aandacht van 't andere geslacht hebben | sjans höbbe |
aanstalten maken om te vertrekken | zich biejein pakke |
absoluut niet! | nog neet, al heijst 't gaer! |
af en toe | mit toere |
afgelegen wonen | in 'n boetenie wone. |
afkomst valt niet te loochenen | Zèt eine kwakkert op eine stool, op den doer vilt er toch weer truuk in d'n pool! |
alles door anderen laten opknappen | Hae liët zich de vot noadrage |
Als alles door mekaar ligt | Dat is mich hiej eine dooreine |
Als een persoon met iets begint, volgt de rest vanzelf. | es ein koo de start op stuk, beginne ze allemaol te bieze. |
Als er zand in het eten zit | Dat sjoert de maag!! |
als het god belieft! | es God bleef! |
als iemand geen honger heeft wanneer 't etenstijd is | dan aet dich mer get veur d'n hònger dae kump!! |
Als je alles van te voren wist..... | Es ich alles van te veure wis, lag ich mich veur dat ich veel! |
Als je dood gaat, neem je niets mee!! | ' T letste humme haet gein tesje!! |
als je niet wilt luisteren krijg je een mep! | Es-te neet loesters döp ich dich ein! |
als men geen raad meer weet | wat noe gezónge? |
antwoord op de vraag `waar is die en die persoon?? ` | `In zien vel, es er nog neet geströp is!! ` |
bang zijn voor iets of iemand | strank 'öbbe veur get of emes |
bedrogen uitkomen door veronderstellingen | Mit meine besjeet zich 'ns eine |
ben je nu helemaal betoeterd? | bès tich noe gans beklop? |
Bij ieder huishouden is wel wat aan de hand. | eder huuske haet zien kruuske |
bij ons naast | aan òs naeve |
brutaal zijn | Zoea vrech wie de straot |
Daar ben ik allergisch voor 2 | Dat kèn ich neet lieje! |
Daar ben ik allergisch voor. | Dat moag ich neet höbbe. |
daar ben ik een beetje bang voor | doa höb ich 't neet zoea stief op |
Daar ben ik hartstikke gek op (meestal lekker eten) | Dao verhang ich mich veur |
daar heb ik mijn eigen mening over | dao dènk ich 't mient van |
Daar is sprake van | Dao is kal van |
daar trek ik mij niets van aan!! 1 | dao höb ich sjiet aan!! |
daar trek ik mij niks van aan!! 2 | dao vaeg ich mien vot aan aaf!! |
daar walg ik van | dat striet mich taenge |
Daar wen je wel aan | Dao gewèns-te dich waal aan |
daar wordt je mistroostig van | dao krieste erm zin van. |
Daar zou ik graag mijn oren te luister leggen | Dao zouw ich waal 'ns muuske wille speele |
daaromtrent / in de buurt van.. | in daen doon / in d'n doon van.. |
dadelijk geef ik je 'n pak slaag!! | dalik houw ich dich op dien priej!! |
Dat doet pijn! | Dat pitsj! |
dat ga ik jou echt niet vertellen!! | dat gaon ich dich neet aan dien naas hange |
dat gaat niet door | sjrief dich dat mer ònger dien sjoon |
Dat hoeft niet zo precies! | Dat kump neet zoea nej! |
Dat is echt waar!! | Dat gaef ich dich op ei breefke!! |
Dat is een gierigaard | Dae split eine zwaegel |
Dat is een gierigaard! | Dae kènste ein brieëm door de vot trèkke!! |
Dat is een grapjas! | Dat is ènne sjoeane! |
Dat is een heerlijk drankje!! | Dat smaak of dich ein èngelke op de tòng pis!! |
Dat is een ongeloofwaardig verhaal | Dat is ei sterk stök in ein ouw brook |
Dat is een vent van niks!! | Dae is geine sjöp ònger zien klwatte waerd. |
dat is erg duur, dat kost handenvol geld | dat kos klauwe geldj |
Dat is makkelijk gezegd | Doe höbs good kalle!! |
Dat is typisch wat voor hem! | Dao haet dae ein hendje aan! |
dat is ver uit de buurt | dat ligk wied oet de slaag |
Dat komt heel erg vaak voor | Doa struije ze de verkes mit |
Dat loont de moeite niet | Veur eine bökkem weurt de pan neet opgezat |
Dat loopt op rolletjes!! | Dat löpt wie ein tiet!! |
dat slaat nergens op | dat staalt nörges op |
dat verwondert mij | dat geuf mich wónjer |
Dat zal je altijd hebben!! | Dao verèkste mit |
Dat zou wel eens kunnen | Dat tochs / tungs mich auch |
de beste gasten komen het laatst | wie later op den aovend, wie sjoeander de luuj |
de eerstvolgende dagen | de kòmmende daag |
De grens over gaan | de päöl euver gaon |
De haag snoeien | de hèk sjaere |
De koe moet baren | De ko geit kauve |
de koe of de geit verplaatsen naar een ander gedeelte van de weide | de koo of de geit òmtúúre (tuieren aan een paal) |
De koorts opnemen | de kaors pakke |
de nare gevolgen van iets dragen | ich höb ’t mòtte kènne |
denkt dat hij wat meer is dan de rest | get mië dan lekmichemaasj |
diarreelijder | emes dae zich 't baord van zien vot aaf sjit |
Die heeft alles goed geregeld, en neemt het er van. | Dae laef wie God in Frankriek |
Die heeft niet lang meer te leven | dae ruuk (stink) nao de sjöp |
Die kun je niet alles geloven | dae huit zich get oet ziene nek |
Die laat zich niet voor de gek houden!! | Dae is neet zoea stòm es wie der oet zuut!! |
die zaak is failliet | Die zaak ligk oppe vot. |
doe dat nu eens zoals het hoort! | doog dat noe èns tegooj! |
Doe de deur dicht!! | Smiet de plank in 't laok!! |
dol in het hoofd zijn | zoea döl wie e kúúke |
Dom zijn, en dom blijven | Stòm gebaore, suf geweeg en niks biegeliërd |
doodmoe of doodop zijn | Zoea vaerdig wie ei kemmuniejeske |
door het lint gaan | door 't getuug gaon |
dronken zijn | ei stök in die kloeate höbbe |
dronken zijn | Zoea zaat wie ein sjöp zeen |
een (portret) foto laten maken (vroeger) | zich laoten aaftrèkke |
Een dronken vrouw is gewillig | ein zate vrouw is einen èngel in bèd |
een gelukstreffer hebben | mit de vot in de boter vallen |
Een glaasje drinken | eine oppe lamp sjödde |
een glas bier gaan drinken | zich eine gaon pitsje |
een kleine hoeveelheid eten | Get veur in einen haolen tentj |
Een pak slaag geven | Dae höb ich ' ns flink doorgelaote / betrokke |
Een pak slaag krijgen | Ter's gelòsj kriege / ein versaus kriege / ze gerete kríége / op z'n nöät kríége / ein versòp kríége / get gewatsj kríége / ein gepaerd kríége / ein geklaend kriege / ters get gezwáás kriege / Ter's gereete kriege |
een zootje ongeregeld | eine sjoeane perpluu |
eenzaam (heel erg) | moorziëlig allein |
eet goed, zo dat je groot en sterk wordt.!! | aet dat-ste get weurs!! |
er op los slaan | drònger rungele |
erg mager zijn | zoea mager wie 'n lat / 'ne boeanestek |
erg ongezond uitzien | ' n gezich wie ein sliepbös höbbe |
Erg ongezond uitzien (2) | dae kènt ein geit tösje de häör puëne |
Erg wild en uitgelaten zijn | zoea bröl wie ein koo zeen |
ergens (uit protest) mee ophouden | de kònt taenge de krub goeaije |
ergens lang blijve hangen (in de kroeg) | blieve plekke |
ergens zorgen over hebben | get aan ziene bölles höbbe |
flinke borsten hebben | hiël get op de plank höbbe |
flinke hoofdpijn, of drukkend gevoel in het hoofd | 'ne kop wie eine ríéthamer höbbe |
Gaat U maar zitten!! | zèt uch get, !! |
geef me dat eens aan! | lang mich dat èns! |
geen verstand van iets hebben | doe höbs dao jus zoeaväöl verstendj van, wie 'n koo van sefraon vraete!! |
Gelukkig Nieuwjaar!! | Zalig Nuujoar!! |
grijze haren hebben | zoea gries wie ein doef zeen |
grote handen hebben | henj wie koalesjöppe |
Haal die handen eens uit je zakken | hoal die henj ens oet dien male |
had ik het maar niet gedaan!! | heij ich mich mèr besjete!! |
handig zijn in | slaag höbbe van |
heb je er al iets van gehoord? | höbste get huëre loeie? |
Heel erg dom zijn | zoea stòm wie 't paerd van Kristès (dat woar 'nen aezel) |
heel erg doordringend gillen | kweke of emes aan eine reek / ein mets hink |
heel erg liegen | taenge de klippe van de hèl op leege |
heel erg moe zijn | de knuip aaf höbbe |
heel erg moe zijn | zoea meug wie ein maaj zeen |
Heel erg moeten plassen | Pis wie ei Belsj kèinjermaedje höbbe |
heel erg vieze kleding | dao kènste sop van trèkke |
heel erg zeker van iets zijn | dat is zoea zeker es gét |
Heel veel en snel eten | Zich gauw get in dae geeles houwe |
Heinde en verre | Wied en zied |
helemaal bloot | geine vaam aan zien lief |
Helemaal van slag zijn. | Gans van de wap aaf zeen. |
het gras maaien | 't graas aafdoon |
het inhaleren van tabaksrook | op de lónge rouke |
Het is afgegelopen / over!! | 't book is òmgedrage |
het is een afgedane zaak | daomit is de baard aaf |
het is mij om het eender | 't is mich sjiet egaal |
Het is niet altijd even gemakkelijk | 't is mich get!! |
het is serieus gemeend | 't is meines |
het komt niet zo nauw | ' t kump neet zoea nej |
het regent dat het giet | 't raengent dat het zeik |
Het regent en de zon schijnt | duvele kirmès / duvelkes kirmès |
het verbruid hebben | de erte oet höbbe |
het weer verandert | 't waer geit aaf |
Hij begint af te takelen. | Hae begint te fetsje. |
Hij begint oud te worden | hae begint nao te laote |
hij drinkt veel | hae zup wie eine karhèings |
Hij droop af | hae dampde aaf |
Hij had veel te verduren | 't ging 'm flink langs die zwaas |
hij heeft dat niet expres gedaan | hae haet dat neet moodwilles gedoan |
Hij heeft energie te veel | De brats / brets stuk 'm |
hij heeft nog wat achter de hand | hae haet nog get in ' t zaut ligke |
Hij heeft totaal geen geld meer!! | Hae haet geine roeaije mië op zien kloeate |
Hij heeft totaal geen geld meer!! 2 | Hae haet niks mië op zien röbbe |
hij heeft zich vertild | hae haet zich 'n bräök geluch |
hij is heel erg blij (meer opgelucht) | Hae is zoea bliej es enne gek |
hij is niet geschikt | hae is neet kèpabel |
hij is straatarm | hae haet geine nagel òm aan zien vot te kretse!! |
hij klaagt zonder reden | hae klaag mit gezónj bein |
hij liep kruiperig / slijmerig achter me aan | Hae leep mich wie eine sjietenden hòntj nao. |
Hij was behoorlijk dronken | hae heij ' m gelaje |
Hij was het er niet mee eens | hae sting op zien echterste puët |
hij zit in de bijstand | hae truk van de gemeinte |
hij zweet ontzettend veel | hae zwèt wie 'nen das |
Hoe denk jij er over?? | Wat tunks dich?? |
Hoe gaat het?? | ènne?? |
Hoe gaat het?? (Antwoord ) | Auch ènne!! |
Hoe heet U?? | Wie sjrief geer uch?? |
hoe komt iemand ergens aan | wie kumpt d'n duvel aan 'n ziël |
hoogzwanger zijn | ze löpt op 't letste |
houd je mond!! | zwieg de moel!! |
houd je rustig!! | houd dich keduuk!! |
Iedereen doet de dingen op zijn manier | Eder puënt zie vrouw op zien meneer! |
Iedereen maakt wel eens fouten | Ouch gooj hènne lègke waal èns in de netele |
Iemand continu lastig vallen | Emes de vot oet hange |
iemand de huid vol schelden | emes de pókkel vol sjelje |
Iemand de huid vol schelden | Emes get nao de kop goeaije / slingere |
iemand die besluiteloos heen en weer loopt | dát is ein trámpelgauws |
Iemand die erg lui is | Dae ruukt neet gaer ziene eige zweit |
Iemand die niet al te vrolijk kijkt | Emes mit e gezich wie ein tuut wuif |
iemand die niet deugd | Dae is van alle watere gewesje, behauve wiewater |
iemand die niets uit de weg gaat | ènne òngebiëjde |
iemand die op veel plaatsen komt, krijgt meestal ook vanalles | 'n vleegende krauw vunk mië dan ein zittende |
iemand die opgeknapt is na een (bijna) fatale ziekte | dae is ' m weer van de sjöp gesprònge |
Iemand die slecht of weinig eet | emes dae pik wie 'n 'in |
Iemand die veel door muggen gestoken wordt. | emes mit zeut blood. |
Iemand die zeer sluw is | Dae is d’n duvel ònger de reek oetgekroape |
iemand erg waarderen | ' t hoeag ophöbbe mit emes |
iemand groeten | emes de goojendaag zègke |
Iemand het bloed onder de nagels uithalen | emes de pis lauw make |
iemand iets wijsmaken | eine get opbènje |
iemand iets wijsmaken (2) | emes eine opbènje |
iemand in zijn hoedanigheid | emes in zienen doon |
iemand met een wit en smal gezicht | hae kènt ein geit tösje de häör puënne |
Iemand met gaten in zijn sokken | Dae haet de aerpel oetkòmme |
iemand over alles uit vragen | emes ' t humme van de vot vraoge |
iemand uitschelden | emes veur van al oetmake |
Iemand voor de gek houden | emes biej de puët höbbe |
Iemand voor de gek houden | Emes kloeate |
Iemand voor schut zetten | Emes in de zeik zètte |
iemand waarschuwen zich in acht te nemen | emes de wach aan zègke |
