| `bent U met de fiets gevallen.` `nee zo stap ik er altijd vanaf .!!` | `zèède meej oew fiets gevalle ` `nèè zôo stap ik er aatij vanààf!! |
| 's avonds | saoves |
| 's maandags | smòndags |
| 's morgens | smèèreges |
| 's winters | swènters |
| 's woensdagsavond | swoensdagsaoves |
| 's zomers | somers |
| 's zondags | sondags |
| 1 | êen |
| 2 | tweej |
| 3 | drie |
| 4 | vier |
| 5 | vèèf |
| 6 | zis |
| 7 | zeuve |
| 8 | aacht |
| 11 | èllef |
| 12 | twaalef |
| 13 | dartien |
| 14 | virtien |
| 30 | darteg |
| 40 | firteg |
| 50 | fèfteg |
| 60 | sisteg |
| 66 | zisensisteg |
| 70 | seuveteg |
| 77 | zeuvenenseuveteg |
| 80 | taageteg |
| 88 | aachtentaageteg |
| 90 | neegeteg |
A | |
| A.B.N. (taal) | hôoghòllaans |
| aal | pòlling, aol |
| aambeeld | ònbild |
| aan | òn, aon |
| aan | aon, òn |
| aan / | swirskaante |
| aan de andere kant | aon d'n aandere kaant |
| aan de andere kant | òn den âanderste kaant |
| aan de andere kant | òn geene kaant |
| aan de andere kant | òn de geense kaant |
| Aan de diaree | Aon den dunne |
| aan de zoldering hangen | opschôore |
| aan de zwier | op rak |
| aan het einde | aon-t-end |
| aan iedere kant | swirskaante |
| aan je voeten | òn oew voete |
| aan komen stappen (parmantig) | ònstiefele, aonstiefele |
| aan lager wal geraakte molenaar | hègmölder |
| aan nemen | vat aon |
| aan weerszijden | aon swirskaante |
| aan- en aflopen, deur in deur uit gaan, kroeglopen | pesjonkele |
| aanaarden, aarde aanbrengen | ònèèrde |
| aanbevelen, aanprijzen (Fr:recommander) | ònrikkemedêere, ònrikkemendêere |
| aanbeveling (Fr: recommander) | rikkemedaosie |
| aanbieden | ònbieje |
| aanbinden | ònbèène |
| aanbreien | ònbraaje |
| aandacht | òndaacht |
| aandeel, part | gezaot, gezaoj, (vkw gezòtje) |
| aandeel, part | òndêel (vkw òndiltje) |
| aandeeltje, partje | òndiltje |
| aandenken | òndènke |
| aandoen, aantrekken | òndoen |
| aanduwen | òndaawe |
| aangebrand | òngebraand |
| aangeschoten | teut |
| aangetrouwd | v.d. kaawe kaant |
| aangetrouwde zwager | dè is er eene van de kaawe kaant |
| aangetrouwde zwager of zwagerin | de is ur eene van de kouwe kaant |
| aangezet | òngezèt |
| aangezicht, bakkes, toet | fruut, vruut |
| aangezicht, bakkes, toet | vruut, fruut |
| aanhalen | ònhaole |
| aanhangwagen | ònhanger, aonhanger |
| aanharken | opgriesele |
| aanhouder | ònhaawer, aonhaawer |
| aankomen | ònkoome |
| aankomen slenteren | afschèète |
| aankomen, langs komen | òngezèt koome |
| aanlopen | ònlôope |
| aanmodderen | ònpartije |
| aanmodderen | ònpertije, ònpertèèje |
| aanmodderen, slordig werken | flòdderiedòsse |
| aannaaien | ònnaoje |
| aannemen | ònneeme |
| aannemer in de bouw | ènterpreneur |
| aanpakken | ònvatte, aonvatte |
| aanpassen | ònpaase |
| aanprijzen | ònrikkemendeere |
| aanraden | ònraoje |
| aanraden, adviseren | raoje |
| aanraken | ònraoke |
| aanranden | ònraande |
| aanrecht | ' n-orrigt |
| aanrecht | nòrrèècht |
| aanrecht | ònrèècht, òrecht |
| aanrecht | òrecht, ònrèècht |
| aanrecht of vloer van terrazzowerk | zultnòrregt, zultvloer |
| aanrommelen | mèùkele |
| aanrommelen | ònmèùkele |
| aanrommelen, maar wat doen, aantobben, aansukkelen | ònklôoje |
| aanrommelen, maar wat doen, aantobben, aansukkelen | ònklôote (tt klot aon) |
| aanrommelen, zanikken, vervelen | klôoje |
| aanscherpen van zeis met hamer | haore |
| aanslag | ònslag, aonslag |
| aanslepen (van boodschappen b.v.) | ònhaole |
| aanslepen, aanslijpen | ònslèèpe, aonslèèpe |
| aansluiten | ònslööte, ònslèùte, aonslööte, aonslèùte |
| aansmeren | ònsmèère, aonsmèère |
| aanspraak | ònspraok, aonspraok |
| aanspreken van een jongen | mòtje (heej mòtje) |
| aanspreken, aanbreken, beginnen te gebruiken | ònslaon. aonslaon |
| aanstaande, komende | un |
| aanstalten maken | apprènsie maoke |
| aanstalten maken, er werk van maken, ter sprake brengen, ophef maken (Lat: mentio) | mènsie maoke |
| aanstaren | louwe |
| aanstaren, gapen, kijken | gaope, (tt gòpt, vt gòpte) |
| aansteker | vuurke |
| aansteller | gen eukstamper |
| aanstellerig, fier, groots | gruts |
| aansterken, consolideren | ònstèèreke, aonstèèreke |
| aanstonds | sebiet |
| aanstonds | sèffes |
| aanstonds | sommedêene |
| aanstonds | zommedêene |
| aansuk kelen | ònbezoelieje |
| aantal | optal |
| aantekenen, in ondertrouw gaan | òntêekene, aontêekene |
| aantreden | òntreeje, aontreeje |
| aantrekken, aandoen | ònschiete, aonschiete |
| aantuigen, aankleden | òntööge, òntèùge, aontööge, aontèùge |
| aanvoelen | ònvuule, aonvuule |
| aanweven | ònwèève, aonwèève |
| aanwijzen | ònwèèze, aonwèèze |
| aanzegger, aanspreker | ònzègger, aonzègger |
| aanzetten, mee aankomen | ònzètte, aonzètte |
| aap | aop |
| aapje | òpke |
| aar, halm | aor |
| aard | aord |
| Aardappel | Erpel |
| aardappel (s) | èèrpel |
| aardappel (s) | èèrepel |
| aardappel (s), patat (ten) | petat (te) |
| aardappelen | lustte gij tatjes |
| aardappelen | piepers |
| aardappels poten met pootstok | inkrukke |
| aardappelschillen | èèrepelschèlle |
| aardbei | èèrbeezem, (mv èèrbeezeme) |
| aardbei (en) | èèrbeezie, èrbeezie |
| aardbeien | soomerkôoninkskes |
| aardbeien | aarbeikes (modern tilburgs) |
| aarde | èèrde |
| aarden | aore |
| aarden knikker | kaajscheut |
| aardewerk, serviesgoed | breekwèèrek |
| aardige man, goedzak | goeje klôot |
| aardigheid, aangename verrassing | aoreghèt, aoreghèj (mv aoregheeje) |
| Aarle (België) | Aol |
| aarzelen | sèmmele |
| aas | aos |
| aasje | òske |
| abuis, vergissing | abuus |
| accordeon | môonieka |
| accordeon | trèkmoonieka, trèkörgel, böökörgel, trèkzak |
| accordeonist | môoniekaspeuler |
| acht | aacht |
| Acht Zaligheden | Aacht Zaalegheede |
| achter | aachter |
| achter | nao, nò |
| achter het net vissen | ötschèùve, èùtschèùve |
| achteraan | aachteraon |
| achteraf | aachteraaf |
| achterdeur, achterom | aachterdeur |
| achterdochtig iemand, pietlut | zuukerd |
| achterhouden | smoore |
| achterna | aachterheene |
| achterom | aachterom |
| achterom, via de achterdeur | oover den hòfpad (hòfpat) |
| achterspatbord | aachterslèkbòrd |
| achterste | sevôoj |
| achterste | aachterwèèrek |
| achterste | braoj |
| achterste, gat | poepstööver |
| achterstevoren | aachtersteveure |
| achterstevoren | verkeerd om |
| achteruit | aachterèùt, aachterööt |
| achteruitlopen, zienderogen achteruitgaan | aachterötlôope |
| achting | aachting |
| adem | aojem |
| adem | òjem, aojem |
| adem, asem, lucht, antwoord | òssem |
| ademen | òjemhaole, aojemhaole |
| ademen | òssemhaole |
| ademen | òjeme, aojeme |
| ademen | aojeme, òjeme, òsseme |
| ademen, asemen | òsseme |
| ader (en) | aojer |
| aderen | ojers |
| adverteren, te koop lopen met | avvetêere |
| advies, raad | raot |
| advocaat, meester in de rechten, strafpleiter, eierlikeur | avvekaot |
| af | aaf |
| af drogen | ááf drûge |
| af en toe, nu en dan | avventoe |
| afbinden | aafbèène |
| afbinden | knèlle |
| afdingen | prèngele |
| afdrogen | afdrêûge |
| afdrogen, geld afhandig maken.afstraffing geven | afdrêûge |
| afgestraft, onder handen genomen | gepanaast |
| afgraven | ötlêege, èùtlêege |
| afijn, kortom | afèèn |
| afkijken, aanzien, geduld hebben | afkèèke |
| afkluiven | (af) knèùfele |
| afkokers | matsers |
| afkomst, afstamming | komaaf |
| afladen, uitladen, leegmaken | leeglaoje |
| aflopen | afgaon |
| afluisteren | hörke |
| afmaken, doden, afrasteren | afmaoke |
| afnemen, ontnemen | aaffatte, affatte |
| afnemen, ontnemen | affatte, aaffatte |
| afraden | afraoje |
| aframmeling geven | afslaon |
| afranselen | afpèère |
| afranselen | afrösse |
| afranselen, aftuigen | aftööge |
| afrasteren, omheinen | afhèène |
| afscheiding | schaans |
| afscheiding | schaansmuur |
| afsnauwen, onvriendelijk aanzeggen | snaawe |
| afstandsbediening | kasje |
| afsteller van het weefgetouw (textiel) | ketaawstèller |
| afstraffen, onder handen nemen, pak slaag geven | galleggissele |
| afstrijden, ontkennen, tegenspreken | afstrèèje |
| aftands, ouderwets, versleten | aftaands |
| aftreden | aftreeje |
| afval van gerst (veevoer) | bösselt |
| afvoer van het aanrecht | gutje |
| afwas | omwaas |
| afwas borstel | omwaas kwast |
| afwas, vaat | omwaas |
| afwassen, de vaat doen | omwaase |
| afwezig, in gedachten | döözeg |
| agent van polite | plisie |
| akelig | aokelig |
| akelig | aokelek |
| akelig kereltje | klèènen opn euker |
| akker | èkker |
| akkers | èkkers |
| alcoholdrinker, proever, geregelde drinker van sterke drank | pruuver |
| alcoholische drank | draank |
| alikruik, eetbare zeeslak met huisje (Littorina littorea) | kneu kel |
| alikruik, eetbare zeeslak met huisje (Littorina littorea) | kreukel |
| alle slagen halen (kaartspel) | kepòtspeule |
| alleen | allênig |
| alleen | allêeneg |
| allemaal | ammel |
| allemaal | ammol |
| allemaal | allemòl |
| allemaal, allen | òmmòl, ammòl |
| allemaal, alsmaar | ammòl, ommòl |
| allemachtig | gòdsakker |
| allemachtig | gòdsakkerdekon t |
| allen | ammòlle |
| allengs, langzamerhand | alèskes |
| aller | alder |
| allerlaatst | alderlist |
| allerlei | alleraande |
| allerlei soorten brandstof | stook |
| allerlei, allerhande | alderaande |
| alles gelijk, hetzelfde | toutmèm, êen |
| Alphen (NB) | Allefe |
| als | ak |
| als bij biljarten de bal waarop gespeeld wordt ongewenst de andere bal raakt | klutse |
| als het blaasjes regent, dan regent het zes weken | ast brobbeltjes rèègent, dan rèègunut zis weeku |
| als het waar is | ast is dèt is |
| als je | agge |
| als je maar goed beseft. | agger mar èèrg in hèt. |
| als je maar plezier hebt! | as ge mar leut hèt! |
| als, dan | as |
| alsjeblieft | asteblief |
| alsmaar | geduureg |
| alsmaar | hil den tèèd |
| alsof | òfdèsse |
| alsof | asòf |
| alstublieft | asteblief |
| altijd | aaltij |
| altijd | aatij |
| altijd | aaltèj, aatèj |
| alweer | awir |
| ambtenaar | amtenèèr |
| ander (e) | aander (e) |
| andere | aanderste |
| andere zijde | geenekaant |
| anderhalf | aanderhallef |
| anderhalve | aanderthalleven |
| anders | aanders |
| anders | aanderst |
| angst, vrees (Fr: peur) | peur |
| angsthaas | schèètert |
| angsthaas | schèèthèùs |
| angsthaas | schèètèkster |
| angsthaas, bangerik | bangeschèèter |
| anjers | snoffels |
| apropos, onderwerp, stuk | apperepoo |
| ar m | èrum |
| arbeider | wèrkmeens |
| arbeidershuisjes | wèrkmanshöskes |
| arm | èrum |
| arm | èèrm |
| arm | èèrem |
| arm, behoeftig | èèrm |
| armbandje | èèrmbèndje |
| arme mens | unnen eerme kloot |
| armen | érme |
| armen | èèreme |
| armin ribic | koekert |
| armoede | erre moei |
| armoede | èèrmoej |
| armoedig | èrmoejeg |
| arrogant type | natnèk |
| as (sen) | aas (e) |
| asfalt | makkedam |
| asfalteren | tèère |
| asfaltweg | tèèrwèg |
| asociale mensen | plebs |
| asperge | aspèrzje |
| assortiment | sòrtiemènt, sòrtement |
| attelier | atteljee |
| augustus | awgustes |
| Auto | Waoge |
| auto | ootoo |
| autopech | pànne, ootoopànne |
| autopech | ootoopànne, pànne |
| autoped | affeseerplènkske |
| autoped, step | affesêerplènkske |
| avond | aovend |
| avondbroodmaaltijd (evt. ook zonder koffie) | kòffiedrinke |
| azijn | azèèn |
B | |
| baai | baoj |
| baal | baol |
| baaltje | bòltje |
| baan | baon |
| baantje | bòntje |
| baantje glijden | slibberen |
| baantjeglijden | slibbere |
| baard | baord |
| baardje | bòrdje |
| baarle nassau | b aol |
| Baarle Nassau | Baolk |
| Baarle-Nassau | Baol |
| baars | baors |
| baarsje | bòrske |
| baas | baos |
| baasje | bòske |
| baat | baot |
| babbelzieke vrouw | rètteketèt |
| baby | plat kèènd |
| baby | beebieke |
| baby, klein kindje | boeleke kroeleke |
| babyluier | kàkdûukske |
| baden, baaien | baoje |
| bagage drager | begaosiedraoger |
| bagagedrager | begòzziedraoger |
| bagagedrager | pakkendraoger |
| bagatel, kleinigheid | bakketèl |
| bak | bèkske |
| baker | baoker, baokster |
| bakfiets | kèrrîêr |
| bakharing, gebakken bokking | jaop |
| bakkebaard | bakkeboart |
| bakkebaard | bakkebaord (mv, baorde) |
| bakker | bèkker |
| bal | bol |
| bal. hoofd | bòl, (vkw bölleke) |
| balk | ballek |
| balkengeraamte van een gebouw | gebont |
| balletje | bölleke |
| balletje, bolletje, hoofdje | bölleke (zn) |
| balpen | bòlpèn |
| balpen | kogelschrèèverke |
| band | baand |
| bandje | bèndje |
| bang zijn | pèùr hèbbe |
| bang zijn, iemand die bang is, angst | bange |
| bangerik | schèèterd |
| bangerik | schèterd |
| bangerik | schèètekster |
| bangerik | schèèthös |
| bangerik | bangeschèèter |
| bangerik | schèèthèùs |
| bangerik | schèètert |
| bangerik | nèèpert |
| bank | baank |
| banketbakkerij | patisserie |
| bankje | bènkske |
| bankroet, failliet | falliet, feliet |
| bar in een café | toog, toogbaank |
| barbier, kapper | bèrrebier |
| baren | baore |
| barman | toogbediende |
| barmsijs (Carduelis flammea) | nôordsèès |
| barmsijsje (Carduelis flammea) | brèmkwètje |
| barst (en) | baarst (e) |
| barst, scheur | bèrst |
| bastaard (hond) | stroatkaaibaanderas |
| bastaard hond | kaaibaanden ras |
| bastaardhond | kaajbaanderas |
| bastaardhond | völlesbakkeras |
| bastaardvloek | tjuutoch |
| bastaardvloek | gatvergielegèètekeutel |
| bastaardvloek | jizzesmiena |
| bastaardvloek | jeezesmiena |
| bastaardvloek | gadoorie |
| bastaardvloek | gòtsakkerdekònt |
| bastaardvloek | jikkeresmiena |
| bastaardvloek, uitroep van teleurstelling | gatsamme |
| bazig of koppig iemand | bröst |
| bazige vrouw | kernòllie |
| bazige vrouw | èrketèt |
| bazige vrouw (Fr:canaille) | knòllie |
| bazige vrouw, heerszuchtige echtgenote, (Fr: cuirassier) | kèrresîêr |
| beademen | hèùge |
| bebroed ei | vèùl aaj |
| bed | niepert |
| bed | iepert |
| bed | nest |
| Bed | Toddehoop |
| bed | lappemaand |
| bed | iepert, uupert |
| bed | nist |
| bed, slaapplaats | uupert, iepert |
| beddenkruik | krèùk |
| bedelaar | schôojer |
| bedelen | schôoje |
| bedenkelijk heerschap (Lat: patriarcha) | patriejark |
| bederven | bedèèreve |
| bedevaart | bèèvert |
| bediener v.d. fijnspinmachine (salfak ) in de textielindustrie | dròjmaoker |
| bedoeling | prononsie |
| bedonderd, klaar, jarig | begèrbeleurd |
| bedonderen | bezèèke, (tt bezèkt, vt bezêek) |
| bedrag | bedráág |
| bedriegerij | klôoterij |
| bedrieglijk handelen, (weg) moffelen | foezele |
| bedrijvig | petrèèveg |
| bedrukte sfeer | beloaije |
| bedrukte sfeer | belaoje |
| bedstee met deurtje of klein raampje | körref |
| beduvelen | bezèèke |
| beeld, afbeelding | bild, (mv bilder, bilde) |
| beeldhouwer | bildhaawer |
| been | bin |
| beentje lichten | potjelappe, hòrènkele |
| beer | bèèr |
| beerput | bèrput, birput |
| beest | bist, (mv biste, vkw bisje) |
| beetje | bietje |
| beetje getikt | appetjoek |
| beetnemen, overheersen | besèèpele |
| Beffe | de pruim op sap zette |
| beffen | gleuvepruve |
| begaafd, bijdehand | kien |
| begaaien | begaoien |
| begaan | ònpartije |
| begaan | ònpertije, ònpertèèje |
| begerig kijken | gèùze |
| begerig kijken | gèèlôoge |
| begerig kijken | gööze |
| begin (nen) | begien (e) |
| beginnen | begiene |
| beginnen, aangaan (ww) | òngaon |
| begon | begos |
| begrafenis | begròffenes |
| begrijpen | begrèèpe, (tt begrèpt, vt begrêep) |
| behept, aangelegd | òngeleejt |
| behoorlijk, netjes | beheurlek |
| behouden | behaawe |
| beide | baaje |
| beide | baaj |
| beide kanten | swirskaante |
| beide, allebei, alle twee | allebaaj |
| beitel | bèètel |
| bekakt, dikdoend | nàt |
| Bekijk het maar. | ukkem |
| bekijken | bekèèke, (tt bekèkt, vt bekêek) |
| bekijken, suffend kijken, onoplettend zijn, bezichtigen | laawe |
| bekijks, belangstelling | bekèks |
| bekorten, gerichter gaan | bèschiete |
| bekritiseren | kretiesêere |
| bekvechten | moelvèèchte |
| bekwaam, nuchter | bekwaom |
| belasten | belaaste |
| belastingplaatje voor de fiets | fietsplòtje |
| belazerd / | belaojtoffeld |
| belazeren, bedonderen | belaojtòffele |
| beleg | toelaog |
| Beleg | toeloag |
| beleg (voor brood) | toelaog |
| belegden, beleden | beleeje |
| belendende grondeigenaar | galander |
| beleven | belèève, (tt belèèf, vt belêef) |
| Belg | unnen Bels |
| Belgie | Bels |
| België | den Bèls |
| Belgisch | Bèls |
| belief je een koekje | luste en kuukske |
| bellefleur (appeltje) | bèlleflurke |
| belletjetrekken | bèlleketrèkke |
| beloning | prèès |
| beloven | verzègge |
| bemerken | gewaorwòrre |
| bemoeien | moeje |
| ben je | zèède |
| ben je boos? | bende over de zèk?
