Bollenstreeks

Bollenstreeks wordt gesproken in de Bollenstreek, een streek waar veel van de Nederlandse bollenteelt plaatsvindt. Het ligt rond de benedenloop van de Oude Rijn ten westen van Leiden en loopt noordwaarts tot het gebied ten westen van Haarlem door.. Bollenstreeks bevat 27 gezegden, 353 woorden en 3 opmerkingen. Alle woorden zijn toegevoegd door onze bezoekers.

PDFLog in

27 gezegden

't was arremoe troef.Het was grote armoede.
Daar heb ik geen zin inMij nie belle
Daar is nog land genoeg.Daars nog land zat.
Daar verdienen we best goed aan.Dat geeft best wat voor ons.
Dat heb ik eerlijk geruild!Dat hek eerluk gerole!
Dat is heel belangrijk hoorDa zit hemel en arde an vast hoor
Dat zei ik netDat see ik net
Dat zou niet mogenDat mos niet maggie
Die jongen bevalt me niet.Tie knaap stat me nie an.
Die krokussen laten we leggen hoeft hij niks aan te doen.Die krokusse lawe legge hoeffie niks an te doen.
Een biertje delenAllebai een hallefie
Een hoogmoedige vrouwEen grose dit
Heb je aardbeien bij je?Hejje arebeie bijje?
Heb je het al gehoord dan?Hejet al ehoord dan
Hij bood veel meerHij booi heel wat meer
Hij woont in LisseHai woont op Lis
Hij woont in SassenheimHai woont op Sassem
Hij woont in VoorhoutHai woont op Voorhout
Hoe laat moet jij morgen op om de koeien te melkenHoe laat mot jij morrege op blok
Ik ben gekke Henkie niet!Ik ben niet gekke Gerrit!
Ik zweet enormHet zweet loopt van mijn baatje
Is dat je vriendin / vrouw?
Van de weg afVan de wegt of
veel kinderen hebbentalrijk in bezinne zijn
Vroeger als je [x], dan had je het al goed gedaan.Vroeger assie [x], dan was je-n-al 'n heul ventje.
Wat houd je tegenWat let je
Wat is je achternaamVan wie bejje d'r een

353 woorden

's avonds's aves
's morgenssmorreges

A

aanan
aanstondsaast
aardappelenpiepers
aardbeiarebai
afgezaagde stomp van een boomouwe nol
aflopenafstrope
alleenallenig
allemaalalmal
alleshet hele spulletje
alomtroef
alsas / azze
als dat danas tat tan
als jeassie
apartampart
armoedearremoe

B

barakbrak
bemesten met giergiere
benenpote
bescheidenbescheie
bezittingenSpulle
bijnahaas(t)
bijnatemet
bijnazowat
bijvoorbeeldbevobbeld
bijvoorbeeldlah mah zegge
biscuitjekaakie
bloedworstbloedbeuling
bloemblom
boerderijboedrai
boerenknechtboerekneg
brandhens
bredebreje

C

carnavalkarreneval
cervelaatworstplokworst
cervelaatworstspikkeltjesworst

D

daardaaro
daargindsguns
daargindsgunterwijd
dadelijkdalek
dantan
dattat
dat isda's
de Bollenstreekde Zandstreek (naam voordat hier grootschalige bollenteelt kwam vermoedelijk ter onderscheid met de veenpolders)
de Bollenstreek (het gebied dat tegenwoordig zo genoemd wordt)de oude bollenstreek (ter onderscheid met de nieuwe bollenstreek in Noord-Holland rondom Schagen)
De EngelDie Engel
de jouwejounes
de Kaag (dorp)Kaagdorp
de Kagerplassende Kaag
de kop van een tulp verwijderenkoppe
de mijnemijnes
de schimmel op de bloembolhet vuur
de tweedetweedeste
De ZilkDe Zilluk
degenedegeen
diarreeschaiterai
dietie
dikwijlsdikkels
directdrek
doeidoeg
door wind gedroogdwinddroog
dorpdorrep, durrep
durfdedorst
duwendouwe

E

een beetjeeen brokkie
een soort van'n soorteme(n)t
een stukeen brokkie
eenses
eigeneiges
eigenlijkei'lijk
eindeend
einde van de Loosterweg (grens Voorhout-Lisse)Mallegat
elkaarmekaar
enigeenigste
enkele knikkeruppie
erd'r
er meeer met
erfwerft, werreft
eropd'rop
erwtenerrette
erwtensoepsnert
eveneffe

G

gangetjesloppie
garagegraazie
garnalengarnt
gebeurenbeure
gebruikenbruike
gedoegerommel
gekomengekomme
geldcente
geld verdienencente vange
geledengeleje, gelee
gelegdgelege
genoegzat
gereedschapgerai
geruildgerole
gewassenplantgoed
goedbest
goedenavondgoeienavend
greep / vork met drie tandendekvurrek
greep / vork met vijf tandenoverschietsvurrek
grootgrôt
grootsgroos
guldengolde

