | zoë aat aste stroët |
| stond ik | stond ich; stoên ich |
| stond jij | stonds dich; stoêns dich |
| straks of morgen | baa of mèrge |
| stram | zoe stijf assen plank |
| t gaat wel voorbij | twiëd wol kaad zonder bloeëze |
| t leven is een strijdtoneel : elk speelt zijn rol en heeft zijn deel | t laeve és nen tombola en vae zin de nummerkes |
| t' is genoeg geweest | zoe mieg as kaa pap |
| taalvaardig | goed van toengriem gesniën |
| te lang moeten wachten | mekan wottel sjiete |
| te mooi om waar te zijn | sjaun lidsjes doere naut lang |
| te vroeg glorie geroepen | te vrig gekraed |
| tegen zere benen trappen | tiëgenet kapelleke pisse |
| tegenwoordig zijn ze er vroeg (er) bij! | vrigger hochte de kénder snotbelle, mér nau hübbe de snotbelle kénder |
| teleur gesteld | vennen kaa kërmes tauskoëme |
| tellen en tellen is 2 | Ne knijn kan wol goed vermenigvuldige, mér doëmét kan er nog nie goed tûlle |
| ten dode opgeschreven | ne voëgel ver de kat |
| ter plaatse uitdenken | aut zenen daum zauke |
| terugkrabbelen | zene stat éntrékke |
| tevreden zijn is een levenskunst | boeren en vérke knorre altijd |
| tijd genoeg | da frit gee braud |
| Toch wel! | Ao nie dan? |
| toegeven (bekennen) | dër zen knieë gon |
| toontje lager kan ook! | moeste doever zaun graute klep (bakkes) opzétte |
| tot daar aan toe | tot doë tau |
| tot de morgen feestvieren | tot e koet énde naach feiste |
| tot de orde roepen | kleen krijge |
| Tot later! | Tot strak of dan! |
| tot ver in de nacht | tot e koet énde naach |
| tot ziens, het ga je goed | adjeu én de wénd vanaater |
| trap het af | loop aon; gank klitse bakke |
| treiter de hond zo niet, dadelijk bij hij u | sjee aut métten hond te faredzieje, seffes bitterdech nog |
| Trek geen grimassen! | At de klok van Raume slig, blifste zau! |
| trek het je vooral niet aan | de moes ziëker geen moeite doen |
| Trouwen is voor jongeren | Ich ben nau te aad en te stijf vür e wijf |
| tussendoor lopen | tris gon |
| twijfel is de deur naar de wijsheid | aste mét zen haan én zen hoër zits, béste zau bij zen hiësene |
| uit de omgeving van... | van de kante van... |
| Uit de weg | Sjauw dich |
| Uit de weg! | Voert! |
| uit mijn eigen beweging | aut men eege |
| uit zijn eigen beweging | aut zen eege |
| uit zijn gewoon ritme | aut ze daoglëkse bedoeneng |
| uit zijn hol lokken | aut zen koej haole |
| uitbazuinen | de stoët aofdraoge |
| uitbazuinen | de stroët aofdraoge |
| uiterst scheel | zoe sjael as ne molp |
| uitgehongerd zijn | sjael zien van den hoenger |
| van de goede weg af | oppe zaajspoër |
| van de wijs | van de hand Gods geslaoge |
| van die wordt ik nerveus | twürk mich om me sistaem |
| van een dommerik kan je niets slims verwachten | tsjunste waajfke kan nie mei gaeve asset hét |
| van een mug een olifant maken | vannen sjiet nen donderslaog maoke |
| van een mug een olifant maken | gistere verkloërde zemech zik, en vendaog worech al daud |
| van grijs brood word je groot, van wit brood word je dik (ziek) | van braut wiëste graut, van mik wiëste dik (zik) |
| van het andere geslacht | van den aandre kant |
| van het verschieten | van pier alteraose |
| van iemand winnen | iemed aofdreige |
| van je vrienden moet je het hebben | noë menen daud wilech trégkoëme as men vroo, dan zienech dékker men kameraote trég |
| van krommenaas gebaren | doen waaj nen avvekoëd wo gêk ès |
| van mij mag je ter plaatse doodvallen | ich kos laaje daste nau kepot voels |
