Afwassen / De vaat doen | schottele wassen |
Als 's winters de wind uit het oosten komt dan krijgen we vorst. | As sweenters de wiend uut Pruuse kumt dan gút 't vrieze |
Als 's winters de wind uit het westen komt dan gaat het dooien. | Kumt sweenters de wiend uut de Maas dan gút 't duije |
Als boeren niet meer mopperen en pastoors niet meer bedelen is de wereld aan het vergaan | As boere nie mer knoaje en pastoers nie mer schojje is de wereld àn 't vergaon |
Als iets maar moeilijk wil lukken | Ut kumt as de melk beej enne'n os. |
Als je vindt dat een kok wel erg veel ingrediënten nodig heeft om iets op smaak te brengen zegt men | `Zo kunde ennen hoeëp stroont nog lekker maken.` |
Altijd voor iemand het werk opknappen | iemand de kónt naodrage |
Bal(avond) voor mannen | Hingstenbal(aovend) |
Bloed kloppen bij het aanhuisslachten | bloed voeste |
Daar begint de moeilijkheid al | Daor hedde 't schaop al àn 't schiete |
Daar ben je vergeten te poetsen | Daor woeëne ok meense |
Daar is (van armoe) niks te halen | Daor ligge de muus kapot vúr de kást |
Daar moet je voor uitkijken | Daor motte ow vûr ware |
dat is een niet al te slimme goedzak | dat is enne høllewøl |
Dat is niet van mijn gading | Dat gaait me nie |
dat is nog niet zeker | dat zit nog ien wiej zek |
Dat zal ik wel niet meer meemaken. | Dan zwère meej de tánd nie mer. |
de grens overgaan | Ovver de paöl gaon |
De grootste dommerik heeft vaak de beste resultaten | D'n stómste boer het duk de dikste èrpele |
de wind van voren krijgen | de wiend van veur kriége |
die is dood | den / die is de piép uut |
Die volgt zijn eigen mening en geeft moeilijk bij | Wat den(die) ien de kop hèt, hèt ie(ze) nog lang nie ien de kónt. |
een erg bot mes(ding) | dat mes(ding) is zö bot as 'n kónt |
een erg slecht `ding` | enne groeëte knoemel |
Een hand vol | 'n haffel |
een heel jaar | 'n rónd jaor |
Een ongeorganiseerd geheel | Enne groeëte dùrèn |
En nu snel | En hortig |
Er luistert iets / iemand mee | D'r zitte doeve op 't dak |
Erg stinken | Steenke as ennen otter |
flauwvallen | van de zök gaon |
foto maken | foto knippe (of knipse) |
Geen dank! Het komt wel goed. | Niks te daanke. of `De vrouw kumt 'r wel eier vúr hale.` |
gepraat / gedoe wat niks voor stelt | da's Wanssumse wiend |
had ik dat toen maar niet gedaan | Haj ik toe mar ien de boks geschete |
Hebben jullie thuis geen deuren | Hedde gillie thuus zek vúr de duur |
het lijk er nog niet op | 't stàlt d'r nog nie op |
het regent dat het giet | 't règent dat 't zö zekt |
Hier is het veel te vol | Hier kunde de kónt nie dreije |
hij doet onverschllig | Heej duut vörèveveul |
hij heeft diarree | heej is àn den dunne / àn de schiet |
Hij is een beetje dronken | Heej het 'n stuk ien de hakke (of ien de kloeëte) |
Hij is erg tevreden met zijn situatie | Heej vuult zich as enne pier ien 'n erpelekoel |
Hij kan zich niks permitteren | Heej het nog genne nagel om zich de kónt te kratse |
Hij laat altijd de deuren open staan | Heej is ien de kerk gebore |
Iemand aan de oren slaan | Iemand àn de oere watse |
Iemand die geregeld op pad is vindt nog wel eens een voordeeltje. | 'n vliégende krei viendt lichtig wat |
iemand financieel benadelen | iemand enne poeét uutdreie |
in het donker | ien d'n duustere |
Je kunt niet veel | Groeëte boterhamme klèin make is 't ennigste wat ge kunt |
Kou vatten | De klets uhweg kriege |
Laat maar zijn gang gaan | Laot mar gewerre, laot mar zien |
Meer opschrijven dan gegeven hebben | Mit de hérrik schrieve |
Naar beneden gaan | Naor óndere gaon |
Naar boven gaan | Naor boave gaon |
Nergens bang voor zijn | Vúr d'n duvel nie schow zien |
Normaal doende is dat voor mij te (zwaar - hoog - ver - etc.) | Vúr mienen doei is dat te (zwaor - hoeëg - wied - enz.) |
Oliën jullie die van jullie ook | Òllië gillie d’n ollië ok |