bende koat |
| Ben je gek? | ben de ge roar |
| ben jij | zedde gij |
| benauwdheden | benaawegheeje |
| benauwdheid | benaaweghèt, benaaweghèj |
| benauwen | benaawe |
| beneden | beneeje |
| benen | binne |
| benen | hiepe |
| bengelen | bèmmele |
| benieuwd | benuut |
| bent | zèèget |
| benul | belul |
| benutten | gebrèùke, gebrööke |
| bepaald | bepòld |
| bepaald herenkapsel | kiepe k o n t |
| bepaald moment | gegeeven ôogenblik |
| bepaald soort koekjes | klètskòppe |
| bepaald type kachel | plattebèùs |
| bepalen | bepaole (tt bepòlt) |
| beproeving, zware opgave | begènkenes |
| beraden | beraoje |
| bereden politie | pliesie te pèèrd |
| berg | bèèreg |
| berghok | et schòp |
| berging | et schòp |
| berging | schòp |
| Berkdijk | Bèrrendèèk |
| Berkel (gem Berkel-Enschot) | Bèèrekel |
| berm | bèrrem |
| beroepswerkeloze | klaplôôper |
| beroerd | bescheete |
| beroerdigheid, kommer en kwel | berôêrdeghèt / |
| beroerdigheid, narigheid | brôêrdereghèt / |
| beroerte | beslag |
| berouwvol | raawmoejeg |
| bes | beezem, beezie |
| beschaamd | beschòmd |
| beschadigen | beschandeliezeren |
| beschadigen | beschandeliezeere |
| beschermer, engelbewaarder | parnasses |
| beschreeuwen, beroepen | bekwèèke, (vd bekwêeke) |
| beschrijven, inhebben | beschrèève |
| beschuit | beschööt |
| beschuitenpap | luiwèèvepap |
| beschuitje | beschötje |
| beschuitpap (is nl snel klaar) | lööjwèèvepap |
| beslag maken | timpere |
| beslissen, bescheiden | beschaaje |
| beslist, vast en zeker | al zun daoge |
| beslommering | slameur |
| beslommering | bezoelie |
| bespieden | afloekieje |
| bespraakt | getòld |
| best | bist |
| best wel | aoreg |
| bestaan | bestaon, bestòn |
| beste ijshockey clubteam ter wereld aller tijden | Chicago Blackhawks, Sjikaago Blèkhaawks en dan hullieje draftteam Tilbörg Traappers |
| besteden | besteeje |
| bestek, tafelgerei | tòffelgeraaj |
| betalen | betaole |
| betalen | beköstege |
| betalen | betaole, petaole |
| betalen | lammere |
| betalen | petaole, betaole |
| betalen | pòllesjanke |
| betalen, opbrengen | besjonkele |
| betalen, over de brug komen | afschiete |
| beter worden | bekoevreere |
| beter worden, herstellen (v.e.ziekte), moed vatten, v.d. schrik bekomen, ten goede keren | hèrpakke |
| betere | beeterder |
| beters | beeters |
| betijen | öttööjere, èùttèùjere |
| betreuren | bekulle |
| betweter | jan zeuve |
| betwijfelen | betwèffele |
| beuk | buuk |
| beukenboom | buukebôom |
| beukennootje | buukenotje |
| beuren, in ontvangst nemen | beure |
| beurs | bökzuut |
| beurt | burt |
| bevallen, kind baren | kachele |
| Bevalt het je | Hedde d'r aord meej |
| beven, trillen, bibberen, rillen | rèère |
| bevrijden | bevrèèje |
| bewaren | bewaore |
| beweeglijk kind | wiebelkuntje, wiebelstèrtje |
| bewijs | bewèès (mv bewèèze, vkw bewèske) |
| bewijzen | bewèèze, (tt bewèèst, vt bewêes) |
| bezem | bissem |
| bezem | bissum |
| bezem | bèssem, bissem |
| bezem van heide | haajbissem, haajbèssem |
| bezems | bissems |
| bezeten van iets | kaajzòt |
| bezig mens | koeter |
| bezijden | opzèèje |
| bezinksel | môos |
| bezoek | bezuuk |
| bezoeken | òngaon |
| bezorgen | bezörege |
| bezum | bissem |
| bezuren | besniete |
| bezuren, opdraaien voor | besniete |
| bezweet | bezwit |
| bezwijken | bezwèèke, (tt bezwèkt, vt bezwêek) |
| bidden | bidde, (vt baad) |
| bieden | bieje, (vt boj, bôoj) |
| biertje | pilske |
| biertje | pötje bier |
| bierviltje | koek |
| biggen | bagge |
| bij | bè, bèj |
| bij | bie, (mv bieje, vkw bieke) |
| bij elkaar | bèmekaare |
| bij elkaar harken van dennennaalden | spèllekrabbe |
| bij elkaar schrapen | schèère |
| bij elkaar, bijeen, samen | bèbekaare, bèmekaare |
| bij hen | bè zullie |
| bij voorbeeld | bevobbeld (mv. vobbelde) |
| bijbetalen | bèlappe |
| bijdehandje (vrouwelijk) | haajbaaj |
| bijenkorf | biekörref |
| bijhouden | bèhaawe |
| bijkans, bijna | pekaan (s) t, bekaan (s) t |
| bijkeuken | geut, (vkw gutje) |
| bijkeuken | aachterhèùs, aachterhöös |
| bijkeuken (waar gewassen werd), keuken op de boerderij | môoskeuken |
| bijl | bèèl |
| bijltje | bèltje |
| bijna | bekaan (s) t, pekaan (s) t |
| bijna | bekaant |
| bijna | hòst |
| bijna | bekant |
| bijna, bijkans | bekaan (s) t, pekaan (s) t |
| Bijt hij als ik hem aai | Bettie akum aoi |
| Bijt hij als ik hem aai | Bet ie oakum oaj |
| bijt hij als ik hem aai? | Bettie akkum aai? |
| bijten | bèète |
| bijten | bèète, (tt bèt, vt bêet) |
| bijtijds, tijdig, op tijd | betèts |
| bijtijds, tijdig, op tijd | intèds, intèts |
| bijvoorbeeld | bevobbelt |
| bijvoorbeeld | bevòbbeld |
| bijvoorbeeld | bevurbild |
| bijzetten | lappe |
| bijzonder | meraokels |
| bijzonder | bezunder, biezunder |
| biljarten | beljèrte |
| Bill Gates | unne rééke stinkerd |
| billenholte | gatspie |
| billenkoek geven | kuntje laote kèrmesviere |
| binden | bèène |
| binnenkort | vort zo |
| binnenpretje | binnebraandje |
| bioscoop | biejeskoop |
| bisschop | biskòp |
| blaadje | blaoike |
| blaadjes | blaojkes |
| blaag, klein kind | blaog |
| blaar | bloar |
| blaar | blaor |
| blaar | blèèn |
| blaas, blaar | blaos, (mv blaoze, vkw blòske) |
| blaasje | blòske |
| blaaskaak, bluffer, snoever | blaoskaok |
| blad van de paardebloem, molsla, pissebloem (Taraxacum) | gaanzetong, pisblom, mòlslaaj |
| bladeren (ww) | blaojere (ww) |
| bladeren, bladen | blaojer, (vkw blaojke) |
| bladluis | heemelzaod |
| bladnerf | blataojer |
| blaker, schotelkandelaar | blaoker |
| blaten | blèète |
| blauw | blaaw |
| blauwachtig | blaaweg |
| blauwe bosbes | moerbeezie |
| blauwtje, heggemus (Prunella modularis) | blaawke, blaawpieperke |
| blazen | blaoze |
| bleken | blêeke |
| bleren, schreien, huilen | blèète, blèère |
| blij, gelukkig | blèèj |
| blijdschap | blètschap |
| blijf, raad | blèèf |
| blijken | blèèke, (tt blèkt, vt blêek) |
| blijkt | blekt |
| blijven | blèève, (tt blèèft, vt blêef) |
| blikken, een blik werpen op | blieke |
| bliksemen | wirlichte |
| blind | blènd |
| blinden, vensterluiken | blènde |
| bloedblaar | bloedblèèn |
| bloedje, hulpeloos of zielig kindje | bluujke |
| bloem | blom, (vkw bluumke, blumke) |
| bloem van de akkerwinde (Convolvulus arvensis) | pispötje |
| bloemen | blomme |
| bloemetje | blumke |
| bloesje | bloeske |
| blokje | blökske |
| blokkwast | affeseerkwaast |
| bloot | blôôt (of naokend (mv. naokende) ) |
| bloot | naokent |
| blootshoofds | blotskòp |
| blootsvoets | bèrrevoets |
| blouse | bloes |
| blozen | blôoze |
| blut | tep |
| blut, platzak | kèps, tèp |
| bode | boj, bôoj |
| bodem | boijum |
| Bodem | Bojum |
| bodem | bojem |
| bodem, bezit, perceel | bojem |
| boek | buukske |
| boek uitgelezen hebben, klaar zijn | öthèbbe, èùthebbe |
| boekje | buukske |
| boekweit | boekent |
| boekweitmeel | boekenemèèl |
| boeltje | reutemeteut |
| boemelen | bezjôûre |
| boenen | buune |
| boenen, poetsen | buune |
| boenwas | bûnwáás |
| boerendans | mie-ketoen |
| boerenknecht, boerenarbeider | bôêrenèrbèr |
| boerenkool | boeretoppe |
| boerenkoolstamp | gruunstamp |
| boerenmetworst (Fr: saucisse) | sesies |
| boerenmetworst (Fr: saucisse) | sesieswòrst |
| boerenpummel, knurft, lomperd | knörft, knörreft |
| boertje | boerke |
| boete, straf, duw, por | douw |
| boeten, gelden | buute |
| boezeroen, kiel | bazzeloen |
| bokkig | nèèg |
| bokking | bukkum |
| bokking | bukkem |
| bokspringen (ruwe variant), spelvariant van haasje over (eerst een klap dan een trap en dan afglijden) | klapkasafzak, klap-kas-afzak |
| bol van de kaardedistel (Dipsacus fullorum) | kaordebòl |
| bolle straatkei | kènderköpke |
| bolletje | bölleke |
| bolus | struntje |
| bolus, suikerbroodje | plèkbrôojke, plèkdròl |
| bolussen | plèkbrôojkes, plèkdròlle |
| bombazijn, sterke katoenen of linnen stof | bomberaaj |
| bomen waartussen een trekpaard staat | burries |
| bonestaak | èèrdrèès, (mv èèrdrèsse) |
| bonnefooi | röteketöt |
| bonnefooi | rèùteketèùt |
| bonnen | bons |
| bontjas | pèlsjas, (vkw pèlsjèske) |
| boodschap | botschap |
| boodschappenmand | kabas |
| boom | bôom (mv bôome, vkw bumke) |
| boom | bumke |
| boomgaard | bongerd |
| boomgaard | boogerd |
| boomleeuwerik (Lullula arborea) | hawtleuwerik |
| boompje | bûmke |
| boontje | bontje |
| boordevol | hupsvol |
| boordje | bordje |
| boot | bôot, (vkw botje) |
| borreltje, drankje | nathaawerke |
| borst (en) | gemoed |
| borst, tiet | mèm |
| borstel | bòrsel |
| borsten | tiete, memmu, teezekskus |
| bosbes (sen) (Vaccinium myrtilis) | klòkkebaaj (e) |
| bosje | busseltje |
| bosje paling | buske pòlling |
| bosjes | buskes |
| bosweide, weide in het bos | eusel |
| boter | kneut of waaiboom |
| boter (roomboter) (margarine) | botter (goej botter) (kneut) |
| botercaramel (snoepje), koosnaampje | booterbrökske |
| boterham | unne botram |
| boterham | botram |
| boterham | bam (vkw bammeke) |
| boterham | botteram (mv botramme) |
| botje | bintje |
| botsen | boetse |
| botsen, kneuzen | knutse |
| bouw, gebouw, bouwwerk | baaw |
| bouwvallig | keduuk |
| bouwvallig, versleten, gebrekkig (Fr: caduc) | keduukelek |
| boven | booven |
| boven | boove |
| boven de arm, bovenmatig, boven zijn macht | boovenèèrems |
| bovenleer (voor schoenen) | boovetöög |
| braaf, zoet | zuut |
| braak | braok |
| braaksel | spouw |
| braam | braom (vkw bròmke) |
| braambes, (braambessen) | brèmbeezem, (brèmbisseme) |
| braambes, braambessen | brèmbeezie |
| braampje | bròmke |
| braamsluiper (Sylvia curruca) | brèmkwèèk |
| Brabantse vrouwenmuts | poffer |
| brabbelen, wartaal uitslaan, onduidelijk spreken | broebele, brabbele |
| braden | braoje |
| brak | braak |
| brak | brôok |
| braken | spauwe |
| brand | braand |
| branden | braande |
| brandkuil, kuil met bluswater | braandkööl |
| brandverzekering | braandastratie |
| Brandverzekering | Braandstraasie |
| breda | gayda |
| Breda | Berdao |
| brede | breeje |
| breed | brêet |
| breed, breder, breedst | breej, breejer, britst |
| breedst | britst |
| breedte | britte |
| breedvoerig praten, bomen | bôome |
| brei garen | brai goaré |
| breien | braaie |
| breien | braaje (tt braajt, vt breej) |
| breigaren | braajgaore |
| breipen | braajnòld |
| breken | breeke, (vt brôok) |
| bretels | galge |
| briefje | briefke |
| bril | loerèèzer |
| Brockway (naam van de eerste stadsbusdienst in Tilburg) | Bròkwaaj |
| broden | brôoj, brôojer |
| broeden | bruuje |
| broeds | bruuts |
| broek zonder kruis (a.h.w. twee losse pijpen), vroeger door vrouwen gedragen | oope-toe-broek, oope-sjoo-broek, snèlzèèker |
| Broekhoven | Broekhoove |
| broekje | bruukske |
| broekrijden | broekrèèje |
| broer | bruurke |
| broer | bruur |
| broer, makker | brûur, (vkw bruurke) |
| broertje | bruurke |
| brokken maken | meleure maoke |
| bronstig, heftig, ongenaakbaar | brösteg |
| bronstig, parensbereid, opgewonden | hèngsteg |
| brood | knaakebrood |
| brood | hoogatie |
| brood ontdooien | brood uitleggen |
| brood, bruin brood | brôot |
| broodbeleg | toelaog |
| broodbeleg | toeloag |
| broodje | brooike |
| broodje | broojke |
| broodjekaas | brôojke meej kèès |
| broodjes | brôojkes |
| broodmager mens, gratenpakhuis, opvallend mager persoon | panhèrring |
| broodmager paard | schabbernak |
| broodmes | brommis |
| broodmes | brôotmis |
| brouwen | braawe |
| brouwer | braawer |
| brugje | bruggeske |
| bruid | brèùd |
| bruid | brööd |
| bruidje | brödje |
| bruidjes, maagden | maadekes |
| Bruiloft | Brulloft |
| bruiloft | brölòft |
| bruiloft | bröleft |
| bruin | brèùn |
| bruin brood | brèùn brôod |
| bruin, bruiner, bruinst | bröön, brönder, brönst |
| bruinachtig | bröneg |
| brutaal | onstraant --straante aop |
| brutaal | straand |
| brutaal | astraant |
| brutaal | straant |
| brutaal | pertaol |
| brutaal, vrijpostig | straant, astraant |
| brutale jongen | veulprots |
| buigen | bööge, (vt bôog) |
| buigzaam, lenig | gezwakt |
| buik | böök |
| buik | pèns |
| buikje | bökske |
| buikpijn | bökpènt |
| buil, papierenzak | bööl |
| builtje, zakje | böltje |
| buis | böös, (vkw böske) |
| buis | bèùs |
| buisje | böske |
| buit | buut |
| buiten | bèùte |
| buiten bewustzijn zijn | van zene susserd zijn |
| buiten, buitengoed | bööte |
| buitengezet, het vertrouwen verspeelt | ötgeboezeroend, èùtgeboezeroend |
| buitengooien | bèùterêepe |
| buitengooien | bööterêepe |
| buitenshuis | bööteshöös |
| buitensporig, zeer | verrèkkes |
| buitenzetten (niet te zachtzinnig) | böötestuupere |
| bukskin, wollen keper | bokkebaaj |
| bult | proem |
| bunder, hectare | buunder |
| bungelen | bèmmele |
| buntgras (Corynephorus) | bunt |
| bunzing | bössem |
| bureau | beroow (mv beroos vkw berooke) |
| burgemeester | dun irste burger |
| burgemeester | börgemister |
| burger | börger |
| burgerij | börgerèèj |
| buurt, omgeving (Fr: contrée) | kon trèèje |
| buurtschap, akkerdorp | hèrdgang |
| buurvrouw | buurvraaw |
C | |
| cachet, aanzien, karakter | kesjèt |
| cadeau, geschenk | kedoow, (mv kedoos, vkw kedooke) |
| café | kefeej |
| café, kroeg | kefeej |
| cafébezoeker | toogga (a) nger |
| calciumcarbid | karbied |
| calciumcarbid | kerbied, kerbiet |
| carambole (biljarten) | kèrbòl |
| carbonade | kortelet |
| carbonade | kortelet, carbonaaij |
| carillon, klokkenspel | kèrreljon |
| carnaval | karneval |
| catechismus | kòttegissemes |
| cent | Spie |
| cent | sènt |
| cervelaatworst | sesies |
| cèrvelaatwòrst | sesieswòrst |
| Chaam | Kaom |
| chagrijn (ig mens) | sjagrèèn |
| chaperon (ne) | scheetevanger |
| chocola | tsjekloade |
| chocola | sjoklaai |
| chocolaadje | sjuklatju |
| chocolade | seklade |
| chocolade | seklaade |
| chocolade | sjeklaade |
| chocolade ei | seklaade aaj |
| chocoladehagel | kwattastrôojsel |
| chocoladereep | unne Bèlze kwatta |
| chocoladereep | kwatta |
| cichorei, witlof, Brussels lof | sekraaj |
| circus | sirkus |
| claxonneren | tuutere |
| claxonneren, toeteren | tuutere |
| cognac | kejak |
| cokes (steenkool) | kòkse |
| collectebus, mansbakje | sèntenbak |
| collecteschaal | oope schaol |
| collega | maot |
| colportage | lèùrhâandel |
| communiepakje | kemuuniepèkske |
| compleet | gelèèk |
| compliment | komplemènt |
| complimenten, vleiende groeten (Fr: compliment) | komplemènte |
| computer | kompjoeter |
| condoom | kepòtje |
| conducteur | konnekteur |
| conferentie, vergadering | konfrènsie, konferènsie |
| confiture | zjèm |
| content, tevreden (Fr: content) | ketènt, kon tènt |
| content, tevreden (Fr: content) | kon tènt, ketènt |
| controleren, nazien | nòkèèke, naokèèke |
| cordon (s), rij (en), gelid | kèrdon (s) |
| Cornelia | Keej |
| Cornelis | Kernilles, Knilles |
| corpulente vrouw (Sp. muchacha) | magochel |
| correspondentie, briefwisseling | krispendènsie |
| corresponderen | krispendêere |
| corruptie | krupsie |
| cowboy | kojboj |
| crêpe (gekroest weefsel) | krèp |
| crêpe papier | krèppepîêr |
D | |
| daag | hajje |
| daalder | dòlder |
| daar | daor, dòr |
| daar | daorte |
| daar / | d'r neffe |
| daar / | d' r neffe |
| daar dan (toegevend) | dèr dan |
| daarbij | durbèèj |
| daarginds | gienderwèèt |
| daarna | daornao |
| daarnet | krèk |
| daarom | dörrom |
| daarom | dörrem |
| daarom | dörum |
| daarvoor | daorveur |
| dadelijk | subbiet |
| dadelijk | daolek |
| dadelijk | sebiet |
| dadelijk, onmiddellijk, nu, meteen, direct | sèffes |
| dadels | vèègedaale, smèrlappe |
| dag | houdoe |
| dag der onnozele kinderen (28 december), de dag dat kinderen zich als volwassene verkleden en zingend langs de deuren gaan. | koosje - koosje (zinge) |
| dagelijks | alle daog |
| dagen | daog (e) |
| dakgoot | dakgeut |
| dakgoot | lôop |
| dalen | daole, (tt dòlt, vt dòlde) |
| dameshemdje, bloesje met korte mouwtjes (Fr: chemisette) | zimmezètje |
| damp | daamp |
| dank | daank |
| dankbaarheid | daankberhèt / |
| dans | daans |
| darm | dèèrm |
| darm, slang | dèèrem, (mv dèèrem) |
| darmen | dérme |
| dat | dètte |
| dat | dèt |
| dat | dè |
| dat | dè, dèt, dètte |
| Dat gaan we vieren | D'e goan we viere |
| dat gaan we vieren | dè gôn we viere |
| dat gaat nog al | déh gao nogal |
| dat ge | dègge |
| dat gedoe | dè gesoodemieter |
| dat het | dèt |
| dat hij | dèttie |
| dat ik | dèk |
| dat is | dès |
| dat is duur | dès schaojlek |
| Dat is een leuke vrouw | Da's un lekker wéf |
| Dat is een leuke vrouw | Dè' s ' n lekker wèèf |
| dat is een mooie vrouw | des un schôn wééf |
| Dat is goed | Dè is un goei |
| Dat is leuk man | Dè's laache man |
| Dat is leuk man! | Dès laachûh man! |
| dat is zeker | dèwèldè |
| dat je (jullie) | dègge |
| dat kan | dé ken |
| Dat kan gebeuren | Tis wè |
| dat niet | dè nie |
| dat smaakt | dè fietst ur in |
| dat we (wij) | dèmme |
| Dat wel ja | dè gao nogal |
| Dat wel ja | Dè wel dè |
| dat wist ik niet | kwies ut nie |
| dat word weer feesten en beesten vanavond | dè word wir fiste en biste deze'n aovond |
| dat ze (zij) | dèsse |
| dat zei hij | dè zeej tie |
| dat zei hij | dè zittie |
| dat zei ze | dè zisse |
| dat zie ik, zei hij | dè ziek, zeej |
| de andere | daander |
| de avond | taovend |
| de benen nemen, 'm smeren, tussenuit peren (ww) | um pôoje |
| de dag erna | sanderendaags |
| de duisternis | den donkere |
| de eerste | irstes |
| de geestelijkheid | et gisselek |
| de gehele mikmak, het hele zootje | hil de reutemeteut |
| de gemeente | onze grutvadder |
| de groeten (vleiende groet) | de complemènte |
| de heenweg | van geensgaons |
| de heilige geest | den hèllege gist |
| de hele avond | hil den aovend |
| de hele dag | de gòdsgaansen dag |
| de hogere stand, gegoede burgerij | hôog vòllek |
| de hort op gaan, uit vrijen, op stap | op sjanternèl gaon |
| de inzet verhogen | lappe |
| de ketting voor het weefsel, schering (textiel) | kèttings |
| de keuken | de geut |
| de Leij | de Laaj |
| de magerste | den dunste |
| de man die de ketting aan het kettingraam knoopt (textiel) | òndraajer, ònknêûper |
| de man die de ketting aan het kettingraam knoopt (textiel) | ònknêûper, òndraajer |
| de mening hebben, van mening zijn | vèène |
| de mond voorbijpraten | miszègge |
| de plaats | de ploats |
| de plaats | de plots |
| de Reit | de Rèèt |
| de schuur | ' t schop |
| de slimste niet | nulleke-êenôog |
| de tijd | de tèd |
| de tijd | de tèèt (mv. tije) |
| de vloer met zand bestrooien, na het vegen | opsaante |
| de volgende dag | saanderendags |
| de volgende dag | saanderendaogs |
| de volgnde dag | saanderendaags |
| de volle mep | de volle roefel |
| de was wrijven op het wasbord | roefele |
| de wederhelft van een vogelpaar | gaojke |
| de zaken | de dinger |
| december | disèmber |
| deciliter | un mòtje |
| decolete | spie |
| decolete | spie |
| decolleté | schap |
| decolleté | spie |
| deed het | digget |
| deed, deden | di, din |
| deel, part | pòrt |
| deel, part | besnut |
| degelijke, oppassend (e) | pronte |
| dekens, dekbed | dèksel |
| dekje, dakje | dèkske |
| dekken van een varken | bèère |
| deksel | schèèl |
| delen | dêele, (tt dilt, vt dilde) |
| dement, kinds | kèns, kènds |
| denneappel | maastappel |
| dennen- of sparrenbossen | maast |
| dennenappel | mastendol |
| dennenappel | mastappel |
| dennenappel (s) | maastendol (le) |
| dennenappel (s) | maastappel |
| dennennaalden | maastespèlle |
| derde, 3e | driede, driedes |
| derde, 3e | darde |
| derde, 3e | dèrts |
| dergelijke | de zuk (ke) |
| derrière, achterste, k o n t | öster |
| dertien | dartien |
| dertig | darteg |
| deugd | dugd |
| deugnieten, kwajongens | kwòjong |
| deugnieterij | onteghèd, onteghèt, onteghèj (mv ontegheeje) |
| deuk | buts |
| deuk | bluts |
| deuken. kneuzen, botsen | butse |
| deuntje | duntje |
| deurstijl | durgebont |
| deurstijl | durstèèl |
| deurtje | durke |
| deurwaarder | durwèèrder |
| deze | dees |
| diaree | dan bende genaait |
| diarree | schèèterij |
| diarree | spèl |
| diarree | den dunne |
| diarree, schijterij | reeskak / |
| dichtbij | kòrtbij |
| dichtbij, nabij | dichtenbij, dichtenbèèj |
| dichtbij, op korte afstand | dichtenbij, dichtenbèèj |
| die daar | dun-diéé |
| die daar | dun-dijë |
| die er | dieder |
| die is van ons | dès dons |
| Die kans is klein | wènnig, wènnig kaans |
| Die kans is klein | Wèèneg kaans |
| die van haar, | dieder, diedur |
| die van jouw | de jouwe |
| die van ons | dons |
