Wichels

Wichels wordt gesproken in Wichelen. Wichels bevat 563 gezegden, 2459 woorden en 8 opmerkingen. Alle woorden zijn toegevoegd door onze bezoekers.

PDFLog in

563 gezegden

'alf stèerthalf afgewerkt
'antjen de vu:rstenhaantje de voorste
'ek iet van au oanwaarom kijk je zo naar me
'eur regels 'emmenongesteld zijn
'k 'em da g'aan / g'agenik heb dat gehouden
'k 'emmet gepaestdat had ik voorzien
'k em d'uuëgen uit mèene kop geschrieëdik heb de ogen uit mijn hoofd gehuild
'k emmet gepaest, 'k oo 't gepaestdat dacht ik al
'k en maag ekik nie kloagenik mag niet klagen
'k zal er gieën'n troan om loatenik zal het / hem / haar totaal niet missen
'n appel val nie ver van den buuëmde appel valt niet ver van de boom
'n uil uit'angenzich dom gedragen
'odd 'oan toot, odd'oann' tuuet, 'aagt oan'n tetterhou je mond
't ae van oa gat vroagenHet hemd van je lijf vragen
't ael es nog nie van au gat gespoeld [hoewel dit nergens terug te vinden is moet `ijl` hier `vruchtwater`betekenen] / ge zèe nog nie druëg achter au uërenje komt net kijken
't avvesseert (goa vurruit) lek buëne knuëp'nHet vordert totaal niet
't es 'ier precies een duivekotmen loopt hier in en uit
't es 'ier va 'k zal au goan 'emmenze willen mij beetnemen
't es au geroanhet is je geraden
't es avaer gelèekhet is ongeveer hetzelfde
't es d'antdoag die nien deugtje hanteert dat gereedschap verkeerd
't es e flötjen van ne cenghet kost geen moeite
't es gieën'n avans, t'es niet(s) genadderd, 't bring nie ophet helpt niks, het haalt niets uit
't es giëne vettenhet valt tegen
't es in de sakkosjda's voor mekaar / de buit is binnen
't es mae misvall'nik heb een indigestie
't es mae verdrotenik heb er genoeg van
't es mae verdroten / verlieëdnu is het genoeg
't es mae verlieëdik heb er genoeg van
't es mèene meug nieik lust het niet
't es nar de vantjeshet is stuk
't es oa verloren gezaedje doet niet wat ik zeg
't es piekapiekEr is onenigheid
't es tegen zèen kerrehet loopt anders dan verwacht
't es vaer van au gat, ge moet er nie(d) op zittendat wondje / pijnlijk plekje valt best wel mee
't es van 'n 'ondhet zit tegen
't es vrieë wiet tussen uir / ulderze zijn nu erg goeie maatjes
't es wel bestid / bestikthet is je eigen schuld / je hebt het verdiend
't es wiet/vrieë wiethet is dikke mik
't es zwert (tussen uir / ulder)ze doen ijzig tegen elkaar
't est er boef ophet is helemaal raak
't est er kluit ophet is juist
't ieën buiten 't anderalles in aanmerking genomen
't in zèen sterre krèegenhet idee krijgen
't moet (allemoal) geschilderd zèenkieskeurig zijn
't moet geschilderd zèenhij stelt hoge eisen
't oan zèen fles / zèene rekker emmentegenslag hebben
't schilde mor 'n oarhet scheelde niet veel
't spet maehet spijt mij
't stik naahet luistert nauw
't vel over biëngraatmager
't vöz'afeen gebroken nek
't waerm watter weer uitvinn'nhet wiel opnieuw uitvinden
't was te paezendat kon je voorzien
't zal au [gat] voarenje zult moeten wennen
't zal au / au gat voarenje zult er moeten aan wennen (ook: voordeel door hebben)
't zal wel druuëgen oan de mastdat wordt vanzelf wel droog
't zal wel goan, ne manke goa uuëkhet zal wel gaan (een manke gaat ook)
't zal wel koelen zonder bloazenhet gaat vanzelf wel over
't zèen uir aegn luiz'n 'die uir bèet'nze hebben het aan zichzelf te danken
't zit er 'em bovesaerms oper is grote ruzie
't zou moeten lukkenhet zou wel toevallig zijn
(g)ieël d'iestoreheel de geschiedenis, gans het verhaal
(g)rad ne kieërraad eens
(van) pillong geven, er een lap / kartets op gevenflink aanpakken, vaart maken
