daar komt de pastoor weer een sigaar halen | dao kump dae wiewatermetroeës weer sigaar haole |
daar sta ik van te kijken! | haes se nag wäörd! |
Die is niet goed bij zijn hoofd | Dae is door de ratte besjnuffelt |
Die is niet wijs | Det is 'ne geklaadsde |
een joint in de morgen is een dag zonder zorgen | unne fakkel in de morge is unne daag zonger zörge |
Een miskraam | Dao is de kér opgekiep |
een ongelikte beer | 'nen ongelekdem baer |
Een vreselijke vrouw | Ein nut bieës |
Er is een flinke bui op komst | Dao zien ze d'r ein aan 't inlaajje |
ga je naar de schuur dan is je dag helemaal top | Geis se nao de sjop, den ken dienen daag nimmer kepot |
Goh, wat is die man dik | Dae mak zig vuer unne sjoènen hieès neet bang |
helemaal niets uitvoeren | de kloeëte ligge te sjoere |
Het is nat, koud en rillerig (weer) | Ut is naat, kaad en sjuverechtig (weer) |
Hij is niet goed wijs | Dae is neet gans richtig |
Hij wordt vergeetachtig | Ut begint um drònger te laupe |
Hij zit in het gesticht | Dae zit in Venraoj |
Iemand die veel rookt | Dae rauk wie de sjouw van Tieglia |
Ik ben sprakeloos | mich versleit d'n oam |
Ik heb er genoeg van! | Ich heb tes vol! |
Je heb een hoofd als een clown en die staat je zo goed. | Dôw haes eine kop als eine kloon, en dea steit dich zoë sjoen. |
Je kunt de pot op | Dow kens mich de poekel roetse |
je kunt de pot op | lek mich de zök |
jeetje mina | moadekke |
koude handen | kaai heng |
lawaai maken | leave (=leven) maken |
nu en dan | mei en den |
Op de Knieën met gevouwde handen bidden | Oppe kneen met gevaaide heng baeje |
op zijn Tegels | op zien Tegels |
Over een bot mes | Daomet kense op dien vot nao Kaevelaer rieje |
Stil, er luisteren kinderen mee | Zjwieg, d'r zitte doéve op ut daak |
Verdorie, zegt Sjang tegen Sjeng (Jan), mooie ham, Sjeng | Tomme, zäed Sjang tége Sjeng, sjoëne sjink, Sjeng! |
volkomen geschift! | as dae wys is zien alle gekke wys |
voor mijn part | veur mien pert |
wat er ook zal gebeuren................ | al geit kuupke d'n boam oet....... |
Wat zeg je me daarvan?! (heb je nog woorden!) | Haese nag wöard! |
zijn gang laten gaan | laote gewaere |
(al) vast | alvas |
(al) vast | alves |
(n) iemand | (n) emes |
's avonds | saoves |
's maandags | sjmaondigs |
A |
aalbessen | miemere |
aardappel | petat |
aardbeien | aerbaeze |
adem | aom |
af | aaf |
af en toe | mei en den |
afgeleverd | aafgeleverd |
afslaan | aafsjlaon |
afwasdoekje | sjôttelsplak |
Ajju (adieu) | hojje |
aju (us) | hoije |
alleen | allein |
Altaar | Altaor |
apart | apert |
appelstroop | kroët |
arm | erm |
avond | aovend |
azijn | aek |
B |
Baarlo | Baolder |
bakker | bekker |
balkenbrij | kerboet |
band | bangk |
banden | beng |
Bangerik | Sjiéthöes |
bedankt | Bedangk |
bedroefd | bedreuf |
been | bein (sleeptoon: / en dan ) |
beetje | bietje |
begon | begôs |
begonnen | begôs |
bekvechten | Sjtraevelle |
beledigen | beleidige |
Belgie | Bels |
benen | bein (stoottoon / ) |
benen | béin (stoottoon) |
bezem | bessem |
bidden | baeje |
bij | beej |
bijl | biel |
bijna | intrint |
bisschop | bussjop |
blaadje | blaedje |
blaasinstrument | träöt |
blad | blâad |
bladeren | bláar |
Blerick | Blierik |
Blijf | Bliëf |
