| ** van Kubke | fam. Jacobs (Helden) |
| Baeter ein mus in de hangk, dan tien in de lôch | beter een vogel in de hand dan tien in de lucht |
| beter verlore dan noeijts gehad | beter verloren dan nooit gehad |
| De deuren klatsen
>> of in ut kepels: `ut trekt` | Het tocht |
| de glaas wassen | de ramen lappen |
| Dee heet get inne zuk, kèrre vol! | Hij is rijk |
| die hèht de proeme te hoeëg hange | een blauwtje lopen |
| hè wônt tegen os over | hij woont tegenover ons |
| hèh hèht sjans
>> sjans is volgens mij heel wat anders... een voorstadium :-)... In het Heldens zeg je `dae vrejt met X` als iemand verkering heeft met X | hij heeft verkering |
| ho mer. | 's morgens om vijf uur, koren op het veld platlopen, sigaretten roken maar werken ho maar. |
| Hoeskets zie Opm. KETS | Huismus |
| ich hoi van mich | ik hou van mij |
| Ich zoot doa! | Ga 'ns aan de kant: ik zat daar! |
| Jan Tod, dee heet altied de vinger inne vot | Jan Tod krabt zich vaak in zijn bilnaad |
| kaatemaan oet durp | korsten uit Helden |
| Kiek mer wasse duis | Kijk maar hoe je het klaar krijgt |
| miene bank sjteit oppe zök | ik heb een lekke band |
| nao Koetjee (Goutier) gaon | Speelgoed kopen |
| tizze gonsdich acht daag | aanstaande woensdag, over een week |
| Ut vogoltju zingt thuis eegluk mooi, daar es ut thuis. | Zoals het klokje thuis tikt, tikt het nergens. |
| zeet mer, desse der mit klaor kumst | kijk maar, dat je het geregeld krijgt |
| huismus | |
| laupe | lopen |
| sjottelslet | vaatdoek |
| stevels | regenlaarzen |
| wehm | wie |
| 't Brook | Vlakbroek |
| 't Sjtrôtje | Ruysstraat |
A | |
| aaf | af |
| aan het knommelen | aan het klusssen |
| abrikoehs | abrikoos |
| ach | 8 |
| aemelig | Weeïg |
| Aerts | The Apollo |
| allewiel | tegenwoordig |
| altiehd | altijd |
| angersum | omgekeerd |
| aod | oud |
| Aodkanaal | Onvoltooide Noordervaart |
| as tich | als jij |
B | |
| babbeltje, schumkes | snoepje |
| baer | beer |
| Balder | Baarlo |
| batse | billen |
| baum | boom |
| beej | bij |
| bein | benen |
| berings knaal | noordervaart |
| biehr | mannetjesvarken |
| biehte | bijten |
| bloome | bloemen |
| blunke | ballonnetje |
| boehne | bonen |
| boekh | buik |
| Boetelenger | Hollander |
| boeteshoehs | bij een vreemde zijn |
| boks | broek |
| boor | boer |
| boorebroehlof | boerenbruiloft |
| booremoos | boerenkool |
| botter | boter |
| botterflaai | kruimelvlaai |
| bottermelk met zwarte proeme | karnemelk met zwarte pruimen |
| bottermelluk | karnemelk |
| broamele | bramen |
| Broedtrummelke | Broodtrommel |
| broet | bruid |
| broor | broer |
| buim | bomen |
| bukske | boekje |
| buuteredener | conferencier |
| bühl | zak |
| büs | bos |
| bäöklip | huilebalk |
| böake | huilen |
| bös | bos |
C | |
| Crème | Friemelen |
D | |
| daak | dak |
| daakhaas | kat, poes |
| dansmariekes | dansgarde |
| de koel | mijn in zuid limbrug |
| dèh | deze |
| desse det wets | dat je dat weet |
| det | dat |
| det | zij |
| deurgaat | deuropening |
| dich | jij |
| diehn | je |
| dieke | dikkerd |
| dig | jij |
| dinsdig / | dinsdag |
| dju | verdomme |
| doa | daar |