iemand woordelijk op zijn nummer zetten | ' ns flink veur ziene priester gaeve |
Iemand zalig nieuwjaar gaan wensen | Emes gaon verrasje!! |
iets dat heel erg krom is | dat is zoea kròmp wie ein zekel |
iets gauw in de gaten hebben | get gauw gesjaote höbbe |
iets laten onderkomen door slecht onderhoud | get laote versjengelere |
iets om trots op te zijn | dat is get, dao zaeste geer taenge |
ik ben de kluts kwijt | Ich bèn gans oetereine |
ik ben helemaal de kluts kwijt | ich bèn ram oeterreine |
Ik ga vroeg naar bed vandaag | Ich waer neet oud vandaag |
Ik ken die man, maar weet niet meer hoe hij heet | Ich kèn neet mië op dae minsj kòmme |
Ik kom uit..... | ich bèn van....... |
ik weet heus wel dat ik fout was!! | Doe hoofs neet stòmme kop taenge mich te zègke!! |
Ik wil zo graag.... | de pens rammelt mich |
Ik zag het al helemaal voor me | Ich zaog miene geis al kroepe |
Ik zou het echt niet weten!! | al huit-ste mich kepot, ich weit 't neet!! |
in de optocht meelopen | in d'n optoch mittrèkke |
in een oogwenk was het gebeurd | in 'ne wisj waor 't gebäört |
in het donker | in d' n dònkele, in d' n duustere |
in verwachting zijn | groeat gaon |
je brengt me van de wijs | doe brungs mich van den apperpo aaf |
Je moet het niet zo somber inzien | dao vilt mijë raenge naeve dich es op dich |
je moet je op je gemak voelen | good aete en gaer hie zeen |
jij beeld je maar wat in!! | Doe bès mit d'n dunk geplaog!! |
Jij bent hartstikke gek!! | Doe höbs de kop los!! |
Jij deugt nergens voor | Doe kèns allein mer stòm kalle, en groeate huip sjiete!! |
Jij hoeft niet mee te denken!! | Dènke mòste aan e paerd euverlaote (dat haet eine groeatere kop) |
jij maakt je druk om niets! | doe kèns dich get aanstèlle! |
jij spoort niet goed | doe tôrs neet richtig |
Jij werkt enorm op mijn zenuwen | Doe deis mich d'n doead aan |
jong en onervaren | nog naat achter de oeare |
Jouw broek is te kort!! | Doe höbs hoeag water!! |
kaal zijn | zoea kaal wie ein loes |
Kijk eers maar eens naar je zelf! | kaer ijës mer 'ns veur dien eige deur |
Kijk goed uit!! | Kiek oet dien döppe!! |
Kinderen krijgen | (zich) kèinjer aansjaffe |
knettergek zijn | zoea gek wie ei raat zeen / raatgek |
knoop dat maar goed in je oren | staek dich dat mer in dien tesj |
krachttermen | saer de tonnaer / saer de miljaar / saer de nondedjuu |
kwaadspreken over iemand; | eine minsj bekalle |
laat maar gaan | loat mer gewaere |
Laat mij met rust!! | Laot mich mit vreej |
laat ons onze gang maar gaan | Laot oos mèr gewaere |
last van het geheugen hebben | enne kop wie ein zie höbbe |
lek als een zeef | laek wie 'n menjel |
lekker liggen te luieren | dao ligke wie eine prins in 'n aerpelskoel |
Liever lui dan moe | Luije zweit is gauw gereid |
Ligt dat in de lijn der verwachtingen? | Zou ' t?? |
loop maar gewoon vooruit | de naas nao, dan kump de vot vanzelf |
maak toch geen ruzie!! | verstaot uch!! |
mag ik de rekening?? | Wat kries-te van mich?? |
Meen je dat nou! | Gank eweg!! |
mensen die heel erg aan elkaar gehecht zijn | Luuj die wie klèt aanein hange |
met iemand omgaan | zich aan emes ophouwe |
nergens van weten | gein bezeij van get höbbe |
net goed!! / daar heb je niet van terug!! | Zjus tegooj!! |
niet erg groot zijn | ein vóés hoeager es e verke zeen |
Niet goed bij zijn hoofd zijn | Neet good sjang zeen |
niet goed wijs zijn | betòp zeen |
niets uitvoeren | de kloeate sjoere |
Nog een glaasje sterke drank nemen | Nog ei neutje pakke |
Ongesteld zijn | De Franse staon aan de grens |
op dat huis rust een zware hypotheek | Dat hoes steit op pepiere pöäl |
op kraamvisite gaan | Kiendje kieke gaon |
Opmerking aan iemand die net naar de kapper is geweest (1) | Wienië mòste truuk òm 't aaf te laote make?? |
opmerking aan iemand die net naar de kapper is geweest (2) | Noe bèste ei paar cent mië waerd!! |
opmerking aan iemand die net naar de kapper is geweest (3) | Bèsse van de trap aaf gevalle?? |
opmerking als iemand je in het voorbijgaan niet groet | ''Bèste bang dat dien moel iëder verslete is es dien vot!?` |
Opmerking van een verstokt roker | `Geruik vleisj hilt zich langer` |
over iemand roddelen | Emes door de strònt trèkke |
Over mijn lijk, nooit of nimmer!! | van zelaevesdaag neet!! |
paard (onverzorgd mager ) | ein krak van ei paerd |
rare streken uithalen | stòm tuën oethoale!! |
Schaamtegevoel kan men niet verbergen | Sjame haet gein humme aan |
schimpende opmerking over iemand met rood haar | sjoean roead is neet lijëlik |
schuif eens wat op!! | sjuuf 'ns ei betske!! |
Sinterklaas heeft veel kadootjes gebracht | Sinterklaos haet good gereje |
slechte zin hebben | de vot in 'öbbe |
slordig gekleed gaan | get aangepòngeld höbbe |
snel beledigd zijn | pritsj zeen / getroaje zeen |
snel er van door gaan | zich e weg make |
Solliciteren naar een pak slaag | Dae stinkt nao de stek |
Sommige mensen hebben altijd geluk | d'n duvel sjit ummer op d'n groeatsten haup |
sommige mensen passen niet bij elkaar | die luu ligke zich neet |
stempel | sjafte / bottere (mijnwerkersjargon) |
sterk zijn | get in d'erm 'öbbe |
stijf en stram zijn | zoea stief wie 'ne klöppel / 'n hout / 'ne badding |
Straks heeft hij spijt | dalik haet ter 't 'eile |
streken uithalen | tuën veil höbbe |
totaal niets uitvoeren | zien kloeate ligke te sjoere |
Totaal op of versleten, geldt zowel voor mensen als dingen | ram d'n hòntj op |
uitroep van verbazing over een gebeurtenis | `Kèinjer Goads` |
uitspraken die beginnen met het woordje `als` zijn maar veronderstellingen | `Es` is 'n kròm lètter |
Van de ouderen moet men het leren | op eine auwe fits mòste 't liërre |
van deur tot deur gaan om iets te krijgen | de luuj aafloupe |
van iemand of iets heel erg profiteren | op de smach laupe |
van iemand winnen bij een (bier) drinkwedstrijd | Dae höb ich ònger de taofel gezaope |
van niks doen wordt je dik!! | wat ras dat mas!! |
Vergeetachtig zijn | 'ne kop wie ein ziej / zeef höbbe |
via mondelinge overlevering | van huëre zègke |
voet bij stuk houden | paol hawwe |
volslagen idioot | van de ratte besnuffelt |
voor de grap | veur de kloeaterie |
voor niets, zonder resultaat | veur hòntjskloeate / veur hòntjsböl |
waar ga je naar toe!? | wo geis-te obbaan!? |
waarom zou je huiverachtig zijn van iets wat ik heb aangeraakt | Ich höb gein muus gehad!! |
wat een ander denkt, kun je niet weten | Doe kèns waal emes veur de kop kieke, meh neet d'rinne. |
wat kost dat?? | wat kump dat?? |
Wat moet ik hier nou mee!?? | Dao krieg ich de krelkespis van!! |
Wat niet weet, wat niet deerd | Wat ich neet weit, maakt mich neet heit |
Wat verbeeld die zich?? | Wat meint dae zich waal?? |
wat zeg je?? | wat zaeste?? |
wat zegt U?? | wat zegk geer?? / watbleef? |
Wie denk je wel dat je bent!? | Strònt, wae haet dich gesjete!? |
wij komen wel tot een akkoord | dao kòmme weer waal vaerdig mit |
wordt gezegd als iets vertrouwelijk is. | `ònger òs gezag en gezwege` |
wordt gezegd over de scheldwoorden die iemand te horen krijgt. | dao vrit geinen hòntj broead van |
wordt gezegd over een langvormig voorwerp | ` Dat waor nog 'ns get veur in de Zònjèse brook` |
Wordt gezegd over vlaai | Vlaai mòt zeen: dun van laer, en dik van smaer |
wordt gezegd tegen iemand die altijd de deur achter zich open laat | Bès doe in de kirk gebaore!! |
wordt gezegd tegen iemand die de kaarten te lang schud. | Dao haet zich al 'ns eine doead gesjöd!! |
wordt gezegd tegen iemand die een beetje bang is (om nat te worden bijv.) | doe bès toch neet van sòkker!! |
wordt gezegd van een man met een harde zware stem | dae haet ein stöm ôm koks (= cokes) te kloppe. |
wordt gezegd van een persoon die lastig is. | hae hink mich de vot oet! |
wordt gezegd van iemand die na een ziekte goed is opgeknapt | Hae haet zich good bijein geraap. |
Zegening van een vrouw die pas bevallen is. Eerste kerkgang na de bevalling. | d'n oetgank doon / maken |
Zich aan de omstandigheden aanpassen | Zich rèkke nao de dèkke |
zich als een beest gedragen | de biës oethange |
zich opgelaten voelen | zich gepaeskeuteld veule |
Zie je! | Zúústè! |
zin hebben | aard höbbe |
zo moet ik het horen | huër ich dich hooste |
Zo moet ik het horen! | Noe huër ich dich, dat is angere kal! |
A |
aaien | käöre |
aalbes | wiemer |
aalbessen | wiemerte |
aalvork | mèsreek |
aan een flesje dropwater lurken | sjuumke trèkke |
aanbieding | reklaam |
aangeven / aanreiken | lange |
aankleden | aandoon |
aankleden (slordig) | get aan of om tònjtele |
aanmaakhout | vunkelhout |
aanrecht | aanrèk |
aanstaren | gape |
aanstonds, meteen | rechtoe, metein, dalik, drek |
aantrekkelijk | appetietelik |
aanwezig | dao |
aapje | aepke |
aardappel | aerpel |
Aardappelen | Aerappele |
aardappelkoekje | riefkeukske |
aardappelkuil | aerpelskoel |
aardappelloof | aerpelskroet |
aardappelmesje | sjèlmetske |
aardappelschil | aerpelsjèl |
aardappeltje | aerpelke |
aardbei | aerbees |
aardbeien | aerbeeze |
aarde (grond) | drek |
aardenwerken vat | baar |
aardrijkskunde | adrikskunde |
aarsgat | votlaok |
aas | aos |
abrikoos | appelkauw |
accordeon | trèkzak / moneka |
acht | ach |
achterdochtig | mistroewig |
achterkant | achterkentj |
achterste | ècherste |
achterste | echterste |
achterste | kònt / vot / batterie |
achteruitgaan (van gezondheid) | naolaote |
achterzak | vottemaal / vottemaelke |
achterzak | vottetesj |
adem | aojem |
ademen | aojeme |
ader | aojer |
adertje | äörke |
afbranden | aafborre |
afbranden | aafbrenne |
afdruipen | aafdampe |
afgemat | vaerdig |
afgieten | aafsjödde |
afkomst | kòmaaf |
afmeting | aafmaeting |
afmeting (breedte) | breide |
afmeting (diepte) | deepde |
afmeting (dikte) | dikde |
afmeting (grootte) | gruëde |
afmeting (hoogte) | huëgde |
afmeting (lengte) | lengde |
afslaan | aafsloan |
afvoerpijp, dakgootpijp | kaanjelpiep |
afwasmachine, vaatwasser | aafwesjmesjien |
afwassen | aafwesje / d'n aafwesj doon |
afwassen | speule |
afwezig | neet dao |
afzuigkap | wasemkap |
Agnes | Anjès / Jès / Jèske / Nes / Neske |
akelig | akelik |
Aken | Aoke |
Albertus | Albaer / Baer / Bert / Bertje |
alleen | allein |
allemaal | allemaol, allenej |
allerheiligen | aller'èllige |
allerzielen | allerziëlle |
alles | nej |
Alphonsus | Funs / Fòns / Funske |
als | es / wie |
alsjeblieft | estebleef |
Alsof | Kwansies |
alstublieft | esuchbleef |
altijd | altied, ummer, ummertoe |
altijd weg van huis zijn | Jatse, bragke |
alver (klein soort visje uit de maas) | aubel / eijbelke |
amper | kaum |
anderhalf | angerhauf |
anders | ànges |
Andreas | Dree / Drees / Dreeke / Dreeske |
angst | angs / flòp |
angst | strank |
anjer | groffejaot |
Anna | An / Anneke / Antje / Anj / Annie |
Antonia | Tonia / Nèt / Nètteke / Nètta |
Antonius | Ton / Toon / Toone / Teun / Teune / Teunes |
antwoord | entjwoord |
appelmoes | Prut, Appelmoos |
Appelmoes | Prut |
appeltje | eppelke |
arduin steen | blauwe stein |
aren lezen | zeumere |
arm (ledemaat) | erm |
arm (niet vermogend) | erm |
Armandus | Mao |
armoede | ermooj |
armoedig | ermeujig |
Arnoldus | Nol / Nolle / Nöl / Nölke / Noldes / Arno / No |
arsenicum | rattekroet |
Arthur | Tuur |
as | esj |
as emmer | audings tob |
asafval uit kachel | auding (sdrek) |
asbak | esjbak / esjebak |
askruisje | esjkrùske |
aspirine | asprientje |
asthmatisch | kort / kort van aojem |
Augustina | Stien / Stientje / Stiena |
Augustinus | Guus / Gus / Guske / Tinus |
auto | wage |
auto | wagel |
autootje | waegelke / uiteke |
autorijden | mit d'n auto vare |
avond | aovend |
azijn | aetje |
B |
Baby | kiendje |
bad (kuip) | koep, buud |
badmintonshuttle | pupke |
bagagedrager (fiets) | draeger |
baggeren (zwoegend lopen) | baaje |
bak om deeg te bereiden | moolj |
bak voor varkensvoer | traog |
bakhuis | bàkkes |
bakker | bekker |
bakkerij | bekkerie |
baksteen | brik |
baksteenmaker | brikkebekker |
balk | badding |
balkenbrij | ballekebrie, pannas |
