| Ben je met de fiets of lopend? | Bejje mat de fiets of bejje lòpes? |
| Dat is niet best | Das labberdepoeppie |
| Dat is oplichterij | Das Vuilpoorts gewicht |
| Dat kan ik ook! | Kenkok! |
| Dat kan niet. | Da kennie / Da kannie. |
| Dat moet ik ook hebben | Mokokhebbe |
| De Bankastraat | De Banka jèn (destijds een achterbuurt) |
| Deze uitdrukking staat voor algemene drukte, waar dan ook | " t'Is druk in de Spuistraat" |
| Die gaat naar de hoeren | Die koop ut p'r pond |
| Die is hooghartig | Die heb un hoge bors |
| Die is hooghartig | Die heb ut hoog in de wapens |
| Een aardige jongen | Een aardige jôh |
| Een halfje bruin | Een pondje krop |
| Een klap voor je kop | Een stuiter voor je harses |
| Een zware opgave (ook een synoniem voor 'bevalling') | De Grote Kerk mot doorut Zakkendragersstraatjie |
| Er is een teckeltje doodgereden op de Reeweg (voorbeeldzin vol woorden die zich er goed toe lenen het Dordts accent te demonstreren) | D'r es een takkeltie dood gereje op de Reewag |
| Er loopt een geit op het Bagijnhof, een stuiver als je hem grijpt (idem) | Dur loop un geit op ut begijnhof, un stuiver azjiejum grijp |
| Er zitten gaten in haar kleding | Ze loop kapot |
| Goede morgen! | Goeie morrege! |
| Heb ik ook | Hekkok |
| Heel mager persoon | Een gratepakhuis |
| Het rivierstrandje bij fabriek De Montan op de Staart was de "vakantiebestemming" van mensen zonder geld. Zij zeiden dan: | Ik ga naar Montania |
| Hij heeft daar de leiding | Hij hep daar ut zwijtje |
| Hij heeft een kantoorbaantje | Hij loop met un potloodjie |
| Hij kan er niets van | Hij kenter niks van |
| Hij liep in zijn hemd | Hij liep in z'n frokkie |
| Hij loopt er slordig (gekleed) bij | Die loop voor schobberdebonk |
| Hij zegt maar wat | Die geef z'n bek ook maar een douw |
| Hij zit in de gevangenis | Hij zit in de Doelstraat (want daar stond de gevangenis) |
| Houd je mond | Houw je muil |
| Hun zus | Hullie d'r zus |
| Ik begrijp er niets van | Ik snapter niks van |
| Ik heb hoofdpijn | Ek hep pijn in me harsus |
| Ik heb zoveel gegeten, dat ik een restje moet laten staan | Ek ken me bord nie meer op |
| Ik kijk wel uit! | Amme hoela! |
| Ik zit aan de grond | Ik heb geen cente |
| In de goot knikkeren | Sloeieren |
| Is het wat? | Istwah? |
| Je bent net zo handig, creatief etc. als je moeder | Je beslag je moeder! |
| Je moet het onvermijdelijke accepteren | Je mot lije wat d'r bij staat |
| Jij belandt nog eens in de goot! | Jij kom nog us in de sloei terech! |
| jJe staat op mijn tenen | De onderste benne van mijn |
| Moet ik ook (hebben)! | Mokkok! |
| Niet te snel opdrinken! | Niet te schieluk! |
| Nog erger! | Jij maak ut himáál van eieren! |
| Op een gegeven moment | Met de lest |
| Opschepperig | Met een hoop blèrie hoera |
| Over zittende vrouw, rok aan, de benen gespreid | Je kijkt regelrecht de Noord in! |
| Tegen iemand die verkouden of ziek is: | Hebbie opt hoekie gestaan? |
| Waarschuwing bij grof taalgebruik | Spoel je mond! |