persoon die zalvend praat | zijverzak |
schots en scheef | schoeks en scheif |
Stevig uitgaan | Goéd dörzakke |
tempo maken | de zök d'r ien zette |
tot hier en niet verder | tot hier en nie wier |
vandaag over een week | vandaag aacht daag |
Vrouw die de weg een beetje kwijt is | 'n Dudsel |
Wat doe je nu | Wat makte now |
Wat hebben die verbeelding | Wat enne kale kak |
Wie denk je wel dat je bent | Streuntje, wie het ow geschete |
Ze kunnen niet wachten om te beginnen | Ge het de kónt nog nie gedreid of ze zien al an de geng |
Zich bedrogen voelen | Zich beschete vuule |
's avonds | ’s aoves |
's middags | smiddags |
's morgens | ‘Ss merges. of smèèns |
's nachts | ‘s naachs |
(Nieuw) Bergen | (Nej) Bearge |
A |
aal | aol |
aan | àn |
aan de andere kant | an de gunne kant |
aandachtig | àndechtig |
aandoen | ándoen |
aaneen | ànèn |
aangemaakt | àngemakt |
aanhangwagen | ánhenger |
aankleden | àntrekke |
aankleden | versieren |
aankruisen | ànkruuse |
aanrecht | anrecht |
aantrekken | àntrekke |
aanvinken | ànveenke |
aap | aap |
aapje | epke |
aardappelen | piepers / erpel |
aardappelkuil | erpelekoel |
aardappelschilmesje | erpelemeske |
aardbeien | erdbeare |
acht | aacht |
achter(uit) | aachter(uut) |
achterstevoren | echterstevuure |
achterzak van een broek | kóntetes |
ademen | aojeme |
advocaat | advocaot |
af en toe | mèij |
afbakenen ve weg | afzette |
afbeelding | afbeelding |
afdeling | afdiëling |
Afdingen | Pingele |
afdoen | afdoen / afduun |
Afferden | Offere |
afgaan | afgaon |
afgeven | afgève |
afgieten | afschudden |
afsluiten | afsluute |
afspraak | afspraak |
afspreken / afgesproken | afsprèke / afgesproake |
Aijen | Aöije |
alleen | allieën |
alsjeblieft | asteblief |
altijd | altied |
alvorens | alvurens |
ambulance | ziekewage |
anders | ánders |
Appelmoes | Appelemoes |
appelstroop | kruit |
appelstroop | Kruut |
Arcen | Arse |
arm | erm |
armband | ermband |
armoede | érmoej |
Armoedzaaier | Ermoejzeier |
asbak | assenbak |
askruisje | assekruuske |
asperges | spèrjes |
auto | auto |
azen | aoze |
azijn | azien / eak |
B |
baas | baas |
bad | kuup |
bagagedrager | dräger |
bakje | bekske |
bakker | bekker |
ballon | ballon |
bang | schouw / bang |
bangerik | schiethuus |
bankje | bènkske |
barstje | berske |
basterdsuiker | brune soeker |
Batterij(tje) | batterij(ke) |
bedenken | bedeenke |
bedrijf | bedriéf |
beek | bèèk /graaf |
been, benen | bieën, bieën |
beer (manl. varken) | bier (verkesmenneke) |
beest(achtig) | bieëst(ig) |
beetje | bitje |
beginnen | beginne / ànvange |
begon | begos |
begrafenis | begreffenis |
begrijpen | begriepe |
behoorlijk | behuurlijk |
bekijken | bekieke |
bekleden | beklejje |
belangrijk | vörnaam |
beleefd | belèfd |
bemerken | gewaarwerre |
beneden | óonder |
benieuwd | beneejd |
benzine | benzien |
bereiken | bereike |
beschuit | beschuut |
beter | bèter |
betwijfelen | betwiefelen |
Betwisten | Afstrieje |
beven | bibbere of razele |
bewijs | bewiés |
bezem(en) | bèssem (keren) |
bezopen | bezope |
bidden | beije |
biertje | pilske |
big / biggen (indien nog erg jong) | bag / baggen (kierke / kierkes) |
bij | beej |
bij wijze van spreken | beej wiéze van sprèke |
bijen | bijje |
bijl | biel |
bijna | zöwat / hòst |
bijnaam | beejnaam |
bijvoorbeeld | bevörbeeld |
bijzonder | bijzonder |
binnenstebuiten | binnestebuute |
Binnenstebuiten | Krangs(um)/binnestebuute |
bitje | bitje |
Blaasinstrument (muziek) | toét |
blad / blaadje | bledje |
blazen | blaoze |
blazen (op muziekinstrument) | toéte |
blij | blie |
blije | blieje |
blijven / bleef / gebleven | bliéve / bleef / gebleve |
bliksemen | wèrlichten |
Blitterswijck | Blitterswik |
bloeden | bloeie |
bloedworst | bloeiwoarst |
bloeien | bluije |
bloem | bloem |
bloemist | bluumist |
bloot | bloeët |
Bochel | Beult of Poekel |