H

HaarlemHaalem
had ikhak
halfhallef
harkherrek
harkherreke
heb jehebbie
heb je hethejjet
hectare bollenlandBunder
heefthep
heeft hijhedie
heel erghartstikke
helemaalhillegaar
herfstherrest
Het Nestje (buurtschap)Nessie
het oude parochiebladDe Klok
het stond inhet sting in
Het was een goede tijd voor...'t is een beste tijd gewees voor...
Het winkelcentrum't dorp
hierhiero
hijhai
hij heefthai hep
hij komthij komp
hinderenampere
hoehoe of
hoekjehoekie
hoofdhasses
hoogmoediggroos / grose
hooizolderschelleft
horlogeloozie
houdenhouwe
huilenmekke
huilensjenke
hyacintenhycinte

I

Iemand uit De Engel (Lisse)Engelaar
Iemand uit de ZilkZilluker
Iemand uit HillegomHangkous
Iemand uit KatwijkKatteker
Iemand uit LeidenLaienaar
Iemand uit LisseGaapstok
Iemand uit NoordwijkNoorteker
Iemand uit NoordwijkerhoutKokkerhouter
Iemand uit NoordwijkerhoutNoortekerhouter
Iemand uit SassenheimAsbak
Iemand uit VoorhoutDwarsdrijver
ijsschots springenschossie bommen
ik dachtik docht
ik verondersteldeik docht
in (plaats)op
in bezitin bezinne
in de tussentijdsint

J

Jacoba van Beierenweg (Voorhout)de Jac
jijjai
jongenknaap
jongensjonges

K

kabelskabelle
kanken
kaneelstokknelesteel
kapotan barrels
kapotkepot
karbonadeskarrebonaadjes
katholiekkatteliek
KatwijkKattek
kendekon
kerkkerrek
kermiskerremes
kerstmiskesmis
kinderen uit een tweede huwelijkleggies
koffiebakkie
komenkomme
kon jeko-je
kondenkonne
konijnknain
kruiwagenkarrewagen
kwamenkwamme

L

laatstonderlest
lamoenlemoen
lampionnenlampi
lange benenstelte
langzaamaangaandeweg
langzaamaanvan lieve lee
laten welawe
LeidenLaie
Leidse kaaspitjeskaas
lijstlaist
LisseLis

M

maarma
machinemesjien
mannenvendes
marktmart / marret
medelijdenmeelai
meemit
meidenmeides
meisjesmeides
melkmellek
merkmerrek
mestmist
met vieze schoenen naar binnen lopenslikke
meteendrek
metselenmessele
moestmos
moet ikmok
moet ik je helpen?mok je helpu?
moetenmotte
mogelijkmoolk
morgenmorrege
musmos

N

nachtvorstnachtvorste
nat pakzeikie
natuurlijknetuuk
natuurlijknetuurlek
nauwkeurigkreen
niet bevallennie anstan
niet heel veelniet vreselek veel
niet zoveelzoveel niet
nietwaarniewa
nieuwnuw
Nieuw VennepDe Vennip
nog sterkersterker nog
NoordwijkNoortek
Noordwijk aan ZeeNoortek op Zee
NoordwijkerhoutNoortekerhout
nou jane-ja

O

oh jabe-ja
okébestzat / bessat
olieollie
ookok
op dezelfde manierin diezellefde geest
op het momentop 't ogenblik
op kniehoogte stuivenrove
oudeouwe
ouderwetsouwerwets

P

paardpeerd
Parallelweg (Hillegom) Prelleweg
parochieprochie
particulierpartuklier
plaatsplaas
platte bollenbaktreese
Poelpolder (Lisse)de Poel
prachtigschitterend
preciespercies
primabestzat / bessat
prima / goedbest

R

rabarberrabarreber
ramen die wind doorlaten om bollen mee te drogenwindramen
rechtstreeksdrekstreeks
rijksdaalderriksdaalder
rode bietjeskrootjes
roede (oppervlakte)roe
rommelenporrele
rot in een bloembolbollerot
rozenhoedjeroze hoedje
rozenkransrozekrans
ruggegraatruggestreng
Ruigenhoekd'Ruige Hoek
rulgul

S

SassenheimSassem
schaatsenschase
scheet latenruften
schepschop
schillenafpelle
schoolschol
schouderschooi
schuur zonder ramenblinde schuur
slijtplekglee
slokzopie
slopenmollen
smalnauw
snap jebegrijpie wel
snelgauw
spadegraaf
spade om mee te rooienrooigraaf
spade om mee te spittenspitgraaf
stationstasion
steegsloppie
stoppenkappe
strakstemee
strakszodrek
stuk landbrokkie land
stukje weilandhokkie weiland