| van niets afweten | van toete noch bloëze wiëte |
| van niets spijt hebben is het begin van alle wijsheid | datech naut bén getrauwd hét nie on mich gefraete, mér dat ze mich nauts hübbe gevroëg da kannech nie vergaete |
| van top tot teen | vant puntsje van men naos, tot on menendikke tein |
| Van werken sterf je niet, denk ik tenminste | On hêl würke és nog niemed daud gegon, mér ich pak toch nie daaj riskaose |
| vanalles kan gelijk wat zijn | vanal, das hinnestront! |
| vandaag is het te doen | vendaog gon ich menen oto nogés én de geraach zétte |
| vatbaar zijn voor | plichtig zin aon |
| veel bekijks hebben | viël beziens hébbe |
| veel geld verliezen | zen broek sji |
| veel haargroei | wolknijn |
| veel kleintjes maken een groot | e knêpke ès gêld ên e spier stroj ès mès |
| veel pijn hebben | tgraos én zjeruzelém zien groeje |
| veel te laat komen | n kaar te laot koëme |
| veel verdriet bij een kindergraf | e graut leed èn e klee kaajlke |
| verbaasd toezien | waajen koe noën traajn kieke |
| verdorie! | sapperstie- sapprestie |
| verdwijn | hoepel (és) op! |
| verdwijn! | loop noë de poemp |
| vergeet het maar | sjrijfteg dat mér op zene bauk |
| vergeet het maar | zéttet mér aut zene kop |
| vergeet het maar! | dat konste op zene bauk sjrijve |
| Vergeet het maar! | Sjrijfettich mer onder zen sjoën (kloempe) |
| vergeleken met haar moeder valt ze tegen | daaj és nog e stük erger aster ma |
| Vergeten geeft dubbel werk | Wotte kop vergit, moette de beën besniete |
| verklappen | aon de graute klok hange |
| verliefd zijn | n eegske hübbe op iemed |
| verliefdheid gaat soms ver | liefde és blind zaagte boer en hae poende het aaterste vant vérke |
| verlies lijden | zen broek tron sjieëre |
| verliezen | op zenen donder krijge |
| verliezen | küpke onder gon |
| verre familie | ént ziëvede knoopskoet |
| verre familie | femiele van Adam en Eva |
| verrek me | de kons mene tram op |
| vervelend doen | judasse |
| verwaand zijn | thaug énde kop hübbe |
| verweten worden | nopë zen viet krijge |
| vies en vettig | de konster sop van maoke |
| Voet bij stuk houden | Poël haage |
| voeten vegen, aub | haat zen zokke mèr aon |
| volgende keer trakteer ik weer | de kumpset mèr ès trèghaole |
| volhouden is de boodschap | poempe of verzaupe |
| Voor eten moet je werken | de dinks toch nie dattech de gebrojde haenkes zoumér énde mond koëme valle |
| voor het hoofd gestoten | vür de kop gelope |
| voor het huwelijk : ogen open, na het huwelijk : soms 1 oogje dicht! | Haat ver daste trouws zen ooge goed oëpe, mer kniep ze ternoë wol es tau! |
| voor je het weet gebeurt het nog eens | roepper mér nie te hel op |
| voor wie wil, zijn er kansen genoeg in 't leven | tgeld lik te raope op stroët, mér de moesset zien ligge |
| voor zo weinig geld werk ik niet | ¨doë mauste mene rëg és vür krabbe |
| vooruit met de geit | doetmér, mérnie én de broek |
| vreemdgaan blijft niet duren | énnen proemmevloj koeëme ook wolés kriëmelkes teraeg |
| Vriendschap is met geen geld te betalen | geld gebreikste, mér van minse hülste |
| vriendschap is met geen geld te betalen | Van geld mokste gebreik, mér van minse hülste |
| vrij en ongehinderd | los en lieber |
| vroeg gaan slapen | mét de hinne opstêk gon |
| vroeg naar bed | mèt de hinne slaope gon |
| vrouw met ferme borsten | daai hèt ne goeie vieërgèvel |
| vrouwen letten op details, mannen op de taille | de natuur éster vër gezien te wiëne |
