| 't heeft geen zin, het helpt niet | 't es gin avaus |
| 't is altijd zo geweest | 't es aulzèlèven azuë geweest |
| 't is een mooie vrouw, maar je mag ze niet in huis hebben (smalend gezegd door mannen over een vrouw, ) | ’t és skuë gerief mur ge meug ‘et nie in uis émmen |
| 't is heel eenvoudig | zu simpel as bonjour |
| 't is helemaal haar moeder | 't ès grat èr mojer |
| 't is helemaal haar moeder | 't ès èr mojer gesketen |
| 't is niet veel zaaks | 't es nie veel apoeërt |
| 't is nog veraf | t és nog een énjeken van ier |
| 't is te weinig | 't es te letter |
| 't is zeer goedkoop verkocht | vur nen appel en een au |
| 't staat geschreven en gedrukt, je moet krabben waar het jeukt | 't stoe geskreven en gedrukt, ge moetj krabben wurdat ukt |
| 't zal hem veel kosten | 't zal em een eirt kosten |
| 't zijn slimme streken | trukken van de fuër |
| ’t gaut dau nie goed (er is daar ruzie, bijvoorbeeld in een gezin, een bedrijf | 't go dor nie goe |
| ’t is wat overdreven | ’t és een betj’n ba zèn oeër getrokken, |
| ’t mag niet geweten zijn | da mag d'n dag nie zien |
| ’t viel in stukken uit elkaar | ’t viel in gruizeleménten vanieën |
| (iemand iets op de mouw spelden | ieënen blèiskes weismauken |
| (je moet doen alsof je niet op de hoogte bent | ge moetj a dom augen |
| (zegt men van mensen die dezelfde gebreken hebben | mè 't zelfde zop overgoten zijn |
| aan de grond fig.: het is mislukt | 't zitj op zè gat |
| aanaarden van bv. aardappelen | zèn a petatten al oeëgekuildj |
| aangeboren aanleg | 't zitj in de familje |
| aanschuiven aan tafel | zèn biejenen onder taufel steken |
| ABN spreken | op de letter klappen |
| achterklappen | roten achter zè gat mauken |
| afgesnauwd worden | in zennen neus gebeten |
| afgesnauwd worden (mijn neus afbijten: ik heb hem nog) | ik kreeg dur een beet (mennen neus afgebeten - 'k em 'm nog) |
| afgunst opwekken | ieënen d'ujegen uitsteken |
| afsnauwen | zèn neus afbijtn |
| aftelrijmpje | onder twoeëtr zat ne poeëtr mi zèn tieënen boven twoeëtr. Oeveel tieënen at dieë poeëtr... |
| aftelrijmpje | ikke pikke porrek'n de mieëster eet e snorrek'n, de mieëster eet een sjiek (sik) af bennekik |
| aftelrijmple | onder 't woeët'rr zat ne poeët'r mi zèn tieën'n boven 't woeët'r : oeveel tieën'n au die poëet'r? |
| afzien | zenne pere zien |
| al te goed is buurmans (of allemans) gek | veel te goe ès alf zot |
| alle baten helpen zei de mug en ze plaste in de zee | alle boeëten elpen, zei de moosj en ze pistn in de zjië |
| alles in aanmerking genomen | ‘t ieën mi ‘t ander |
| alles samen | allemel tegoeër |
| als de kat van huis is dansen de muizen | as de kat van uis es, dausen de muizen |
| als het enigszins kan | als ’t alvelings kan |
| als iemand een sigaar opsteekt, zal het gaan regenen | de veirkes luëpn mi struë in er muil, `t zal go rèigern |
| als jij dat kan doen | aske gou da kuntj doen |
| amaai, dat zal wel | amaai mèn bottn |
| anderzijds | van d'n andere kant |
| antiroestverf rood | ruë minne |
| arm huisgezin | ’t es doer aul krot en compagnie |
| arm huisgezin | z' emmen gin naugel om aan èr gat te krab'n |
| arme klaren (klooster) | eireme kloeërn |
| arme ouders en rijke kinderen | eireme ouërs en rijke kinjeren |
| armoedig leven | alles ba'ieën skeiren |
| armtierige groep | krot en kompanie |
| arrogant spreken | 'n stoute muil opemmen |
| atlijd maar meer | oe langer oe mieër |
| auto kapot rijden | zen auto in de frut raun |
| avondkruisje (katholiek) op voorhoofd kinderen | god zegent en bewoeërt a |
| avondzegening: voor het slapengaan wordt er een kruisje op het voorhoofd getekend, met de woorden `god zegene je en god beware je` | kruiske gev'n |
| avondzegening: voor het slapengaan wordt er een kruisje op het voorhoofd getekend, met de woorden `god zegene je en god beware je` | god zegent'a en god bewoërt a |
| bang zijn | mè de poepers zitten |
| bang zijn | skau zijn |
| bang zijn | mi een au in zè gat zitten |
| bedrogen zijn | gejost (of gesjareld) zijn |
| beentje lichten | putje lappen |
| beetnemen | ba zè pietje pakkn |
| begeerlijk naar iets / iemand kijken, iets willen hebben | da stèkt z'n uëg'n uit |
| belastingkantoor in Aalst | de trappekesop |
| beter dat de rijke betaalt i.p.v.de arme | beter van 'n keirk as van 'n kapelle |
| beter iets groter dan iets kleiner | beter een brok dan een breizel |
| betrapt worden, verantwoordelijk zijn | 't spek o zenne meulen èmmen |
| bewusteloos vallen, flauw vallen | van zèzelven vallen |
| bewustzijn verliezen | va zènne senter goeën |
| bij jullie | ba èijer |
| bij ons | ba oos |
| bij zijn kraag pakken | ba zenne skabbernak pakken |
| bijna | op 'n oeër noeë |
| blaaskaak | e gruët lawijt |
| blijven doorzagen | a zitj op 'n wieër |
| bloemen op de benen hebben - de benen zijn rood geblakerd van bij de stoof te zitten of rood van de kou | bloem'n op zèn bieënen èmmen |
| bodem van een vat | bom van 't vat |
| boeren | zèn skelf skijtj in |
| boeren | zèn skelf zakt in |
| bont en blauw | graut en blaut |
| bont maken | zènen derden tujenen |
| boodschappen doen | op kommisje goeën, kommisje doen |
| boterham zonder beleg | nen druëgn boteram |
| bovengrondse tunnel, doorgaans onder een spoorweg (Aalst) | konkers van Aalst |
| breek hem middendoor | brékt ém ‘t alven deur |
| brood met deegmengsel van tarwe en rogge | mesluinen bruëd |
| broodmager | 't vel over de bieënen |
| brutaal handelen | d'r ne gank mi goeën |
| buiten adem | ten enj'n ouësem |
| buiten adem geraken | op zénnen oeêsem térren |
| buiten bewustzijn raken, flauwvallen | va zènne senter vallen/droeën |
| buiten bewustzijn raken, flauwvallen | va zènne sus droeën |
| codewoord samen met het V-teken (opsteken van 2 vingers) om een pauze te bekomen tijdens het spel | twiëds, twiëds |
| compleet geschift zijn | zu zot as een agterdeur |
| daar heb ik niets aan | doeër ben ek vatj mee |
| daar is geen haast bij | da ligt nie in 't vier |
| daar zit hem de moeilijkheid | doeër leit d'n ond gebonnen |
| darmen rammelen van de honger | annen bieër grolt |
| dat doe je wel | ba ge doet |
| dat eten ligt me zwaar op de maag | mèn moug roejt op |
| dat gaat niet, dat is niet aanvaardbaar | da's gin doen |
| dat gaat te ver | da got over zèn out |
| dat hij nu 's kon zwijgen | dat’m na ne kieër kost zwijgen |
| dat ik nu es wist | da'k nou 's wist |
| dat inzicht heeft hij niet | da weezen eetj a nie |
| dat is een krapuleuze familie | dat es skramoelje |
| dat is een last | da's een pasje |
| dat is een omweg | 't es alom |
| dat is het een en het ander, dat is wat waard | dat es giëne kak |
| dat is lang voorbij | da's allank gelejen |
| dat is niet in orde | 't es van d'nond zèn kluëten |
| dat is te duur | da kan mënnen bruinen nie trekken |
| dat is zeer duur | da kost stukk'n va meesjk'n |
| dat kan hij niet betalen | da kan zènnen bruin'n ni trekken |
| dat smaakt goed door | da smaukt goed af |
| dat wij thuis bleven | dammen tuis bleven |
| dat zal hem leren | 't es welbestedj |
| dat zal wel waar zijn | mèn bott’n |
| dat ze slim waren, wisten wij | das'ze slim woeërn, wiste we |
| dat zie je van hier | mèn botten zjeraar |
| dat zie je van hier, mon oeil | men uër |
| dat zijn je zaken niet | da zèn a zouken nie |
| de aardappelen kiemen | de petatten zèn geskoten |
| de aardappelen zijn klaar (zacht gekookt) | de petatten zèn zocht |
| de aren van het graan zijn reeds geschoten | 't groeën stoet al in d'oeër'n |
| de avond valt | 'tduistert |
| de benen van onder zijn gat lopen zich terdege inspannen om iets te bekomen | de bieën'n vanonder zè gat luëpen |
| de bliksem is ingeslagen op de schuur van Jef | ’t er és nen donderstieën gevallen op Jef zén skuur |
| de deur hangt scheef | de deur és uit’èrren auk |
| de dupe van de zaak | den dupe van d'histore |
| de grote massa | de gruëten oeëp |
| de haag staat op de scheidingslijn | di aug staut in ’t geskieë |
| de hooizolder is afgegleden / omgevallen | de skelf es afgesketen |
| de huid geschaafd | den bast af |
| de kippen hebben hier voldoende loopruimte | d'oenjeren émmen ier veel beluëp |
| de mei steken wanneer een huis klaar is om het dak te leggen wordt een takkenbos of ruiker gestoken en de arbeiders worden getrakteerd | e mei steken |
| de mei steken wanneer een huis klaar is om het dak te leggen wordt een takkenbos of ruiker gestoken en de arbeiders worden getrakteerd | de mau steken |
| de moor staat te koken op de kachel | de muër stoe te zojjen op de stoof |
| de stuipen krijgen | de kou seskes krijgen |
| de trek is weg | zèn goestink es over |
| de verkering is verbroken | 't es af |
| de verkoop is slecht | 't zitj ier op zè gat |
| de verloving is verbroken | 't es gesketen, a liet ze zitten |
| de volgende keer | de noste kieër |
| de volgende keer betalen | te goed augen |
| de zaak is afgehandeld | 't es in de sakosj |
| de zaak is om zeep | 't es van den ond |
| diegene die het eerst een verdacht luchtje ruikt, zal wel een wind gelaten hebben | iejest geroken, olleken ontstoken |
| diegene die het eerst iets rijkt heeft wellicht zelf de scheet gelaten | ieëst geroken, olleken ontstoken |
| dikke knieën hebben | knien'n om asfalt mi open te raun |
| dikke vrouw | dikke zoeg |
| dikke zever | dikken truut |
| Dirk Martens standbeeld in Aalst | de zwerte maun |
| dit is iets enorms (groots) | tees es iet graulek (grujet) |
| doe je zin | doet aa gedacht |
| doen naar buiten komen | uit zén ol koteren |
| doen zoals de anderen | mét d’n oeëp meeluëpen |
| dom iemand, domme kloot | nen dommen uiver |
| domme vrouw - super dom | onnekalle |
| door berg en dal | bèirgsken op bèirgsken af |
| door een inspanning buiten adem geraken | a tert op zènnen oeësem |
| doorgezakt zitten | op zèn leen zitten |
| dorpen tussen mere en zottegem | diën'n es van boven de windj |
| dronken zijn | een mot opemmen |
| dronken zijn | e stik in zèn botten emmen |
| druilregen | zabber'n |
| drukte, heibel, herrie, ruzie maken | ambras mauken |
| dwars door | swèis deur |
| dwars door de velden zonder paden te volgen of zonder iets te ontzien recht op zijn doel afgaan | dik over dun luëpen |
| e moet mij niets wijsmaken | ge moetj ma gin muil'n liëren trekken |
| een aangetrouwde heeft weinig te zeggen bij de familie | oeëgetroudj es oeëgeskete'n |
| een aardje naar zijn vaartje | een orken nor zé vorken |
| een andere politieke mening hebben | van en ander gedacht zijn |
| een beest verkopen met het haar naar buiten alle risico’s zijn voor de koper | een bieëst verkuëpen met ’t oeër nor buien |
| een benaderende oplossing geven | der ne skip in geven |
| een bierflesje openen | een fles aftrekken |
| een bloemetje brengt wat kleur in je kamer | 'n bloemeke geeft wa fleur in a kaumer |
| een bluts in je auto | een bloesj in annen otto |
| een bluts met een buil- (iets voordelig tegen iets nadelig doen opwegen | een bloesj mi een buil |
| een boer laten | zèn skelf valt in |
| een boer laten | zen maugd lotte kiejeren |
| een boer laten, boeren | zèn maug kieërt |
| een boertje laten | zen skelf zakt deur |
| een boertje laten, boeren | zèn skelf skijtj in, zijn skelf zakt in |
| een bol wol | nen bol soeë |
| een boterham met choco | een book'n mè choco |
| een boterham smeren | nen boteram brèiën |
| een corpulente vrouw | een gezétje vrau |
| een dik stuk vlees | ’n dikke skélle vlieës |
| een dikke luiaard (gestampt benadrukt de slechte eigenschap) | ne gestampten loeërik |
| een dom meisje of vrouw | azzuë een oenjer |
| een dommerik | nen troeten mi lochtinkvoeten en zèn smoel vol sproeten |
| een dreun geven | nen drisj geven |
| een duim dik (een duim was een oude lengtemaat van ca. 2, 5 cm) | nen duim dik |
| een echt boers iemand (gestamp wordt gebruikt om een slechte eigenschap te benadrukken) | ne gestampten boer |
| een erge val doen | nen totter pakken |
| een erge val doen | ne post pakkn |
| een feestje bauwen | e fistj'n bau'n |
| een fles (butaan)gas | nen bidong gaus |
| een foto nemen | ne foto trekkn |
| een gat in zijn hoofd, blessure | een ol in zénne kop |
| een geklutst ei, een opgeklopt ei | è gekloestj au |
| een gekneuzde appel | ne gebloesjt'n appel |
| een gekookt ei | e gezoujn au |
| een gierigaard | ne gierigen ond |
| een glaasje jenever | nen druppel sjaneuvel |
| een godganse dag | ne gieële gosjken dag |
| een goed iemand (man) | ne loeben |
| een goed verstaander heeft maar een half woord nodig | ne goeie verstonjer ee mur 'n alf woord nuëdig |
| een grote jongen | ne gruëte kadee |
| een grote persoon | ne gruët'n beng |
| een grote zaak | 'n gruëte doenink |
| een handje helpen, aan de kar duwen | on de kerre daugen |
| een handvol kerzen | een eifel kèzzen |
| een heel dik boek | nen dikken turf |
| een hemd met lange slippen | en èmme mé lange sléppen |
| een hitsig persoon (seksueel) | nen ieëten bok |
| een houten kop hebben, met een kater zitten | nen oute kop émmen |
| een kaats inleggen op een maaltijd overvloedig eten | 'n kosj inleggen |
| een kater hebben | a zitj met 't bistjen |
| een kater hebben | zjieêr emmen o zen hoeërweutelen |
| een kater hebben | mi 't bistj'n zitten |
| een ketel met kokend water | ne muujer zojjenne woeëter |
| een klets / slag in zijn gezicht | een klasj op zèn bakkes |
| een lelijke kleur | een mottige kleur |
| een mes op tafel doen ronddraaien | den duvel in uis droeën |
| een mooi liedje, melodietje | è skuën vuës |
| een mooi meisje | een violet |
| een mooi meisje | een skuën prot |
| een mooi meisje | een felle mokke |
| een mooi meisje | 'n skuën mokke |
| een nietsnut die men tolereert | wur onsIër zij goedeeten in stekt |
| een oogje trekken, hij trekt een oogje op haar | a pinkt op eiêr |
| een op twee | aloverander |
| een pas getrouwde die uit het raam wordt gekieperd: als hij kan vrijen, kan hij ook vliegen | as 'm kan vogel'n, kan 'm ujek vliegen |
| een poets bakken | een pieër stoven |
| een portie vis | een posje vis |
| een relatie hebben | mi ieënen oeënaugen |
| een slag in je gezicht | een plak op a bakkes |
| een stuk spek, buikvlees | e stik geregelt vlieës |
| een traag iemand, langzaam persoon | nen trègen apostel |
| een trap onder je broek | ne skip onder a ol |
| een tros druiven | nen trossel druiven |
| een volledige gek | nen bloeëre zot |
| een voor mee rijden 1. voor de gek houden – 2. hard aanpakken | d'r een voor mi raun |
| een wind laten | wie eet'r ier gebieërd |
| een zak aardappelen | ne kloesj petatten |
| eender wat doen, erop los leven | oepen en toepen |
| eender wat zeggen, larie verkopen, verzinnen | uit zèn botten sloeën |
| eender wie | nen ont mè nen oet op |
| eet dat op | pakt da in a puëten en speltj dat in a kluëten |
| eet je vlees op, je aardappelen mag je laten staan | etj a bisj op, a petatten meugde lotte stoeën |
| egoist | nen alexander, alles vur mau en niks vur enander |
| eigenaar zijn van een gebouw | zèn eigen doenink emmen |
| einde van een verhaaltje: | en toesj komt er e vèirken mi ne lange snuitrken(tje) met een lange snuit en t vertelsjelk'n es uit |
| elk de helft | elk d'eltj |
| er heerst daar altijd grote armoede | 't ès doer èiremoei troef |
| er is daar een grote volkstoeloop | t és dor 'n gieël begankenis |
| er is grote ruzie | 't zitj er boveneirms op |
| er is niet aan te doen | d'r és gin doen oeën |
| er is niets over voor hem | è kan op zen kinne kloppen |
| er is ruzie | ' t zitj skieëf |
| er is ruzie, er scheelt iets | ’t er és een oeër in de soep |
| er vaart achter zetten | pelong geven |
| er valt overal wel eens een woordje | 't es stillekes wur dat nuët ni woeëtj |
| er valt wat lichte sneeuw | er valt wa gremelink |
| er was veel volk | ’t zag graut van ’t volk |
| er was veel volk | 't zag zwert van 't volk |
| er zijn problemen | stront on de kèrre |
| erg gierig | graulèik pinnig |
| erg hard lachen | èm 'n kriek lachen |
| erg hard vloeken | a trok d'r nogal wa kletters af |
| erg mager persoon | 't vel over de biënen |
| erg slechtgezinde persoon | a es mè gin tang oeën te pakkn |
| erg stijf zijn, zo stijf als een plank | zu stijf as een plank |
| erg stinken | a stinkt nor de bokken |
| erg toegetakeld zijn | lieëlék gestéltj zén |
| erg vuil | zu zwert as mollekeskluëten |
| erg vuil zijn, erg zwart zijn, vuil en vies | zu zwert as onnekesklujet'n |
| erge buikloop hebben | de voeërink van zè gat skijten |
| ergens schrik van hebben | mi de poepers zitten |
| ergens teveel zijn | op de stinker zitten |
| eten dat het al zijn oren uitkomt heel veel eten | eten dat al zén uëren uitkomt |
| eten zonder eetlust | mi lange tannen eten |
| eten zonder honger te hebben | eten tegen d'n onger da komt |
| even rusten | em efkes afkappen |
| fier zijn | grosj zèin |
| fijn garen spinnen fijn te werk gaan | fijn goeëren spinnen |
| flauw vallen, bewustzijn verliezen | va zènne sus vallen |
| flauw vallen, bewustzijn verliezen | va zè zelve goeën |
| flikflooien, vlijen | in ieëne zè gat kruipen |
| foert | mèin klootn, Zjeraar |
| ga uit de weg | gotj uit mènne skietlap |
| ga weg | kust mèn botten |
| ga zitten | zetj aa |
| gaan plassen (man) | zèn pêtatten afgieten |
| gaan plassen (man) | de grujete jan uitangen |
| gaan we verder | gomme vuërt |
| gastvrij huis | de zoet'n inval |
| gat, achterste | ol |
| gebrekkig Frans | Fraus mé oeër op |
| Gedichtje: Peter en meter sliepen bijeen Ze trokken aan elkaars dikke teen ... | petj'n en met'n, sliepen ba ieën, ze trokken on makkander èrren dikken tieën. A zèi petj'n, B zëi metj'n.... |
| geef de stoefer een stuk brood, de klager heeft geen nood (veel gescheer en weinig wol), | geeft de stoefer e stuk bruëd, de klauger èe gin nuëd |
| geef hem daar wat te doen | geefd'ém d'r iet in zén annen |
| geen cent meer op zak | ginne rotten bal mir op zak |
| geen geld meer hebben | op druëg zoeëd zittn |
| geen geluk hebben | zjou emmen |
| geen kant opkunnen | mi ann'n en voet'n gebonne zijn |
| geen rode duit hebben | gieëne rotte kluit emmen |
| geen uitkomst meer zien | nimmer weten van wat out pijlen mauken |
| geen woord zeggen | zwijgen dagge zwetj |
| gegroet | sjeur |
| gehaast, rap, snel | op e rappeke |
| gehurkt zitten | op zèn urkske zitt'n |
| gehurkt zitten, hurken, op zijn hurk zitten | op zèn ukken zitt'n |
| geld verkwisten, gemakkelijk geld uitgeven | a eet e gat in zèn and |
| geleidelijk aan | mè een bètje seffes |
| gelijk welk | ’t és allieëndert wélk |
| geluk hebben | sjau emmen |
| gemakkelijk geld uitgeven | e gat in zèn and emmen |
| gereden en gesneden niets meer bezitten | gerèijen en gesnèijen |
| gestoken door een wesp | gestréltj dur/van een wesp |
| geweldig te keer gaan | va lampet geven |
| gewoontes van iemand overnemen, wie bij de hond slaapt betrapt zijn vlooien | wie bé nen ond slopt, betropt zén vluën |
| gezin met kleine kinderen | uisaugen mi klein kinjeren |
| gierig | ert van afgang |
| gierig zijn, op zijn centen zitten, lett.: hard van afgang zijn | èrt van afgank zèn |
