1 | iejun |
7 | zeuve |
9 | neegu |
11 | elluf |
12 | twelluf |
15 | vieftien |
16 | zèstien |
17 | zuvventien |
19 | nigguntien |
1000 | duuzend |
A |
aan | an |
aan elkaar | an en |
aan elkaar knopen | knuppu |
aanrommelen | ankloeutu |
aardappelen | piepers, erpel |
aardappels | elper, erpel, piepers |
aardbeien | asbere |
achterbouw | deel |
achterwerk (billen) | reet, batterei |
adem | oijem |
afgeleverd | afgegeve |
afpakken | afvatte |
afslaan | afrosse |
afvoer | gutgat |
alleen | alliejun |
altijd | alzelève |
amper | schielik |
Antoon | Tôntje |
are | roei |
arm | erm |
Arnold | Nûl |
B |
babydoekje | tut |
been | bieen |
beetje | bitje |
ben je al uit bed | binde / ziede gij al op? |
ben jij | ziede gij |
beroerte | beslag |
Beugens varken | Bugges verke |
bewusteloos | van du suk |
bezem | bessum |
big | bag |
biggen | bagge |
bij | bei |
Bij ons in het dorp | Bei ons int turp |
bijna | ongevèr, bekant |
binnenstebuiten | aws um |
Binnenwerk | Bulling |
blaar | blôjer |
blaren | bloar |
blazen | bloaze |
bloeden | bloeien |
bloeien | bluie |
blootvoets | berrevoets |
bodem | bojjum |
boerenschuur | karschop |
boom, bomen | bom, bum |
boomgaard | boggurt |
boter | botter |
braken | kueke, kotze |
bramen | brombère |
bramenstruik | dèur, dèure struuk |
brand | braand |
breken | brèke |
bretels | gallugu |
broek | boks |
broekriem | Mujere |
broekzak | tes |
broer | bruur |
brood | mik |
bruiloft | brulluft |
bruin | bruun |
buiten | buuten |
burgemeester | burgemeister |
C |
Chocolademelk | kakouwromme |
compliment geven | bestuute |
cultiveren | kullifatere |
Cuyk | Kuuk |
D |
daar is het water ondiep | dôr is ut drèèg |
daarginds | geûnter, geûnterwied |
dagen | daag |
damp | bloak |
dat | dè |
dat is niets waard | dè is gèn cent wert |
de hond kwijlt | dun hoond zevert |
de melk is aan het bederven | de romme is ant schifte |
de raam staat open | du raom stut los |
de sloot | de bèk |
de sloot | de graaf |
de tuin | dun hof |
degelijk | deger |
Dement | vurkiensu |
dertien | dartien |
deugniet | verrekeling |
deugniet | verrekkeling |
deze | dees |
deze / dit | dizzu, di (i als in ik) |
dialect spreken | plat proate |
die daar | dun dieje |
die is niet echt te vertrouwen | des genne zuuvere |
dierenarts | veearts |
dikke vrouw | dikke mui |
doorwerken | anpôte |
dopje | dupke |
dorp | durp |
draadje | drutje |
draaien | dreju |
draaimolen (kermis) | mallemeule |
drempel | dûrpel |
Drentelen | Triezele |
druppen | druupt |
dubbele belegde boterham | rondummuke |
E |
echter | èvvul |
een | un |
een flauwerik | unne flauwen deem |
een hele dag | unnen ollingen dag |
een hond | unne soek, unnen hond |
een hoop zand | unne upper zant |
een langzaam lopend iemand | unne slome |
een slag in het wiel | un wiens wiel |
een smeerlap | unne vuluk |
eerlijk | eerluk |
eieren | eier |
eigenaardig | arig |
eindelijk | ingsele |
eitje | eike |
elastiek | stiek |
elastiekje | stieksku |
even (tijd) | efkes |
even (tijd) | ekkes |
G |
gebreid hemd | borstrok |
gebroken | gebrôke |
gedaan | gedoan |
geeuwen | gape |
gehoord | geheurt |
Gerard | Grad |
geweest | gewest |
gieremmer | zeikschup |
gierton | zeikton |
gloeilamp | pèr |
goedeavond | goeienavond |
goedemorgen | goeiemerge |
gootsteen | gutsteen |
groenten | gruunte |
groentenboer | gruuntenboer |
groententuin | hof |
groot hoofd | boebuskop |
grote knikker | bikkel |
grote stoel | prôst |
H |
haar | heur |
haast | gauwwigheid |
hallo | hoi |
handen | haand |
handschoenen | waante |
handvol | haffel |
Haps | Hops |
hard roepen | bulluku |