| die zijn van ons | dè zèn dons |
| die, dat | diejen |
| die, dat | dieje |
| diegene die de ketting maakt en boomt (textiel) | kèttingschèèrder |
| diepte peilen | lôoje |
| dier | biske |
| dier | bist |
| diertje | bisje |
| dijk | dèèk |
| dik in orde | dikke mik |
| dikdoener, klaploper | kòljakker. kaoljakker |
| dikke rook, vette walm | kwallem |
| dikke vrouw | meulepèèrd |
| dikke vrouw | schòkwammes |
| dikke vrouw | keej, (vkw keejke) |
| dikke vrouw | Mokkepaai |
| dikwijls | dikkels |
| dikwijls genoeg, vaak genoeg | dikzat |
| dingen | dinger |
| dinsdag | dèstag, tèstag |
| dinsdagmorgen | dèstaggemèèrege |
| direct | meej p'saant |
| direct | seweele |
| direct | aachterbejaare |
| direct | aachterbekaare |
| direct, meteen, achtereen, op stel en sprong | aachtermekaare |
| direct, meteen, achtereen, op stel en sprong | aachterbekaare |
| dit | dees |
| dit / | dees |
| dit is het | deezist |
| dit, deze | dees |
| dode, overledene | dôoje, (mv dôoj) |
| doe je | doe'w |
| doei | Hallee |
| Doei | Houdoe |
| doei | haleejkes |
| doei | hallejkes |
| doekje | doekske, dükske |
| doekje | töddeke |
| doekje | duukske |
| doelpunt, doel | goltje |
| doelpunten | Goole |
| doen | doe, (vt di, din) |
| doet er niet toe, is niet erg | nukt nie |
| doet het | doeget |
| doetje | duske |
| doetje | lòtweet |
| dolle dingen, moeilijkheden, moeite | dòls |
| dom | stom |
| dom en lomp iemand, lomperik, onhandig iemand, (textiel) bak voor lege klossen | klòssenbak |
| dom en stug persoon, onbehouwen iemand, lomperik | knörft, knörreft |
| dom iemand | ne knuppel |
| dom iemand | onverstaand |
| dom iemand, onwijze | onwèèze |
| dom iemand, slungel | oelewapper |
| dom kijken | louwe |
| domme gezichtuitdrukking met mond open | Gollipoap |
| dommekracht | kèlderwènd |
| donder op man! | naaj-t-um Pius |
| donderstenen, neergooien | flikkere |
| dood | hartstikke jantjemerienes |
| dood | kepoerewiets |
| dood | dôot |
| dood | kasjezis, kassiezis |
| dood, stuk, niet meer aanwezig | kasjewèèle, kassiewèèle |
| doodkalm | dôotgemoederêerd |
| doodmoe | kaajmuug |
| doodmoe | dôotmuug |
| doods | dots |
| doodskleed | hèm zonder zakke |
| dooien | dôoje |
| dooier | dôojer |
| doopkleed | dôopklêet |
| door | deur |
| door | du, dur |
| door elkaar schudden (Fr: ramasser) | rammenasse |
| door eten | deur braaien |
| door-de-weekse boerinnenmuts | hul |
| door, wegens | deur, dur |
| doorbladeren | durblaojere |
| doordrijver | durdrèèver |
| doordrinken | jèppe |
| doorduwen, doordrukken, volhouden | durdouwe |
| dooreenmengen | hussele |
| doorgaans | mistal |
| doorgaans | durgòns |
| doorheen, erdoor | durheene |
| doorlopen | durlôope |
| doorn | dooren |
| doorvertellen, verklappen, klikken, vangen, ertussen nemen | klèppe |
| doorwerken | durdoen |
| doorwerken | durwèèreke |
| doorwerken, hard werken | ònpeutere |
| doorzetter | durdouwer |
| doorzeuren | durdrèène |
| doosje | duske |
| dopen | dôope, (tt dopt) |
| doperwten | schèlèrte |
| dopje | döpke |
| doppen, peulvruchten van dop ontdoen | poole, peule |
| doppen, peulvruchten van dop ontdoen | peule |
| dorp | dörp, dörrep |
| dove | dôove |
| dozen | dôoze |
| draad | draod |
| draad | draot, (mv draoj, draojer), (vkw draojke, dròjke) |
| draadje | dròjke |
| draadmaker | dròjmaoker |
| draagbaar | burrie |
| draaien | draaje |
| draaimolen, mallemolen | mallemeule |
| dracht | draacht |
| draden | draoj |
| dradenkruis (textiel) | flès |
| drafje | drèfke |
| dragen | draoge |
| dralen | sèmmele |
| dralen, talmen | teute |
| Drankwinkel | Slètterij |
| draven | draove |
| dreigen, bedreigen | drèège |
| drek | môos |
| drempel, dorpel | dörpel, dörrepel, dölper |
| dreutelen, onrustig heen en weer lopen, regelen | koetere |
| drie azen in de hand (bij het kaarten) | troela |
| drie maanden | aantwèrps jaor |
| drieërlei | driederaande |
| drieërlei | driederaante |
| Driekoningen | Driekôoninge |
| driepotig schoenmakersstoeltje | prikstoeltje |
| drietje | drieke |
| driftig persoon | kòrtstart |
| drijfmest (Fr: essence) | èssènsie |
| drijftolletje | drèèftölleke |
| drijfzand | lupse |
| drijven | drèève, (tt drèèft, vt drêef) |
| drinken | leute |
| drinken (kindertaal) | ninne |
| drinkkruik | krèùk |
| drinkkruik | drinkeskröök |
| droge mond | houtere bakkes |
| drogen | drêûge |
| dromen | drôome, (tt dromt, vt dromde) |
| dronkelap, zuiperd, zatlap | sneevelneus, sneevellap |
| dronkemanspraat | zattekul, zattepraot |
| dronken | bèùs |
| dronken | onbekwaom |
| dronken | goed snuf |
| dronken | zat |
| dronken man | zatlap |
| droog | drêûg |
| droogte | drugt |
| droogweide voor witte was, bleekveld, bleek | blêek |
| droogzolder | drêûgzulder |
| droomster | miekemöök, miekemèùk |
| dropje | dröpke |
| dropje, drupje, druppeltje | dröpke |
| dropsteel | sjep |
| dropwater | sjep |
| dropwater | sjèpwaoter |
| druif | drèùf |
| druif, jolig persoon | drööf, (mv drööve, vkw dröfke) |
| druiloor | knilles |
| druipen | drööpe, (tt dröpt, vt drôop) |
| druipnat | leekende nat |
| druipnat, drijfnat | lêekendenat |
| druiven | drèùve |
| druivenstok tegen een muur | dröövevèèger |
| druivensuiker | joo devèt |
| druivesuiker met pinda's erin | kattespouw, kattespaaw |
| druk bezig zijn | bezoelieje |
| druk converseren, druk praten over gewichtige zaken | klasjenêere |
| druk of heftig praten | klasjenêere |
| drukte, ophef | avvegaosie |
| druppel | dròp |
| druppelen | dröppele |
| dubbel | dubbeld |
| dubbel | dòbbel |
| dubbel | dubbelt |
| dubbel openslaande deuren | pòrtebrisseejdeure (Fr: porte-brisée) |
| dubbel openslaande deuren (Fr: porte-brisée) | pòrtefeseedeure |
| dubbeltje met afbeelding van Wilhelmina | blèkkemientje |
| dubbeltje met afbeelding van Wilhelmina, speelgoedmuntje, rond dun plaatje blik | blèkkemieneke |
| dubbeltjespot | kèrmespòt |
| duidelijk | klaor |
| duif | dèùf |
| duif | dööf, (mv dööve, vkw döfke) |
| duifje | döfke |
| duigen, stukken | dööge |
| duiken | dööke, (tt dökt, vt dôok) |
| duim | dööm |
| duimdrop | dèùmsjèp |
| duimpje, centimeter | dömke |
| duims, een duim dik | döms |
| duin | döön |
| duinen | dèùne |
| duinen | dööne |
| duister, donker | döster |
| duisternis | donkerte |
| duiten | schrabbers |
| Duits | Döts |
| Duits (er) | Döts (er) |
| Duitsers | Döts |
| duivel | duuvel |
| duivenhok | dèùvekòt |
| duizelig | döözeleg |
| duizend | duuzend, duuzent |
| duizend dezelfde | duuzent erinder |
| duizend verschillende | duuzenteraande, duuzenteraante |
| duizendschoon (Potentilla anserina) | bôêresnoffel |
| dun henneptouw, vliegertouw | heeveltaaw |
| dunner | dunder |
| durf jij het! | de gloeiende knijs ! |
| durf jij het! | de gloeiende knèèp! |
| durven | dörreve, (tt dörreft, vt dòrs) |
| durven. wagen, riskeren | waoge |
| duur | schaojlek |
| duur, kostbaar, waardevol, grappig, kostelijk | köslek, kösselek, köstelek |
| duuwtje | dauwke |
| duw | douw |
| duw | daaw |
| duwen | douwe |
| duwen | daawe |
| duwtje | douwke |
| dwaas | koekwaus |
| dwaas, malloot, gek, idioot, zot | koekwous |
| dwaas, onnozele, mallejan | oets, oerts |
| dwaasheid | dwaoshèt, dwaoshèj (mv dwaosheeje) |
| dwalen, dolen | dwalleke |
| dwarsdrijver, dwarsligger, ruziezoeker | vringklôot |
| dwarsliggen, vervelen | hòrzakke |
| dweil, doek om de vloer mee schoon te maken | opneemvòd |
| dweiltocht | dwèèltòcht |
| dwepen | dwêepe, (tt dwipt, vt dwipte) |
E | |
| e i k e l | èèkel |
| eau de cologne | onjeklonje |
| eau de Cologne | ôojeklonje |
| echt | weezelek |
| echt | ongelooge |
| echtgenoot, man | meens |
| eekhoorn | inkhoorentje |
| eelt | ilt |
| een | unne |
| een | en |
| een aardappel | un'èèrpel |
| een ander | onze grutvadder |
| een beetje | un bietje, wè |
| een borreltje drinken | pruuve |
| een dom iemand | appetjoek |
| een ei | un aai |
| een euro | un uuro |
| een flinke borrel | ene goejen bòrrel |
| een flinke tijd | un ketierke |
| een flop | ne fiepo / |
| een gezellige hollandse jongen | Kanalenveger |
| een gezicht trekken | un snèùt zètte |
| Een goed uitziende vrouw | Un frèèt wevke |
| een gouden horloge | ene gaawe lozzie |
| een grote | unnu knoert |
| een handig iemand | nen hèndege |
| een harde stem | unne kwèèk |
| één jarige bruiloft | houtere brölòft, hawtere brölòft |
E | |
| een kar leegkiepen | un kèèr te heuj stôote |
| een keiharde vent | unne kaajharde |
| een koopje | unne dòlle kôop |
| een kopje koffie | un tas koffie |
| een kopje koffie | un bekske leut |
| een kopje thee | un kumke thee |
| een kroeg bezoeken | ònlègge |
| een krom ei | un krom aai |
| een lekke band | un lèkke tuut |
| een lichte tik | un tits |
| Een loep | Un kèkglas |
| een magere man | unne schraole |
| Een onbekende | Unne vrèmde |
| een oogje dichtknijpen | un ugske toedoen |
| Een opschepper | unne zwetser |
| een oude kerel | unnen aawe jêûkerd |
| een pak slaag krijgen | slaog beure |
| Een plakje hoofdkaas | Zult |
| een poosje | un tèdje |
| een pot nat | êene tuutmèm |
| een schilder | unne kwasttebedeerver |
| een slome kerel | enen deuzege |
| een slome vrouw | en dôos |
| Een theedoek | Unnen afdreughaanddoek |
| een van beide | êen van baaje |
| een volksgericht houden | tòffele |
| Een wit brood | Unne mik |
| een, een zekere | êen, êene |
| eend | int, ind |
| eend | ind |
| eend | int, (mv inte, vkw intje) |
| eender | inder |
| eendje | indje, intje |
| eene | inne |
| eenkleurig | èffe |
| eenmaal | immel, eemel, êemel |
| eenmaal per jaar | êene keer int jaor |
| eens, eenmaal | eemel, êemel, immel |
| eentje | intje |
| eer, voordat | ir |
| Eergisteren | irgiestere |
| eerlijk | irlek |
| eerst | irst |
| eerst | irst, urst |
| eerste | irste |
| eeuwig | euweg |
| eg | êeg |
| egel | êegel |
| egel | pin-eegel |
| Ei | Ai |
| ei | un aai |
| eieerdopje | aajerdöpke |
| eierdopje | aajerdöpke |
| eieren | aaier |
| eieren uithalen | nist öthaole |
| eigen | èège |
| eigen geld | èègegèldje |
| eigenaar | èègenèèr |
| eigenaardig | aoreg |
| eigenlijk | eik |
| eigenlijk | eigelek |
| eigenlijk | èègelek |
| eigenwijs, eigengereid, bekrompen | èègegeraajd |
| eigenwijsheid | èègewèèzeghèt, èègewèèzeghèj, (mv èègewèèzegheeje) |
| eik | èèk, (vkw èkske) |
| eikje | èkske |
| eind | end |
| eind (e) | ènd (e) |
| eindelijk | onderhaand |
| Eindhoven | Ènthoove |
| eindje | èndje |
| eindstreep, finish | meet |
| eis | èès |
| eis, aanmatiging, veeleisendheid | pertènsie |
| ekster (Pica pica) | hannek |
| ekster (Pica pica) | broektjanneke |
| elastiek | illestiek |
| elastiekje | illestiekske |
| electricien | illetriezjèèn |
| electrische tandenborstel | illetrieke taandeborsel |
| elektriciteit | illetriek |
| elektriciteitsbedrijf | illektriekfebriek |
| elektriciteitsbedrijf | illetriekfebriek |
| elkaar | mekaare, bekaare |
| elkaar | bekaare, mekaare |
| elkaar aanraken, plagend duwen, stoeien, ravotten | fikfàkke |
| elkaar goed mogen | akkerdeere |
| ellendig, beroerd | brôêrd |
| emmer | êemer |
| emmers | êemers |
| ene waardeloze vent | unne verrèkkeling |
| energie, kruim | krööm, krèùm |
| engelenbeeld als offerblok, waarvan het hoofdje knikt als dank voor een gave | knik-èngeltje |
| enige | êenegste |
| enige tijd geleden, voorheen | toen irst |
| enige, enkele | ènnegte |
| enigste | ènnegste |
| enkel, maar, slechts, alleen | ènkeld, ènkelt |
| enorm groot, kolossaal | kollesaol |
| enorme paarden | koeje van pèèrde |
| er | der |
| er erg in hebben | gewaorwòrre |
| er goed uitziend | gêef |
| er om houden | inhange |
| er over heen gaan | rausen |
| er snel van tussen gaan. | dertussenèùt naaje |
| er van langs krijgen | ötgemeete krèège, èùtgemeete krèège |
| erachter | deraachter |
| eraf | uraaf |
| erf | èèref |
| erf van het huis | dam |
| erg | verèkkes |
| erg (in samenstellingen), ontzettend | kaaj |
| erg dronken | veul zat |
| erg gek, knettergek | kaajmaf |
| erg hard | schompes |
| erg hard werken | et schompes wèèreke |
| erg klein | priegel |
| erg stuk | kaajkepot |
| erg, danig, lelijk | lillek |
| erg, zeer | èèreg, (èèreger, èèregst) |
| ergens | èrgeraand, èrgeraans, ieveraans |
| ergens | èèreges, èrreges |
| ergens | ieveraand, ieveraans, ievraans |
| ergens anders | op un aander |
| ergens binnen gaan | ònlègge |
| ergens blijven hangen | blèève plèkke |
| ergeren | èèrgere |
| erkende feestdagen | slandshèllegendaoge |
| ermee | dermeej |
| ermee | teegenaon |
| ermee ophouden | dermeej èùtschaaje |
| ernaast | dur neffe |
| ernaast | dernèffe |
| erop achteruitgaan | aachterötboere |
| erop slaan | deronder bosse |
| erop toeleggen (financieel) | intèère |
| ertegenaan gaan | pèère (duronder pèère, teegenòn pèère) |
| eruit | deröt |
| eruit gooien | erööt kèèle |
| erven | èèreve, (ierf, geòrreve) |
| erwt | èrt |
| erwtensoep | snert / |
| erwtensoep, snert | èrtsoep |
| etalage | toograom |
| etalage | èùtstalraom |
| eten | schaften |
| eten | nassen |
| eten | bööze |
| eten | eete, (tt it, vt aat) |
| etensrestjes uit de pan, uitschraapsel | panschròpsel |
| etenswaar | bikkesemènt |
| etter, kreng, vervelend iemand | ètterbööl |
| euro | uuro |
| Europese kanarie (Serinus canarius) | gielsèèsje |
| euzie, overstekend deel van een dak | euzel |
| even | èfkes |
| even geleden, daarstraks | toen strak |
| even, hetzelfde | èève |
| exploitant (v.e. kroeg of zaak) | uitbaoter |
| expres, opzettelijk | sprès, èsprès |
| expres, opzettelijk | omsprès |
| extraatje, meevaller | toemaot, toemèt |
| ezel | eezel |
F | |
| fabriek | febriek |
| fabrikant | fabriekaant, faberiekaant |
| failliet, bankroet | fejiet |
| familie | femielie |
| familie | femilie |
| familieleden | èège vòlk |
| familierelatie (Fr: parentage), kring, gelederen | pèrmetaosie |
| fantasievogel als boeman voor de kinderen | hulleketeut |
| fantasievogel of fantasiebeest | môolek |
| fatsoen | fesoen |
| fatsoenlijk | fesoen (de) lek |
| fazant | fezaant |
| februari | feeberewaarie |
| feest | fist |
| feest | fist |
| feest | fist, (vkw fisje) |
| feestavond in de kroeg, het potverteren | tèèraovend |
| feestdag | fisttag |
| feestelijkheid | fistelekhèt / |
| feesten | fisthaawe, fiste |
| feesten, de fijne meneer uithangen | limmenêere |
| feestje | fistje |
| feestmars | fistmars |
| feestversieringen, slingers (Fr: guirlande) | gelanders |
| feit | fèèt |
| feitelijk, eigenlijk | fèètelek |
| felicitatiekaartje | fielesetaosiekòrtje |
| feliciteren | fielesetêere, fiesietêere |
| feynoord | fack them |
| fideel, getrouw | fiedêel |
| fiedelen, spelen, zingen | fietele |
| fiets zonder vrijloop | deurtrapper |
| fietsband (Fr: tube) | tuup, tuut |
| fietsframe | fraom |
| figuurtjes | feguurkes |
| fijn | fèèn |
| fijn | fen |
| fijn | fèèn, (fènder, fènst - fijner, fijnst) |
| fijn werk doen | pielieje |
| fijn werk doen | priegele |
| fijne | fèène |
| fijner | fènder |
| fijngevoelig | fèèngevuuleg |
| fijnproever | fèènpruuver |
| fijnst | fènst |
| fijt | fèèt |
| filosofie | fielesefie |
| filosofie | fieselefie |
| flambard, slappe deukhoed | flambèèr |
| flater | flaoter |
| flauw | kwèps |
| flauw | flaaw |
| flauw van smaak | flèps, flèts |
| flauw, flets | vaajeg |
| flauwe vent, zeikerd, spelbreker | zèèkerd |
| flauwerd | truttenbòl |
| flauwerik | zèèkerd |
| flesje met dropwater | rutselflèske |
| flink, fors, ferm | fèrrem, fèèrem |
| flinke knaap, gezonde knaap | gòfferd |
| flinke knul | kadeej |
| flinke neus | vruut, fruut |
| flinke neus | fruut, vruut |
| flitsend beeld, trillend aanzien | geschiemer |
| flop | fiepoow |
| fluit | flèùt |
| fluit | flööt, (vkw flötje) |
| fluiten | flèùte |
| fluiten | flööte, (tt flöt, vt flôot) |
| fluitketel | môor |
| fluweel | flewêel |
| fornuis | kwiezjèèr |
| fors iemand, manwijf | kadeej |
| fors, stevig, eigengereid | stuup |
| fotolijst | fotokader |
| fouilleren | foelêere |
| foute platte knoop | aawwèèveknêûp |
| fragiel, teer, secuur | krikkel |
| franje | frannie |
| frank (munt) | frang |
| Frans | Fraans |
| frater | fraater |
| fraters | fraaters |
| Fraterstraat | Fraatersgat |
| friemelen | frutte |
| friemelen, onhandig bezig zijn, aanrommelen | möökele, mèùkele |
| friteuse | frietpan |
| frommelen | fròtte |
| fruit op een warme plaats laten rijpen | muuke |
| frunniken | frutte |
| frutselen | frunneke |
| frutten, met de vingers aan plukken | friemele |
| fuchsia | belleplaant |
G | |
| Ga eens afwassen | Waast es aaf |
| ga weg! | naait um! |
| ga, gaat | gao |
| gaaf | kèùs |
| gaaf, redelijk, net, apart | gêef |
| gaaf, heel | gaof |
| gaai (Garrulus glandarius) | broekèkster |
| gaai (Garrulus glandarius) | hannebroek |
| gaan | gaon, gòn, (vt gong) |
| gaan plassen, pissen, zeiken | dèèrepel afgiete |
| gaan wandelen zonder een café te bezoeken | waandelbier drinke |
| gaande | gònde |
| gaar | gaor |
| gaas | gaos |
| gaat | gao |
| gaat het | gao-g-ut |
| gaat het | goaget |
| gaatje | gòtje |
| gaatje | götje |
| gadeslaan | gaojslaon |
| gaffel (vormige tak of stam) | mik |
| gammel | keduuk |
| gammel | keduukelek |
| gangetje | gangeske |
| gangetje | gèngske, gèngeske |
| gans | gaans |
| gapen | louwe |
| gapen, kijken | louwe |
| gapen, kijken | gòllieje |
| gaper, toekijker | gaoper |
| gaperd, sufferd | gòlliepaop |
| garage | grozie |
| garage | gerazzie |
| garen | gaore |
| garf, deel v, e, korenschoof | gèèref |
| gaskomfoor | gasstèl |
| gast, man, kerel | gaast (vkw gasje) |
| gasthuis, ziekenhuis | gaasthèùs, gaasthöös |
| gat in de muur voor waterafvoer vanuit de môos | môosgat, mòzzegat |
| gaten | gaoter |
| gaten en bobbels (in wegen) | hulte èn bulte |
| gauw, vlug | gaa |
| gauw, vlug | gaaw, gaa |
| gave, nette, mooie | gêeve |
| gazon | gezon |
| gazonnetje | gezonneke |
| geacht | getèld |
| gebed | gebèt |
| gebeden | gebeeje |
| gebedje | gebeejke |
| gebeente, geraamte | gebinte |
| Gebit | Versnellingsbak |
| gebleekt | geblikt |
| gebod | gebot (mv gebôoje) |
| geboden (vt van bieden) | geboje, gebôoje |
| gebraad | gebraoj |
| gebraden haan | gebraoje haon |
| gebreid | gebraajd |
| gebreid hemd | borstrok |
| gebrekkig, ellendig | èrbèèrmelek |
| gebroeders | gebrûurs |
| gebruik | gebrèùk, gebröök |
| gebruiken | gebrèùke, gebrööke |
| gebukt gaan, zorgen hebben | kromstaon |
| gecastreerde haan | gesneejen haon |
| gecastreerde ram | hamel |
| gedeelte | gedilte |
| gedenknaald | gedènknòld |
| gedenksteen (tje) | stölperstintje |
| gedoe | geklôot |
| gedoe | slameur |
| gedoe, drukte, ophef | kedaaj |
| gedoetje | gedoejke |
| gedonder | gesoodemieter |
| gedronken | gezope |
| gedupeerd, benadeeld | genaajd |
| geef maar | gimmar |
| geel | gèèl, (gèèler, gèlst - geler, geelst) |
| geelachtig | gèèleg |
| geen | gin, ginne |
| geen | ginne, gin |
| geen barst uitvoeren | gin flèùt doen |
| geen hekel aan | nie nôoj |
| geen vermoeden van hebben | gin èèrg in hèbbe |
| geërfd | geòrreve |
| geest | gist |
| geestelijkheid | gisselek |
| gefopt, beetgenomen, gedupeerd | gekuld |
| gegiechel, ingehouden lach | gegieber |
| gegroet | saluu (t) |
| gegroet | ajuu |
| gegrom, gemopper | grommes |
| gehaaid persoon, grote deugniet | onte kapoen |
| gehaakte sprei | gehòkte spraaj |
| geheim | gehèèm |
| geheimzinnig doen | behèèmeld doen |
| gehele dag | hil den dag |
| gehucht | hèrdgang |
| geit | gèèt |
| geit | gèèt, (vkw gètje) |
| geit die niet heeft gejongd, dus ook geen melk geeft | ooverlôoper |
| geitje | gètje |
| gek | appetjoek |
| gek | koekwaus |
| gek | belaojtòffeld |
| gek, dwaas (Hebr. meshugo) | besjòkke |
| gekerm | gekèèrem |
| gekke bekke trekken | oe, wen tokus hee tie.....! |
| gekke situatie, sterk verhaal | stèùp |
| geklets | gezêever |
| geklets, gepraat | gepraot |
| geklungel, gekloot, gedonder | geklôot |
| geknipt wittebrood | knipmik |
| gekonfijte dadel | smèrlap |
| gekookt veevoer | sòp |
| gelag | schaoj |
| geld | knaoke |
| geld | schrabbers |
| geld | sènte |
| geld | van den dieje |
| geld, klinkende munt | schèève |
| geld, poen, muntgeld | knaake |
| geldbewaarplek in bed | poetzak |
| geldkistje | gèldkiesje |
| geldverkwister, iemand die overspannen raakt | durdraaier |
| geldzorgen, armoede | èèremoej |
| gele narcissen | paosblòmme |
| geleden | geleeje |
| geleerdheid | gelirdeghèd, gelirdeghèt, gelirdeghèj (mv gelirdegheeje) |
| gelegenheid | geleegendeghèd, geleegendeghèt, geleegendeghèj |