| gods genadig (uitdr.) | gosj genoeëdeg |
| goed zo | a la boneur |
| goede morgen | goeje meirend |
| goedschiks of kwaadschiks, og je nu wil of niet wil | kak of giëne kak, de pot op |
| goedzak, ne lamme goedzak | kloesj, ne goeie kloesj |
| gratis, voor niets | vur d’nond zèn kluët’n |
| griepaanval, begin van een griepaanval | 'n snee van de griep |
| groot manspersoon | ne lange zwisj |
| grote dommerik | a es te dom om t’elpn donderen |
| grote schrik hebben | zè gat tuëpnijpen |
| grote tanden | konijnentannen: werom ejje zèkke gruuëte tannen - omda'k neig kan luuëpen |
| haagschool houden, spijbelen | achter d'aug nor ’t skool goeën |
| handen van de koets of trouwen gezegd tegen iemand die een gehuwde vrouw niet ongemoeid wil laten | anne van de koesj of trauën |
| hard doorwerken | gaus geven |
| hard doorwerken | beuzze geven |
| hard schreeuwen | op alle eilegen roepen |
| hard werken | zèn kluëten afdroeën |
| hard werken | zèn botten afdroeën |
| heb je je gading gevonden | é je aa gedacht gevonnen |
| hebben is hebben, krijgen is de boodschap | èmmen ès èmmen en krijgen ès de kunstj |
| heeft hij bijna gedaan | eetje bekaust gedoeën |
| heel erg zout | zoe zout as brék |
| heel snel, gehaast | in zeven osten |
| heel voorzichtig stappen | op auere luëpen |
| heel vroeg naar bed gaan | mé d’oenjeren slaupen goeën |
| heel weinig | da's twië kiër niks |
| helemaal | mi krot en mot |
| helemaal herbeginnen | va veurafoën erbeginnen |
| helemaal kapot, in stukken van mekaar | in stukke vanieën |
| helemaal, alles | mi krot en mot |
| helemaal, volledig opeten | mi kort en mot opeten |
| het / iets kunnen vergeten | op annen buik skrijven |
| het aftrappen | het aftèrren |
| het beste is voorbij, er valt niet veel meer te halen | 't vatj es van de soep |
| het drupt hier | 't dript ier |
| het gaat niet goed | 't droetj vierkant |
| het gaat te ver | 't got over zèn out |
| het heeft niets om het lijf, het is niet veel zaaks | een skeet in een fles mi een moesj op |
| het heeft niets uitgehaald | t'ès gin avaus geweest |
| het hoog in zijn bol hebben | ’t oeëg op émmen |
| het houdt geen steek wat hij zegt | 't ang nie onieën wattem zeid |
| het is beter dat de rijke de rekening betaalt | 't es beter van de keirk as van de kapelle |
| het is beter iets groot dan iets klein | beter 'n brok dan 'n brijzel |
| het is erg koud | 't vriest dat 't krokt |
| het is gemakkelijk | 't es e fluitjen va ne seng |
| het is je aangeraden | ’t és aa geroeën |
| het is je eigen schuld | wel bestetj |
| het is morgen vroeg dag we moeten vroeg opstaan om te werken | 't es meiren vrug dag |
| het is niets, het is niet erg | 't es nikskn |
| het is slecht, het is mislukt | ’t és van d'n ond (zé gat) |
| het is veel te gortig | d'r a bluët gat van lotte zien |
| het is veel te gortig | ge zotj er a blueët gat lotte van zien |
| het is vervelend | 't es van nond zèn kluët'n |
| het jeukt, hij kracht aan zijn achterste | zén olleken ukt |
| het kledingstuk is de juiste maat, de job past hem volledig | 't es on zè lijf gegoten |
| het komt allemaal op hetzelfde neer | ieëne pot nat |
| het lijkt me dat dat denk ik ook | me dunkt |
| het moet wel gaan, als je 't maar wil gaat alles | ne manken go wel |
| het regent wat minder | ‘t és een bétje geminjert mé règeren |
| het scheelde niet veel, of... | ’t èè nie veel geskollen of… |
| het verkorven hebben bij mij | da zitj in mènnen neus |
| het vriest dat het kraakt, het is ijzig koud | 't vriest dat't krokt |
| het water kookt | 't woeët'r zojt |
| het weer is veranderlijk, niet droog | 't ès flok weer |
| het zal niet vlug beter worden | 't stoet op gin beter'n |
| het zijn goeie vrienden | t'es manten en kalle |
| het zint me niet, het ergert me | 't angt mén botten uit |
| het zotte komt naar boven , 't is morgen hoogdag (spottende opmerking bij het zotte gedrag van een persoon) | ’t zot éuft, ’t és meiren oeëgtag |
| hevig schrikken | a ne boeltj verskieten |
| hij / zij overdrijft | 't leit er dik op |
| hij aardt naar zijn vader | a oeërt nor zè voeër |
| hij begon te wenen | zé gemoed kwam vol |
| hij blijft vrijgezel | a got op in zè zoeëd |
| hij doet alsof hij er niets van af weet | a geboert ém va krommenoeës |
| hij doet het met opzet | a doet er om |
| hij doet zijn best | a doetj zèn devuëren |
| hij gaat bij iedereen | a go bè jan en allemaun |
| hij geeft zich volledig, hij gaat volledig op in het spel | a smèitj èm |
| hij gelijkt goed op iemand | a èèt er veel van wég |
| hij heef/bezit niets, hij is arm, haveloos | a ee ginne rotte kluit |
| hij heeft | a eetj |
| hij heeft | a ee |
| hij heeft aambeien | a zitj mi 't speen |
| hij heeft blazen op de lippen van de koorts | a ee bloër'n op zèn leppen van de kèusser'n |
| hij heeft daar een “schar” gedaan hij heeft daar een liefje opgeraapt | e èèt ém d'r een scheir opgedoeën |
| hij heeft daar niets te zeggen | a ee doer niks te koetten |
| hij heeft daar wat uitgespookt | e èèt d'r nen oeës geskoten |
| hij heeft dat niet eens gezegd | e eenjt alleensj nie gezeid |
| hij heeft diarree | a zitj met d'n afgank |
| hij heeft een grote mond maar dat is ook alles | e gruët bakkes, mor da's uk alles |
| hij heeft een ruige baard | a eetj zèn jongen opgeten |
| hij heeft ernaast gegrepen, hij heeft niets | a ee ballekes |
| hij heeft geen geld meer | a zitj op druëg zoeët |
| hij heeft geen geluk | a ee zjou |
| hij heeft grote honger | zènnen biër grolt |
| hij heeft heel wat bekijks, hij krijgt heel veel aandacht | a ee gieël wa beziengs |
| hij heeft hem iets wijs gemaakt | a eet em een blèis opg'angen |
| hij heeft het | a eentj |
| hij heeft het door | a eentj in 't snùtjen |
| hij heeft het moeilijk gehad | a ee zènne pere gezien |
| hij heeft het zitten | a eet on zenne rekker |
| hij heeft het zitten | a eet 't spek on zènne meuln |
| hij heeft het zitten | a ee sjau |
| hij heeft het zitten, hij is de sigaar | a eentj o zenne rekker |
| hij heeft jicht | a zitj mè 't bistj'n |
| hij heeft me beledigd | a eet in mèn raupen gesketen |
| hij heeft niets te zeggen, hij heeft geen invloed | a eet niks in de pap te brokkel'n |
| hij heeft nog niets gedaan | a ee nog gi struë verleid |
| hij heeft op zijn donder gekregen | a ee zèn eirten g'at |
| hij heeft rachitis of kalkziekte | a ee van d'n ouwemaun |
| hij heeft rugpijn | a zitj mi 't verskot |
| hij heeft schrik | a zitj mi de poepers |
| hij heeft van de riem hij is bedrogen | a èè van de riem |
| hij heeft veel geld | a ee veel pietn |
| hij heeft veel lef, hij snoeft veel | a ee veel toepee |
| hij heeft veel succes | a ee veel aftrok |
| hij heeft ze niet allemaal op een rijtje | a èèt er mur drou en nen bezekoek |
| hij heeft zich laten ringelen hij heeft zich bij de neus laten nemen | e èèt ém lauten ringeluëren |
| hij heeft zijn haver gekregen, hij heeft een pak slaag gekregen | e éé zèn auver gekregen |
| hij heft iedereen tegen zich, hij wordt beschuldigd verantwoordelijk te zijn | a eet d'neef opgeeten |
| hij is afwezig, hij dagdroomt | a és ’t er mé zén gedachten nie bau |
| hij is al twee dagen nors | e leit al twieë daugen te bokken |
| hij is bedrogen | a es ba den bok gezet |
| hij is beetgenomen | zemmen em een lisj oeëngezetj |
| hij is beetgenomen | a es gerèjen |
| hij is buiten adem | a tert op zènnen oësem |
| hij is dan toch getrouwd | a és geléik getroutj |
| hij is dood | a ès keizer |
| hij is dorstig | a ee nen druëge lèver |
| hij is dronken | à eet e stik in zenen gillée, meulen |
| hij is een tegendraads persoon | dat es ne controeëre gast |
| hij is erg gierig | a zou ne seng in twieën bijten |
| hij is erg toegetakeld, hij ligt af | hij ligt mè zèn pikkelen omuëg |
| hij is gans anders | ’t és ne gieëlen anderen |
| hij is gehaast | a es gepresseert |
| hij is gestorven | a est go zeggen |
| hij is gestorven | zèn kèis es uit |
| hij is gierig | a zitj op zenne zak |
| hij is het evenbeeld van zijn vader | ’t és gedroeëtj en gesketen zé voeër |
| hij is invloedrijk | a ee ne langen eirem |
| hij is moe, uitgeput | zenne rekker es af |
| hij is niet erg slim | a eet er mor vier en nen beezekoek |
| hij is niet goed bij zijn verstand | a eet een vèis los |
| hij is niet met volle toestemming getrouwd | a és tegen zè gedacht getraudj |
| hij is onhandelbaar | a es van den duvel gereeën |
| hij is onwel | a voeltj èm mottig |
| hij is op de wc | a zitj op 't gemak |
| hij is op zwier | a es op trok |
| hij is opmerkzaam | a ee veel wezen |
| hij is opmerkzaam | a ee zèn uëgen ni op zè gat |
| hij is rusteloos | a ee gi zittend gat |
| hij is stapelzot | a ès op zèbre kop gevall'n en blijven bosj'n |
| hij is stervende | a es on ‘t fribbeln (gewoonte van stervende mensen de lakens af te tasten) |
| hij is tegendraads | 't es nen auverechtsn |
| hij is van gedacht veranderd | a ee zèn kerre gekieërt |
| hij is van goede afkomst, van een goede familie | a es van goeie komaf |
| hij is verantwoordelijk, hij wordt aangewezen als de schuldige | a eet d'neef opgeten |
| hij is weg | a es skippes |
| hij is weg, vertrokken | a es de pist uit |
| hij is zeer gierig | a es erd van afgank |
| hij kent er niets van | a kent er gin blèis van |
| hij kent/weet er niets van | a kentj er gin knijt van |
| hij kijkt naar jou | a slautj aa gooë, |
| hij komt me voortdurend lastig vallen | a komt mé gedurig oeën lasteg vallen |
| hij komt uit de streek van Gent | a komt van de kanten van Gentj |
| hij leert traag | a es traug van oeëpakkn |
| hij ligt op sterven | a és op zén énje |
| hij ligt op sterven | a ligt op stèirven |
| hij lijkt volledig op zijn vader | 't es ze voeër / vaudr gesketen |
| hij maakt veel lawaai, hij maakt veel tamtam | a mokt veel roten |
| hij merkt alles op | zèn uëgen stoen ni op zè gat |
| hij moet goed oppassen, opletten wat hij zegt | a moet op zen tellen passen, letten |
| hij moet luisteren naar zijn vrouw | a ligt onder de slasj |
| hij moet zijn best doem om alles op te eten | a moe krochen om 't binnen te krijgen |
| hij nadert de leeftijd van 50 jaar | a go nor de tvijfteg |
| hij staat in panne | a ee brauk |
| hij stapt moeilijk | a és nie goed op zénne gank |
| hij trekt veel vrouwen aan | a ee veel trok |
| hij vloog met zijn hebben en houden buiten | a vloog mè mé gieël zénnen battaklang buiten |
| hij voelde zich niet meer veilig | 't wèrd te weirem onder zè gat |
| hij voelde zich niet meer veilig | ’t wirt wèirem onder zé gat |
| hij voelt de dood naderen | a es on't fribbelen |
| hij voelt zich niet lekker | a es gin sjiek wiejerd |
| hij was een collaborateur | a was bè de zwerte, a es ne zwertn |
| hij was geëmotioneerd | a was oeëgedoeën |
| hij was lelijk toegetakeld | azzuë lieërek geskallotterd dat’m was |
| hij weet van niets | a wet van tuten noch blèiz'n |
| hij wil je de pieren uit de neus halen | a wiltj a uituër'n |
| hij woont op de hoogste verdieping | a woenjt op ’t oeëgste/d' oeëgste verdiep |
| hij wordt er dertig | a ès op zèn dertigste |
| hij zag er uit als een geslagen hond | ’t was presies ne geslegen ond |
| hij zal er moeten aan wennen | 't za zè gat voeër'n |
| hij zal er moeten aan wennen | ’t zal zé gat voeëren |
| hij zal het niet doen | a zal ém osten |
| hij zal het ver schoppen | a zal zénne wég wél mauken |
| hij zal niet oud worden | a zal gieënen ouën top skieëren |
| hij zal niet teveel doen | a zal zè sjiejel ni aftrekken |
| hij zal op zijn hoede moeten zijn | a zal op zèn banne moete pass'n |
| hij zal zijn zeel niet aftrekken hij zal zich niet uitsloven | a zal zè sjiël nie aftrekken |
| hij ziet er goeddoorvoed uit | op ne goeie staul stoeën |
| hij ziet er onschuldig uit | ge zitj èm de kommune geven zinder biecht’n |
| hij zit goed bij kas | a zitj 'r dik in |
| hij zit op de wc | a zitj op 't fintrek |
| hij zwijgt en geen antwoord geeft op een vraag | a ee zèn tong verloren |
| hobben en tobben- laat ze zich maar aftobben (knoeien) | lotj ze moer oepen en toepen |
| hoe is dat mogelijk | mor allèh, oe es da meugelijk |
| hoe is hij gestorven | oe esjt o zèn ènje gekommen |
| hoe je 't draait of keert | oe dagget droeëtj of kieërt |
| hoge dunk van jezelf hebben | veel toepee emmen |
| hoogstens, maximaal | oeëp en aul |
| hopen dat het zo blijft | out vasthoaugen |
| hou je goed | augt a kloek, ik aug de kiskes |
| hou je goed | augt a goed |
| hou je goed (hou je kloek, ik hou de kuikentjes) | augt a kloek, 'k alle kik de kiskes wel augen |
| hou je handen aan je stuur | augt a annen on anne gedong |
| hou je mond | augt a toot |
| hou je mond | augt a bakkes |
| hou je vast aan de takken van de bomen | aug a vast on de takker'n van de buëm'n |
| houd het maar te goed, ik kan het nu niet betalen | skrijft et mor op den balk |
| houd maar uw mond dicht) | augt annen bebber mor toe |
| hovaardig worden | oeëg in zén stèirre krijgen |
| hurken, op zijn hurk zitten | op zèn ukken zitten |
| idioot, volslagen idioot | ne plasje zot |
| ie mand niet gerust laten, aanporren | in zen ol koteren |
| ieder zijn zin | ieder zèn goestink |
| iedereen voor zichzelf | elk zèn keust |
| iemand aan de haak slaan een vrijer opdoen | on d'n auk sloeën |
| iemand bedriegen | ieënen ba den bok zetten |
| iemand bedriegen | ieënen een uuër ouezetten, ouënoeën |
| iemand bedriegen | ieënen betjoepen |
| iemand bedriegen | immand bé den bok zetten |
| iemand bedriegen, op het verkeerde spoor zetten | èm bè den bok zetten |
| iemand beetnemen | ieënen ba zè pietje pakkn |
| iemand begerig maken | immand gieërteg mauken |
| iemand bij zijn pietje hebben iemand beetnemen | immand ba zén pitjen émmen |
| iemand die (jong) dood gaat | weineg vèirkes die zoe out werren |
| iemand die altijd goedgemutst is | dadès een zottemoesj |
| iemand die goed in het vlees zit | dor ejje ne goei pak oeën |
| iemand die klaagt heeft geen nood | geeft de stoefer a stuk bruuëd, de klauger ee gien nuuët |
| iemand die niet angstig is, gaat soms ook op zijn bek | iënen die nie benaudj ès, krijft uk slaugen |
| iemand die op de zenuwen werkt | flaue plezant'n |
| iemand die snel boos is, hij is vlug op zijn tenen getrapt | ’t és e vies oeër |
| iemand die volledig gek is | a es plasje zot |
| iemand die vuil is | vuile pitoe |
| iemand een duw geven, iemand terecht wijzen | ne stamp tegen zèn beuzze geven |
| iemand een kloot aftrekken iemand een loer draaien | immand ne kluët aftrékken |
| iemand een loer draaien | èm ne poëter skiljer'n |
| iemand een pater schilderen iemand goed liggen hebben, iemand voor schut zetten | immand ne poeëter skiljeren |
| iemand een stro steken iemand bedriegen, beetnemen | immand e struë steken |
| iemand fluitjes wijsmaken iemand iets wijsmaken | immand fluitjens wijsmauken |
| iemand helemaal niet kennen | immand van oeër nog pluimen kienen |
| iemand helpen | a es in de wiër |
| iemand iets lappen | èm een ujer oeën noeën |
| iemand in de doodskist leggen | ieëne kistn |
| iemand in de hals vastpakken | ieënen ba zènne skabernak pakken |
| iemand kordaat aanpakken | mé ieënen ne garla goeën |
| iemand met een pak in velours | ne floereloe |
| iemand met twee snottebellen die uit zijn neus lopen | numero ellef |
| iemand omarmen | a tege mijne gillée trekken |
| iemand ruw buitenzetten | ne garla pakken |
| iemand slaag geven | ieën'n afpoeier'n |
| iemand slaan | een mot geven |
| iemand uit bed halen, wakker maken | uit zènnen nést langen |
| iemand uit de nest nemen iemand trachten te bedriegen | immand uit zènnen nést langen |
| iemand van licht allooi | ieëen van alverdrau donker |
| iemand verdriet aandoen | zèn ert toestampen |
| iemand voor de gek houden | Ieënen versturen |
| iemand's geld op slinkse manier afpakken | iënen zè geldj afluizen |
| iemands hemd die uit broek hangt | 't es kerremes, a emme angt uit |
| iets grappigs zeggen | iet uit zèn botte sloeën |
| iets halfstaart laten staan iets onafgewerkt laten | iet alfstieërt lotte stoeën |
| iets helemaal opeten | iet mè krot en mot opeten |
| iets kostbaars weggeven | zen ertebloet afspaugen |
| iets niet afwerken | iet alfstieêrt lotte stoeën |
| iets niet betalen | 't geldj op de struik leggen |
| iets nietkunnen betalen | mè wa gojje betoëlen, mi bierskijfkes |
| iets nodig hebben | iet van doen émmen |
| iets van weinig waarde | uit de sjikkenbak |
| iets verkopen wat hij niet nodig heeft | iemand iet oewekluujesteren |
| iets volledig opeten | iet sadoeët mauken |
| iets zeer graag lusten | on iet verange zijn |
| ik ben bedot | ‘k ben goe gerèiën |
| ik ben daar goed behandeld / goed uitgekomen | k ben d'r goe gevoeëren |
| ik ben ervan aangedaan | 'k ben d'r van oeëgedoeën |
| ik ben weg | ik bè skippes |
| ik denk er niet aan | da ziede van ier |
| ik ga een dutje doen | 'k gon ma een betj'n afkappen |
| ik ga me wassen | ik go ma een wreef geven |
| ik geloof er niets van | ik geluëf er gin knijt van |
| ik heb daar kopzorgen gehad | ‘k ém dur wa zottegét rond ménnen kop g’at |
| ik heb de hik | 'k èm den ik |
| ik heb grote honger | 'k zie ze vliegen |
| ik heb het gezegd | kèmmet gezeit |
| ik heb hier een bobbel | !k ém ier nen oebel |
| ik heb niets om aan te trekken | 'k em niks om oeën te doen |
| ik heb veel piojn | 'k èm graulèike zjieër |
| ik herken u niet | ik kan a nie tuisbringen |
| ik hou ermee op, ik ben weg | ik kuis mèn skip af |
| ik hou van jou, ik zie je graag | ik zien a gieër'n |
| ik kan hem niet meer luchten | ‘k kan ém nimmieër gerieken |
| ik kan het toch niet weten | ‘k en kannet toch nie gerieken |
| ik kom even binnen | ik kom èrès binnen |
| ik kom even op bezoek | ik kom errèzekes binnen |
| ik kon het lachen niet bedwingen | ‘k kost ma nimmer augen van ’t lachen |
| ik loop er niet hoog met op | ‘k ém er ginne goeien dunk van |
| ik mag hem niet aanraken of... | ‘k mag ém nie getauken of… |
| ik moet het helemaal hebben | ‘k moen’tj gieëlegaus émmen |
| ik trek er mij niets meer van aan | ‘k trek er mén annen van af |
| ik trek het me niet aan | 't kan me ni bommen |
| ik trek het mij helemaal niet aan | 't kan me ginnen bal skillen |
| ik versta er niets van | ik verstou d'r gin knijt van |
| ik was zo verbouwereerd dat ik het liet vallen | van doeënige alterroeësje liet ‘k et vallen |
| ik werd er slecht ontvangen | ‘k wir daur ontvangen as nen ond in een kegelspel |
| ik zal er u van langs geven | 'k zal a een zwing geven |
| ik zit ermee opgeschept | k'emmet o mèn bieën |
| ik zit zonder vervoermiddel | 'k zit zonder gerau |
| in 't geniep | in den duik |
| in ’t gevlei trachten te komen | platte bruëkes bakken |
| in de bloei van zijn leven | in de fleur van zè lèiven |
| in de buurt | in de geburen |
| in de herfst | ba 't rijzn van de bloeërn |
| in elkaar vallen | ’t oeëp skieten |
| in godsnaam | in gosjnaum |
| in het gelid lopen, braaf doen wat gezegd wordt | int gariël luëpn' |
| in het najaar worden de dagen minder lang | 't keurtn van de daugen |
| in het spel verliezen | op zén bruëd krijgen |