band | bentj |
banden | benj |
bang zijn | bang zeen / flòp höbbe / angs höbbe |
bangerik | bangesjíéter / sjíéthoes |
bangerik | sjiethoes |
bankbiljet | breefke (bijv. ein breefke van tiën ) |
Barbara | Berb / Berbke / Berbel / Berrie / Betty / Bep / Beppie |
Barbara | Bej of Bejke |
barbeel (vis uit de Maas) | berrèf |
barst | bóós |
basterdsuiker | potsòkker |
Beatrix | Bea / Jaat |
bed | bèd / koeaj |
Bedankt | danke / mersi |
bedelen | baedele |
bedkruik | werm kroek |
bedrag | bedraag |
Beek | Baek |
been | bein |
Beenwarmers | Stoeke |
beer | baer |
beertje | baerke |
beest | biës |
beestje | biëske |
begerig naar iets kijken: | giepe |
begrafenis | begraefenis |
begrijpen / vastgrijpen | snappe |
beide zijden | beits kenj |
beige | baesj |
Belg | Belsj |
België | ('t ) Belsj |
belroos / wondroos | bèlroeas |
bemoeien | (be) meuije |
benen | béín |
benieuwd | benuud |
beplanten / poten | paote |
berkenboom | birk |
Bernardus | Ben / Naard / Naardje |
beroerte, herseninfarct | besláág |
beschermengel | èngelbewaarder |
beschuit | besjuut |
besef | bezeij |
beter | baeter |
betrappen | trapere |
betreffen, betrekking hebben op | aanbelangen |
betten (van een wonde) | biëjje |
beurtelings | òmstebäört |
bevuilen | begaaie (zich) |
bewegen | bewaege, boezjeere |
bezem | bessem |
bezemen | besseme / kaere / vaege |
bibberen | ríéjere |
bidden | baeje |
bidprentje / gedachtenisprentje | doeajeprèntje |
biechten | bééchte |
biechtstoel | beechstool |
bieden | beje |
bier | beer |
bierbuik | beerpens / beerboek |
bierglas | beerglaas |
bierglas (met bolle hals) groot | bölke |
bierglas (met bolle hals) klein | kleintje |
bierglas (recht en dun) | piepke |
bierglas (taps vaasvormig) | fluitje |
bierpap | (beer) slemp |
bierworstje | beerweuske |
biet | kroeat |
bieten | kroeate |
bieten (rode) | slaajkroeate |
bij | bie |
bijen | bieje |
bijenkorf | biejekörf / kaar |
bijgebouw | bieboewe |
bijl (groot) | haatsj |
bijl (klein) | bielke |
bijna | bienao / bekans / mekans / op 't suime nao |
Bijnaam | bienaam |
bijten | biete |
bijten (hond) | hatsje |
bil | bats |
billen | batse |
billetje | betske |
binden | bènje |
bingo | kiene |
binnen | bènne |
binnenband | bènnebentj |
binnenkort | ein van deez' daag |
bioscoop | sienema |
blaadje | blaedje |
blaar | blaor |
blaartje | bläörke |
blad | blaad |
bladerdeeg | sjirveldeig |
bladeren (in een boek ) | blaajere |
bladeren (van bomen en struiken ) | blaajer / lauver |
bladluizen | meelije |
blaffen | bletsje |
blaren | blaore |
blazen | blaoze |
bleek | bleik |
bleekscheet | krietsjörger |
bleekweide | de bleik |
blei / kolblei (vis uit de Maas) | bliek |
bleu | bluë / besjaemp |
blij | blie |
blijdschap | blietsjap |
blik / conservenblik | bös |
blind | blèndj |
blinde | blènje |
bloed | blood |
bloedblaar | pitsjblaor |
bloeden | blooje |
bloedworst | bloodwoos |
bloei | bleuj |
bloem | bloom |
bloemen | bloome |
bloemetje | blùmke |
blond | blòndj |
blondine | blònj |
blootvoets | bervès |
bocht | boch |
bodem | baojem |
bodempje | bäöjemke |
boek | book |
boeken | beuk |
boekenkast | bookekas |
boekje | beukske |
boekweit pannenkoek | bookeskook |
boekweitmeel | bookesmael |
bokkesprong | bokkesprunk |
bokking | bökkem |
bomen | buim |
bonen | boeane |
bonen die langs bonenstaken groeien | stekkeboeane |
bonenstaak | boeanestek (ook iemand die zeer lang en mager is) |
bonenstaken | boeanestekke / erterieser (zie rijshout) |
bontjas | pèlsjas |
boodschappen | boodsjappe / (de) waar |
boom | boum |
boompje | buimke |
boon | boean |
boontje | buënke |
Boorsem | Baorse |
boot | boeat |
bootje | buëtje |
bord (serviesgoed ) | teijer |
bordje (serviesgoed) | teijerke |
Born | Bore |
borrelglaasje | dröpkesglaeske |
borreltje | dröpke |
borstel | beustel |
borsten | memme / de böl |
bos | bosj |
bos (bloemen) | eine poes / eine wösj bloome |
bosje | bösjke |
bosje (bloemen) | ei puuske bloome |
bot (van mens of dier ) | knaok |
boterham | bòtram / dobbele / smouwer / bam / bemke (kindertaal) |
botje / beentje | knäökske |
botten | knäök |
boven | baove |
braadworst | braotwóós |
braambes | braomel |
braamstruik | briëm |
Brabant | Braobentj |
braden | braoje |
braken | spieje / kotse / euvergaeve |
branden | borre / brenne |
brandstof uit gruis van gewassen kolen | slàmp |
brandweer | brentjwaer |
brandweerauto | brentjwaerwagel |
brandweerman | brentjwaermanne |
brasem (vis uit de Maas) | briësem |
breien | strikke |
bretels | helpe |
brief | breef |
briefje | breefke |
brieven | breeve |
brievenbus | breevebös |
bril | spikkeleeriezer |
broeden | breuije |
broek | brook |
broekzak | vottetesj / vottemaal |
broer | broor |
broertje | breurke |
bromfiets | bròmfits |
brood | broead |
brood (rogge) | zwart broead |
brood (tarwe) | gries broead |
brood (wit) | wèk |
broodje | bruëdje / wèkske / kèdetje |
broodmes | broeadmets |
brouwer | broewer / bruujer |
brouwerij | broewerie |
brug | brök |
bruid | broed |
bruidje | bruudje |
bruidsjonker | broedsknech |
bruiloft | broelèf |
bruine suiker | potsòkker |
brutaal | astrant |
brutaal | vrech |
brutaal iemand | vrechlap |
bui | sjoel |
buidel | búúl |
buik | boek / pens (dik) / buukske |
buitelen | koutele |
buiten | boete |
buiten gooien | besseme |
buitenlander | boetelènjer |
bult | pòkkel |
bultje | pukkelke |
Bunde | Bunj |
bundel | bössel |
bunzing of marter | vís |
burgemeester | börgemeister |
Bustehouder | memmestieper |
buur, buurman | naober |
buxusstruik | paumestroek |
buxusstruikje / bosje buxtakjes voor zegening | peijmke |
C |
café | kefee |
cafèëigenaar | kefeehouwer |
cake | keek |
canvas | zeildook |
capuchon | kappesjòn |
caramel | karmël |
carbid | kerbiet |
carbolineum | karbeleijem |
carburator | karberetäör |
carnaval | vastelaovend |
Carolina | Carolien / Karling / Ling / Lien |
Carolus | Karel / Sjarel |
Caspar (us) | Casper / Kap / Kep |
Catharina | Kaat / Ketrien / Kitty / Tring / Tringe / Triena / Trenèt / Triene |
cavia | mèrmot |
cervelaatworst | druëgwoos |
China | Sjiena |
Chinees | Sjienees |
chocolade | sjòkkelaat |
Christiaan | Chris, Chrisjke. Chrit, Chritje, Kos, Kosse, Kösjke |
Christina | Stien / Kristien / Stiena |
cichorij met Buisman | moekefoek |
cijfer | siefer |
circus | sirrik |
citroen | sètroen |
Clara | Klaar / Klaartje / Klaor / Kläörke |
claxon | toet |
clipspeld | klipspang / klipke |
cognac (glas) | kónjekske |
collecteren | ròndjgaon |
collecteschaal | sjaol (gét oppe sjaol lègke) |
collier / halsketting | kòljéé |
communie | (klein) kemunie |
communist | kómmenis |
compleet | gans |
complimenten | kómplemènte |
computer | kómpjoeter |
concert | kónzaer |
condoom | kèpötje / vratteletuut |
contact | kentak |
copuleren, paren | pòppe / knuipe |
Cornelia | Corrie, Corry, Nel, Nelia, Neelje |
Cornelius | Cor, Nelès |
corpulent | gezat |
correct | krek |
corselet | penseterger |
corset | kèrsjet |
cowboy | kojboj |
coöperatie | kooperatie, kònsum |
creperen | verèkke |
crimineel | krimmeneel |
criminele | krimmeneele |
croutons | seldäötjes |
D |
daar | dao |
daarbij | daobie, debie |
daarom | daoveur |
dadelijk | dalik |
dag | daag |
dak | daak |
dakgoot | kaanjel |
dakleer | pappendèk |
daknok | véés |
dakvorst / eindvorst | vaes / eindvaes |
dame (kaartspel) | dam |
dameshandschoenen (lederen) | glasees |
damp / dikke rook | kweijm |
dank U wel!! | danke!! |
darm, darmen | derm |
darts of darten | pikvogele |
dashond, teckel | fiks |
dat zal je echt niet schaden! | Dat bit dich geinen erm aaf!! |
de beurt niet afwachten | veurkroepe |
de dag erna | daagsdenao |
de volgende dag | daagsd'rop / s'angerdaags / daagsdenao |
de was bleken | de wesj op de bleik legge |
deeg | deig |
deken | daeke |
dement | kiensj |
dementeren | verkiensje |
denken | dènke / prakkezéére |
depressief zijn | de mismood aan zich höbbe |
derde | driede |
deugen | dauge |
deugniet | bat' raaf |
deugniet | deugeneet |
deuk | blötsj |
deze | deez' |
deze kant op | hie op aan |
deze keer | deez' reis |
diabetes | sòkker |
dialect | plat |
diarree | aan den aafgank / de slingersjiet höbbe / aan de sjiet zeen / aan de sjieterie |
dicht | toe, geslaote |
dichtspijkeren | toenaegele |
die | dae |
dief | deef |
dienst | sjich |
dienstmeid | maag |
diep | deep |
diepte | deepde |
dier | deer |
diertje | deerke / biëske |
dieven | deeve |
dik opsmeren (boter e.d.) | klaene |
dikke kont | waumes |
dikwijls / vaak | dèk |
ding | dènk / geval |
dinsdag | déénsdig |
dinsdags | deensdès |
direct | drek, sebiet |
distelvink | pötter |
dobbelsteen | dobbelstein |
doek | dook |
doekje | deukske |
doen | doon / kuffe |
Doenrade | Doonder |
dolgedraaid | bröl |
Dominicus | Dom. / Mienes |
Domme praat | Gekwatsj |
donderdag | dònderdig |
donderdags | dònderdès |
donderen (onweer ) | hòmmele |
donker | duuster, dònkel |
dood | doead |
doodsbed | sjouf (op 't sjouf ligke ) |
doodskist | doeadskis / zerk |
doopkaars | duipkaers |
doordeweeks | s'weljes |
doordeweekse kleren | weljese kleier |
doorgaans | slaag mi |
doos | doeas |
dopen | duipe |
Dorothea | Dora / Thea |
dorp | törp |
dorpsgevangenis / politiebureau | pittermenke |
dorsen | daese |
dorst | dóós |
dorsvlegel | daesvlaegel |
dorsvloer | d'n dèn |
draaimolen | karresél |
Drachtig | vol (die koo is volle) |
drank die zeer zoet is | bebbelkeswater |
drank van slechte kwaliteit | maerezeik |
drempel | dörpel |
dreumes (klein mens) | krauwel |
dringen | vreike |
drinken | drènke / zoepe / lepsje |
drogen | druëge |
dronkaard | zaatlap / zoeplap / zaaten uul |
dronken | zaat / bezaope |
Dronken, lichtjes aangeschoten | täöt |
droog | druëg |
droogfruit | äöf |
drop | paek |
dropwater | paeksòkker / sòkkerpaek |
druif | droef |
druifje | druufke |
druipnat | zeikenaat |
druiven | droeve |
druk | drök |
drukkend weer | laf waer |
drukknoop, drukker | pitsj |
dubbel | dobbel |
duidelijk | duudelik |
duidelijk maken | verdötsje |
duif | doef |
duif (blauwgrijs) | sjek |
duif (éénjarig ) | jäörige |
duif (jong) | pieper |
duif (Mannelijk ) | häöre |
duif (rossig) | vale |
duif (Vrouwelijk ) | Zíéje |
duifje | duufke |
duim | doem |
duimpje | duumke |
duimstok / meter | maeter |
duister | duuster |
duisternis | ' t duuster |
duivel | duvel |
duiven | doeve |
duivenhok | spieker (t), doeves |
duivenliefhebber | doevemèlker |
duivenmand | doevekörf |
duiventil (eigenlijk alleen de klep van het hok) | slaag |
duizend | doezend |
duizendblad (plant) | hazegerf |
duizendschoon (bloem) | junkerke |
dulden, verdragen | lieje / luchte |
durven (dat durf ik niet) | darre (dat dar ich neet) |
duwen, persen | duuje, paese, vreike |
dwarsligger | waesdriever |
E |
eau de cologne | ruukwater / lekkere ruuk |
echt | ech |
eczeem | krets höbbe |
eekhoorn | eikaore |
eekhoorntje | eikäöreke |
eelt | zweel |
een | ein |
een glaasje bier | ein pötje beer |
een glas bier | eine pot beer |
een klein beetje | 'n vetske |
een klein kind op de armen dragen | pòngele |
een voorstel maken | veursloan |
Een windje laten | Eine laote vlege / Eine drijët laote / Ein puupke laote |
eend | aenj |
eend (mannelijk) | waenderik |
eenden | aenje |
eendenkroos | aenjemoos |
eendenvijver | aenjevíéver |
eens | oeats / eins / 'ns |
éénsteens muur | stéinse moer |
E |
eentje | eine |
eenzaam | einzaam |
eerlijk | jiërlik |
eerst | jiëts |
eerstdaags | jiërdaags |
eetwaar | aetesware |
eeuwig moes | spleet kuël |
egel | stekelverke |
Egidius | Gied |
eierdooier | eigael, däöre, doeaijer, ' t gael |
eieren | eijer |
eigenaar | eigenaer |
eigenaardig | aardig |
eigendom | good |
eitje | eike |
ekster | aester |
elastiek | litsj / eine rèk |
elastieken om de kousen op te houden | binjele |
electriciteit | 'lektris |
Elisabeth | Bet / Betje / Liesbet / Lieske / Liza / Liezebet / Els / Ellie |
elkaar (bij) | biejein |
elkaar (onder) | òngerein / òngeròs |
elkaar (op) | opein |
