| 't is in z’n rugge ëscheuten, | 't is in z'n rug geschoten |
| 't is water en wijnd | er zit geen voeding in |
| ’n beschimmeld móngkien | een onschuldig gezicht, van niets wetende |
| ’n groët jaar vróm | ruim een jaar geleden |
| ’t aindjen zal de last wel dragen | het komt vanzelf wel goed |
| “As ’t nijt ingewikkeld is deugt ’t teugesworig gien meer.” | Als het niet ingewikkeld is, deugt het tegenwoordig niet meer. |
| ansjovis is vis as d'r aarst nijt is | honger maakt rauwe bonen zoet |
| as 'n hóngd óp 'n zieke koo | als een bok op een haverkist |
| as haer óp een hóngd | druk of erg veel |
| Beljaat/Beljanuk, dat zai ik toch! | Nou, dat zei ik toch! Ja, dat zei ik toch |
| bol an, taatjen | rustig aan, jongen |
| d'r is tevuul dak op 't huis | er zijn teveel meeluisteraars |
| dat is mósselige melk | dat is geen zuivere koffie |
| de snie is d'r uit | goede verstandhouding verbroken |
| de snie is t' r of | het is over, voorbij. |
| De zever loëpt nou al m’n móngd uit! | Het water loopt me al in de mond! |
| dijmie vur dan dooën | zo vlug mogelijk iets doen |
| foezelen | niet geheel de waarheid spreken |
| gien asem vur geld hemmen | het veel te druk hebben |
| gien morrie hemmen | geen fut hebben |
| hij gaet deur de deur deur | hij gaat door de deur |
| hij het een leven as een luis óp een zeer hoëfd | hij heeft een goed leven |
| hij het een mingelen broek en 'n pijntjies gat | Iemand met een grote mond |
| hij leup as een tiek | hij liep heel snel |
| hij verhaarden of verstaarden nijt | het deed hem totaal niets |
| hij zeup as een piele en zij kreeg klappen as zangd | alcoholist als man |
| hij-je al 'n scharreltjen? | heb je al een beetje verkering? |
| hij-je nijt dan kaj-je nijt | heb je niets dan kan je niets |
| ik bin zoë zat as uitgespeugen spek, doëdof | ik ben doodmoe |
| ik kan ’t bijkangs gien meer ofwachten | Ik kan't bijna niet meer afwachten |
| ik kan d'r wel suiker uit kaauwen | ik vind het heel lekker |
| ik stae dee zaak nijt arg | ik sta niet achter die zaak |
| in bedde kómmen van een kijndjen | bevallen |
| je kómmen van 't pissebedde in 't kakkebedde | het gaat helemaal verkeerd |
| je vangen gien ouwe mórs mót loës koren | een kenner laat zich niet beetnemen |
| kaerswerk is naerswerk | in de schemer (bij kaarskicht) bezig zijn |
| laet de boeren mar dorsen | gezegd als men zich ergens niets van aan moet trekken |
| langest zee loëpen | langs het water van het huidige Gooimeer lopen |
| lekker mouten, nijt te ropperig | lekker eten, niet te gulzig |
| lieve hart! | lieve help! |
| nijt mie bemeuien! | bemoei je er niet mee! |
| oë dónder | o donder |
| papeklooien zeuken óp de nenge | aardappelzaadballen zoeken op de eng |
| schaif over schoeks gaen | schuin oversteken |
| spek in 't hóngdenest gooien | paarlen voor de zwijnen werpen |
| spiering is vis as t'r aarst nijt is. | spiering is vis als er anders niets is |
| thee uit een téëltjen drinken | hete thee drinken vanaf een schoteltje |
| van 't pissebedde in 't kakkebedde kómmen | van kwaad tot erger |
| vróm en tóm | heen en terug |
| vur schóbbetjen bóngt staen | voor schut staan |