| gelegenheid | geleegeneghèd, geleegeneghèt, geleegeneghèj |
| gelegenheid (Fr: occasion) | òkkaasie |
| gelijk | iedem |
| gelijk, overeenkomend met | gelèèk |
| gelijk, zoals | lèk |
| gelijken op | gelèèkene |
| gelijken, lijken | lèèkene |
| gelijktijdig met de schep, ook met de mouw, een extra molenaarsdeel scheppen uit de zak gemalen graan | maawe |
| geloof | gelêûf, glêûf |
| geloof | glêûf |
| geloven | gelêûve |
| geloven | gelêûve, glêûve |
| geloven | glêûve |
| geluid | gelööt |
| geluk | rèùteketèùt |
| geluk hebben | zwèène |
| geluk, bof, meevaller | meeval |
| geluk, meevaller | meejval |
| gelukkig | gelukkeg |
| gelukskans, mogelijkheid | òkkaasie |
| gemaakt | gemòkt |
| gemakkelijk te bereiden pap | luiwèèvepap |
| gemakkelijke stoel | den zörg |
| gemeen achterbaks persoon | plòd |
| gemeen iemand | unne völlek |
| gemeen persoon | loeter |
| gemeente | geminte |
| gemeenteraad | geminteraot |
| genadig | genaoj |
| geneesmiddel | middelsèèn |
| genever | sneevel |
| geniepig ventje, achterbaks persoon | plöddeke |
| genoeg | zat |
| genoeg, best | genog, genogt |
| gepast | paas |
| geplaveid erf | plòts |
| geraamte | geròmte |
| geraamte | gerèmt |
| geraas | geraos |
| geradbraakt, doodmoe | geraojbròkt |
| geraden | geraoje |
| gereedschap | geritschap |
| gereedschap | getöög, getèùg |
| gereedschap, gerei, spullen | geraaj |
| geregeld | dikkels |
| geregeld | den halven tèèd |
| gereken, rekenwerk | reekenderèèj |
| gerst | gaarst, garst |
| gerst | garst, gaarst |
| gerucht, praatje | pròtje |
| geruild | geroole |
| geruststelling | gerusteghèd, gerusteghèt, gerusteghèj, (mv gerustegheeje) |
| geselen, mishandelen | gissele |
| geslachtsdelen | gemaacht |
| geslachtsgemeenschap hebben | naaje |
| geslagen | geslaon |
| gesp | gèps |
| gespan | gespènneke |
| gespeeld | gespult |
| gespuis, geboefte | gespöös |
| gestadig, flink | gestaog |
| gestadig, op je gemak | op staoj aon |
| gesticuleren, tekens geven, seinen (bv bij het kaartspel) | pèrgestiekes |
| gestoord | wous |
| gestoord (van een nest) | verlut |
| gestorven | gestörreve |
| getikt, hoteldebotel, gek, maf, onwijs | kierewiet |
| getouw | ketaaw |
| getuid, met een touw vastgezet | getöörd, getèùrd |
| getwijfeld | getwèffeld |
| geultje | gultje |
| geurtje | ruuk |
| gevaar | gevaor |
| gevaarlijk | gevaorlek |
| gevaarte | bezwaaj |
| gevaarte, onhandig iets | bezwaaj |
| gevallen | geklottert |
| gevangen nemen, aanhouden | klisse |
| gevangenis, cel, kot | kòt spinnekot |
| gevarengeld, toeslag op het loon voor gevaarlijk werk | bibbergèld |
| geven | geeve (tt gift, vt gaaf) |
| gevoeglijk | gevuug (e) lek |
| gevoel | gevuul |
| gevoelloos iemand | hartzak |
| gevolgen, uitvloeisel | naokwallem |
| gevraagd | gevraoge |
| gewaad | gewaod |
| gewas | gewaas |
| geweer | gewèèr |
| geweest | gewist, gewiest |
| geweldig | ontiegelijk |
| geweldige | van jewèlste |
| gewoon sleutelbloempje (Primula officinalis) | mèrtuntje |
| gewoon, normaal | foetseler |
| gewoonlijk | gemènlek, gemèllek |
| gewoonte | gewònte |
| geworden | gewòrre |
| gewrichtskom | koot (vkw kotje) |
| gewrik, gewring | gevrêûk |
| gezag | regeur |
| gezegd | gezeej gehad |
| gezellig | gezèlleg |
| gezellig bij elkaar klitten (zitten) | kloeke |
| gezellig café (waar men blijft plakken) | plèkkroeg, plèktent |
| gezellig kletsen | buurte |
| gezeur | slameur |
| gezever | pestoorspraot |
| gezicht | bakkes |
| gezicht | Vruut |
| gezicht | toet |
| gezicht | smoel |
| gezicht, smoel, snuit | smoelwèèrk |
| gezicht, gelaat (Fr: face) | faasie |
| gezicht, mond, bek | bakkes |
| gezicht, snuit | snèùt |
| gezicht, uiterlijk | fiezelemie |
| gezichtje | snötje |
| gezin | höshaawe |
| giechelen, ingehouden lachen | giebere |
| gierig | pinneg |
| gierig iemand | knaakebèèter |
| gierigaard | peejesteeker |
| gierigaard | gierigge pin |
| gierigaard | hèbberd |
| gierigaard | kaajeschèèter |
| gierigaard | prèngel |
| gierigaard, overdreven zuinig iemand | pin |
| gierigaard, vrek | peejsteeker, peejesteeker |
| gieriggaard | knakenbeter |
| gierzwaluw | gierzwòllem |
| gilde (het gilde) | guld (de guld) |
| Gilze (gem. Gilze-Rijen) | Giels, Gielze |
| ginder | daorte |
| ginds | ginderwèèd |
| ginds | daorgiens, daorgeens |
| ginds | giens, geens |
| ginds, ginder | giender |
| gister | giester |
| gisteren | giestere |
| gisterochtend | Giestermèrguh |
| glaasje | glosku |
| glaasje | glòske |
| glaasje advocaat | advekòtje |
| glaasje advocaat | avvekòtje |
| glaasje bier | pint, pintje |
| glad | gladdeg |
| gladheid | gladdeghèd, gladdeghèt, gladdeghèj (mv gladdegheeje) |
| glans, eikeltop (mannelijk lid) | glaans |
| glanzende stof (Eng. lustre) | luster |
| glaswerk, porselein | breekwèèrk |
| glazen | glaoze |
| glazen knikker (E:marble) | mèrpel, mèèrpel |
| glazen knikker (E:marble) | mèèrpel, (vkw mèrpelke) |
| glazen knikker, stuiter | proem |
| glazen potje met deksel (met daarin H. Olie) | pulversêerglas |
| glibberbaan (van ijs of harde sneeuw) | slibberbaon |
| glijden | glèèje (vt gleej) |
| gloeiend | gloejeg |
| gloeiend | gloejendeg |
| God (Fr: Dieu) | juu |
| goed (e) | goej (e) |
| goed bij je verstand, goed wijs | goed snuf |
| goed dronken | lillek zat |
| goed gevorderd zijn | vèr op scheut zèn |
| goed gevulde borrel schenken | schenkt unne goej maot |
| goed voorzien | goed meej gestèld |
| goede baan | goej wèèrk |
| goedendag | bezjôûr |
| goedgeefsheid | rejaoleghèd, rejaoleghèt, rejaoleghèj |
| goedgelovig iemand | kokedôores, koekedôores |
| goedkoop | goejekôop |
| goedkope bioscoopplaats | ollienutjesrang / |
| goedzak, goedig iemand | laobes, lòbbes |
| goedzak, goedig iemand | lòbbes, laobes |
| goedzak, sul | doebes |
| goeie genade! | meens genaoj |
| Goirke | Gurke |
| Goirle | Gool |
| Goirle | Gèèt |
| Goirle's, van Goirle | Gols (e) |
| Goirlenaar | Ballefrutter / |
| Goirlenaar | Ballefrutter |
| golf | gòllef |
| gooien | gôoje |
| gooien, slaan | naaje |
| goot | geut |
| gootje | gutje |
| gootsteen | gotstêen, gutstêen |
| gootsteen | gutstêen, gotstêen |
| gootsteenwater | môoswaoter |
| gordijnen | gerdèène |
| gordijnen | gerdèène, (vkw gerdèntje) |
| gordijnroede | gerdèèneroej |
| Gorinchem | Gorkèm, Gorkùm |
| goud | gawt |
| gouden | gaaw (e) |
| goudhaantje (Regulus regulus) | maastepieperke, maasttieterke |
| goulardwater, loodacetaatwater (tegen huidaandoening) | oodeglaarwaoter |
| graag | gère |
| graag, gaarne | gèèr (e) |
| graan | graon (vkw gròntje) |
| graantje | gròntje |
| graat | graot, (vkw gròtje) |
| graatje | gròtje |
| grappig | jèùneg |
| grappig | aoreg |
| grappig iemand | jèùn |
| grappig, uitgelaten | jööneg |
| gras | graas |
| grasmus (Sylvia communis) | brèmkwètje |
| grauwe vliegenvanger (Muscicapa striata) | muggesnapper |
| grazen | graoze |
| greep, handvol | gròp |
| grens, hek | afschaajing |
| greppel, slootje, sleuf | grippel |
| grietje, meisje | kalleke |
| grijs | grèès |
| grijze | grèèze |
| groeipijn | maajscheut, maajsescheut |
| groen | gruun |
| groenachtig | gruuneg |
| groenling (Chloris chloris) | doorenvink |
| groente | gruunte |
| groente (s) | gruunte (s) |
| groentekar | gruuntekèèr |
| groenteman | gruuntenboer |
| groenvoer | gruunvoejer |
| grof en onbehouwen iemand | aachtkaantege |
| grommen, onaangenaam bejegenen | snòbbe |
| grond | èèrde |
| grondig schoonmaken | boestere |
| Gronings | Kéigaafh! |
| groot | grôot (grotter, grotst - groter, grootst) |
| groot of rood hoofd | tiest |
| grootmoeder | grutje |
| grootmoeder | oopoe |
| grootte | grotte |
| grootvader | grutvadder |
| grootvader | oopaa |
| grote gele perzik | mèrketon |
| grote hoeveelheid | kwak (vkw kwèkske) |
| grote hoeveelheid, een boel, een hoop, | slòdder |
| grote kast | kammenet |
| grote meid | grôote lut |
| grote mond | groot bakkes |
| grote mond | kwèèk |
| grote oren, zeiloren | zèèloore |
| grote schop met opstaande randen, achterwerk, achterste | bats |
| grote schop met opstaande randen, nutteloze last | ballaast |
| grote zanglijster (Turdus viscivorus) | balleklèèster |
| grote zwartwit-toffee | bakkesvol |
| grote, lompe voeten | slaojhiele |
| gruis | griezel |
| gruis, sintels | gröös |
| gruwel | graawel |
| gulden (munt) | gulde |
| gulp | vurbroek |
| gulp | göllep |
| gulzigaard, iemand die veel eet en drinkt | dùrjaoger |
| gummi | kesjoe |
| gymnastiek | gimmestiek |
H | |
| haagbeuk | hèèrentèèr |
| haagwinde (Calystegia sepium) | pispötjes |
| haakje | hòkske |
| haaknaald | haóknaóld |
| haaknaald | hòknòld |
| haaks | hòks |
| haam, paardejuk | haom |
| haan | haon, (vkw hòntje) |
| haantje | hòntje |
| haar | haor, (vkw hòrke) |
| haar | dur |
| haar | durre |
| haar man | heure meens |
| haar, hare | heur (e) |
| haar, hoor | hur |
| haard | hèrd, hèèrd |
| haard, thuis, woonvertrek | hèèrd, hèrd |
| haarscheiding | sgaj |
| haarspeld | haorspèl, hòrspèl |
| haarspeld | hòrspèl, haorspèl |
| haartje | hòrke |
| haartje | hòrpèèl |
| haas | haos, (vkw hòske) |
| haasje | hòske |
| haasje-over (kinderspel) | bokspringe |
| haast | gaaweghèd, gaaweghèt, gaaweghèj |
| haast | gaawte |
| haast | hòst |
| haast maken, opschieten | vortdoen |
| haasten | hòste |
| haastig | schielek |
| haastig en slordig opzeggen of afmaken | afrèffele |
| haastig, gehaast | hòsteg |
| haastig, gehaast, door haast gedreven | gehòst |
| hachee | anzjeej, hansjee |
| hachee | hansjee, anzjeej |
| had | hò / |
| had (den) | hò (n), hà (n) |
| had het | hagget |
| had het | hògget |
| had hij | haj |
| had hij | hò-j, ha-j |
| had ie | hòj, haj |
| had je, had u | hòdde |
| hadden | han, hòn |
| hadden | hòn / |
| hadden we | hamme |
| hagedis (Lacerta) | haajslèng (e) ske |
| hagelbui | haogelbui |
| hagelen | haogele |
| hagelslag | kwattastroojsel |
| hakbijl | hakbèèl |
| hakbijl (tje) | kapbèl (tje) |
| haken | haoke (tt hòkt, vt hòkte) |
| haktol, priktol | hakdòl |
| halen | haole (tt hòlt, vt hòlde) |
| half | hallef |
| halfje | hallefke |
| halflange overjas | palletôoke |
| halfvasten (Fr:mi-carème) | mie-karèèm |
| halfwas | hallefwaas |
| hallo | halleeej |
| hallo | alo |
| hallo | halleej |
| hallo. | haléé. |
| halsdoek, neusdoek | kasjeneej (v / |
| halslijn | sgap |
| halve stuiver | soe |
| ham | hèsp |
| hamer | haomer |
| hand | haand (vkw hèndje) |
| hand | pôot (mv pôote) |
| hand | pòl (vkw pòlleke, mv pòlle) |
| handelwijze, handeling, inzicht | haandelesaosie |
| handen | jatten |
| handen | kleviere |
| handen | haande |
| handengeverij | hèndjesgegeef |
| handgrepen van een kruiwagen | burries |
| handje | hèndje |
| handkar | douwkèèr |
| handkar | stotskèèr |
| handschoenen (zachtlederen) | glassees |
| handtasje | haandtaske |
| handtastelijk | unne plukkert |
| handvol | haffel |
| handzaag | haandzaog |
| hangbuik | papbèùk |
| hannes | hannek |
| hansworst, misselijke kerel | klôotvèèger |
| haperen | mekêere |
| haperen | haopere |
| hard lopen | hòlle |
| hard roepen | kwekken |
| hard werken, uit de naad werken | klapzuur wèèreke |
| hard werken, ploeteren | peeze |
| harde werker | mènnekeskneuter |
| harde werker, doorzetter | vrêûker |
| harden | harte |
| hardlijvigheid | hardlèèvereghèd |
| hardstenen bak onder een pomp, gootsteen | pompstêen |
| haren | haor |
| haren, | haore |
| haring | hèrring |
| haringhappen | hèrringhappe |
| hark | rèèf |
| harken, rijven | rèève, (tt rèèft, vt rêef) |
| harmonica | môonieka |
| harmonie | hèrremenie |
| harmonie | hèrmenie |
| hart | hèrt |
| harten (s) (bij kaartspel) | harte (s) |
| hartig, zout | hartelek |
| hatelijk | haotelek |
| haten | haote |
| haveloos figuur | schabbernak |
| haven | haove |
| haver | haover |
| hazepeper | haozepeeper |
| heb het lef niet. | hègget hart nie. |
| heb ik jou iets gevraagd? | vraokoewiets? |
| Heb je al verkering | Hedde gij al unne flip |
| heb jij | hedde gij |
| heb, hebben | hè, hèn |
| hebben | hèn |
| hebt | hèt |
| hebt het | hègget |
| heden | heeje |
| heeft | heej |
| heeft het | heeget |
| heel dom | vèèrekeslomp |
| Heel gelovige vrouw | Fèn trip |
| heel gezellig | Kai leuk |
| heel lelijk | vèèrekeslillek |
| Heel rooms en zedig | Fèn woar gin hoar zit |
| heel veel, een groot aantal, een flink deel | un hil dil |
| heel, geheel | gaans (e) |
| heel, geheel | hil |
| heen en weer | hèrs èn geens |
| heen en weer (van links naar rechts) | hòt nòr hèèr, hòt nòr hèr |
| heenweg | heengòns |
| heenweg | heensgòns |
| heenweg | giensgòns, geensgòns |
| heertje | hirke |
| heet, erg warm (kindertaal) | hies |
| heet, warm | hêet, (hêeter, hitst - heter, heetst) |
| heetgebakerd iemand | hêeten bliksem |
| heetst | hitst |
| heggemus (Prunella modularis) | graawke |
| heggemus, blauwtje (Prunella modularis) | blaawpieperke, blaawke |
| heibel | ambras |
| heide | haaj |
| Heikant | Haajkaant |
| Heike | Haajke |
| heilig | hèlleg |
| heilige | hèllege |
| heimwee | vort |
| heining, schutting | hèèning |
| hekel | laand |
| hekel, tegenzin, afkeer | hòr |
| helder | klaor |
| helder | hèl (hèller, hèlst - helderder, helderst) |
| hele | hêele |
| hele boel | klèùt |
| heleboel | hôop |
| helemaal | himmel |
| helemaal | hillemòl |
| helemaal | himmòl |
| helemaal | gelèèk |
| helemaal | himmòl, hillemòl, hillemaol |
| helemaal | hillemaol, hillemòl, himmòl |
| helemaal | harstikke |
| helemaal niets | gin flèùt |
| helemaal, allemaal | gelèèk |
| helemaal, finaal, totaal | köös |
| helen (ww) | hêele |
| helft | hèlleft |
| helm | piespot |
| helpen | hèllepe, (vt hielp, gehollepe) |
| hem | em |
| hem | hum |
| hem smeren | em pôoje |
| hemd | hèm |
| hemden | hèmme |
| hemdje | hèmmeke |
| hemel | heemel |
| hen, hun | höllie (je), hullie (je) |
| hengsel | gehèng |
| hengselmand met klapdeksel | klèpkörref |
| hennep | kèmp |
| hennepdraad | kèmpgaore |
| hennepnetel (Galeopsis Tetrahit) | danneetel |
| hennepzaad (Cannabis sativa) | kèmpzaod |
| herberg, café | hèlleghöske |
| herenmaat | mansmaot (vkw mansmòtje) |
| herenmaat | maansmaot (vkw maansmòtje) |
| herik, hederik, tuin onkruid, (Sinapis arvensis) | hierek |
| herkauwen | nierken |
| herrieschoppen | donderjaoge |
| herrieschopper | druktesmaoker |
| hersenen | harses |
| hersenen, verstand | harses |
| hersens | harses |
| hersenwerk | kòpbreekeswèèrek |
| herstellen, weer op krachten komen | reekuupèrerèn |
| het | ut |
| het aanrecht | de norrugt |
| het dennenbos | de maast |
| het doel verdedigen, keepen (voetballen) | kiepere |
| het een en ander | têen èn taander |
| het één en het ander | têên nen taander (TNT) |
| het eten op tafel zetten | opdoen |
| het fijt (panaritium) | et fèèt |
| het gilde | de guld |
| het Goirke | et Gurke |
| het Heike | et Haajke |
| het hem flikken | maoke |
| het is jammer | tis sund |
| het is maar | tis mar |
| Het is schande | Tis schaand |
| het is volop dag | t-is ööt licht |
| het juiste gewicht (niets meer) | pinnekesgewicht |
| het kleinste en laatste katje uit het nes | toemet-ketjes |
| het lijkt wel | et lèèkent wèl |
| het narijzen van deeg | nòrèès |
| het opzuigen v.h. dropschuim | schömketrèkke |
| het schip afmeren | ònlègge |
| het sneeuwt heel lichtjes (stofsneeuw) | et griezelt |
| het Stuivesantplein | et Stèèvezaand |
| het te bont maken, miskleunen | begaoje |
| het tocht hier | et trèkt hier |
| het wapen schietklaar in de aanslag nemen | ònlègge |
| het water ingaan zonder te zwemmen | kuntjesòppe |
| het werk van de opperman doen | uupere |
| het Zand | et Zaand |
| heten, noemen | hiete |
| Hetgeen u verteld, verbaasd mij ten zeerste! | Wè zedde gij nou? / |
| hetzelfde | inder |
| hetzelfde (overtreffende trap) | krèk haorinder utzèllefde |
| heuveltje, hoogte | hucht |
| hier | hèrs, hèrres |
| hier | hierte |
| hier en daar | hèrs èn geens |
| hiernaast | hierneffe |
| hijgen | hèège |
| hijsen | hèèse (vt hêes) |
| Hilvarenbeek | Beek |
| Hilvarenbeeks | Biks |
| hinderen | hiendere |
| hinderlijk bedrijvig zijn, druk doen, bedrijvig zijn zonder veel te presteren | rètterêere |
| hitsige vent | gèèlen bèèr |
| hitte, warmte | hits |
| hoe een, welke | hoen |
| hoe gaat het | hoeist |
| hoe gaat het | hoe gao het |
| hoe heet hij | hoe hiet ie |
| hoe het | hoeget |
| hoe is het met je? | hoe ist? |
| hoe je het | hoe ge et |
| hoed | hoet, (mv hoej, huuj, vkw huutje) |
| hoeden, waken | huuj (e) |
| hoedje | huutje |
| hoedje | huudje |
| hoeft niet, niet nodig | nêûj |
| hoekje | huukske |
| hoen | kiep |
| hoepel | rêep |
| hoepelen (ww) | rêepe (ww) |
| hoesten, verrekken | hoeste |
| hoeveel | hoevel, hoeveul |
| hoeveel | hoeveul, hoevel |
| hoeveel soorten, hoeveel verschillende | hoevelderaande, hoeveulteraante |
| hoeveelheid drank om dronken te worden | zatsel |
| hoeveelheid urine | zèksel |
| Hoge of Lage Mierde | Miert, de Miert |
| hoge, tweewielige kar | hôogkèèr |
| hogehoed | hôoge zije |
| hogehoed, cilinderhoed | hôogezèèje |
| hoger | hogger |
| hoi | halleej |
| hoi | haleejkes |
| hokje | hökske |
| holenduif (Columba oenas) | hòldèùf, hòldööf |
| holletje | hölleke |
| holte, gat, kuil | hulte |
| hom (bij vissen) | mollek |
| hom ofiel | brèùnwèèrekèr |
| hommetje van de vis | hummeke |
| hond | huntje of joekel |
| hond | does |
| hondenkar | hondekèèr |
| honderd | hondert |
| honderd verschillende | honderteraante |
| hondje | hundje |
| hoofd | harses |
| hoofd | nillis |
| Hoofd | Knust |
| hoofd | kaanes |
| hoofd | bölleke |
| hoofd | pommeraans |
| hoofd | kòp |
| hoofd / | mister |
| hoofd van een lagere school | boovemister |
| hoofd, neus (figuurlijk) | grèèze |
| hoofd, kop | knöst, (vkw knösje) |
| hoofd, mond | tèbbes |
| hoofdkaas | zult |
| hoofdkussen | oorkussen |
| hoofdluis, neten | pietjes |
| hoofdpijn | kòppènt |
| hoofdpijnwijn | kòppèntwèèn |
| hoog | hôog, (hogger, hogst - hoger, hoogst) |
| hoog opgetoupeerd haar | un veugelnesje |
| Hooge Mierde | Hôogemierd |
| hoogmis | lèste mis |
| hoogst | hogst |
| hoogstens | hogstes |
| hoogstens, ten hoogste | hôogop |
| hoogte (n) | hogt (e) |
| hoogte of bult in akker of weide | hòrst |
| hoogtepunt | örregelpunt |
| hooi | hôoj |
| hooien | hôoje |
| hooimijt | hôojmèèt |
| hoop rommel, berg vodden, onopgemaakt bed | tòdhôop |
| hoopje kaarten dat na het uitdelen overblijft en waarvan tijdens het spelen een of meer kaarten afgepakt moeten worden | lummel |
| hoopje, steenuil (Athene noctua) | hupke |
| hoor | hurt |
| hoor eens | hurre |
| hoor hem | hurt um |
| hoor, hare | hurre |
| hoorn | hôore, (mv hôores) |
| hopen (ww) | hôope, (tt hopt, vt hopte) |
| horen | heuren |
| horen | heure |
| horloge | 'n lozzie |
| horloge | lozzie |
| horlogemaker | lozziemaoker |
| horloges | lòzzies |
| hou je mond | meule toe |
| hou op | schaaj èùt |
| houden | houde |
| houden | haawe |
| houder | haawer |
| hout | hawt, (vkw haawtje) |
| houtduif (Columba palumbus) | bosdööf |
| houtduif (Columba palumbus) | kòldèùf, kòldööf |
| houtduif (Columba palumbus) | kòldööf, kòldèùf |
| houte | houtere |
| houten hark | rèèf |
| houten schep om te hozen | eus |
| houten stepje | glèjerke |
| houten, van hout gemaakt | hawtere |
| houtskool van mutserd (takkenbossen) | krieke, krikke |
| houtworm | meutel |
| hovaardig | hoovèèreg, hoovèèrdeg |
| hubertusbroodje | hèùvebrooike |
| hubertusbroodje | höpke |
| Hubertusbroodjes | Hööberbrôojkes, Hööberböllekes |
| huichelaar | hööpert |
| huichelaar | höpert |
| huichelaar | hèùperd |
| huichelen | hèùpe |
| huichelen, schijnheilig doen | hööpe, (tt höpt, vt höpte) |
| huid | hööt, (mv hööje, vkw hötje, hööjke) |
| huid | serf |
| huiden | hööje |
| huidje | hötje |
| huifkar | hööfkèèr, hèùfkèèr |
| huig | höög |
| huilen | brullen / |
| huilen | blèère |
| huilen | jaanke |
| huilen | schreuwe (schruwt, schruwde, geschruwd) |
| huilen, schreien | brèlle |
| huilen, tekeer gaan | blèère |
| huilen, schreien | kwèèke, (kwêek, gekweeke) |
| huis | kiet |
| huis | kiet, (vkw kitje) |
| huis | unnun hoop steenu |
| huis | hèùs |
| huis | kòt |
| huis | höös, (mv hööze, vkw höske), hèùs, (mv hèùze, vkw hèùske) |
| huishoudelijke hulp | mèèd |
| huishouden | höshaawe |
| huishouden | kiet |
| huishoudster | vrouwmèèd |
| huisje | hèùske, höske |
| huisje | höske |
| huisje; kootje | kotje |
| huislook (Sempervivum tectorum) | höskeslôof |
| huislook, daklook | höskeslôof |