bodem | bojjem |
boek | boék |
boekje | buukske |
boerderij | boerdereej |
Boeren (een boer laten) | köke, køke |
Bok, bokje | Bók, bukske |
bokkum | bukkem |
bomen | buuëm |
bon | bunneke |
bonen | boëne |
boog | boag |
boomgaard | bongerd |
boon | boeën |
bord | telder |
bot | knoak / bot |
boter | botter |
boterham | botterham |
boven | boave |
bovenaan | boavenàn |
bovenop | baovenóp |
braadworst | braojwórst |
braden | braoje |
braderie | braderie |
Brasem | Bressem |
breder | breejer |
bretels | gallege |
briletui | brilleschei |
broeden | broeje |
broek / broekje | boks / bukske |
Broekhuizen(vorst) | Broekeze(vors) |
broekriem | bokseband/bokseriem |
broekzak | bokse tes |
broer | bruur |
brood | mik |
broodje | breudje |
broodmes | broeëdmes |
bruiloft | brulleft |
bruin | bruun |
brutaal | vrèk |
brutaal iemand | vreklap |
buik | boek |
buikpijn | boekpien |
buiten | bute |
buiten | buute |
bult | beult / poekel |
busje | buske |
buurjongentje | buurjunkske |
buurtschap | naoberschap |
C |
Castenray | Kâssele |
clown | kloon |
compagnie | compeneej |
computer | computer |
cultivator | koelter |
D |
daar | daor |
daarbij | daorbeej |
daarbuiten | daorbuute |
daarginds | daorgúns |
daarheen | daorhin |
daarom | daorum |
daas | dèès |
dadelijk | drek / dalek |
Damp (waterdamp) | zwaai |
Dank U | Daanke |
darm | derm |
deed | deuj |
deftig | sjiek |
dekbed | pulf |
dekbedovertrek | dekbedoavertrek |
denken | deenke |
Dertig | Dertig, ook wel dartig |
deuk | duts |
deze | dees / dizze / dizzen |
dialect | plat |
dicht | toe |
dik | dik |
dikwijls | duk |
direct | drek |
dode | doéie |
dode(n) | doéie(n) |
dodenwagen | liekewage |
doei / dag | hoije |
doekje | duukske |
doen / deed / gedaan | doen/deuj/gedaon |
doet | duut |
donderen | hommelen |
donker | doonker/duuster |
dood | doeëd |
doodsbrief | dódsbrief of rouwbrief |
Doodsprentje | Dòdspreentje |
Doof / dove | Doeëf/doeëve |
dooien | duíje |
doop / doopsel | doeëp / döpsel |
door | dúr |
doordat | dúrdat |
dooreen | dùrèn |
doortrappen | dúrtrappe |
doos | doeës |
dorp | dörp |
doven | doeëve |
draad | draod |
draadje | drödje |
draai | dreij |
draaien | dreije |
draaischijf | dreijschief |
drager (ve fiets) | fietsendräger |
drempel | dörpel |
dronken | zat |
droog | druuëg |
droogworst | druuëgworst |
droom | druuëm |
dropje | dröpke |
druif / druiven | droéf / droéve |
dubbel | döbbel |
duif / duiven | doéf/doéve |
duim | doem |
duister | duuster |
duitser | pruus |
duitsland | pruusse |
duivel | duvel |
duizend | duuzend |
duwen | dowwen |
dwalen | döàle |
E |
eekhoorntje | eiketske, eikhönneke |
eelt | zweel |
een (lidwoord) | 'n, enne (mnl) of en (vrl / onz) |
een (telwoord) | ieën |
Een geluksbal (b.v. bij biljarten) | 'n väärke |
eend | èènd |
eens | èns |
eerder | iérder |
eerlijk | iérlijk |
eerst | úrst |
egel | stèkelvèrke |
eind | ènd |
en | en |
engel | ingel |
enorm | ommundig |
er | d' r |
eruit | eruut / d'r uut |
ervan | d'rvan |
even(tjes) | efkes |
even(veel) | ève(veul) |
evenwel | evvel |
excursie | excursie |
F |
facebook | facebook |
fauteuil | praost |
Februari | februari |
feeks | knallie |
Feliciteren, feliciteerde, gefeliciteerd | Felicitiere, felicitierde, gefelicitierd |
fijn | fien / klèn |
flink | Fleenk/duchtig |
fluisteren | fluustere |
fluisteren | smiespele |
Fluit / Fluitje | Fluit / Flötje |
fornuis | frnuus |
frankrijk | frankriek |
frommelen | froemelen |
G |
ga weg! | gudde weg! |
gaan / ging / gegaan | gaon / góng / gegaon |
gaat | göt |
gaatje | getje |
gaatjes | getjes |
gaf | gaof |
gaffel | gavel |
garage | graas |
gebeuren / gebeurde / gebeurd | gebuure / gebuurde / gebuurd |
geboden | geboaje |
gedag! (bij afscheid) | hajje wah! |
gedeeltelijk | dèls |
gedicht | gedicht |
gedoe | gedeuns |
geduld | gedeuld |
geeft | gift |
geel | gèèl |