| wat een neutig apeteersie | wat een leuk kind |
| Wijnd zat, mar gien haering | het zit niet op alle fronten mee |
| z'n aigen mast overboord zailen | zijn eigen boontjes doppen |
| zoë schooën as zullëver | schoon, helder( als zilver) |
| zu’k lachen, kijnd | wat hebben we gelachen! |
| 'n trisseltjen | beetje, ietsepietsie |
| 's aauwus | 's avonds |
| 's zóndas | 's zondags |
| 't ouweliedehuis | bejaardentehuis |
| (voort) dijmie | straks |
| (weg)glissen | (weg)glijden |
| ' s marrëges | 's morgens |
| ' s naks | 's nachts |
A |
| aarhallef | anderhalf |
| aarig | vreemd |
| aarst, héël aarst | anders, heel anders |
| ael | paling, aal |
| aerëpels | aardappel |
| aerëpels jassen / schellen | aardappels schillen |
| aerëpelschellen | aardappelschillen |
| aier | eieren |
| alléënig | alleen |
| allemol | allemaal |
| Almère | Almere |
| ammar | aldoor |
| ammar | steeds, elke keer, alsmaar |
| ampart | apart |
| an de kurf ësteuten vølen | zich geraakt voelen |
| anstrant | brutaal |
| antekëren | in ondertrouw gaan (aantekenen) |
| anvallig | aantrekkelijk |
| appelbleus | donkerroze verf |
| appelsinen | sinaasappels |
| are | andere |
| are jaar | volgend jaar |
| armeu, arremeu | armoe |
| as | als |
| auweseren / aveseren | beter worden |
| avereks | averechts |
B |
| baers | baars (vis) |
| balletjen | ulevel |
| bangde | band |
| barg | berg |
| barre roop | ernstige preek van een dominee |
| batraaf | ondeugend jongetje |
| béën | been |
| bel heerokken | lieve help |
| Beljadie | Jazeker, nou en of, |
| bemeuien | bemoeien |
| berappen | betalen |
| beschimmeld, blooi | verlegen |
| bestie | bedstee |
| bezeupen, staeris | dronken |
| bietjen | beetje |
| biezónger, héël biezónger | bijzonder, heel bijzonder |
| bijkangs | bijna, zowat |
| bikstéën | klompenwitsel |
| blaauw | blauw |
| blaauw koegeltjen | zakje blauw (v.d. witte was) |
| blaauw water | waterige melk |
| blak | blak |
| blak water | rustig water |
| Blarrecóm | Blaricum (gemeente) |
| Blarrecómmer | Blaricummer |
| bóbberen | knikkeren |
| boeken | stompen |
| boerejónges | boerenjongens (drank) |
| boketórre | lieveheersbeestje |
| bókken | bukken |
| bókkes | bokking |
| bol (zand) | mul (zand) |
| bol an | zonder haast |
| bómbak | mombakkes |
| bómijs | natuurijs met grote luchtbellen |
| bónkertjen | korte winterjas |
| booënen | bonen |
| boogvlieger | vlieger (voor kinderen) |
| book | boek |
| booken, bookies | boeken, boekjes |
| bookët | boekweit (plant ) |
| bósschóp | boodschap |
| bótter | boter |
| braejen | braden |
| braien | breien |
| braien en haeken | breien en haken |
| brangd | brand |
| brat | breiwol |
| breui | broei (hooibroei) |
| breuierig | broeiërig |
| breur | broer |
| breur(s) | broer(s) |
| breurtjen | broertje |
| broeder | rozijnen-krentenbrood in juspan |
| bruigóm | bruidegom |
| buiteluiers | personen van buiten de gemeente |
| buiteminsen | niet autochtone Huizers |
| buitewijnd | oosterwind |
| bulleboer | dekstierhouder |
| bun, ruim | visben op vissersschip, botter |
| burrëgemiester | burgemeester |
| bønder | borstel (boender) |
| bønderen, haisteren, giepsen | hard werken |
D |