| doeh | jij |
| doehd, kasje wijlen | dood |
| doehn bei | dicht bij |
| dok6, vruger waas det VIOS | bioscoop |
| donderdig | donderdag |
| doorslaag | vergiet |
| drats | koffiedrap |
| dreij | 3 |
| dreije | draaien |
| dreksbak | prullebak |
| drekseimer | vuilnisemmer |
| droehf | druif |
| droeht | er uit |
| druime | dromen |
| druug | droog |
| duusjter | duister |
| duuvel | kwa jongen |
| dørp | helden |
E | |
| eagerst | ekster |
| Eggel | Egchel |
| eijer | eieren |
| eiketske - eikater | eekhoorntje |
| ein | 1 |
| ein glaas beer zoepe | een glas bier zuipen |
| Ein taal op zien retour | Nederlands |
| eine merge gronk | 30 are grond |
| emes | iemand |
| erpelle | aardappelen |
| euverdraeve poppekas | koningshuis |
F | |
| Fiemele | Friemelen |
| Fiemelen | Friemelen |
| fietsekerke | fietskarretje |
| fietskerke | fietsenwagentje |
| flots | huismus |
| foehs | lui |
| foeksswans | schrobzaag |
| frak | slipjas |
| framboëhze | frambozen |
| Fremelen | Friemelen |
G | |
| gaas | aardgas |
| gae / | jullie |
| gank | ga |
| gans | helemaal |
| gaon | gaan |
| gebroaje haan | gegrilde kip |
| gedaon | gedaan |
| gêhr | graag |
| geluif | geloof |
| gezet | krant |
| gezettegraad | krantenbezorger |
| ghejen | onkruid plukken |
| gister | gisteren |
| glaas | glas |
| goas | gans |
| Gommis | Hoogmis |
| gooht | goed |
| goommis | hoogmis |
| goonsdig | woensdag |
| graaf | beekje |
| graaf | graf |
| graas | gras |
| Graashook | Grashoek |
| greeke | mopperen |
| Gromme | Café de Poorter, Koningslust |
| Grotmooder, groetmooder, omi | Oma |
| gruhts | trots |
| grûnteboor | groenteboer |
| guhlje | gulden |
| gunderop | daarachter ergens |
| guns | daarginder |
H | |
| Haij van de Kuuper | friettent |
| hank | hand |
| hankdook / | handdoek |
| Hay van de kuuper | Friture Kerkstraat |
| heet | heeft |
| helje | helden |
| heljes | heldens |
| heljese hofzëngers | heldense hofzangers |
| hemelmüske | lieveheersbeestje |
| heng | handen |
| hènne | kippen |
| herfsthaan | tiener |
| Heufke | Tuintje |
| heur | haar |
| Heuvelhooker bekker | Bakker Jacobs |
| hiering | haring |
| hiering sjêlle | haring happen |
| hieringsjlaai | haringsalade |
| hoar | haar |
| hoehs | huis |
| hoés | huis |
| hôeskets | huismus |
| hoije | tot ziens |
| hommelsjoor | onweersbui |
| hompele | mank lopen |
| honder | kippen |
| hôngk | hond |
| hôngk, hung | hond, honden |
| Hongsheksel | Hutspot |
| hônk | hond |
| hoof | tuin |
| hoomel | hommel |
| hotsie klotsie | roerei |
| huffe | tillen |
| Huiberm | Hooimijt |
| huidvleis | zult |
| huur | hoor |
I | |
| ich heb sjrik | ik ben bang |
| iezer boor | ijzer boor |
| iezerboor | schoorhandelaar |
| ig | ik |
| illik | bunzing |
J | |
| Jantje van Reijnen Sjeng | ijzerwaren |
| Jo van de Mèrt | Friture de Toren |
| joekskepèl | dweilorkest |
| johan | imker |
| jop | hangplek |
| jungske | jongen |
K | |
| Kaffee op Beng | Kiët op Beng |
| kalle | praten |
| kanalie | ka |
| kank van de weeg | kant van de weg |
| Kannepee | Rustbank |
| kaod | koud |
| kaôs | Kast |
| karwatz | zweep |
| kas | tuinderskas |
| kattebak | kofferbak |
