'k moet zeiken as unne ruen | Ik moet nodig nar het toilet |
't stoa geschréve en gedrukt, ge moet krabbe woar ut jukt | Het staat geschreven en gedrukt, je moet krabben waar het jeukt |
agge mar schik het | als je maar plezier hebt |
bettie-akkum-aai? | bijt hij als ik hem aai? |
brôòdje àj mi sloaj mi èrpel mi juin | Een broodje ei met sla, aardappel en ui |
buurte | een praatje maken |
D'as nie slim | Dat is niet erg |
d'n bèkker krijge = slaop krijge | de bakker krijgen (plotseling moe worden) |
d'r op naaijen | flink gas geven / hard rijden |
d'r op peeren | flink gas geven / hard rijden (2) |
d'r tegenoan peere | er een klap tegenaan geven |
d'ruit peere | vluchten / er tussenuit knijpen |
da kupke | dat gezichtje |
da wittie nie | dat weet hij niet |
dè is ok | dat is ook zo, daar heb je ook gelijk in |
de’t schilt unne jas | als de temperatuur oploopt. |
dèh zei ik oe. | dat is precies wat ik ook bedoel |
doar gugget nie over | daar niet van |
dun dieje van dun dieje | kennis van een kennis |
en gè geluufd dè | en jij geloofd dat |
és ge dé mar wit | Als je dat maar weet |
ge wit oit noit (nie) | je weet maar nooit |
Gin één vèrke dè zo oud wordt | Geen één varken dat zó oud wordt. (als opmerking bij het bereiken van een (hoge) leeftijd) |
Gonne wonne ponnie, ma da konnie want de ponnie wonnie | Gonnie wilde een pony maar dat kon niet want de pony wilde niet |
Guggut | Gaat het |
Heddum | Heb je hem |
hij doet orrens | vals spelen |
hij hi ginne zak mi erpel | hij heeft geen zak met aardappelen (gezegd over een vader van een groot gezin) |
Hij stölpte over den dörpel | Hij struikelde over de drempel |
hij zit te kijke es 'n hiete geit die in 't stroi zêkt | hij zit te kijken als een hete geit die in het stro plast |
houwt oewe moel | Stil! |
houwt oewuh moel | hou je mond |
ik ha menne groete tien gestoeten aon de toffelpoet, nou is ie olling blaauw | Ik heb mijn teen gestoten aan de tafelpoot, nu is ie helemaal blauw |
ik schei er out / uit | Ik houd er mee op |
in de nisse stoan (leége), in de weeg stoan | in de weg staan (liggen) |
in de wous | in de war |
ja net | ja, inderdaad |
ja zeetie | echt waar (sceptisch) |
Kik noar oe eige | Kijk naar jezelf |
kik tog nie zo nauw | doe niet zo pietluttig, doe niet zo serieus |
krek | zo is het maar net |
krèk nie zat | net niet genoeg |
krek wè'k wou | pecies wat ik wilde |
kumt altijd és jan mi z'n eksters, | komt altijd te laat |
Kumt aolt daags noa de mert | Loopt altijd achter de feiten aan |
kunde ge da ok | kunt u dat ook |
kwò dèk ut wis | ik wou dat ik het wist |
kwooi ding | stouterd (stout meisje / jongen) |
lelliken droak | vervelend persoon |
lop noar de kloete | ga weg |
moeleke teuren | iemand op zijn gezicht slaan |
Naait d'r is ut! / Naait 'm! | Ga een weg! |
nèijt ur us oit | ga eens weg |
Nouw hak oe | Nou had ik je toch mooi te pakken |
oan de ratz zijn | overal gaan buurten |
och-erum | och toch, och arme |
olling doar ginder wijt | iets verder op |
ollingen dag | de hele dag |
strèlliken bal | verwaand figuur |
tis lul, mar-t prôt | het is conversatievulling zonder veel inhoud |
Ullie-de gullie dun ulliën ok | Oliën jullie die van jullie ook |
un pilske vatten | een biertje drinken |
unnen achtkentige | lomp persoon |
ut kos kojjer | het kon slechter |
van wie bende ge der enne | hoe heet jij |
vur slès | zomaar, voor spek en bonen |