geen | gen |
geest | gieëst |
geeuwen | gape |
gegeven | gegève |
gegevens | gegèves |
gehaald | gehàld |
gehoord | gehuurd |
gehoorzamen | luustere |
Geijsteren | Geistere |
geinspireerd | geinspirierd |
geleerd | gelierd |
gelezen | gelèze |
gelijk | geliek |
geloof | geluuëf |
geloven | geluuëve |
geluid | geluud |
geluid | geluud, ook wel geluid |
gemakkelijk | gemekkelijk |
gemeente | gemeent |
gemeentehuis | gemeentehuus |
genezijde | gunnekant |
genoemd | genuumd |
gepruts | gehannes |
geraakt | gerakt |
geraden | geraoje |
gerust | geröst |
gesloten | toe |
gestoken | gestoake |
gestoord | gestuurd |
gevaarlijk | gevörlijk, link |
geven, gegeven | gève, gegoave |
geweest | gewest |
gewoon / gewone | gewoeën / gewoeëne |
geworden | geworre |
gezelschap / begeleider | compeneej |
gezond | gezónd |
Gier-(ton; kelder; uitrijden; emmer; etc) | Zeik-(ton; kélder; vare; schöpper; enzoe) |
ginds | gúns |
ginds | gúns / gunder |
gisteren | gister |
glaasje | glèske |
glijden | roetsen |
gluurder | spienzer |
Gooien, gooide, gegooid | Goéien, goéide, gegoéid |
goot | geut |
gootsteen | götstieën |
gordijn | gordien |
goud | gold |
graag | geer |
graat / graten (van vis) | graot / grui |
gratie | gratie |
grienen | greenzen |
grijs | gries |
groei | gruij |
groeien | gruije |
groeien | gruije / wasse |
groen | gruun |
groenten | gruunte |
groentenboer | gruuntenboer |
grond | groond |
groot | groeët |
Groots | Gröts |
groter | grötter |
gummi | goemi |
H |
haak(je) | haok - haökske |
haar | heur |
haarknotje | knötje |
haast / bijna | hóst |
had | hai |
Hadden | Han/ hajje |
hakblok | howklos |
haken (bv. iets vasthaken) | höken |
haken (met garen) | haken |
ham | scheenk / ham |
hand | hánd |
handen | hánd/jatte |
handig | hendig |
handvol | haffel |
haring | herring |
hark | griesel, hérk |
hè (bv. in `mooi weer, hè`) | wòh (bv. ien `moj weer, wòh`) |
heb je? | hedde? |
hebben | hen/ hebbe |
hebben, heeft | hebbe, het |
heel | hieël / gáns |
heel veel | mundig veul |
heer | hieër |
heerlijk | heerlijk |
hees | hes |
heet hij | hiet heej |
heet weer | het weer |
heffen / hief / geheven | höffe / höfte / gehöft |
heide | hei |
Heijen | Heije |
hekwerk | hekkes |
hele | hieële / gánse |
helemaal | hieëlemòl |
helemaal niet | gaanie |
herfst | hérfst |
het | 't |
het huishouden | d'n huushald |
het weer | 't weer |
hete kachel | hette kachel |
hij | heej |
hij wordt | heej wert |
hitte | hets |
hoeveel | hoeveul |
hoge | hoëge |
hokje | hukske |
hokje | hökske |
hol | hoal |
Holthees | Holtes |
hond | hoond |
honden | heund |
hoofd | kop |
hoofdje | köpke |
hoofdkaas | parsvleis |
hoofdluis | pietje |
hoofdpijn | koppien |
hoofdprijs | hoofdpries |
hoofdstel (ve paard) | hudsel |
hoogmis | hommes / hoeëgmis |
hoogst | högst |
hoogste | högste |
hooi-(mijt-opper-hoop-vork) | hui-(miet-upper-hoeëp-vörk) |
hooivork (gaffel) | gavel |
hooiwagen (zowel spin als de kar) | huiwage (de spin net ze goed as de kar) |
hoop | hoap |
hopen | hoape |
horen | huure |
horloge | loeëzie |
houd | hald |
houden | halde |
hout | hólt |
houten | höltere |
huilebalk | bökmoel |
huilen, huilde, gehuild | böke, bökte, gebökt |
huis | huus |
huismus | joerts / huusmus / flots |
Huizen | Huús |
I |
Iedereen | iederieën |
iemand die onzin verteld | kwatsmem / kwatskop |
ijs | ies |
ijzel | iezel |
ijzer | iezer |
ik ben | ik zie |
ik deed | ik deuj |
in | ien |
inbreken | ienbrèke |
inbreker | ienbrèker |
ingeschreven | iengeschreven |
inleg | ienleg |
inlijsten | ienlieste |
J |
ja | jao |
jaar | jaor |
jammer | jommer |
januari | januari |
jarig | júrrig |
je bent niets waard | geej ziet niks werd |
jeuk | juks |
jij | geej |
Jonge / Oude jenever | Jonge / Alde klaore |
jongetje | jungske |
jou | ów |
jouw | ów |
jouw | ow / owwe |
juist | juust |
jullie | óllie / gillie |