| daerdeur | daardoor |
| darp | dorp |
| dartien | 13 |
| dartig | 30 |
| de ketel over hangen | water aan de kook brengen |
| de ketel overhangen | de ketel boven het vuur hangen |
| dessel | deksel |
| deurdouwen | doorduwen |
| deuren- en vainstergeld | deuren- en venstergeld (oude belasting) |
| dezelde | dezelfde |
| diendertjen | borrelglaasje (zonder voet) |
| dijmie | dadelijk |
| dijmie | straks |
| dijnsdas | dinsdags |
| dijnsdëgen | dinsdagen |
| dikkels, vuultijs, parte keren | dikwijls |
| dóndervlieg | onweersbeestje |
| dooëlhof | doolhof |
| dooënlijk | doenlijk |
| dóppers | doperwten |
| draed | draad |
| dree | 3 |
| dreeën | drieën |
| dreffies | zojuist |
| driest | dor droog gras |
| driest | droog / dor gras |
| droëg water | soda |
| drolle | drol |
| duiken (verl.tijd deuken, ëdeuken) | duiken (verl.tijd doken, gedoken) |
| dum | hem, zijn |
| duzed | 1000 |
| ëbeuren | geboren |
E |
| eek | azijn |
| éëlt | eelt |
| éën | 1 |
E |
| een dot | veel |
| een reeje bek hemmen | grote mond hebben |
| een vurrël | vier mannetjes ( speculaaskoeken) in een pond |
| éëngaal | regelmatig |
E |
| effetjies | even |
| ëwurren | geworden |
F |
| fetloo | zeeppoeder |
| flaauw | flauw |
| flap | bof (kinderziekte) |
| flussies | zo-even |
| flussies | zojuist |
| fokseren, ëfokseerd | forceren, geforceerd |
| fulliciteren/filisiteren | feliciteren |
G |
| gaeren | garen |
| gaet | gaat |
| garéël | gareel |
| gatbangde | langwerpig lint aan schort |
| geblómd | gebloemd |
| geloëzie | horloge |
| gemaek | geklets |
| gerazie | garage |
| geut | goot |
| gien éën | niet één |
| goeëie genachten (nog an too) | goeie genade ( nog aan toe) |
| goekoëp | goedkoop |
| gólden | gulden |
| górsen | hard regenen |
| grippel | greppel |
| groës | groots (opschepperig) |
| groezelig | vuil, smerig |
| groezig | graag (met eten) |
| gróm | ingewanden |
| grómmetjen | ingewanden ( van een vis) |
| gróngd | grond |
| grøn | groen |
| grønte (n) | groente (n) |
| gurniel | garnaal |
| gurzijnen mót brangdewijn | boerenjongens (drank, rozijnen op brandewijn |
H |
| haering | haring |
| haerneus | precies iemand |
| haerneus | zeurpiet |
| Haindruk | Hendrik (naam) |
| haisteren, giepsen | zwoegen, hard werken |
| hallëfien, snarsien, slukkien | borreltje |
| hangd | hand |
| hange | visrokerij |
| hangebaas | eigenaar van visrokerij |
| happien | voordeel / pretje |
| harde | snel, gauw |
| héëlegaar, héëlemol | helemaal |
| héëlemol nijt | helemaal niet |
| héëne | weg (verdwenen) |
| hegge | haag |
| henne | hen |
| hiet | anijsmelk |
| hilder | zolder |
| hoëfd | hoofd |
| hoëfdhaer | hoofdhaar |
| Hollangd | Holland |
| holleblók | klomp (schoeisel) |
| hóngdeblóm | paardenbloem |
| hóngderd | 100 |
| hóngderdenéën, hóngderdentwee, hóngderdendree | 101, 102, 103 etc. |
| hóngderdjen | platte mand voor honderd bokkums |
| hoo | hoe |
| hooibarg | hooiberg |
| hoovuul | hoeveel |
| hórrelvoeët | ongelukkige voet |
| hou óppe! | hou op! |
| huishouwen, werk in de huishouding | huishouden |
| huisouwen | huishouden, gezin |
| Huizer banning | Huizer grondgebied |
| hukke, hoen, wafferen | welk soort |