| in het wilde weg iets zeggen | klinket niet, dan bosjtet |
| in hun blootje | in erren bluëten |
| in jullie streek | aleirent |
| In Mere op de kassei lagen 3 rauwe eieren met een prei erbij | In miejer op de kassau laugen drau rau auren mi ne parau derbau |
| in stukken vaneen zijn | in gruizelementen vanieën |
| in zijn bloojte | in zennen bluëte flikker |
| in zijn blootje | in zèn bluët gat rondluëpen |
| in zijn gewone doen komen | op zèn pluë kommen |
| in zijn zakken schijten over iemand iets zeer ergs vertellen | in zén zakken skijten |
| in zwijm vallen | va ze zelve vallen |
| is het de moeite waard? | est de moeijtje wieërd? |
| is het waar | est sjust |
| ja ik, | juik |
| jaloers iemand | na sjaloezn bok |
| je acht er hem niet toe in staat | ge zoï'd em nie oeëgev'n |
| je best doen | a devuëren doen |
| je broek/gulp staat open | a spriet staut open |
| je hebt er geen flauw idee van | g’étj er gieë gedacht van |
| je hebt geluk | g'èt chauns |
| je krijgt met mij af te rekenen | getj mè mau te doen |
| je moest hem zien lopen | ge moest’m zien gétten |
| je moet het niet ontkennen | ge moetj 't nie afstrau'n |
| je moet nie zo hard werken | ge moetj azuê nie afprossen |
| je zal er nog veel plezier aan beleven | ge zétj er nog veel geniet van émmen |
| je zal er van langs krijgen | ge zétj ne gank goeën |
| je zorgen maken | zèn kas opfretten |
| je zou hem Onze (Lieve) Heer geven zonder biechten, gezegd van iemand die zich schijnheilig voordoet | ge zoj'd èm oos ieër geven zonder bichten |
| jongegetrouwde werd uit raam tweede verdieping gegooid onder de wetenschap: | asjte kè voglen, kantj uk vlieg'n |
| jongen werpen (vb van een kat) | ze's on t jongeren |
| kakken | zèn kommisje doen |
| kan ik binnenkomen | ester gin belet |
| kan ik even passeren | maggek 's deur |
| kan je de prijs niet wat laten zakken | kundj’er nie iet aun afpisjen |
| karakter van zijn vader hebben | 'n orke nor zèn vorken emmen |
| kater - hij zit met een kater | a zitj mè t'bistj'n |
| kermis in de hel: als de zon schijnt en het regent, gezegde bij onstabiel weer | kèrremis in d'èlle, as de zunne skèintj terwijl dat 't rèigert |
| kiezen of delen | aura's of jonger'n |
| kinderliedje op schommel | biezebijze skommelala |
| klaar zijn | gerieëd zijn |
| klagers leven wellicht het langst | kraukende wauges luëpen 't langst |
| kleed je goed aan (tegen de kou) | duffelt a goed in |
| klein zijn | een skeet gruët zèin |
| kom | teil |
| kom hier | komd allier |
| kom hier! | komdalier! |
| konkelfoezen, fluisteren achter de rug praten | fezelèrs zèn kwezelèrs |
| kooi | muit |
| kopstaartbotsing | in ieëne zè gat raun |
| kortaf | een snebbe en 'n beet |
| kortaf | op 'n snabbe en 'n beet |
| koude handen, warm hart | kou annen, weirm ert |
| kwast op de kermismolen (die recht geeft op een gratis rit) | de flosj pakk'n |
| kwast op kermismolen; een kwast van wollen draden, bevestigd aan een bal, die opgetrokken en neergelaten wordt boven de hoofden van de kinderen die op de paardenmolen zitten | flosj |
| lakens van het bed halen (om het bed op te maken) | 't bedde aftrekken |
| lamp met variërende lichtsterkte | lamp pinkt |
| lange baard, iemand met lange baard | a ee zèn jongeren opgeetn |
| lelijk hard toegetakeld | liëlijk neig geskalotterd |
| leper zijn dan iemand anders | immand te plat af zijn |
| let op wat je zegt, er zijn kinderen in de buurt (die kunnenhoren wat je zegt) | letj op, der zèn latten on 't dek |
| let op, uw gulp is open | a spriet stoed open, pastop of anne vogel es go vlieg'n |
| leven op de kosten van het armenbestuur / openbare onderstand | op d'n èiremen lèiven |
| liever lui dan moe | loeë zwieët es gau gerieëd |
| loop naar de maan | kust ne kieër mij gat |
| loop naar de maan, ietwat lompe formulering om te zeggen dat de andere kan vertrekken, zijn plan kan trekken | kust mè gat |
| loop naar de maan, bekijk het maar | ge kuntj mèine zak opblèizen |
| loop naar de maan, bekijk het maar | foert |
| maagzuur hebben | zèn maug roeit op |
| maak dat je wegkomt | mèikt aa |
| mag het wat meer zijn | maget wa miejer zèn |
| mag ik even passeren | maggek ès deur |
| mag ik het houden | maggeket augen |
| magere vrouw | maugere skerre |
| mand gemaakt van wilgentenen | wijmen manne, manne van wisj'n |
| meneer pastoor | meniër de paster |
| met de noorderzon vertrokken | 't land uit, de dievn tellen |
| met haken en ogen aaneen hangen | mi auken en uëgen oniën angen |
| met hebben en houden buitenzetten | mi zen klikken en klakken dereut smijten |
| met iemand de vijf minuten houden iemand voor de gek houden | mé immand de vijf mennuten augen |
| met iemand in gesprek blijven | on de klap blijv'n |
| met lichtmis is er geen vrouwtje zo arm of ze maakt haar pannetje warm | me ligtmis ester gi vrouke zu eirm of ze mokt èr penneke weirm |
| met tegenzin | tegen zèn goestink |
| met vakantie zijn | in vakause zèn |
| met veel omhaal | mè veel vijven en zessen |
| met wat ga je betalen (tegen iemand die geen geld heeft) | mè bierskeifkes betoeële zeker |
| mijn handen jeuken, ik heb veel zin om hem een pak slaag te geven | mén annen uëken |
| mijn maag gromt | mèn maug grolt |
| misbruik maken van iemand, hij maakt misbruik van jou | mè iënen een voor raun, a redjt een voor mè au |
| moe zijn, op zijn, niet meer verder kunnen | 't vat es af |
| moeder die met haar kindje naar de kerk gaat als het een tiental dagen oud is | erre keirkgank doen |
| moest je dat doen er zou een fel protest opgaan | most ze da doen, der zou nen arrou opgoeën |
| moeten is dwang | moet'n es dwang, en dwang es afgang |
| mogen we niet mee luisteren? | fezelèrs zèn kwezelèrs |
| mooi van ver, maar ver van mooi | skuën va veiren, moe veir van skuën |
| mossel noch vis | tiejen nog tander |
| na een feestje mag men ’s anderendaags ziek zijn | ne kérremis és 'n gieëselink wieërt |
| naar de bliksem | nor de vontj's |
| nadrukkelijk uitleggen | mi annen en voeten uitleggen |
| neen maar, ik doe het niet | bah ken doen |
| net zijn vader | zè voeër gesketen |
| niemand bevoordelen | gieën lieve kinjekes mauken |
| niet dus, helemaal niet, niks van | mèn klotengerard |
| niet eens waar | alleesj gi woeer |
| niet getrouwd geraken | in zè zoeët opgoeën |
| niet getrouwd geraken (man) | opgoën in zè zoëd |
| niet goed zien | a ee moor in zèn uëgen |
| niet goed zien | mooruëg'n |
| niet iedereen kan dat | 't es nie on allemaun gegev'n |
| niet kunnen betalen | mijnen bruinen kan da nie trekken |
| niet kunnen tippen aan iemand | nog nie o zèn knoesele kommen |
| niet kunnen zwijgen | zen toot nie kunnen augen |
| niet met mekaar spreken, kleine ruzie | stommen ambacht |
| niet met zich laten sollen | a nie lotten doen |
| niet serieus iemand | ne fafoel |
| niet slim, erg dom | zu dom as ’t pieërd van Kristus, |
| niet thuis zijn | 't land uit de dievn tellen |
| niet vrijen voor het trouwen | anne van de korre of trouën |
| niet welkom zijn | a eet ier gieën witte voeten |
| niet weten waarin of waaruit | ni wete van wat out pijlen mauken |
| niets | rien-de-knots |
| niets bezitten, armoedig zijn | giene rotte frang emm'n |
| niets goed kunnen doen, het zwarte schaap zijn | d'n eef opgeet'n emmen |
| niets weten | van toet'n of blèz'n weten |
| niets weten | van toeten of blèizen weten |
| nooit (van mijn leven) | nuët of vazèlève niet |
| nooit niet | vazelèivn nie |
| nu dat weer, wat nu | klèt marjèt |
| nu of nooit | 't es nau of tenuët |
| nummer | nummeroo |
| nutteloze kosten | kosten op 't steirfuis |
| o-benen, wordt gezegd over iemand met O-benen (het varken zou er tussenglippen) | dië ka gie vèirken tegenougen |
| om slechte geur weg te doen werd gruis van chicorei op de kachel verbrand | pèën op de stoof doen |
| omdat het moet, uw plicht nakomen bv. trouwen omwille van zwangerschap | va moetes |
| onbetrouwbaar persoon | ieënen van alverdrou donker |
| onderuitgezakt op stoel / in zetel zitten / liggen | op z'n leen zitt'n |
| ongeduldig zijn | gieën geduren emmen |
| onherroepelijk verloren zijn, naar de bliksem, om zeep zijn | 't es nor de vontjes |
| onthutst | gelèk as nen ont geslegen |
| onverantwoordelijk omgaan met geld | a vermuëst zè geldj |
| onverwachts | op de wiljen boef |
| onzin uitkramen | uit zén botten sloeën |
| onzin, flauwe kul | ziëver in pakskes |
| onzin, flauwe kul | truut in pakskes |
| ooit | in 't joeër stillekes |
| op bezoek gaan brengt mee dat men vrienden terug uitnodigt | goeën doe kommen |
| op café gaan | de cafés afdweilen |
| op cafe gaan en laat naar huis komen | blijven hangen, plekken |
| op de dag af | dag op dag |
| op de wijze van | op ’t gedacht van |
| op flessen trekken foppen, bedriegen | immand op fléssen trékken |
| op geluk af | op de wiljen boef |
| op het dak | op 't dèk |
| op het onverwachts ergens binnen gaan | op den bosj èrgens binnestapp'n |
| op het randje af, bijna, op het nippertje | op 't nipperken |
| op hoogdag en laagdag werken op zondag en weekdag werken | op uëg en liëgdag weirken |
| op iemand afgeven, achter de rug spreken | op zèn kap zitt'n |
| op iemands kosten leven | op zèn kap lèiven |
| op iets erg gebrand zijn | op iet gevlast zijn |
| op krediet | op de poef |
| op zijn kin mogen of moeten kloppen iets niet krijgen, m.n. eten of seks | a moetj op zèn kinne kloppen |
| opeten | in zèn botten sloeën |
| opgedirkt persoon, snoever; uiterlijk fraai, maar onder de kleren vuil | vanbove pront, vanonder stront |
| opschepper, snoever | dikke blèis |
| opzichtig gekleed zijn | oeëgestuuëten zijn |
| oude gluurder | new ouë vuiloert |
| over alles klagen | grollen en grèven |
| over het algemeen, normaal gezien | deur den band |
| over iemand praten als hij er juist aankomt | asge van den duvel sprekt, ziede zenne stieërt |
| overdreven ingenomen zijn | zènne kol spant |
| overvloedig bidden | ons ieër van 't kruis aflezen |
| panne, in panne vallen, mechanisch ongeluk hebben | brauk emmen |
| past dat kleed me | gotj da klieëd ma |
| pauze gevraagd | twIeêds (waarbij twee vingers ind e lucht gestoken worden) |
| pekzwart | zu zwert as mollekes kluët' n |
| pelsen jas | velle frak |
| peter en meter | petjn en metjn |
| populair zijn | veel trok emmen |
| postzegel | tember |
| praten met gelijk wie | klappen mé nen ond mee nen oed op |
| prent dat in je hoofd | omtaugt da goed |
| protserig iemand die niets voorstelt | van bove pront, vanonder stront |
| raad eens | grotj ès |
| raar iemand | skau maun |
| raar, vies slecht weer | mottig weer |
| raden, eender wat antzoorden | der mè zèn moesj nor sloeën |
| reclameren | van a uëren mauken |
| regen bij zonneschijn | 't es kerremès in d'helle |
| restjes bijeen brengen | kloesjkes bijieên gieten |
| rijk iemand, rijkaard | ne rijken toeker |
| rijk zijn | veel kluit'n emmen |
| rijk, vermogend zijn | skieërlinks op de wieëlend zitten |
| roddelen over iemand | der ieënen deurtrekken |
| rusteloos zijn | gië zittend gat emmen |
| röntgenfoto's nemen | plakken pakken |
| samentrekking van `als jij`: als je niet zwijgt | aske, aske nie zwijgt |
| schone schijn | vanboven pront, vanonder stront |
| schrik hebben | de poepers emmen |
| schrik hebben | mi de poepers zitt'n |
| seksueel hevig persoon | ne ieëten boellie |
| sexual getint zijn | vuile manieren Emmen |
| sexueel getinte handelingen stellen | vuile manieren doen |
| situatie om beschaamd van te zijn | in affronten vallen |
| sla droogzwaaien | saloeë afdrisjen |
| slaperig, nog slaperig zijn | zèn ert slopt nog |
| slaperig, voor het inslapen, sluimeren | in zuil zijn |
| slappe knieën | flanelle knien'n |
| slecht gehumeurd zijn | in zénne grol zèn |
| slinkse trucjes, manier om met zo weinig mogelijk inspanning iets te kunnen bereiken | trukke van de fuër |
| slordig in de weg laten liggen | da ligt dor weer te raun |
| smoorverliefd op haar | zot luëpen van èier |
| snel iets tussen andere bezigheden door doen | tusk'n de soep en de patatten |
| snelle hartslag, bang zijn | d'n erteklop èmmen |
| snoeven, beslag maken | parretten mauk’n |
| snoever, opschepper | da's ne platte kakker |
| snuiftabak - doos vullen | en ze krabden on èr ol en èr duuës was vol |
| speel 's een mooi liedje | spélj isj e skuën eireken |
| St Jozefscollege Aalst (Jezuieten) | 't gruët kollesje |
| sta recht (om weg te gaan) | recht a kraum (=kraam) |
| stap het maar af | kapt mor op |
| sterk tegen zijn zin | dik tegen zèn goesting |
| sterven | zijne leper afleggen |
| stevige kost | da plekt on de rebber'n |
| stoort het niet, | gieën belet? |
| succes hebben | aftrok emmen |
| t is goed zo, hij heeft het verdiend, dat zal hem leren | 't es wel bestèdj |
| takken van de bomen | tekkeren van de buëmen |
| te belachelijk om waar te zijn | zu onnuëzel ast gruët es |
| tegen heug en meug | goestink of giën goestink |
| tegen iemand die schrik van het werk heeft zei men: ‘lui zweet is rap gereed’, | loeë swieët es rap gerieëd |
| tegen wil of dank | kak of giëne kak, de pot op |
| tegendraads zijn | controeëre zijn |
| tenslotte | op ’t énje van ’t spél |
| teruggaan | zèn kerre kieër'n |
| terugkrabbelen | zènne stiërt intrekken |
| teveel aanrekenen | mi dubbel krijt skrijven |
| teveel gegeten hebben | zu dik as een padde zitten |
| thuis niet veel te zeggen hebben | onder de slasj liggen |
| thuis niets te zeggen hebben | onder de sloef liggen |
| toch wel, het is zo | toet toet |
| toen hij mij zag staan, knipoogde hij | toen 'm ma zag stoeën, trok 'm een uëgsken op mau |
| tot straks | tot fleus |
| trek rap een frak aan | schitj aggau een frak oeën |
| twee volle uren | twieë geslegen uren |
| u kan beschikken, u mag gaan | ge kuntj beschikken |
| uit de geestelijke stand treden | de kap over d’aug smijten |
| uit de weg | uit mènne skietlap |
| uit de weg | mekt à |
| uit goed hout gesneden zijn, van goede afkomst | uit goed out gesnèiën zèn |
| uit het hoofd kennen | van buiten weten |
| uit mijn weg | uit mène garla |
| urineren (voor mannen) | zèn patatt'n afgieten |
| van de regen in de drop | van ne puit bij een padde vallen |
| van de regen in de drop | van de reiger in d'n drip |
| van een uitkering leven | van den trok lèiven |
| van gedacht veranderen | zèn kerre kieëren |
| van het ene café naar het andere lopen, overal blijven plakken | de kappellekes afdoen |
| van het nodige voorzien | goe gestéltj zén |
| van het zelfde laken een broek | van de weergou |
| van het zelfde laken een broek | van de weerbosj |
| van iemand die vroeg sterft : weinig varkend die zo oud worden | weinig veirk's die zu oud werren |
| van iets grijs haar krijgen, erg door iets gekweld zijn | grijs oeër van krijgen |
| van je neus maken | van annen tek mauken |
| veel eten en toch mage blijven | nen deurjouger |
| veel geld hebben | stijf stoeën van 't geldj |
| veel roken, kettingroken | smuëren gelèik as nen Turk |
| veel teveel betalen | vèur ne gieëlen betoeëlen en nen alven krijgen |
| veel volk, maar weinig voorname personen | veel volk, weinig meesjk'n |
| veldwachter rijmpje | champetter, op a gat stoet een letter, op a bille stoet een o, ge zè ne dikke merteko |
| ver van mijn bed: Wenen ligt ver van mijn tenen | Wieënen ligt veir van mèn tieënen |
| verdraagzaam zijn, een dik (olifanten)vel hebben | nen brieë rug emmen |
| verhaal van iemand anders gehoord | van uëren zéggen |
| verliezen, op zijn kop krijgen | op zèn beuzze krijgen |
| vermoeden | iet in de mot ebben |
| vervoeging werkwoord hebben | ik em, gau etj, a eet, wèr emmen, gèr etj, zèir emmen |
| verwend kind | ne bedorve stront |
| verzinnen | uit zen botten sloeën |
| vieze smerige hond | vuile rojjigen ond |
| vlug naar huis lopen | zénne staul gerieken |
| volkslied: als we dood zijn, etc | en assemen duëd zèn groetj er gès op oezen buik, gès op oezen buik |
| volslagen idioot | nen bloeëre zot |
| volslagen idioot | ne staupele zot |
| voor de rest alles in orde | voesj zedde goed |
| voor eeuwig en altijd | vur ieëwig en drau daugen |
| voor iemand nieuwe kleren kopen | hém gieëlegaus in ’t nuut steken |
| voor valavond thuis zijn | veur den donkeren tuis zijn |
| voor wat is dat goed | veur welk'n eilegen és da nah |
| voorspraak krijgen | ne pistong emmen |
| voorspraak krijgen | ne langen eirem emmen |
| voorzichtig zijn | op a banne letten |
| vreemd gaan | nevest de pot pissen |
| vrijgezel, geen kinderen | a god op in zè zoeëd |
| vrouwenlopen, vrouwenversierder | a legt er zèn moesj ni op |
| waar denk je over , let toch op! | wur zén a gedachten |
| wachten tot men iets krijgt | me zijn annen opestoeën |
| wat een egoïst | azuë nen èmmer |
| wat een grote groep, bende | wat'n benje |
| wat hij vertelt is gewaagd | wattem verteltj es oeëgebrand |
| wat is dat | wadès dadde |
| wat is dat een onaangename persoon | wasda vur’ne nurk! |
| wat is het nu, het een of het ander | wat es ' t na, auren of jongeren |
| wat moet ik aantrekken | wa moetek oeëndoen |
| wat zou je, wat riskeer je | wa letjer a |
| watertandend kijken naar iets wat men niet krijgen kan | a stond dur te gèiloeëgen |
| we kunnen afgeluisterd worden | der zèn latten on t'uis |
| we zijn quitte, we staan gelijk | we stoen effen |
| weelderige vormen hebben | goe veurzien van uëren en puëten |
| wees maar gerust | zè moer gereust |
| wees maar gerust | zè mor gerust |
| wees stil, spreek niet tegen | augt a bakkes mor |
| wie een wind laat, ruikt die als eerste | ieëst geroken, olleken ontstoken |
| wie liegt gaat naar de hel | aske liegt, gouje nor d’élle |
| wie niet aanneemt, krijgt niets meer | ginda nie wiltj, ee g'had |
| wiel loopt niet netjes rond | ne slag in mèn wiel |
| wind je zo niet op, maak je niet zo kwaad | mokt zu nie van annen tak |
| wispelturig van karakter zijn | den iëne kieër te bot, den andere kieër te zot |
| zalige feestdag wensen | nen oeëgtag weesjken |
| zaniken, zeuren | grèiven en grollen |
| ze hebben het niet te breed | 't ès dor gin wilje |
| ze heeft geen bijval, succes | z’èèt gieën oeêntrok nimmer ba ’t maunsvolk |
| ze heeft geen geduld | z’èè gin geduren |
| ze heeft rap iets beet | z'es rap van oeëpakk'n |
| ze is aan het breien | z'eetj èrren brau opstoeën |
| ze is aan het breien | zètj erren brau opstoeën |
| ze is mooi: gezegd over een meisje of vrouw met een mooi uiterlijk | ze mag gezien wérren |
| ze is niet op haar mond gevallen, het goed weten uit te leggen | z`es nie op 'r plat gevallen |
| ze is onder geen kloek gebroed ze weet het goed aan te pakken, ze is helemaal niet dom | z’és onder gin kloek gebroedj |
| ze is ontmaagd | z'ès èr bloemeke kwijt |
| ze is ontslagen | z’èèt èrren bong gekregen |
| ze kan het, ze heeft het door | z’és t’er mee weg |
| ze was nogal smakeloos gekleed | ze was nogal oeëgestuët'n |
| ze zijn met niet veel | zemmen d'r mor drau en nen bezekoek |
| zeer armtierig, marginalen, maar ook overdrachtelijk: op niets trekken, bouwvallig, pover, | krot en kompanie |
| zeer hard werken | èm uit d'n noeëd weirk'n |