T

telkenstellekes
temperatuurtempèrètuur
terugtrug
tochnie
toen heeft hijtoen hettie
tonpratenkuipzwamme
traditietradisie
trotsgroos
tulpentullepe
twaalftwallef
twee keer zo brede troffel / truweeldubbele truffel

U

uit de grond halenrooie

V

vaarwelaju
vakantievasjans
van hemvan zain
van hemvan zijn
vanaf achtvan acht af
vanallesv'alles
varkenvarreke
veehouderijveehouwerij
veelheul wat
veelveul
verdervedder
verdienenvediene
verhaalferhaal
verhabbezakkenverabbesakke
verkapte wagen met vier wielen (met paard)kapwage
vingvong
voetbalfoebal
volgeladenvolgelaaie
vollefolle
voorvôr
vorkvurrek
vriendinveulêh
vrouwveulêh
vuilnisvulles
vuilnisbakvullesbak
vuilnisbeltvullesbelt
vuilniswagenvulleswagen

W

waar ben je nuhoenawasie
wegwegt
wel jawe-ja
werdenwiere
werkwerrek
wiedenwieje
wij hebbenwebbe
wij zijnwai benne
woningweuning
wordenworre

Z

zakdoekzadoek
zal ikza'k
zatenzatte
ze / hen / hunhunnie
zeiszais
zelfzellef
zevenzeuven
zichze eige
zij (enkelvoud)zai
zij (meervoud)zullie
zij zagendie zagge
zij zeidenhunnie zeeje
zij zijnzai benne
zijlerensteekleertjes
zijnbenne
zijn (hele werkwoord)weze
zin inzin an
zometeentemee
zometeenzodrek
zondezonder

3 opmerkingen

  1. De Bollenstreek is geen kleine streek, dus onderlinge verschillen bestaan. Zo is de uitspraak van 'sch' als 'sk' typisch voor Noordwijkerhout, door nauwer contact met het Strand-Hollandse dialect Noordwijks.
  2. De fonologie van het Bollenstreeks is grotendeels vergelijkbaar met andere Hollandse dialecten uit de omgeving, hoewel er wel een eigen uitspraak/tongval is die op kan vallen voor een getraind oor. Hieronder enkele fonologische eigenschappen uiteengezet:
    - Het werkwoords- en meervoudsuiteinde '-en' wordt zo goed als altijd open uitgesproken (lope i.p.v. lopen).
    - Daarnaast is het onderscheid tussen de F / V en Z / S vaak afwezig, hoewel volgens een kaart van het Meertens Instituut dit onderscheid traditioneel wel aanwezig was in de streek. Vermoedelijk is de veelvoorkomende uitspraak van 'zeven' als 'seven' en 'voet' als 'foet' iets van het Polderhollands, maar het kan ook zijn dat het Meertens Instituut er naast zit, aangezien ze wel vaker wat onnauwkeurige grenzen trekken op hun vlakkenkaarten.
    - Ook de uitspraak van de R als een rollende alveolaire tril (tong-r) is opvallend, maar verre van uitzonderlijk voor Hollandse plattelandsdialecten. Zelfs onder jongeren is het gebruik van de tong-r in anlaut (riem, praten, roken) nog veel gebruikelijker dan de Randstedelijke huig-r. Wel is voor de uitspraak in auslaut (hoor, daar, peer) bij jongeren de open r veruit dominant, hoewel deze nog niet zo sterk als een 'j' klinkt (hoojjj, daajjj, peejjj), dat je van een Gooise R kunt spreken.
    - Hoewel dit lang niet bij iedereen het geval is, wordt de L door veel mensen zowel in anlaut (lopen) als auslaut (bal) als een 'vette L' uitgesproken. Andere mensen spreken hem net zoals in de standaardtaal alleen in auslaut 'vet' uit.
    - Er is in het Bollenstreeks sprake van sjwa-insertie: markt wordt 'marre(k)t', tulpen wordt 'tullepen', kerk wordt 'kerrek' etc.
    - Er is ook sprake van d-deletie. Denk aan: houwen ipv houden, rijje ipv rijden etc.
  3. De volgende Hollandse dialecteigenschappen zijn ook in het Bollenstreeks aanwezig:
    -kennen i.p.v. kunnen
    -leggen i.p.v. liggen
    -ik heb, jij heb, hij heb i.p.v. ik heb, jij hebt, hij heeft
    -zij benne ipv zij zijn
    -worren i.p.v. worden
    -kommen en kwammen i.p.v. komen en kwamen
    -de uitgang '-ie' ipv '-(t)je'
    -'z'n eigen' ipv 'zich' / 'van m'n eigen' ipv 'van mezelf'
    -motten ipv moeten