a rezzong vanten bedrage van
a sloade mae duuëdal sla je me dood
aa(r) wörrenoud(er) worden
aagd au toot (muil, bek...)hou je bek
aagt da moarhou dat maar
aal da galèer ( Fr. galère ellende)al dat gedoe
achter d'augniet officieel, in het geniep
achter iets kommeniets komen halen
ae 'n za'nt nie vaer bringenhij zal het niet ver schoppen
ae begin van zèen pluimen te loatenhij gaat achteruit
ae ee 't spek oan zèen biënhij zit in een lastig parket
ae ee zèen kazakken gekieërdhij is totaal van mening / van partij veranderd
ae ee zèen pèep oan merten gegeven, zèene körf gezet, zèene klopper gezet, zèen kèes uitgebloaz'n; ae es't goan zeggenhij is dood
ae ee zèene conzjeehij is ontslagen / zijn relatie is beëindigd
ae ee, ae eetjaehij heeft
ae ee't achter zèen ellebogenhij is stiekem
ae ee't oan zèene rekkerhij heeft het zitten
ae eed 'em verlaedhij is van leverancier veranderd
ae eet aon zèn sterrehij gaat nat
ae es den du:phij is het slachtoffer / de dupe
ae es mor d'uëgen toe te nèepenOp sterven na dood
ae es nog in rodaazj(e)ik ben hem aan het inrijden
ae es op zèen tieën'n getorrenhij is op zijn tenen getrapt
ae est ermee wighij trapt erin / hij gelooft het
ae geboard 'em va krommenoashij doet of zijn neus bloedt
ae geboardn ém van niethij deed alsof hij van niets wist
ae kaen mee moeëte zèen'n noam zettenhij is laag opgeleid
ae ken twieë stieën'n doen vechtenhij is er goed in mensen tegen elkaar op te zetten
ae kost / kon nie beet'ren mee staervenHij zag er erg slecht uit
ae oo gieëne puuët mieër om op te stoanhij kon het niet winnen
ae oo nog giën'n naugel om oan zèen gat te kravvenhij was arm
ae prat / klapt au onder taufelhij praat je onder tafel
ae sloat'r nar / noar gellek nen blenn'n nar / noar een aehij gokt maar wat
ae trapt'n goëd op zèene stèerthij reed hard
ae vangt / sloat d'r neffen / droat deur / zie ze vliegen / ee ne slag van de meulen g'adhij is gek
ae vèegt er zèen bott'n oanhij trekt zich er niets van aan
ae was in deefoohij zat fout (in het verkeer)
ae was oan 't dubben en oan 't paezenhij bleef maar nadenken
ae wil nie in 't garieël, ae wild'em nie voegenhij doet niet wat er van hem verlangt wordt
ae wild'em nie voegen / zae wild'eur nie voegenhij / zij past zich niet goed aan de regels aan
ae wit van toet'n of bloaz'n / noch bloaz'nhij is totaal niet op de hoogte / weet er niets van af
ae zit mi de gebakken pèer'n / vloan / patattenhij zit met de gebakken peren
ae zo ne ceng in twieën bèet'nhij is gierig
ae zo Onzieër van 't kruis lezenhij is erg vroom
ae/zae ee(d) ier een bitjen oar boven zèen/eur uuëgenje snapt waarschijnlijk niet wie ik bedoel
alle vèef voetom de haverklap
alle verander'ndagom de twee dagen
alleens nie, allis nienog niet eens
amai (mèen frak)jeetje zeg
as 't (ne kieër) pastals het uitkomt, bij gelegenheid
As 't er iën'n in 't Schelde springt moe d'r nie achter springenJe hoeft anderen niet na te apen - niet in alles te volgen
as ekikals ik
As ge 't dees op et zèede mor vier uur'n van Gent nie mieërAan deze maaltijd zul je wel genoeg hebben
As ge nen 'ond mee een 'oëken op ziet goa'der mee meeJe vertrouwt anderen te snel
As ge van 'n duvel sprikt zie-de / tert-e op zèen'n stèertAls je over de duivel spreekt zie je / trap je op zijn staart
as ge wilt, héaltijd welkom, hoor
as we / ammen uit 'n tèed zèenals we dood zijn
As ze valt es ze 't 'alvendeurEen lange vrouw
as't een 'ondje was dan woard'al gebeten / oo't een 'ondje gewist, ae oo au allang gebetenje bent er vlakbij, het ligt / staat naast je