wa bende tog unne schuuperd | wat ben toch een kwajongen |
wa ette gullie? | wat eten jullie? |
Wa ligde tog te uiren | Wat vraag je lang door. |
Wa mende ge nou! | Wat wil jij nou! |
Wanne strèlikken bal | Wat een verwaande vent |
wè doede nou | wat doe je nu |
wè hek oe gezeet | wat heb ik je gezegd |
wé zin de gé. | wat zegt u? |
Wé zinde gé. | Wat zeg je |
wè-ne klets | wat een onzin |
wè-wie | wat, waar heb je het over |
welk | wat zeg je, wat bedoel je |
wij doen eruit, wij doen em deruit | wij gaan weg, wij zijn er vandoor |
witte-nie | weet je wel (achtervoegsel achter een zin) |
zèdde gè wel goeëd? (de oe-klank gaat over in de -ed uitgang) | ben je wel helemaal lekker? |
Zedde oan de spel | Heb je diarree |
zedde vanoavend allien | ben je vanavond alleen |
zuutjes oan menneke | rustig aan man |
(kei) weit | ver weg |
A |
aakuh nul | bezemsteel |
achteleke | achterlijke |
aech gè dà mar wit | Als je dat maar weet |
affesére | opschieten |
agge | als je |
ài, àjer | ei, eieren |
B |
baanddoeke | maandverband (uitwasbaar, van stof) |
Bakwaage | Kinderwagen |
baug | big |
bazeloen | overhemd |
bè | bij |
be oew kladde vatten | vermanend vastpakken |
bekant | bijna |
bekske | kopje (drinkservies) |
bèrrevoets | blote voeten |
beschout | beschuit |
beslag | beroerte |
bessum | bezem |
bestekamer | W.C. |
betoassie | stamp |
bezetting | longontsteking |
biemèsterke | koolmeesje |
bien, knoku, bottu | been |
bietje | beetje |
blaauw | blauw |
blek | blik |
bluumke | bloemetje |
Boerenleenbank (in de volksmond)
boerrelienbank | Rabobank |
boerumoes | boerenkool |
boks | broek |
borstrok | hemd |
boute | buiten |
bouwen | ploegen |
Brienselen of brienchen | Hinneken |
bromôllie | petrolium |
brôòdje (korte 'o' klank, maar dan lang gerekt) | broodje |
bumke | boompje |
butje | botje |
buukske | boekje |
buum, buu-um | boom, bomen |
buurte / lullen | praten, kletsen |
buziene | benzine |
D |
d'n hof | de tuin |
d'n ullien | jouw man |
d'ons | mijn vrouw |
d'r nève | er naast |
D'ullie | Jouw vrouw |
dartien | 13 |
dásnie | dat is niet |
dè | dat |
de misse grieselen | het erf aan harken |
deinsdag | dinsdag |
den onze | mijn man |
der uit doen | weggaan |
derke, durske, meske | meisje |
dérm | darm |
derpel | drempel |
dieje (n) (n toevoegen als volgende woord met klinker begint) | die |
dizze (n) (n toevoegen als volgende woord met klinker begint) | deze |
Doalder | Eén gulden en vijftig cent |
doar ginne-weijt | daar ginds |
doarhinne | daarheen |
doe-s | doos |
doepe | dopen |
dorpel | deurdrempel |
drei- uh | bocht |
drupke | dropje |
drupske | dropje |
durpul | drempel |
durslag | vergiet |
duzend | duizend |
dörpel | drempel |
E |
effe / efkes | even |
efkes loerrièn | èven plassen |
eig, eigen | eg, eggen |
ekkelen | Wegwezen |
en en twentig | 21 |
endekoi | eendenkooi |
enne | één |
ennen buum, twie buum | 1 boom, 2 bomen |
érm en biejen | arm en been |
E |
erpel | aardappelen |
erremoej | armoed |
F |
flodderbonne | tuinbonen |
frothoeur | prutser |
G |
galge | bretels |
gè (of gij, maar gè is nog Ossieser) | jij |
gebekske | gebakje |
gementehous | gemeentehuis |
gezeed | gezegd |
giestere | gisteren |
gin | geen |
gin mens | niemand |
gleks maku | egaliseren |
gleks maku | vlak maken |
gleske | glaasje |
goei botter | roomboter |
goeiekoeëp (oe lang aanhouden of over laten gaan in -ep) | goedkoop |
goeje dag | goedendag |
gong | ging |