| vrouwen moeten altijd werken | vroowehaan en koetaan mauge naut stilstoën |
| waar gehakt wordt, vallen spaanders | de kons geen eer bakke zonderze te braeke |
| waar heb je dat geleerd? | béste onder de vekantse noë sjoël gewés |
| waar heb je die verkoudheid opgedaan? | bau hübste dae kaa opgerop |
| waar je werkt, mag je eten | bau n hin dab, pikse |
| Waar je werkt, moet je eten | Boeste dabs, moeste pikke |
| waar je werkt, moet je ook eten | boên hin dab, moetze ooch pikke |
| waaraan is hij gestorven | waaj éster on zen in gekoëme |
| waarom bekijk je me zo | heb ich mësjuns get van dich aon |
| waarom ben je zo boos? | verwao trèkste zau e lank gezich |
| Waarom nog (her-) trouwen? | Vür e stëkske wos moeste geen heil vêrke én haus haole |
| waaron ben je zo gehaast? | Moeste nog hoje gon? |
| Wacht niet tot later met wat je nu nog kan doen | De wilstech nog joenk vürdoen aste al aad bés, mér dan ésset viël te laot |
| wanneer gaat het gebeuren? | sjattieke, umhoelaot begint de haugmés |
| Wat ben ik blij dat mijn neus van voren staat en niet opzij | ich bén énde ziëvede hiemel, de aander zés wolle nich nie |
| wat bezielt hem | wat h |
| wat de pot schaft | wot de toffel drig |
| wat denk jij daarover | n sent vür zen gedachte |
| wat doe je mij aan! | wo deeste mich aon!? |
| wat doe je zo kregelig vandaag | wot hübste vendaog toch mèr op zen praaj |
| wat doen jullie toch achterbaks | wot zitger toch mèr ont konkelfoeze aater mene règ |
| wat dunne beentjes | seffes geetter dür zen spikke (binkes) |
| wat een decolleté | seffes valle ze traut |
| wat een lelijke | doë zin koste aon |
| wat een meisje heeft hij nu? | dao hétter wir get opgesjaard! |
| wat een mooi meisje | tés zjus e poepeke |
| wat een verwaand schepsel | atze dereege mér nie besjit |
| wat hij zegt is gelogen | dat liegter |
| wat is er aan de hand? | wot sjilt troën; wot sjilter; wots loos |
| wat is er feitelijk aan de hand met u | wot hübste tochmér opzen praaj |
| wat is er gebeurd? | wot éster loos? |
| wat je zegt ben je zelf | de pot verwit de kéttel datter zwat ziet |
| wat kent, wat bemint | wat de boer nie kint, it ter nie |
| wat niet meer dient, gaat rechtstreeks in de vuilbak | knots versliëte, zaag Jef, èn hae goejde zen vroo mètte sjroepdoek ènde vaulbak |
| wat nu gedaan? | wot nau gezoenge |
| wat sta je me zo te bezien? | hüb ich get vandech aon? |
| wat zeg je me nu? | amaaj men klak |
| wat zie je er mooi uit! | nau bèste en knepke mei wiëd |
| we gaan zeker winnen | zétte sjempanj al mér kaad |
| we hebben genoeg bangerikken | bansjeiters hübbe nie tekot |
| we hebben hartelijk gelachen | vër hübben ossen brieëk gelaach |
| we hebben veel lol getapt | ver hübbent kot haaf aofgebroeëke |
| we moeten dat zonder pardon uitvoeren! | asteret én zene kop hét, héttert nie én zen aaterste |
| We spraken juist over u en daar ben je | aste iëver den dievel kals, zieste zene stat |
| we spreken niet meer met mekaar | ooze televieze hét beeld mér gene klank |
| we weten het nu allang : je hebt groot gelijk | gelijk hübste, mér zwijge moeste |
| we zullen erom loten | ver gon spirke trékke |
| wees er maar zeker van! | dat gaef ich tich op e brifke |
| wees maar zo lui niet | h^b mer gene sjrik ver zen haen (d) sjes zwat te maoke |
| weet je wat? | wiëste woste kons? |
| Weg met die rommel! | Voert mèt de nès! |
| Wegmuizen | zen bieze pakke |
| wel willen maar niet kunnen | loemp ès ook vès, mer de kop dooch nie |