| zeer kort bezoek | ‘t was langs de veurdeur binnen en langst d’achterdeur verrom nor buit'n |
| zeer mager | 't vel over de biejenen |
| zeer verwonderd zijn | skiëf agterwesj achterover vallen |
| zegt men van personen die niet meer met mekaar spreken) | 't es d'r stommen ambacht |
| zeker weten | vazèkers wel |
| zending (bij slachten van een zwijn was het de gewoonte enkele worsten etc aan familie of vrienden te geven) | zenje |
| zenuwachtig zijn | op een wieër zitten |
| zich afsloven, hard werken | de kijt uit zè lijf weirken |
| zich braaf voordoen | d'n eilegen uitangen |
| zich iets niet aantrekken, gewoon verder doen, `kloten aan vegen en vet worden` | kluëten o' vègen en vatj werren |
| zich moeten aanpassen | a zal em moete pleiten |
| zich niet goed voelen | mottig zijn |
| zich niet goed voelen | ni in zènnen auk zijn |
| zich niets vanaan trekken | zén botten aun vègen |
| zich overgeven | zèn duimen leggen |
| zich terug goed voelen | op zén éffen zijn |
| zich uit de naad werken | em uit de noeëd wèirk'n |
| zich verbranden aan een brandnetel | tingelen |
| ziek zijn | ni in zènnen auk zèn |
| zij is zo trots | azzuë grosj dat’z és |
| zij krijgt veel belangstelling | z'ee veel beziensj |
| zij praat veel achter de rug, achterklap | ze mokt veel roten |
| zijn arm is ontwricht | zennen eirem es uit 't not |
| zijn best doen | zèn devuër'n doen |
| zijn blad keren van gedrag veranderen | zén blad kieëren |
| zijn broek is veel te ruim | zén broek zwaddert on zénnen buik |
| zijn broek laten zakken | zèn broek afsteken |
| zijn eigen zin doen | zén gangen goeën |
| zijn eigen zin doen, aanmodderen | zèn goestink doen |
| zijn einde is in zicht | a gontj ni lank nimmer trekk'n |
| zijn fortuin is gemaakt | zén bruëken és gebakken |
| zijn fortuin was snel verkwist | zén fortuin wast’er rap deurgedroeëdj |
| zijn handen staan averecht, geen zin om te werken, niet handig | zén annen stoen auverécht |
| zijn maag die oprispt | 't zuur emmen |
| zijn mes slijpen | zè mes wetten |
| zijn mond voorbijpraten | a vergallopeert em |
| zijn nek breken | 't fas afvallen |
| zijn ogen betten met kamillebloemthee | zén uëgen boeën mé kamillewoeëter |
| zijn ongenoegen uitdrukken | op zenne puuët spelen |
| zijn plan trekken | a trekt zèn streng |
| zijn tenen uitkuisen zijn best doen | zèn tieënen uitkuisen |
| zijn wereld kennen, beleefd zijn | zènne wieëlnd kennen |
| zijn zin krijgen | zèn goestink krijgen |
| zin hebben om te vrijen | mè zèn broek vol goestink |
| zin in seks , wordt meestal gezegd van mannen | mi zèn broek vol goestink |
| zingen, goed de toonhouden | goe zèn vuës augen |
| zo blauw als een schalie (van de kou) | zu blaut as een skolje |
| zo stijf als een plank | zu stijf as 'n berd |
| zo zot als een mus | zu zot als een mus |
| zoals het uitkomt | op 't goe vallen uit |
| zogezegd van niets weten, ontkennen | va krommen oeës geboeërn |
| zon schijnt bij regenval, regenboog bij regen | 't es kerremes in d'elle |
| zonder planning, op goed geluk af | op de wilj'n boef |
| zonder waarde | van d'n ond zén botten |
| zorgeloos iemand, geen voedsel nodig hebben | lèive van d'n emelsken dau |
| zot zijn | ne slag van de meulen gekregen hebben |
| zot zijn | nen toer te lank op de meulen gezeten |
| zotte, losbollige vrouw | zotte vloeë |
| zwaar geladen | geloeën geléik as nen ezel |
| zwaar vallen | ne garla goeën |
| zwanger zijn | in posiesje zèn |
| zwanger zijn | ze zitj vul |
| zweetvoeten hebben | kèis tussn zèn tieënen emmen |
| zwijgen | zènnen bebber augen |
| zwijgzaam persoon, dom persoon | ne stommen ond |
| 's middags | snoensj |
| 's morgens | smeires |
| 's morgens | in de meirend |
| (aanlengen) – een vloeibare stof verdunnen | oeëleng'n |
| (lijk)dienst | nen diensjt |
| 1, 1ste | ieën, ieëste, ieëst'n (d'n ieëste kiër, a was d'n ieëst'n in 't skool) |
| 10, 10e | tien, tiesjte, tiesjt'n |
| 2, 2e | twië, twiëde, twiëd'n |
| 250 gr | alf pond |
| 3, 3e | drau, derde, derd'n |
| 30, 30e | |
| 4, 4e | vier, virde, vird'n |
| 40, 40e | 't viërteg, viërtegste, viërtegst'n |
| 5, 5e | vijf, vijfde, vijfd'n |
| 50, 50e | 't vijfteg, vijftegste, vijftegst'n |
| 6, 6e | zes, zesde, zesd'n |
| 60, 60e | tsesteg, tsestegste, tsestegst'n |
| 7, 7e | zeven, zeveste, zevest'n |
| 70, 70e | tseveteg, tsevetegste, tsevetegst'n |
| 8, 8e | acht, achste, achst'n |
| 8, 8e | acht, achtste, achtst'n |
| 80, 80e | tageteg, tagetegste, tagetegst'n |
| 9, 9e | negen, negende, negeste |
| 90, 90e | tnegeteg, tnegetegste, tnegetegst'n |
A |
| aalbes, rode bes, torsies | troepelbees |
| aambeien | speen |
| aan beide kanten | on swèiskant'n |
| aan de borst zuigen | memmen |
| aanaarden | opuëgen |
| aanbakselrest | kroet |
| aandeel, obligatie: jaarlijks winststrookje aan een aandeel, obligatie | koepong |
| aandenken | gedenkenis |
| aaneengeklitte steenkool | singel |
| aangebrand – 2. (fig.) verdacht, gewaagd, schuin | oeëgebrand |
| aangedaan zijn | oeëgedoeën |
| aangestoten, slecht gekleed | oeëgestuët'n |
| aangetekende zending | recommandé |
| aangetrouwd | oeëgtroudj |
| aangeven, zich aanmelden | oeëgev'n |
| aangezicht | smikkel |
| aangezicht | smoel |
| aanhouden | oeënaugen |
| aanhouder | oeënauger |
| aankomst | arrevé |
| aankomstlijn | meet |
| aankuilen | oeëkuil'n |
| aanmaakhout | stoofout |
| aanpakken | oeëpakkn |
| aanraden | geroeën |
| aanstaren, meisjes aanstaren, vol goesting naar iemand kijken | geiluëg'n |
| aanstaren, meisjes aanstaren, vol goesting naar iemand kijken | loensj'n |
| aansteker | vierkapper (vuurkapper) |
| aansteker | brikee |
| aantrek, bijval, succes | oeëntrek |
| aantrekken | oeëndoen |
| aard - 't ligt in zijn aard | ieërd - 't ligt in zènnen ieêrd |
| aardappel in de schil | pellepetat |
| aardappel, aardappelen | petat, petat'n |
| aardappelen | pitatten, petatteren |
| aardappelmesje | petatteskeller |
| aardappelmesje | patatteskeller |
| aardappelpuree (met spinazie) | stamp |
| aardbeien | errebezen |
| aarde | ieërde |
| aarde aaneengeklit | kluit |
| aarden, zich thuis voelen | oeër'n |
| aarzelen, niet opschieten | troesjelen |
| aarzelend traag iemand | troesjelieër |
| ABN spreken | skuê vleums |
| accordeon | trekzak |
| acetyleenlamp | karbuurlamp |
| achter de rug praten, roddelen | roten moukn |
| achterbaks iemand | luimer |
| achterlijk iemand | nen doesj |
| achterlijk, onnozel persoon | simmen |
| achterlijke streek op het platteland | boeregat |
| achterste, achterwerk | poep - dikke poep |
| achteruit, achterwaards | agterwesj |
| adamsappel | ruiper |
| adem | oeësèm |
| aderontsteking, flebitis | flebit |
| aders | noeërs |
| advokaat | avokoeët |
| af en toe, regelmatig | geregeld |
| afbedelen | afluizen |
| afbeelding, foto | biljek'n |
| afbeulen, zich moe werken | afprossen |
| afbreken van een draad of kabel | afkassen |
| afdaling (van helling / berg) | afzink |
| afdingen | afbieën |
| afdragen: zo lang mogelijk kleren dragen tot ze versleten zijn | afdraugen |
| afdrogen | afdrisjen |
| afdrogen | afdruëgen |
| afdruiprek | verzuip |
| afgaan | afgoeën |
| afgebroken | gekast |
| afgebroken | afgekast |
| afgedragen kledingstuk | afleggerken |
| afglijden | afrijzen |
| afhalen | afoeëlen |
| afkappen, storten, | afkippen (kipt da zand Ier mor af) |
| afknijpen, afpeuteren, meer bepaald een gedeelte van te betalen geld op kleingeestige wijze inhouden | afpisjen |
| afkomst | komaf |
| afluizen, op een slinkse manier iets ontfutselen | afluizen |
| afnemen (bv. een hoed) | aflangen |
| afpakken (kaartspelterm: een hoopje kaarten afnemen van het spel) | aflangen |
| afpeigeren | afprossen |
| afrikaantje (bloem) | stinkerkn |
| afrikaantjes (bloemen) | stinkerkes |
| afsnauw | snabbe |
| afsnauwen | afsnabb’n |
| afstandsbediening | 't kaske |
| aftellen (van een rijmpje) | afpott'n |
| afvoergootje | zèp |
| afwasbak | pombak |
| afzakken van een lading door het los komen van het bindmateriaal | afskijten, afgesketen |
| ajuin | erjuin |
| al dikwijls | al dikkes |
| al gauw, zeer snel | a'gau |
| al lang, reeds geruime tijd | allank |
| al was het… | awast |
| aldus, alzo | azuë |
| allerlei kleinigheden bij mekaar | fikkelfakkelderau |
| alles in aanmerking genomen | ‘t ieën buit’n ‘t ander |
| als | as |
| altijd | aulzèlèven |
| ambetante, koppige mens | nurk |
| andersom | auverechts |
| anderzijds | vand'nanderekant |
| angstig, bang, benauwd | benaudj |
| anjer | sjeroffel |
| anjer | pluimke |
| anjer | vuilneus |
| anjer (bloem) | pluimke |
| anspreken, iemands woorden herhalen | tenjelen |
| apart | apoeërt |
| appelflap | gozèt |
| appelflauwte | appelflautje |
| appelmoes | appeltrot |
| applaudiseren | palsjen |
| aprilvis, 1 april | verzenjekesdag |
| arduin | erduin |
| arduin, henegauwse steen | blauë stieën |
| aren (van graan) | oeër'n |
| arm | eirem |
| arm, gemeen volk | klutjesvolk |
| armband | bransjelee |
| armoede | èiremoei |
| armoedig leven | scheiren om toe te kommen |
| armoedige vrouw | sluër |
| armtierig | eiremtierig |
| armtierig persoon | krabber |
| armtierig, arme persoon | dompelër |
| as | aske |
| asbaan waarop wedstrijd in het bolspel gespeeld wordt | bolleboeën |
| asbak | sandrijee |
| assekruisje | assekruiksk'n |
| aswoensdag | askegoensjtag |
| atheneum | attenee |
| auto | tuffer |
| auto | vwatuur |
| auto | otto |
| auto | bak |
| autoscooter | bosjotoos |
| averecht – verkeerd | ouverecht |
| avond | auved |
B |
| Baal | bot |
| Baal stro | bot struë |
| baantje, wegeltje | bontjn |
| baard | boeërd |
| babbelen, tateren | tetterren |
| babelen, tateren | toeëteren |
| babystoel met ingewerkte pispot | kakstoel |
| bagagedrager | portebagaasj |
| bah, smerig | eikes |
| bakkebaard | fabris |
| bakkebaard(en) | fabrie, fabrieén |
| bakkebaarden | fabrieën |
| bakschieten (caféspel waarbij munten of schijven naar een plank met een gat worden gegooid | bakskiet'n |
| bal | botter |
| bandje | lisj |
| bang | skou |
| bangerik | skrikkepuit |
| bangerik | broekskijter |
| barst, kloof van de huid | bèst |
| batterij | pille |
| bazaar, rommel | brossel |
| beddepisser | berresjieëk'r |
| bedevaart | beeweg |
| bedevaart | bedevoeërt |
| bedevaart | nen beeweg |
| bedienen | gerieven |
| bedot (lett.: gereden) | gerèien |
| bedriegen | betoepen |
| bedriegen, valsspelen | trisjen |
| bedriegen, niet eerlijk spelen | sjeur'n |
| bedrieger | sjeurzak |
| bedrieger, valsspeler | trisjer |
| bedriegerij, bedrog (lett.: bedriegt de boer) | bedriegtenboel |
| beer, aal | biejer |
| beerkuip | biejerkuip |
| beerput | biejerput |
| beestje | bistjn |
| beet, bie (Fr.: betterave) | betrauf |
| beetje | bètje |
| begin van de avond, avondschemering, | valauved |
| begin van de avond, avondschemering, vooravond | veurauved |
| behendig zijn | vieërdeg zijn |
| behendig, zonder problemen | galant |
| beide kanten | swèiskant'n |
| beitel | biëtel |
| bejaarde | nen auen toeker |
| bekisting, coufrage | kofrosje |
| bekladderen | bedasjteren |
| bekokstoven | konkelfoezen |
| bekwaam | bekwaum |
| bel, deurbel | belle |
| belangstelling | beziensj |
| belastingen - gebouw in Aalst | 't huis der zuchten |
| beleg | toespijs |
| Belg | Belsj |
| België | Belsj'n |
| benauwd | benoutj |
| benauwelijk, eng | benaulèik |
| bende | benje |
| bengelen | zwadderen |
| benzinestation | naftkot |
| bepalen wie aan een spel mag beginnen (dmv aftelrijmpje) | potten |
| bereik van een projectiel | skietlap |
| berg | beirg |
| berisping | skoefelink |
| berm | beirem |
| bermkant | gèskant |
| beroepschool | vakskool |
| beroepsmilitair | boeffer |
| beroepsmilitair | gamellefretter |
| beroerte | geroktèit |
| beroerte, verlamming door beroerte (lett.: geraaktheid) | geroktèid |
| bes | bees |
| beschaamd, verlegen | beskomt |
| beschaamd, verlegen | skau |
| beschadigd, er beschadigd | geskalloterd |
| beschamend | affrontelèk |
| beschamend iets | affront |
| beschimmeld | beskemmeld |
| besmettelijk | betraupelèk |
| betalen | lammer'n |
| betalen | betoeël'n |
| betalen | afdokken |
| betalen | lammeren |
| betasten | bepuëtelen |
| beton snelbouwsteen | askestieën |
| betonmixer | betoneus |
| betten, met een natte doek bevochtigen | boeën |
| betweter, allesweter | aulweetr |
| beurs | beuzze |
| bevallen | ne kleine kuëp'n |
| bevallen (dier) | jongeren |
| bevroren | vervrozen |
| bevroren | bevrozen |
| bewasemen | oeëndampen |
| bewusteloos | van zènne sus |
| bewusteloos, draaierig | droëluës |
| biceps | fokseballen |
| biceps | forseballen |
| bidden | leez'n |
| bier, minder sterk dan pils | nen expour |
| bierglas met gaatjes aan bovenkant (waardoor bier op hemd dronkaard liep) | zjieverèr |
| bij (dichtbij) | bau (dichtbau) |
| bij (dier) | bie |
| bij het delen van de kaarten | aflangen |
| bijna | bekaust |
| bijnaam / geuzennaam voor inworners van Mere | papeters |
| bijten, knappend eten | knoepen |
| bijwijlen, soms | mè botten |
| bioscoop | sinnema |
| blaar | blein |
| blaar | bloeër |
| blaar met bloed gevuld | bloeblein |
| blaas | blèís |
| blaaskaak | dikke blèis |
| bladeren | bloeërn |
| bladluis | fernijn |
| blaffen (hond) | bassen |
| blauw | blaud |
| blauwe nagel | blauên naugel |
| blauwe steen | erduin, blaue stiejn |
| blauwe steen, arduin | blauë stiej'n |
| bleek | blieëk |
| bleekneus | blieëkskijter |
| blij | blau |
| bliksemen | weerluchtn |
| bliksemen zonder donder (op einde van warme dag) | auluchtn |
| blinde man | blinj'n |
| blinde vink | vogel zonder kop |
| bloedblaar | bloeblijn |
| bloedworst | trip (ne watt's of ne zwert'n trip) |
| bloedworst | beulink |
| bloei, kleur | fleur |
| bloementuil | bloemekee |
| bloementuil | bokkee bloemen |
| bloementuin siertuin | bloemenof |
| blonde bruine suiker | kinjekessuiker |
| bloot gat dikwijls eufemistisch of kindertaal | bluët gat |
| bloot, naakt | bluët |
| blootvoets | berrevoesj |
| blubber | dedder |
| bluffen | stoefen |
| bluffer | dikkenek |
| bluffer, snoever, opschepper | stoefer |
| bluts | bloesj |
| bocht in de Molenbeek | de Kwikwak |
| boekentas | kabas |
| boekhouder | kontabel (comptable) |
| bof (ziekte) | dikuër |
| bolspel waarbij de speler een houten ronde schijf doorheen een gérre moet rollen | gèrrebollen |
| bonen | buënen |
| boodschappen doen | commisj'n doen |
| boodschappentas | kabas |
| boom | buëm |
| boomgaard | bogert |
| boomgaard | booverd |
| boomladder | buëmlieër |
| boon | buën |
| boor | buër |
| boos | kollieêrig |
| bord | taluër |
| borrel jenever | druppel |
| borrelen | broebeln |
| borstel | beust'l |
| borstel om spinnenweb weg te nemen | kobbejaugr |
| borstel, veegborstel, keerborstel | vèigbeustel |
| borsten | memmen |
| borsten | mem |
| borsten | tetten |
| borsten | loez'n |
| bosbeer, (fig.) gezegd van een lomp en onverzorgd manspersoon (met een ruige baard en dito hoofdhaar | bosbieër |
| boter | goei boter |
| boterham (kindertaal) | 'n boke, nen boo |
| botermelkpap met gekookte aardappelen | tatjespap |
| boterzacht | smodderezocht |
| botsauto's | bosj otto's |
| botsauto's | ottoskooter |
| botsen | bosj'n |
| botsen | botter'n |
| bout | boulong |
| bovenarms | bovenéirms |
| braadworst | sjisjisj |
| braak, onbewerkte grond | brauk |
| braaksel, overgeefsel | spaugsel |
| brak – heel zout water | brèk |
| brandhout | brandout |
| brandhout | stoofout |
| brandweer | pompier |
| breien | brèiën |
| breien, breide, gebreid | braun, brètj, gebrèën |
| breinaald | braunolje |
| breinaald, naald om te breien | braunolje |
| breiwerk | breitsjel |
| breiwol | soeë |
| breuk, mechanische breuk | brauk |
| bril | brul |
| brildrager | brullekas (scheldwoord) |
| brildrager, meestal gebruikt als scheldwoord | brullekas |
| broek in velours | floer'n broek |
| broer, broeder | bruur |
| brol | rabatkol |
| brol, minderwaardig iets | bucht |
| brol, rommel | bazaar |
| bromfiets | brommer |
| bromvlieg | spoosjke vlieg |
| bronchitis – ontsteking aan de luchtwegen | bronsjit |
| brood | bruët |
| brood, ongedesemd | flasje |
| broodbelegsel, toespijs | bauspijs |
| broodje, langwerpige pistolet | pikkollo |
| broodje, rond knapperig | pistolee |
| broodje, zacht langwerpig | sandwisj |
| broodmager | bruëmauger |
| broodpudding | boddink |
| brouwer | brouër |
| brouwerij | brouërou |
| brug | brugge |
| brugje | brugsk'n |
| buik | brèdden |
| buikloop, diaree | afgank |
| buikpijn | kolikken |
| buiteling, koprol | perrementuëp |
| bult | boeltj |
| bumper, buffer | barsjok |
| bunder = 4 roei (132m²) oppervlaktemaat | nen bunjer |
| bunzing (klein roofdier van de familie van hermelijn, wezel, fret) | visj |
| burger | patriot |
| buurt | geburen |
| buurt | buurtj |
| buxus | pallem |
C |
| café | stamenee |
| caféfilosoof | tuëg filosoof |
| capsule (van bierflesje) | skeifk'n |
| capsule van fles | bierskeifkes |
| caramel (snoep) | kèrremelle |
| carbonade, kotelet | kabbernou |
| carbonpapier | kalkeerpapier |
| carrousel | piejeremeulen |
| cartouche | kartoesj |
| cathechese | liërink |
| Cauwenberg (straat) | de Kaunbeirg |
| cavia | sjieërat |
| cavia, guinees biggetje | sjiërat |
| cent, geldstuk | seng |
| charting, kaartwedstrijd | koeërtink |
| chicorei | pèijen |
| chicorei | pèën |
| chinois, vergiet | zift |
| chroom | kromee |
| cider | sieter |
| clown | kloo |
| collaborateur WOII | ne zwertn |
| comfortabel, gemak opleverend | geriefelijk |
| condoom | kapot anglèis |
| corrupt persoon | zakkevuljer |
| coucke suisse | rozijnekoek |
| cuberdon | neus |
D |
| Daalstraat (in Mere) | den Doeël |
| daar | doeër |
| dadels | datten |
| daensist, aanhanger van priester Daens | donsjist |
| dakgoot | kornis |
| dakpan | dèkpenne |
| dal | doeël |
| dan | ten |
| dan | tusj |
| dan toch, uiteindelijk | gelèik |
| dansen | dausen |
| das | plastrong |
| dat | dadde |
| dat ge | dajje |
| dat hij | dat'm |
| dat ik | da'k |
| dat ik | danek |
| dat wij | dammen |
| dat zij | da'ze |
| daver, schrik, trilling, schudding | dauver |
| daveren, schudden | dauveren |
| de bal doen stuiteren, met de bal spelen | bottern |
| de grond spitten | d'n of omdoen, omsteken |
| de sla droogzwieren | de saloeë afdrisj'n |
| de struik staat bloemensklaar | de struik stoet in botten |
| de zee | de sjieë |
| deegmengsel van tarwe en rogge | mesluinen |
| deel van een appel, stuk chocolade, etc | kèttelk'n |
| degoutant mens | nurk |
| deken | sosje |
| deksel van een pot | skeel |
| dekzeil | basj |
| Dender rivier | den Denjer |
| dessert lepel | kaffileper |
| deugniet | sjaulen |
| deur-aan-deur verkoper uit midden-oosten, Turkse tapijtenverkoper | tsjoek-tsjoek |
| deuromlijsting, vensteromlijsting | sjambrang |
| deuropening | deurgat |
| deze morgen | vandemeirnd |
| diaree | 't vliegend spodder |
| diaree | platte kak |
| diarree | afgank |
| diarree | skijterou |
| die heeft geen poten aan zijn lijf die is onhandig, weet van geen aanpakken | diën ee gin puëten o zè lijf |
| diepe snee | gabbe |