graaf | sloot |
grazie | garage |
griesel | hark |
grieselen | harken |
groetuh moel | grote mond |
grutje | grootmoeder |
gruts | trots |
gruun | groen |
gullie | jullie |
Gutgat | Gootsteenafvoer |
gutje | gootsteen |
gutstien | gootsteen |
H |
haffel | handvol |
has | hoofd |
hedde ge | heb je |
hédde gé gén orre | heb jij geen oren |
Heig | heg of haag |
hendig | makkelijk |
himme-niks | niets, helemaal niets |
hinne | heen |
hoan | haan |
hoi | hooi |
hompen (ie hompt) | mank lopen |
houdoe | doei |
houdoe wanne | daag, dag |
houwmouw | wervelwindje |
hullie | hun |
hunje | hond |
hurde-me? | hoor je wat ik zeg? |
I |
iemus | iemand |
ien | 1 |
J |
jatte | stelen |
jengelhout | gitaar |
juin | ui |
juin, juin | ui, uien |
jungske | jongetje |
K |
kantoer | kantoor |
Kattebak | Kofferbak |
keinder | kinderen |
kelderzeug | pissebedden |
kelfke | kalfje |
Kenje | Kindje |
kiep | kip |
kiepeeij | kippenei |
kiepenkoj | kippenhok |
kikvors | kikker |
kitsen | overgeven |
Klander | Kleiner |
klets | onzin |
klieken / spauwen | spugen |
Knalpijp | Uitlaat |
knenje | konijntje |
Kniep | zakmes |
kniep (ie langer aanhouden) | zakmes |
knijnd | konijn |
knipbeurs | portemonnee |
knol | paard |
koeij / koeij | koei / koeien |
Koffie drinken | lunchen |
kop, kupke | hoofd, hoofdje |
koppijn | hoofdpijn |
kors-rècht | kaarsrecht |
Korsmus | Kerstmis |
koussen | karnen van melk |
Kras | Kraai |
krek | precies |
kreuge | kruiwagen |
Kroezel | Kruisbes |
kuieren | langzaam lopen |
kumpke | kopje |
kuukske | koekje |
kuus | koe / kalf |
kwatta | chocolade reep |
kween | tweeslachtig |
kwèluk | bijna / nog maar net |
L |
laus | luizen |
lauwman | lui persoon |
leerze, kemasse | laarzen |
lekker ruiken | parfum |
lèlik, lèliken | akelig, akelige (figuurlijk, over een persoon) |
lèlik, lèliken | vervelend (e) (over een persoon) |
lelluk | lelijk |
loepe | lopen |
loepe, loepuh en trijjuh (sarcastisch bedoeld) ..doar trijt ie heen | lopen, wandelen |
Loperek | Box (voor bay's) |
Louwbietser | niksnut |
lozzie | horloge |
lulbet / lulhoeur | prater, iemand die veel praat |
lullen | kletskoek |
M |
maajum | regen |
malder | merel |
mallemeule | draaimolen |
meepesant | tegelijk, meteen, direct |
mei-jen | maaien (van gras) |
mekaar | elkaar |
mens | echtgenoot |
mens | man |
mens | persoon |
mèrge (vruug) | morgen (vroeg) |
mert | markt |
mester | meester |
mèwerd | zeurpiet |
mi de keinder speule | spelen met kinderen |
mik of broewt | brood |
misse | erf |
misse | erf, voortuin, oprit |
Moalbesje | Vrouwelijk konijn |
moand | maand |
moandag, mòndag | maandag |
moel | mond |
moelfiep | mondharmonica |
molslaai | paardenbloem |
mous | muis |
N |
Nààje | Naaien |
nassels | veters |
neffe | naast |
net as ok | zoals |
niemes | niemand |
O |
oajer | ader |
oalt | altijd |
oarig | raar |
oe | jij, jou |
oégen | ogen |
oew, oewe (n) | jouw |
olling | geheel, heel |
olling | helemaal |
on de spel | Diarree |
onderboks | onderbroek |
Onjeklonje | Eau de Cologne |
ònloépe | weglopen, vertrekken te voet |
ònrije | wegrijden, vertrekken met de auto |
O |
ons pap / mam | mijn vader / moeder |
orre | oren |
orrenzen / steggelen | valsspelen |
ouw manne haus | zorgcentrum |
P |
pastoer | pastoor |
pèdje | pad |
pee-en of mangels | bieten |
perd | paard |
petazzie | stamppot |
pikkendroad | prikkeldraad |
pilske | biertje |
pisknôlleke, gruun | knolletje (veevoer) |