| welgekomen, wanneer vertrek je? | ne gas hÛbste plezier on, esset nie bijt koëme dan toch bijt gon |
| werk het maar af | t kumptich nie aaternoë |
| wie alles zou weten, was schatrijk | aste alles van teviëre wis, worste allang sjatrijk |
| Wie dan leeft die dan zorgt | Wae ' t langste laef kraajg den heile wêrd ên de Briëmakker tebij (of: ên ' t aaterste van de Borrebêrg op de hoop tau) |
| wie doet er mee? | wae deet mèt? |
| wie eerst komt, eerst maalt | de bés zau geholpe, vant bed opt stroj ast moet |
| wie eerst komt, eerst maalt en wie laatst komt, baalt | aste van viër zits, konste vanaater nie aofvalle |
| wie gaat er mee? | wae geet mèt? |
| wie heeft die wat aangedaan | dûr wae éstae gebiëte |
| wie is dat? | dae kan ich nie tausbringe |
| wie niet waagt blijft maagd | de kons baeter raud wiëne as grien blijve |
| wie niets verwacht, wordt nooit teleurgesteld | verwaach nauts vant laeve, wottet dich nie kan gaeve |
| Wie rookt, die blijft! | Rook mér goed, gerook vlees hilt langer |
| Wie schrijft die blijft | Wae sjrif dae blif |
| wie snel rijdt, legt zen leven in handen van zijn voeten | rap raaje és niks, mér rap stoppe és alles |
| Wie sterft moet alles achterlaten | 't Lèste himme hèt geen maole |
| wie weet? | dat wiët gene mins! |
| wie zou dat weten? | ter dievel wieët het |
| wij eten wat er in huis is | vae aete wot de pot sjaf |
| wij hebben hem een goede rammeling gegeven | ver hübbenem goed éngepiekeld |
| wij stappen maar eens op | ve gon stillekes op |
| wij zijn op weg naar school blijven hangen | ubbe haogesjoëlke gehaate |
| wil je op je billen hebben? | moet ich ze brikske èns lotte zakke |
| Wow, wat een boezem | Miljaar, daaj hét viël braud opte plank ligge |
| zal het gaan, ja? | wot n keskenoëte allemoël |
| zat | e sték en zene koljée |
| zat zijn | e stëk in zene kroög hebbe |
| ze begon sterk te blozen | ze kriëg e gezich zoe raud as n krik |
| ze gaat nu wel gauw bevallen | nau lüpse opper leste beeën |
| ze gedroeg zich als smoor verliefd | ze oettem mekan op |
| ze groeien | ze és hür beloengskes al op ont bloëze |
| ze haalden haar het bloed vanonder de nagels tot ze begon te wenen | ze hübben hër gekreet (gefarazjied) totze begos te janke |
| ze had het weer niet! | ze hoch wir hër loetse |
| ze hebben hem de les gespeld | ze hebbenem tegoei gebich |
| ze hebben hem eens goed overlezen | ze hübbe zen aure és goed autgewasse |
| ze hebben me weer liggen gehad | ich hübmech toch wir get lette opsolfere |
| ze hebben nog kleine kinderen | ze zitte nog én de kleen manne |
| ze hebben weer vriendschap gesloten | tés wir éne stront; koekenee |
| ze heeft een dikke pruim | doë konste zene vilou én perkiëre |
| ze heeft een zware voorgevel | ze hink haaf autter voege |
| ze heeft nogal een open kleedje aan | ich zien kristes op ze kreis hange |
| ze heeft wat bijgevuld | ocherme, ze hét korsbelkes bijgestoëke |
| ze houden me voor de gek | ze zin mich mét men viet ontrammele |
| ze is aan haar maandstonden | ze hèt de kravat aon |
| ze is aan haar maandstonden | de Rus es op bezik |
| ze is graatmager | tés zjus n plank métte koet én |
| ze is graatmager | de konser kniëk tülle |
| ze is graatmager | twet dûr hür aut |
| ze is graatmager | de ziesser heil knieëk |
| ze is lui | daaj héttet würke nie autgevonne |
| ze kwamen allemaal kijken | de diër wont platgelope |
| ze kwetter er op los | dae sjettert waaj n ekster |
| ze moest weer in de belangstelling staan | daaj moes wirés én de vol zon ston |