| dik | struif |
| dikke knieën | meuttekesknien'n |
| dikke kop | ballekeskop |
| dikke neus | patatneus, patatterneus |
| dikwijls | dikkes |
| dinsdag | deissendag |
| direct, onmiddellijk | sebiet |
| dobbelsteen | tieërlink |
| dolen, in koorts ijlen, kinds worden | dolen |
| dom meisje, domme vrouw | oenjer |
| dom persoon | djoeb'n |
| dom, onhandig iemand | ne merteko |
| domme vrouw | onnekalle |
| domme vrouw | kwèik |
| domme vrouw | loeze |
| domme, dwaze vrouw | kalle |
| dommerik | troeten |
| dommerik | ne grujeten uil |
| dommerik | ne wuiten |
| dommerik | loeter |
| dommerik | merteko |
| dommerik, halve garen | sjoeben |
| donderdag | donjerdag |
| dondersteen | donderstieën |
| donker worden | deemsteren |
| donker worden | gremelen |
| donker worden bij het vallen van de avond | skemeren |
| dood | duëd |
| doodmoe | stieënduëd |
| doodop | pompaf |
| doodskist | ne lichter |
| doodskist | duëdkist |
| doodsprentje (wordt gegeven bij de kerkdienst / begrafenis) | biljek'n |
| doopmeter | metjn |
| doopsuiker | kinjekessuiker |
| doopsuiker, dragée | suikerbuën |
| door de week | wekendaugs |
| door en door zacht (rijp), te gaar gekookt | smodderezocht |
| doordraaien, hard werken, verder werken, gek doen, verkwisten | deurdroeën |
| doorgang belemmeren, verstoppen | verstroppen |
| doornstruik, braamstruik | brèim |
| doos | duës |
| dopen | duëp'n |
| dorp | deurp |
| dorpsplaats | plèsj |
| dorsen | deusken |
| dorsmolen (dosmolen is een machine uit de jaren ‘50 / ’60 om graan te oogsten) | dosjmeul'n |
| dorsvlegel | dosjvleuger |
| dorsvlegel (houten landbouwwerktuig om graankorrels uit aren te slaan) | deusvlegel |
| draaimolen, iemand die nie kan stil zitten | droeëmeulen |
| dragen | draugen |
| drassig | zompig |
| drassig, moerassig land (bijvoorbeeld de Broekstraat) | broek |
| drek, uitwerpselen | bieër |
| dreumes | pagadder |
| drie | drau |
| driewielige bakfiets | triporteur |
| droge haring | druëgen ieërink |
| droge haring (stokvis), droge gezouten vis | boelink (stokvis) |
| dronkaard | pottepee |
| dronken zijn | mè 't bistj'n zittn |
| droogbloemen | struëbloemen |
| droogoven | ast |
| drop | zjizjip |
| drop, verdikt sap uit wortel van zoethoutboom | kalisjezap |
| drop, gommetje snoep, | sjisjip |
| druif | wijmbees |
| druiven | wijnbezen |
| druk bezig zijn | in de wiër zijn |
| drukte van belang | èrrewèrre |
| druppen | drippen |
| dubbelloopsgeweer | twiëluëp |
| duitser | nen dosj |
| duivenmelker | duivesjokker |
| duizelen | sterrekes zien |
| dun sneetje | veummelkn |
| dunne koffie | merresjiejek |
| durven | tijrven |
| durven | tijven |
| durven | teiven |
| durven - hij durft | teiven - a teift |
| duts | doesj |
| duw, stoot | daug |
| duwen | daugen |
| dwaas iemand | dwèizerik |
| dwaas meisje | gerre |
| dwaas persoon | djoeben |
| dwaas zijn, tegendraads zijn | dwèis zijn |
| dwaas, tegendraads | dwèis |
| dwaasweg, op een dwaze manier | dwèisgaudeweg |
| dwars | swèis |
| dwarsdoor | lossendeur |
| dwazen vrouws, scheldnaam | onnekalle |
E |
| echtgenoot | alventrauboek |
| echtgenoot | dieë va mau |
| echtgenoot | mènne maun |
| echtgenoot | mènne ventj |
| Edixvelde (gehucht van Nieuwerkerken) | esjvelje |
| Edmond (voornaam) | Mong |
| eekhoorn | iëkuër'n |
| eekhoorntje | iekuërek'n |
| één april, aprilvis | verzenjekesdag |
E |
| een baal stro | een bot struje |
| een bord | een talujer |
| een broek in velours | 'n floeren broek |
| een derde van een hectare; oude oppervlaktemaat van ca. 33 are (1 dagwand = 100 roeden) (het was de oppervlakte die een boer met een koppel paarden op één dag kon omploegen); | dagwand |
| een druk gedoe | ‘n gruëte bedoenink |
| een goede scheut (drank bvb) | kloesj, ne goeie kloesj |
| een groot persoon | ne gruëte loeter |
| een groot persoon | ne gruëten beng |
| een grote hof | ne gruëten achteruit |
| een grote versnelling | a gruët mes |
| een harde werker | nen erte mertang |
| een heleboel | ne santenboetik |
| een honderdste van een dagwand (=33, 3m2) | een roei |
| een hovaardige | ne gruëtekluët |
| een ingebeelde medaille, met speeksel op de duim aan jezelf of iemand anders geven | spiëkmadolje |
| een klein beetje | rezzekes |
| een klein beetje | e fritj'n |
| een klein kind (boreling) | plat kindj |
| een lief, een meisje | mokke |
| een link iemand | ne linkaduër |
| een mager meisje | een pennelat |
| een maitresse hebben | oeënaugen |
| een meikever (een mulder) | ne moljer |
| een nare vrouw | een ros |
| een pilsje | export (vur mau nen export) |
| een poos geleden | nen bot leen |
| een rare | ne roeëren |
| een rare | nen oeërdegen |
| een rechte schop | een skip |
| een schrootje | een berreke |
| een snede | een skelle |
| een snede hesp | een skel'esp |
| een snede kaas | een skelle kèis |
| een speciaal iemand | ne patee |
| een struik | nen ul |
| een struikje | een ulleke |
| een valpartij doen | een out schieten, a skietj em een out |
| een vlakke steen botsend over het water gooien | keilen |
| een zaag | grèif |
| een zaag - persoon die altijd klaagt | krèuft |
| eend | enjer |
| eender wat, gelijk wat je wil | wadaggemorwiltj |
| eens, kom eens | isj, komt ijs |
| eerder | ieërd'r |
| eerlijk | ieërlijk |
| eerlijk persoon | nen ieërlijkn |
| eetkamer | eetplosj |
| eeuwig | ieëwig |
| egel | esse |
| eggen | skoeper'n |
| egoïst, hebzuchtige | èmmer |
| ei | au |
| ei | een tikkeneiken |
| eieren | auren |
| eigenaardig | oeërdig |
| eik | ieëk |
| einde | ènje |
| eindje | sjoepken |
| eindje | enjeken |
| eindje, dekseltje | tsjoepk'n |
| eindstuk van een sigaret bvb | koddeken |
| ekster of Vlaamse gaai | anne |
| eksternest, hele troep, kliek, groot gezin, wanordelijke, smerige boel (hanne is de naam van de tamme ekster die vrij slordig haar nest maakt en er alles laat in rondslingeren) | annekesnest |
| elastiek | rekker |
| elastiekje | rekkerk'n |
| electriciteit | elletrik |
| electriciteitsschok krijgen | ne snok krijgen |
| elektriciteit op het lijf krijgen | snokken krijgen |
| emmer | auker |
| emotie | gemoed |
| enkel | knoesel |
| enorm, gruwelijk | graulijk |
| eraan toesteken – schade, verlies doen | ontoestek'n |
| erg | nijg |
| erg | graulèk |
| erg | eirg |
| erg opgemaakte vrouw | poeijerdujes |
| erg veel | èttelèk |
| ergens | iveranst |
| ergens | ieverst |
| Erpenaar | palokeseter |
| ervan langs krijgen | 'n poeërink krijgen |
| ervan langs krijgen | zèn eirt'n krijgen |
| erwt | èirt |
| erwt, erwten | eirt, eirt'n |
| erwten | eirtn |
| eten | fretten |
| eten | smikkelen |
| even | errèzekes |
| even, ik kom even binnen | èrès, ik kom èrès binnen |
F |
| fabriek voor verwerking dode beesten, karkassen (in Denderleeuw) | 't vilbeluik |
| fanfare | 't muziek |
| favorietje van de juffrouw | kakkelatjn |
| februari | februoeëre |
| fel schreeuwen | skètter'n |
| fier | parmantig |
| fier zijn | grosj zijn |
| fiets | arlie trapperson |
| fiets | vélo |
| fiets - vrijwiel | piejongliebr |
| fiets achteruittraprem | torpedo |
| fietsen met een te hoog zadel | boteren |
| fietshersteller | velomauker |
| fietspad | veloboeën |
| fietsstuur | gedong |
| fietsstuur | gidong (guidong) |
| fijne losse aarde | mul |
| fikfakken, gebeuzel, gepruts, gestoei | fikfakkelderau |
| file, opstopping, opeenhoping | opstroppink |
| finale herneming | belle, de belle |
| flauw (smaak) | flok |
| flauwe grap, flauwe kul | truut |
| flauwe vent | kalisjen zjieëker |
| flauwerik, iemand die in bed plast | beddezjieëk'r |
| flauwte | flautje |
| flescapsule verwijderen | aftrekken |
| flesopener | aftrekker |
| fletse huidskleur | blieëkskijter |
| flierefluiter, losbol | flierefluiter |
| fluimen | rochelen |
| fluisteren | fezelen |
| fluiten | skuifelen |
| fluitenier - iemand die een liedje fluit | skuifeliër |
| fluitketel | muuër |
| foefelaar, frutselaar, | froesjelèr |
| foefelaar, prutser | kasjoeberieër |
| foefelen, frutselen, doelloos met iets bezig zijn | froesjel'n |
| fonteintje, fontanel | fontèntj'n |
| fooi, drinkgeld | drinkgeldj |
| foor | kerremès, de kermès |
| foor, kermis | fuër |
| fopspeen | loeze |
| fopspeen | tut |
| fopspeen | tutter |
| fopspeen, aan fopspeen zuigen | tutter, tutteren |
| foto | fotto |
| fotoapparaat | ne kodak |
| fotoapparaat | kodak |
| fotograaf | portrett'ntrekker |
| frambozen | unnebezen |
| franjes | flinjekes |
| Frans (voornaam) | Fraus |
| fransman | frausmaun |
| fret (huisdier van de familie van wezel, bunzing, etc) | fret |
| fruitwesp | fluitenier |
| fuchsia | belleke |
G |
| gaan | goeën |
| gaan neerzitten | em afkappen, zèn eigen afkappen |
| gaan slapen (kindertaal) | een dooken doen |
| gaandeweg | goeêndjeweg |
| gaat het | zal ’t goeën |
| gadeslaan, oppassen | goeësloeën |
| gang, pas, stap, handeling | gank |
| gans | gaus |
| garen | goeëren |
| garnaal | gieërnaut |
| garnaal | giërnaut |
| gas | gaus |
| gas geven | va pelong geven |
| gasvuur, fornuis | gauzevuur |
| gat, hol, zitvlak, anus | gat |
| gauw | agau |
| gauw | gau |
| gave | gauf |
| geaardheid, karakter | oeërd |
| gebakje | pateekn |
| gebakje | pateeke |
| gebaren, veinzen | geboeër'n |
| gebouw, erf, hoeve, zaak | doenink |
| gebraden gehakt, meatloaf, vleesbrood | frikadong |
| gebuur | buurmaun |
| gedaan | gedoeën |
| gedachte, mening, idee, opvatting | gedacht |
| gedraaid | gedroeëtj |
| gedroogde kabeljauw | stokvis |
| gedroogde vochtafscheiding in de ooghoeken | prut |
| gedroogde vochtafscheiding in de ooghoeken | slauperk'n |
| geduld | geduren |
| geduldig | poseensje |
| geduldig zijn, zich hard inspannen | op zèn sjik bijten |
| gedurende | binsjt |
| geel | gèil |
| geen geld meer hebben | rit zijn |
| geen kracht in de benen hebben | a ee flaneln bieën |
| geen prijs, geluk hebben | zjou emmen, a ee zjou |
| gehakt | gemoeëlen |
| gehakt | gekapt |
| gehandicapt | malonjeg |
| geheel, waaraan niets ontbreekt | gieël |
| gehurkt | urkske |
| geilogen | geiluëgen |
| geit vastleggen aan een ijzeren staaf | stekken |
| gekiemd | geskoten |
| geklutst | gekloesjt |
| geklutst ei | è gekloesjt au |
| gekneusde appel | mauteren appel |
| gekookte hesp | gezoijen èsp |
| geladen | geloeën |
| gelatineuze massa | dedder |
| geld | knuiten |
| geldbeugel | portemenee |
| geldbeugel, portefeuille | portefoelje |
| geldstuk - kleinste muntstukje | kluit |
| gelijk | effen |
| gelijk welk | allieëndert |
| geluid brandend haardvuur | knetteren |
| geluk, toeval | boef |
| gemeen volk | soep, skramoelje, rabatkol |
| gemeente (gehucht) Oostdorp | Uësdeurp |
| gemeente Aaigem | Eigem |
| gemeente Aalst | Olsjt |
| gemeente Burst | Beust |
| gemeente Denderleeuw | Denjerlieje |
| gemeente Dendermonde | Derremonje |
| gemeente Edixvelde | Esjvelje |
| gemeente Erondegem | Iejerdegem |
| gemeente Erpe | Eirp |
| gemeente Gent | Gentj |
| gemeente Geraardsbergen | Gieëstbeirg’n |
| gemeente Haaltert | Oljtert |
| gemeente Heldergem | Elljergem |
| gemeente Herzele | èizel |
| gemeente kerksken | Kèsken |
| gemeente Lede | Lee |
| gemeente Nieuwerkerken | Nuvekeirken |
| gemeente Ninove | Nienof |
| gemeente Oordegem | Uërdegem |
| gemene kroeg met weinig verlichting en lichtzinnig vermaak, een bordeel van verdacht allooi (Fr.: cabaret douze: d.i. de laagste (12de) categorie van herberg volgens een 19de-eeuwse patentbrief) | kabbardoesj |
| gemene vent, varken | veirken |
| geminderd, verminderd | geminjert |
| genadig | genoëdeg |
| gendarme | sjandarm |
| genezen | op zèn effe komm'n |
| geniepig mens | fornijn |
| geniepig, achterbaks | achterduims |
| geniepigaard, gluiperd | gèsduiker |
| genot | geniet |
| geranium | zjerarium |
| gereed, klaar | gerieëd |
| gescheeld | geskollen |
| geselen | gieëselen |
| geseling | gieëselink |
| geslagen, volledig | geslegen |
| geslepen persoon, schurk | filoe |
| gespikkeld | gespodderd |
| gestampt, stamp)vol | gestampt |
| gesteld | gesteltj |
| getrouwd | getrautj |
| geul | zep |
| geul, vaargeul, groef, greppel, ploegsnede kleine diepte | voor |
| gevangenis | den bak |
| gevecht | lutte |
| gevecht | batterink |
| gevoelig iemand | wieëk'n |
| gezanik, gezeur | gegrèif |
| gezegd | gezeit |
| gezicht | wezen |
| gezicht, aangezicht, mond | smikkel |
| gezicht, gelaat | toot |
| gezicht, gelaat | bakkes |
| gierig iemand, arm iemand | pezewever |
| gierig leven | hond leven |
| gierig leven | bieëst lèven |
| gierig zijn | a nijpt erop |
| gierigaard | kribbenbijter |
| gierigaard, schraper | geldjont |
| gierige vrouw | pinne, een gierige pinne |
| gift op oudejaarsdag aan kinderen (meestal wat geld) : kinderen gingen de huizen langs en riepen dan `goesjdieël`) | goesjdieël (godsdeel) |
| ginder | ginjer |
| ginds, aldaar | adoeër |
| gladde persoon | ne gelitten |
| glas | gelas |
| glazen, meervoud van glas | geloeëz’n |
| glazenmaker | gloeëzemauker |
| glijbaan, schuifaf | afrijzer |
| glijden | sleren |
| gluurder | gauper |
| gluurder | loerder |
| gods | gosj |
| goede avond | goejn auved |
| goederen | marsjangdies |
| goederentrein | masjandies |
| goedlachs iemand | zottemoesj |
| goedzak | goeie kloesj |
| gom snoep, drop | sjisjip |
| goochelaar | skamateur |
| goochelen, goochelaar | skamateren, skamateur |
| gooien | smijten |
| goor | guujer |
| goot (straat) | zijp |
| goot, afvoergootje | volle |
| graaien | skeir'n |
| graandorser | pikdeusker |
| gracht | gregt |
| grappenmaker | e skau peeken |
| gras | ges |
| grasveld waarop men linnen liet bleken. De meers grenzend aan de tuin van de pastorie heette bijvoorbeeld den blieëk | blieëk |
| graszode | rus |
| gratis | veurniet |
| grauw | graut |
| grendel (een stuk rond ijzer met handvat dat verticaal of horizontaal in een geleider kon worden geschoven om deuren, poorten of ramen te sluiten) | grènjel |
| gretig zijn, begerig naar, erg belust op | gieërteg |
| grijns, grimas | gremel |
| grijnslachen, grijnzen | gremelen |
| groen | gruun |
| groene kool, savooi | savuë |
| groenten | groensjel |
| groentenkar | groensjelkèrre |
| groentwinkel | groensjlmarsjang |
| groep sukkelaars | krot en companie |
| groot | gruët |
| groot gebouw | gedoen |
| grote boerderij | boerenof |
| grote borsten | melkerau |
| grote kies | boktand |
| grote lepel, soeplepel | soepleper |
| grote pot van aardewerk | tobbe |
| grote tanden | piejerentannen, konijnentannen |
| grote tanden | konijnentannen |
| grote volkstoeloop bij een optocht, processie of bedevaart | begankenis |
| gruis | gruizelink |
| gruwelijk, vreselijk | graulèk |
| gulp | spriet (a spriet stoed open) |
| gulp | spriet |
| gulp, voorste van een broek | veurbroek |
| gulzige vreter | slokker |
| gummi schoenen (gebruikt wanneer geschuurd wordt) | galosjn |
| gummibal | boter |
H |
| haag | aug |
| haak | auk |
| haan | oeën |
| haar | oeër |
| haar: aan het voorhoofd recht geknipte haarlijn | froefroe |
| haar: kort geknipt haar | bros |
| haardos (politiemuts, kardinaalspots) | een kallot |
| haarsnit - slechte haarsnit | kalot |
| haarvlecht, staart | kodden |
| haas | oeës |
| haasten | osten |
| haastig wringen om ergens door te komen | plieten |
| hagel | augel |
| hagelen | augeln |
| hagelslag (chocolade) | strontjes |
| hakbijl | ommes |
| haken, haakwerk | krosjeren |
| half | alf |
| half om half, 50 | deltj |
| half voormiddag | alf vernoen |
| halfdrie | alverdrau |
| halfduister | deemster |
| halfoogst (15 augustus, feestdag van O.-L.-V.-Hemelvaart) | alfuëgst |
| halfvasten (4de zondag van de vasten, feest van de Grèif) | alfvasten |
| halfzolen– nieuwe zolen onder de voorste helft van een schoen | alfzolen |
| hallo, goeiedag | sjeur |
| hals, nekvel, kraag | skabernak, bij zijne skabernak pakken |
| halsjuk (dieren) | gariël |
| halsoverkop | olderdebolder |
| halve gare | wisj'n |
| halve gare | halve gebakkene |
| halve gare | sjoeben |
| ham, hesp | esp |
| hamer | aumer |
| hand | ant |
| handelaar | marsjang |
| handelsreiziger | vwajasjeur |
| handje (kindertaal) | pol, polleke |
| handjes (kindertaal) | pollekes |
| handtas | sjakosj |
| handvat | anteef (handteef) |
| handvol | eifel |
| handzaag, st jozefzaag | st jozefszaug |
| hard en bros geworden | verduurd |
| hard en bros geworden elastiek | ne verduurde rekker |
| hard en veel werk | slameur |
| hard rond en droog gebak: in het Aalsterse: basisingrediënt van `vlaaien`. Van Dale online: gewestelijk, bestel: variant van mastel:
hardgebakken gekruid masteluinbroodje, vroeger m.n. gebruikt om er pap voor kraamvrouwen van te koken | mastelle |
| hard werken | klasjuër geven |
| hard werken | zèn kijt afdroeën |
| hard werken | zèn beuzze afdroeën |
| hard werken | pellong geven |
| hard werken voor iets | keust'n |
| hard woord, snauw | beet |
| hardlopen | getten |
| haring | ieërink |
| hark | rèik (englis: rake) |
| hark | rèksk'n |
| hark | brauk |
| hark, hak | brokske |
| hark, rijf, gritsel | rijf |
| harkje | rèksken |
| harmonica | trekzak |
| harteklop | èrteklop |
| hartelijk omhelzen, omarmen | vastpakken |
| hartelijk, oprecht, gul | ertelèk |
| harten (kaartspel) | eirtn |
| harten, ruiten, klaveren, schoppen | eirtn, koekern, klauvern, skippern |
| hartenvreter , nurks, onvriendelijk iemand, stuurse persoon | èttefretter |
| hartig, pittig maken | afsmauken |
| haver | auver |
| hazelip | oëzelep |
| hebben en houden, rommel, troep,allegaartje | bataklang |
| hebzuchtig persoon | èmmer |
| heer | ieër |
| heet | ieët |
| heilichten – onweer in de verte zonder dat men de donder horen kan | auluchten |
| heilig | eileg |
| heilige | eilegen |
| heiligendag | eilegendag |
| hek | ekken |
| hel | èlle |
| helemaal | grat |
| helemaal | gieëlegaus |
| helemaal niets | niksmendalle |
| helemaal vergeten | grat vergeten |
| helft, de helft | deljt |
| hemd | emme |
| hemdboord | kol |
| hemden | emmeren |
| hemel | eemel |
| hemel | lucht |
| hemel | emel |
| hen | oenj'r |
| herberg | staminee, estaminet |
| herfst | den erfst |
| herfst | 't noeëjoeër |
| herfst gew.: bamis: afgeleid van bavomis of de feestdag van Sint-Bavo op 1 oktober) – begin van de herfsttijd | baumès |
| herinneren, onthouden | omtaugen |
| hersens | èsser'n |
| Herzele | èizel |
| hespenzakje– dicht geweven zakje waarin een rauwe hesp bewaard werd om ze te beschermen tegen de vleesvlieg | èspezakske |
| het bont maken | zennen duvel skieëren |
| het deel van een (lange) broek dat zich achter de rits bevindt | veurbroek |
| het deel van een (lange) broek dat zich achter de rits bevindt | spriet |
| het gaat erom | ’t és ter om doen |
| het groot college - St Jozefsinstituur (de Jezuieten) | 't gruët college |
| het hoge woord voeren | zennen tetter ruuren |
| het is zijn karakter | ‘t ligt in zénnen oeêrd |
| het klein college - St Martinusinstituut | 't klein college |
| het land bemesten | biër'n |
| het moeilijk hebben, afzien | zènne peere zien |
| het vonken van hout | feisteren |
| het weer verslecht | tuëpskieten, 't weer skitj tuëp |