jurk | kledje |
jus | saus |
juslepel | sauslèpel |
K |
kaantjes | kojje |
Kaars, kaarsen | Kers, kerse. Ook wel: kaars |
kaart, kaartjes | kaart, kartjes |
kaas | kieës |
kadobon | kadobon |
kalender | klender |
Kalf (m / v) | mök (moal / var) (soms: kalf) |
kalkoen | schroét/kalkoen |
kanon | knon |
kantoor | kantoeër |
kapel | kepèl |
kapelaan | kaplaon |
kapje | kepke |
karwei | karweej |
kast | kást |
kasteel | kastieël |
kasten | käst |
katrol | katrol |
Kauwen, kauwde, gekauwd | Knawwe, knawde, geknawd |
keer | kier |
kei / keitje | kèi / keike |
kelder | kélder |
kerstboom | kerstboeëm |
ketel | kètel |
ketels | kètels |
keuken | keuke |
Keulen | Kölle |
keuze | keus |
Kevelaar | Kevelaer |
Kevelaar | Kävele |
kever | kèver |
kiespijn | tándpien / kiespien |
kijk | kiek |
kijken | kiéke |
kikkervisje | dikköpke |
kind | blaag / kiend |
kinderen | kiender |
kippen | kiepe / henne |
kippenhok | kiepekui / hennekui |
kist | kiest |
klaar | verrig / klaor |
klein | klén |
kleiner | klender |
kleren | klieër |
kletsen | kwatsen |
kleur(en) | kluur(e) |
klink | kleenk |
klinker | kleenker |
klokje | klökske |
klomp | kloomp |
klompen | kloompe |
klonteren | kloonteren |
klooien | Kloije |
kluis | kluus |
kluisje | kluuske |
kluiten | kluute |
kneden | kneie |
Knie, knieën | kneej, kneeje |
knieholte (n) | waai (e) |
knijpen | kniepe |
kniptor | hanneske knik |
knoop | knoeëp |
knoopje | knöpke |
knoopsgat | knöpsgat |
knopen (mv) | knuuëp |
knopen (ww) | knöppe |
Knopen (znmw) | knuuëp |
knopje | knöpke |
knuffelen | Knoevele |
koeien | koewe |
koekje | kuukske |
Koffie zetten | Koffie zette |
koken / kookte / gekookt | kòke / kokte / gekokt |
kolen(kit) | koale(tuit) |
komen / kwam / gekomen | komme / kwaam / gekomme |
komt | kúmt |
konden | kosse |
konijn | knien |
konijnenhol | knienshoalt |
koning | kunning |
koningin | kunningin |
kooksel | koksel |
kookworst | koakwórst |
kool (witte-rode-etc) | kappes (witte-roeie-enzewieër) |
koor, koren | koeër, koere |
kopje (bv. koffie) | teske / köpke |
koppen (ve bal) | köppen |
koren | koare |
kou | oozel / kèld |
koud | kald |
kraai(en) | krei(en) |
kraam | kraom |
kraanvogel(s) | kroenekraan(e) |
Kreuken, kreukte, gekreukt | Knotteren, knotterde, geknotterd |
krijg je | kriegde |
krijgen | kriege |
krijgen / kreeg / gekregen | kriegen / kreeg / gekrege |
krijgt | kriegt |
krijsen | kriese |
krijt | kriet |
Kritische eter | Lekmoel |
krom (me) | króm (me) |
kroon | kroeën |
Kruid, kruiden | Kruud, kruuuje |
kruipen | kroepe |
kruipolie | kroepòllie |
kruisbes(sen) | stekbear(e) |
kruiwagen | kruujwage |
kuif | kuúf |
kuil | koel |
kuiten | koete |
kunnen/konden | kunne/kosse |
kwaad | giftig / kwoi |
kwaal | kwaol |
kwajongen | strekel |
kwam | kwaam |
kwijl(en) | zeiver(en) |
kwijt | kwiet |
L |
laat(tijdstip) | laat |
laatste | lèèste |
ladder | lier |
lamp, lampen | laamp, laampe |
lampje | lémpke |
lange magere teenager | sloj döbel |
langs | nève |
lantaarnpaal | luchtepaol |
laptop | laptop |
laten | laote |
later | làtter |
leent | lent |
lelijk | lellek |
lente | leente |
lepel | lèpel |
leren | liere |
leren / leerde / geleerd | liere / lierde / gelierd |
Leunen | Luuëne |
leverworst | lèverwórst |
lezen / las / gelezen | lèze / lèèsde / geléze |
lichaam | lief |
liep je | liepte geej |
ligt | lit |
lijk | liek |
lijken op | stalen op |
lijm | liem / pleksel |
lijn | lien |
lijst | liest |
limonade (aanmaaklimonade) | anleng |
lint | lient |
loop jij | lopte geej |
lopen / liep / gelopen | loeëpe / liép / geloeëpe |
loper (in een gang) | luuëper |
loper (wandelaar) | loeëper |
loterij | lottererij |
lucht | lócht |
luik | loek |
luis / luizen | luus |
luisteren | luustere |
M |
maan | maon |
maand | m |
maand | maond |
maandag | mòndag |
maar | mar |
Maashees | Musses |
mag | mug |