hark | griesel |
harken | griesele |
Harrie die in een houten huis woont | Planken Harrie |
heb | hedde |
hectare | bunder |
heeft | hèt |
heel hard draaien | triezele |
het | ut |
het regent | ut regunt |
het sneeuwt | ut snewt |
het werkt niet meer | hei dut ut nie mèr |
Hij heeft gedronken | heij het gezoope |
hoger | hôgger |
Hoofd | Wuelus, Kiebus |
hoofdoek | kopdoek |
hoofdpijn | koppien |
Hoogeindsestraat | ut hôgeind |
hooi | hoi |
hooi schudden | hoi wèène |
hooien | hoije |
hooivork | gavul |
horen | heure |
horloge | lozie |
Hou je mond dicht! | ziet toch stil |
huid | vel |
huilen | beûke |
huis | huus |
I |
iemand die zich voordoet als een vooraanstaand persoon | unne kwaast |
Iemand die zoveel mogelijk eten pakt | unne grup |
iemand heeft een kort lontje | hij is kummeluk |
iets niet zien | d'r nèève kieke |
ijzel | iezel |
ijzelen | iezelu |
ijzer | iezer |
ijzererts | broekstieun |
ik ga | ik goi |
Ik heb een zaklamp | Ik heb un knipluchje |
ik heb geen zin | dè zuuk ik nie |
in de nesten zitten | mit de gebakke père zitte |
in het donker nog bezig zijn | uulu |
Is het ijs begaanbaar? | leit ut al? |
is op zoek naar | zuukt |
J |
jaar | jaor |
jam | sjem |
janken | schriese |
jankert | schriesert |
jarig | jurrig |
jeuk | juks |
jij | gei |
jij | géj |
jij | gij |
jonge jenever | jonge kloare |
jongen | menneke |
K |
kaas | kèès |
kauwen | nerriken |
kerel | kèl |
kijk | kiek |
kijk uit | kiek uut |
kijken | kieku |
kikker | kikvors |
kikkervisje | dikkôpke |
kip | kiep |
kippen | kiepe |
klaar | verrig |
klagen | nôle, mouwe |
kleren | kleer |
kletsen | kwaaku |
klompen | kleûmp |
klompen | kloompe, blôk |
kluis | kluus |
klungelen | moike |
knauwen | nirruke |
knopen | kneup |
koe | koei |
koeien | koei |
koekje | kuuksku |
komt | kumt |
konijn | knient |
kool | kôl |
kopje | kupke, tas |
krabben tegen jeuk | schôbbe |
krentenbrood | pruumkusmik |
kruisbessen | knoerzels |
kruispunt aan het einde van de Hapsedijk | du Kiekuut |
kruispunt bij Egelmeers | dun handwiezer |
kuil | kuul |
kweken | tulle |
kwijlen | zevere |
kwijt | kwiet |
L |
Laageindsedijk | ut lègeind |
laarzen | lers |
ladder | leer |
lade | laai |
lager | legger |
langpootmug | hoiwage |
langpootmug | hojwage |
Ledeacker | Ut leker |
ligbank | divan |
lijden | leije |
linksaf | hot op |
linksaf | hottop |
loods | lots |
lopen | lôpe |
M |
maaien | mèje |
maandag | mondag |
machine | masjien |
maken | maaku |
malen | maale |
mals | gelp (gellup) |
markt | mert |
Martien | Tien |
meiden | vrollie |
meidoornhaag | dèureheg |
meisje | der, derku |
meisjesspel met lange elastiek | stieku |
melk | romme |
melkbus | romtuit |
melkveehouder | koeienboer |
mensen | minse |
merel | mèl |
mest | meest |
mesthoop | meestvaalt |
met | mit |
met een been moeilijk lopen | hoempu |
meteen | mei |
mieren | zeikmeiken |
mijn | mien |
mijn kleine jongen | mien klôtje |
mijn land | miene grôônd |
mijn moeder | ons moet of moen |
mijn vader | onze vad |
moe | muui |
moeten | motte |
mogen | mugge |
molen | meule |
molenaar | mulder |
monnik | poater |
morgen | merge |
N |
naakt | naks |
nerd | dupke |
niet | nie |
niet met iemand overweg kunnen | dè akkadiert nie mi mekaar |
niet onwaarschijnlijk acht | geleuve |
niet op tijd klaar | dun aovend zal ons kulle |
nieuw | nei |
nijptang | trektang |
O |
om | um |
omslagdoek | nuzzik |
ontzettend | kei, verrekus, ontiegeluk |
onzijdig | kwee |
onzinverhaal | larie |
ook | ok |
op zich zelf zijn | op ôw ège zien |
Oploo | Plô |
oud | ouw |
oude jenever | ouwe kloare |