elkaar (uit) | oeterein |
elkaar (van) | vanein |
elke avond | alaoves |
elke dag | aldaags |
elke morgen | almörges |
elke week | alwaekes |
ellende | jiëlenjd |
els (kruidenbitter) | aels / aelske |
Elsloo | Aelse |
Elsloonaar | Aelsenaer / Sajelaer |
embouchure | àmmezjuur (de actie van de luppe die nuëdig is om ein blaosinstrèment te bespele) |
emmer | top |
emmertje | töpke |
emotioneel | leihertig |
enig (in soort) | ènnigs (bijv. ènnigs kêndj) |
enten | gröffele |
erectie | stieve / helle |
erf | 't good (biej òs op 't good) |
erfdeel | vadersdeil |
ergens | örges |
ergens lang aanwezig blijven / treuzelen | klènjere |
ergeren (soms ook schamen) | sjangenere |
erwten | erte |
erwten uit de peultjes halen (doppen) | kevere |
erwtensoep | èrtesop |
eten (ongemanierd ) | vraete / kuie / zich vol duuje |
eten (werkwoord) | aete |
eten (zelfst.nw.) | aete / kos |
etensresten | orten |
etui, etuitje | sjej, sjejke |
even | effe |
eventjes | effekes |
ezel | aezel |
F |
familie | femielje |
fanfare | fanfaar |
fatsoenlijk | fatsoendelik |
Februarie | Fibberwarie |
feeks | toeaij |
feest | Fjés |
feest | fiës |
Feest van Onnozele Kinderen | Allerkèinjer |
feesten, fuiven | bonzjoere |
feliciteren | fillissetere |
fiets | fits |
Fiets | Draodaezel |
fietsband | fitsebendj |
fietsen | fitse |
fietsenmaker | fitsemaeker |
fietsje | fitske |
fietsspaak | fitsespeik |
fietswiel | fitseraad |
fijngehakt materiaal, restanten | katsjele |
fijngehakt materiaal, restanten (nog fijner) | ketsjelkes |
flaporen | lòsjoeare |
fles | flesj |
flesje | flesjke |
flits | wisj |
fluim (groen / geel taai speeksel) | fluum |
fluisteren | floestere / pizzewiete |
fluweel | floear |
foppen | kloeate |
fopspeen | lòtsj |
foxterrier | fök |
Francisca | Sis / Siska / Fransien |
Franciscus | Frans / Frens / Frenske |
franjes | fraanjele |
Fredericus | Dríék / Dríékes / Fred / Frits |
frites | friete / frit |
fuchsia | bellebuimpke |
fut / energie | zjiem |
G |
ga je! | geis-te! |
ga weg!! | gank!! |
gaan | gaon |
gaande | gaonde |
gaandeweg | gaonentaere |
gaas (heel fijnmazig) | vleegendraod |
gaas (kippen) | kuukendraod |
gaat | geit |
gaat U! | gaot geer! |
gang (in een huis ) | naere (op d'n naere) |
gans | gaws |
gappen | stritse |
garage | graasj |
garendraadje | eine vaam gare |
garenklosje | nijërölke / klöske |
gas | gaas |
gasbuis | gaaspiep |
gasfles | gaasflesj |
gat | laok / gaat |
gebarsten | gebooste |
gebit | gebeet |
gebrek | mankaasj |
gedachtenis prentje | doeaje prèntje |
gedoe | gedäöns |
gedragen | benumme |
gedrongen | gestóék |
gedroogd fruit | äöf |
geelgors (vogel) | gaelgoor |
geelzucht / hepatitis A | de gael verf |
geen | gein |
geest | geis |
gehad | g'ad |
gehakt | g'aks |
gehandicapt | mismaak / òngelökkig |
geheugen | onthauwt |
gehurkt | gehuuk, oppe huuke |
gek worden | bröl waere |
gekkenhuis | gestich |
geklets | kal |
gekregen | krege |
gekrompen | gesjrömp |
geld | geldj |
Geleen | Gelaen |
gelijkenis / aard | waeze |
geloof | geluif |
geloven | geluive |
gemeente | gemeinte |
gemeentehuis | gemeintehoes |
gemoedelijk en op zijn gemak wandelen | sajele |
genezen | genaeze / heile |
genezen (dmv gebed) | euverlaeze |
genezen, helen | heile / baeter make |
Georgius | Sjors |
Gerarda | Gert / Gertie / Graat / Grada |
Gerardus | Gäört / Graad / Graadje / Sjraa / Sjér / Sjéra |
gerimpeld | gerumpeld, verumpsjeld |
gerst | gaes' |
Gertrudis | Truuj / Trui / Truuke / Trauwt / Trauwtje / Truija / Truus |
geslachtsdelen | gemechs |
gesp | snal |
gespuis | krepuul |
gesteld / happig | heppetig |
Geulle | Gäöl |
gevangenis (klein) | pittermenke |
gevonden | gevònje |
geweer | gewaer |
gewoonte | gewènde |
gezellige domme praat verkopen | sneure |
gezelschap | kòmpenie |
gezondheid (bij het niezen) . Dank je. | God zaengent dich (uch) !! God zal 't dich (uch) loeane. |
giechelen | kichele |
gierig | neij / haol / greun / biësechtig |
Gierigaard | pratelsjiet |
gierigaard | haole knaok |
gierput | mèspool / zeikkelder / zeikpool |
Gilet | Zjieleke/ Kamezäölke |
gist | 'öffe |
gladjanus | 'ne gewiksde |
glas | glaas |
glas (drinkglaasje) | ein glaeske |
glas (om uit te drinken) | ein glaas |
glazen (om uit te drinken) | glazer |
glazen (van glas gemaakt) | glazere |
glijbaan | ròtsjbaan |
glijbaan (op het ijs ) | kejbaan |
glijden (over het ijs ) | kejje |
glimwormpje | vuurvleegske |
gloeiend | gleujetich |
goed | good |
goedaardig sullig mens (mannelijk) | wuiles / kloeat / kluëtje / söbbedeijes / löbbes |
goedaardig sullig mens (vrouwelijk) | blötsj |
goede indruk maken / laten zien | tuine |
goedendag | goojendaag |
gootsteen | kraanbak |
gordelroos | belroeas |
gordijn | gerdien |
goudvink | bloodvènk |
graaf | graof |
graag | gaer |
graan | vröchte |
graat | graot |
graf | graaf |
grafsteen | graafstein |
gras | graas |
Grasland, stukje weide | Graus, greijske |
grasmus | briëmetaatsj |
grasspriet | ei speerke graas |
graszode | graus |
graten | graote |
greppel | graaf |
Grevenbicht | Beeg |
grimassen maken | moele snieje |
grindgroeve | keezelkoel |
grip, houvast | verhaud, pakkes |
groen | greun |
groenling | greunvènk |
groente | greunte |
Groententuin | Mosem |
groentetuin | moosem |
grondeling (visje uit de Maas) | gäöving |
grootmoeder | oma, de mem, de bèsj, (groeat) moder |
groots | weus |
grootspraak | stuutkalle / beheij |
grootspreken / opschepperig doen | stuute |
grootvader | opa, baa, (groeat) vader |
grote boodschap doen | sjíéte / kakke |
grote boodschap, de overblijfselen die in de onderbroek achterblijven | remspoare |
grote hoed | groate hood |
gulden | gölje |
gulp | rötsj |
Gulpen | Göllepe |
gummiknuppel | gòmmeklöppel / gòmmesloek |
H |
haagbeuken (dorsvlegel) | arrenteare (deasvleagel) |
Haagdoorn | däöre hèk |
haantje | haenke |
haar | haor |
Haar (bez.vnw) | häör of häöre |
haar verliezen | ruuzele (geldt ook voor veren ) |
haarbos, kuif | stroevel |
haartje | häörke |
haarverlies | ruuzel |
haasten / spoeden | spooje / reppe (zich)? hekse |
hagelpatroon (van jachtgeweer) | kartòsj |
hakmes | waope |
hal / vestibuul | gank |
half | hauf |
halm / spriet | speer |
hals | haus |
halsbontje | pèlske |
halsketting met kralen | kral |
halve gare | flabbes |
ham | sjènk |
hammetje | sjènkske |
hamster | kaorewauf |
hand | hendj / klauw |
handborstel | hendjbeustel |
handdoek | hendjdook |
handen | henj / klauwe / groffejaote |
handje | hendje |
handlanger | oeaper |
handlangeren | oeapere |
handschoenen | heijsje |
handtekening | hendjteikening |
handvat | hendjvaat |
handvol | hémpfelke |
hangen | hange / bemmele |
hangslot | kloester |
hap, beet | bòf |
hapje | hepke, böfke |
happig | heppetig |
hard soort snoepjes | verkesknabbe |
hard, luid, snel | hel |
harde grondlaag | vlees, vlies |
haren | haore |
haren knippen | haore snieje |
haring | jiëring |
haring (gerookte en gebakken) | bökkem |
hark | raek |
harken | raeke |
harmonie / blaaskapel | hermenie |
hartig | hartelik |
haven | have / haaf |
hazelnoot | assenoot |
hazelnootje | asseneutje |
heb | höb |
hebben | höbbe |
hechtpleister | plekplaoster |
heeft | haet |
heel / helemaal | gans |
heer | jiër |
Heerlen | Haelder |
heertje | jiërke |
hees | heisj |
heftig mopperen | tagken |
heg / haag | hèk |
heibel | pòppekas |
hek | breer |
Hek (van erf) | breer |
hekje | breerke, vaeke |
hekwerk (ijzeren) | strangkètsel |
helder | klaor |
helemaal | gans, knatsj |
helemaal | ram |
helemaal niet | gaar neet |
Helena | Leen / Leentje / Lenie / Lena |
hemd | humme |
hemden | hummes |
hemdje | hummeke |
hemdsknoop | hummesknaup |
hemdslip | hummeslup |
hemdsmouwen | hummesmoewe |
Hen (d) rikus | Driek / Driekes / Haar / Harie / Haj / Hajke / Hein / Heinke / Hèndrik / Henk / Hen |
hengel | vèsjgaert |
hennep | kemp |
herfst | naojaor |
herkennen (van een plek waar men ooit geweest is) | (zich) truuk kènne |
Herman (us) | Herman, Herm, Maan, Maantje |
herrie, lawaai | laeve, remptemp, sjèndaal |
hersenen | ' arre |
het | 't |
het geslachte vee in parten vlees verdelen | stökkere |
het heen en weer lopen van koeien in de weide | biezen |
Het kaf van het koren scheiden | wanne |
het verzamelen van resten veldvruchten na de oogst | zäömere |
het weer | 't waer |
heten | heite |
heupen | häöpe |
hij | hae |
hijgen | gíége |
hinkelbaan (van krijt) | hènkhok |
hinkelen | hènke |
hitte | hits |
hoe | wie |
hoed | hood |
hoeden (mv hoed) | heud |
hoeden (van geiten of schapen) | heuije |
hoedje | heudje |
hoefijzer | hoofíézer |
hoek | hook |
hoek (van een lap stof, zakdoek of laken ) | tump |
hoekje | heukske |
hoektand | auchtendj |
hoepel | reip |
hoepelen | reipe |
hoesten | hooste, bletsje, käötsje |
hoestend | hoostentaere |
hoeveelheid vloeistof | klats |
hoezo | wiezoea |
hoi | daag |
hommel | hoomel |
homp (een groot stuk van een of andere materie) | knao |
hond | hòntj |
honden | hunj |
honderd | hòngert |
hondje | huntje |
hoofd | kop / bölles / star |
hoofd (rood aangelopen, of iemand met rood haar ) | vuurtoare |
hoofddoek | plak |
hoofddoekje | plekske |
hoofdje | köpke / bölleske |
hoofdkaas | huidvleisj |
hoofdpijn | koppien |
hoogmis | hoeamès |
hoogmoed | hoeavaart |
hooi | huij |
hooien | huije |
hoorn | häöre |
hopen, verwachten | haupe |
horen | huëre |
hou op!! | sjeij oet!! |
houtduif | rènkdoef / bosjdoef |
houvast | pàkkes |
houweel / pikhouweel | bikkel |
Hubertina | Bert / Bejj / Bertha / Tien / Tinie / (H) oebertien |
Hubertus | (H) oebaer / Baer / (H) uub / (H) uubke |
huilebalk (kind) | bäökbiës (bral) |
huilen | huule / bäöke / mééke / jenke / brulle |
huis | hoes / koeaj / brak |
huishouden | hoeshouwe |
huishoudster | hoesheijsje |
huiswaarts | heives |
hurken | huuke (zich) |
huzarensalade | kaw sjòtel |
Hypoliet | Plit |
I |
Ida | Ida / Iet / Ietje |
ieder | eder |
iedereen | ederein |
iemand | emes |
Iemand die lang ergens blijft hangen | ein plekplaoster |
iemand waarderen | emes exemeren |
iets | get |
ijs | ies |
ijsje | ieske |
ijverig | iefrig |
ijzer | iezer |
ijzerdraad | sjansendraod |
ijzeren hekwerk | strangkètsel |
ik | ich |
immer / altijd | ummer |
in verhouding | naovenant |
inboedel | kraom / petik |
inkt | ènk |
inrijgen (van draad door het oogje van de naald) | invaeme |
internaat | kòssjoeal |
Invalide | ' nne ôngelökkige |
inwonende grootmoeder / of oude tante | paatje |
inwoner van maastricht | sjeng |
irriteren | lemmentere |
Isabella | Bèj / Bel / Bella / Iezebel |
italiaan | itak |
J |
ja | jao |
ja ja | jèh jao |
jaar | jaor |
jaartje | jäörke |
jachtgebied | jach |
jachthond | jachhòntj / brak |
Jacoba | Koba / Zjakkelien / Lien |
Jacobus | Sjaak / Sjaekske / Küeb / Küebes / Koeab / Küebke / Küebeske |
jager | jaeger |
jaloers | sjerloes |
jammer | jaomer |
janboel | sirrèk |
janken, klagend huilen: | jònke / joege |
Januarie | Jannewarie |
jarig | jäörig |
jasje | jeske |
jasje, vestje (vroeger door de vrouwen gedragen) | kasjevekske |
jaszak | jassemaal |
jawel | jaowaal |
jazeker | jèhzeker |
je | doe |
je / jouw | dien |
jeremiëren | kneesje, meeke |
Jicht | gich |
jij | dich / doe |
Johanna | Jen / Jenneke / Sjan |
Johanna-Catharina | Jenneketrien |
Johannes | Jan / Jantje / Jannes / Sjeng / Sjengske / Sjang / Sjange / Hans / Han |
jong | jònk |
Jonge mensen | Gevuggel |
jongen | snaak / jòng / jungske |
jongen werpen (bij dieren) | jungele |
jongeren / jeugd | (de) jeug |
Josefina | Jozefien / Fien / Fienaa / Fing / Finge / Jozee / Jozeeke |
Jozef | jòp / Joeasef / joeasep / Zef / Sjeuf / Jupke / Jos / Joske / Sjef / Sjefke |
juist | zjus |
Julia / Juliana | Zjuul / Zjuuljèt |
Julius | Zjuul |
jullie | uch / geer |
jurk, japon | kleid / klèdje |
K |
kaalkop | kletsjkop / plaat / maon |
kaars | kaers |
kaarsenlont | week |
kaarsenvet | kaersevèt |
kaarten (een spelletje) | ' ne sláág kaarte |
kaarten schudden | stoeate |
kaartspellen | kaojònge, misère, baume, peste, tòppe enz. |