maken / maakt / maakte / gemaakt | maken / mikt / miék / gemakt |
makkelijk | mekkelijk |
man | kèl |
mannen | kèls |
markt | mèrt |
matig | matig |
meel | mèèl |
meer | mieër |
Meerlo | Mieldere |
meestal | llchtig |
meestal | mèèstal / lichtig |
meestal / vaakst | d'n dukste tied |
meester | meister |
meisje | megje / den |
mens | meens |
mensen | meense |
mensen | minse |
merel | mel |
Merselo | Mersele |
met | mit |
Mier (en) | zekdempel (s) |
mieren | zekdempel |
mij | meej |
mijn | mien |
Mijn | Mien of Miene |
mik | wek / weg |
misdienaar | missendiender |
misschien | misschien |
moe | muuj |
moeder | moéder / moet |
moedertje | moeke |
moeizaam lopen | schravele |
moeten / moet | motte / mot |
mogen / mocht / gemogen | mugge / moog / gemugt |
mol | moetwørm |
molen | meulen |
molenaar | mølder |
mond | moónd |
mooi | moì |
mop (grap) | wiets |
mopperen | knaojen |
morgen | mérge |
muis | moés |
muizen | muus |
mus | joerts / mus |
N |
na | nao |
naad | naod |
naaien | neije |
naakt / bloot | naks |
naald | naold |
naaldje | nøldje |
naar | nor |
naast | nève |
nachtkastje | nachtkeske |
navragen | naovraoge |
neef | nèèf |
negen | negen |
nergens | nørges |
niet | nie |
Niet al te slimme goedzak | döllepus |
nieuw | nej |
nieuwsgierig | neejsgierig |
nieuwsgierige toeschouwer | gaapstok |
Nijmegen | Nimweage |
nodig | nuuëdig |
nooit | noeít(s) |
noten / nootjes | neut / nøtjes |
O |
Oirlo | Oeldere |
oktober | oktoëber |
oma | grötmoed, oma |
omkleden | umtrekke |
omvallen | umkiepe/ umkukele |
omvang | umvang |
onderbroek | onderbóks |
ondersteboven | understeboave |
onderzoek | onderzuuk |
ongedierte | ongesiever |
Onhandig iemand | Haampeleman |
onkruid | drek |
onnozel(e) | onnuuëzel(e) |
onrustig (storend) bewegen | bammele |
ontevreden | Ontevreeje |
onwaarschijnlijk | onwarschienlijk |
onzin | kwats |
onzinnig gepraat / praten | (K)wazel / (k)wazele |
ook | ok |
oom | oëm (e) |
oorlog | oerlog |
oosten | oeësten |
Oostrum | Oastrum |
op | óp |
opa | grötvàd, opa |
opgestapelde takkenbossen | schánsenhoeëp |
oplichten | betoepe / bezeike |
opnieuw | ópneej(d) |
opruien | opstoeke |
opscheplepel | schøpleapel |
optillen | óphöffen |
opwinden (klok) | opdreie |
opwinden (zich opwinden) | ópreege (zich ópreege) |
oud | ald |
over | oaver / ovver |
over de kop gaan | kukele |
over drie dagen | ovver drie daag |
overgaan | oavergaon |
Overloon | Loeën |
overzijde | oaverkant |
P |
paard | peerd |
paasei(eren) | paosei(er) |
paashaas | pòshaas |
pak slaag | pak smèèr |
pantoffels | slóffe |
pastoor | pastoeër |
peer | peer |
perikelen | perikelen |
perzik | pierik |
pet | kieps |
peuk (van sigaret) | steumpke, stoemel |
peulen | riésérte |
pijn | pien |
pinda | òllienutje |
pink | peenk |
pips | schier |
plakband | plekbánd |
plastic | plastiek, plestic |
plezier | schik |
plint | pleent |
ploeteren | plare |
Podium | bühn |
politie | pliesie |
pook | roakeliezer |
poot | poeët |
pootje (baden) | puuëtje (baaje) |
portemonee | knip |
praatgrage persoon | praotbaas / kwaakboks |
prakken, kneden | kneie |
praten / praatte / gepraat | praote / pròtte / gepròt |
presentatie | presentatie |
presentator | presentator |
presenteren | presentiere |
prijs | pries |
prijzen (mv) | priés |
prijzen (ww) | prieze |
prikkeldraad | pindraod/ stoekdraod |
prinselijk | prinselijk |
proclamatie | proclamatie |
Proficiat | Proficiat |
proppen | frotten |
pruim | proem |
puzzel | puzzel |
R |
raadhuis | raodhuus |
raadsel | raodsel |
raadseltje | rödselke |
raampje | rempke |
racefiets | renfiets (wielrenfiets) |
raden | raoje |
ragebol | spinnejäger |
rakelen / oprakelen | rökelen / óprökelen |
receptie | receptie |
reden | reije |
Reepje, strookje | Snemmel, spieleke |
regenen | règene |
restje | kletske |
reuzel | smált |
rijden | rijje |
rijk | riek |