| hum | hem |
I |
| iezelen | griezelen |
| IJzuk | Izaak (naam) |
| imboel | inboedel |
| inéënen | ineens |
J |
| Jaauwuk | Jacob (naam) |
| je centen vermórselen | verkwanselen ( bv. je geld) |
| je galle uitspuigen | kwaadheid laten blijken |
K |
| kaei | kade |
| kaes | kaas |
| kakelen | gepraat van vrouwen |
| kalkedotter | knikker (goedkope, van kalk) |
| kammen | schuimkoppen op de golven |
| kammenet | kabinet |
| kammeraad | vriend |
| kammeraas | kameraden |
| kammeraas | vrienden |
| kangs | kans |
| kanne | kan |
| kapertjen | wintermuts voor meisjes |
| karre | kar |
| karstaan | kastanje |
| kasselemai | meikever |
| keuperasie | coöperatie |
| kijer | kinderen |
| kijerspelletjies | kinderspelletjes |
| kijnd | kind |
| klaerighaid maken | alles klaar maken |
| klapschelling | habbekrats |
| kleejen | zich kleden |
| kleejen en schenken | Iemand afleggen en koffie / thee serveren op een begrafenis |
| klessie | tikkertje |
| klier | vervelend iemand |
| klirskop | zwerende hoofhuid |
| knapslag | donderslag |
| knieperig | zuinig, gierig |
| knije, knijen | knie, knieën |
| knijn, d’r lui knijn | konijn, hun konijn |
| knoëp | knoop |
| koërapen | koolrapen |
| koffie koken | koffie zetten |
| kokelapper | armoedzaaier |
| kokkiene | stroopballetje (snoep) |
| kómmetjen | kopje |
| kóngkelefoezen | samenzweren |
| kook, kookie | koek, koekje |
| kouwe | kou |
| kouwe bakker | broodbezorger (geen bakker) |
| kouwetjen | lichte verkoudheid |
| kraei | kraai |
| Kréëlis | Cornelis (naam) |
| kremmerd | havik |
| krijten | huilen |
| krijtert | stukken gesneden pannekoek in (karne)melk |
| kroep | kinkhoest |
| krók | hagelachtige sneeuw |
| kuieren | wandelen |
| Kursaauwud | Kerstmis |
| kwanig | nauwelijks |
| kwintjen | vuiltje |
L |
| langd | land |
| langdhappertjen | landverovertje |
| langest | langs |
| loëpen | lopen |
| lønen | leunen |
M |
| maeien | maaien |
| maeken, klessen | kletsen |
| maert | maart |
| maieloës | geen zin hebben, moe zijn |
| maisie | meisje |
| makke dijssel | dovenetel |
| makker | vriendin |
| makkers | vriendinnen |
| mangde | mand |
| mannetjies | speculaasjes |
| marriekolf | vlaamse gaai |
| metéënen | meteen, direct |
| meu | moe |
| meuëlijk | moeilijk |
| meugelijk | mogelijk |
| meuite | moeite |
| meutje(n) | tante |
| mie-ëneumen, mieëneumen | meegenomen |
| miegelen / wiemelen | krioelen |
| miers | heel zoet |
| mingelen | inhoudsmaat |
| mingelen | twee liter |
| mins | vrouw (echtgenote) |
| moekerig | warm-benauwd |
| mol | gek |
| mol | mal |
| móngd | mond |
| mórs | mus |
| mót een koegelsgang | heel snel |
| mouten | lekker eten |
| mózzen | moesten |
| mus | muts |
| mølen | molen |
N |
| naauwnaers | bekrompen iemand |
| naauwnaers | criticus |
| naelde | naald |
| Naerden | Naarden |
| naest | naast |
| nakëd | naakt |
| narm | arm (lichaamsdeel) |
| Nederlangd | Nederland |
| neejen | nee |
| nemmer | emmer |
| nenge | enk, eng, es. (landbouwgrond) |
| nenne | vrouw |
| neutig | leuk, fijn, aardig |
| niepen | knijpen (in arm) |
| nietelig | geirriteerd |
| nijt | niet |
| nijw (e) | nieuw (e) |
O |