platgaoter | paardenbloemen |
plee of schéthaus | W.C. |
pliesie | politie |
plôtje | plaatje |
Poasu | Pasen |
poewt | poot |
proaten | praten |
pumpke | pompje |
pupke | popje |
R |
raokele | stoken |
raug | rogge |
rauw | ruw |
rémmelder | rammelaar |
riep | reep |
rikrooie | twijfelen |
rimmetiek | reuma |
road | raad |
roadhaus | raadhuis |
roam, roame, rumke | raam, ramen, raampje |
roater | ratel |
roed | rood |
roeëd | rood |
roes | roos |
rokelen | poken |
romme | melk |
romtuit | melkkan |
russel | rooster boven bv een put |
S |
sànderdaags | de dag erna |
scheer / schier | schaar |
scheiten | poepen |
schibbelen | beven |
schibbelen | bibberen |
Schibberen | Trillen |
schielijk | haastig |
schielijk | plotseling |
schierluk | schichtig |
schik | lol |
schik | plezier |
schoap, schupke | schaap, lammetje |
schottelslet | vaatdoek |
schotteslet | vaatdoek |
schroase | schuren |
schup | schop (werktuig) |
Schutslet | Vaatdoek |
schuttelke | schoteltje |
schuttelslet | vaatdoek |
schuuperd | kwajongen |
schuuperd | stiekemerd |
Sèpke | Dropje |
sêpkêtje | katjesdrop |
Sêpstengel | dropsteel |
slieps | stropdas |
slipcomputer | laptop |
sloaj | sla |
sloeët (oe langer aanhouden) | sloot |
sloffe | pantoffels |
slôn | slaan |
sluns | slachtafval |
sluslet | vaatdoek |
smaug | vuil, viezigheid |
smèrlap | viespeuk |
smerrig | smerig, vies |
snaachts | 's nachts |
snuupke | snoepje |
Spelrègurs | Dunne benen |
speule | spelen |
spierik | perzik |
spijgen | kotsen |
spijgen | overgeven |
spuulen | spoelen |
steekelverken | egel |
stofverke | handveger |
strant | brutaal |
streie | ruzie maken |
strèlik | verwaand |
Stuksku | Stukje |
stuul | stoel |
stölpe | struikelen |
sunterkloas | sinterklaas |
suurkolluh | zuurkool |
T |
taand | tanden |
tas koffie | kopje koffie |
tásert | treuzelaar |
te volle bediend | sacrament der zieken |
Tènen ut pedje | Aan het einde van het pad |
tes | (broek) zak |
tes | broekzak |
tèsnuzzik / zoudoek | zakdoek |
tieën, tie-ën (meervoud de eerste 'ie' nog langer rekken) | teen, tenen |
tiejn | teen, tenen |
tinnuf | emmer |
toffel | tafel |
trijen | lopen |
twé én twéntig | 22 |
twie | twee |
twieje | 2 |
U |
uitscheije, der uitscheije | ophouden, ermee ophouden |
uitscheije, der uitscheije | uitscheiden, ermee uitscheiden |
ullie | olie |
un bietje | wat |
un blauw jét | Een blauw oog |
un héffelke | Een klein beetje |
Un möffelke | Een mondvol |
un raein dier | viezerik |
un Vuggelke | Vogeltje |
unne ollinge mik | een heel brood |
ut fruukske | het vierhoekje (wijk in oss) |
V |
veers | vaars (koe) |
vèrke | varken |
vertien | 14 |
vertien | veertien |
vettighed | broodbeleg |
vloijen | vlooien |
voeoetu | voeten |
vorreweg | zandweg |
vuggelke | vogeltje |
vulleke | veulen |
Vurslès | Voor de grap |
W |
wanne | hé |
war | waar |
wè | iets |
wè? | wat? |
wellie | wij |
welluk? | wat? |
witteren | vee laten drinken |
woage | auto |
wortelstamp, wortelpetòzzie | uutspot |
wotter | water |
Z |
zeigschottel | melkvergiet |
zeiken | mekkeren |
zeiken | plassen |
Zèikwurm | Mier |
zeikwurm, zeikwurmen | eikel |
zessie | zeis |
zeuve | 7 |
zeuve | zeven |
zieveren | zeuren |
zieverzak of mauwhoer | zeurpiet |
zievuruh | zeveren |
zoaterdag, zotterdag | zaterdag |
zoei | gier |
zog | zeug |
zoudoek | zakdoek |
zullie | zij |
zwetshoeur | overdrijver (iemand die overdrijft) |