rijst | riest |
rillen | razelen |
rode bessen | roeëje miemere |
rok | rok |
roodachtig | ródsig |
roomboter | goei botter |
rouw(tijd) | rouw(tied) |
ruggengraat | rugstraank/ruggegraot |
ruien | ruzelen |
ruiken, rook, geroken | rukken, rukte, gerukt |
ruilen | Koetele |
ruilen | koételen |
rusten | rúste |
rustig | rustig, röstig |
ruw | ròw |
S |
sabbelen | soebelen |
schaap/schapen | schaop/schaöp |
schaar | schiér |
schadelijk | schaailijk |
scheef | scheif |
scheel | schèèl |
schep | schöp |
schep op | schûp óp.... |
schijf | schiéf |
schil (ve vrucht) | schaal |
schillen | schellen |
schoen, schoenen | schoén, schoén |
schoenmaker | schoester |
schoffel | schoefel |
schoffelen | schoefele |
Schol | Schol |
schooiers | kruujers / schojjers |
school | schòl |
schoon | schòn |
schoorsteen | schouw |
schoot | slup |
schort (voorschot) | schòllek |
schraal | schraol / schroaj / schebbig |
schrokop | bummuk |
schuilen | Schoele |
schuin | Scheif zie ook scheef |
schuiven / schoof / geschoven | schuve / schoof / geschove |
schuurtje | Schöpke/schuurke |
Siebengewald | Siebegewald |
sinasappelsap | jus d'orange |
sinds | sinds |
sinterklaas | sinterklaos |
sla | slaaj |
Sla (ww) | Sloi |
slaan | howwe / slaon |
slager | slegter |
slapen | slaope |
sluier | sluier |
sluis | sluus |
sluitspeldje | sluutspeldje |
slungel | sloajdöbbel |
smaakt het | smikt ' t |
smakelijk | smakelijk |
Smakt | de Smakt |
smoesje | uutmaak |
sneeuw | snej |
snel, vlug | gauw, rap |
snijden | snìjje |
snoepen | snollen |
snoepje | snuupke |
Snoetje | Snuutje |
snotverkouden | snotverkèld |
snuiten (neus) | snuuve, uutsnuuve |
snurken | snurke |
sok, sokken | sok, sök |
soms | mèìj |
Soort | Sort |
Spaak (van bv fiets) | spijk / of speik |
spelen / speelde / gespeeld | speule / speulde / gespeuld |
speler | speuler |
Spiegel | Spiégel |
spijker | nagel |
Splinter | Spleenter |
spreeuw / spreeuwen | spraon/spraön |
spruiten | spruute |
spruitjes | spruutjes |
spugen / spuugde / gespuugd | speeje / speejde / gespeejd |
spul | grei |
Staal / Stalen | staol/staole |
staan / stond / gestaan | staon / stoond / gestaon |
staat | stöt |
statiegeld | statiegeld |
steen / steentje | stieën / stentje |
steken, stak, gestoken | stèken, staok, gestaoke |
stelen | jatten |
stoel | stoél |
stoeltje | stuuleke |
stoer | ruig |
stoet | stoet |
Stofzuigen, stofzuigde, gestofzuigd | Stofzuuge, stofzuugde, gestofzuugd |
Stofzuiger | Stofzuuger, huulbessem |
Straat | straot |
Straelen | Straole |
strijd | stried |
strijkbout | striekiezer |
Stro-(mijt-hoop-etc) | stroi-(miet-hoeëp-etc) |
stroop | kruut |
stropdas | slieps |
struik / struiken | stuuk |
suiker | soeker |
suikerbrood | kleuntjesmik |
Swolgen | Swollege |
T |
tafel | toffel |
takkenbos | scháns |
technisch(e) | technisch(e) |
teen / tenen | tieën |
teer | tar |
tegen de eigen enkels schoppen bv. met klompen | haareenkelen |
tegenover | téggenoaver |
telefoon | tillefoeën |
televisie | tillevisie |
terug | trug |
teveel | teveul |
tevreden | tevreeje |
thee | thieë |
thuis | thuus |
tien | tién |
Tienray | Tiendere |
tijd | tied |
tillen (op-, ver-) | höffe (op-, ver-) |
tillen, tilde, getild | höffen, höfte, gehöft |
tobbe (was-) | kuup (wes-) |
toeter | toét |
toevallig | toevallig/stérk |
toilet | schiethuus / wc |
top (bv van schoen) | toep |
topje (van vingers of tenen) | tuupke (van vingers of tieën) |
totaal | Totaal, Gáns,knats |
tractor | trekker |
trappen, trapte, getrapt | trèèje, trèèjde, getrèèjd |
trappen/schoppen | schöppe |
troep | knoemel |
trots | gröts |
trouwen, trouwde, getrouwd | trouwe, trouwde, getrouwd |
tuin | hof |
tuinbonen | wulleboeëne |
twaalf | twèlf |
twee | twieë |
tweede | twédde |
U |
ui | loeëk |
uierspeen | deem |
uilskuiken | uulskuuke |
uit (ook in samenstelling) | uut (ok ien samenstelling) |