kaas | kijës |
kaaskorst | kijëskoos |
kabaal | kebaal / laeve / remptemp |
kabouter | auvermenneke / auvermenke |
kaf | kaaf |
kalf | kauf |
kalfje | keijfke |
kalken | witte |
kalkoen | sjroet |
kam | kamp |
kameel | kemijël |
kammen | kömme |
kampbewoners | kerkesvolk |
kanaal | knaal |
kanarie | kenarie |
kandijsuiker | bròssòkker |
kaneel | kenijël |
kanon | k' nòn |
kanon (zeer klein kaliber, meer een donderbus) | kamer, voor de zgn. kamersjäöt |
kantoor | kèntoear |
kapelaan | keplaon |
Kapot maken / stuk maken | Verrenjewere / Verròpzakkke |
karbonade | kòrtelèt |
karnemelk | bòttermèlk |
karnemelkse pap | bòttermèlkspap |
karnen | fòtsje |
karper | kërp |
kassei | kèinjerköpke |
kast | kas |
kastanje | kestáánjel |
kastanjeboom | kèstáánjelebaum |
kastje | keske |
kat | kat / míém |
kater | kááter |
katje | ketje |
kauw (klein soort kraai welke men tam kon maken ) | daol / däölke |
kauwen | knauwele / knatsje |
keel | straots / kael |
kegel | keigel |
kegelbaan | keigelbaan |
kegelen | keigele |
kerel | kael |
kerk | kirk |
kerkhof | kirkèf |
kermis | kirmès |
kers | kéés |
kersenboom | kéésebaum |
kerstboom | kaersbaum |
kerstkribbe | kaerskrubke |
Kerstmis | Kosmês |
kerstmis | kaersmès |
kerststal | krub |
kerststalletje | kribke |
ketel | (aetes) kaetel |
ketel (grote) | mermiet |
keuken | käöke |
Keulen | Kölle |
kiekeboe | piepekoek |
kies | baktendj |
kiezel | keezel |
kiezelgroeve | keezelkoel |
kiezelsteentje | keezelsteinke |
kijken | Giepsje, Kieke |
kikker | kwakkert |
kikkerbil | kwakkertebats |
kikkervisje | koeleköpke |
Kind | Kink |
kind | kèindj / póét / kräötsj / kink |
kinderen | kèinjer |
kinderpraat | kèinjerkalle |
kinderwagen | kèinjerwagel |
kinderwagentje | kèinjerwaegelke |
kindje | kiendje |
kip | hin |
kip (broeds) | bròk |
kip (jong) | pöl |
kippen | hinne |
kippenbout | hinnebats / hanebats |
kippensoep | 'innesop |
kist | kis |
klaar | klaor / vaerdig |
klachten / ellende | temtaasje |
klagen, weeklagen | lemmentere |
klappertje (van speelgoedgeweertje) | knëkkerke / petuusjke |
klaprozen (papaver) | kollebloome / klaproeaze |
klaver | klië |
klaverzuring | hazeklië |
kleding | kleijaasj |
kleerkast | kleijerkas |
kleermaker | snieder |
klein grut | krauwele |
klein kaliber geweer (flobert ) | flambaer |
klein van stuk | gestóék |
klein, weinig voorstellend | petitterig |
kleinigheid, niets voorstellend | mökgesjeet |
kleren, kleding | kleijer |
kletsen. | klasjenere. |
kletskous | pratel |
kletsmajoor | barebènjer (oorspronkelijk een soort ketellapper) |
kletsnat | zeikenaat / pratsjnaat |
kleuterschool | bewaarsjoeal |
klimmen | klömme / kleffere |
klokhuis (appel of peer) | kitsj |
klompen | klòmpe |
klompen (voor vrouwen) | flètskes |
klompspijkertje | trupnagel / trupnaegelke |
kloofje (in de huid) | keen |
klooster | kloeaster |
klootzak | kloeatzak |
kluis | klóés |
kluit (aarde) | klöt |
knal (een) | 'ne slaag |
kneden | knaeje |
knieën | kneeje |
kniezen | kneesje |
knikker | ' uuf |
knikkerpotje | ' uuvekuulke |
knikkers | 'uuve |
knoeien (met vloeistof) | gössele |
knoeien / morsen | knoeaije |
knoest (in hout ) | aos |
knoop | knoup |
knoopje | knuipke |
knoopsgat | knoupsgaat / knoupslaok |
knopen (mv knoop ) | knuip |
knopen (werkwoord ) | knuipe |
knuffelen | foemele / knoevele |
knuppel | klöppel |
knus zitten (bijv. bij de kachel) | hoenjere |
koe | koo |
koeien hoeder | stabbesjieter |
koek, taart | kook |
koekje | keukske |
koel | keul |
koelkast | ieskas |
koelte | keulde |
koetje | keuke |
koffie | koffe |
koffie van cichorei en buisman | moekefoek |
koffie zetten | koffe opsjödde |
koffiedik | grozele |
koken | kaoke |
kokhalzen | käöke |
kom (om iets in te doen) | kòmp |
komen | kòmme |
komiek | kemik |
kommetje | kumpke |
komt | kump |
konijn | knien |
konijn (Mannelijk) | raekel / remmelaer |
konijn (vrouwelijk) | moor / meurke |
konijnenhol | knienspiep |
konijnenvoer | kniensvoor |
konijnenvoer plukken | kniensvoor kroeje |
konijntje | knienke |
koning | keuning |
koningin | keuningin |
kooi | koeaj |
kooitje | kuëjke |
kool | moos / kuël |
kool (gekookt ) | meuske |
kool (groen ) | sevoeaje (kuël) |
kool (groot) | höt |
kool (klein ) | hötje |
kool (rode ) | roead moos |
kool (wit ) | kappes |
koolmees | bíémeijs |
koolrabi | kolraaf / kolraefke |
koord | kaord |
kop | tas / bak (mok) |
kopen | koupe / gèlje / aansjaffe |
kopje | teske / bekske |
koppig | waes / veerkèntjig |
koprol | koutelebout |
kopvoorn (soort vis uit de maas) | meun |
korf | körf |
korfje | körfke |
korrel, korreltje | käöre, käöreke |
korst | kóós |
korsten | kooste |
kortaf, bits, beetje brutaal | gelp |
koster | köster |
Kotem | Kaote |
koud worden | kelle |
kous | haos |
kousen | haoze |
kozijn | kèzien |
kozijnen | kèziene |
kraai | krauw |
kraaien | krauwe |
kraaien (van een haan) | krejje |
kraakbeen | knóós |
kraal | kral |
kraaltjes | krelkes |
kraanvogel | kroenekraan |
krabben | krètse / dabbe |
kralen | kralle (kralle riege ) |
krant | gezèt |
kras | krèts / sjram |
krent | krint |
krenten | krinte |
Kreukels in kleding | gepepelvoud |
krijt | kríét |
krimpen | sjrömpe |
krom | kròmp |
kruiden | krúúje / gekrúúts / gekrúúje |
kruidnagel | groffelsnagel |
kruik | kruuk |
kruimel | greumel |
kruimeltjesvlaai | greumelevlaai |
kruimelvlaai | greumelevlaai |
kruisbes | kroeàsel |
kruisbessen | kroeàsele |
kruit | króét / pòlfer |
kruiwagen | sjörkar |
kruk | krök |
Krullebol | Krollekop |
krullen | krolle |
krulletjes | krölkes |
krulspeld | krolspang |
kuif | koef |
kuifje | kuufke |
kuiken | kuuke |
kuikentje | kuukske |
kuil | koel |
kuiltje | kuulke |
kunstgebit, prothese | valsje tenj |
kunstmest | kunsmès |
kunstmest (Thomas Slakkenmeel) | Tòmmeslekke |
kurkdroog | knaokedruëg |
kusje | muulke / ein muulke gaeve |
kussen | kösse |
kussen / zoenen | oet de krop voore |
kussen / zoenen | puënne / (zich) aaflekke |
kussensloop | kössteek |
kwaad | koad / guftig / duvels / veur te verrèkke |
kwajongen | batraaf, batje, remmel |
kwalijk | kaolik |
kwark / hüttenkäse | fluitkijës |
kwiek, floks, vlug | nitsj |
L |
laars | stevel |
laarzen | stevele |
laatje | laeke |
laats | lèts |
ladder | lödder |
lade | laaj |
laken | lake |
lam, kreupel | laam |
Lambertus | Lambaer / Baer |
lampje | lempke |
land | lentj |
landen | lenj |
landen (bijv. vliegtuig) | lenje |
lang | lank |
lange spijker | kaepernagel |
langpootmug | huiwage |
langwerpig voorwerp (groot) | peel |
langwerpig voorwerp (klein) | peelke |
langzamerhand | mit en mit |
lastig vallen | lemmentere |
laten | Laote |
Laurentius | Lèns / Lènske / Laur / Lau / Rens |
laurier | lereer / leleer |
Lavas | maggistroek |
lawaaischopper | laevemaeker |
lederen beenkappen | kemasje |
leeftijd | auwer |
leem | leim |
leer (leder) | laer |
leeuw | liëw |
leges | sjriefgeldj |
leggen | lègke |
leidingwater | gemeintepils |
lelijk | liëlik / sjoew (uiterlijk of kijken) |
lemen knikkers | klej 'úúve |
lenden (en) | linje |
lenen | liëne, lange |
lenig | gezwank |
lente | vreujoar |
lenteui | unnepiepe |
Leonardus | Lei / Leike / Leijo |
lepel | laepel |
lepeltje | laepelke |
leren | liëre |
leren (lederen) | laere |
leugen | läöge |
leugenaar | läögenaer / läögebiës / läögeprie |
leuren | sjoeaje |
levendig | vievig, vievetig |
leverworst | laeverwoos |
libel | pòppesnieder |
lichaam | líéf / priej |
licht hellend | valsj plat |
liedje | leedje |
lief | leef |
liefde | leefde |
liefhebber | leefhöbber |
liefste | leefste |
lieveheersbeestje | smoutwörmke |
liggen | ligke |
lijk | liek / doeaje |
lijm | liem / pleksel |
lijmklem | serzjant |
lijster | líéster |
likdoorn | aesterauch |
likken | lekke |
limburgse kaas, rommedou | stink-kijës |
limonade | limmenaat |
Lindenboom | lènj |
Lindenheuvel | (de) Lèntjheuvel |
links | lènks |
lintworm | lèntjwörm |
linzenvlaai | toort |
lippen | luppe |
loden | loeaje |
lomp | òngehoebeld |
lood | loead |
loodje | luëdje |
loon, salaris | loean, traktemènt |
loopneus | pöllenaas |
loops | luipsj |
lopen | loupe |
lopen (snel) | vetse |
lopen (vastberaden) | sjammetäöre |
lopend, al lopende | loupentaere |
Louisa | Lewis / Wis / Wies / Wieske |
lucht | loch |
luchtdrukgeweer | wèndjbuks |
luchtig | loch |
luchtige | lochte |
Lucia | Luus / Lus / Loes |
lucifer | zwaegel |
luciferdoosje | zwaegelduëske |
lucifers | zwaegele |
Ludovicus | Loe / Loeke / Lewie / Lewieke |
lui | vóél |
luiden (kerkklokken) | loeje / trumpe (tweede gelui vlak voor de mis begint) |
luier | pisdook |
Luik | Luuk |
luilak | ènne voele baer (mnl) / ein voel prie (vrl) |
luilak | vóéle / vóélenser |
luis | lóés |
luizen | lúús |
luizenkammetje | loezekempke |
lus | ströp |
lust, trek | zinne |
lusten | löste / zin ' öbbe |
lusten, dat lust ik niet | maoge, dat maog ich neet |
M |
Ma (e) chtilda (is) | Mechel / Til / Tilla / Tillie / Tilly / Hilda |
maagsap (overmatig) | zóérbrènne |
maaien | meije |
maan | maon |
maand | maontj |
maandag | maonjig |
maandagavond | maonjigaovènd |
maandags | maonjès |
Maart | Miërt |
Maasband | (de) Maasbendj |
Maaseik | Mezeik |
Maastricht | Mestreech |
macaroni | mekroonie |
machtig | mechtig |
made | maaj |
madeliefje | meizöädje / weijeblùmke |
maden | maje |
mager | smaal / piezelig / spits (gezicht) |
magere | knaokepijër |
makkelijk | mekkelik |
man | kael / manskael / minsj |
man (echtgenoot) | minsj |
man die veel weg van huis is | eine jatsbaer / ein brak |
mand | manj, menjel |
mandenvlechten | körve |
mandenvlechter | körver |
mandje | mendje, körfke |
mandoline | mandelien |
maneschijn | maonesjien |
manier | mèneer |
mannen | mansluuj / manskaels |
mannetje | mènke / kaelke |
mantel | mentjel |
mantelpakje | mentjelpekske |
Marcellus | Sel |
Margaretha | Greet / Greeta / Margriet / Merriet / Riet / Rieta |
margarine | margrien |
Maria | Maria / Ria / Mrie / Mrieke / Mie / Mia / Maj |
Mariabeeld / Madonna | Moodergoads |
markt | mert |
marktkraam | mertkraom |
Martinus | Mertien / Marthé / Mart / Thé / Tinus |
masker | maske, mòmbakkes |
Mathilde | Til / Tilla / Tillie / Hilde / Hilda |
medaille | medaalje |
medaille (aan een ketting, lint of koord) | sjappeleer medaalje (meestal van religieuze aard, van een of andere orde.) |
medelijden | kòmpasse / kòmpassie / mitlieje |
meel | mael |
meelworm | maelwörm |
Meers | Meas |
meester | meister |
meeuw | miëw |
meiknolletje | reub |
meisje | maedje |
meisje (beetje brutaal) | ein gelp dènk |
meisje (beetje dom) | ein druif |
meisje (bijdehand) | ' n vaeg |
meisje (lichtzinnig ) | flóés |
Meisje (mooi om te zien) | ein flinke pöl |
melig | mörg |
melk (een scheutje ) | ei kletske mèlk |
melkfabriek | fòtsj |
meneer | menijër |
menens | meines |
menigeen | mènig / mènigein |
mens | minsj |
mens ( (fijne bedrieglijke praatjes verkoper) | fieloear |
mens (akelig, negatief) | grieniezer |
mens (altijd thuis) | ein hoesmösj |
mens (beklagenswaardig) | subbedeijès / Ermen haus |
mens (die nooit zijn hals vol krijgt ) | eine stiefvraeter |
mens (dom) | eine klotskop |
mens (huilerig, jengelig) | ein peetsj |
mens (klein en gedrongen) | ei kroekestöpke |
mens (klein) | kröppel |
mens (Lastig) | 'n lestig petroean |
mens (lichtgeraakt) | göfsjíéter |
mens (niet zo snugger) | zaotreub |
mens (ongedurig) | ein trampelgaws |
mens (onhandig ) | hampeleman |
mens (simpel) | zäötje |
mens (smerig) | einen ònnöt |
mens (wild, uitgelaten) | roewen tòsj |
mensen | luuj |
mensen van lager allooi | get van achteròm / begaai |
merel | maelder |
merken (op) | gewaar waere |
mes | mets |
mesje | metske |
messen | metse |
mest | mès |
mestvaalt | mèstem |
met | mit |
met de enkels tegen elkaar schuren onder het lopen bij het dragen van klompen | haarènkele |
met een tol spelen | doppe |
met rust laten | gewaere laote |
meteen | drek |
metselaar | metselaer |
metselspecie | (metsel) spies |
metseltroffel | tròffel |