| het zeetje | 't sjiëkn |
| heupjicht | sjatik |
| hevige diaree | 't vliegend skijt krijgen van iemand |
| hevige diaree hebben | de wc pot mi de moeëzele zett'n |
| hij breit | a brèitj |
| hij gaat | a gotj |
| hij heeft genoeg gegeten | e zitj dik |
| hij is erg gierig | a zou ne kluit in twiën bijten |
| hij is niet slecht van hart, tegendraads | a es ni controeër |
| hij naait | a noeëtj |
| hij vernederd hem | a tèrt em |
| hij werkt als bediende | a skrijft op den burau |
| hij wil | a wiltj |
| hij zt met een kater (zat) | a zitj mè 't bistj'n |
| hijgen | gijgen |
| hik | ik (a eet d'n ik) |
| hinken, manken | manken |
| hitsig | ittig |
| hobbel, oneffenheid | oebel |
| hobbelig (lett.: gebobbeld) | geboebeld |
| hobbelpaard | biezebijs |
| hobben – traag voouitgaan | oepen |
| hobbyist, timmeraar | tuifelieër |
| hoender, kip | oenjer |
| hoepelen | oelaoep'n |
| hof of stuk niet bebouwd land dat bij een woonhuis ligt | achteruit |
| hoge dunk | toepee |
| hol | ol |
| hollepot, blikken pot waarin gaatjes geklopt worden en waarin dan hout (bluskolen) branden en die brandend gehouden worden door ermee te zwieren Het hout `teistert` en de vonken komt via de gaatjes naar buiten . Dit is een volksfeest op 2 februari , lic | ollepot |
| holletje, achterste | olleken |
| homo, mannen die als vrouw verkleed rondlopen tijdens aalsters karnaval | vuil janet |
| hond | ont (nen ont) |
| hond | nen ond |
| hond | vluënbak |
| hond | ond |
| honden | onnen |
| hondenkar | onnekerre |
| hondenweer | onneweer |
| hondje | onjeken |
| hoofd | kop |
| hoofdkussen | uërkussen |
| hoofdpijn | zjieër in zijne kop |
| hoog | uëg |
| hoogdag, kerkelijke feestdag | uëgdag |
| hooghartige houding | eir |
| hoogmis | uëgmès |
| hoogmoed | stik beslag |
| hooi | uje, uë |
| hooi | uë |
| hooiopper | uënopper |
| hooizolder | skelf |
| hoop | uëp |
| hoopje | upken |
| hoorndol, gek van het lawaai | uërendul |
| hoorntje | nen tuter |
| hoorntje ijs | tuuter |
| hopmarkt | opmèrt |
| horen | uëren |
| horloge | èrloesje |
| horzel | euzel |
| horzel | heuzel |
| houden | augen |
| hout | out |
| hout dat openbarst in het vuur | feisteren |
| houtduif | stokduif |
| houten | aut |
| houten constructie voor en achteraan een kar zodat er meer hooi of stro kan geladen worden | galg |
| houten dwarsligger spoorweg | bils |
| houten plaat | een berd, een berre |
| houten toestel waarop `kallekes` gemaakt zerden | pieëreken |
| houten wasspeld | oute spélle |
| houtskool | bluskool |
| houweel | auwiël |
| houwmes, hakmes | aumès |
| hovaardig persoon, dikke kop | blèiskop |
| hovaardig, trots, fier | grosj |
| huid die rood aanloopt van vochtigheid en kou | veroeëren |
| huiduitslag, acné | brand |
| huis, woning | uis |
| huishouden, huisgezin | uisaugen |
| huisschilder | fasadeklasjer |
| hunkeren, snakken | unkeren |
| hurk | uk |
| hurken | op zijnen uk go zitten |
| hutsekluts– rommel, allegaartje | oesjekloesj |
| hutsepot | oesjepot |
| hypocriet | skijnijleg |
| hypocriet persoon | ne skijnijleg'n |
I |
| idioot | jan-mèn-kluëten |
| idioot | kaljen |
| idioot | kloefkapper |
| idioot, grote idioot | ne staupele zot |
| idioot, volslagen idioot | nen bloeëre zot |
| idioot, blaaskaak, snul | labbekakker |
| idioot, dwazerik | teppen |
| iedereen | allemaun |
| iemand aandachtig bekijken | op snee pakken |
| iemand afleggen in zijn doodskist | lichteren |
| iemand bedriegen | berippen |
| iemand den kleur bekennen | uit zen ol koteren |
| iemand die aan tafel 't beste voor zichzelf neemt | skoefeliejer |
| iemand die achter de rug praat | kommeer |
| iemand die continu mokt, die continu slecht gezind is | moenk |
| iemand die de ene vrouw na de andere vrijt | ullekespisser |
| iemand die fel geleefd heeft | zen piejer es zocht |
| iemand die fel geleefd heeft | a es mauter |
| iemand die geen geld heeft | ne ritzak, ne ritten |
| iemand die hitsig is | ieëten |
| iemand die laat op gang is | nachtkledden |
| iemand die mankt | manke puujet |
| iemand die met geld smijt | ne muuësker |
| iemand die moeilijkheden zoekt | ambrasmauker |
| iemand die niet deugd | ne fafoel |
| iemand die niet geheel wijs of zonder vaste overtuiging is (gew.: halfgebakkene) | alvegebakkenen |
| iemand die niet kan stilzitten | wipper |
| iemand die niet meekan, die er niets van terechtbrengt, krabber (i.h.b. m.b.t. sport, werk, vaardigheden, …) | krotter |
| iemand die niet proper werkt, iemand die morst | brosselèir |
| iemand die niet rechtlijnig of rechtuit is | ne wisjewasje |
| iemand die niet serieus is | klet |
| iemand die niet te vertrouwen is | linkadoor |
| iemand die niet tegen een stootje kan | ne flauën |
| iemand die onzin uitkraamt | nen truuter |
| iemand die onzin verkoopt | truuter |
| iemand die op de schelf vrijt | skelfpisser |
| iemand die oude spullen ophaalt | voddemaun |
| iemand die oude spullen ophaalt | voddemarsjang |
| iemand die rondspookt (volks bijgeloof) | ne kledden |
| iemand die scheel kijkt | ne skël’n |
| iemand die trek heeft in eten dat hij voor zich ziet | gieërtegoeërd |
| iemand die van het een naar het ander loopt | drèvelèr |
| iemand die veel en dikwijls eet zonder dik te worden | deurjauger |
| iemand die veel vragen stelt | vraugstieërt |
| iemand die vlug schrik heeft | benaulèken |
| iemand die weent | blieëter |
| iemand die zich slordig kleedt | kloddepoep |
| iemand een klap geven | een risj geven |
| iemand met corderoy broek, broek in velours | floereloe |
| iemand met durf | e skaumaun |
| iemand met witte huid | blieëkskijter |
| iemand zonder geld | ritzak |
| iemand zonder geld - failliet | ritten (ne ritten) |
| iets of iemand grijpen en vasthouden | vastgrabbelen |
| iets wijsmaken, iets minderwaardig verkopen | iet opsolferen |
| ijlings weglopen | wegspieët'n |
| ijshoorn | tuuter |
| ijsje | krèmk'n |
| ijsje | è potteke koud |
| ijsje tussen twee vlakke koekjes | gallet |
| ijsjeskraam | krèmkeskèrre |
| ijskar | krèmkerre |
| ijspiste, ijsbaan | sleerboeën |
| ijswafel | gallet |
| ijzeren staaf om geit aan vast te maken om er te wieden | stek |
| ik ben het | kbenneketik |
| ik hou van jou | ik zien a gieër'n |
| in alle richtingen iets doorkruisen, aflopen, afrijden | afkasjen |
| in de handen klappen | plakken |
| in elk geval | zonder fout |
| in mekaar geklit | klotter |
| in mekaar klitten | klotter'n |
| in stukken | gruizelementen |
| in verwachting zijn (vulgair) | vul zitten |
| in zwijm vallen | flauvallen |
| in zwijm vallen | van zen stekke vallen |
| ingewanden | beulingen |
| insgelijks, ook zoveel | vansgelijken |
| instorten | tuëpskijten |
| invallen | tobbeltuëp vallen |
| irritatie van huid | veroeërt |
| is het van dat | es't azuë |
J |
| jaar | joeër |
| jaarling– eenjarig paard of rund | joeërlink |
| jaarmarkt | joeëremert |
| jaloers | sjaloes |
| jamaar | jommer |
| janever | sjaneuvel |
| janken (hond, van de pijn) | kajieten |
| janken van de pijn | kaïeten |
| januari | sjaneoeëre |
| jas | zjip |
| jas (dames) | palto |
| jasmijn, sering | sosjemien'n (verbastering van jasmijn) |
| jasmijnboom | sosjemienelèr |
| je acht iemand er niet toe in staat | onieënangen |
| je hebt | getj |
| Jef / Jozef (voornaam) | Jeuf |
| jefkespeer (oud Belgisch perenras) | sjefkespieër |
| jenever | nen druppel |
| jenever | ne klieëren |
| jenever | sjaneuvel |
| jeuk | uksel |
| jeuken | uuëken |
| jeuken | uëken |
| jicht | 't bistjn |
| jicht, reumatiek | flessijn |
| jongen werpen | jongeren |
| jongetje | joosken |
| juffrouw | iffra |
| juffrouw | iffraa |
| juli | zjulau |
| jullie | geir |
| juni | zjuni |
| juten weefsel gebruikt als verpakking | amballosje |
| juwelier | arluzjemouker |
K |
| kaal | blasj |
| kaalhoofdige man | kiekepoeper |
| kaalkop | nen blasj, nen blasjkop |
| kaalkop, kletskop | klasjkop |
| kaars | kèis |
| kaarsvet | kèisriet |
| kaart - kaarten, met de kaart spelen | koeërt - koeërt'n |
| kaartje | kortj'n |
| kaartspel met twee of meerdere personen | wippen |
| kaas | kèis |
| kaatsen | kosjn |
| kaatsspel | kosjink |
| kabbelen van melk | tuëp skieten |
| kachel | 't vuur |
| kachel | de stoof |
| kalender | allemenak |
| kalf, dommerik | meutten |
| kalk om op bomen (tegen ongedierte) te strijken of om muren te witten | wutsel |
| kalk, wit maken met kalk (bomen, muur, ...)(tegen ongedierte) | wutsl'n |
| kant (Brusselse) | lassee weirk |
| kapel | kapelle |
| kapot, naar de botten zijn | verdimmeleerd |
| kapot, naar de botten zijn | verrenneweert |
| kapotmaken, geen zorg voor dragen, om zeep helpen, naar de bliksem helpen | verenneweren |
| kapper | kwafeur (Henri-de-kwafeur) |
| kapster | kwafeus |
| kar | kerre |
| karnavalmasker | moenjelbakkes |
| karnemelk | botermelk |
| karnen | botern |
| kat, poes | poezeminneke |
| katapult | mik |
| katholiek (spotnaam) | tsjeef |
| katholiek (spotnaam) | kattekop |
| katholiek iemand die veel naar de kerk gaat, kwezel | piliejerenbijter |
| katholieken, christendemocraten | tsjeven |
| katoen geven | van pelong geven |
| katoenen zak voor koffie te zetten | kaffibèuzze |
| katrol | poelie |
| kauwen kauwgum | sjikken |
| kauwgomautomaat | sjikkenbak |
| kauwgum | sjik |
| kauwgum zwart | engelske sjik |
| keel oversnijden (doden varken bvb) | kèilen |
| kelder | keljer |
| kentekenplaat, nummerplaat | nummerploët |
| keramiek, rozijnenbrood | rozijnenbruëd |
| kerk | keirk |
| kerkbaljuw | zwisj (van Zwitserse wacht) |
| kerkbaljuw, ordebewaarder in de kerk (litt: suisse) | zwisj |
| kerkganger (overdreven)(iemand die altijd achter een pilaar zit) | piliërenbijter |
| kermis | kerremès |
| kers (dikke zoete) | vliëskezze |
| kers, kersen | kezze, kezzen |
| kersenboom | kezzelèr |
| kerstboom | kèsbuëm |
| kerststal | kèsstaul |
| ketting | keete |
| keuken | skoteluis |
| kier, opening | gerre |
| kiezel | karaljekes |
| kiezel | gravië |
| kijkglas in kachel van mineraal (lijkt op plastic) - ook ‘glimmer’ genoemd | mika |
| kikker, kikvors | puit |
| kikkervisje | poepeloenjeken |
| kikvorsvisje | dikkop |
| kindergedoe, kinderachtig gedoe | kinjerosje |
| kinderspeelgoed (harlekijn die tussen twee stokjes kan bewegen) | spèttelèr |
| kinderspel waarbij met een stok of ijzeren staafje een koepel of reep wordt voortbewogen | bannen |
| kinderstoel | kakstoel |
| kinderwagen | kinjerkoesj |
| kindje liefkozende naam | spidderol |
| kip | kieken |
| kip | kis |
| kip (vrouwelijk) | poelje |
| kipkap | kop |
| kippenhok | kiekekot |
| kittelen | kribbel'n |
| klaar | klieër |
| klagen | zeuren |
| klagen dat men niet wel is | kreuften, kreufter |
| klak, muts | moesj |
| klandizie | kalandiesje |
| klant | kallant |
| klap, slag met de vlakke hand (in het gezicht) | risj |
| klappen (in de handen klappen) | plasj'n (in zèn anne plasj'n) |
| klaproos | kollebloem |
| klauteren | klefferen |
| klaveren(kaartspel) | klauvern |
| klederen | klieëren |
| klei | potieërde |
| klein beetje | è fritj'n |
| klein bosje | bazosje |
| klein broodje (werd samen met het groot brood in de oven gebakken) | nen ovekoek |
| klein glaasje | druppel |
| klein huisje, vertrekje | koterolleken |
| klein kindje | bieterke |
| klein kot | kotjn |
| klein mager persoon | vernepelink |
| klein ventje | ne pallesoeët |
| klein vinnig kind | spidderol |
| kleine flauw smakende kers | skeitkèzzekn |
| kleine hamburger | uibeken |
| kleine hoeveelheid vloeistof | kwasj |
| kleine mug | ‘n klein moosj |
| kleine persoon | kremper |
| kleine persoon | vernepelink |
| kleine sappige peersoort | e jefkespieër |
| kleine uitwas van de huid | peperkujereke |
| kleine winkel, een minderwaardige zaak, niet ordentelijke zaak | bollewinkel |
| kleingeld | inkelgeldj |
| klets | klasj |
| kletskop | kiekepoeper |
| kletsnat | mesnat |
| kletsnat, doorweekt, nat tot op de huid | strontnat |
| kleur | kaleur |
| kleuterschool | kakskool |
| kleuterschool | bewoeërskool |
| kleuterschool | freubel, de freubel |
| klikspaan | komerekasje |
| klimmen, klauteren | klèffer'n |
| klok bij duivenwedstrijden voor het meten van gevlogen tijden door | konstateur |
| klomp | klopper |
| klompen | kloppern |
| klompen - holsblokken | olleblokken |
| klontje suiker | bruëdsuiker |
| kluit | klodder |
| kluit aarde | klot |
| klutsen, schudden, dooreen schudden | kloesjn |
| knaap, jongen | kadee |
| knabbelen | knausj'n |
| knappend, droog | sprok |
| knettergek | ne spasje zot |
| kneuzen | bloesjen |
| knieën | knienen |
| kniezer | knisjer |
| knijpen, pitsen | pisjen |
| knikker | meirbul |
| knikker van klei | pot-iejerdeken |
| knipogen | een ujegsken trek'n |
| knipperen met de ogen | knipujegen |
| knipperen met de ogen | pinken |
| knoeien | dasjtern |
| knoeien | prusjen |
| knoeien | muësk'n |
| knoeier | prosser |
| knoeier | kasjoeberiër |
| knoeier | prusjer |
| knoeier | krabber |
| knoeier, vuile smerige werker | dasjteriër |
| knoest | wieër |
| knop van een bloem | bot |
| knorpot | grol |
| knotwilg | kopbuëm |
| knuffelend kind | flos |
| koffie | kaffi |
| koffiefilter (in textiel) | kaffebeuzze |
| koffiekop, kopje | zjat |
| koken, 100 gr, zieden, | zojjen |
| kolen (groenten) | kuëlen |
| kolenas (gebruikt om weg te verharden) | skramoelje |
| kolenbak | koolbak |
| kolenhandelaar | koolmarsjang |
| kolenhok | koolkot |
| kolenkar | koolkèrre |
| kolenschop | koolschop |
| kolenzak | koolzak |
| kom | kimme |
| kom eens hier | komdisj |
| kommetje | kimmek'n |
| Kongolees die op kermissen of markten ongelijke stukken zwarte suiker verkocht (zij kwamen uit de Congolese havenstad Boma en werden aldus genoemd) | bomma |
| konijnenkooi (buiten) | renne |
| kool (groente) | kuël |
| kool (steenkool) | kool'n |
| koordje | kujereken |
| koorts | keusseren |
| koortsblaasjes op lippen | brand op de leppen |
| koosnaam voor kleine, tengere vrouw | poepemieke |
| koprol | perrementuëp |
| kopvlees, hoofdklasse, varkenskop | osjvlek |
| kopvlees, varkenskop | kipkap, kop, osjvlek |
| kopvlees, varkenskop | kop |
| korf | kèurref |
| korrelsneeuw | gremelink |
| korst brood | keust bruëd |
| korst op wonde,droge wondkorst | rap |
| kort geknipt haar | bros, brosk'n |
| kort geknipt haar op voorhoofd | froefroe |
| kortgeknipt haar | bros |
| kostschool | pansjenoeët |
| kotelet | kabernau |
| koterhaak, pook om kolen op te rakelen | koterauk |
| kotsen, overgeven | gèubel'n |
| koude rillingen krijgen | de duëd passeert (de dood passeert) |
| kozijn - familie | kozzen |
| kraag op bier, bierschuim | kol |
| kraai | kroë |
| kraantje (bvb water) | krontjn |
| kraantjeswater | krontjeswoeëter |
| kraantjeswater | vogelwijn |
| krabben | skarten |
| krant | gazet |
| krapuul, krapuleuze familie | skramoelje, dat is skramoelje |
| kreng | pekelteef |
| krenten | korenten |
| krentenbrood, kramiek | korentenbruëd |
| krentenkoek | bezekoek |
| kreunen | krochen |
| kroonkurk | bierskijfke |
| kruisbeeld | kruislieveniër |
| kruisbes | stekelbees |
| kruiwagen | brewet |
| kruiwagen | kerrewaugen |
| kuchen | kummen |
| kuif | ne weerbeustl |
| kuikentje | kisken |
| kuip | basseng |
| kurkentrekker | aftekker |
| kus | bees |
| kwart | koeërt |
| kwartier | kottier |
| kwartje | kortj'n |
| kwastje ter versiering van bvb gordijnen | kalleken |
| kwastje ter versiering van bvb gordijnen | flosj |
| kwelgeest die de eenzame reiziger ’s nachts besprong en op zijn rug bleef zitten. Het slachtoffer diende Kludde een ganse nacht tot het ochtendgloren rond te dragen. | kludde |
| kwijlen | zabber'n |
L |
| laag | lieëg |
| laars | bot |
| laarzen (rubber) | botten |
| laat ze maar doen | lotj ze mor lujepen mee 't oeër nor buiten |
| laat ze maar doen | lotj ze mor oepen en toepen |
| laatstgeborene | rijkmauker |
| ladder | lieër |
| lade | skuif |
| lade | skof ('t skof) |
| lamp - zaklamp (met dynamo) | knijplamp |
| lamp op batterijen | pillamp |
| lampekap | abasjoer |
| lampje van een zaklamp, fietslicht | ampoele |
| lang dun haar zonder krollen, strak haar | pesjekesoeër |
| lang, mager persoon | ne zwikzwak |
| lange dunne stok | pesje |
| lange slungel | zwikzwak |
| lantaarn | lantieër |
| lantaarn, olielamp | kinkee |
| lantaarnpaal | lantieërepoeël |
| laten zakken | afsteken |
| lavabo | pombak |
| lawaai | lawijt |
| lawaai maken met papier (bvb omslaan van een bladzijde van een krant) | reuzeln |
| leep of geslepen iemand | ne platt'n |
| lef | toepee |
| leiband | lisj |
| lelijk | motteg |
| lelijk | lieërek |
| lelijk, slecht van smaak | beikes |
| lendenen, middel | leen ('k em last in mijn leen) |
| lengtemaat 69cm | een èl |
| lenig | galant |
| lente | uitkommenen, den uitkommenen |
| lente | d'n uitkommenen |
| lepel | leper |
| lepeltje | klei leperk'n |
| leperd, valsaard (lett.: geniepigaard) | geniepegoert |
| leuteren | memmen |
| licht ruisend geluid | knisperen |
| licht ruisend geluid | reuzelen |
| lichte sneeuw | gremelink |
| lichte tuit, vrouw | bloeërammelle |
| lichtjes sneeuwen | gremelen |
| lichtzinng iemand | zotte moesj |
| lichtzinnig iemand | zotte tuit |
| lied, liedje | vuës, vuësk'n |
| liefkozen | flossen |
| lieveling, persoon die voorrang krijgt op anderen, vooral op de lagere school favorietje van de juf | kakkelatjn |
| lijkkist | lichter |
| lijm | pleksel |
| lijm | kol |
| lijm | koltoe |
| lindeboom | linjebuëm |
| linnenzak voorzien van schouderriem of koord waarin de seizoenarbeiders in Frankrijk alles stopten wat ze nodig hadden | bazasj |
| loerder iemand die schunnige praat verkoopt. Vaak voorafgegaan door ‘vuile’. | pitoe |
| lollie | lekstok |
| lolly, rode likstok | stamper |
| lomperik | kilo |
| lomperik | kloefkapper |
| lomperik, onaangenaam persoon | urk |
| longvliesontsteking | fleurus |
| lont, pit | wiek |
| loods | angaar |
| loods, hangar | remiesje |
| loop heen, 't zal wel zijn | men botten |
| loopruimte | beluëp |
| lopen (klein kind dat nog niet goed loopt) | geddelen |
| lopen (snel lopen) | getten |
| los hangen, wapperen, fladderen, bengelen | flodder'n |
| lucifers | stekskes |
| lui oog , loens oog | lodderuëg |
| luiaard | tamzak |
| Luiaard, luierik | ne gestampte loeërik |
| luidspreker | box |
| luie ogen | lodderuëgen |
| luierik | loeërik |
| luierik | pasjakroet |
| luik | blaffetuur |
| lus | lisj |
| lusterklem | suikerke |
M |
| maag | maugd |
| maag | maug |
| maagpijn | maugdpijn |
| maagzuur | 't zuur emmen |
| maaltand | boktand |
| maan | moeën |
| maand | montj |
| maandag | monjdag |
| maart | mieërt |
| made | moeë |
| mager iemand | spèttelèr |
| mager meisje | skerre |
| magere knieën | meuttekesknienen |
| magneet | trekijzer |
| mais (kippenvoer) | spoosjke tèirre |
| man | maun |
| man | ventj |
| man | tist |
| man | maunemeesj |
| man niet zo verstandig | tistepulle |
| man, jongen | kadee |
| manchet (mouw) | masjet |
| mand | manne |
| mand van wilgentenen | wijme manne |
| mannetjesduif | keubber |
| markt | mert |
| marmit | merremit |