au ann'n stoan verkieërdje bent onhandig
au bözze afdroan / afdruëg'n, erd labeur'nhard werken
au gae, wa zegde mae nauwat zeg je me nou
au uuëgen zèen gruuëter dan oan'n buikje hebt teveel opgeschept (ook: je wil meer dan je aankunt)
au voegenzich goed gedragen
au'n tuisje woonhuis
aun drappoo angd' uitje hemd hangt uit je broek / rok
avventuurn't au ne kieër ziwaag het eens
awas'tal ware het
awel avvekoatnou slimmerik
Azuë roeën z'in Bru:ssel d'aeren in de körfJe legt dat onvoorzichtig neer
azuuë zèen we / zèemen nie getraatdat hebben we niet afgesproken
Ba 't'n doët, jott'ndoëtNee, dat is niet zo
bae den duvel te biechten goaniets vertellen aan een onbetrouwbaar persoon
bae zèen'n schabbernak pakkenbij zijn kraag vatten
Bagadet [bepaald sierduivenras]Erg opgedirkte vrouw
bakkendoe(n)Ik toch niet
bedorven strontverwend nest
begint doar moar oan, goat er moar oan stoanga er maar aan staan
Begod (nogoantoe)Bij God (nog aan toe)
belangeniebij lange na niet
ben ekikben ik
bescheten kommiesseonaangenaam bericht / taak
binst da 'kikterwijl ik
blaet'n, schrieënhuilen
bloas mène zak opje kan me de pot op
BoamesweerGuur herfstweer (`Sint-Baafsmisweer`)
Boerke Noasslimmerik, uitgeslapen mannetje
boezjeerd'au nieblijf onbeweeglijk zitten
boezjeerd'au nieverroer je niet
boksken springenhaasje over spelen
bözze gevenvan katoen geven
d' amuzeleutgeniet ervan
d'es 't zelde / zel(f)stedat is hetzelfde
d'es aa niës (nies)dat is allang bekend, dat is oud nieuws
d'es alomdat is een omweg
d'es e pak beterda's een stuk beter
d'es klaen bierda's peanuts
d'es lank leenda's lang geleden
d'es plat VlamsIk zeg het je klaar en duidelijk
d'es sjieken toebakdat is uitstekend / luxueus materiaal
d'es uit'n tèed van de Romèen'ndat is heel oud / uit de tijd van de Romeinen
d'es vanaegen, hédat spreekt vanzelf
d'es zèen lank levendat is zijn favoriete hobby
d'es zjustdat klopt
d'n dieren tèed inbringente veel geld uitgeven
d'n Dötsde Duitsers
d'r es giën uis mee 't aug'n / aag'nje kan er niet mee samenwerken
d'r es miër dan iën koe die Bloar iëter is meer dan één hondje dat Fikkie heet
d'r gieën doekskes omwinn'nde waarheid niet verbloemen
d'r nie oan / over uit kunn'nhet niet begrijpen
d'r vanonder gemuisder tussenuit geknepen
d'r was giën'n onder was geen kip
d'r zit een vlieg oan de lamp, 't zal er goan stuivener zwaait wat
d'r zit iet in zèen'n neushij heeft bepaalde grieven
d'rvan verschietenervan opkijken
da 'emmek gèer'ndat vind ik lekker
da bèet in mèen billedaar heb ik zin in
da doe roardat voelt gek aan
da kost stikken van mensenda's erg duur
da kund'op oan buik schrèven / schrèeft da moar op oan buikdaar hoef je niet meer op te rekenen
da ma(r)sjeer nie, 't affeseert niedit werkt niet, het gaat niet vooruit
da pak maedat ontroert me
da schild' een vesthet is een stuk warmer / kouder
da zèen lappendat is nogal wat, dat is wel erg
Da ziede (gae) van 'ierDat kun je op je vingers natellen (ook: dat doe ik gewoon niet)
dags doaropde volgende dag
dags nar/noardaags na
dat-tje nog kost sprekenindien hij nog in leven was
de bende Verstuyft [beruchte bende na WOI]een drukke groep mannen
de kat zit in derloezje , tes ruzz'instratjenonenigheid in het gezin
de mu:ssen vall'n van 't dekde mussen vallen van het dak
de pap in de mond krèegenhet op een presenteerblaadje aangereikt krijgen
de paster prik gieën twieë kieër vur 't zelde geldEen beetje vervelend dat ik het nog eens moet herhalen
De paster zèen sleppen droagenMisdienaar zijn
de seskes / ka seskes krèegende stuipen krijgen (fig.)