Michael | Sjèl |
mier | aomzeik |
mierennest | aomzeikenès |
migraine | sjael koppien |
mij | mich |
mijn (bez. vnw. ) | mien / miene |
mijn (industrie ) | koel / mien |
Mijn hele levenlang | alzelaeve |
mijnwerkersplunje in de blauw geblokte handdoek bijeen gebonden | pungel |
minuut | menuut |
mis (kerkdienst) | mès |
miskraam | misval |
misschien | mèsjiens |
misschien, wie zal het weten | Godwèt |
Modder | Sjladder |
mode | moeade |
moe | meug / poem |
moed | mood / kèraasj |
moeder | (de) mooder / (de) mem / (de) mam |
moederkruid | knuipkes |
moedwillig stuk maken | v'renjewere |
moeilijk door het leven gaan | vraatsjele |
moeras | brook, ziepe |
moeten | mòtte |
mogelijk | mäögelik |
mogen | maoge |
molen | meule |
molenaar | mölder |
molenvijver | meulewiert |
molshoop | moutheuvel |
mond | mònd / waffel / bakkes / blètsj / moel / blatsj / gevraets / wauwel / bèbbel |
mond (tandeloos) | sjaasmoel |
mondelinge overeenkomst | (op) zègkes weurd |
mooi | sjoean, neet ònaeve |
mooie vrouw | lekker wief |
mopperen | knotere / grauwele |
mopperend kwaad weglopen / nijdig zijn | spoeze |
morgen | mörge |
morgenavond | mörgenaovend |
morgenvroeg | mörgevreug |
morille (eetbare paddestoel) | meibottel |
mossel | mòsjel |
motregen | ziemel / zèmel |
motregenen | ziemele / z |
mug | mök |
muggenlarve | verdevaas |
muis | moes |
muisje | muuske |
muizenholletje | moezeläökske |
mus | mösj |
muur | moer |
muurtje | murke |
muziek | mèziek |
N |
na | nao |
naaien | niëje |
naaimachine | niëjmesjien |
naaister | niësje |
naakt | naatsj |
naald | naolj |
naamdag | namesdaag |
naar | nao |
naar (toe) | haer |
naar huis gaan | heives gaon |
naast | naeve |
naast elkaar | naevenein |
naaste / medemens | naoste |
nacht | nach |
nachtdienst | nachsjich |
nachtspiegel | pispot |
nadien | achteraaf |
nalatig | naoliëssig |
narcis | mörgester |
nasmaak | naosmaak |
nat | naat |
natriumbicarbonaat | zuuveringszout / maagzout |
nauwelijks / amper | kaolik / kaum |
Nederland (rest van ) | ('t ) holles |
Nederlander | hollënjer |
nederlandse | hollesse |
nee | nei |
neef | naef |
Neerbeek | Nirbik |
neerslachtigheid | mismood |
negen | näöge |
nek | nak |
nergens | nörges |
nest | nès |
net als.. | krek wie.. |
neus | naas |
neus (dik) | tòttel |
neusinhoud | kóéte / wuif / (snoter) pölle |
neusje | naeske |
neuzen / rondsnuffelen | moeze |
nicht | nich |
Nicolaas | Klaos / Kläöske / Col / Colla / Nik / Nikkela |
niemand | nemes / geine |
niet | neet |
nietszeggend iemand | eine neemes |
nieuw | nuuj |
nieuw jaar | nuujaor |
nieuwbouw | nuuboew |
nieuwe | nuuje |
nieuws | nuuts |
nieuwsgierig | nuusjèrig |
nieuwsgierige betweterige vrouw | sjrapnel |
Nieuwsgierige vragen worden vaak beantwoord met: | van / noa / oet / in Zuuzaote |
Nieuwstadt | Nuujstad |
nieuwste | nuutste |
niezen | neeste |
nijptang | pitsjtang |
nodig | nuëdig |
non | begien |
nood | noead |
nooit | noeats |
noot (zonder inhoud) | dauf noot |
nootje | neutje |
nootmuskaat | besjaot / notebesjaot / mesjaot / notemesjaot |
noten | neut |
nu | noe |
O |
Obbicht | Obbeeg |
ochtenddienst | daagsjich |
oen | äöf |
ogen | áuge / pupsje / doppe |
ogen (glinsterend) | kràluigskes |
ogen (kijken) | uige |
ogen (klein en geniepig) | verkesúigskes |
olie | aolie |
oliefant | aolefant |
oma | de mem |
omspitten | òmdoon |
omzien (naar) | gebiërre |
onaneren | wikse |
onbekende bestemming | Zuuzaote |
onderhemd | stupke / liefke |
onderzoek | òngerzeuk |
ondeugend iemand | eine verèkkeling / eine prengel / ein batje |
ondeugende schuine praatjes | laege kalle |
onervaren | katsj |
onfatsoenlijk soort mensen | begaai / krauw / get van achteròm |
ongedierte | òngesiefer |
ongesteld | aan de klats |
ongeveer / naar schatting | op 't heilig áuch |
onlangs | lèts |
onnozel | nuëzel |
onnozelaar | nuëzele |
ons | òs |
ons (100 gram) | òns, unske |
ontbijtkoek | paeperkook |
ontkennen | (aaf) strieje |
ontzag | strank |
Onverzorgd | sjebbetig |
onwaarschijnlijk | ònwaarsjienlik |
onweersbui | hòmmelsjoel |
onzin | zeiver / kwatsj / stòmme kal / sjaele zeiver |
oog | áuch / pupsj / dop |
oogje | úigske |
oogkleppen | lôsje |
oogst | augs |
oogsten | augste |
ooit | oeats |
ook | ouch |
oom | nònk |
oor | oear |
oortje | uërke |
oorvijg | wetsj / watsj |
Oostenrijk | Oeasteriek |
op bezoek gaan | langs gaon / op bezeuk goan |
op bezoek gaan / buurten / keuvelen | plènke |
op dat moment | mit |
opa | de vader, de baa |
opeens | in èns |
opgebaard zijn | op 't sjouf ligke |
opgewonden | opgereig |
ophef | beheij |
ophitsen | opstäöke |
ophogen | huëge |
ophouden | oetsjeije |
opinie | meining |
oplos koffie | nèskaffe |
opmerken | gewaar waere |
opnieuw | euvernuuj / euvernuuts |
oprispen / boeren | röpsje |
oprit | vaart |
Opscheppen | Stuute |
opschepper | beheijmaeker |
optocht | optoch |
optreden | optraeje |
opvangen (bal) | prikke |
opvoeden | groeatbrènge / groeattrèkke |
opzetten (van bijv. dode dieren) | opmake |
ordenen | ranzjéére |
oren | oeàre |
orthopedist | knaokendokter |
oud op nieuw vieren | doorhouwe |
oude vrouw | bèsj / oud wief |
ouderlijk huis | ouweshoes |
ouders | ouwers |
ouderwets | houverwèts |
over | euver |
Over jaloezie gesproken | Es de sjloezigheid waor ònger de verke wie ònger de luu, waore ze allang opvraete!! |
overall (werkkleding) | euveral |
overdreven (mier) zoet | jiëmelik |
overdreven drukte / gedoe / ophef | ambras |
overmoedigheid | brats (De brats stuk dich ) |
overrijp | kwepsj / matsj |
overstekend dakgedeelte op de binnenplaats van een boerderij | luif |
P |
paal | paol |
paaltje | päölke |
paard | paerd |
paard (flink) | baj |
paard (kindertaal) | bajke, bejke |
paard (klein soort) | ponniepaerdje |
paard (mannelijk) | hèings |
paard (vrouwelijk ) | maer |
paard (wit) | sjömmel |
paarden | páérd |
paardenbloem | pisbloom / Kèttestroek |
paardenhoofdstel | paeshaam |
paardenhorzel | praam / paeshospel |
paardenkop | paeskop |
paardentuig | paesgetuug |
paardenvijg | paeskeutel |
paardje | paerdje |
paardrijden | paerdrieje |
paars (violet) | flèt |
pad / paadje | paad / gats / paedje / getske |
pakken / vastnemen | snappe |
palm | paum |
panlat | daaklat |
pannenkoek | pannekook |
pannenkoeken | pannekeuk |
pannenset | kaetelestèl |
pantoffel | slòb |
pantoffelen | slòbbe |
papieren zak | tuut |
paraplu | perpluu |
pardoes | paaf |
paren (dieren ) | dèkke |
parodie | sjamp |
particulier | partekleer |
partjes (van sinaasappel of mandarijn) | betskes |
pasen | paosje |
pastoor | pestoear |
patrijs | petries |
Patroon | petroean |
Paulina | Paula / Plien |
Paulus | Paul / Puil / Puilke / Puiles |
peer | paer |
pees | zeen |
peetoom | paetere |
peettante | paat |
penalty | penantie |
peper | paeper |
perenboom | paerebaum |
permiteren | leiste |
persen | paese |
perzik | pees |
perziken | peeze |
pesten | krijte / jense |
pesten (grieven, kwellen, tergen ) | transenere |
pet | patsj |
petekind | paetekêindj |
petje | petsjke |
petroleumlamp | petròlsluch |
Petronella | Petra / Nel / Neel / Neelia / Nellie |
Petrus | Piet / Pit / Pie / Pierre / Pijër / Péét / Peter |
Philippus | Flup |
Philomena | Maen / Fillemaen |
pier / regenworm | Peerlink |
pijn | pien |
pijn veroorzaken, pijn doen | pitsje / (zich) pitsje |
pijnlijk | pienlik |
pijp | píép |
pikdonker | zakkeduuster |
pinda | apeneutje |
pinda's | apeneutjes |
Pinksteren | Pènkste |
pissebed | meulevèrke / meulekuusjke |
plaatje | plaetje |
plafond | plefòng |
plagen | plaoge / krijte / judasse |
plank | braet |
plas / poel | pool |
plasje | peulke |
plassen (urineren ) | pisse / zeike / de aerpel aafsjödde / kaanjele |
plastic zak | plèstiek túút |
platte steen over het water laten stuiteren | släötje goeaje |
plein | pleij (e) |
plezier | plezeer / spas |
ploeg | ploog |
ploegsnede | voor |
ploeteren, hard werken | sjòfte |
pluk (zelfst.nw) | wösj |
plukken | plökke |
podium | buun |
poepen | kakke, sjiete |
Poes | Miemke |
poetsdoek | pòtslòmmel |
poetsen | pòtse |
politie | pliesie / pliesje |
politie agenten | plisse |
politieagent | baoj |
politieagenten | de blauwe |
polshorloge | oer, 'orlaozje, klökske |
poltiebureau | pliesieberoo |
pony | ponnie |
pook (Kachel) | stoveniezer |
Pool (inwoner van Polen) | Pollak |
poort | breer |
Poortje | Veke |
poortje / toegangshekje | vaeke |
poot | poeat |
poot (van tafel of stoel ) | stumpel |
pootje baden | baaje |
popje | pupke |
populier (soort boom) | kanedas |
portemonnee | beus |
Pos (vis uit de Maas) | jöt |
postbode | brevendraeger / faktäör (vroeger) |
postduif | reisdoef |
poten | puët |
potgrond | bloomendrek |
praat | kal |
praatjesmaker | móélemaeker / móéljan |
praten / kletsen | kalle / móéle / wauwele / baume / klasjenéére / barebènje / sneure |
preek | praek |
prei | paor |
prei (stengel) | ein speer paor |
pret | spas |
priem, els | zuul |
priester | geiselik |
prikkeldraad | tankeldraod / stekeldraod |
primula | sleutelbloom / kirkesleutel |
processie | percesse |
proeven | preuve |
proost | gezòndheid |
proper | praoper |
pruik | pruuk |
pruikje | pruukske |
pruim | proem |
pruimpje | pruumke |
pruimtabak, pruimpje | sjik, sjikske |
prutsen | fijoealle / fisternölle / klòmmele / bragkele / vaerloaken / kloate |
prutser, knoeier | göthiër |
puin | sjraot |
R |
raad | raod |
raadsel | raodsel / räödselke |
raamluiken, blinden | blènje |
raar | vraemp |
rabarber | rebarber |
raceauto | renwagel |
racefiets | renfits |
raden | raoje |
rafelen | röffele |
ranzig | gaatsetig |
ras / soort | slaag |
ravotten | rölse |
reageren | gebiëre |
recht | rech |
rechts | rechs |
regen | raenge |
regenbui | raengesjoel |
regenbui (heftig) | sjoel |
regenjas | raengejas / gabberdien |
regenperiode rond 15 augustus | maria-ziep |
regenvlaag | bies |
regenworm | peerlink |
regenwormen | peerlinke |
reine claude (soort pruimen ) | rèngelaote |
Reinerus | Néé / Neer / Neerke |
rekenen | raekene |
rekenmachine | tèlmesjienke |
rennen, achterna rennen | vetsen, naovetsen |
rentmeester | rènkmeister |
reu (hond) | raekel |
reumatiek | rimmetik |
rib | rub |
ribben | rubbe |
ribbenkast | rubbekas |
ribfluweel | mansjester |
riek | reek |
riem | reem |
riet | reet |
rietvoorn (vis uit de Maas) | rötsj |
rijden | In 't Steins weurd op en mit alles gevare, behauve op ei paerd, dao weurd op gereje. |
rijden | rieje, vare |
rijshout, takkenbossen van twijgen | rieser (om de erwten langsop te laten groeien) |
rillen | razele |
rimpel | rumpel, rumpsjel |
ring | rènk |
ringetje | ringske |
rioolpijp | gresbuus |
roddelaarster | klets |
rode biet | roeaj kroeat / slaajkroeat |
rode hond | roeajen 'òndj |
rode lamp | roeaj lamp |
roeren | reure |
Roermond | Remunj |
roerzeef | pasviet (om gekookt vlees, soep enz. door te draaien ) |
roest | ròs |
roestig | beròs |
rogge | kaore |
roken | rouke |
roken (van tabakswaren) | rouke, zwame, pave, dampe |
roken (van vlees of vis) | ruike |
rokkostuum, slipjas | pittelaer / pittelaerke |
rolklaver | klumpkes |
ronde smalle vijl | rattestart |
rondgang / ronde | runje / runj |
rood | roeat |
roodvonk | de roeadvònk |
roofvogel (Torenvalk, buizerd enz.) | stoeatvogel |
rook | rouk |
rookvlees | ruikvleisj |
rookwaar | roukes |
roomboter | gooj bòtter |
roos (bloem) | roeas |
rooster | ruëster |
Rosa | Roos / Roeaza |
routine | slaag |
rozenkrans | roeazekrans / paternoster |
rozijn | rezien |
rozijnen | reziene |
rubber / gummi | gòm |
rug | rögk / kròmmejak |
ruggengraat | rögkestrank |
rui | ruuzel |
ruien | ruuzele |
ruilen | tóésje |
ruin, vechtersbaas | klophèings |
ruisen | roesje |
ruit | roet |
ruiten | roete |
rukken | ròppe |
rund | rèindj |
rundervlees | rèindjsvleisj |
rups | ròpsj |
rust | rös |
rustig | röstig |
ruw | roewe |
ruw (van oppervlak) | vrieë |
ruwe rode handen | vrieë henj |
ruzie maken (woorden hebben ) | vreigele / steghele / tagke |