oude mevrouw | auw tes |
overdrijven | zwetse |
P |
paal | pôl |
paaltje | pôlluke |
paard | perd |
paling | pôlling |
pantoffel | petoeffel |
pantoffels | sloffu |
parelhoenders | pulleputate |
passant | vurbeiganger |
pauzeren | schafte |
peer | pèr |
perzikken | piereke, merketons |
pijn | pien |
pissebedden | kelderzeug |
plank | plank, bret |
planken | plenk |
plastic | plastiek |
ploegen | bouwe |
politie | pliesie |
poort | hekkegat |
poos | stoot |
poosje | stutje |
pootaardappelen | pueters |
portemonee | knip |
precies | krèk |
pruimen | pruume |
prul | klungel |
R |
rafel | rèffel |
rechtsaf | aarop |
reepje | bemmel |
rijden | reien |
Rijkevoort | Rieckevort |
rogge | rog |
roken | rooke |
rommelen | mojjiku |
roomboter | goei botter |
S |
sabbelen | zoebele |
schaap | schôôp |
schakel | brak |
schakels | brakke |
schapen | schèup |
scherpen | wette |
schommel | schoemel |
schommelen | schoemele |
school | schôl |
schreeuwen | bûke |
schrikdraad | stoekdroad |
schroeien | schreuje |
schudden (van een machine) | stoeke |
schuin gedeelte aan een stuk grond | geer |
schuurtje bij de stal | schop |
Sint Anthonis | Sutunnis |
sla | slaai |
slaap jij al | slopte gij al |
slager | slagter |
sleutelen | sleutele |
slordig | schêmmelendig |
slurpen | sloebere |
smal | eng |
smeer jij de jouwe ook? | olliede gullie dun olliun ok? |
smerig | smerrig |
sneeuw | snew |
snelheid maken | du zuk durin en ook gas geve |
sokken | zûk |
spade | schôp |
speen van een koe | koesdeem |
spijker | spieker en of nagel |
spitten, omspitten | spaju, umspaju |
St Agatha | Staagte |
St Anthonis | Stunnis |
staat | stut |
stalgoot | grip |
stangen | steuke |
stelen | jatten |
stoute jongens | bengels of mukke |
straat | straot |
strijken | strieku |
strijkijzer | striekiezer |
stropen | streupu |
struiken | struuk |
stuk | kapot |
suiker | suuker |
suikerbieten | suukerbiete |
T |
tafel | toffel |
tanden | taand |
tijd genoeg | tied zat |
tongzoenen | vrije |
tot ziens | hoije wa, houdoe |
troebel | gemuurd |
trouwens | evvul |
tussen kalf en koe | mûk |
U |
Uden | Uuje |
uilskuiken | uulskuuku |
uit de wind fietsen | in de sugt hangu |
uitdunnen | uutdunne |
uithoren | vundere |
uitjouwen | uutjoeliken |
uitvinder | uutviender |
uitzuigen | uutzuugu |
un schêmmel bitje | een schamel beetje |
V |
vaak | duk |
vaak van huis, achter de vrouwen aan | reupen |
vaars | môl |
vaatdoek | schôttelslet |
vals spelen | foetele |
varken | verke |
varkenslamp | baggelamp |
veel mensen bij elkaar in een ruimte | hutjemutje |
veldschuur | schop |
ver | hiel èènd |
verf | verruf |
vervelende | verrekte |
veulen | vulle |
vinder | viender |
vishengel | gerd |
vlaamse gaai | martkolf |
vlak | baar |
voeder | voejer |
voederbieten | mangels |
voet | vuut |
vogel | vuggulku |
vogeltjes | vuggulkus |
volgens | volgus |
vrijdag | vreidag |
vrouw | vrommus |
vrouwen | wiever, vrollie |
vuil | vuul |
vuur | fik |
W |
waaien | wèije |
Waar bent u er een van? | wor ziede gij dur enne van? |
waard | wert |
Wanroij | Wangroi |
Wat houdt dat in? | Wa behelst dè? |
weer | wèr |
weet jij dat | witte gij dè |
werpen | goijen |
Westerbeek | Dun twist |
wie ben jij | wie binde gej |
Z |
zagen | zage |
zakdoek | zoudoek, snotdel, sèddoek |
zaklamp | knipluchje |
zelf | èègus |
zeur eens niet zo | lig dur nie te neule |
zeuren | neule |
zeurpiet | neulert, mouwert, zeverzak |
zeven | zeeve |
zijn | zien |
zuigfles | tutfles |
zuinige mens | zeikerd |
zuipen | zuupen |
zus | zuster |
zuster | non |
zwaluw | zwelf |
zwart-wit-poeder | snuf |