| kattebak | kofferbak auto |
| kattekop | gierpomp |
| kep | Panningen |
| Kepeerke | Papiertje |
| Kepèl | Panningen |
| Keperen | Formulieren |
| kerboeht | balkenbrij |
| Kers | Kaars |
| kèrsjpoor | karrenspoor |
| kiehk | kijk |
| kiehs | kaas |
| kiêrke | biggetje |
| Kierkes | Baggen |
| Kiet ' t Snurke | Keet het snorretje |
| kiêve | Mopperen |
| kinger | kinderen |
| klump | klompen |
| klutske | klosje |
| klötskes | Haardhout |
| knaup | knoop |
| Kneen | Knie |
| knien | konijn |
| knoer hel | hard, vast |
| knommel | Onding |
| knummelke | Knummelke |
| knöpke | knoopje |
| koekerel | tol |
| koeleskop sjeete | kopje duikelen |
| koete | kuiten (benen) |
| kom mèr heejerop | kom maar hier naartoe |
| kooffiedrats | koffie drab |
| kopdook | hoofdoek |
| kopersleger | loodgieter |
| koppien | hoofdpijn |
| krangs um | verkeerd om |
| krangsum | binnenstebuiten |
| krangsöm | linksom |
| kratse | jeuken |
| krei | kraai |
| krek oos ... | net zoals ons ... |
| krek wie weej / | zoals wij |
| Krit | Chris |
| kroam | kraam |
| kroehpe | kruipen |
| kroeht | appelstroop |
| kroehtpost | stroophuis |
| kroete | bieten |
| kroete geje | bieten uitdunnen |
| kruukker, sjurgkèr | kruiwagen |
| Kubke | Palladio |
| kums se | kom je |
| Kunningslus | Koningslust |
| kusjmoehle | zoenen |
| kusmoehle | zoenen |
| kuus | varken |
| kwêke | schreeuwen |
| küe | kooi |
| käöj; köj | koeien |
| köls | knikker |
| kölse | knikkeren |
L | |
| laeftied | leeftijd |
| Lampekepke | Lampenkap |
| lanktreajer | Iemand die loopt met grote passen |
| laup nao de kloeten | val dood |
| laup nao de pompestein | loop naar de pomp |
| laupe | lopen |
| leege | liegen |
| leier | ladder |
| lemke, pitje | lampje |
| liêf | lijf |
| Liefke | Kinderhemd |
| liefke | onderhemd |
| lieraar | leraar |
| loeds | loods |
| loester | luister |
| loesteren | luisteren |
| Lorrie | Roodharige |
| luchtepoal | straatlantaarn |
| luusjter | luister |
M | |
| maag | maagd |
| maedje | meisje |
| mandig | maandag |
| manjig | maandag |
| maon | maan |
| marie van de heuvellokerbekker | vrouw van bakker jacobs |
| mei | soms |
| melder | merel |
| melktuiten | melkkannen |
| mich | mij |
| miemere/ | rode bessen |
| miemkesrazel | onophoudelijk bibberen |
| miemmerte | bessen |
| mieretietjes | kippevel |
| mit | met |
| moehs | muis |
| moer | waterketel |
| moonk | mond |
| moos | kool |
| mulder | molenaar |
| mûus | muizen |
| mök | kalfje |
N | |
| n hampel | een paar |
| naegel | nagels |
| neave | naast |
| neegels | spijkers |
| neet | niet |
| nege | 9 |
| netze | kuiten (spelen) |
| noa onger goan | naar beneden gaan |
| noeijts/ | nooit |
| nommenant | bijna/ |
| nommenant | hetzelfde |
| Non-de-Sjeng!!! | Jemig |
| nondejuuke | Strik |
| nut | vies |
O | |
| oehtsjtêke | uitsteken |
| oeien/ | uien |
| ome naad | oom leo |
| onger | beneden |
| onger | onder |
| ongerboks | onderbroek |
| oor | horloge |
| oos mam, oos mooder, moeke | moeder |
| oozel | het koud hebben |
| op de haarde | op de harde weg |
| op den dreij | splitsing van wegen |
| op een hukske stjoan | vrijen |