| Wat een botte pech! | Aardig geschoten! |
| Wat is er? | Watister? |
| Ze is (onbedoeld) zwanger geworden | Die zit met kip (denigrerend, met leedvermaak) |
| Zij heeft een verhouding met de buurman | Ze houw ut mette buurman |
| Zij wonen (ongehuwd) samen | Die zitte mè mekaar te leve |
| Zijn moeder | Hem z'n moeder |
| Zo trots als een pauw | Zo groos als un bezem |
| Zo trots als een pauw | Zo groos als un ui. |
| "Die mensen" | Hunnie, hullie |
A |
| Aal | Palinkie |
| Aan het | Aant |
| Aardappels | Arepels |
| Aardbeien | Arebeien |
| Achterlijk | Achtelijk |
| Advocaatje | Affekaatjie |
| Allemaal | Ahmaal |
| Allemachtig | Allemachies |
| Als | As |
| Als een dolle | As 'n dulle |
| Aluminium | Alleminimum |
| Appel | Appeltie |
| Arie Scheffer (kunstschilder met standbeeld op naar hem vernoemd plein) | Aai van de Beurs/Aai van de Waag |
| Armoedige, afgeleefde, magere vrouw, niet speciaal oud | Schreuf, schreuffie |
| Armoedzaaier | Sjap |
| Augurk | Agurk |
| Auto | Oto |
B |
| Beetje | Bietjie |
| Bemoeizucht | Bemoeialachtigheid |
| Bietjes | Krote |
| Bijna | Bekant |
| Biscuitje | Kakie |
| Bloeden | Bloeien |
| Bloesje | Bloesjie |
| Bosboom Toussaintstraat | Bozzumtezènstraat |
| Boterham | Boo |
| Boterhammetje | Boochie |
| Boterhamworst | Blikzult |
| Broden | Brooie |
| Broer(tje), ook als vervangende voornaam voor de jongste zoon van een groot gezin | Broer(tie) |
| Buikkrampjes (baby) | Nepen |
C |
| Capuchon | Toot |
| Ceramstraat | Serumstraat |
| Chocolade | Sjokkela |
| Chocolademelk | Sjokkelajemelluk |
D |
| Daar | Daro |
| Daarginds | Gunter |
| Daarstraks | Toestraks |
| Dadelijk | Daaluk |
| Dakkapel | Kappeluif |
| Dat gaat je niks aan | Dah gaje niks an |
| Dat heb ik niet | Da hek nie |
| Dat is | Das |
| Dat is een zoon/dochter van (naam vader) van (naam grootvader) van (naam overgrootvader). Om familierelaties inzichtelijk te maken | Das ter 1 van (b.v.) Wim van Hans van Willem |
| Dat kan echt niet. | Da ken ech nie |
| Dat kan ik niet | Da kenk nie |
| Dat kan ik ook hoor! | Kenk ok hor! |
| Dat moet ik niet | Moknie |
| Dat weet ik ook wel | Daweetekokwel |
| Dat wil ik niet | Willuknie |
| Dat zou ik ook wel willen | Mok òk hebbe |
| De afrit van een dijk | De hobbel |
| De Coöperatie | De Coperaasjie |
| De Gedempte Gracht | ' t Grachie |
| De juffrouw | De verloskundige |
| De Zeehavenlaan | De Laan |
| Deel | Dil |
| Dichtbij elkaar zitten | Krappies bij dichies |
| Die zegt maar wat | Die geef z'n bek ok maar een douw |
| Dingetjes | Dinchies |
| Doordrammen | Drussen |
| Dubbeltje | Duppie |
| Durfde | Dors |
| Duw | Douw |
E |
| Eau de Cologne | Ojeklonje |
| Echt niet | Ag nie |
| Echt wel | Ag wal |
| Een | Un |
| Een -onbekende- hoeveelheid | Un dotjie |
| Een biscuitje in de thee dopen | Een kakie in de thee soppen |
| Een boterhammetje smeren | Un boochie smere |
| Een dode | 'n Dooie |
| Een erg bijdehand klein meisje | Un spin |