bloei | bleuj, bleuje |
boek | book (stoottoon) |
boek | book |
boeken | beuk |
boem! | paaf! |
boerenkoolstamppot | boeremoos |
boodschappentas | kallebas |
boom | boum |
bord | telder |
bordje | sjuttelke |
Bordje (plakkaat) | Bördje |
borreltje (jenever) | dröpke |
borstel | börstel |
borstrok | liefke |
bot | knaok |
boter | bótter |
boterham | snitje wek |
boven | Baove |
braadpan | braojkaetel |
bramen | braomele |
branden | branne |
brandweer | brangkwaer |
breed | breid |
broek | bôks |
broekzak | bôksetès |
broekzak | tes |
broer | broor - breurke - breurs |
Brood | Wek ( wekske) |
brood (roggebrood) | broëd |
brood (witbrood of bruinbrood) | wêk (witte wèk of broène wèk) |
brood met witte kandij korrels | kluntjuzzewek |
Broodmager | Unne sjreggendek |
brug | brögk |
bruin | broën |
brutaal | vreg |
bui | bu |
buik | pens / boëk |
buiten | boéte |
C |
Carnaval | Vastelaovend |
cel | kotje |
cervelaatworst | druëgwors |
chocolade | sjoklaat |
Collectezak (Kerk) | Klingerbuúl |
Couque de Dinant | Koekdenang |
D |
daar | dao |
daar | doa |
dag | dâag |
dagen | dáag |
dak | dâak |
dat | det |
de pook (kachel) | ut raökeliezer |
De W.C | 't hüske |
de W.C. | boutdoës |
de W.C. | plee |
Deze keer gaat het niet door | Dees reis, guf ut d'r genne |
dichtbij | doënnbeej |
die | dae (mannelijk) |
die (vrouwelijk) | die, det, het |
dik | diek |
dikwijls, vaak | dök, döks, dökker |
doe | doot |
doen | doon |
dooien | duëje |
door de weekse schoenen | swaerdigse sjoon |
Doordeweeks | Doordewaeks |
doordeweeks | sjwaerdes |
doordeweeks | sjwerdes |
doordeweekse kleren | sjwaerdigse klijer |
Dopen | Duipe |
draagtas | kallebas |
draaien | drejje |
dromen | druime |
droog | druueg |
Dropwater | Sjuùmke (sjuùmke trékke) |
dropwater (laurierdrop) | Sôkkerpáek |
Duitser | Pruus |
Duitsland | Pruuses |
duizend | doëzend |
duwen | düjje |
dweilorkest | joekskepel |
E |
Eau de Cologne | Ònjeklònje |
echt (typisch) | richtig |
Echtgenoot | de mins (mins=man) |
eekhoorn | eiketske |
eekhoorn | eikketske |
een | ein (e) |
een dode | unne doe:je |
een man | unne mins |
eeuw | iew |
Egypte (buurtschap in Tegelen) | Egiepte |
eieren | eier |
eigenaar | eigenaer |
eind | ing |
emmer | eimer |
enige | inkele |
enige (de ~) | ensigste |
ergens | örges |
even (tjes) | efkes |
F |
familie | femilie |
fauteuil | praos |
Feestdag | Fiësdaag |
feestvertoon | fiësvertoën |
fijn (letterlijk) | fýn |
fijn, fijner | fijn, fender |
FIJNE | sjoeëne |
floot | flödde |
G |
gaan | gaon |
gat | gaat |
gedacht (voltooid deelwoord) | gedóch |
gedoe | gedeuns |
gedoe | gedoons (oorspronkelijk) |
geel | gael |
geest | geis |
gegaan | gegangen (gegaon) |
gekund | gekos |
Geloof | Geluif, Gelauf |
geloven | geluive |
gemakkelijk | mekkelik |
gemeen | nut |
genoeg | genóg |
gereed | vaerdig |
gevaar | gevaor |
gevaarlijk | geviërlijk |
gevonden | gevonge |
gewoon | gewoeën |
glas | glaas |
glijbaan | roetsjbaan |
glijden | sjliddere |
goededag | gôjjen-dáag |
Goh! | maodekke! |
gootsteen | paolingsjtein |
gordijnen | gerdiene |
goud | gold |
graag | gaer |
Graf | Graaf |
gras | bleik |
gras | bleik |
groeien | greuje |
groen | greun |
groeten bij weggaan | hôjje |
grof | graof |