| oë górsak | potverdorie |
| oë górsak | verdorie |
| oëta, tetta, opa | grootvader |
| oëtje (n), opoe | oma |
| oëtjen, opoe | grootmoeder |
| ofboeken | slaan |
| ofleggen en kleejen | een overledene wassen en kleden |
| ofpoesen | zoenen (afzoenen) |
| oftrouwen | echtscheiden |
| óm z'n aarzen | de een na de ander |
| ómslag | direct |
| ómweren, 'n ómweersbuie | onweren, een onweersbui |
| óngerlest | laatst, onlangs |
| óngerste | onderste |
| óngertussen | ondertussen |
| óngerweg | onderweg |
| ónnoëzel | dom, onnozel, vreselijk |
| ónnoëzel | vreselijk, onnozel |
| óp huis an | huiswaarts |
| ópbijnden | opwinden (van de klok) |
| ópësniejen | opengesneden |
O |
| ouwerwes, ouwerwesse | ouderwets, ouderwetse |
ovvëkleuven = volt. werkwoord
ofgekleuven = bijv.naamwoord | afgekloven |
P |
| paerdevlais | paardenvlees |
| paers | paars |
| pallemetasie, en / of femielje | familie |
| pampier | papier |
| pangkook | pannekoek |
| pangkookspanne, vispangkookspanne | koekenpan, koekenpan speciaal voor vis |
| papeklooien | aardappelzaadbollen |
| papeklooien zeuken óp de nenge | aardappelzaadbollen zoeken op de eng |
| papklók | luidklok om 21.00 uur |
| parte keren | dikwijls |
| parte keren | soms |
| parte keren | vaak (genoeg) |
| persies | precies |
| peteroëlie | petroleum |
| peu | oudtante |
| peulen | peulen, peultjes |
| piele | eend |
| pierewieten | pinkelen (kinderspel) |
| pierewieten | spel met een aangepunt stukje hout |
| Pijnsteren | Pinksteren |
| pijntjen | inhoudsmaat |
| pijntjen | kan (1 liter) |
| pinnezweer | steenpuist |
| plaegen | plagen |
| plaes | plaats |
| pliesie | politie |
| pódde | neusvuil, samengeklonterd |
| poes | zoen |
| poesen | poetsen |
| poesie | zoentje (tegen klein kind) |
| póngd | pond (gewicht) |
| prai | prei (groenten) |
| pramberen, preberen | proberen |
| prevensiehout | verfhout |
| prikneus | duizendschoon (bloem) |
| puus | poes |
R |
| raizen | reizen |
| rebbank | buffetkast |
| reddeur | telkens, doorlopend, aldoor |
| reeje bek | brutale mond |
| regëren, regert, ëregerd | regenen, regent, geregend |
| rizzeluit | kordaat, flink. |
| roëje hóngd | rode hond (kinderziekte) |
| roëked vlais | rookvlees |
| róngdóm | rondom |
| roo | roede (grondoppervlakte) |
| roppen | gulzig schrokken |
| ropperig | gulzig |
| rugge | rug |
| ruzel | reuzel (varkensvet) |
| ruzel | spekvet |
S |
| schaep | schaap |
| schaer | schaar |
| schaesen, schaesen rijen | schaatsen |
| schaif | scheef |
| schepel | kwart mud |
| scheumen | rondneuzen |
| schiftig | schuw, angstig |
| schoek | jeuk |
| scholle | schol (vis) |
| schouwer | schouder |
| schuin over schoeks, schaif over schoeks | overdwars |
| schullëk | schort |
| seuvetig | zeventig |
| slie | slee |
| slietje rijen | sleetje rijden |
| slupen | slepen |
| snaar | schoonzuster |
| snaeien | stiekem snoepen |
| snars, , snarsie(n) | niets, klein beetje, borreltje |
| snarsien | scheutje |
| sneutel | sleutel |
| snie | snee |
| snijen , snie, ësniejen | snijden (verl. tijd sneden) |
| snijersgat | split in zijkant Huizer vrouwenrok |
| snirsen | bakken |
| snóbbig | jammer, sneu |