| Een gebraden kippetje | Un gebraaie kippie |
| Een prostituee | Un piejetje |
| Een vestje | Un vasjie |
| Eens | Us |
| Erg | Arreg |
| Ergens erg tegenop zien | Er tegenop zien als tegen de hobbel van de Hoogt |
| Even | Effe |
| Even (kort durend) | Effies |
F |
| Fascist | Faksist |
| Fluim (opgehoest slijm) | Kwahjer |
| Fluweel | fruweel |
| Fornuis | Fenuis |
G |
| Gebreid | Gebreeën |
| Gek | Gak |
| Gevrijd | Gevreeën |
| Gisterenavond | Gistraand |
| Goed/niet met elkaar overweg kunnen | Goed/niet akkedere |
| Goot | Sloei |
| Gordijnen | Gedijne |
| Grote, niet gemodelleerde plak speculaas | Schermoes |
| Gulden | Gulde |
H |
| Ha vrouwtje | Heeeeee wijffie |
| Haasje over | Bokkepiejeeën |
| Halfje bruin (brood) | Pondje krop |
| Heb je | Habbie |
| Heb je dat nu nog niet? | Hèje da nou nonnie? |
| Heb jij shag bij je? | Hè jai sjak bai je? |
| Hebben | Habbe |
| Heeft | Hap |
| Heeft hij | Hettie |
| Heer Heymanssuysstraat | Heremejet |
| Heer Heymansuysstraat | Herremesuisstraat |
| Helemaal | Himmaal |
| Hem | Um |
| Het | Ut |
| Het Zakkendragersstraatje | 't Zakkertje |
| Het zal me een zorg zijn | Ut kemme amme reet roeste |
| Hier | Hiero |
| Hij | Hai |
| Hij is gek | Hij is getroubleerd |
| Hij zei | Hij zee |
| Hoe heet je van je achternaam? | Van wie ben je d'r 1? |
| Homeopaat | Homopaat |
| Homoseksueel | Homosueel |
| Hondenpoep | Kakkederrie |
| Horloge | Orloozjie |
| Houden | Houwe |
I |
| Iemand die benepen in het leven staat | Nijpnaars |
| Iemand die in zijn vrije tijd bijklust | Beunhaas, beunhaasjie |
| Iemand die zeurt | Zeikerd |
| IJs | Ès |
| Ik ga slapen | Ik ga maffe |
| Ik heb | 'k Hab |
| Ik kan er ook niets aan doen | Ken ter òk niks an doen |
| Ik ken hem niet | Ek kentumnie |
| Ik moet | Kmoh |
| Ik weet het niet | Kweenie |
| Ik wil dat | Kwildah |
| In de goot (naast de stoep) spugen | Kwajiere in de sloei |
J |
| Je kunt | Je ken |
| Jongen | Jonchie (liefkozend verkleinwoord, gebruikt voor zowel (kleine) jongens als volwassenen, zelfs tegen oudere mannen, zoals in b.v. 'Ha jonchie' en 'Dag jonchie' als begroeting of afscheid |
K |
| Kan | Ken |
| Kan het? | Kannut? |
| Karbonade | Karremenaatjie |
| Kasperspad | Kassespad |
| Katje | Katjie |
| Ken ik ook | Kenk ok |
| Ken jij hem of haar? | Kan jij die? |
| Kijk naar jezelf! | Kijk naar je eige! |
| Knikker van kalk | Kallekepoeper |
| Knikker van kalk | Mullever |
| Knolselderij | Knos |
| Koe | Koei |
| Konijn | Kenijn |
| Kopje | Koppie |
| Krispijnseweg | Krispainsewag |
| Kruimeltjes | Krumelties |
| Kunnen | Kennu |
| Kunnen we komen? | Kenne we komme? |
| Kwam er | Kwam-ur |
| Kwartje | Kwartie |
L |
| Lange Vinger (biscuitje) | Sampa |
| Laten we | La-we |
| Legitimatie | Legemetaasjie |
| Lelijke | Lèllukke |
| Leuk, machtig | Jenk |
| Lopen | Lope |
| Luxe wagen | Personenauto |
M |
| Mariënbornstraat | Marrieborriestraat |
| Markt | Mart |
| Mevrouw Vogel | Vrouw Vogel |
| Mij | Mai |
| Moeder | Moer |
| Moeilijk | Moeluk |