| huismus (Passer domesticus) | monnekske |
| huiszwaluw | nonneke |
| huiverig | höövereg |
| huizen | hööze, hèùze |
| hulst (ilex aquifolium) | prikblat |
| hun, hen | höllie (je), hullie (je) |
| hun, hen | hullie (je), höllie (je) |
| huppen, wippen | hoepere |
| hurken | hukkes |
| hurken, met gebogen knieën gaan zitten, zodat het achterste op de hielen rust zonder de grond aan te raken (ww) | hukke |
| hutspot | peejestaamp, peejstaamp |
| hutspot | peejstamp |
| huwelijk | huuwelek |
| huwelijksfoto | trouwfootoo |
| huzaren | pèèrdevolk |
| hypocriet | schèènhèlleg |
I | |
| idioot | koekenbakker; appetjoek, koekwous |
| idioot, mafkees, dwaas, dromer | koekwaaws |
| ieder (e), elk (e) | èllek (e) |
| ieder jaar | alle jaor |
| ieder ogenblik | haoverklap (om den) |
| ieder op zijn beurt | omsteburt |
| iedere morgen | alle mèèreges |
| iedere ochtend | èlke mèèrege |
| iedereen | iederendêen |
| iedereen, alleman, Jan Rap en zijn maat | lap èn leur |
| iedereen, een ieder | alleman |
| ieders lieveling | allemanshond |
| iemand | iemes |
| iemand aframmelen, een pak rammel geven, aftuigen | bèpèère |
| iemand belachelijk maken | afzèèke |
| iemand die alles wil regelen, maar zelf niets doet | riddermejôor |
| iemand die altijd achter in de kerk staat | pielèèrebèèter, pielèèrbèèter |
| iemand die blijft hopen, onnozele gans | hopk ont |
| iemand die de gehele dag door koffie en / | lèpschööt, lèpschèùt |
| iemand die er naast zit | die is oan ut moale! |
| iemand die ergens te lang blijft zitten | wen hangeizer, unne plékkerd |
| iemand die gehaast loopt | hakketêener |
| iemand die het altijd moet ontgelden | pispaol |
| iemand die het niet goed ziet | golliepaop |
| iemand die iets verbergt | moefelèèr |
| iemand die leent op onderpand (bv bij de lommerd) | pagadder |
| iemand die minderwaardig of geminacht werk doet | vèthòl |
| iemand die moeilijk loopt | mikhòrst |
| iemand die praat zonder ophouden, kletswijf | brèbbel |
| iemand die steeds heen en weer loopt om de zaak te regelen | koeterk ont |
| iemand die voortdurend lacht | gieber |
| iemand die wortelen rooit | peejsteeker, peejesteeker |
| iemand die zich krasser voordoet dan hij is. (Fr: vif) | fiefstònder |
| iemand iets aandoen, veroorzaken | bedoen |
| iemand met o-benen | vèèrekesvanger |
| iemand met veel praats | klèpmeule |
| iemand omhoog helpen | stuupere |
| iemand over de rug strijken of wassen | kroebele |
| iemand van boven de rivieren (dus ook een westerling) | nôordeling |
| iemand vóór zijn | aafwinne |
| iemand waarvan men de naam vergeten is | dinges |
| iets betekenen, van belang zijn | beschiete, (vt beschôot) |
| iets groots | joekel |
| iets in de hand nemen om het gewicht te schatten | kwikke |
| iets of iemand in de vernieling jagen | afrakke |
| iets ondernemen, iets doen, op pad gaan (Fr: réveiller) | op revèllie gaon |
| iets verkeerd doen | wenne broajert ...!! |
| iglo | sneuwhut |
| ijdeltuit | dikkòp |
| ijl, dun | èèl |
| ijl, dun, zwak | iel |
| ijlen | èèle |
| ijlings weggaan | peeze (urtùssenèùt peeze) |
| ijs | èès |
| ijsbaan | èèsbaon |
| ijsheiligen | èèshèllege |
| ijsje | ijskoo |
| ijskar | èèskèèr |
| ijskonijn | èèsknèèn |
| ijskoud | èèskaawt |
| ijspegel | èèspin |
| ijstijd | èèstèèd |
| ijswijn | èèswèèn |
| ijzen | èèze |
| ijzer | èèzer |
| ijzeren | èèzere |
| ik | ikke |
| ik ben boer | ik kom uit de biest |
| ik doe dat echt niet.... | nunie-nounie-en merege nie.... |
| Ik geloof het niet | Geleuve doede in de kerk |
| Ik had je gewaarschuwd | Kebbet oe gezee |
| Ik vind je leuk | 'k zie oe zô gère |
| ik weet het niet | ik wit nie |
| ik zie je | kzie oe |
| imker | bieboer |
| immers | ommers |
| in de namiddag | op de middag |
| in de problemen | wèl meej gestèld |
| in de war | in de frut |
| in de week, per week, wekelijks | sweeks |
| in dunne plakjes afsnijden | snippere |
| in een fabriek | op et febriek |
| in eigen belang | ikke dun dikke en de rest kan stikke |
| in gedachte, verwacht | ingedòcht |
| in het donker | in den donkere |
| in het gareel houden | in tèùg haawe |
| in het gevlei trachten te komen | fiepe |
| in het water gooien, jonassen | sòppe |
| in ieder geval | in ieders gaval |
| in ieder geval | in ieders geval |
| in je rats zitten | nèèpe, (tt nèpt, vt nêep) |
| in paniek geraken | panikere |
| in plaats van | inplòts, implòts |
| in uit de war | in öt de frut |
| in verhouding tot | nòvvenaant (Fr:à l'avenant) |
| in verhouding tot | nòrvenaant (Fr: à l' avenant) |
| in verlegenheid brengen | affrontêere |
| in verwachting | onderweege |
| in voorraad hebben | in overrentie |
| in- en uitlopen | pesjonkele |
| inbinden | inbèène |
| inboeten, interen, erop toegeven | intèère |
| inderdaad, ook, eveneens | ok, ôok |
| indien, ingeval | opval |
| indopen | sòppe |
| informeren, navragen | rondheure |
| ingekuild | ingeköld |
| inhalig persoon | hèbberd |
| inhalig persoon, hebberig iemand | hèpstèjn, hèpstijn |
| inhouden | inhaawe |
| inhoudsmaat (0, 1 liter) | mòtje |
| inhoudsmaat (1, 44 liter) | kan |
| inhoudsmaat (301 liter) voor droge waren. | mud |
| inhoudsmaat (4, 7 liter) | kòp |
| inkruipen | inkrèùpe |
| inmiddels | onderaand |
| inscriptie | inskripsie |
| insgelijks, eveneens, van hetzelfde | insgelèèks |
| insgelijks, eveneens | vansgelèèke |
| insmeren | insmèère |
| interen, inboeten | inbôêre |
| intussen | swèls |
| intussen (Fr:en passant) | meepesaant |
| intussen (Fr:en passant) | impesaant |
| intussen, inmiddels | draant |
| inwoner van Eindhoven, Eindhovenaar | Ènthoovese |
| inwrijven met sneeuw v / | inzêepe |
| inwrijven met sneeuw v / | in te rösse |
| inwrijven, insmeren | inrösse |
| inzepen | inzêepe |
| irriteren | miere |
| Is er iets? | Wè motte? |
| italianen | ieteljaone |
J | |
| ja | jô |
| ja | jè, jao |
| ja | jao, jè |
| ja, dat is zo | jènèt |
| ja, inderdaad | jè, jè |
| jaar | jaor |
| jaar | joar |
| jaar | jaor, (vkw jòrke) |
| jaargetijde | jaorgetij |
| jaarling, eenjarige | jòrling |
| jaartje | jòrke |
| jacht | jaacht |
| Jachtpartij | Jachtpartij |
| jacquet | slipjas |
| jagen | jaoge, (vt joeg) |
| jager | jaoger |
| jam | zjèm |
| jammer | sunt |
| jammer | sund |
| janken | jaanke |
| janken | joekele |
| Jansen | Jaanse |
| januari | jannewaarie |
| japon, jurk, kleed | klêed, klêet (mv kleeje, vkw kleejke) |
| jas | maantel |
| jas | fràk |
| jasje | jèske |
| jatten | schoepe |
| Jazeker | hoejeejao |
| je | gij |
| je | oe |
| je bedje | oewe nist |
| je bewustzijn verliezen | van oewèègen afgaon |
| je druk maken | oewèège sappel maoke |
| je gezicht | oew bakkes |
| je haar | oewe prúik |
| je handen | oew jatte |
| je kapsel | oew hoar |
| je sjaal | oewen daas |
| je voeten | oew voete |
| je, jij, u. | gè |
| je, jij, u, ge, gij | ge, gij, gè, gèj |
| je, jij, u. | gij |
| je, jou, jouw, uw | oew, oewe |
| je, jij, u. | ge |
| jenever | sneevul |
| jenever | sneevel |
| jeugdig, jong | jonk |
| jeuk | jêûk |
| jeuken | jêûke, (tt jukt, vt jukte) |
| jeukt | jukt |
| jezelf | oewèège |
| Jezus (uitroep van teleurstelling) | jikkeres |
| jij | gij |
| jolijt | leut |
| jong | klèèn |
| jong kind | snotpin |
| jong kind, kleuter | kèpke, kiepke |
| jong meisje (tiener) | fröllie |
| jonge jenever, (oude genever) | klaore, (aawe klaore) |
| jonge katjes | jong kètjes |
| jonge katjes | poeskes |
| jonge vrouw, vrouwvolk | fròllie |
| jongens | jonges |
| jongensachtige vrouw of meisje | rammel |
| jongensbroek met gulp | flötjesbroek |
| jongetje | brak |
| jongetje | gasje |
| jongetje | jungske |
| jongste kind, nakomertje | schèèrkuukske |
| jou | oe |
| jouw | oe |
| jouw | oew |
| jubileum | juubeleejem, (mv juubeleejeme) |
| juintje | jöntje |
| juist | krèk |
| juist, zojuist | sjuust |
| juist, zojuist, net, daarnet | persies (toen persies) |
| juli | juulie |
| jullie | gullie |
| jullie | göllie |
| jullie | öllie |
| jullie | ullie, öllie |
| jullie | göllie (je), gullie (je) |
| jullie | jöllie (je) |
| jullie, uw | öllie |
| juni | juunie |
| jurk, japon | kleejke |
| jurkje, kleedje | kleejke |
| jute, Indische hennep of vlas | juut |
| juweel | jewêel |
| juwelen | juuwêele |
K | |
| kaak | kaok, (vkw kòkske) |
| kaakje | kòkske |
| kaakklem (trismus) | klèmbakkes |
| kaal hoofd | kaole tèbbes |
| kaal, kaler, kaalst | kaol, kòlder, kòlst |
| kaalst | kòlst |
| kaantje (s), stukjes uitgebraden reusel | kaojke (s) |
| kaantjes | kaojkes |
| kaarden (ww textiel) | kaorde |
| kaars | kèrs |
| kaars | kèèrs, (mv kèèrs (e), vkw kèrske) |
| kaarsenrek | kèèrserèk |
| kaarsje | kèrske |
| kaart | kaort, (mv kaorde, kaorte, vkw kòrtje) |
| kaarten | kaorte |
| kaarten die tijdens het spel nog goed moeten worden | möökende kaort |
| kaartje | kòrtje |
| kaartjesschrijverij | kòrtjesgeschrèèf |
| kaartpartner | maot |
| kaartspelen | kaorte |
| kaas | kèès |
| kaatsbal | katsembòl, kètsembòl |
| kaatsbal | kètsembòl |
| kaatsen | katsebòlle, katsele |
| kaatsen | katsele, katsebòlle |
| kaatsen | kètse |
| Kaatsheuvel | Kets |
| Kaatsheuvel | Kètsheuvel, de Kèts |
| Kaatsheuvel | de Kèts |
| kabaal, herrie, lawaai | kebaol |
| kachelpoets (grafiet met terpentijn) | pòtlôojsel |
| kachelrooster | russel |
| kaftje | kaffetuuleke |
| kakelen | kaokele |
| kakker | Blaok Sjoak |
| kale kak | kakadôores |
| kaler | kòlder |
| kalf | kallef, (mv kallever, vkw kèllefke) |
| kalfje | kèllefke |
| kalkei | kallekaaj |
| kalm aan | op staoj |
| kalven | kalleve |
| kameel | kemêel |
| kamer | kaomer |
| kameraad | kammeraot, (mv kammeraoj, vkw kammeròtje) |
| kameraden | kammeraoj |
| kamerjas | sjamberloek |
| kamgaren. weefsel van gekamde wollen garens | kamgaore |
| kamgarenweefsel in satijnbinding | drapeej |
| kammen | rèève |
| kammetje | kèmke |
| kamp | kaamp |
| kanaal | kenaol |
| kanaaldijk | kenaoldèèk |
| kanaaldijk | knòldèèk |
| kanarie | knòrrie |
| kanarie | knòrrievoogel |
| kanarie | knòrriepiet (je) |
| kanariekooi (tje) | knòrriekôoj (ke) |
| kanaries | knòrries |
| kanarievoer | knòrrievoejer |
| kaneel | kenêel |
| kaneel | knêel |
| kanjer | kanjert |
| kannetje | kènneke |
| kanon | kenon, knon (vkw knunneke) |
| kanon | knon, kenon (vkw knunneke) |
| kans | kaans |
| kant, zijde | kaant, (vkw kèntje) |
| kantelen, omkieperen | kiepe |
| kanten | kaante |
| kantje | kèntje |
| kantoor | ketôor, (mv ketôore, vkw ketorke) |
| kapel | kepèl, (vkw kepèlleke) |
| kapitaal | kappetaol |
| kapje van een brood | körsje |
| kapmes | kapmis |
| kapot | niegus |
| kapot | keduuk |
| kapot | kepoerewiets |
| kapot | kepòt |
| kapot maken | verrinneweren |
| kapsel met veel brillantine | plèkbòl |
| kapucijnen (orde van minderbroeders) | kappesiene |
| kar | kêr |
| kar zonder vering | bòlderkèèr |
| kar-steun | domp |
| kar, wagen | kèèr, (mv kèère, vkw kèrke) |
| karbonade | kèrmenaoj, kèrmenaaj |
| karnemelk, melk | mölk |
| karnemelksepap | möllekepap |
| karnemelksepap | mölkepap |
| karrenwiel, wagenwiel | kèrrad, kèrrat |
| karretje, wagentje | kèrke |
| karwei | kèrwaaj |
| kassei, kinderhoofdje | kènderköpke |
| kast | kaast, (mv kaaste, vkw kasje) |
| kastanje | kestannie |
| kastelein, kroegbaas, caféhouder | kastelèèn |
| kastje | kasje |
| kat | dakhaos |
| kat, poes | dakhaos |
| kater | kaoter |
| katholiek | katteliek |
| katje | kètje |
| katoen | ketoen |
| katoenen koord voor aandrijving spindels van de spinmachine (textiel) | pees |
| kattenkwaad, kwajongensstreken | kattekaod, kattekaot |
| kauw (tamme), (Corvus monedula) | tjan, tjannek (e), tjallek, kèrkkauw |
| kauw (vogel) | kaaw, (vkw kaawke) |
| kauwen | knaawe |
| keel | görgel |
| keel | kèèl, (vkw kèltje) |
| keelgat | kèlsgat |
| keeltje | kèltje |
| keep (Fringilla montifringilla) | kweej |
| keerstrook voor de ploeg | dwarsrug |
| keertje | kirke |
| kees swolfs | joaaa rambo |
| keet | kiet, (vkw kitje) |
| keet | kêet, (vkw kitje) |
| keet, hok, (friet) tent | kòt, (friet (e) kòt) |
| kei | kaai |
| kei, kassei | kaaj, (mv kaaj (e), vkw kaajke) |
| keitje | kaajke |
| kelen (groente) | kiltjes |
| kenau | knollie |
| kerel | klôot (mv klôote, vkw klotje, klutje) |
| kerel | kèèrel |
| kerel, kanjer, flinke knaap | knòppert |
| kereltje, jongetje, mannetje | mènneke |
| kereltje, klein kind, onnozel wezentje | klutje |
| kerk | kèèrek |
| kerkelijke feestdag die niet op zondag valt, heiligedag | hèllegendag, (mv hèllegedaoge) |
| kerkhof | pîêrelaand |
| kerkuil (Tyto alba) | kraansööl, kraansèùl |
| kerkuil (Tyto alba) | kraansèùl, kraansööl |
| kermen | kèèreme |
| kermis | kèrmes, kèrremes |
| kermismuzikant | kèrmesmuuziekaant |
| kerstdagen | kòrsdaoge, kèrsdaoge |
| Kerstmis | Kèrsmis, Kèrsemes, Kòrsemes |
| Kerstmis | Kòrsemes, Kèrsemes, Kèrsmis |
| kerststal | kèrsstal |
| kervel (Anthriscus cerefolium) | kèèrevel |
| kerven | kèèreve, (vt kieref) |
| ketel | kittel |
| ketel voor de kookwas | sòpkeetel |
| ketellapper, koperslager | keetelbuuter |
| ketsen van een keu (biljarten) | fòtse |
| kettingboom (textielindustrie) | gaorenbôom |
| kettinglijmer (textielindustrie) | jan pap, lèèmer |
| kettinglijmer (textielindustrie) | lèèmer |
| keukenkachel | kwiezjèèr |
| keukenkachel (Fr:cuisinière) | kwiezjèèr, kwiezejèèr |
| keukenkast | keukekaast |
| keuren | schaawe |
| keurig | kèùs |
| keurig, correct, prompt, braaf, netjes | pront, kwaant |
| keurig, correct, prompt, braaf | kwaant, pront |
| keuring | schaawing |
| keuter boer | haajkneuter |
| kies | baktaand |
| kieskeurig eten | pitse |
| kieskeurig eten, met lange tanden eten | pitse |
| kiespijn | taandpènt |
| kiezelsteen | kietelkaaj |
| kiezelsteentjes | kietelkaajkes |
| kiezelstenen, grint | kietelkaaje |
| kiezen, in te brengen hebben (Fr: Qu'est- ce que dit) | kiskedieje, kèskedieje |
| kiezen, in te brengen hebben (Fr: Qu'est-ce que dit) | kèskedieje, kiskedieje |
| kijk | kik |
| kijk | kèèk |
| kijk daar | sjoert daor, Sjoert'aor |
| kijk daar is | sjoerd daor es |
| kijken | blieken |
| kijken | guizen |
| kijken | kèèke, (tt kèkt, vt kêek) |
| kijken | kèèke, bliikuh |
| kijken | laawe (suffend kijken) |
| kijken | sjoeren |
| kijken | louwe |
| kijken | sjoere |
| kijker, gaper | laawer |
| kijven | kèève |
| kikker | kinkenduud |
| kikker | kinkenduut |
| kikker | broeknaagtegaol |
| kikkerdril | kikkendril |
| kikkervisjes | dikköpkes |
| kikkervisjes | dikkòppe |
| kikvors, kikker (Rana esculenta) | kinkenduut |
| kin | kien, (vkw kienneke) |
| kind | jong / |
| kind | kèènd, (mv kènder, vkw kiendje) |
| kind dat nauwelijks kan lopen en aan de hand van een moeder wordt voortgetrokken | kom-vort-kèènd |
| kind dat nog in bed plast | plat jong |
| kind dat zit te knoeien | knèlpestoor |
| kind geboren vóór het huwelijk | vurlôoperke |
| kind met grote mond | een brem |
| kind met wit haar | witkèts |
| kind wat nog in bed plast | plat jong |
| Kind, vervelend (draak) | Lilleken draok de ge daor staot |
| kinderachtig | kènderèègteg |
| kinderen | kênder / |
| kinderen | kènder / |
| kinderen | jong |
| kinderen | kènder |
| kinderen | klèènjong |
| kinderen naar buiten sturen om te spelen | vurruit, de plots op!!! |
| kinderen uit het eerste huwelijk | vurkènder |
| kinderkopjes | hobbelkaaien |
| kinderkoppen, kasseien, hobbelkeien, | kènderköpkes |
| kinderschare | broelie |
| kinderschare | brollie |
| kinderwagen | stuuperwaoge |
| kinderwagen | kènderwaoge, kènderkoets |
| kindje | kiendje |
| kinds, dement | kènds, kèns |
| kiosk | kiejòs |
| kip | kiep |
| kip | poel, (vkw poeleke) |
| kipje | kiepke |
| kipkar (hoogkar) | heukèèr |
| kippen | kiepe |
| kippenkooi | kiepekòt |
| kippenkooi | kiepekôoj |
| kippenren | kieperèn |
| kippensoep | kiepesoep |
| kippenvoer | kiepevoejer |
| kist | kiest |
| kistje | kiesje |
| klaar | klaor |
| klaar | gedaon |
| klaarmaken | klaorbraoje |
| klaarmaken | klòrmaoke |
| klaarmaken, afmaken | begaffele |
| klaarspelen, in orde brengen | besjoefele |
| klaarzetten | klòrzètte |
| klacht | klaacht |
| klacht, bezwaar | reklaome |
| kladderen | klèdderiedètse |
| klagen | klaoge (vt kloeg) |
| klank | klaank |
| klant, client | klaant |
| klaplopend | op schobberdebonk |
| klappermolen | klèpmeule |
| klaprozen, papavers, (Papaver rhoeas) | eule |
| klaren, doorhebben | knèèze |
| klauw | klaaw |
| klauwen | kleviere |
| klaver (Trifolium) | klèèver |
| klaveren | klaaveres |
| klaveren (bij kaartspel) | klèèveres, kleeveres |
| kleden, aankleden (ww) | kleeje, aonkleeje |
| kleding, kledij | kliraosie |
| kleerborstel | klirbòrsel |
| kleerkast, stevig gebouwde kerel | klirkââst |
| kleermaker | klirmaoker |
| kleertjes | klirkes |
| klei | klaaj |
| klein | klèèn (klènder, klènst - kleiner, kleinst) |
| klein | klèns |
| klein bedrijfje | gedoentje |
| klein beweeglijk persoon (tje) | klèèn drèèverke |
| klein droog peertje | jûutepirke, jûutepèrke |
| klein emmertje | putske |
| klein gedoe, schriel zaakje | klèèn bierke |
| klein iets | piemel |
| klein kind | kooter |
| klein kindje | drölleke |
| klein kindje | min kiendje |
| klein kindje | klèènen brak |
| klein mager vrouwtje met veel verbeelding | kwikmedrilleke |
| klein persoon, in groei achterblijvend kind, miserabel nietig persoon | onderdurke |
| klein piemeltje | cummuniepisserke |
| klein piemeltje | kummuniepisserke |
| klein schopje | panneke |
| klein sikje, sierbaardje onder onderlip | pòtverdommeke |
| klein torenklokje, angelusklokje | bimke |
| klein wittebrood | mikske |
| klein, miezerig huisje | krèmmelkòtje |
| kleine bonte specht (Dendrocopos minor) | draajnèk |
| kleine droogweide | blèkske |
| kleine hark, rijfje, harkje | rèfke |
| kleine hoeveelheid, beetje, weinig | kwèkske |
| kleine kar (voor mest, aarde e.d.) | èrdkèèr |
| kleine kinderen | kòrtôore |
| kleine kinderen (zowel jongens als meisjes) | klèènmanne |
| kleine lettertjes | klèèn lètterkes |
| kleine man | klèèn mènneke |
| kleine steentjes | klèèn stintjes |
| kleine Turken | kebâawTurke |
| kleine wervelwind, windhoos | haawmaaw |
| kleine, baby, kleintje | klèène |
| kleiner | klènder |
| kleineren | teneer douwe |
| kleinigheid | klènneghèd, klènneghèt, klènneghèj, (mv klènnegheeje) |
| kleinigheid, ogenblik, moment, haverklap | hondsgezèèk |
| kleinkinderen, kindskinderen | kènskènder |
| kleinst | klènst |
| kleintje | klèntje |
| kleintjes | klèntjes |
| kleinzerig | kiem |
| kleinzielig, pietepeuterig, besluiteloos | pielie-èègteg |
| klepel | klippel |
| kletsen | lulle |
| kletsen | saawele |
| kletsen | aawbètte |
| kletsen | aawmeute |
| kletsen, onzin vertellen (Duitse quatsch) | kwatse |
| kletser | sauwelèr |
| kletser | aauwbèt |
| kletser | saawelèèr |
| kletskous | kaokel |
| kletskous | klàpèkster |
| kletsmajoor | aawmeut |
| kletsmajoor | saawelèèr |
| kletsmajoor, kletskous, praatjesmaker | kwatserd, kwatsert |
| kletsnat | zèèknat |
| kletsnat | kliedernat |
| kletspraat | saawel |
| kletspraat | saawelpraot |
| kletspraat | zêever |
| kleurtje | klurke |
| kleuterschool | bewaarschool |
| kleuterschool | kakschool |
| kleuterschool, bewaarschool | kiepkesschool |
| kleuterschool, bewaarschool | klèn kiepkes school |
| kliederen | dabbe |
| kliekje, etensrestje | schuddekul |
| kliekje, smoorpotje | smörske, smorselpötje |
| klieren, pesten, vervelend doen | èntele |
| klieven | kluuve |
| klikken | klèppe |
| klikspaan | klèptiet |
| kloddertje spuug; beetje | kwatske |
| klokje | klökske |
| klompje | klumke |
| klompschelp, bovenste deel v. e. klomp | klompeschöllep |
| klooster | klòster |
| kloppen (met stok), slaan | bosse |
| klosje | klöske |
| klosjes naaigaren | pinnekes naojgaore |
| klucht | stèùp |
| klucht | klocht |
| kluif | klööf (vkw klöfke) |
| kluifje | klöfke |
| kluis | klèùs, klöös |
| kluis | klöös, klèùs |
| kluit | klèùt |
| kluit | klööt (vkw klötje) |
| kluitje | klötje |
| klungele | piemele |
| klusje | kèrwaajke |
| kluwen, knot | knut |
| knabbelen | knoebele |
| knappe man | unne knappe meens |
| knauwen, kauwen | knaawe |
| knecht, hulp | knèècht |
| knechtje v.e. duuvelèèr in een spinnerij | vèthölleke |
| kneedtrog | dêegmesjien |
| kneu (Carduelis cannabina) | kneuter |
| kneu (Carduelis cannabina) | haajmaawerek |
| kneu (Carduelis cannabina) | kreuter, kneuter |
| kneuzen, botsen | knutse |
| knieën | kniejes |
| knijpen | nèèpe |
| knijpen | nèèpe, (tt nèpt, vt nêep) |
| knijpen | knèèpe |