ruziemaker | vreigelaer / steghelaer |
S |
s'avonds | s'aoves |
sacristie | sakkerstie |
saffraan | sefraon |
scapulier (schouderkleed bij geestelijken) | sjappeleer |
schaaf | sjaaf |
schaafwonde | sjram |
schaamte | sjaemde |
schaap | sjaop |
schaap (jong) | lemke |
schaap (mannelijk) | sjaopebok |
schaap (vrouwelijk) | girm |
schaapherder | sjiëper |
schaapje | sjäöpke |
schaar | sjiër |
schadepost | ströp |
schaduw | sjeem |
schakelaar | sjakelaer / knòp / knupke |
schandaal | sjendaal |
schande | sjanj |
schandelijk | sjameswaert |
scharnier | sjerneer |
scharrelen | sjarre |
schatten | sjette |
scheel | sjael |
Scheer je weg! | Maak dich (e) weg!! |
scheerkwast | sjaerbeustel |
scheermes | sjaermets / sjaas |
scheerzeep | sjaerzeip |
scheiden | oeterein gaon |
scheiding (bijv. tussen 2 percelen) | sjeit ('t ) |
scheiding in het haar | sjeijgel |
schelden | sjelje / tagke |
scheldwoorden | sjeljwäörd |
schele | sjaelen úúl |
schemering | sjeem |
schenkblad | deenblaad |
schenken | gaeve, (e) weggaeve |
schenken (vloeistof) | sjödde, insjödde |
scheren | sjaere |
scherpen (van een zeis m.b.v de haarhamer) | 'aare |
scherven | kertale |
scheur | sjäör |
schietgeweer | sjeetgewaer |
schijf, schijfvormig voorwerp | sjief, sjiefke |
schil | sjèl |
schilder | sjilder |
schilderen | sjildere / verve |
schilderij | sjilderie |
schillen | sjèlle |
Schimmert | Sjömmert |
schimpen | sjàmpe |
Schinnen | Sjènne |
schip / schepen | sjeep |
schoen | sjoon |
schoen, met hoge hak | hakkesjoon, hakkesjeunke |
schoenborstel | wiksbeustel |
schoenen | sjoon (kort uitgesproken oo) |
schoenen laten verzolen | sjoon laote lappe |
schoenen poetsen | wikse |
schoenmaker | sjoester |
schoensmeer | sjoonswiks |
schoentje | sjeunke |
schoenzool | sjoonslap |
schommel | sjokkel |
schommelen | sjokkele |
school | sjoeal |
schoolmeester | sjoealmeister |
schoolplein | sjoealpleije |
schooltje | sjuëlke |
schoon | zuuver / praoper |
schoonbroer | zwaoger |
schoorsteen | sjouw |
schoot | sjoeat |
schop | sjöp |
schop (met breed hol blad ) | sjoop |
schoppen | sjöppe |
schoppen (met de voet) | sjöppe / löpsje |
schort | sjolk |
schortje | sjölkske |
schreeuw | kwáák / bäök / sjriëf |
schrijven | sjrieve |
schrobborstel | sjröbber |
schroef | sjroef |
schroefje | sjruufke |
schuif | sjuuf |
schuifgrendel / schuifslot | sjauw / sjejke |
Schuifspeldje | Sjejke / Sjuufspengske |
schuilen | sjoele |
schuim | sjoem |
schuin | sjuins |
schuine praatjes | laege kal, nötte kal |
schuiven | sjuuve |
schuld / schulden | sjout |
schuldenmaker | sjoutvot |
schuren | sjoere |
schutter | sjöt |
schutterij | sjötterie |
schuurtje (afdakje voor houtopslag bijv.) | sjop |
schuw / angstig | sjuu |
schuwen | sjuje |
sedert, sinds | saer |
sekonde | sekònj |
selderij | silderie |
serieus, gemeend | mijnes |
sering | meibloome |
serre | saer |
Servatius | Vaos, Väös, Ser, Servie |
Sibilla | Bil / Billa / Bille |
sieromlijsting van deur-of raamkozijn | sjèbrang |
sierspeld | bròsj |
sigaar | sègaar / sègaerke |
sigaret | sègrët |
sigarettenpeukje | stumpke |
sikkel | zeekel |
silicose | stöplònge |
Simon | Sim / Mon |
sinaasappel | appelsíen |
sinaasappels | appelsiene |
Sinterklaas | Sinterklaos |
sissen | kisje |
Sittard | Zitterd |
sjalot | sjerlot |
sjouwen | sjörge |
sla | slaaj |
Slaan | Pònke (Hauwe) |
slaan | houwe / klaene / watsje |
slaapogen | pupsjauge |
slaapzand (in de ogen) | pupsje |
slabbetje | zeiverlèpke |
slag- of zweeptol | smikdop |
slager | slechter |
slagerij | slechterie |
slak | slek |
slang (bijv. van rubber) | sloek |
slaolie | slaajaolie |
slapen | slaope |
slecht | slech |
slechte wielrenner | stòkrenner |
slee | sleij / ieswagel |
sleepruim (vrucht van de sleedoorn) | (sleij) kraekel / sjraekel |
slenteren (op straat) | sjoeaje |
slepen, kruien | sjörrege |
slijmbal | vottekroeper |
slijmen | eine in z'n vot kroepe |
slijpen | sliepe |
slim | slöm / loeas |
slim zijn | gewiks zeen |
slok, slokje | slòk, slukske |
sluik haar | piezelig haor |
slungel | läöres |
slurpen | lepsje |
smakken | smétsje |
smal | smaal |
smeden | smeeje |
smeerlap | smaerlap |
smeermes | smaermets |
smeren | smaere |
smeulen | snirke |
smid | smeed |
smidse | smeejerie |
sneep (vis uit de maas) | kòmmel |
sneeuw | snië |
sneeuwballen gooien | klötte |
sneeuwen | sníeje / ' t sníet |
sneeuwpop | sniëmenke |
snel verontwaardigd | nitsj |
snijden | snieje |
snijwonde | vatsj |
snoek | snóók |
snoep | slòk |
snoepen | slòkke |
snoepgraag iemand | slòkmoel |
snoepje | babbelaer / bebbelke |
snoer | snoor |
snoertje | sneurke |
snorretje | snurke / snuitske |
snot | snoter |
snotjong / snotaap | sjaarsmoel |
snottebel | snoterpöl, snoterbel |
snuiftabak, snuifje | snoeftoebak, snuufke |
snuit | snoets |
snuitje | snuutske |
soep | sop |
soepgroente | soppegreun |
soepkip | sop'in |
soeplepel | soppelaepel |
soepvlees | soppevleisj |
sok | zök |
sokken | zökke |
soldaat | sèldaot |
solutie (bandenplaksel) | selusie / fitsepleksel |
soms | tèks |
soort pikslede, voorloper van skeleton | ieswagel |
Sophia | Soffie / Sof / Fie / Fieke |
spaanders | spijën (sjaafspijën) |
spade | graafsjöp |
spatlap | sladderlap |
specht | spech |
speciekuip | spieskoep |
speculaas | spikkelaas |
speeksel | spie |
speen | lótsj |
speklap | speklepke / bräötje spek |
spekzwoerd | zwaas / zwaeske |
speld | spang |
speldenkop | spangeköpke |
speldenkussen | naoljekösse |
speldje | spengske |
spenen | daeme |
spieden, loeren | spikkelere |
spiegel | spegel |
spieken | aafkieke |
spijker | nagel |
spijkertje | naegelke |
spin | spèn |
splinternieuw | fònkelnuuj |
spoelen | speule |
spontane actie | zeuten inval |
spraakzaam | gespraekelik |
spreeuw | sprijëf |
springen | sprènge |
springend, al springende | sprèngentaere |
sprinkhaan | sprèngkaan |
sproeten (zomer) | sprotele |
spruitjes | sproete |
spullen | prölle |
spulletjes | prölkes |
spuwen | spieje |
staan, stond, gestaan | staon, steijt, sting, gestange |
staande | staonentaere |
staart | start / stertje |
staartbeentje | votteknäökske |
stamppot | òngerein |
stapelgek | knatsjgek / raadgek |
staren | gape |
station | stáásje |
steegje | gats / getske |
steen | stein / klauw |
steen (vuurvast) | sjemot |
steen voor oeverversterking | batklauwe |
steenkolen | kaole |
steentje | steinke, klejke |
steiger | stèlling |
steil | stik |
Steile berg | Stikke Berg |
Stein | Stein |
Steindenaar | Steindenaer / metsetrèkker |
stekelbaars | stekelbaerske |
stekje | läötje |
stelen | staele / klauwe / jatte / sjtritse / sjoepe |
stem | stöm |
stemmetje | stömke |
sterke drank | snaps |
sticker | plekplaetje |
stijfkoppig | obstenaot |
stil / koest | kòsj |
Stinkende gouwe (plant) | vrattelekroet |
stoel | stool |
stoelen | steul |
stoeltje | steulke |
stoep | stòp |
stoep voor het huis | luif |
stof (miniscule deeltjes) | stöb |
stof (textiel) | stòf, stufke |
stok | stek, klöppel, römmel |
stommerik | häörepaerd |
stoptrein | boemeltrein |
storing | stuëring |
straat | straot |
straatbezem | kaerbeustel |
straatgoot | göt |
straatje | sträötje |
straatloper | bragk |
strafschop | penantie |
streep | sjraom |
strijken | strieke |
strijkijzer | striekiezer |
stro | struë |
stro (een bos ) | ein bössel struë |
stro (gehakt om in de stal tussen de dieren te strooien) | struijsel |
strohalm | struëspeer |
strompelen | taffele |
stroop | sjroeap |
stropdas | kervat / slips |
stropen | struipe |
struik | stroek |
struikelen | tòffele |
struiken, struikgewas | struuk, bösjkes, |
struikje | struukske |
stucadoren | pleistere / plèkke / ploastere |
Stuip, vallende ziekte | begaoving |
stuiven | stöbbe |
stuiver, 5 cent | knepke |
stuk | stök |
Stuk hout | römmel |
stuntelaar | hampeleman |
stuntelen | hannese |
sturen / verzenden | sjikke |
stutten | stiepe |
suiker | sòkker |
suikerbiet | sòkkerkroeat |
suikerklontje | sòkkerkluntje |
sullig figuur | eine zokkezuimer |
Susteren | Zöstere |
Sweikhuizen | Zweikèse |
T |
taai | tieëg |
taaitaaipop | paeperkokemenke |
tabak | toebak / sjek |
tablet | teblèt |
tafel | taofel / dösj |
tafelpoot | taofelstump |
takkenbos | sjans |
tand | tenjt |
tanden | tenj |
tandenborstel | tenjebeustel |
tandenloze mond | sjaasmoel |
tandvulling | plòmbeersel |
tandwiel | kàmraat |
tante | tant |
tapkast | befèt / teek |
tarwe | terf |
tas | tesj |
Technische school | Ambachsjoeal |
teef (hond) | moor |
teen | tiën |
teentje | tiënke |
teer, pek | taar, paek |
teerteien rok (baaien) zoals vroeger door de vrouwen gedragen | taerten rok |
tegel | plèvuus |
tegen | taenge |
tegenslag, ongeluk | malläör |
tegenwoordig | vandaag den daag / op vandaag / taengeweurdig |
teil / kuip | kóép |
tekenen | teikene |
tekening | teikening |
telefoon | tillefoon |
televisie | tillevies |
telkens weer | eedeskiër |
teneergeslagen | ' ne geslagen hòntj |
tenen | tiëne |
tengels, vingers (negatief) | vôtsvingere |
tennisracket | tennispletsj |
teren | tarre (met pek bestrijken) |
terpentijn | terpetien |
Terras achter het huis van gestort beton | Pleije |
testikels | kloeate / neut / böl / kònkernölle / klitse / eijer |
tevertasse | sjaermóés |
tevreden | tevreije |
thee | thië |
theedoek | potdook |
theepot | thiëpot |
theezakje | thiëbuulke |
Theodora | Thea / Dora / Door |
Theodorus | Theo / Theijo / Thei / Theike / Thé / Théke / Door / Doorke |
Theresia | Trees / Treeske |
thuis | toes |
tic | fiemel |
tiet | mem / tèt |
tietje | memke |
tijd | tíét |
tijdens | tiedes |
tijger | tíéger |
timmeren | tummere |
timmerman | tummerman |
tobbe, (metalen) kuip | tien |
tocht | trèk |
toegevend | mitgaond |
toen | doe |
toetakelen | begaffele, versjangelere |
toiletpapier | vottepepier / sjiétpepier |
tol | dop |
tong | tòng / bláád |
torpedorem (fiets) | tröktraprem |
tortelduif | lachduufke |
totdat | pès |
touwtje | tuike |
toveren | touvere |
traan | traon |
traantje | träönke |
trapladdertje | trepke |
trappen (met de voet) | stampe / sjöppe / löpsje |
trede | traej |
treden | traeje |
trekken | trèkke / ròppe |
treurmars | doeajemars |
treuzelen | dreisje, klenjere |
treuzelen | dreisje, sajele |
troebel maken van water | múúre |
trompet | tròmpöt |
troon | troean |
troosten | truëste |
Trots | gruëtsj |
trottoir | stòp |
trui | trikko, pelover |
tuberculose | taering |
tuieren | tuure (is het vastleggen van koe of geit aan een ketting om een stuk af te grazen ) |
tuierpaal | tuurhout |
tuinbonen | wolle boeane |
Tuinhekje | vaeke |
tuit | täötel |
tussen | tösje |
twee | twië |
tweelingbed | liezjemoo |
Tüddern | Tudder |
U |
U | geer |
U heeft / Jullie hebben | Geer höbt |
ui | un |
uien | unne |
uiengroen | unnepiepkes |
uier | udder |
Uierzalf | Udderzauf |
Uikhoven | Ukeve |
uil | uul |
uilskuiken | uulskuuke |
uitdeuken | oetblötsje |
uiteen | oeterein |
uiterste | oeterste |
uitgang | oetgank |
uitgebakken spek | bräötje / krepkes |
uitgenodigd | genuëjd |
uitgerekt | oetgelèmp |
uitglijden | oetglitsje / oetsjampe / oetròtsje |
uithalen van breiwerk | oetröffele |
uithangen van kleding | lempe |
uitkleden | oetdoon |
uitlepelen | oetsjarre (De kaetel oetsjarre) |
Uitnodigen | Oetnuëdige |
uitnodigen | nuëje |
uitspoken | véarloake |
uitsteken | oetstaeke |
uitstulping | kwabbel |
uitverkoop | aafverkoup |
urine | pis, zeik |
urineren | pisse / zeike |
urinoir | pisbak |
Urmond | Uermend |
uur | oer |
uurtje | ùrke |
V |
vaak | dèk (s) |
Vaals | Vaols |
vaatdoek | sjòttelsplak |
vader | Pap / (de) vader / d'n ouwen jiër |
vagina< / b> Mösj, Proem | |
vaker / dikwijls (heel vaak) | d'n hauve tied |
Valkenburg | Valkeberg |
vals spelen | foetele / fòsje |
valsaard | valerik / vale |
valsspeler | foetelaer |
van vroeger | van oudshaer |
vanille | fenilj |
varken | verke / kuusj |
varken (jong) | bag / begkske |
varken (mannelijk ) | bijër |
varken (mannetje dat de testikels inwendig draagt) | bènnebijër (Tevens benaming voor een introvert iemand, een binnenvetter) |