| Moet | Mot |
| Muurtje | Beertje |
N |
| Niet meer te corrigeren zo druk en lawaaierig (kinderen) | Allewalig |
| Nietsnut | Dwalm |
| Nippertje | Nippertie |
O |
| Om beurten | Omstebeurt |
| Onderzetter (voor pan) | Treefie |
| Ook | Ok |
| Op het nippertje | Op 't ampertie |
| Opbellen | optillefenere |
| Opgehangen | Opgehongen |
| Oudje (koosnaampje van een oude man voor zijn vrouw) | Ouwchie |
| Over de spoorwegovergang | Over de lijn |
| Over een poosje | Temee |
| Overtreden | Overtreje |
P |
| Pantoffel | Toffel |
| Papier / stukje papier | Pepierechie |
| Pesten | Négeren |
| Plotseling | In ene |
| Poepen | Afgaan |
| Politie | Pliesjie |
| Politieagent | Tuut |
| Psychiater | Spiegiater |
R |
| Raampje | Raampie |
| Ramen | Raamden |
| Reis | Rais |
| Rondneuzen | Snúbbukke |
S |
| Schreeuwen | Schrèten |
| Schuurtje (bij huis) | Loodsie |
| Slecht | Skeftum |
| Speculaasje | Spekelaasjie |
| Spoorwegovergang | Lijn |
| Spugen | Kwajeren |
| Spugen - spuugde - gespuugd | spoegen - spoog - gespogen |
| Stakker | Kalus |
| Sterf | Sterruf |
| Stoeltje | Stoeltie |
| Stont | Essetee |
| Straatgoot | Sloei |
| Suiker | Korrelham |
| Suikerbeest | Suikerebees |
| Sunlight zeep | Sunlich zeep |
T |
| Tegen | Tege |
| Toen hij | Toen die |
| Toeter | Pepper |
| Toeteren | Pepperen |
| Toulonselaan | Tollenselaan |
| Treuzelen | De lijn trekke |
| Trottoir | Stoep |
U |
| Uitbakken (van spek) | Uitsnerken |
V |
| Vader | Vaar |
| Vagina | Preut |
| Vakantie | Vekaansjie |
| Varkens | Varrekes |
| Vervangende roepnaam voor de/het jongste zoon(tje) uit een groot gezin | Broer(tje) |
| Vervelende kletskous | Ouwehoer |
| Vieren | Viere |
| Vla | Vlaai |
| Vlo | Vlooi |
| voorbij lopen zonder te groeten | Voorbij lopen als de Maas langs Dordt |
| Vrijen | Wiepen |
| Vuilnis | Vullus |
| Vuilnisbak | Vullusbak |
W |
| Waaide | Woei |
| Waar hij | Waar-ie |
| Waar kom je vandaan? | Waar kommie vandaan? |
| Waar? | Waaro? |
| Wanneer word je geopereerd? | Wanneer worrie gehollepe? |
| Wat heb je? | Wahtebbie? |
| Wat heeft dat er nu mee te maken? | Tettatuhnoumeetemake |
| Wat moet je? | Wa moeje? |
| Wat wil je nou? | Wahwillie nou? |
| WC | Schijthuis |
| Weet ik niet | Wee'k nie |
| Wij wilden | We wouwe |
| Wij zouden | We zouwe |
| Wijkpost van de politie | Pliesjie posjie |
| Wijn | Wain |
| Worteltje | Peentje |
Z |
| Zakdoek | Zaddoek |
| Zakkendragersstraatje | 't Zakkertie (het smalste straatje van Dordrecht) |
| Ze begon te huilen | Ze begon te schreeuwen |
| Ze zijn niet geweest | Hunnie benne nie gekomme |
| Zie maar wat je doet | Kaik ma wa je doe |
| Zij (meervoud) | Hullie/zullie |
| Zijn (bezittelijk vnw) | Ze |
| Zo heb ik het ook gedaan | Zo hekket ok gedaan |
| Zometeen | Strakkies, daluk |
| Zus(je) (ook ter levenslange aanduiding van het jongste meisje uit een groot gezin en zelfs als vervangende voornaam) | Zus/Zusjie |
| Zwaar huishoudelijk werk doen | Schrooien |
| Zwart-Wit (snoep) | Wit en zwart |