| opsjtoan | opstaan |
| ozel | kou |
| ozze | ons |
| ozze pap | mijn vader |
P | |
| paddesjtool | paddestoel |
| paedje | paadje |
| parmarkhoof | vlaamse gaai |
| patsj | muts |
| perik | regenworm |
| pesstoer | pastoor |
| petatte | aardappels |
| Piejelse bok | Helenavener |
| piep | pijp (staal) |
| piep khuikes | kuiken |
| pingelen | afdingen |
| plank | stuk hout |
| plankcity | tegelen |
| plaoge | plagen |
| plenk | stukken hout |
| pletske | koekje |
| pliesie | politie |
| poaling | paling |
| pompenbak | aanrecht |
| pooter | tussen uit |
| poter | kwijt |
| prej | prei |
| proos | luie stoel |
| Pruus | Duitser |
| pulkehn | putteren |
R | |
| ramme/ | slaan |
| raukwors | rookworst |
| reek | riek |
| reem | riem |
| Reetzucht | Velden (dorp) |
| reäge | regen |
| richter | een kortere weg nemen |
| Riebewies | Rijbewijs |
| riesteraum | rijstenvlaai met slagroom |
| rikske | vork |
| rikske | vorkje |
| roëhs | roos |
| roeke | ruiken |
| Rokkeliezer/ | Rakel |
| ruikvleis | rookvlees |
| ruuterkes spek | spekjes (stukjes) |
| rük | rug |
S | |
| scheif | scheef |
| schink | ham |
| Schorf | landbouwgebied |
| schrieve | schrijven |
| schrieven | schrijven |
| schuunspaan | schuimspaan |
| schuverig | rillerig |
| sekdimpel | mier |
| sheij oet | hou op |
| sintmarten tobben | troshoop maken |
| sjans | takkenbos |
| sjansenberm | hoop struiken |
| sjaop | schaap |
| sjeif | scheef |
| Sjeivehoof | René Crommentuijn |
| sjek | shag |
| sjele wazel | onzin |
| sjelef | hooizolder |
| sjêmel | beroerd |
| sjerre | scharrelen |
| sjiehk | mooi |
| sjiek | mooi |
| sjier | schaar |
| sjiethoes | bangerik |
| sjiethuuske | wc |
| sjink | beenham |
| sjlaagkèr | kiepkar |
| sjlechter | slager |
| sjliehps | stropdas |
| sjloape | slapen |
| sjmik | zweep |
| sjnavel | snavel |
| sjnieë | sneeuw |
| sjoefel | schoffel |
| Sjoel | School |
| sjoën | schoon |
| sjoester | schoenmaker |
| sjolk | schort |
| sjoon | schoenen |
| sjoonfeters (zeker geen Heldens...., zie de volgende `sjoonreme`) | schoenveters |
| sjoonreme | schoenveters |
| sjoorsjtein | schoorsteen |
| sjop | schuur |
| sjottelslet | vaatdoek |
| sjpeegel | spiegel |
| sjpek | spek |
| sjperjes | asperges |
| sjraavele | niet stil kunnen zitten |
| sjravelen | slecht lopen |
| sjrieuwe | schreeuwen |
| sjroevedreijer | schroevendraaier |
| sjtaumfiets | motorfiets |
| sjteksbeare | kruisbessen |
| sjtoal/ | stoel |
| sjtoan | staan |
| sjtraks | later |
| sjuiverechtig | rillig |
| Sjup | Schop |
| Sjûttelkesweeg | Past. Knippenberghstr. |
| sjuufele | hinneken (paard) |
| sjuunsmarcheerder | vreemdganger |
| sjwerges, swerdes | doordeweeks |
| sjüp | spade |
| sjämel | gammel |
| sloetingstiet | sluitingstijd |
| Slok (`Slok` is een verzamelnaam voor `Snoep`) | snoepje |
| sloons | slordige vrouw |
| Sluippe | Krammen |
| smeet | smid |
| sneej wëk / | boterham |
| sônnese bôks | zondagse broek |
| sonnigse soep | groentesoep |
| sookerpeek / | dropstaaf |
| spieht | spijt |
| spruutjes | spruitjes |
| statie | station |
| stein | steen |
| stein | stenen |
| steksbeare | kruisbessen |