groot | groeët |
groter | grótter |
H |
H - Z | Heuvels-zone |
haar (jonge vrouw of meisje) | öm |
haar (vnw) | eur |
haarknotje | Trülke |
ham | sjink |
hampunt | sjinketömpke |
handen | heng |
handschoen | haas |
handtas | kallebeske |
hard | hel |
hard huilen | Baöke |
hart | hert |
hedentendage | allewiel |
heeft | haet |
heel | gans |
heel, intact | alik |
heen | haer |
hees | sjraap |
heet | heit |
heette | hoot |
helemaal | gans |
helemaal | ram |
helemaal niet | gaar neet |
hemd | hemp |
het | ût |
het gebruik | 't gebróek |
het smaakt | 't sjmak |
heten | heite |
hier | heej |
hitte | hets |
Hoe gaat het? | Wie geit ut? |
hoed | hood |
hoedje | hudje |
hond | hónk |
honden | hung |
Hondje | eine kleine honk |
hoofd | kop |
horen | huuere |
houden | haje |
hout | Holt |
houtskool | aomere |
huilen | Baöke |
huilen | zumpe |
Huilen (zachtjes) | Greize |
huis | hoe:s |
huis | hoés |
huismus | moets |
huizen | Huuzer |
I |
Iedereen | jiderrein |
iemand die flauw doet | unne maelige petat |
iets, wat | get |
ik | ich |
ik hou van je | ich haaij van dich |
ik was | ich waar |
in Reuver | oppe Ruiver |
in Steyl | op Sjteyl |
J |
ja | jao |
jaar | jaor |
jaloers | zjeloers |
jammer | jaomer |
Je bent gek | Van de poekel geroútsje |
je bent helemaal gek | dow tiks gaar neet richtig |
jicht | gich |
jij | dôw |
jij | doow |
jij | dôw |
jij komt | doow kumps |
jij meent | dow mens |
joint | friettetoe-oet |
joint | tiel, pater, fakkel, jikkel, stick |
jong | jónk |
jongen | jong |
K |
kaantjes | kömkes |
kaas | kiës |
Kaldenkirchen | Kaakerke |
kam | kamp |
kammen | keime |
kandijbrood | klöntjeswek |
Kapelaan | Keplaon |
kar | ker |
kar | kiets |
kers | kurs |
Kerstmis | Körsmis |
Kerstnacht | Körsnach |
ketel | kaetel |
Keukendoek | Sjòttelhandook |
Keulen | Kölle |
kikker | kwekvors |
Kikkervisje | Poelpekske |
kikkervisjes | poelpekskes |
kind | kink |
kinderachtig | kingerechtig |
kinderen | kinger |
kindje | kiendje |
kinkkeren | kölse |
kip | kiep |
klaar | klaor, vaerdig |
klaar | vaerdig |
Klapperpistooltje | pesjtungskesgewaerke |
kleed | kleid |
kleedje | kledje |
kleermaker | sjnieder |
klein hokje | kabuitske |
kleiner | klender |
kleren | kleier |
kluis | kloes |
knalhoedjes | pesjtungskes |
knie | kneen |
knieën | kneen |
knikkeren | kölse |
knipmes | kniep |
knoeien (zitten te ~) | knóddele |
koeien | ku |
koekje | pletske |
komt | kump |
kon | kos |
konijn | kníen (sleeptoon) |
koning | keuning |
kont | vót |
kop (je) | tas, täske |
kopen | koupe |
kopje | tas |
korst van boterham | körsje |
koud | kaad |
koud | ozelig |
koude | keld |
koude rilling | kaaje sjuver |
kousen | sök |
kraakbeen | knoers |
krentebrood | krintemik |
Krentenbrood | pruumkes-wék, krinte-wek |
kruik | kroek |
kruis | kruuts |
kruisbes | sjtaekbaer |
kruisbessen | sjtaekbere |
kruiwagen | sjurkèr |
kruiwagen | sjörker |
kruk | krök |
kuil | koel |
kus | kös, kösmoel, noet |
kusje | kösmuulke, nuutje |
kwijt | kwiét |
L |
la (lade) | trek |
laag | liëg |
laars | sjtevel |
laat hem zijn gang gaan | laot um gewaere |
laatste | letste |
lachte hij? | lachdene? |
lang | lank |
lantaarnpaal | luchtepoal |
laurierdrop | sôkkerpaek |
lawaai | besjtakel |