| snóbbig | zielig, treurig, sneu |
| sparrebekken | armoe lijden |
| speek | spaak |
| spensezeep | toiletzeep |
| spieten | vis aan een speet rijgen |
| spuigen | spugen |
| spølen | spelen |
| spølen | spoelen |
| spøn | speen |
| staen | staan |
| stark | sterk |
| start | staart |
| stieg | steeg (straatje) |
| stijf | hard |
| stoeël | stoel |
| straet | straat |
| struifkangt | fijne (dure) kant van kleding |
| stuk | snee brood |
| stukkezakkie | katoenen zakje voor brood |
| suikelaadmelk | chocolademelk |
T |
| taatje | man |
| taeie bókkes | gerookte haringen |
| tangde | tand |
| tee, teejen | teen, tenen |
| téëltjen, schutteltjen, schórteltjen | schotel |
| tetta, opa | opa |
| teugen | tegen |
| teugesworig | tegenwoordig |
| teuven | traag (eten) aarzelen, twijfelen |
| tijen verangeren | tijden veranderen |
| tiktaeien, strijen | ruziën |
| tónne, kijertónne | kinderstoel |
| too | toe |
| trikkert | kindervlieger |
| trisseltjen | beetje |
| trisseltjen | klein beetje |
| trouwes | trouwens |
| twee | 2 |
| twijntig | 20 |
U |
| uie | ui |
| uiedoëp | hachee |
| uitduien | uitleggen, voordoen |
| Uitert | Utrecht (de stad) |
| urrëmer | glazen stuiter |
| urrëmer | knikker |
V |
| vallen, vul, ëvullen | vallen (op de grond) |
| van goeëie aier ëzet wezen | van goeden huize komen |
| van je pinnetjen gaen | in onmacht vallen |
| van tevurren | van tevoren |
| vanaauwud | vanavond |
| vandaer | vandaar |
| vateldook | vaatdoek |
| vekansie, óp vekansie gaen. | vakantie, op vakantie gaan |
| verbeujen | verboden |
| verbijnding | verbinding |
| verevreter | nare vrouw |
| vijf | 5 |
| vis mót béënen` | vis met graat |
| visterman | visserman |
| vlais | vlees |
| voegel | vogel |
| Volledammers | inwoners van Volendam |
| voort | dadelijk |
| voort | straks |
| voortzoë | dadelijk |
| voortzoë | straks |
| vroge voegel | vroege vogel |
| vroger | vroeger |
| vróm | terug |
| vrómverschietje | verstoppertje |
| vrómverzeuken | uitnodigen tot deelname aan begrafenis |
| vuister / duveltje | kacheltje op botter |
| vullus | vuilnis |
| vur 'n week vróm / vurrëge week | vorige week |
| vur gien doëdslaen | voor niets ter wereld |
| vurdéël | voordeel |
| vurjaar | voorjaar |
| vurral | vooral |
| vurrëg | vorig |
| vurrël | kwart |
| vuul | veel |
| vuurduveltje | klein laag kacheltje |
| vølen | voelen |
W |
| wafferen | wat voor een |
| warteling | wrat |
| wéël | wie |
| wegbrengen | iemand begraven |
| welderies | weleens |
| weps | wesp |
| werrelds, vuus te werrelds | werelds, veel te werelds |
| wijnd | wind |
| wijnter | winter |
| wijnterwortels | winterwortels |
| wurd(t) | word(t) |
| wurren, wurden, ëwurren | worden, werden, geworden |
| wølen | woelen |
Z |
| z’n aigen heugen! | zich herinneren |
| zachies | langzaam |
| zaeien | zaaien |
| zaiken | zeuren |
| zaikerig | zeurderig |
| zangd | zand |
| zangderij | zandgroeve |
| zangdhapper | machinist van een graafmachine |
| zeut | zoet (tegenovergestelde van zuur) |
| zeuven | 7 |
| zeuvetien, seuvetig | 17,70 |
| zever | speeksel |
| zeveren | kwijlen |
| zoemer | zomer |
| zolft | vuilnisbelt |
| zwiep | zweep |
| zwónk | flits |