| knijper | nèèpert |
| knijperd | nieper (d) |
| knijptang | nèptang |
| knijptang | nèèptang |
| knikker | proem |
| knikkeren | költjeknikkere |
| knikkeren met proeme (ww) | proeme (ww) |
| knikkerspel | tikkes èn spannes |
| knoeien | dabben |
| knoeien | klèdderiedètse |
| knoeien | dèddele |
| knoeien, morsen | dabbe |
| knoeien, morsen | knèlle |
| knoeien, morsen, kwanselen, zwalpen, ondeugdzaam behandelen | kwaansele |
| knoeier | pielieklôot |
| knoeier | braojer |
| knoeier | dabbert |
| knoeierij | hèrringbraojerij, hèrringbraojerèj |
| knoest | knöst |
| knoestig | knösteg |
| knolletje | knölleke |
| knolselderij | knòlsèlderie |
| knoop | knêûp |
| knoop | knêûp, (vkw knupke) |
| knoopje | knupke |
| knoopsgat | knupsgat (vkw knupsgòtje) |
| knoopsgatenschaartje | knupsgaoterschèrke |
| knopendoosje | knûpe deuske |
| knopje | knöpke |
| knot, kluwen | knut |
| knuist, vuist | knöst, (vkw knösje) |
| knulletje | knölleke |
| knuppel | klippel |
| koe | koej, (mv koej (e), vkw koejke) |
| koeienmarkt | koejmèrt |
| koekje | kuukske |
| koekje | Qkske |
| koekje | kuukske |
| koekje | quukske |
| koekje | deurgebond |
| koekje | möpke (mèèlmöpke) |
| koekkruimels | kuukskeskriemeltjes |
| koekoek (Cuculus canorus ) | rèègevuspèller |
| koelen | kuule |
| koelkast | ijskaast, èèskaast |
| koelkast | èèskaast |
| koffie | leut |
| koffie die erg bitter smaakt | pàddegif |
| koffiedras | drap |
| koffiestroop, cichorei | stroopkòffie |
| kokhalzen, bulken | bölleke (ww) |
| kolen emmer | kolekiet |
| kolenkar | koolekèèr |
| kolenkit | koolekit |
| kom vooruit! | alleej vort! |
| kom, gegroet hoor | alleej, saluu war |
| komen | koome (vt kwaam (p) ) |
| komiek met droge humor | drêûgklôot |
| komiek, komisch | kemiek |
| komijnekaas | kemêenekèès |
| komijnekaas, Leidse kaas, nagelkaas | pitjeskèès, gemèènekèès |
| komijnekaas, Leidse kaas, nagelkaas | gemèènekèès |
| kommetje | kumke |
| kon | kos |
| kon | kost |
| kon tje, reststukje vlees of kaas | kuntje |
| kon tkruiper, huichelaar, onderkruiper | kon tekrööper |
| kon tkruiperke | fiepke |
| konden | kosse |
| konijn | knèèn |
| konijn | knèèn, (mv knèèn (e), vkw knèntje) |
| konijn | kenèèn, knèèn |
| konijnenkooi | knèènekôoj |
| konijnenvoer | knèènevoejer |
| konijntje | knèntje |
| koning | kôoning |
| koningin | kôonegin |
| Koningswei | Kôoningswaaj |
| Koningswei | de Waaj |
| kooi | kôoj |
| kooitje om vogeltjes te vervoeren | lôoperke, lêûper |
| kooitje om vogeltjes te vervoeren | lêûper, lôoperke |
| kookboekje | kookbuukske |
| kool | kôol (vkw koltje) |
| koolmees (Parus major) | biediefke |
| koolraap | knòlraop |
| kooltje | koltje |
| koolzuurhoudende frisdrank | brèùswaoter |
| koopje | dòlle kôop |
| koopman | kopman |
| koorts | kors |
| kop | harses |
| kop | kaanes |
| kop | heu |
| kop koffie | bèkske |
| kop koffie | tas koffie |
| kopen | kôope (tt kopt, vt kòcht) |
| kopen zonder geld | op de pof koope. |
| koper (hij die koopt) | kôoper |
| kopje | tas |
| kopje koffie | tas koffie |
| kopje koffie | bèkske leut |
| kopje zonder oor | kumke |
| kopje, hoofdje, kuipje | köpke |
| koppig persoon, boomstronk | knoest |
| koppigheid | kòppeghèt, kòppeghèd, kòppeghèj (mv kòppegheeje) |
| kopschot van een boeren-aardkar | heubòrd, hubberd |
| kopschot van een boeren-aardkar | hubberd, heubòrd |
| korf | körf |
| korset | kesjèt |
| korstje | körsje |
| kort (er), rechtstreeks | gericht (er) |
| kort aangebonden, lichtgeraakt | kòrt in de kèèr |
| kort dik persoontje | pröpke |
| kort, gezet persoon | drèèverke |
| kortademig, dempig | dèmpeg |
| kortaf, kortweg | èffenaaf |
| korte laarsjes (Fr: bottine) | betienes |
| korte mis zonder preek | snapmiske |
| korte stekelige haardracht | pleejbòrsel |
| korte winterjas | duster |
| kortste weg | gerichste wèg |
| Korvel | Körvel |
| kostbaar, duur, waardevol | köstelek |
| kosten | kòsse |
| kosten | schaoj |
| koster | köster |
| kostuum (pje), pakje, pakketje | pèkske |
| koteletten | kòrtelètte |
| kou | klèts |
| kou (de), koud | kaaw |
| koud | kaaw |
| koud weer | klèèn pielekes wêer |
| koud weer | klèènpielekeswêer |
| koude schotel, salade | kaaw schootel |
| kous | kaws |
| kouwe drukte, verwaand volk, kale kak | kaole kak |
| kouwelijk | kaawelek |
| kozijn | kezèèn |
| kraag | kraog (vkw krògske) |
| kraagje | krògske |
| Kraaiven | Krèèvent |
| kraakbeentje | knoerselbintje |
| kraal | kraol (mv kraole, vkw kròltje) |
| kraaltje | kròltje |
| kraam | kraom (vkw kròmke) |
| kraampje | kròmke |
| kraan | kraon (vkw kròntje) |
| kraantje | kraontje |
| kraantje | kròntje |
| krabbelen, onbeholpen schaatsen | kraffele |
| kracht, werkkracht | kraacht |
| krachtterm | nondeknètter |
| krachtterm | nondekanon |
| krachtterm (Fr: nom de dieu) | nondejuu |
| krachtterm (Fr: nom de tonnère) | nondetònnèèr |
| kraken | kraoke |
| kramsvogel (Turdus pilaris) | dubbellèèster |
| kramsvogel (Turdus pilaris) | kramlèèster |
| krans | kraans |
| krant | kraant |
| krediet, op afbetaling | reutel |
| kregen we | krêegeme |
| krekel (Gryllus) | kriek |
| krekel, heikrekel (Gryllus) | haajkriek |
| kreng, gemeen wijf, helleveeg (Fr: canaille) | kenòllie |
| krent | krint |
| krentenbrood | krèntemik |
| krentenbrood | krintemik |
| kreperen | krampêere |
| kreupel zijn | kromstaon |
| kriebelen | kriemele |
| krielkip | krieleke |
| krielkippen | krielekes |
| krijgen | krèège |
| krijgen | krèège (tt krèègt, vt krêeg) |
| krijt | krèèt (vkw krètje) |
| krijt aanbrengen | krèète |
| krijtje | krètje |
| krioelende kinderen, massa kinderen | kroebeljaacht |
| kromtrekken (van hout) | wèèreke |
| kroon | krôon (vkw krontje) |
| kroontje | krontje |
| kroontjespen | krontjespèn |
| kroost | jong |
| kroost, kinderschare, kinderen | broelie |
| krotwoning | bedoeninkske |
| kruid | krèùd |
| kruid | krööd, (mv krööje) - krèùd (mv kruie) |
| kruiden | kruie |
| kruidnagel seringen | kröötnaogel, krötnaogel |
| kruidnagels | kruinaogels |
| kruien | kruie |
| kruien | krööje |
| kruik | krèùk |
| kruik | kröök (vkw krökske) |
| kruikenstad | kröökestat |
| kruikenstad (Tilburg) | kröökestad, krèùkestad |
| kruikezeiker (spotnaam voor een Tilburger) | kröökezèèker, krèùkezèèker |
| kruikje | krökske |
| kruim; energie | krèùm, krööm |
| kruimel | krömmel |
| kruimel | krummel |
| kruimel (s) | kriemel (s) |
| kruin | kröön (vkw kröntje) |
| kruintje | kröntje |
| kruipen | krööpe (tt kröpt, vt krôop) |
| kruipen | krèùpe, krööpe |
| kruipen | krööpe, krèùpe |
| kruipen | kröpe, krèùpe |
| kruis | krèùs, kröös |
| kruis | mik |
| kruis | kröös (mv krööse, vkw kröske) |
| kruis of munt | òbters òf mis, òbberes òf mis |
| kruis of munt | oppers òf lètters |
| kruisbeeld | krèùslievenheer, krööslievenheer |
| kruisbes, (Grossularia ribesiaceae) | knoezel, kroezel, kröösbeezie, kröösbeezem, krèùsbeezie, krèùsbeezem |
| kruisbessen | knoezels, kroezels |
| kruisbessen | kroezels |
| kruisbessenstruik | knoezelbos |
| kruisheer, roofridder, bandiet | krööshêer, krèùshêer |
| kruishout, aftekenhaak voor timmerlui | krööshaawt |
| kruising | kröösing |
| kruisje | kröske, krèùske |
| kruit | krööt, krèùt |
| kruiwagen | kreugel |
| kruiwagen | kreugel |
| kruiwagen | kreugel / |
| kruiwagen | kröwaoge, kreugel |
| kuieren | gruitere |
| kuieren, wandelen | kööjere |
| kuif | kööf (vkw köfke) |
| kuifje | köfke |
| kuifleeuwerik | strontpikker |
| kuifleeuwerik | tuureluut, strontpikker |
| kuiken (s) | kööke (s) |
| kuil | kööl (vkw költje) |
| kuiltje | költje |
| kuip | kööp (vkw köpke) |
| kuipje, hoofdje, kopje | köpke |
| kuis | kèùs |
| kuis, mooi | köös |
| kuit | kööt (vkw kötje) |
| kuit of hom? | zaaiers of mölkers? |
| kuitje | kötje |
| kun je beginnen | kunde beginne |
| Kunnen | Kneizen |
| kunnen | kunne, (kos, gekund) |
| kunstijsbaan | kunsèèsbaon |
| kunstmest | kunsmis |
| kunstmeststrooier | kunsmisspraajer |
| kurk | körrek |
| kurkdroog | hòrsdrêûg |
| kwaad | kaod |
| kwaad worden (ww) | rèèje (tt rèj, vt reej) (ww) |
| kwaad zijn | em rije |
| kwaad, boos | kaot (kaojer, kaotst - kwader, kwaadst) |
| Kwaadeind (buurt in Tilburg) | Kedènd, Kedènt |
| kwaadheid | kòjjeghèt, kòjjeghèj, kaojeghèt, kaojeghèj, (mv kòjjegheeje, kaojegheeje) |
| kwaadheid, ondeugendheid | kaojeghèt, kaojeghèj, kòjjeghèt, kòjjeghèj |
| kwaal | kwaol (vkw kwòltje) |
| kwaaltje | kwòltje |
| kwade | koaj |
| kwade | kaoj (e) |
| kwader, bozer | kaojer |
| kwajongen, vlegel, lummel, ondeugd | kaojjonge, kwòjonge (mv kaojjong, kwòjong, vkw kaojjungske, kwòjungske) |
| kwajongen, vlegel, lummel, deugniet | kwòjonge, kaojjonge (mv kwòjong, kaojjong, vkw kwòjungske, kaojjungske) |
| kwaken | kwaoke |
| kwakzalver | kokedôores |
| kwalijk | kwòlek, kwòllek |
| kwam | kwaam (p) |
| kwartel (Coturnix coturnix) | kwakkel |
| kwartel (Coturnix coturnix) | kiekemedie, kiekemeda |
| kwartier | ketîêr, (vkw ketierke) |
| kwast | kwaast |
| kwebbelen | brèbbele |
| kwijl | kwèl |
| kwijlen | kwèèle (tt kwèlt) |
| kwijnen | kwèène, (tt kwènt, vt kwènde) |
| kwijt | kwêt |
L | |
| l a n s | l a a n s |
| la | schuif / |
| la | schèùf |
| la (de) in een kast | schèùf |
| la, lade | laoj |
| laag | lêeg, (lêeger, lêegst - lager, laagst) |
| laag | laog (vkw lògske) |
| laag vette room | zaon (vergelijk Duits: Sahne) |
| laagje | lògske |
| laagte | lêegt (e) |
| laan | laon (vkw lòntje) |
| laantje | lòntje |
| laars | lèèrs (mv lèèrze vkw lèrske) |
| laarsje | lèrske |
| laarzen | lèèrze |
| laat | laot |
| laat in de middag | taatemiddag |
| laatje | schöfke |
| laatst | list |
| laatst (e) | lèst (e), list (e) |
| laatst (e) | list (e), lèst (e) |
| lach | laag |
| lachen | laage |
| lacherig meisje | giebergèèt |
| ladder | leer (vkw lirke) |
| laddertje | traplirke |
| lade | schèùf |
| lade (aanrechtblok) | de schùif |
| laden (ww) | laoje |
| ladenkast | laojkaast |
| Lage Mierde | Lêegemierd |
| lagere arbeider in de textielindustrie, duivelaar | vèthòl |
| laken, geweven wollen stof | laoke |
| lamlendig | kôojlam |
| lamlendigheid | lamlèndeghèt, lamlèndeghèj (mv lamlèndegheeje) |
| lammeling | lamlul |
| lamp | lèmke |
| lamp | laamp, (vkw lèmke) |
| lampje | lèm (p) ke |
| land | laand |
| land, grond | laand |
| landloper, zwerver | laandlôoper |
| landweggetje, paadje | pètje, paojke |
| lang | laank |
| lange spijker | tiendèùmer |
| langpoot mug | snip snap sneier |
| langs | nèffe |
| langs | langst |
| langs | neeve |
| langs | nòst |
| langs | vurbij |
| langs, langsheen | nèffenaaf |
| langzaam | zuutjesaon |
| langzaam, traag, rustig | lööj (kes) |
| lans | laans |
| lantaarn | lantèère |
| lantaarnpaal | lantèèrepaol |
| lapje | lèpke |
| lapje stof | koeponneke |
| lappenmand | foezelmaand |
| lariks, lorkeboom (Larix) | lòrrek |
| last | laast |
| lastig | laasteg |
| lastig persoon, onhandelbaar iemand | kèrhèngst |
| latafel | laojtòffel |
| laten | laote (tt lòt, vt liet) |
| laten gaan | laote gaon |
| later, nadien | laoter |
| latje | lètje |
| laurierdrop | sjèp |
| lauw | laaw |
| lawaai, laweit | lawèèt |
| leden | leeje |
| leder, leer | lèèr (vkw lèrke - leertje) |
| lederen laarzen | lèère lèèrze |
| leed | lêet |
| leeftijd | aauwer |
| leeftijd, ouderdom, ouder | aawer |
| leeg | lôos |
| leegkieperen | te heuj stôote |
| leegmelken, uitmelken, tot het uiterste gaan | ötmèlleke, èùtmèlleke |
| leegschrapen | ötschèère, èùtschèère |
| leegte | ligte |
| leek, niet-deskundige | lêek |
| leem | lêem |
| leemput | lêemkööl |
| leemputten | lêemkèùle |
| leertje, pakking | lèrke |
| leesplankje | leesplèngske |
| leeuw | leuw (vkw luwke) |
| leeuwerik | strontpikker |
| leeuwerik | leuwerik |
| leeuwin | leuwin |
| leeuwtje | luwke |
| lef | hart |
| lefhebben | harthèbben |
| lege flessen | lêeggoet, lêeggoed |
| legt | leej |
| lei | laaj |
| leiband, leidsel | laajbaand |
| leiboom | laajbôom |
| leiden, aan de hand nemen | laaje |
| leidingwater | gemintepils |
| leidse kaas, nagelkaas | pitjeskèès |
| leidsel | lèèter |
| leidsels | laajsel |
| lek | lèk |
| lekke band | lèkke tuut |
| lekkend | lêekend |
| lelijk | lillek |
| lelijk | lillik |
| lelijke deugniet, lelijkaard, plaaggeest | lillekerd |
| lelijkerd | lillikert |
| lenen | lêene (tt lint, vt linde) |
| lettertjes | lètterkes |
| leugenaar | liegebist |
| leugenaar, liegbeest | leugebist |
| leurder | krèèmer |
| leven | lèève |
| levend | lèèvendeg |
| levendig | lèèvendeg |
| levensdagen | lèèvesdaoge |
| levensgenieter, uitgaander | toerlezjoerder |
| levenslust | zjeu, sjeu |
| levensmiddelen, etenswaren | eeteswaor |
| lever | lèèver |
| libel | glaozewaaser |
| libel, waterjuffer (Odonata) | snip snap snèèjer |
| lichaam | lèèf |
| lichaam | lichem |
| lichaam, lijf | flikker |
| lichamelijk straffen (Fr: pénal) | panaaste, penaarste |
| lichamelijk straffen (Fr: pénal) | penaarste, panaaste |
| licht (niet zwaar) | locht |
| lichte heren (regen) jas (Fr: demi-saison) | miezezon |
| lichtjes slaan, aantikken | titse |
| lichtvaardig, allicht, makkelijk | lichvèèrdeg |
| lichtzinnig meisje | floddergat |
| lid | lit |
| liedje (s) | lieke (s) |
| lief meisje | dölleke |
| liefhebber, fokker | prutter |
| liggen, ziek of bedlegerig zijn | ligge (tt leej, vt laag) |
| ligt | leej |
| lijden | lèèje (vt leej) |
| lijf | lèèf, (vkw lèfke) |
| lijf, bast | baast |
| lijfje, kledingstuk, borstrokje | lèfke |
| lijk, dode | lèèk |
| lijken | lèèke |
| lijken op | lèèke, gelèèke |
| lijm | lèèm |
| Lijm | Tui |
| lijmen | lèème |
| lijmstokje | lèèmpinneke |
| lijn | lèèn, (vkw lèntje) |
| lijntje | lèntje |
| lijnzaad | lèènzaod |
| lijnzaad | lizzent, lèèzent |
| lijnzaadmeel | lèèzentmèèl |
| lijnzaadolie, lijnolie | lèènollie |
| lijst | lèèst |
| lijster (Turdus) | lèster, lèèster |
| lijster (Turdus) | lèèster, lèster |
| lijzig praten | leutere |
| lijzig, slepend | lèèzeg |
| likken, lekken | lèkke |
| limonade | limmenaade |
| limonade (siroop) | limmenade |
| lindeboom (Talia) | lèndenbôom |
| liniaal | lienejaal |
| links (voermannentaal) | hòt |
| linnen | lènne |
| linnengoed, lijnwaad | lèènwaot |
| linoleum | zèèl |
| lint, leidsel | lènt (vkw lèntje) |
| lintje | lèntje |
| lis, iris (Iris) | lies |
| litanie, reeks | littenie |
| locomotief | lòkkemetief |
| loeder | loeter |
| loeder | loeder |
| loeren op, azen op iets | ööze, aoze |
| logeren | op un aander slaope |
| lol | kêet |
| lol maken | kêete |
| lol, plezier | leut |
| lollig | jèùneg |
| lolly van gestolde stroop in een puntig papiertje | stroopsoldòtje, strooptietje |
| lomp | vierkaanteg |
| lompe vrouw, trage trut, trien | dooka |
| lomperik | lomperd, loemperd |
| lomperik | klòssenbak |
| lompheid | lompeghèt, lompeghèd, lompeghèj, (mv lompegheeje) |
| lonen | lôone (tt lont, vt londe ) |
| lonken | linke |
| lood | lôot |
| loodgieter | koperteut |
| loods | lots |
| loof van wortelen | peejlôof |
| looien (van huiden) | lôoje |
| Loon op Zand | Lôon |
| loonzakje waarin geld werd achtergehouden | smoorzèkske |
| loopneus, snotneus | snòtpin |
| loops | lups |
| lopen | aanlopen |
| lopen | dokkelen |
| lopen | lôope (tt lopt) |
| lopen, weglopen, weggaan | naaje |
| lopend | lôopes |
| lopend, te voet | billewaoge (meej den) |
| los zand, drijfzand, leemachtig geel zand | klapzaand |
| loten (ww) | lootere |
| lubberen | lèèpere |
| lucht, luchtig | locht |
| luchtbellen | broebels |
| luchtig, lichtjes | lochjes |
| lucifer | lèùzevèèr |
| lucifer | luusiefèr (mv luusiefèère) |
| luidruchtig en / | klòssebakke |
| luidruchtige vrouw | rètteketèt |
| luidruchtige vrouw | kwèèk |
| luier | luur |
| luiers | luure |
| luik | löök (vkw lökske) |
| luikje | lökske |
| luilak | looifakkedoelie |
| luis | lèùs |
| luis | piete |
| luis | löös, lèùs |
| luisje | löske |
| luisteren | löstere |
| luistervink spelen, uithoren | hèlôore, hèlheure |
| lukken | lukke |
| lupine (Lupinus) | lepiene |
| lurken, zuigen, drinken | lörreke |
| lus | lis (vkw liske) |
| lusje | liske |
| lusten | lusse |
| luxe | luuks |
M | |
| maag | maog (vkw mògske) |
| maagje | mògske |
| maaksel | mòksel |
| maal, keer | maol |
| maaltijd | maol, (vkw mòltje) |
| maaltijd | maoltèèj, mòltèèj |
| maaltijd | mòltèèj, maoltèèj |
| maaltje (eten), portie, net genoeg voor één maaltijd | mòltje |
| maan | maon (vkw mòntje) |
| maand | mònd |
| maandag | mòndag |
| maandagmorgen | mòndaggemèèrege |
| maandagochtend | smòndagsmèèreges |
| maantje | mòntje |
| maar, slechts | mar |
| maart | mèèrt, mèrt |
| maart | mèrt, mèèrt |
| maasnaald | maosnòld |
| maat | bruur |
| maat, makker | maot |
| maatje, werkgezel, collega | mòtje |
| machine | mesjien |
| machine om de ketting mee te lijmen (textielind.) | lèèmmesjien |
| made | maojke |
| madeliefje | meijzuuntje |
| madeliefje (Bellis perennis) | maajbluumke |
| madeliefje (Bellis perennis) | meezutje |
| madeliefje (Bellis perennis) | mèèjzuutje |
| maden | maoj |
| mafkees | attenberrie |
| mafkees, idioot | koekwaus |
| mag | maag |
| mag | meut |
| magazijn | maggezèèn |
| mager | maoger |
| mager | schraol |
| magere slungel | maogeren hannek |
| maïs | majs |
| maitresse | ònhaaw |
| maken | maoke (tt mòkt, vt mòkte) |
| maker | maoker |
| makkelijk | makkelek |
| makkelijk, handig, moeiteloos | hèndeg |
| makkelijke manier om geld te verdienen | rèèkmaokerèj |
| malen | maole, (tt mòlt, vt mòlde) |
| man | meens |
| man | pius |
| manchester (geribbelde stof) | törkslèèr |
| manchester broek, ribfluwelen broek, pilobroek (Eng: pillow) | pielòtbroek |
| manchester stof | mesjèster |
| mand | körf |
| mand, korf | maand (vkw mèndje) |
| mand, korf | körref |
| mandje | benneke |
| mandje | mèndje |
| mandjes | mèndjes |
| manege | meneezie |
| manen (ww) | maone, (tt mònt, vt mònde) |
| maneschijn | maoneschèèn |
| manier | menîêr |
| mank, kreupel | maank |
| mankeren | mekêere |
| manlijke schaamstreek | gemaacht |
| mannen | manskèèrels |
| mannenloopster | hollewaai |
| mannetje | boaske |
| mans | maans |
| manspersoon | manskèèrel |
| mantel | maantel |
| mantelpak | maantelpak |
| marechaussee | marsjeseej |
| margarine | kneut |
| margarine | kunsbotter, kneut |
| margriet (Chrysanthemum leucanthemum) | pinksterblom |
| marie-koekje, biskwietje | mèèlemòp |
| marie-koekjes, droge koekjes | mèèlemòppe |
| markt | mèrt |
| markt op de eerste maandag van de maand | mòndmèrt |
| markt op de eerste maandag van februari | kaawmèrt |
| markt voor huishoudelijke artikelen, rommelmarkt | pötjesmèrt |
| marktkoopman | mertmop |
| marktkoopvrouw | kwèèkwèèf, viswèèf |
| marskramer, venter, koopman, kramer | krèèmer |
| marskramers, rondreizende kooplui | teute |
| masker | mombakkes |
| masker, mombakkes | bombakkes |
| massa | maacht |
| massa, hoop | bèrzie |
| mast (scheepsvaart) | maast |
| materiaal, gereedschap | matteriejaol |
| materie | mattirrie |
| matje | mètje |
| matras | metras |
| Mayonaise | Maijenèès |
| Mayonaise | Masjenèès |
| mazelen | maozele |
| mechanisch | meekaanies |
| medaille, erepenning | medòllie |
| medailles | medòllies |
| mededogen | compassie |
| medelijden | meejelèèje |
| medelijden | kòmpassie |
| medicijn | middelsèèn |
| mee | meej |
| mee omhoog zitten, gedupeerd, ontriefd | gedallaast, afgespanne |
| meegebracht | meejgebròcht |
| meel | blom |
| meel van beenderen om lijm te maken | bindermèèl |
| meelworm | mèèlwörrem |
| meelzak | blombaol |
| meelzolder | mèèlzulder |
| meen je dat | mènde dè |
| meer | mir |
| meer dan nodig | onnut |
| meer dan nodig | schaojlek |
| meer dan volgeladen | afgelaoje vol |
| meerijden, betrokken worden bij een tegenvaller | meejrèèje |
| meerkol, gaai (Garrulus glandarius) | mèrkòl, mòrkòl |
| meerkol, gaai (Garrulus glandarius) | mòrkòl, mèrkòl |
| meeroeien, meewerken, meeploeteren | meejroeje |
| meespelen | meejspeule |
| meestal | mistentè (è) ts |
| meestal | mistentèèd |
| meestal | mistal |
| meestal | de misten tèèd |
| meestentijds, meestal | diksentèèj, diksentij, diksewèèle |
| meester | mister |
| meester, schoolmeester, leraar | mister |
| meet, streep op de grond | mitje |
| meeuw | meuw, (vkw muwke) |
| meeuwtje | muwke |
| meevragen | meejvraoge |
| mei (maand) | maaj |
| meiboom | maajbôom |
| meid | mèèd |
| meikever | mölderke |
| meikever | hegmölder |
| meikever (Melolontha vulgaris) | mölder |
| meisje | mèske, deurske |
| meisje | deurske |