leeg | laeg |
lekken | leeke |
lepel | laepel |
leraar | lieraar |
leraar | meister |
lerares | lierares |
libel | gaarepaap |
licht | leech |
lief | leef |
lieveheersbeestje | aoliebieësje |
lijken op | sjtale op |
links | krangs |
lomperd | hampeleman |
lopen | lauoe |
lopen | laupe |
lucht | loch |
lucifer | zjwaegelke, zjwaevelke |
luiden (klein klokje) | klimpe |
M |
Maart | Miert |
machtig | mechtig |
maken | maake |
man | mins |
medelijden | compassie |
mee | mei, met |
meest | meis |
meester | meister |
meisje | maedje |
meisje | maedje |
melk | mellik |
menen | meine |
mens | mins |
merkte je 't? | merksdesenet? |
mes | mets |
meteen | mettegang |
Middeleeuwen | Middeliëuwe |
Mier | zekdimpel |
mij | mich |
Mik (brood) | Wek |
misdienaar / misdienette | misdeener / misdeenette |
moe | muug |
moeite | meuite |
Mok | Tas |
mol | moodworm |
momenteel | allewiel |
mooi | fijn; sjoeën |
muis | moes |
mus | moets |
muur | moer |
N |
naaien | neie |
naakt | neks |
naar | nao |
naast | naeve |
nat | naat |
navel | boeknagel |
nee | nae |
neus | naas |
niemand | nemes |
niet stil kunnen zitten | sjravele |
nieuw | nie |
nieuw | niej |
Nijmegen | Numwaege |
nodig | nüedig |
noemen | neume |
nog | nag |
nu | noow |
O |
olie | aolie |
Onbeschoft | Onbesjoef |
onderbroek | óngerboks |
Ondertussen | Allewiëls |
onderzoek | ongerzeuk |
ongeveer | ongevier |
onrustig op stoel e.d. bewegen | sjravele |
ons | ós |
onwaarschijnlijk | onwersjienlik |
onze | ózze |
Onze Lieve Heer beestje | Aoliebiësje |
onzin | kolder |
oog | oug |
ook niet | onneet |
ook nog | onnag |
oud | aad |
ouderdom | alderdôm |
ouders | elders |
oven | aove |
oven | oave (oa is opener klank dan ao in saoves) |
over | euver |
P |
paard | paerd |
pan | kaetel |
pannelap | tieske |
papier | pepeer |
Parijs | Parys |
Pasen | Paose |
passant | vurbeejgenger |
pastoor | pesjtoeër |
pier | perik |
pilaar | zuul |
politie | pliesie |
praten | praote |
precies | percies |
precies | percys |
priem | zuul |
proeven | preuve |
Q |
Quatre Bras (kruispunt) | Katterbraa |
R |
raapstelen | sjteelmoos |
regenpijp | raegenpiep |
regenworm | perik |
Reuver | Ruiver |
Roermond | Remungk |
roggebrood | broët |
rommel | krempel |
rug | rugk |
ruggen | rugke |
ruiken | ruuke |
ruilen | kóetele |
ruilen | toese |
S |
salamander | aektes |
Sam en Moos (pro) | Tunnes en de Schaele |
schaar | sjiër |
schade | sja |
schaduw | sjadu |
schande | sjang |
scheef | sjeif |
schelen | sjille |
schoen | sjoon |
schoenen | sjoon |
schoenmaker | sjoester |
schoenveters | sjoonreeme |
schone kleren | sjoene kleier |
schooier | sjurger |
school | sjoel |
schoot | sjlup |
schop | sjöp |
schor in de keel | sjraap in de kael |
schort | sjollik |
Schort | Sjòlluk |
schot | sjeut |
schotel | sjóttel |
schreeuwen | sjriëve |
schrijven | schryve |
schrijven | sjríeve |
schrijven | sjryve |
schuin | sjuuns |
schuur | sjop |
schuurtje | sjöpke |
sinaasappel | appelesien |
sinasappel | appelesien |
Sint Maarten | Sintermerte |
sla | sjlaat |
slaag | zjwaap |
slaan | houwe |
slager | sjlechter |
slee | sjlei |
slim | sjlum |
smaakt | sjmek |
smal | sjmaal |
sneeuw | sjnië |
sneeuw | sjnie-je |
sneeuwen | sjniëje |