| mastel: hardgebakken ronde sandwich met een gat erin uitspraak: nadruk op laatste lettergreep. Ontleend aan Oudfrans wastel, een bijvorm van gastel, nu gâteau. Van Dale online: gewestelijk, bestel: variant van mastel:
hardgebakken gekruid masteluinbr | mastelle |
| masteluin brood grijs brood | mesluinen bruëd |
| masteluin brood grijs brood | grijs bruëd |
| masteluin: mengeling van tarwe en roggebloem | mesluin |
| masturberen | o zèn fluit trekk'n |
| masturberen | o zèn flosj angen |
| mazelen | moeëzel'n |
| medaille | madolje |
| meegemaakt, beleefd | gevoeëren |
| meemaken, beleven | voeëren |
| Meerse pap | Mieërske pap |
| meerse vlaai | mieërske vloeë |
| mees, kool-, pimpelmees | mieës, koolmieës, pimpelmieës |
| mei | mau |
| meikever | ronker |
| meikever met witte schildvlegels | moljer |
| meisje (negatief) | gerre |
| meisje waarop men verliefd is | mokke |
| meisje, kind dat veel plast | piskaus |
| melk (gewone melk) | zoetemelk |
| melk ontdaan van alle bestanddelen | slap |
| melk waaraan water werd toegevoegd, slappe melk | sjip |
| melodie | vuës (a skuë vuësk'n) |
| melodie, liedje | èireken |
| meneer | menieër |
| meneer de onderpastoor | menieër d'n onderpaster |
| meneer pastoor | menieër de paster |
| Menie (roodbruine grondverf die loodwit als één van zijn ingrediënten heeft - roestwerende verf ) | minne (ruë minne) |
| mens | meesj |
| mensen | meesjk'n |
| mep, slag | mot |
| merel | mieërlo |
| Merenaar | Mieërenèr, papeter |
| merenaar | papeter |
| mes slijpen | weutten |
| mesthoop, metsput | messink |
| met de bal spelen, bal laten botsen | botteren |
| met duim en wijsvinger iets (bvb papier) bijeendraaien | fribbelen |
| met hebben en houwen | mi zèn klikken en zèn klakken |
| metselaarsknecht | dinjer |
| metselen | masjen |
| metselen | masjer |
| middag | op den noen, snoensj |
| middendoor (snijden), in twee stukken | talvendeur |
| mier | muur |
| mijnheer | menieër |
| mindervaliede, gehandicapt persoon | malonjeg'n |
| minderwaardige goederen | brol |
| mirabellen | meirbeloeên |
| misdoen | mispikkel'n |
| misselijk, onwel, onpasselijk | oeërdig |
| mistig | gesmujert |
| modder | moor |
| modder | muës |
| modderig boeltje | dasjter |
| moeder | mojer |
| moederdag | moederkesdag |
| moeilijk persoon, opvliegend persoon | viesoeër |
| moeilijkheden | kwèddelen |
| moelijkheden, narigheden | ambras |
| moestuin | lochtink |
| mokken | moenken |
| mompelen | moenjelen |
| mond | smikkel |
| mond | bakkes |
| mond | toot |
| mond | tetter |
| mond | bebber |
| mond | fruuter |
| mondharmonica | montmeziek |
| monkelen | moenkel'n |
| mooi | sjik |
| mooi, goed gevormd | fèl |
| moor (keuken) | muër |
| morgen | meiren |
| morsen | brosselen |
| morsen | smossen |
| morsen | muuësken |
| morsen, knoeien | smodderen |
| morsen, vlekken maken, knoeien | smodderen |
| mortel | masj |
| motorkap | kapo |
| motregen | motrèiger |
| motregen | drisjl |
| motregenen | drisjeln, motrèiger'n |
| mouw | mau |
| mug | moosj |
| mug - kleine mug | knijt |
| muggenzift (raam) | horre |
| muggeziften | neuten |
| mulder | moljer |
| munt | muntj |
| muntstukje (van 2 cent) | sèng |
| muskaatnoot | kruinoot |
| muts | moesj |
| muziekplaat | ploët |
N |
| naaien | noeën |
| naald | nolje |
| naapen | achternoeër tingelen |
| naargelang (dat), naarmate (dat) | navenang |
| naast | nèvest |
| naast de kwestie zijn | grat nevest zijn |
| nageven | noeëgev'n |
| naief iemand | simmen |
| naief iemand, beetje stom, uil, stommerik, groeten | wuiten |
| najaar, herfst | tnoëjoër |
| nakind, laatsgeborene, nakomertje | achterkommerken, ne rijkmauker |
| namiddag | achternoen |
| narcis | tuiteluës |
| natuurlijk | vaneigest |
| nauwelijks | rèzekkes |
| nauwelijks aanraken | getauken |
| navel | naugelbuik |
| ne | vas |
| negentig | tnegenteg |
| nek | 't fas |
| nekbreuk, ruggewervel | 't fas afvallen |
| nerveus bewegen, onrustig heen en weer bewegen | krawietel'n |
| netel, brandnetel | tingel |
| netjes, verzorgd, en feestelijk gekleed. | afgebeusteld |
| neuken | poepen |
| neuken | vogelen |
| neus | kezze |
| neus | teppen |
| niet eens | alleesj nie |
| niet eens | alleensj nie |
| niet moedig persoon | slaphanger |
| niet nauw verwante familie | schramoelje |
| niet rechtdoor (dronken wandelen) | wisje-wasj |
| niet schrandere vrouw | sjuttek'n |
| niet wel wijs zijn | vangen |
| niets, geen jota | knijt |
| niets, hij kent er niks van | knijt, a kentj er gin knijt van |
| niets, geen jota | knijt, gin knijt |
| nietsnut | fafoel |
| nieuws | nuus |
| nieuwsgierig | kurieus |
| nieuwsgierig persoon | kurieuzemosterpot |
| nijptang om nagels uit te trekken | trektang |
| nochtans | pertang |
| nochtans, toch (verbastering van `pourtant`) | pertang |
| nochtans, toch (verbastering van `pourtant`) | pertank |
| nokpan, vorstpan | veustpanne |
| non, religieus (vrouw) | masseur |
| nooit | nuët ni |
| nooit, van zijn leven niet | vazelève nie |
| nors persoon | ne nurk |
| nul-nul bij de uitslag van een wedstrijd | bros |
| nummerplaat (auto) | plak |
| nylon | nilong |
O |
| ochtenderectie | bierfluit |
| officiële afkondigingen (bv. kerkelijke huwelijksafkondigingen) (geboden) | geboiën |
| okkazie, tweedehands | okkosje |
| oksaal | uëgzoeël |
| oliebol | smautbol |
| oliebol | smoutbol |
| om de andere (poort bvb) | aloverander |
| om de andere dag | aloveranderendag |
| om informatie vragen | sollèsteren |
| omgekeerd, tegendraads | auverechts |
| onaangenaam stuurs persoon | ettefretter |
| onafgewerkt | alfstieërt |
| onbeleefd, lomp | bot |
| onderarms | onderéirms |
| onderbroek | kallesong |
| onderhemd satijn vrouwen | combinaisong |
| onderhemd, marcellleke | lijveken |
| onderjurk | kombinezong |
| onderkruipen | 't gat onderrau'n |
| onderpastoor | onder paster |
| ondersteboven | ommentom |
| ondertussen | swijles |
| ondertussen | binsjt |
| ondervest | onderzjip |
| onderwijzer | mieëster |
| onderwijzer | skoolmieëstr |
| ondeugend iemand | galjaar |
| oneerlijke speler | zjeurzak |
| onervaren persoon, zogend kalf | melkmeuten |
| ongeduldigheid | ongeduren |
| ongeleefd persoon | botterik |
| ongeluk | fatik |
| ongeluk | maleur |
| ongeluk | aksident |
| ongemanierd | onbeskoft |
| ongemanierd iemand | onbeskofterik |
| ongetrouwd samenwonen | oeënauger |
| ongeveer, enigszins, vaag | alvelings |
| onhandig iemand | froesjelieër |
| onnozelaar | zjieëker |
| onnozele tist, een nietswaard | jammènklujeten |
| onoprecht persoon | muilentrekker |
| onoprecht persoon | smoelentrekker |
| onrustig rondlopen | drèvelen |
| ontkennen, loochenen, tegenspreken | afstrau'n |
| ontkoppelen | ambrajeren |
| ontkoppelpedaal | embrajaasj |
| ontsteltenis, ontroering, verslagenheid | alteroeësje |
| ontstoken oogleden | stijluëg |
| ontwricht | uit 't not zèn |
| onvaste ondergrond, waar water opborrelt | kwelm |
| onverwacht aankomen | hij komt dor toegestuikt |
| onvruchtbare vrouw | kween |
| onwel, misselijk | mottig |
| onzeker gaan, wankelen | zwaunsjelen |
| onzeker, wankel | skabaulèk |
| onzevader (gebed) | vauderoos, ne vaderoos |
| onzin verkopen | truut verkujepen |
| onzin verkopen | broebeln |
| oogstappel | ujegstappel |
| ooievaar, grote vogel, moerasvogel, reigerachtige vogel, steltloper, stork | uiver |
| ooit | vazelèvn |
| ooit | uët |
| ooit eens | Isj |
| oorworm | uërebieëst |
| oorworm | gaffel |
| oost, oosten | uëst, 't uëst'n |
| op fopspeen zabberen, aan fopspeen zuigen | tutter'n |
| op grasveld bleken | blieëken |
| op zijn beloop laten | oepen en toepen |
| op zon en weekdag werken | op uëg en lieêgdag weirken |
| opdringen | opsolfer'n |
| opgebrande rest van kolen in de aslade | skrammoelje |
| opgegeten | opgeet'n |
| opkruipen | klefferen |
| opluchting | veroeëseming |
| opnemen | oeëpakk'n |
| opnieuw | errieët |
| opnieuw te doen, herdoens | erdoensj |
| oppotter, spaarder | toeker |
| oprit (van een huis) | ree |
| opschepper, iemand die niets heeft | rittebeuzze, ritzak |
| opschepper, windhaan, aanstellerig persoon, stoefer | fafoel |
| opstarten | in gank steken |
| opvliegend karakter | tuëp skieten |
| opvliegend karakter | een keurte wiek emmen |
| opzettelijk | espres |
| orendoof | uërendul |
| oude generatie: voorgekauwd voedsel voor babies, voor kinderen die nog geen tandjes hadden werd brood met korst voorgegeten en het resulterend lompje brood werd aan de baby gevoerd | knabbel |
| oude man | ouëmaun |
| ouder koppel, onafscheidbaar koppel | Manten en Kalle |
| ouders | ouërs |
| over en weer lopen, aflopen | afkasj'n |
| over iets twijfelend nadenken, twijfelen | dubben |
| overgeefsel | spaug |
| overgeven | spaugen |
| overgeven, braken, spuwen | spaugen |
| overgeven, kotsen | geubel'n |
| overgever | gèubelèr |
| overgordijn | draperie |
| overhaast | roefroef |
| overhemdje voor boreling | skabbeken |
| overhoop | dobbel t’uëp |
| overhoop halen, met vork aardappelen pletten en dan met saus vermengen | dasjteren |
| overjas | perdessus |
| overjas (vrouwen) | palto |
| overrijp (van fruit) | mauter |
| overrijpe plekken bij rijp fruit | mauterplekken |
| overvloedig eten | een koesj leggen |
| overzacht | smodderezocht |
P |
| paal, staak | stauk |
| paar | poeër |
| paard | pieërd |
| paarden | pieëren |
| paardenbloem | pisbloem |
| paardenmeester, veearts | pieëresjipper |
| paardenmolen (kermis) | piëremeul'n |
| paardensla | mèissaloeë |
| paardenstal | pieërestaul |
| paardenvlees | pieërevliës |
| paars | purpel |
| paasei | poeësau |
| Paasmaandag | Poeësmonjdag |
| pak met gebroken koekjes (afval van koekjes) | brokkelpak |
| pak slaag geven | afdruëgen |
| pak slaag, pak rammel, pandoering | roefelink |
| paling | poeëlink |
| pannenkoek | pennekoek |
| pannenkoek (platte pannekoek) | een flasje |
| pantoffel, slappe vent | slasj |
| papier waarin zuivelhandelaars of boeren vroeger de boter verpakten, ook slagers gebruikten dit papier | boterpapier |
| paraplu | perreplu |
| parelhoen | pandarken |
| parelhoen | pandaar, è pandark'n |
| parkiet | pirusj |
| pas geboren kindje | pesjoeterke |
| Pasen | Poeësk'n |
| Pasen | Poeës'n |
| pasgeborene | borelink |
| pastoor | paster |
| Paul (voornaam) | de Polle |
| pauw | paoë |
| pauze | puës |
| peer | pieër |
| peluw | ippelink |
| penis | pisjeloe |
| pens | trip |
| peren | piejeren |
| persoon | mertang |
| persoon | patriot |
| persoon van kleine gestalte | ne kremper |
| pesten | koejoneren |
| pet | klak |
| peter, grootvader | petjn |
| peutertuin | kakskool |
| piekeren | op een wieër zitten |
| piekhaar, stijf haar | pinnekesoeër |
| piemel | piet |
| piemel | pisser |
| piemel | pisjeloe |
| piemel, piet | flosj |
| piemel, piet | fluit |
| pijn hebben | zjiër emmen |
| pikdonker | pikkendonker |
| pilsje | export, nen export |
| pinksteren | sinksen |
| pissebed | veirkesbieëst |
| pissen | pissn |
| pissen | zjieëkn |
| pit (van vrucht), partje van bvb appelsien | kèrrek'n |
| pitsen | pisj'n |
| pitteleer, tuxedo | konteklasjer |
| plaag | pasje |
| plaat | ploeët |
| plaats | plosj |
| plaats (dorpsplaats) | plesj, de Plesj |
| plafond | plafong |
| plankje | bèrrek'n |
| plantrekker | karottentrekker |
| plantrekker | karotjee (carotier) |
| plassen, zeiken | sjiëkn |
| plat wak brood, mislukt ingevallen brood | flasje |
| platendraaier | pikup |
| platte schop | troefel |
| platte steen over water laten springen | keilen |
| plattebuiskachel - Op de buis naar de schouw werden de potten en pannen warm gehouden. Onderaan die buis plaatsten ze meestal hun pantoffels, en op zijkanten van de pot werden de voeten gewarmd. | leuvese stoof |
| platvoeten | plasjvoeten |
| platvoeten | plasjvoet'n |
| plein | plesj |
| pleister | laksk'n |
| pleuris, borstvliesontsteking | fleuris |
| pluimen verliezen, haar verliezen | ruiven |
| podium, verhoging, stelling | veruëg |
| poes, kat | minnekepoes |
| poezenmoeder een poes die haar katjes nog zoogt | poezeminneke |
| poken, peuteren | koteren |
| politie | poliesje |
| poort | puuërt |
| popje, mooi meisje | poepke |
| populier | kana |
| portie | poosje |
| postbode, brievenbesteller | fakteur |
| postspoorweg (mail route) | mijlroet |
| potlood | potluëd |
| pottenbakkersklei | potieërde |
| praatzieke vrouw | gazèt |
| praten, veel overvloedig praten | kallen |
| prei | parau |
| prietpraat, kletspraat, zever | sjieëvr |
| prijsverlaging | afslag |
| prikkeldraad | pinnekesdroeët |
| prjasje van een herenkostuum | sjip |
| proberen zich te beheersen | op zèn sjik bijten |
| profiteur | skuimer |
| pruik | paruk |
| pruilmond | froeter |
| pruts, klein meisje | proesj |
| prutsen, frutselen, knoeien, bedriegen | froesjel'n |
| prutser | muësker |
| prutser | proesjer |
| prutser | kasjoeberieër |
| prutser, knoeier | frusjelèr |
| pudding (soort vla gemaakt van oud brood, melk, rozijnen, bruine suiker en stroop) | boddink |
| puist of wrat met haar bezet | peperkuërek'n |
| puntzak uit papier | tipzak |
R |
| raadseltje | grotsjelke |
| raam | vijster |
| raar iemand | skou maun |
| raden | groeën |
| radis noir, ramenas | ramenasj |
| rafeling, losse draden van een stuk textiel | vasjelink |
| ragebol | kobbejauger |
| rakelings | skiërlinks |
| ranonkel | boterbloem |
| rare kwast | pallesoeët |
| rauw | raud |
| rauwe ham | rau esp |
| regen - druilregen | sjabber'n |
| regen die van dak valt zonder dakgoot | oosjendrip |
| regenbui | vlaug |
| regenen | rèigern |
| regenmantel | kappusjong |
| regenwater | rèigewoëter |
| regenwaterput | rèigewoëterput |
| rennen, zich uit de voeten maken | gètten |
| reukerwten | reukeirtn |
| reuma | reumatik |
| richtingaanwijzers gebruiken | pinken |
| richtingsaanwijzer | pinker |
| riek met twee tanden | gaffel |
| rij | root |
| rijden met auto | tuffen, bollen |
| rijkaard | ne rijken |
| rijkaard | rijken toeker |
| rijshout voor erwten | eirterijs |
| ritssluiting | tirret |
| Robert (voornaam) | den Bert, Robèir |
| Robert (voornaam) | Robèir |
| rode hond | rujen ont |
| rode kool | ruje kujelen |
| rode of witte aalbes | troepelbezen |
| rodekool | ruje kujel |
| roken | smujeren |
| rolluik | afrolder |
| rommel | annekesnest |
| rommel | brossel |
| rommel | rabatkol |
| rondlopen | over en weer kasjen |
| rondslingeren, slordig laten liggen | lotte raun |
| rood | ruët |
| roodborstje | ruëbeustjten |
| roodborstje | ruëdbeusjtn |
| rozenkrans | poeêternostr |
| rozenkrans | ruëzekraus |
| rubber | katsjoe |
| rubber schoen (waarmee nat gepoetst wordt) | galosj |
| rubberen wisser aan steel | aftrekker |
| rug | drug, mijnen drug |
| rug | drug |
| ruiken | rieken |
| ruilen | mangelen |
| ruilen | vermangelen |
| ruineren, vernielen, kapot maken | verenneweren |
| runderhorzel | strontvlieg |
| rups | fornijn |
S |
| salaris | pree |
| salaris, loon | pree |
| samen | tegoeër |
| samen | tuëp |
| samentrekken, opvliegend karakter | tuëpskietn |
| sanseveria | vrouëntong'n |
| sante, gezondheid | arrou |
| sap van zoethout | kallisjezap |
| schaafsel | skauvelingen |
| schaarslijper | skieëresleip |
| schaats | een skofferdijn |
| schaatsen | skofferdijnen |
| schaduw | lommerte |
| schalie, dakpan | skolje |
| schap waaraan iets kan opgehangen worden | ank |
| schappulier | skappelier |
| scharenslijper | skieëreslijp |
| scharrelen, rommelen | roefelen |
| scheermes | schèis |
| scheermes | e schèis |
| scheermes met een vlijmscherp gilettemesje | krabberke |
| scheet | prot |
| scheiden | skiejen |
| scheidingslijn tussen twee percelen | geskieë |
| Schelde rivier | de Skellje |
| schertsen, flauwe grap uithalen | truten |
| schiften (van melk) | kabbelen |
| schijnmedaille - pseudo-ereteken van speeksel: met speeksel aan de duim iemand of uw eigen “decoreren” | spiëkmadolje |
| schilder | verreverieër |
| schilder | skiljr |
| schip, boot | buët |
| schoensmeer | blink |
| schoenveters | rijgkuêrn |
| schoenveters | rijkuërn |
| schoffel - om droge aarde los te wrikken | skoefl |
| schoffelen - droge aarder loswerken | skoefeln |
| schommel | bijs |
| schommel | biezebijs |
| schommelen | bijzen |
| schommelen | biezebijzen |
| schommelstoel | skokstoel |
| school | skool |
| schoon | skuën |
| schoonmoeder | skuëmoeder |
| schoorsteen | skaupijp |
| schoot (op zijn schoot nemen) | skuët |
| schoppen (kaartspel) | skipern |
| schort, voorschoot | veurskuuët |
| schram | skart |
| schrijfmachine | tikmasjien |
| schrijfmachine | typmasjien |
| schrijfmachine | tipmasjien |
| schrijlings | skèrrelinks |
| schrik hebben | mè de poepers zitten |
| schrikken | verskoesjn |
| schrobben, met zeep schoonmaken (vb vloeren e.d.) | skuren |
| seringen, jasmijn | sosjemienen |
| siertuin | bloemenof |
| simpel persoon | nen doesj |
| Sint Maarten | sintjemerten |
| sjaal, sjerp | sjal |
| sla | saloeë |
| sla uit de weide | mèissaloeë |
| slaan | sloeën |
| slaap hebben, vaak hebben | vauk emmen |
| slab | ank |
| slabbetje | zjieëverlap |
| slabbetje | bavet |
| slachtoffer, zwart schaap, bedrogene (Fr.: dupe) | dup |
| slag, klets | klet |
| slagboom, bareel | barrieël |
| slagen krijgen | toefeling krijgen |
| slager, beenhouwer | biënaur |
| slager, beenhouwer | bieënour |
| slap, onvast, niet droog | flok |
| slaperig | vauk emmen |
| slappe koffie | merresjiëk |
| slappe vent | slasj |
| slecht gehumeurd iemand | azijnpisser |
| slecht geklede man | klodderond |
| slecht gekleed | geskallotterd |
| slecht herfstweer | baumèsweer |
| slecht humeur | grol |
| slecht, ellendig | skaboulèk |
| slechte kwaliteit | kamelot, erzats |
| slechte kwaliteit, namaak | erzats |
| slechte schilder | facadeklasjer |
| slechte sluwe vrouw | pekelteef, teef |
| slechte vrouw | vlaug |
| slechte vrouw | ploeëster, een ploeëstere zotte |
| slede | ijsstoel |
| slepend wandelen | sloefen |
| slip | slep |
| slordig gekleed persoon | klodderhond |
| slordig persoon | sloddervos |
| slordige vrouw, domme vrouw | loeze |
| smakelik | gesmaukelèk |
| smaken | gesmauken |
| smalle boomspade, smalle schop met lang blad | buëmskip |
| smalle strook | richel |
| smeren | brèiën |
| smodder, dingen die vuil zijn | smodder |
| snede | skelle |
| sneeuw | snieë |
| sneeuwen | snieën |
| sneeuwen - het sneeuwt | 't snieëtj |
| sneeuwklokje | snieëklokske |
| snelbinder (fiets) | rekker |
| sneltrein naar Duitsland (op internationale lijn Oostende - Duitsland) | den Deusj |
| snelverband | laksk'n |
| snijwonde | snabbe |
| snob | spiëtieër |
| snoep: een snoep die van kleur verandert terwijl je hem in je mond hebt. Dat komt omdat ze samengesteld zijn uit verschillende gekleurde laagjes die een na een zichtbaar worden | tuëverbal |
| snoep: luchtig geklopte margarine, omhuld met een flinterdunne laag chocolade en bestrooid met poedersuiker. Sneeuwballen smelten vanaf achttien graden. Oorspronkelijk kwamen ze op de markt als ‘de truffels van de armen | sniëbal |
| snoep: met guimauve als hoofdbestanddeel in de vorm van een heiligenbeeldje | onzelievevroukes |
| snoepen | smokkelen |
| snoepgoed | gesmokkel |