varken (van ong. 2 maanden oud) | sjeuteling |
varken (vet mesten) | maste (ein màsverke ) |
Varken (vrouwelijk ) | zoog / kreem |
varkens | verkes |
varkensstal | verkesstal |
varkensvet / reuzel | vaerevèt |
varkensvoer klein maken | brietselen |
varkensvoer stamper | brietselknoes / brietselstek |
vechten | beustele / klöppe / tóéke |
vechtersbaas | Pònkert |
veeg (uit de pan) | vaeg (oet de pan) |
veel | väöl |
veel (een smak) | eine watsj |
veelvraat | sjuurendaeser |
veer | vaer |
veerboot | vaerboeat |
vegen | vaege |
Vegen | Kaere |
vegen (met een natte lap) | wisje |
veiligheidsspeld | knipspang |
veldboeket | kroetwösj |
velg van fiets | reip, velling |
venster | vinster |
venster boven een deur | euverleech |
vensterbank | vinsterbank |
ventilator | blaozer |
ver | wied |
ver weg | wied (e) weg |
verbazen | wònjere (zich) |
verbranden | verborre |
verdedigen | waere (zich) |
verder | wiejer |
verdorie | nòndedjuu |
verdriet | leid / verdreet |
vergiet | zíej |
vergif | vergöf |
vergissen | verdaole |
vergrootglas | loerejòng / loep / brenglaas |
verheugen | spichte |
verkering hebben | vrieje |
verkleden | (zich) verkleije / (zich) get aantuure |
verkleinwoorden eindigend op `tje` of `pje` | eindigen in het Steins op `ke` |
verkouden | versnòp |
Verkouden (in de wind staan) | De klatsj kriege |
verlegen | verlaege / bluë / besjaemp |
verlept (bloemen, groenten) | verslakt, verslakde |
vermicelli | vermesjèl |
vermoorden | vermaore / kepotmake |
verpesten | veròpzakke |
verpleegster | zöster |
vers | véés |
verschillen | sjaele |
versnelling (fiets) | verzèt |
verstand | verstendj |
verstoppen | verstaeke |
verstoppertje | poeverstaeke |
verstuiken | verstóéke |
vertegenwoordiger | reiziger |
vertillen | verluchte (zich) |
vertrouwen | troewe |
verwaand | kaal |
verwaarlozen | vernaoliësige |
verwelken | verslakke |
verzadigd | poem |
verzwikken | vertraeje |
vest (gilet) | kammezaol |
vestje | kammezäölke |
veter | riestartel |
vetmesten | maste |
vier | veer |
vies | vies, nöt, smaerig |
vies, onverzorgd | nöt, sjebbetich |
vieze lap | tòntjel |
vieze, slecht onderhouden woning | petik |
viezerik | vieszak / onnöt |
viezigheid | biësterie |
viezigheid, vuiligheid | nöttigheid |
vijf | vief |
vijl | viel |
vijlen | viele |
vijver | viever |
vijver (hele grote) | wiert |
vinden | vènje |
vinder | vènjer |
vingers | vinger |
vink | bookvènk |
violier | fleer |
viooltjes | fijëlkes / fijoeale |
vis | vèsj |
visdraad | snaort / snäörke |
vishaakje | (vèsj) angel / (vèsj) éngelke |
Vishengel | (vèsj) gaerd |
visje | vèsjke |
vissen (werkwoord) | vèsje |
visuitrusting | vèsjgetuug |
vitrage | glaasgerdiene |
vlaaionderzetter van gevlochten ijzerdraad | äörtje |
vlaaivulling | spies |
vlaamse gaai | mërkèf |
vlees | vleisj |
vleeswaren | bòtrammevleisj |
vlegel | prengel / remmel |
vleien | fieloeare |
vleien | fien kalle |
vleier | fieloear |
vlieg | vleeg |
vliegen | vleege |
vlieger | wèndjvogel |
vliegtuig | vleegmesjien |
vlierstruik | äölentäöl |
vlinder | pepel / roepepel |
vlinderdas | nòndedjuuke |
vlo | vloeà |
vloek | vlook |
vloeken | vloke / sakkere |
vloekje | vleukske |
vloerkleed | kerpèt |
vlooien | vluë |
vlooienkammetje | vluëkempke |
voeg | voog |
voeger | voger |
voegijzer | voogiezer |
voegje | veugske |
voer | voor |
voeren | vore |
voet | voot |
voetje | veutje |
vogel (mannelijk) | bijv. bij kanaries, man, manne, menke |
vogel (wijfje) | bijv. bij kanaries: pòp, pupke |
vogelmuur (plantje dat vogels graag eten0 | mier |
vogels | veugel |
vogeltje | veugelke |
voldoende, volop, genoeg | zat / zatop / genòg |
volledig verrot | snoefrot |
vond | vònj |
voor | veur |
voor de schijn | kwansies |
voordeel | prefiet |
voorn | rötsj |
Vooruit, toe! | allè! |
vorig | vurrig |
vork | versjèt |
vorst | gevruër |
vrede | vreej |
vriend | vrundj / kammeraot |
vriendelijk | vruntjelik |
vrienden | vrunj |
vriest (het) | 't vruus |
vriezen | vreeze |
vrijdag | vríédig |
vrijdags | vriedès |
vrije tijd | laegen tied |
vrijersdag Woensdag | knaokendaag |
vroedvrouw | wíésvrouw |
vroeger | vreuger |
vrouw | vroumisj / wìèf (neg.) |
vrouw (arm en zielig ) | ein erm bössel |
vrouw (bazig) | eine kappetein / karnelje / karnaalje |
vrouw (bijdehand) | eine snep |
vrouw (bits / lastig ) | ein kríng / ein nötte vaech / eine spènnekop / einen tram |
vrouw (die meerdere relaties heeft gehad) | ein aafgelekde |
vrouw (die veel van huis weg is ) | ein jatsprie |
vrouw (dik en log) | pospaerd / mekochel |
vrouw (goedaardig, sullig) | ein blötsj |
vrouw (knuffelgek) | ein foemelprie (geldt ook voor huisdieren zoals katten) |
vrouw (lang en mager) | ein taatsj |
vrouw (lomp) | troag |
vrouw (met lang en zuur gezicht ) | ein zoerproem |
vrouw (met schrille stem) | sjater (miena) |
Vrouw (mooi en knap voorkomen) | ein appetietelik vruike / ein lekker dènk |
vrouw (nieuwsgierig ) | ein nuusjiërige pöl |
vrouw (onvriendelijk trots, uit de hoogte ) | präötsj |
vrouw (overmatig opgemaakt en geparfumeerd | ein poejerdoeas |
vrouw (plomp, ongemanierd) | 'nen tram |
vrouw (praatziek) | blatsj |
vrouw (slordig) | klemausj |
vrouw (sullig) | ein zeutsel |
vrouw (uitgelaten, dartel, jolig) | ein gekke fluit / ein gekke flóés |
vrouw (vals) | ein kets |
vrouw (vals) | ein toeaij / ein tang / ein karneije / karnaalje |
vrouw (verwaand) | ein kakmedam |
vrouw (weinig actief, leeghoofdig) | absjaol |
vrouw (zeurkous) | zeiksjroef |
vrouw (zwaarlijvig met waggelende tred) | ein sjogkelvot |
vrouwen | vrouluuj / wìèver (neg.) |
vrouwtje | vruike / wiefke |
vruchten | vröchte |
vuile praat | nötte kal |
vuilnisemmer | dreksbak |
vuilnisvat | audings-tob |
vuilniszak | drekstuut |
vuist | voes |
vuisthamer / moker | voeshamer / vuuske |
vuistje | vuuske |
vulzand | foemelzendj |
vuurtje stoken | vunkele |
W |
w.c | 'uuske |
waar | wo |
waarderen | estèmere |
waarheen | woohaer |
waarheid | waorheid |
waarom | wooròm |
waarschijnlijk | waarsjienlik |
waarschijnlijk 2 | dènkelik |
waarschuwen | mane |
waarvoor | wooveur |
wafel | waffel |
wafelijzer | waffeliezer |
wafels | waffele (helle of zachte ) |
wagen | wage |
wagentje | waegelke |
wals (om grond aan te walsen) | wel |
walsen (van een stuk grond) | welle |
wandelaar | wenjelaer |
wandelen | trampele / wenjele |
wanneer | wienijë |
wapenstok | gòmmesloek |
warm | werm |
warmte | wermde |
wasbord | wesjbraet |
wasgoed | (de) wesj |
washandje | wesj'endje |
wasknijper | wesjpin |
wasknijper 2 | kleef |
wasmachine | wesjmesjien |
wasmand | wesjmenjel |
wassen (kleding ) | de wesj doon |
wassen (Lichaam) | zich wesje |
waswater / zeepsop | luëter |
waswijf | wesjwief |
wat, iets | get |
waterdicht | watertoe |
waterhoentje | waterhinke |
watje | zäötje |
waxinelichtje / theelichtje | pitje |
weckglas | inmaaksglaas |
weckketel | inmaakskaetel |
weduwe | widvrouw |
weduwnaarsbotje | 'lektris knäökske |
weegbree | lòsjoeare |
weegbree (smalle) | gawzetòng |
weegschaal | waog |
week | weik |
week (periode van 7 dagen) | waek |
weerbarstige pluk haren | waerbeustel, waerwas |
weerbericht | waerberich |
weg | waeg |
weggetje | waegske |
weide voor slachtvee | vètwei |
wel | waal |
wens | wunsj |
wensen | wunsje |
werken | wirke |
werken (in de tuin ) | böttele / sjòffele |
werken (zwaar) | sjravele / sjòfte / braggele / maore / poeajakke |
werkster | pòtsvrouw |
werpen | smiete / goeaije / vlemme |
werpspelletje met geld | sjräöme, staeke |
wetstaal / aanzetstaal | staol |
wezen, voorkomen, uiterlijk | waeze |
wie | wae |
wieden | gaeije / kroewe |
wieg | weeg |
wiegje | weegske |
wiel | raad |
wielen | raajer |
wielewaal | goudmaelder |
wielrennen | fitserenne |
wielrenner | fitserenner |
wig, keg | kiel / kielke |
wij | weer |
wijn | wien |
wilgenboom | wiej |
wilgenkatjes | ketjes |
wilgentenen | witse |
Wilhelmina | Willemien / Mina / Mien / Mientje |
Wilhelmus / Guilleaume | Geel / Giel / Giljam / Willem / Willie / Gim / Wim / Wimke |
wimper | plùmp / plùmpe |
Winandus | Nand |
wind | wèndj |
winde, haagwinde (plant) | verwènj, pispötjes |
windje | eine drijët |
windvlaag | bies |
wingerd (wilde) | pispötjes |
winter | wèntjer |
witkalk | witsel |
witkwast | witbeustel |
wo kan ich dat book gelje | parren.media@planet.nl |
wo kan ich dat book gelje | waar kan ik dat boek kopen |
woelen | vraatsjele |
woelmuis | molmoes |
woelwater | vraatsjelaer / vraatsjelvot |
woensdag | goonsdig |
woensdagavond | goonsdigaovènd |
woensdags | goonsdès |
wonde | wònj |
wonde (zwerend) | braatsj |
wonder | wònjer |
wondkorst, roof | raof / räöfke |
wondvocht | mètaerie |
woonwagenbewoner | kampjoekel |
woonwijk die bestond uit mijnwerkerswoningen | kollenie |
woorden | wäört |
woordenboek | diksjenaer |
wordt | weurt |
worm | wörm |
worst | wóós |
worst (eindstukje) | stòmp / stumpke wóós |
worstje | weuske |
wortelen | wòrtele |
wortels (van een boom) | vot |
wrat | vrattel |
wratje | vrettelke |
wratten | vrattele |
wrijven | vrieve |
wroeten | vreutele, dabbe |
wuiven / zwaaien | wènke |
wulps / dartel | bretsetig |
wylre | Wielder |
Z |
zaad | zaot |
zaadje | zäötje |
zaag | zaeg |
zaagblad | zaegeblaad |
zaaien | zèije |
zacht | zach |
zadel | zaal |
zagen | zaege |
zagerij | zaegerie |
zak | tuut |
zak (broek) | maal |
zak patat | bemmel frit |
zak patat | ein tuut frit |
zakdoek | maalplak |
zakdoek | snoeflap |
zakdoek | snoefplak |
zakdoek | snoterlap |
zakdoek | snoterplak |
zakdoek | zakdook |
zakgeld | zònjescente |
zakhorloge | reubesjief |
zakken (examen) | flatse |
zaklamp | pitsjlamp |
zakmes | kníép |
zalf | zauf |
zalfje | zeijfke |
zaliger gedachtenis | ziëliger |
zand | zendj / zavel |
zandgroeve | zavelkoel |
zanger | zenger |
zangkoor | zangkoear |
zangkoor (kerkelijk) | zank |
zat (dronken) | zaat / bezaope |
zat (Verl. tijd zitten) | zaot |
zaterdag | zaoterdig |
zaterdags | zaoterdès |
zeef | ziej |
zeelt (vis uit de maas) | loe |
zeemleer | laere lap |
zeep | zeip |
zeeppoeder | zeippoeijer |
Zeepsop | luëter |
Zeer veel | dat 't de moord stik |
zegen | zaenge |
zegenen | zaengene / wieje |
zeggen | zègke |
zeis | zaesel / zich |
zekerheid | vastigheid |
zelden | zelje |
zelfstandig | op z'n eige |
zemelen | klíéje |
zenden | sjikke |
zes | zös |
zestig | sestig |
zeuren | zanike / zeike |
zeurpiet | zeikbaer |
zeven | zeve |
zeveren | zeivere |
ziek | krank / neet good / neet tegooj / òngesteld |
ziekelijk | krenkelik / neet te gooi / get aan zich höbbe |
ziekte | krenkde |
Ziekteverlof hebben | de krankekaart 'öbbe / viere |
zien | zeen / kieke |
zigeuner | siguinder |
zij | zíé |
zingen | zènge |
zingend, al zingende | zèngentaere |
zitkamer | gooi kamer |
zoals | op den aard van |
zodat | zoeadat |
zoek | zeuk |
zoeken | zeuke |
zoet | zeut |
zogezegd | zoeagezag |
zojuist, daarnet, net | zjus |
zolder | zölder |
zomen | zuime |
zondag | zònjig |
zondags | zònjès |
zondagse kleding | de gooi montéring |
zonde | zunj |
zonder | zònger |
zonnetje | zunke |
zool | zaol |
zooltje | zäölke |
zoom | zoum |
zoompje | zuimke |
zootje | zooj |
zorgen | zörg |
zoveel | zoeaväöl |
zover | zoeawied |
zuchten / steunen | kume |
zuigen | zóéke / lòtsje |
zuipen | zoepe |
zuring (plant) | ser |
zus | zöster |
zusje | zösterke |
zuur | zóér |
zuurbranden | de zooi |
zuurkool | zoermoos |
zuurvlees | zoer vleisj |
zwaaien | wènke |
zwaar | zwaor |
zwachtel | wènjel |
zwagers | gezwäögers |
zwak | zwaak |
zwakte | zwaakde |
zwalken | sjeigele |
zwaluw | zwerbel |
zwanger zijn | in pezisie zeen / groeat gaon |
zwarte pruimenvlaai | zwarte proemevlaai |
zwavel | solfer |
zweep | smik |
zweep- of slagtol | smikdop |
zweer | zwaer |
zweer (grote) | näögenuiger |
zweet | zweit |
zwemband | zwömbendj |
zwemmen | zwömme |
zwengel | zwungel |
zweren | zwaere |
zweten | zweite |
zwijgen | zwiege / de moel hauwe |
zwoerd | zwaas |