snijden | sjnieje |
snoepje | babbelaer |
snoepje | babbeleer |
soldaat | sjoldaot |
soms | mei |
soort | soart |
spelen | sjpeule (sleeptoon, eerst / , dan\) |
spiegel | speegel |
spoelen | sjpéule (dus met stoottoon) |
spoor | sjpoar |
spul | grei |
staart | sjtert |
station | sjtasie |
steden | sjtaej |
stelt | sjtelt |
stem | sjtum |
stinken | meuren |
stoel | sjtool |
stok | sjtek |
stomdronken | knônnezat |
storen | sjteure |
straat | straot |
straf | sjtraof |
stroom | sjtraum |
stroop | kroet |
stropdas | sjlieps |
Stuntelen | Sjravelle |
Stuntelen | Sjtraevelle |
suiker | sókker |
Swalmen | Zjwame |
T |
tafel | taofel |
tand | tank |
tanden | teng |
teer (pek) | ter |
tegenwoordig | taegeswöardig |
teken | teike |
Telefoon | Tillefoon |
terug | truuk |
thee | tië |
toffee | kleever |
tot | toet wies |
trompet | tröät |
trots | gruuëts |
trots | sjtoals |
tuin | haof |
tuin | hoaf (oa is opener klank dan in Baolder) |
tuinbonen | wölle boene |
twaalf | twelf |
U |
U | geej |
U (naamval) | ug |
uit | oe:t |
uitnodigen | oetneudige |
uitnodiging | oetnuuediging |
uur (tijd) | oor |
V |
vaak | duk |
Vaak | dök |
vaatdoek | sjôttelsplak |
vaatdoekje | shötelsplak |
vandaan | vandan |
varken | koes |
varken | verke |
vast wel | ves waal |
veel | veer |
veel | vuel |
ver | wiéd |
Ver hier vandaan | Wiéd öwèg |
Verdomme | Godsammezegene |
verdomme | hasses kinger |
verkouden | verkaad |
verliezen | verlere 2 / 3p verluus verloar verloare |
verliezen van naalden (kerstboom) | ruûzele |
verse worst | broadwors |
verstandig | versjtendig |
verstoppertje | bergemuuske |
verstoppertje | verbergemuuske |
vest | waemuske |
vest onder 'n driedelig kostuum | rumpke |
vet | fatsig |
vies | fýs |
Vishengel | Visgaerd |
vlaamse gaai | blauw mark |
voegen | veuge |
voelen | veule |
Voetveeg | Nolles |
voor ( plaatsduiding) | veur |
Voor (jou) | Vur (dich) |
vooraanstaan | veuraansjtaon |
vorig | vurreg |
vork | forchet |
vork | verchet |
vraagt | vrüeg |
vreemd | vremd |
vriend | kammeraod |
vriest | vruus |
vriezen | vrere |
vroeg | vruug |
vrouwen | vroulu |
W |
waaien | weie |
waar | woeë |
waard | waerd ( (sleeptoon / en dan ) |
waarde | waerd (stoottoon / ) |
wagen | waage |
wal | WatJoa? |
warm | werm |
was | waar / waas |
weegschaal | weagsjoal |
week (bnw) | weik |
week (zn) | waek |
weer | waer |
weer (sgesteldheid) | waer |
weer, opnieuw | weer |
weg | waeg |
weinig | wiënig |
wel | waal |
werd (en) | wo (o) r (e) |
wereld | weld |
wie | wae |
wieg | weeg |
wij | weej |
wilgenkatjes | kattemieskes |
wind | wink |
worden | waere |
wordt | wuurt |
wortelenstamppot | wortelemoos |
Z |
zacht | zaach |
zachte | zaachte |
zadel | zaal |
zakdoek | tessendook, snotlap |
zakje | zekske |
zand | zank |
zeep | zeip |
zeggen | zècge |
zelfde | zelefde |
zich melden | zich melle |
ziek | krank |
zien | zeen |
zij (jonge vrouw of meisje) | het |
zoek | zeuk |
zoeken | zeuke |
zoet | zeut |
zonde | zung |
zout | zaat |
zuil | zuul |
zult hoofdkaas | huidvleis |
zuur | zoeër |
zuurkool | zoeërmoos |
zwaaien | zjweie, winke |
zwak | zjwaak |
zwartwit | söckerpeak |
zweep | sjmik |
zweetvoeten | zjweitveut |
zwembad | zjwumbad |
zwemmen | zjwumme |