| ze puilen eruit | hür joeng gon autvliege |
| ze vergaart alles | daaj sjaart alles bénne |
| ze weegt maximum 50 kilogram | daaj wiëg op en al fijfteg kilow, kletsnaot |
| ze ziet werkelijk alles | daaj hétter ooge nie énner maol staeke |
| ze zullen niet lang om haar rouwen | daaj zal rap bekriëte zien |
| zeer hard lopen | zich de been onder et lijf autloope |
| zeer moe | zoë mieg as kaa pap |
| zeg eens wat | hübste zen toeng éngeslik |
| zeg het maar | goejet mér traut |
| zeg, werk eens wat! | Maoktich mér nie te mieg |
| zegt me niets! | e koet én men memoëre |
| zet u neer | zèt oech (niër)
pak en plank goej dich daol |
| zever in pakjes verkopen | de stoëf autzeeke |
| zich als leider opwerpen | de kaar trékke |
| zich beter willen voordoen dan geweten | een groëte kapelle mee een kleên luchtje, ie toôgt hem groôts'r of dat ie es. |
| zich de enkel stoten | zich klopènkele |
| zich dood werken | zene knoëk aofdraeë |
| zich dood werken | seg de pleures würke |
| zich doodlachen | zich een brieëk laachte |
| zich er goed uit redden | ter goejekoop vanaof koëme |
| zich gedeesd houden | te tauntsje leiger zinge |
| zich gedragen | zen eege viege |
| zich gemakkelijk voelen | zenen drae vénne |
| zich goed verdedigen | zene keis nie lotte pakke |
| zich heel nederig gedragen | kraupe waajen moemet |
| zich herpakken | zene moed météénraope |
| zich laten voor de gek houden | op zene kop lotte sjijte; seg lotte bezeeke |
| zich mee bemoeien | zen noës ter tésse staeke |
| zich niet aan de afspraken houden | ze bikske tebaute gon |
| zich niet aantrekken | Vierkant zen viët tron vaege |
| zich niet gewonnen geven | ze vêl dier verkope |
| zich niet laten zien | zën kat sture |
| Zich van niets of niemand iets aantrekken | Noë God noch gebod ümzien |
| zich versteken uit schaamte | van sjaemte en de grond kraupe |
| Zich voor dom houden is soms slim | tés nogalés slim dich ver den doemme te haate |
| zichzelf verwensen | zen hoeëre autte kop trékke |
| ziek zijn is niet gezond | zik zin es slaeg ver de gezondhid |
| zij / | das vel i |
| zij draait niet rond de pot | ze zèk zjus waaj 't èn 't stèk steet |
| zij geeft de moed op | ze hèt geene foep nimei èn |
| zij ging blozen | ze kriëg ne kop waaj n temat |
| zij had al heelwat meegemaakt | daaj hoch al viël wotterkes dërzwoemme |
| zij had het niet graag | daaj worter nie sjiëteg op; ze trok mér e sjeef gezich |
| zij heeft een grote mond | daaj hétten lëleke maul |
| zij heeft er niets voor over | ze deet niks tevér |
| zij heeft haar regels | de Franse zin iëver de grêns
de roj vod hink aut de russese vlag hink aut |
| zij heeft hem goed liggen | ze hèt 'm fêrm verniëk |
| zij is afgetakeld | tés niks mei as kniëkskes |
| zij is niet goed wijs | daaj hét ne kroenkel énhër hiëses |
| zij is zo mager als een geit! | dassen maoger gürm |
| Zij kan een geheim bewaren | Ze kan zwijge tot ze zwèt |
| zij leeft niet meer lang | daaj trékket nimei lang |
| zij ontziet niets | dae geeter mét de grouëve bossel dûr |
| zij spreekt kwaad van iedereen | daaj és alleman ter dür ont trékke |
| Zij was niet te houden | Doë wos geen haage aon hér |
| zij wringt tegen | daaj és heil tiëgedroëds |
| zijn bedje is gespreid | dae hèt zich doë fêrm èngedrêd |
| zijn botten breken | zen kniëk braeke |
| zijn broek is te kort | hae hèt wotter ènne kaller |
| zijn broek staat open | zen hoj es ont dreige |
| Zijn buikje rond eten | zene kéttel vofraete |