| snoepgoed (witte bol): een bolvormig snoepje met een kern van harde karamel en een laagje poedersuiker. | wipper |
| snoepgoed van drop | sjisjippekes |
| snoever, stoeffer | parettemauker |
| snor | moestasj |
| snuiftabak | snuif |
| snuit van een varken | fruuter |
| snul | troeten |
| snul | ne wisjewasj |
| socialisten | sossen |
| soepbord | diepe taluër |
| soeppot, grote kookpot | merremit |
| soesje, éclair | sjoeken |
| sok | zok |
| sop | zop |
| spaanse vlieg | spoosjke vlieg |
| spade | skip |
| spar, den, pijnboom | sperre |
| spatbord | gardeboe |
| spatten | spasj'n |
| speeksel | spiëksel |
| spek | geregeld |
| speld | spelle |
| spiegelei | pieërenuëg |
| spijbelen | achter d'haug moeën |
| spijbelen, niet naar school gaan | brossen |
| spijbelen, niet naar school gaan | brossen |
| spikkelen | spodderen |
| spit, rugpijn | pik (a zitj mi de pik) |
| spit, rugpijn | verskot (a eet 't verskot) |
| spithak, schoffel | brauk |
| spitten | grauvn |
| spleet | gerre |
| spleetogen | piepuujegen |
| sponsachtige raap | vuuëze raup |
| spoorweg | roet |
| spoorweg | ijzereweg |
| spoorwegovergang | barrieël |
| sportschoeisel (vaak wit) | turnpantaffel |
| spottend lachen | gremelen |
| spreken | klappen |
| spuwen | spaugen |
| spuwen | spiëkel'n |
| St Maartensinstituur Aalst (bisschoppelijk college) | 't klein kolléesje |
| staart | stieërt |
| staart | kodd'n (ne kodd'n) |
| stappen | terren |
| station | stoeësje |
| steegje | stretjn |
| steenkool | kolen |
| steenslag | brikaljong |
| steenuil, huiben | uiben |
| stekelbaars | stekelbabbe |
| stekelbes | stekelbees |
| stekelvarken | een èsse |
| stempelen | doppen |
| step | trottinet |
| steriliseren, inmaken, conserveren | opleggen |
| sterk naaigaren | twijndroëd |
| sterke biceps | fokseballen |
| sterkte, moed | korrosje |
| sterven | zèn kèis uitblèizen |
| stijfsel, zetmeel | aumeldonk |
| stilaan stijgende weg | vals plat |
| stipje | tisjelken |
| stoefer | fafoel |
| stoefer, aansteller | sjest |
| stoeien | fikfakken |
| stom geluk | oeresjaus |
| stomdronken | poepeloerezat |
| stommerik, lomperik, uil, domkop, onbenul | uiben |
| stomp | stamp |
| stone skipping, platte stenen laten stuiteren op het water het water laten | keilen |
| stoofvlees | stoverau |
| stootkar | stuëtkerre |
| stopcontact | pries |
| stotteraar | èkkelieër |
| stotteren | doddel'n |
| stotteren | èkkelen |
| straalbezopen, erg zat | strontzat |
| straatgoot | zijp |
| straatlamp | stroeëtlamp |
| strak haar | pesjekesoeër |
| straks | fleus |
| strakz, zo dadelijk | sebiet |
| stro | struje |
| struikje gras | ulleke gès |
| struikje gras, bosje | ul |
| struikje, heuveltje | ulleke |
| stucwerk | plekkerderou |
| stug, nors zijn omdat men zich verongelijkt voelt | bokk'n |
| stuipen | seskes |
| stuk hout om luik te klemmen | weddelken |
| stukadoor | plekker |
| stuur (van fiets) | gedong |
| succes | aftrok |
| suikerbiet | betrauf |
| suikergoed (rood) op stokje | stamper |
| suikerklontje | pille (suiker) |
T |
| taart | toeërt |
| tafelkleed | taufellauken |
| tafelkleed, tafeldoek | ammelauken |
| tak | tek |
| tak | tekker |
| tak | nen tek |
| takken van de bomen | tekker'n van de buëmen |
| tandje | bieterke |
| tante | tanjtn |
| tante Mia | tantje Mia |
| tapijtenverkoper rondtrekkend | ne tsjoektsjoek |
| tarwe | teire |
| teen | tieën |
| tegel | tichel |
| tegel, vloersteen, stoeptegel (fr. dalle) | dal |
| tegendraads | controeër |
| tegendraads, omgekeerd | auverechts |
| telefoon | tellefong |
| telkens weer | klasj verkieerd |
| tenen | tiejenen |
| terug, opnieuw | verrom |
| terwijl | swijl |
| tetanus | klem |
| tevergeefs | veurniet (nor ier gekommen) |
| timmeren | tuiffel'n |
| timmeren | temmeren |
| tintelen (vingers bvb) | singelen |
| tobben | toepen |
| toch niet | tendoetendoet |
| toch niet | abbanenjt |
| toch wel | toetoet |
| toch wel | abbatoet |
| toedekken (in bed) | toeduffel'n |
| toegetakeld | vermangelisjieërd |
| toegetakeld | geskalotterd |
| toegetakeld, beschadigd, geschonden | geskallotterd |
| toeloop van vele mensen | begankenis |
| toen | toesj |
| toen, dan | toesj |
| toetakelen | skalotteren |
| tomaat | tomat |
| tomatensoep | tomattesoep |
| toog (bar, café) | tuëg |
| torpedo | terugtraprem. Afkorting van het AN torpedonaaf Teruggaand op de merknaam van de Duitse fabrikant Fichtel & Sachs die fietsenonderdelen bouwde. De techniek werd in 1903 uitgevonden door Ernst Sachs (1867-1932. |
| tortelduif | tittelduif |
| touw, koord | zjieël |
| toverheks | tujerverkolle |
| traag | trèig |
| trappen (fiets voortbewegen) | tèr’n |
| trappen (op een bal) | skippen |
| trapper (fiets) | pedal |
| trechter | trefter |
| treinkaartje | koepong |
| trekken | snokken |
| trekpaard | boerepiejerd |
| treuzelaar | troesjelèr |
| treuzelen | troesjelen |
| troep | annekesnest |
| troep | bataklang |
| troetelnaam bij begroeting van een meisje, opgedirkte vrouw, viooltje (bloem) | fiolet |
| troffel, truweel | trawieël |
| trombone | skuiftrompet |
| tros | trossel |
| trosanjers | duzendskujen |
| trottoir | baugank |
| trui | gillee |
| trui | vareus |
| trui | lijfrok |
| tureluurs van het lawaai | uuërendul |
| turnschoenen, `turnpantoffels` | turnslasj'n |
| tussen de vingers wrijvend ronddraaiien | fribbeln |
| tussenwerpsel als voortzetting of beëindiging van een mededeling, bij een aansporing, om op iets aan te dringen | allèh |
| TV | tellevies |
| twaalf | twèllef |
| twee pk | geit |
| twijfelen | dubben |
U |
| uilskuiken | troeten |
| uitblinker | krak |
| uitblinker, bolleboos | as |
| uitgeput, doodop | mauter |
| uitgerafeld | uitgeketteld |
| uitglijden | wegrisjen, wegsleren |
| uitglijden | uitsleren |
| uitglijden, vallen | uitsleren |
| uiting van verwondering | alleh begot |
| uitrafelen | uitvasjelen |
| uitroep van walging, bijvoorbeeld tegenover een kind: ei, kak! | ei |
V |
| va (vader) | vau |
| vaars | vèis |
| vaas, bloemenvaas | voeës |
| vaatje | votj'n |
| vader | voeër |
| vader | vaudr |
| vader | patj, de patj |
| vader, mijn vader | mènnen ouën |
| vaderdag | vauderkesdag |
| vaderons – onzevader | ne vedroos |
| vagina | kut |
| vagina | foef |
| vakantie | vakause |
| val | pladasj |
| vallen | botter'n |
| vals vriendelijk | ne platten |
| valsspelen | zjeuren |
| valsspeler, iemand die bij het spel bedriegt | zjeurzak |
| van een slechte familie | rabatkol |
| van geen grote kwaliteit | van 't zeveste knopsgat |
| van voren, vooraan | va veur'n |
| varken versnijden | skieën van een veirken |
| varken, big | viggen |
| varkensvet | smout |
| varkensvet | reuzel |
| vast en zeker | toetoet |
| vechten | batteren |
| vechten | batter’n |
| vechten (kinderen) | batter'n |
| veearts | pieëremieëster |
| veearts | piejereprosser |
| veel eten | skoefelen |
| veel lawaai maken, veel drinken | lampetten |
| veel over en zeer geloop | begankenis |
| veer (van dier) | vieër |
| veer, spiraalveer | ressaur |
| veertig | tviërteg |
| veiligheidsspeld | toespelle |
| veldmuis | dolleken |
| veldmuisje | dolleken |
| veldsla | muizenuuërekes |
| veldwachter | sjampetter |
| veldwachter | champetter |
| velg | zant |
| velg | zjaunt |
| veloers | floer |
| veloers, een broek van velours (corduroy ) | floer, een floeren broek |
| venijnige tong | tang |
| venijnige vrouw | visj |
| venster, raam | veister |
| vensterluik | blaffetuur |
| ventiel | sjepap |
| verband | winje |
| verband (van wonde), zwachtel | winsjel |
| verband, zwachtel | winje |
| verbranden, smeulen | verkizzeln |
| verdieping, ophoping | stosje |
| vereelt | verwieêrt |
| verf | verref |
| vergiet, een chinois | zift |
| vergiet, een chinois | stramien |
| vergiet, een chinois | verzijp |
| vergieten, laten uitlekken | verzijpen |
| verhaaltje | vertelsjelk'n |
| verhaard, contactallergie door vochtige rubberen laarzen | veroeërd |
| verkaveling | verkauvelink |
| verkeer (auto's) | gerau |
| verkeerd behandelen | mismieësteren |
| verkering, relatie | vrau'osje |
| verknoeien, kapot maken | verdimmeléren |
| verkoudheid | vallink |
| verkoudheid (borst, zware verkoudheid) | beustvallink |
| verlamming door een beroerte (lett.: geraaktheid) – | geroktèit |
| verliezer, iemand die niet goed presteert, slechte betaler, hongerlijder, sukkel | krotter |
| verminkt | vermassakreert |
| verplaatsbaar konijnenhok | renne |
| vers | vès |
| verse | vèske |
| verslaan met groot verschil, slaag geven | afpoeier'n |
| versnellingsapparaat | verzet |
| verstandskies | wijseidstand |
| versterkend tussenwerpsel vóór een bewering | abba |
| verstoppertje spelen | piep doen |
| verstopt zijn, niet naar de wc kunnen gaan | brajnig zijn, brannig zijn |
| verstopte neus | versnoft |
| vervangende dooppeter | pètjn |
| vervelen | tegensteken |
| vervelend iemand, lastpost | ambetanterik |
| vervolgens | achterieën |
| verwarde boel | annekesnest |
| verwarde boel | verwedderd |
| verwelken, verslenzen | versloensj'n |
| verwelkt | versloensjt |
| verwend | bedeurven |
| verwend kind | bedeurve stront |
| verzekeren | verassereren |
| vest | frak |
| vest, ondervest | zjip, onderzjip |
| vet | vatj |
| vet van varken, vervanger van boter | smout |
| veter | rijkuëre |
| vieze persoon, luiaard | luizezak |
| vijftig | tvijfteg |
| vijs, moer | vijs |
| vilt | feuter |
| violier (bloem) | stoffelier |
| vislijn | pesje |
| vitter | knisjer |
| vlaai | vloeë |
| vlaai (gebak) | vloeë |
| vlaaien (peperkoekgebak) | vloeën |
| vlaamse gaai | wuiten |
| vlees | bisj |
| vlees | vliës |
| vleien, aaien | flossen |
| vleier | moufrotter |
| vleier | flosser |
| vleier, flemer | gatlekker |
| vleugel | vleurink |
| vleugel | zwing |
| vleugel | vleuger |
| vliegenraam | vliegeraum |
| vliegtuig | vlieger |
| vliegtuig | vliegmasjien |
| vlinder | zommervogel |
| vlo | vluë |
| vloeipapier | kladder |
| vloeken | ne kletter aftrekken |
| vloeken | aftrekken |
| vloertrekker (om water te verwijderen) | aftrekker |
| vlug, snel | rap |
| vluggert, iemand die snel is | ne rappen |
| voeder, diereneten | voeier |
| voederen, eten geven aan dieren | voeier'n |
| voetpad | plankier |
| vogelkooi | muit |
| volgende | noste |
| volgende keer | tnostekieër |
| volgende week | tnosteweek |
| volgzaam | gewillig |
| volledig | gieëlegaus |
| volslagen gek | ne bloeëre zot |
| Volslagen zit, marginale gel | ne vuëze zot |
| vonken van hout (openspringen van hout bij opbranden) | feisteren |
| voor elkaar brengen | flikken |
| vooraan | vaveuren |
| vooravond | valauved |
| vooravond | veurauved |
| voorgekauwd voedsel voor babies | knabbel |
| voormiddag - voor de noen | veurnoen |
| voorn (vis) | blik |
| voornaam voorkomen | afgebeusteld |
| voornaam: Edmond | Mong, Mongskn |
| voornaam: Frans | Fraus |
| voornaam: Jean | Sjang |
| voornaam: Karel | Sjauln, Sjaulekn |
| voort | vuuërt |
| vooruit | veurwesj |
| vooruitgang maken | avesseren |
| voos (zonder gevoel, gevoel na bevriezen, lelijk), beurs | vuuës |
| vork | frinkèt |
| vrachtwagen | kamijong |
| vragen | vraugen |
| vrederechter | zjuëzjepee |
| vreemd | skau |
| vreemd gaan | skieëfpoep'n |
| vreemd gaand (werkwoord) | skieëfpiss'n |
| vreemd gaand iemand | skieëfpoep'r |
| vreemd gaand iemand | skieëfpisser |
| vreemd iemand, iemand die raar doet | skau maun |
| vriend - vrienden | kammeroeët - kammeroeët'n |
| vrijdag | vraudag |
| vrijen | vrau'n |
| vrijgezel | jonkmaun |
| vrijloop | pijonglieber |
| vrijloop - fietsen zonder te trappen | pijonglieberen |
| vrijpartij | vrauoge |
| vroege aardappelen | ieëstelingen |
| vrouw | vroumeesj |
| vrouw die veel en nietszeggend praat | kweik |
| vrouw van lichte zeden | gèrre |
| vrouw, domme vrouw die veel praat’ scheldnaam. (vh werkwoord kallen= praten) | kalle |
| vrouwenloper | vrouëntoeker |
| vrouwenloper | wijventoek'r |
| vrouwenloper, zot op vrouwen | vrouëzot |
| vuil maken, zich vuil maken | bedasjteren |
| vuilniswagen | vuilkerre |
| vurig, heftig | briestig |
| vurrrooster op pootjes om in het vuur te zetten | treeft |
| vuurpot | ollepot |
W |
| waardeloze rommel | fiekfakkerderij |
| waarschijnlijk | vantiennegen |
| warboel | annekesnest |
| warm | weirem |
| warm gekleed zijn | ingeboenjeld |
| warmwaterkruik (van rubber) | beuzze |
| wassen, zich wassen | èm een vreef geven |
| wasspeld, wasknijper | wasspèlle |
| wat is dat daar , pas op, hé | èlaba |
| wat krijgen we nou | kust nou mèn kluëten |
| water | woeët'r |
| waterhoen | woeëterkieken |
| waterhoofd | woeëterkop |
| waterige massa | platten drasj |
| waterketel | muujer |
| waterkraantje | woëtrkrontjn |
| waterkruik (voor warm bed) | beuzze |
| watermolen | woeëtermeulen |
| waterpokken, windpokken | windjpokken |
| waterput | stieënput |
| wc | 't fintrek |
| wc (buiten het hoofdgebouw) | 't uizeken |
| wc (toilet buiten het eigenlijke huis) | uizeken - a zitj op 't uizeken |
| wedstrijd | lutte |
| wedstrijd in het bolspel | bollink |
| weduwe | weef |
| weduwnaar | wevenèr |
| weefsellaag tussen schors en hout van een boom | bast |
| weegschaal | baskul |
| weegtoestel, weeghaak | euzel |
| weelde | welje |
| weerlichten, bliksemen zonder donder | auluchten |
| weeskind | wieës |
| wegrijden | afbollen |
| weide | mèis |
| weinig - een beetje | tisjk'n |
| weinig - een weinig | titjen, tisjken |
| weinig kracht hebben in de armen | puitemacht |
| weinig pientere man | zjoeben |
| welbesteed– verdiend | welbestedj |
| welnee ik | abbaniëk |
| welnee, ik | abbaniënik |
| wenen | blieëten |
| wenen | skriejeven |
| wenen | uilen |
| wentelteef, verloren brood: in melk geweekt brood wordt gebakken in een pan met eieren en bestrooid met bruine suiker | gewonnen bruëd |
| wereld | wieëlnd |
| werktuig, wat je nodig hebt | gerief |
| wesp | fluitenier |
| wesp | fluit’nier |
| westvlaming | westflut |
| whist spelen | wiezen |
| wielrenner | koeruir |
| wij doen voort | wèr doen vuuërt |
| wijfjesvogel, modepop | poep |
| wijnpokken | woeêterpokken |
| wijsheidstand | boktand |
| wijsneus, betweter | aulweter |
| wild | wildj |
| wilde kers | skijtkezze |
| wilgenhout (voor het geleiden van erwten) | rijsout |
| wilgentakje | wisje |
| wilgenteen | wisje (een wisje) |
| wilgentenen | wijmen |
| wilgentenen | wijm'n |
| wilgentenen - jonge takken van een wilg | wijmen |
| wilgentenen - jonge takken van een wilg | wisj'n |
| willekeurig, onvoorbereid | op de wiljen boef |
| willekeurig, onvoorbereid | op 't goe vallen uit |
| willens nillens | persé |
| wimper | pinker |
| windje, scheet | prot |
| windmolen | windjmeulen |
| windmolen (in hout) | standert kuujerenmeulen |
| windmolen (in steen) | topmeulen |
| winterkoninkje | keuninkske |
| wisselgeld | inkelgeldj |
| wit | wut |
| witloof | wutluëf |
| witte (iemand met blond haar) | wutten |
| wol | wulle |
| wol, bol wol | soewe |
| wonde | gabbe |
| worm | weurem |
| worm, made | moeë |
| worm, regenworm | tèilink |
| wormsteek | moeësteek |
| worst | trip |
| worst, braadworst | sosisj |
| worst, sossis | sisisj |
| wortel | weutel |
| wortelgestel van afgezaagde boom | ijsgat |
| wortelstok van zoethout | kalisjenout |
| wortelstronk | augat |
| wrat | wert |
| wreed, erg | vriejed |
| wrijven | frotten |
| wroeter, harde werker, afpeigeraar | vruter |
| wurgen | versmachten |
Y |
| yoghurt | joegert |
Z |
| zaag (werktuig) | zaug |
| zaag, zeurder, zeurkous | krèft |
| zaal, grote kamer | zoeël |
| zacht (gekookt) | zocht |
| zacht (van bvb appel) | mouter |
| zachtjes regenen | sjabberen |
| zadel | zoeël |
| zagen, klagen, grollen, zeuren | grèven |
| zak aardappelen | kloesj petatten |
| zak van jute of stof (voor aardappelen bvb) | kloesj |
| zak, tas | kabas |
| zakdoek | neusdoek |
| zakgeld (zondags) | pree |
| zakgeld, zondaggeld | mèn pree |
| zaklamp - een handdynamo, zaklantaarn met een door de hand in beweging gebrachte dynamo | knijplamp |
| zangwedstrijd avond | crochet auvent |
| zaniken | sjikanneren |
| zaniken, zeuren | grèiven |
| zaniken, zeuren | grollen |
| zaterdag | zoeëterdag |
| zavel | zouvel |
| ze is aan het breien | z'eetj erren brei opstoeën |
| zeef | zift |
| zeel | sjieël |
| zeemvel | sjiëmvel |
| zeer dom iemand | te dom om dueëd te doen |
| zeer klein iets | gremelink |
| zeer klein zwart vliegje dat bij onweerachtig weer in grote menigte rondvliegt | donderbistj'n |
| zeer magere man, kartonnen figuur aarvan benen / armen konden bewegen | ne spettelieër |
| zeer sappige peersoort (Fr.: Philippe) | flippen |
| zeiken | sjieëk'n |
| zeikert | sjieëkr |
| zeil | basje |
| zeildoek, tafellaken | twalsiree |
| zeker en vast | vaneigest |
| zekering | plong |
| zerk | zèirk |
| zero | bros |
| zestig | tzesteg |
| zeug | zoeg |
| zeurder, valsspelen | sjeurzak |
| zeurderig iemand, klager | zeurzak |
| zeuren, vals spelen | sjeurn |
| zeuren, zagen | krèften |
| zeurkous, zaniker | zaug |
| zeurpiet | grèif |
| zeventig | tzeventeg |
| zever | sjiëverderau |
| zeveraar | sjiejekerd |
| zeveraar | memmer |
| zeveraar | sjiëverèr |
| zeveraar | broebelieër |
| zeveraar | truuter, nen truuter |
| zeveren | memmen |
| zeveren | zabbern |
| zeveren | sjieëvern |
| zeveren | broebeln |
| zich haasten | èm osten |
| zich inspannen | zen devuëren doen |
| zich volledig geven | zèn keit afdroeën |
| zich weren, zich verdedigen | em wieëren |
| ziek zijn | een kwoeël emmen |
| ziek, eigenaardig, koddig, kluchtig | drollig |
| ziekenhuis, hospitaal (gasthuis) | gasthuis |
| zigeuner | boëemer |
| zijn hebben en houden | de santenboetik |
| zijplank van een kar | berd |
| zin | goestink |
| zinderen | zingelen |
| zinderen, tintelen | tintjelen |
| zinderen, tintelen | singel'n |
| zo een, dergelijke | azuën |
| zo ongeveer | oeënofomtréntj |
| zo'n, zulk | azzèkk'n |
| zo’n, zulke | azzuëken |
| zoethout | kallisjenout |
| zoethout | kalisj |
| zoethoutsap | kalisjezap |
| zolder | opperste |
| zolder | topperste |
| zon | zunne |
| zonder geld zitten | ginne rotte frang emmen |
| zonder meer, helemaal, vlakaf | effenaf |
| zonder ophouden, telkens weer | gedureg |
| zoom | zjuèm |
| zorgen | zjenosje |
| zot zijn | deurterren |
| zotte mus, zotte vrouw | kweik |
| zotte, losbollige vrouw | zotte duës |
| zottigheid | zottegèt |
| zuivelfabriek | melkerau |
| zuring (gewas van veelknopige planten met een zure smaak) | zurkel |
| zuurdesem | eef |
| zuurtje, zure snoep | smoelentrekker |
| zwaar | zwoeër |
| zwaar, warm weer, zwoel, drukkend warm | doef |
| zwaar, warm, zwoel, drukkend weer | laf weer |
| zwaarlijvig | gezetj |
| zwaluw | zwoeëlem |
| zwaluw | zwalm |
| zwangerschap die langer dan negen maanden duurt | ezelsdracht |
| zware arbeid | labeur |
| zwart | zwert |
| zwarte | ne zwertn |
| zwarte drop, gom, snoep | sjisjip |
| zwarte teen (van gangreen) | ne zwerten tieën |
| zweer | zwieër |
| zweet | zwieët |
| zweetvoeten | zwieëtpateekes |
| zwengel, hefboom | zwingel |
| zwerver | landluëpr |
| zwijmelen | zwijnsjel'n |