| meisje | mèèd |
| meisje | mèdje |
| meisje | klèèn mèdje |
| meisje | durske, durreske |
| meisje | meske |
| meisje puber | giebergèèt |
| meisje, jonge vrouw | mòkkel (tje) |
| melig | jèùneg |
| melig | mèèleg |
| melk | mèllek |
| melk | rôome |
| melk recht van de koe | raawe mèlk |
| melk-wittebrood | mèllekmik |
| melk, karnemelk | möllek |
| melken (ww) | mölleke |
| melkgebit | kalleftèndjes |
| melodie | milledie (vkw milledieke) |
| menen, bedoelen | mèène, (tt mènt, vt mènde) |
| menens, serieus bedoeld, gemeend | mèènes |
| menigte | mènnegte |
| mens | meens |
| mens, man, vrouw | meens |
| mensen | meense |
| mensen | vòlk |
| mensenschuw | meenseschaaw |
| mensje | meenske |
| merel (Turdus merula) | mèèrel |
| merel (Turdus merula) | gieteling |
| merel (Turdus merula) | mulder, mèèrel |
| merg | mèèreg |
| mergpijp | mèèregpèèp, (vkw mèèregpèpke) |
| merkwaardig type | vrèmde gaast |
| mes | mis |
| mes en vork | un mis en unne verket |
| mesje | miske |
| mesje werpen (spel) | miske steeke |
| mest | mist |
| mesten (ww) | miste |
| mesthaak | misthaok |
| mesthoop, rommeltje | misthôop (vkw misthupke) |
| mestkar | mistkèèr |
| mestvaalt, mesthoop | mistfòlt |
| mestvork | mistvörrek |
| met | mee |
| met | meej |
| met afstand | vèrèùt |
| met centen zo dicht mogelijk bij de meet gooien of in het hoedje (spel) | mitje steeke |
| met hak aansporen | kasse |
| met het werk beginnen, aanvangen van de arbeid, een tocht onderbreken, drink-plas of eetpauze | ònlègge |
| met je uitpuil ogen | meej ouw schelvis ooghuh |
| met kleine teugjes drinken | sippen |
| met korte rukjes trekken | snukke |
| met water aangelengde jenever | gesneeje sneevel |
| met water knoeien | dabbe |
| met zand bestrooien | zaante |
| metaal | metaol |
| meteen | impesaant |
| meteen | subiet / |
| meteen | taine mekare |
| meteen | achtermekaare |
| meteen, onmiddellijk | tèènemekaare |
| meteen, onmiddellijk | aachtermekaare |
| metselaar | mètselèèr |
| Meude | meuge, (maag, môog, gemeuge) |
| mevrouw | vrouwke |
| miauwen (van de kat) | maawe |
| Middelbeers | Bèèrs |
| mietje | mieke |
| mij | mèn |
| mij, mijn, mijne, m'n | mèn, mèèn, mènne, mun |
| mijn | mèn, mun |
| mijn | méén, mèn |
| mijn echtgenoot | mènne meens |
| mijn eigen | menèège |
| mijn grootvader | onze grutvadder |
| mijn hoofd | mune knûst |
| mijn man (gezegd door de echtgenote) | den onze |
| mijn moeder | s`moeder |
| mijn moeder | smoeder |
| mijn vader | ze pa |
| mijn vingers | mèn fikke |
| mijn vrouw | ons kee |
| mijn vrouw | ons keej |
| mijn, mijne | mun, munne |
| mijnheer | mister, mééns |
| milieu, omgeving | mieljeuj |
| miljoen | meljoen |
| miljonair | mieljoonèèr |
| minder volk | schèùm |
| minderbroeder (orde franciscanen) | minnebroeder |
| minderwaardig | lêeg |
| mineraal water (zonder koolzuur) | plàt waoter |
| minuut | menuut |
| mis | nèffe |
| mis, mislukking | frut |
| misboek | poaternoster |
| misère (kaartspel) | miezjèère |
| miskleunen | begaoje |
| mislukking, fiasco | fruttenbòl |
| mislukking, waardeloos iets | fiepo |
| misschien | seweille |
| misschien | meschient |
| misschien | sewèèle |
| misschien | somwèèle |
| misschien, toevallig | sewèèle |
| misselijk | kwèps |
| misselijk | ongaans |
| missen, ontberen, verlegen zijn om | verlèt hèbbe |
| misser bij biljarten | fròts |
| misser tijdens het boogschieten | graawe |
| mist mest meest | mist |
| modder, slijk | slèèk |
| moe | muug |
| moe, loom | lôom |
| moe, vermoeid | muug, (muuger, muugst - moeër, moest) |
| moeder | moejer |
| moeder | mòj |
| moedermelk | et zòg |
| moeilijker | moejleker |
| moeite, problemen | stèlles |
| moeizaam bewegen | kraffele |
| moeizaam met slepende tred lopen | sjoefele |
| moeizaam tegen de wind in lopen | staawe |
| moeizaam werken, wringen, ellebogenwerk verrichten | vrêûke |
| moeras | moeraas |
| moerasachtige grond | môêr |
| moerasweide | paddewaajke |
| moerbei | moerbeezie |
| Moergestel | Gèèsel |
| moesten wij | moeseme |
| moeten | motten |
| moeten (ww) | motte (tt mot, vt mos) |
| mogelijk | meugelek |
| mogelijkheid | meugelekhèt, meugelekhèd, meugelekhèj, (mv meugelekheeje) |
| molen | meule |
| molen met paardentractie | rosmeule |
| molenaar, mulder | mölder |
| molenpaard | meulepèèrd, meulepèrd |
| Molenschot | Meuleschòt |
| molletje | mölleke |
| molsla, plant v.d. paardenbloem (Taraxacum) | mòlslaoj, gaanzetong |
| mond | bakkes |
| mond | bèk |
| mond | trul |
| mond | bèbbel |
| mond | meule |
| mond | smoel |
| mond | bèbbel, kwèbbel |
| mond | meulen |
| mond dicht | klep toe |
| mond dicht | smoel hauwe |
| mond houden | houdt oewe meul |
| mond volproppen, snel eten | goffere |
| mond; klep; kloten; pet | klèp |
| mondig | mundeg |
| mondje | mundje |
| mondvol | bakkesvol |
| moogt | meut |
| mooi | schier |
| mooi | schier |
| mooi | schon |
| mooi aangekleed, opvallend opgemaakt, eigen zin gedaan | òngemontôêrd |
| mooi, knap, fraai | schôon |
| mooie | schôon |
| mooie vent | wenne gozer eg!!! |
| mooie vrouw | lèkker wèèf |
| mooier | schonder |
| mooipraterij | pestoorspraot |
| mooist | schonst |
| mooiste | schonste |
| mopje | möpke |
| morgen | drölleke drie |
| morgen | mèèrege |
| morsdood | kaajdôod |
| morsen | kwaansele |
| motregen | mòtrèège |
| motregenen | zêevere |
| mouw | maaw |
| muil | mööl (vkw möltje) |
| muiltje | möltje |
| muis | mèùs |
| muis | möös (vkw möske), mèùs (vkw mèùske) |
| muisarm | mösèèrem, mèùsèèrem |
| muisje | möske |
| muisstil | mèùsstil |
| muizennest | mèùzenist |
| muizentarwe (vergif voor muizen) | möözetèèref |
| multitasken | praote en braaje tegelèèk |
| munten, geld (figuurlijk) | peejschèève, knaake |
| murmelen, mopperen | mörmele |
| murw, zacht, week | mörref |
| mutsje, kalotje (Fr: calotte) | klòtje |
| muurbloemen (Cheiranthus of Erisimum cheiri) | teejblomme |
| muurtje | muurke |
| muziektent, kiosk | kiejòs |
| muzikaal | muuziekaol |
N | |
| na | nao, nò |
| na zonsondergang | nò den donkeren |
| na, achter | nò, nao |
| naad | naot, (mv naoj (er), vkw naojke, nòtje) |
| naadje | nòtje |
| naaien | naaje |
| naaien | naoje |
| naaimachine | naojmesjien |
| naakt | naks |
| naakt, bloot | nòkt, naoke (n) d |
| naakt, bloot | naoke (n) d, nòkt |
| naald | nòld, naold |
| naam | naom |
| naar | naor |
| naar | noar |
| naar | nòr, naor |
| naar | naor, nòr |
| naar / | aoreg |
| naar bed, in bed | te bèd |
| naar de fabriek | nòr et febriek |
| naar de markt gaan, markten (ww) | mèrte |
| naar links | hòt |
| naar rechts | hèr |
| naar voren | nòr veure |
| naast | nèffe |
| naast | langst |
| naast | neeve |
| naast | nòst |
| naaste, dichtstbijzijnde | nòste, naoste |
| nablijven | nòblèève, naoblèève |
| nabootsen, nadoen | âachternaodoen, naodoen |
| nacht | naacht |
| nachtbraker | naachtööl, naachtèùl |
| nachtzwaluw (Caprimulgus europaeus) | gèètemèlker |
| nadat | nòdè, naodè |
| nadeel | schaoj |
| nadeel | nòdêel, naodêel |
| nadenken | prakkezeren |
| nadenken | prakkeseren |
| naderhand | nòdderaand, naodderaand |
| nagaan | naogaon, nògaon |
| nagaan | nògaon, naogaon |
| nagalm | naokwallem |
| nagel | naogel |
| najaar | nòjaor, naojaor |
| nakend, naakt, onbedekt, bloot | naokend |
| nakomertje | schèèrkuukske |
| nakomertje | nòzaojke, naozaojke |
| nare zaak, vervelende kwestie | plöjerèèj |
| nasmaak | nòsmaok |
| natuur | netuur |
| natuurlijk | netûurlek |
| nauwe doorgang | pèèp |
| nauwelijks, amper | aamper |
| nauwkeurig werk | fèèn wèèrk |
| nauwkeurig, precies | persies |
| nauwkeurig, precies, eng, nauw | naaw |
| navel | naovel |
| navel | naogelböök, naogelbèùk |
| navenant, naar verhouding | nòvvenaant (Fr:à l'avenant) |
| navrant, schrijnend | nòvraant |
| nazeuren | nòknaawe, naoknaawe |
| nee | nè, neej |
| nee | neuj |
| nee | nê |
| nee | nèè |
| nee dat is niet waar | néh nie néh |
| nee dat niet dat | né dé nie dé |
| nee hoor | nêeje |
| nee vriend | nèè knoppert |
| neef (Fr: cousin) | kezèèn |
| neer | nir, tenir |
| neer, omlaag | teneer |
| neerkomen | nirkoome |
| neerleggen | nirlègge |
| neersmijten, neergooien | nirklètse |
| neertellen, betalen | nirtèlle |
| neervallen | nirvalle |
| neerzetten | nirplòtse |
| neerzetten | nirzètte |
| nemen | neeme, (nimt, naam, genoome) |
| nemen, pakken | vatte, (vat, viet, gevat) |
| nep muntje | blekke mientje. |
| nep muntje | blekke mientje |
| nerf | nèèref |
| nergens | nèrgeraand |
| nergens | nèrgeraans |
| nergens | nèrgaand |
| nergens | nieveraand |
| nergens | nievraans |
| nerveus persoon | zeemellap |
| nerveus, zenuwachtig | zeemelèèchtig |
| nest | nist |
| nestje | nisje |
| net pas | sjuust |
| netjes, schoon, zuiver, goed verzorgd | prôoper |
| nette | goejen |
| neus | snufferd |
| neus | praaj |
| neusje | nuske |
| neuspeuteren | zitte gij piere te vange?? |
| neven | neeve |
| neven | nèffe |
| neven | nòst |
| niemand | gin meens |
| niemand | niemes |
| niemand | geniemand |
| niesen | hatsjieje |
| niet | nie |
| niet | nie |
| niet bekwaam | onbekwaom |
| niet eens | gineens |
| niet gering | ginne prut |
| niet gering, niet mis | nie prut |
| niet getrouwde schoonfamilie | òngewaajd |
| niet goed ziende man | schèle kiep |
| niet helder voor de ogen zijn | schiemere |
| niet kunnen besluiten (spec, bij kaartspel) | rikraoje |
| niet meer | niemir, niemer |
| niet naar huis gaan | plèkke |
| niet veel | niefel |
| niet veel goeds, mis | prut |
| niets | niks |
| niets bijzonders doen | den aop vlôoje |
| niets dan | ènkeld, ènkelt |
| niets, mis | laawloene |
| nieuw | nuut |
| nieuw | nuu, nuut, nuuw |
| nieuw | nuuw |
| nieuwjaar | nuu (w) jaor |
| nieuws | nuus |
| nieuwsgierig | nuuschiereg |
| node | nôoj |
| nodig, van node | nôodeg |
| nogal | rèùm |
| nogal klein | rèùm klèèn |
| nogal wat | hil wè |
| non, zuster | sèùr |
| nonchalant, slordig, achteloos | nonsjelaant |
| nonnetje, zuster | nunneke |
| noodbed | kèrmesbed |
| nooit | nôot, nôot nie |
| noord (en) | nord (e) |
| noorderling, iemand van boven de rivieren | boovemoerdèkse |
| nootje | nutje |
| nopijzer (textiel) | nòpèèzer |
| nopje | nöpke |
| notaris | nootaares |
| noten uit de boom kloppen | noote bosse |
| nou | naa, naaw |
| nou | naaw, naa |
| nou en of | as de verrèkkenis |
| november | noovèmber |
| nu | naa, naaw |
| nu | naaw, naa |
| nu | teegesworreg |
| nu en dan | meejèndan |
| nu meteen | achter mekaar |
| nulletje | nulleke |
| nummer, maat | noemer |
| nylonkousen, nylons | sjaanskouse |
O | |
| O jee! | och jikkres |
| och arme toch | òcheer |
| och arme toch | òchòd |
| ocharm | òchèèrem |
| ocharme | ochéérum |
| ochtend | mèèrege |
| Oerle | Oel |
| oever | waoterkaant |
| of | ofdè |
| of dat | ofdè |
| ogen | kèkers, oogûh |
| ogen | ôge |
| ogen | ôoge |
| ogen sluiten | oew lèùke toedoen |
| ogenblik, moment | ôogenblik |
| oh | ôo |
| oh jee! | òcheer |
| oh jee!, och God | òchòd, òchòt |
| Oirschot | Orschòt |
| Oisterwijk | Osterwèèk |
| oktober | òktoober |
| olie | ullie |
| olie | ollie |
| oliebollen | olliebòlle |
| oliemolen | olliemeule |
| oliën, smeren | ollieje |
| olifant | olliefaant |
| Om de andere dag | Om denaanderste dag |
| oma | ons grutje |
| Oma | zoma |
| oma | grutje |
| oma, grootmoeder | oomaa |
| omdat | omreeje (dè) |
| omdat | omdè, omdèt |
| ome Bart | Bartôom |
| omgaan of opschieten met | akkederen |
| omgeving, buurt | contrèèje |
| omheining, hekwerk, | hèkkes |
| omheining, hekwerk, schutting | gelint |
| omkopen, extra toestoppen, kado geven | bestêeke (vt bestôoke) |
| omlaag | omblêeg, omlêeg |
| omlaag | omlêeg, omblêeg |
| omspitten | omspaoje |
| omstandigheid | omstaandeghèd, omstaandeghèt, omstaandeghèj, (mv omstaandegheeje) |
| omstoten | omstôote |
| omver kletsen | van de sòkke lulle |
| onaangenaam treffen, iemand belazeren, iemand bedonderen, iemand beduvelen | naaje |
| onafgebroken, voortdurend, continu | kon tenuu |
| onbeholpen | aachtkaanteg |
| onbehoorlijk snel eten | spaoje |
| onbehouwen | aachtkaanteg |
| onbemiddelde die het heertje uithangt | kaoljakker, kòljakker |
| onbenullig | klôoteg |
| onbeschaafd type | schobber |
| onbescheiden | onbeschaaje |
| onbescheiden zijn tegen iemand, in verlegenheid brengen | veraffronteere |
| onbetaalde rekening | onbetòlde reekening |
| onbetrouwbaar type, slordig iemand | plöddeke |
| onbewaakt | onbewòkt |
| onder | deronder |
| onder handsbereik | vattesgerêed |
| onderhand, intussen | onderhaand |
| onderhand, intussen, eindelijk | onderaand |
| onderlichaam | krèùs, kröös |
| ondernemen (ww) | òngaon |
| ondernemend iemand | enpreneur |
| onderneming, aanpak | òngaon |
| onderspitten, inspitten | inspaoje |
| onderste gedeelte van een schoen | onderwèèrek |
| ondertussen | tussenbaaje |
| ondertussen, tussentijds | impetèts |
| onderuit | onderööt, onderèùt |
| ondervinden | gewaorwòrre |
| ondervinden | ondervèène |
| onderweg, op komst | onderweege |
| onderweg, op komst | òrweege |
| onderzoek | onderzuuk |
| ondeugd | kattekoad uthoale |
| ondeugd | ondugd |
| ondeugd, kwajongen | gatgedag |
| ondeugend kind | vèèreke |
| onenigheid, heibel, ruzie, twist | pik èn pook |
| ongaarne | nôoj |
| ongans, ongeluk | rompeschompes |
| ongans, ten einde toe, suf | laplaazerus, laplaazeres |
| ongedierte | ongediert |
| ongegeneerd veel vreten en zuipen. | kèèle |
| ongehuwd | jong |
| ongehuwd in verwachting | òngebraand |
| ongehuwde moeder | hègwuw |
| ongeïnspireerd werken | ònklôoje |
| ongeïnspireerd werken | ònklôote |
| ongeïnspireerd werken | ònmèùkele |
| ongekookt | raaw |
| ongelijk | ongelèèk |
| ongelooflijk (overdrachtelijk) | hedde me jou daor! |
| ongelovig | ongelêûveg |
| ongemak, onrust | èèrger |
| ongemakkelijke vrouw | hêût, hêûtemetêût |
| ongemakkelijke vrouw | hêûtemetêût, hêût |
| ongemanierdheid | raaweghèd |
| ongemengd | klaor |
| ongestadig, onbestendig | ongestaojeg |
| ongetrouwde vrouw (beetje op leeftijd reeds) | aaw jong mèske, aaw jongedòchter |
| ongeveer | tenòstenbaaj |
| ongevoelig | ongevuuleg |
| ongezond | bescheete |
| onhandig bezig zijn, aanrommelen | mèùkele, möökele |
| onhandig doen, lummelen, rommelen, knoeien, sukkelen, beetnemen | klôote |
| onhandig iemand | miemöökel, miemèùkel |
| onhandig persoon | hakdòl |
| onhandig persoon | hannek |
| onkruid-eg | onkrööt-êeg, èèzere êeg |
| onlangs, kort geleden | pasgeleeje, pas geleeje |
| onnodig gebruiken, onnodig verbruiken | onverdoens opmaoke |
| onnodig, nutteloos, overbodig | onverdoens |
| onnozel | onnêûzel |
| onnozel mens | gòlliepaop |
| onnozele vrouw | sintemedutska |
| onnozele vrouw, doetje, doos | dôos, (mv dôoze, vkw duske) |
| onooglijk iets of iemand | schabbernak |
| onrecht | onrèècht |
| onrechtvaardigheid | onrèèchvèèrdeghèd |
| onrustig, ongeduldig | ongeduureg |
| ons oma | zoma |
| ons oma | zoma / |
| onsamenhangend praten | fraozele |
| ontbijtkoek | peperkoek |
| ontdoppen (erwten of bonen) | peule, poole |
| onthouden | onthaawe |
| ontmoeten | zien |
| ontriefd | afgespanne |
| ontslag | òllef, òllem |
| ontslag gekregen, ontslagen | gedaon gehad (gedaon gekrêege) |
| ontslag krijgen | konjêe krèège |
| ontstoken oog | snert-oogh of siepooge |
| ontstoken oogjes | soepugskes |
| ontstrengen | bleeze |
| ontwarren | öt de frut doen, èùt de frut haole |
| ontwarren, ophelderen | èùt de frut doen |
| ontwerper van weefpatronen | dèsneteur |
| onverwachts gestorven | ur stiekum tussunuit knepe. |
| onverzettelijk, niet te vermurwen | vierkaanteg |
| onverzorgd kapsel | knoezelbos |
| onvolwassene | snòtpin, snòtneus |
| onvoorzichtigheid, onbehoedzaamheid | onverzichteghèd, onverzichteghèt, onverzichteghèj, (mv onverzichtegheeje) |
| onvruchtbare zandgrond | klapzaand |
| onwel | kwèps |
| onwel, ongans | ongaans |
| onwetend | onkènneg |
| onze hond | onze'nond, onze-joekel |
| onze Peter | zepeer |
| onze, mijn | onze |
| onze, mijn (voor vrouwelijke personen wordt de onzijdige vorm gebruikt) | ons |
| onzekerheid | onzêekerte |
| onzevader | vadderons |
| onzin praten | wenne kwatsert |
| Onzin praten | Sauwelen / |
| onzin uitslaan, sauwelen | leutere |
| onzin, kletspraat | lulpraot |
| onzin, kletspraat | kwatspraot |
| onzin, kletspraat | kwats |
| onzinnig bezig zijn | meukelen |
| oo | ú |
| oog | ôog (vkw ugske, ogske, êûgske) |
| oogje | ugske |
| oogje | êûgske, ugske |
| oogst (en) | ost (e) |
| oogstrontje | padscheet |
| oogzweertje | padscheet |
| ooi | gèrem |
| ooievaar (Ciconia ciconia) | ollievaor |
| ooievaar (Ciconia ciconia) | ôojevaor, ôojver |
| ooit (in het verre verleden) | int jaor blòk |
| ooit, eens, weleens | ôot |
| ook | ok |
| ook | ôok (met nadruk kunde dè ôok), ok |
| oom | ôome |
| Oom Louis | Omelewie |
| oordeel | ordêel, ordil |
| oorlog | ològ |
| oortje | urke |
| oorveeg | flèèr |
| oorvijg, opdonder | vèèg |
| oorzaak | orzaok |
| oost (en) | ost (e) |
| Oosterhout | Osterhawt |
| op andermans zak terend | op schobberdebonk meejgaon |
| op de derde plaats, ten derde | dèrds |
| op de heenweg | geensgòns, giensgòns |
| op de heenweg | ginsgòns |
| op de versiertour gaan | sjanterenel |
| op de vierde plaats, ten vierde | vierds |
| op één na beste kostuum | onderpak |
| op en neer | hèrs èn geens |
| op en neer | van hòt nòr hèr |
| op en neer lopen | sjanzjeere (Fr:changer) |
| op goed geluk | op hooterdekooter |
| op het einde, op het laatst | tèène |
| op het moment dat, terwijl | meejdè |
| op het nippertje | kèmberkurtje |
| op je hakken lopen | hukkele |
| Op pad gaan | Te veld goan |
| op route, onderweg | op roet |
| op staande voet | staantepeej |
| op stap | op rak |
| op stap gaan | op rêep gòn |
| op stap gaan | op sjanternèl gaon |
| op stap, uit vrijen | op sjanternèl |
| op stel en sprong | aboepertaon |
| op tafel opvouwen van een geweven stuk (textiel) | optòffele |
| op tijd | tèds, intèds |
| op tijd, intijds | intèds, intèts |
| op visite gaan | buurte |
| op zijn vroegst, allervroegst | aldervruugst |
| opbergen op zolder | opschôore |
| opbiechten | ötpakke, èùtpakke |
| opbinden | opbèène |
| opblazen | optuutere |
| opboeren | bölleke |
| opboeren, boeren | opbölleke |
| opbrengst | buut |
| opdonder | oplawaaj, oplewaaj |
| opdonder, klap, oorvijg | pèèr (vkw pèrke, pirke) |
| opdonder, klap | opn euker |
| opdonderen | opsoodemietere |
| open | oope |
| open hangende mond | ope trul |
| open mond | trul |
| open riool | blauwe sloot |
| open riool | blauwsloôt |
| open riool | blaawslôot |
| opgave, karwei, uitdaging, beproeving | tèm (p) taosie |
| opgedirkte vrouw | paoskiep |
| opgedronken hebben | öthèbbe, èùthèbbe |
| opgelaten | genillest |
| Opgelicht | Geflest |
| opgeschoten | vèr op scheut zèn |
| opgesodemieterd. | naaj-t-um Pius |
| opgetutte vrouw | hoske |
| opgewarmd eten | prutje |
| ophelderen | öt de frut doen, èùt de frut haole |
| ophitsen | opkieste |
| ophitsen, aanhitsen | opkieze |
| ophoepelen | sjoere |
| ophopen | ophôope |
| ophouden | èùtschaaje |
| ophouden, stoppen | afschaaje |
| ophouden, stoppen, uitscheiden | ötschaaje, èùtschaaje |
| opjutten | voejere |
| opjutten, gek - maken | opjööne (tt opjönt, vt opjönde) |
| opjutten, aansporen, boosmaken | opnaaje |
| opknappen na een ziekte, er bovenop komen (Fr: recouvrir) | verkoevereere |
| opknappen, beter worden | ophippere |
| opknappen, herstellen van ziekte | behippere |
| opladen | oplaoje |
| oplaten | oplaote |
| opletten, oppassen | oppaase |
| oplichter | zakschèèter |
| oplopen | opdoen |
| opmaken | schmoekke |
| opnieuw | oovernuut, oovernuu |
| opnieuw | oppernuut |
| opnieuw | oppenuut |
| opnieuw | opnuu, opnuuw |
| opnieuw | oppernuuw, oppernuut |
| oppassen | ötkèèke, èùtkèèke |
| oppassend zijn | löstere |
| opperman | uuperman |
| oppervlaktemaat (+- 1 / | lupse |
| oprapen | opraope (tt opròpt) |
| opruimen | oprööme, oprèùme |
| opschepper | koaljakker |
| opschieten | mee gang |
| opschieten | mènsie maoken |
| opschieten | spoeien |
| opschieten | affeseren |
| opschieten, voortmaken, zich haasten | affesêere |
| opsmeren | opsmèère |
| opspelen, uitvallen, uitvaren | opspeule |
| opstaande gesteven boord | valdôodpuntjes |
| opstandig, stug, koppig | steeg |
| opstapelen | optaase |
| opstappen | plêtte gaon |
| opstoken | opkieste |
| opstoken | opjèùne |
| opstoken | opnaaje |
| opstoken, aanzetten tot | oplîêre |