| zijn dagen zijn geteld | dae geet et nimei lang trékke |
| zijn echtelijke plichten volbrengen | zen hauswerk maoke |
| zijn ganse bezit | zen heil hébben en haage |
| zijn hart is niet in orde | doë mankiërt get on zene meteur |
| zijn kans voorbij laten gaan | zennen toêr lotte sjiete |
| zijn keel dichtknijpoen | zen stroët taupitse |
| zijn kijk op de wereld verruimen | de vinster waogelweid oëpezétte |
| zijn lijfgeur was niet te harden | noenk dae stoenk totte werd vergoenk |
| Zijn maag grommelt | Z'ne baer groos |
| zijn ongelijk bekennen is wijzer dan vechten voor zijn gelijk | beege ésnie braeke, wae geen slaeg kraajg hoef nie te kaeke |
| zijn streng trekken | z' ne plang trèkke |
| zijn tijd vergooien met babbelen | zenen tijd verzwanse |
| zijn zaken waarnemen | z'n zaoke gojslon |
| zin of geen zin, het moet! | kak of gene kak : de pot op! |
| zit er maar niets mee in, het helpt toch niet | doë help geen lievemoedre aon |
| zo arm als Job | zoe érm assen laus opne kletskop |
| zo bleek als een lijk | pietjsje den daut |
| zo dik als een graszode | groesdik |
| zo dom als zijn vader | de zoën van Mo-zés wor Mo-ziëve |
| zo dun als een blad | de kons terdüraut kieke |
| zo gaat de ballon niet op! | zou zinver nie getraud |
| zo geweldig ben je nu ook weer niet | zoe goêd ên bèste nie |
| zo gewonnen, zo geronnen | asset lank hübs, lotset ooch lank hange |
| zo is er maar één | haol mich zau nog èns eene
e ras epoët |
| zo nu en dan | mèt stei
mèt taaids |
| zo rood als een kreeft | zoe raud as 'n tomat |
| zo scheel als een otter | zoe sjael as nen otter |
| zo slap als een vaatdoek | zoe slap as een vod |
| zo snel mogelijk | zoe rap miëgelek
op stoënde voet |
| zo stijf als een plank | zoe stijf as een plank ; zoe stijf as een hoot |
| zo stom als het achtereind van een varken | zoe loemp as het aaterste van e vêrke ; zoe loemp as het piëd van Kristus |
| zo trots als een pauw | zoe fél as e gewaer |
| zo wit als sneeuw | zoe wit as snei ; zoe wit as e laoke |
| zo ziek als een hond | zoe zik as nen hond
hondszik |
| zoals de zaken nu staan | waaj t nau te vér steet
waaj t autziet |
| Zoals ik het zie | Kom és en maajn sjoen ston |
| zoals vroeger | waaj èn de aa daog |
| zoek de schuld niet op een ander te steken | de moesset nau wir nie op nen aandre gon staeke |
| zoek het geluk niet te ver | vërwo zosset gelék vanboëve zikke asset haajonder ook tevénnen és |
| Zolang men leeft, leert men | De moes leire tot z' n vingers aeve lang zin |
| zomaar iets vertellen | zaumér get aut zen botte slon |
| zondag en werkdag | sondes en swêrdes |
| zonder dralen of compassie | kotte mette maoke |
| zonder een blad voor de mond te nemen (zeggen) | viër ên aater (zègge)
opte man aof |
| zonder inkomen wordt het moeilijk | van den hiemelse doo konste nie aete |
| zonder ophouden | zonder ophaage; aoneenhaagetig |
| zonder te werken zul je niet veel bezitten | Hébben és hébbe, mér krijge éste kuns |
| zonder werken geen geld | mét zen haan én zene sjaut, kraaj (g) ste naut (s) braud |
| Zorg dat je je deel krijgt | Haad dich bij! |
| zorgen zijn voor morgen | mürge kump nochne daog |
| zot blijft zot | al drig nen aop ne sjaune rink, tés en blaajf e lûllek dink |
| zwaar beladen | geloje waajne mauliëzel |
| zwaar snurken | snurke waaj nen os |
| zwaar vallen | op zen petatte daol gon |
| zwaar werk verrichten | wërke waaj e miëlepiëd |
| zwijg nu eens | zwigste nou of maul (tau) |