uitbundig | uutbundig |
uiterst | uuterst |
uitgaan | uutgaon |
uitkijken | uutkieke |
uitlaat | knalpiep / uutlaot |
uitnodigen | uutnuuëdige |
Uitnodiging | Uutnuuëdiging |
uitrekenen | uutrèkene / uuttelle |
uitspreken | uutsprèke |
uitwendig | uutwendig |
V |
vaak | duk |
vaak genoeg | duk zat |
vaatdoek | schottelslet |
vaatje | vetje |
vader | vàd |
valsspelen | foételen |
vanzelf | van eages |
vanzelf | van eiges |
varken | vérke, koes |
Vat (bier) | Vat (bier) |
veel | veul |
veer | veer |
veertien | vèrtién |
veertig | vertig |
veertje(s) | vèrke(s) |
vegen (met bezem) | kere |
vegen (niet met bezem) | vège |
veiigheidsspeld | sluutspéld |
veld | Véld, plak |
veld mais | plak mais |
Venray | Venroj |
venster | veenster |
ver (is het nog ver?) | wied (is ‘t nog wied) |
verder | wieër |
verder | wiér / verder |
verdrinken | verdreenke |
verjaardag | verjúrdag |
verkouden | verkèld |
verloren | verlore |
verordeneren | verordeniere |
verstoppelen | verstoppele |
verstoppertje | verstöpperke |
verwarming | verwerming |
verzuipen | verzoepe |
Veulen | ´t Väöle |
Vierlingsbeek | Bèèk, Vierlingsbèèk |
Vierlingsbeek | Vierlingsbeak |
vies / smerig | fiés/smerrig |
viezerik | smerlap |
vijf | vief |
vinden | viende |
vinder | viender |
vindt | viendt |
Vlees | Vleis |
vliegtuig | vliegtuug |
vlinderdas (je) | nondejuu (ke) |
voelen / voelde / gevoeld | vuule / vuulde / gevuuld |
voet | voét |
voeten | vuut |
volière | mussekui |
voor | vúr |
voor het raam | vúr de ruute |
vooraan | vuurán |
vooral | vúral |
Voorbarig | vörwietsig |
voorjaar | vúrjaor |
voorruit | vúrruut |
voorstelling | vùrstelling |
voortaan | vort |
vork | verket |
vork (van bestek) | verket |
vork(hooi) | vörk(hui) |
vouw (in een broek) | ploi/ vaai (ien 'n bóks) |
vragen / vroeg / gevraagd | vraogen / vroég / gevraogd |
vreemde / buitendorpse | vremde |
vrijdag | vrijdag |
vrouw | vrommes |
vrouwen | vrollie |
vuil | smerrig |
vuilnis | vuulnis / drek |
Vuilniswagen | Drekskar |
W |
waaien | wèije |
waar | waor |
waard | werd |
Waardeloos ding | Knungel |
waardevol | waardevol |
waarheid | waorheid |
waarvoor | waorvúr |
wagen | wage |
Wanssum | Wânsem |
warm | wérm |
was (witte was) | wes (witte wes) |
wasknijper | wespin, klemmer |
week | wèèk |
weer (al weer opruimen?) | wer (al wer àn ‘t opruume?) |
weer (slecht weer vandaag) | wear (slécht wear vandaag) |
Weeze | Wees |
weinig | wennig |
Wellerlooi | de Loi |
Wellerloois | Lòds |
Wellerlooise | Loise |
werd | wier |
wereld | weareld |
werk | wérk |
wesp | mispel |
weten, geweten | wieëte, gewieëte |
wetgeving | wetgèving |
Wieden [onkruid] | geije [drek] |
wij | weej |
wijds | wieds |
Wijn | Wien |
wijs / slim | wies |
wijsvinger | wiésvinger |
wijze | wiés |
wil je | wilde |
wilden | won |
wind | wiend |
winter | weenter |
woerd | wielder |
woordenboek | woordeboék |
word | wer |
worden / werd / geworden | werre / wier / geworre |
wordt | wert |
worst | wórst |
wroeten (bv. in de neus) | pulleke (bv ien de neus) Ook: vruute |
Z |
zaaien | zeíje |
zaal | zaal |
zadel | zaal |
zak (in kleding) | tes |
zakdoek | tesnuzzikdoek |
Zandweg | Zándweg |
zaniken | nölen / zannikke |
zaterdag | zaoterdag |
zee | zieë |
zeggen | zeggen |
zeug | zog |
zeuren / mopperen | knoaje / nöle |
zeurzak | zeiverzak |
zeven | ziften |
zeven(telw) | zeuve |
zich verheugen op | zich spitse op |
zij | zeej |
zijn / ben / geweest | zien / bin / gewest |
zo | zoë |
zo een | zönne / zön |
zoals | zö as |
zodat | zoëdat |
zoeken / zocht / gezocht | zuuke / zuukte / gezuukt |
zogezegd | zoeëgezed |
zomer | zómmer |
zonde | zeund |
zool | zoal |
zoon | zoeën |
zou | zuj |
zout | zált |
zover | zöwied |
zuchten | kuume |
zuigen | zuuge |
zuipen, zoop gezopen | zoepe, zoop, gezope |
Zuurvlees | Zoervleis |
zwijgen | zwiege |
zwoegen | plare |