| Steur | Stuur |
| stevele | laarzen |
| stevels | regenlaarzen |
| stiep | stut |
| stoan | staan |
| stroat | straat |
| stroek | struik |
| stroeweberm | stromijt |
| stronszaat/ | ladderzat |
| stuk in de vaam | dronken |
| swerdes | doordeweeks |
| swerdes | weekdagen |
| swummen | zwemmen |
T | |
| t paard oppe tuur zetten | het paard aan een ketting leggen |
| t smakt good | het smaakt goed |
| tank, teng | tand, tanden |
| tas | kopje |
| tèhssjnurk | zakdoek |
| telder | bord |
| Tergen | Pesten |
| tessnurk | zakdoek |
| teveul | teveel |
| thieje | thee |
| thoes zien | thuis zijn |
| tied | tijd |
| tieen | teen |
| tiën | 10 |
| Tim's | Gaz Station |
| toafel | tafel |
| tobben | hout sprokkelen |
| toese/ | ruilen |
| Ton van Dotje | Ton Rutten |
| Ton van Truuke | Ton Moors |
| toter | modder |
| treakzak | accordion |
| trék | lade |
| troane | tranen |
| truk | terug |
| tumke | topje |
| tummerman | timmerman |
| Tussen | Tussen de middag |
| twië | 2 |
| twie hung | twee honden |
U | |
| ummedaag | rond 12 uur |
| ummenum | om en om |
| un drupke | jonge jenever |
| une gas | een paar |
| unne broene pater (gebakken zure haring) | vis van de friettent |
| unne fiks | straathond |
| unne klooter mayonaise | portie mayonaise |
| unne knommel vaan viefentwinjig euro | kroegfiets |
| unne pieper | jong meisje |
| ut geit | het gaat |
V | |
| van sjlaag aaf zien | uit je gewone doen zijn |
| vastelaovond insjeete | 11 november |
| vasteloavend | carnaval |
| veer | 4 |
| vennel | venlo |
| verke | varken |
| verkesketel | grote ketel |
| verratsbatsen | slopen |
| versjangeleren | naar de mallemoer helpen |
| veut | voeten |
| vief | 5 |
| vief en vieftig | 55 |
| vinke | vuurtje stoken |
| vleegtuug | vliegtuig |
| vleis | vlees |
| vleugelen | rondhangen |
| vriedig | vrijdag |
| vroet | vooruit |
| vür al | vooral |
W | |
| w^emeske | jasje |
| wae | wij |
| wae zeehn ut duustjer in | wij zien het duister in |
| waeg | weg |
| waslien | waslijn |
| wasmesjien | wasmachine |
| wat duisse | wat doe je |
| wat unne dreugge | verlegen zijn |
| wazel, sjtômme kal | kletspraat |
| wazelaer | kletskous |
| wëhm | wie |
| weite | weten |
| wejk | brood |
| wëk | brood |
| weurd | woord |
| wiedt | ver |
| wiéf | vrouw |
| winke | zwaaien |
| woute | politie |
| wulle zok | tuinbonen |
| wämeske | vestje |
Z | |
| zaatlap | dronkaard |
| zadderdig | zaterdag |
| zeehn | zien |
| zeek | ziek |
| zeekewage | ambulance |
| zees hare | zeis harden |
| zeikkelder | gierput |
| zeivere | zeveren |
| zek | zeg |
| zes | 6 |
| zet tich | ga zitten |
| zeve | 7 |
| ziene | zijn (bez. vnw) |
| zijvere | kletsen |
| zjwarte proehme | zwarte pruimen |
| zoehpe | zuipen |
| zoehplap | zuiplap |
| zoog | vrouwtjesvarken |
| zoog | zag |
| zoor vleis | zuur vlees |
| zoormoos | zuurkool |
| zoterdeeg (geen Heldens zie ` zadderdig`) | zaterdag |
| zotterdeeg (geen heldens zie ` zadderdig`) | zaterdag |
| zuk | sokken |
| zuuge | zuigen |
| zuuver | schoon |
| zwalg | zwaluw |
| zweagelstékske | lucifer |
| zwägelke | lucifer |
| zök | sokken |
| ömtrekke | omkleden |