| opstoken, aanzetten tot | bokstaopele |
| opstuiven, opvliegen | opstööve, opstèùve |
| optassen | optaase |
| optater, klap, slag, opdonder | flèèr |
| optocht | neege |
| optocht | opstoet |
| opvallende maar domme vrouw | poelepetaot (Fr: poule pintade) |
| opvatting, gedachte | gedaacht |
| opvouwen | òpplooje |
| opwinden | opwèène |
| opzettelijk, expres | èsprès |
| opzienbarend, casueel | kasjeweel |
| opzuipen, opdrinken | opzööpe, opzèùpe |
| ordeloze groep | strêûp |
| ordinair | locht |
| ordinair persoon | sjappie |
| ordinaire types | locht vòlk |
| oren | oore |
| oren ringen | ringelôoren |
| orgel | örgel |
| orgel | örregel |
| osje | òske |
| ossendrijver | òssestaawer |
| oud | aaw, (aawer, aawst) |
| oud | aaw |
| oud garen van garenpijpen stropen om deze opnieuw te kunnen gebruiken (textiel) | pèèpe afsnulle |
| oud ijzer | aaw èèzer |
| oud mannetje | aauw bòske |
| oud mens | sjasseej |
| oud paard | aawe knol |
| oude | aawe |
| oude kaas | aawe kèès |
| oude man | aawe knêûp |
| oude vrijster | aaw poelie |
| oude vrouw | aauw meens |
| oude vrouw | aaw hörk |
| oude vrouwtjes | aaw wèfkes |
| ouderdom | aawerdom |
| ouderdomsgebreken voelen of vertonen | kraoke (begiene te kraoke) |
| ouders | aawers |
| ouderwets | aawverwèts |
| ouderwets | aawerwèts |
| ouderwets | bôêretèèj |
| oudst | aawst |
| oven | oove |
| overal | ooveral |
| overbodige spullen, prullerij | onverdoense dinger |
| overdadig | onverdoens |
| overdreven | schaojlek |
| overdreven netjes gekleed | piejankoow |
| overeenkomen | akkedere |
| overeind | ooverènd |
| overgebleven prakje | braoike |
| overgeven | kitse / |
| overgeven | spauwe |
| overgeven | spauwe |
| overhalen, aanpraten | lèème, (tt lèmt, vt lèmde) |
| overhemd | bazzeroen |
| overhemd | sporthemd |
| overhemd | bazeroen |
| overhemd met losse boord | èngelshèm |
| overhevelen, knuffelen, voortdurend in de hand nemen | haffele |
| overkant | ooverkaant |
| overmorgen | oovermèèrege |
| overnieuw | oovernuu |
| overrijp (fruit) | bökzuut |
| overslaan | hòrènkele |
| overspannen | oovermisterd |
| overtallig, te veelhebben, over hebben | ooverènsie |
| overtollig, overcompleet, te veel | ooverènsie |
| overvloedig | onnut |
| overvol | hupsvol |
P | |
| paadje | pòjke |
| paadje | pèdje, pètje |
| paadje, landweggetje, padje | paojke, pètje, pèdje |
| paadje, padje, landweggetje | padje, patje, pètje, pèdje |
| paal | paol (vkw pòltje) |
| paal (om vee aan vast te maken) | tuier |
| paaldansen | paoldaanse |
| paaltje | pòltje |
| paan, lidgras, kweek (Triticum repens) | paone, èèzergras |
| paar | paor, (vkw pòrke) |
| paard | pert |
| paard | pérd |
| paard | pèèrd, pèrd (vkw pèrdje) |
| paard | pèrd, pèèrd, (vkw pèrdje) |
| paard dat niet vooruit wil | un steeg pert |
| paard en wagen | pèrd èn kèèr |
| paardebloem, pisbloem, (Taraxacum) | pisblom |
| paardemest | pèrsmis |
| paardenbloem | gaanzetong |
| paardenpis / | pèèrdezèèk |
| paardenpoep, paardenstront | pèrsstrònt |
| paardentuig | pèrdegetèùg |
| paardenvijg | pèrdsmòp |
| Paardenvlees | Hotju |
| paardenvlieg, blindaas, daasvlieg, regendaas | blèndaos |
| paardenweek, de week voor de kermis i.v.m. de komende extra kosten | pèrsweek |
| paardevijg | pèrsmòp |
| paardrijden | pèrdrije |
| paars | pèèrs |
| paarsachtig | pèèrseg, pèrseg |
| paarsachtig | pèrseg, pèèrseg |
| paarser | pèrseger |
| paarskleurig | pèèrsèèchteg |
| paartje, koppeltje | pòrke |
| paasbloem, bloemen die rond Pasen bloeien, o.a. narcis, sleutelbloem, madeliefje | paosblòm |
| paasdagen | paosdaoge |
| paasei | paosaaj |
| paasnieuw (nieuwe kleren met Pasen) | paosnuut (in-t paosnuut) |
| paaszaterdag | paoszaoterdag |
| pad | pat, (mv paoj, vkw pètje, paojke) |
| paden | paoj |
| pak shag | buil sjek |
| pak slaag | raopkoek |
| pak slaag krijgen | slaog beure |
| pakje shag | nen buil shag |
| pakje shag | bèùl sjèk |
| pakken | vatten |
| paling | pòlling |
| palmtakje | palmtèkske |
| pand | paand |
| pandjesjas, slipjas | billetikker, köötetikker |
| pandjesjas, slipjas | köötetikker, billetikker |
| panharing | jaop |
| Paniekerig | abetwaar |
| pannenkoek | broeder |
| pannenkoekenbeslag | timper |
| pannenlap | kweezel |
| pannetje | pènneke |
| pantoffel | petoffel |
| pap voor jonge poesjes | poetjespap |
| papier | pampîêr |
| papier | pepîêr, pampîêr (vkw pepierke, pampierke) |
| papieren zak | bèùl |
| papiertje | pampierke, pepierke |
| parallelweg | prèlwèg |
| paraplu | pèèrepluu, pèrrepluu, unne pluu |
| paraplu | pèrrepluu, pèèrepluu, unne pluu |
| paraplu, regenscherm | rèègeschèèrem, unne plûu, pèèreplûu, pèrreplûu |
| parapluutje | pèèrepluuke |
| parasol | pèèresol, pèrresol |
| parasol | pèrresol, pèèresol |
| parelhoen | poelepetaot (Fr: poule pintade) |
| paren | de jensvaart bedissen |
| parmantig, deftig | frêet |
| parochie | pròchie |
| partje, aandeeltje | gezòtje |
| pas, bankpas | paas, baankpaas |
| Pasen | de Paose |
| Pasen | Paose |
| pasklaar | paas |
| passen, stoppen, ophouden | paase |
| passen, schikken | vuuge |
| passend | paas |
| pastoor | unne zieltjeszuuker |
| pastoor | pestoor (vkw pestorke) |
| pastoorsmeid, huishoudster v.d. pastoor | pestoorsmèèd, pestorsmèèd |
| patat frites | friet, frit, frites, patat |
| patatkraam | frietkraom, frietkot, friettent, frietzaok |
| pater | paoter |
| pater capucijn | ne kappesien |
| pater kapucijn | kappesien |
| paternoster, rozenkrans | pòtte (r) nòster |
| patiënt | pesjènt |
| patrijs (Perdix perdix) | petrèès (vkw petrèske) |
| patroon | petrôon (vkw petrontje) |
| pauk | pawk (mv paawke) |
| paus | paws (mv paawse) |
| pauw (Pavo) | paaw (vkw paaweke) |
| paviotje, krullapje, haarkruller | pavveljòt |
| pech, ongelukje (Fr: malheur) | meleur (e), malleur (e) |
| peer (fruit) | pèèr (vkw pèrke, pirke) |
| peertje | pirke |
| peertje | pèrke, pirke |
| peesje, stukje pees, lampe- of kaarsepit | piske |
| peettante | peettaante |
| peil | pèèl |
| pellen, werken | jòppe |
| peluw | pulling |
| pensioen | pesjoen |
| pension | pesjon |
| pepermunt | pimpermunt, pipperemunt, pimperemunt |
| pepermunt | pipperemunt, pimperemunt |
| per ongeluk | prongeluk |
| per slot van rekening | ommers |
| per slot van rekening | op slòt van zaoke |
| peren (fruit) | pèère |
| periodes, maandstonden | reegels |
| persoonlijk | personlek, persôonlek |
| perzik | pèrzek |
| perziken | pèrzekes |
| pet, hoofddeksel bij mannen | klàk |
| Peter | Peerke |
| peter (peter en meter bij doop) | peet |
| petroleum | bronollie |
| peultje | pultje |
| peultjes | sèùkerèrtjes, söökerèrtjes |
| peuteren | meutele |
| piemeltje, fluitje | flötje |
| pier, regenworm | pierwörrem |
| pijl | pèèl |
| pijn, moeite | pènt |
| pijp | pèèp |
| pijp | pèèp (vkw pèpke) |
| pijpen, met de mond seksueel bevredigen, franse massage, orale seks, fellatio | pèèpe |
| pijpje | pèpke |
| pikdonker | pikkedonker |
| pikzwart | kriekzwart |
| pilaar, zuil | pielèèr |
| pilaster, pilaar, zuil | plaster, pielèèr |
| pimpelmees (Parus caeruleus) | blaawköpke |
| pimpelmees (Parus caeruleus) | òsseköpke |
| pincet | plèùsèèzer |
| pincet om pluisjes uit de stof te halen | plöösèèzer |
| pinda | ôlienûtje |
| pinda, olienootje | ollienutje |
| pioenroos (Paconia officinalis) | knillesrôos, kernillesrôos |
| pissebed (Porcellio Scaber) | kèldervèèreke |
| pissen | leutere |
| pist | piest |
| pit van een (steen) vrucht | kròkstêen |
| Piusplein | et Vèn |
| plaaggeest, sar, kwelduivel | plaoggist, plaogstòk |
| plaaggeest, sar, kwelduivel | plaogstòk, plaoggist |
| plaat | plaot (vkw plòtje) |
| plaatje | plòtje |
| plaats | plòts, (vkw plòtske) |
| plaats, plek, vlek | plak, (vkw plèkske) |
| plaats, plek | plèk |
| plaatsen | plòtse |
| plaatsvervanger (Fr: remplacant) | rapplezaant, raplesaant |
| plagen | plaoge |
| plakband, tape, cellotape | plèkbaand |
| plakje | schèfke |
| plakje | schèlleke |
| plakje kaas of ham | schèlleke kèès òf hèsp |
| plakken / | plèkke |
| plakmiddel | plèksel |
| plakmiddel, lijm, gom | plèk |
| plakvingers | plèkfikkes |
| plank | plaank, (mv plaank (e), vkw plènkske) |
| plankje | plèngske |
| plankje | plènkske |
| plannetje | plènneke |
| plant | plaant (mv plaant (e) vkw plèntje) |
| planten (ww) | plaante |
| plantje | plèntje |
| plas | plaas, (mv plaas (e), vkw plèske, plaaske) |
| plasje | plèske |
| plassen | pisse, zèèke, mun èèrepel afgiete, afwaotere, |
| plassen, wateren | leutere |
| plastic zak | plestieke bèùl |
| plat baretachtig hoofddeksel | pots |
| plat mutsje | klòtje, kàlotje |
| plat vlechtwerk van tenen | hòrt |
| plattebuiskachel | plattebèùs |
| plavuis, straattegel | plevöös, plevèùs |
| plavuizen | plevèùze |
| plechtig beloven, erewoord geven, (met gekruiste vingers en vaak door kinderen gedaan) | kröskestèèrve, kröske stèèreve |
| plegen | plêege, (vt plaagt) |
| plein | plèèn (vkw plèntje) |
| pleintje | plèntje |
| pleister | plòster |
| plekje, vlekje | plèkske |
| pleuris, pleuritus | fleures |
| ploeteren, zwoegen | làbêûre |
| plooi aan onderkant broekspijp | plint |
| plotseling | aboepertaant |
| pluim | flòs |
| pluim | plööm, (vkw plömke) |
| pluis | plöös (mv plööze, vkw plöske) |
| pluisje | plöske |
| pluizen | plèùze |
| pluizen | plööze |
| plusfour | dròllevanger |
| plusfour | pòlderbroek, dròllevanger |
| po | pispòt |
| pochette | lèfduukske |
| poeder | poejer |
| poep | scheit |
| poep | schèèt |
| poepen | bouten |
| poepen | broaije |
| poepen | efkes de dérmkes spúúlen |
| poepen | Schete |
| poepen | unne bruine splinter uit oewe rug hoale |
| poepen | schèète |
| poesje, koosnaampje voor vrouw | poetje |
| poetsen, reinigen, schoonmaken | kèùse |
| pogen | perbeere |
| pogingen, probeersels | perbeersels |
| politie | de wouten |
| politie | pliesie |
| Politie | Wouten |
| politie | wouteeee |
| politie agent | vethol |
| politie agent | wout |
| politie bureau | wouten kiet |
| politie, politie-agent | pliesie |
| politieagent | vethol |
| politieagent | pliesiegènt |
| politieagent | flik |
| politiek | pòlletiek |
| politieman | wout |
| politieman (scheldnaam) | vèthòl |
| politieman (scheldnaam) | jûut |
| politieman / | wout |
| pomerans (v. e. biljartkeu) | pommeraans |
| pontificaal, op zijn paasbest, heel uitgebreid | pontefiekaol |
| pook, stookijzer | raokel |
| poortje | portje |
| poosje, ogenblikje | hòrtje |
| poosje, (on) bepaalde tijdsduur, even (tjes) | wèèl. wèltje |
| poot | pôot (vkw potje) |
| pootaardappelen | zètèèrepel |
| pootje | potje |
| pootjebaden | dòkkele |
| pootjebaden, met of in water spelen | poelieje |
| pootjebaden, waden | dòkkele |
| popje | pupke |
| poppenkleertjes | poppeklirkes |
| populier, (Populus) | flierbôom |
| portaal | pertaol |
| portefeuille | pòrtefuulie |
| portemonnee | tès |
| portemonnee, beurs | knip |
| portret | pertrèt, petrèt |
| portret | petrèt, pertrèt |
| postbode | pòsboj, faktèùr, (mv pòsbooje, faktèùrs) |
| postbode | faktèùr, postbooje |
| potje | pötje |
| potkachel | platteböös, plattebèùs |
| potkacheltje | duuveltje |
| potloden | potlooie |
| potloden | pòtlôojer |
| potverdikkeme | gatvergiele |
| potverdikkeme | gaddoome |
| potverdorie | godnondeju |
| Potverdorie | Potvergimmegallege |
| potverdorie | jandoome |
| potverdorie | pòtverdeeseme |
| potverdorie | pòtverdrie |
| potverdorie, bastaardvloek | pòtverdimme |
| praat | praot, (vkw pròtje) |
| praatgrage mond | bèbbel |
| praatjes, roddels | pròtjes |
| praatjesmaker | veulpròts |
| praats | pròts |
| praatzieke vrouw | klètsmadam |
| prakje, stukje braadvlees, gebraden vlees | braojke |
| prakken | britse |
| prakken (van aardappels) | britsen |
| praten | kappetunnie |
| praten | praote, (tt pròt, vt pròtte) |
| pré, voordeel, zakgeld | preej |
| precies | sjuust |
| precies hetzelfde, net eender | haorinder |
| precies wat ik had verwacht | krek wek docht |
| precies, juist, correct, zojuist, daarnet | krèk |
| preekstoel, kansel | prikstoel |
| prei | praaj |
| prepareren | pripperêere |
| presentatie | prizzentaosie, prissentaosie |
| presenteren, aanbieden, geven (Fr: présenter) | prissentêere |
| presteren | klaorbraoje |
| presteren, (goed) werk leveren, geven (Fr: présenter) | presontêere |
| pretentie | pertènsie |
| prijken | prèèke, (tt prèkt, vt prèkte) |
| prijs, geluk | prèès, (mv prèèze, vkw prèske) |
| prijsje | prèske |
| prijzen | prèèze |
| prijzen, loven (ww) | prèèze, (tt prèès, vt prêes) |
| prikkeldraad | pindraod, pindraot |
| prikkeldraad | pinnekesdraod, pinnekesdraot |
| priktol | pindòl |
| proberen | perbeere |
| problemen, pech, ongelukje (Fr:malheur) | malleur (e), meleur (e) |
| proces, procesverbaal | persès |
| processie | persèssie |
| proefje | prûufke |
| proeven | pruuve |
| profeet | prefêet |
| profetie, voorspelling | prefèssie |
| profijt, voordeel | prefèèt |
| profiteren, gebruikmaken | pròffetêere |
| pronkkamer, salon | goejkaomer |
| propje | pröpke |
| proppenschieter, klapbus | klabots |
| pruik | pröök (vkw prökske) |
| pruikenmaker | pröökemaoker |
| pruikje | prökske |
| pruim, ook tabakspruim | prööm (vkw prömke) |
| pruimen | prèùme |
| pruimen (ww) | prööme (tt prömt, vt prömde) |
| pruimentijd | prèùmetèèd |
| pruimentijd | pröömetèèt |
| pruimpje | prömke |
| pruimtabak | prèùmtebak, pröömtebak |
| prutsen, knoeien | pielieje |
| prutsen, prullen | frutte |
| prutswerk | pieliewèèrek, pieliewèèrk |
| psychiater | praotdokter |
| puddingbroodje | puddinglip |
| puddingbroodje | puddinglip |
| puimsteen | pömstêen |
| puist | pöst |
| pulken, peuteren | pölleke |
| puntzak | tuut |
| putje voor afwaswater, zinkputje | môosputje |
| putter (Carduelis carduelis) | distelvink |
Q | |
| quasi | kwansèùs |
| quasi per ongeluk | prongeluk èsprès |
| quasi-welgesteld | kaol |
| quasi, schijnbaar, kwansuis | kwansöös, kwansèùs |
R | |
| raadslid | raotslit (mv raotsleeje) |
| raadzaam | geraoje |
| raam | raom (mv raome, vkw ròmke) |
| raampje | ròmke |
| raap | raop (vkw ròpke) |
| raapkoek, veevoederkoek | raopkoek |
| raapolie | raopollie |
| raapolie | smout |
| raapstelen | kiltjes |
| raar | aoreg |
| raar | aorig |
| raar, eigenaardig, aardig, behoorlijk | aoreg |
| raaskallen, onzin vertellen | raoskaole |
| rabarber | rebarreber |
| radbraken | ròjbraoke |
| raden | raoje |
| raderen | raojer |
| radijs (Raphanus) | knòlderredèès (vkw knòlderredèske) |
| radijsje | redèske |
| radmaker, wielenmaker | raojmaoker |
| rafel | rèffel |
| rafelen | rèffele |
| rafels | rèffels |
| ragebol | raogesbòl, raoversbòl, raovesbòl |
| ragebol | raobe (r) sbòl |
| rail | rils (mv rilze) |
| raken, geraken | raoke, (tt ròkt, vt ròkte) |
| rakkers | klôotjong |
| ramen (ww) | raome (tt ròmt, vt ròmde) |
| rammelaar | rammelèèr |
| ramp | raamp |
| rand | raand (mv raande, vkw rèndje) |
| randen, overslaan, erlangs lopen, de meet passeren | raande |
| randje | rèndje |
| rank, slank | raankel |
| ransuil (Asio otus) | katèùl, katööl |
| ransuil (Asio otus) | katööl, katèùl |
| ranzig | gaars, gaarsteg |
| ranzig | raanzeg |
| ranzig | rènzeg |
| rare kwast | appetjoek |
| rare man | aorige mééns |
| ratelen | raotele |
| rauw | raaw |
| rauw geklopt ei, omelet, pannenkoek | strèùf |
| Rauwbraken | Raawbraoke |
| ravage, schade | rinnewaosie |
| razen | raoze |
| recht-toe-recht-aan, rechtuit | rèèchttoevort |
| recht, vlak | rèècht |
| rechtdoor | rèèchtendeur |
| rechte | rèèchte (n) |
| rechts (voermannentaal) | hèèr, hèr |
| rechtspreken (ww) | rèèchte (ww) |
| rechtvaardig | rèèchtvèèrdeg |
| rechtvooruit, rechtuit, zoals het hoort | rèèchttoevort |
| reclame | reklaome |
| redderen, regelen, organiseren | riddere |
| redelijk, tamelijk | rillek |
| reden | reeje |
| redeneren | riddenêere |
| reeds, alvast | vast |
| reeks | riks |
| reep | rêep |
| reep spek | speklepke |
| reepje | ripke |
| reeschaaf, rijschaaf | reejschaof |
| regelen | ritsele |
| regelmatig | geduureg |
| regelmatig | gereegeld |
| regen | buijl |
| regen | maaiem |
| regen | rèège |
| regenbui | hoosbui |
| regenen | rèègene, rèngele |
| regenen | zèèke |
| regenen | rèngele, rèègene |
| regenworm, pier | pierwörm |
| regenwormen | pierwörreme |
| regime, norm (Fr: rigueur) | regeur |
| reiken (ww) | rèèke (ww) |
| reilen (ww) | rèèle (ww) (tt rèlt, vt rèlde) |
| rein | kèùs |
| reis | rèès (vkw rèske) |
| reisje | rèske |
| reiskoffer | valies |
| reizen (ww) | rèèze (ww) (tt rèèst, vt rêes) |
| reiziger | rèèzeger |
| religieus | rillegjeus, riggelieus |
| relikwie | rillekwie (mv rillekwieje, vkw rillekwieke) |
| reparatie | ripperaasie |
| repareren | ripperêere |
| repertoir, lijst | rippertwaar |
| repeteren, oefenen | rippetêere |
| repetitie, proefwerk | rippetiesie |
| republiek | rippebliek |
| reserve | vervat |
| restje (s) | kliske (s) |
| restje, klein beetje | kwèlleke |
| reukwater | ruuk |
| reukwater (Fr: eau de Cologne) | onjeklonje |
| reuma (tiek) | rimmetiek |
| reuzenrad | hoogaatie |
| reuzenrad | hooggaattie |
| reuzenrad | hooggaatie |
| ribfluweel | mesjèster |
| rijden (ww) | rèèje (ww) (tt rèj, vt reej) |
| rijden, een reep afsnijden (ww) | rêepe (ww) (tt ript, vt ripte) |
| Rijen | de Rije |
| Rijen (gem. Gilze-Rijen) | de Rèèje |
| rijf, hark | rèèf, (mv rèève, vkw rèfke) |
| rijgdraad | driegdraot |
| rijgen | driege |
| rijgen (ww) | rèège (vt rêeg) (ww) |
| rijgnaald | rèègnòld |
| rijk | rèèk, (rèèker, rèkst (rèèkst) - rijker, rijkst) |
| rijkaard | rèèke stinkert |
| rijken | rèèke |
| rijksdaalder (vijftig stuivers) | fèfteger |
| rijksdaalder (vijftig stuivers) | rèksdòlder, fèfteger |
| rijkst | rèkst, rèèkst |
| rijmen (ww) | rèème, rèèmele (ww) (tt rèmt, vt rèmde) |
| rijp | rèèp |
| rijpen (ww) | rèèpe, (ww) (tt rèpt, vt rèpte) |
| rijsplank (waar brooddeeg op ligt te rijzen) | rèèsplaank |
| rijst | rèèst |
| rijstebloempap | lammekespap |
| rijtje | risje, riske |
| rijtuig | geraaj |
| rijzen (ww) | rèèze (ww) (tt rèèst, vt rêes) |
| rikken (kaartspel) | rikke |
| ring | rink |
| ringetje | ringeske |
| riskeren, wagen, risico nemen | rieziekêere |
| ritselen | knispere |
| rivierzand | schèèrp zaand |
| rochel, fluim | grutvaojer |
| roddel | praot |
| roddel | ààchterklap |
| roddelaar | klèptiet |
| roddelen | ààchterklappe |
| rode | rôoje |
| roede | roej |
| roemen, loven | bestööte |
| roemen, tevredenheid betuigen | stèùte, bestèùte |
| roepnaam van Peter, Pieter en Piet | Pêer (vkw Pirke) |
| roerdomp (Botaurus stellaris) | ôomphôore |
| roerdomp (Botaurus stellaris) | pomphôore |
| roeren | ruure |
| roffel | roefel |
| roffelen | roefele |
| rogge | ròg |
| rok en blouse en eventueel jasje, van dezelfde stof | kombieneetje |
| roken | smoore |
| roken (ww) | rôoke, (tt rokt, vt rokte) |
| roken, conserveren d.m.v. rook | rêûke, (rukte, gerukt) |
| rokje | rökske |
| rommel | ròtsooj |
| rommel | ròtzôoj |
| rommel, zootje | zôoj |
| rommelige kamer, rommelkamer | pötjesmèrt |
| rommeltje, troep, bende | gòlderèèj |
| rommeltje, troep, bende, warboel, mengelmoes | hutseklùs |
| rondom | ommetom |
| rondom | rontelom |
| rood | rôoj, rôot |
| rood haar | den blauwe, vuurvlam, vuurtoren, koperen-helm, roesthelm |
| roodaarde, dodekop | rôojsel |
| roodachtig | rôojeg |
| roodmaken v.d. vloer met rôojsel (ww) | rôoje |
| roof, wondkorst | rôof (vkw rofke) |
| roofje, wondkorstje | rofke |
| roofvogel, buizerd (Buteo buteo) | klamper |
| roofvogel, buizerd (Buteo buteo) | klampert |
| rooien (ww) | rôoje |
| rookworst | kookwòrst |
| roomboter | goej botter |
| roomboter | goej boter |
| roomboter | goej booter |
| rooms | roms |
| rooster | russel |
| rotjong | snotpin |
| rotjongens | die klôotjong |
| rotvent | kwalaaj |
| rotzak | gòtvergrammer |
| rotzooi | koeft |
| rouwauto | lèèkwaoge |
| rouwen | raawe |
| royaal | rejaole maot |
| royaal, gul, vrijgevig | rejaol |
| roze | raaze |
| rozenkrans | rôozekraans |
| rozenkrans / | pòtternòster |
| rozenkransgebed, gebedscyclus | rôozenhuudje |
| rozijn | rezèèn (vkw rezèntje) |
| rubber (Fr: caoutchouc) | kesjoe |
| Rugdijk | Rugdèèk |
| ruif | rööf (vkw röfke) |
| ruifje | röfke |
| ruig, ruw | röög, (rööger, rögst - ruiger, ruigst) |
| ruigte | raaweghèd |
| ruigte, onkruid, wildernis | rögt |
| ruiken | ruuke |
| ruilen | rèùle |
| ruilen (ww) | rööle, (tt rölt, vt rölde) |
| ruilen, verwisselen | tèùtele |
| ruim | rèùm |
| ruim | rööm, (vkw römke) |