de Verwoeste Gewestenpuinzooi
de zot verjaugenzwartepieten (kaartspel)
deeranzjeert et niestoor ik / storen we niet
der es nievers giën platser is nergens plaats
der stoat e zwert kruis op oa vurruëfdje bent aan het liegen
der zit iets in zèen'n neus, d'r zit een scheet verkiërder zit hem iets dwars
die oan 't potjen zit, lektcorruptie is er altijd
dik over dunrechtdoor
doar ben ik wa tegenkommendaar heb ik wat beleefd
doar es gieën zalf oan te strèekener is geen kruid tegen gewassen
doar kunde gae nie(d) aon tippendat niveau haal jij helemaal niet
doar kunde nen boer mee van zèen pèerd sloandat is erg hard (m.n. betreffende voedsel)
doar zèede goe mee bestelddaar ben je mooi klaar mee
doe 't liecht is oan, doe de lamp is oandoe de lamp eens aan
drinken gellek een koe schuuën watterveel drinken
duur de komprenuur (`flamingisme` Fr. dur, comprendre)traag van begrip, een mening of feit niet willen aannemen
e pèerd zèene rug uitetengeweldig veel kunnen eten
edde vaukluiz'nheb je slaap
een arken nar zèen varken / een oarken nar zèen voarkeneen aardje naar zijn vaartje
een bisken geveneen kus geven
een bitjen mee ne kiërbeetje bij beetje
een pee stoveneen poets bakken
een scheet in een fleseen storm in een glas water
een vèes los (emm)en; vangengek zijn
ei eet 'dnuuëgen afgeschoteneen flink succes boeken
elk overantieder om de beurt
en si en la (mogelijk en ga zo maar door / en dit en dat
er nie van verschietener niet van opkijken
er van onder muizen, vanduuër muizenhem peren
erd labeurzwaar werk
es't er giën belet, mesant da niekan ik binnenkomen
es't nie gebeurd, 't ken nog gebeurendat klinkt niet geloofwaardig
est er giën beletstoor ik / storen we niet
fezelèers zèen dievenfluisteren is onbeleefd
foert!de pot op!
franke tootbrutale mond
g'ad diën'n ne kieër moete zienje had zijn houding / reactie moeten zien
g'et 't goed op, gaaewat denk je wel
g'et bekèeks / bekeksje hebt sjans
g'et ier nie(ts)in de pap te brokken / niets te retteketettenje hebt hier niets in de melk te brokkelen
g'et ier niets te bassenje hebt hier niets te zeggen
g'et oan oard noar / nar giëne vremd'nje hebt het van geen vreemde
gae / ae nep maejij / hij knijpt me
Ge goat achteruit gellek de ziëldroarsJe boekt geen vooruitgang
ge kent 'em van oar noch pluimnet is een onbekende voor jou
ge kunt er au gat nie kiërenhet is er erg klein
ge kunt er au mitje en pitje ne nievvejoar dur wens'nhet is helemaal versleten (m.n. textiel) / die koffie is te slap
ge moe(t) nie zat zèen om te zieëver'nhij kletst onzin
ge moet er oa devuër'n vur doenje moet je er langdurig voor inzetten
ge moet is afkommenkom eens langs
ge moet nie zat zèen om te ziëverenhij / zij vertelde onzin
ge moet'nt op zène schuuet bringenhij is aartslui
ge wit nie (mieër) va wa uur of wa paroche da ge zèetje bent totaal in de war
ge wit va veur'n nie da ge vanachter leeftje bent chaotisch bezig
ge zèet er vet meedaar heb je wat aan (ironisch)
ge zèet gedroad en gesponnen dendiën'nje bent uitgetekend die
ge zèet nog dommer as 't pèerd van Christus / as de boeren van Olen / te dom om de boer'n 't 'elpen te donderenJe bent zo dom als een ezel
ge zie purper en bla van de kaje ziet blauw van de kou
ge zo ne kae 't fel afstruëpenje wil het onderste uit de kan
Ge zo vliegen vangen mee au gat as ge 't op tèed kunt toenèepenJe laat geen enkele kans voorbijgaan
Ge zo(t) ne kae 't fel afstruëpenJe wil het onderste uit de kan
ge zod 'em onziër/ d'absolusse geven zonder te biechtenhij ziet er onschuldig uit
gelèersd en gespuuërdhelemaal klaar om te vertrekken
gellek dammen gezaed (emm-)enzoals afgesproken
geloan gelek ne muilezelzwaar beladen
gezoën en gebroan zittenom de haverklap langskomen
gieën geduren emmenongeduldig zijn
gieën goesting in emmener niet naar talen
gieëne rotte kluitgeen cent te makken
gielegoal in 't nief/nieëthelemaal in het nieuw
giën affèer'n mee en / emmenniet mee te maken hebben
giën'n bal emmengeen rooie cent hebben
gif bözze / allee vuruitzet hem op
gifd'is e pollekengeef eens een handje (tegen kind)
goad'aga isga snel eens
goade-gaega je
goat doarmee te biechtendat gelooft toch niemand die het hoort
goe besteldmet weelderige lichamelijke vormen
goeëd overieënkommenhet goed met elkaar kunnen vinden
groa ne kieërraad eens
groll'n en graëngrauwen en snauwen
gruuëte kluuët'n 'emmenzichzelf overschatten, dik doen
guir slapt gellek de muiz'n in 't meelJullie zijn 's nachts druk in plaats van te slapen
guir zèet gellek de kloons, guir komt as 't gedoan esjullie zijn te laat om mee te helpen
het afterten, schippes zèenvertrekken
iën'n zèen'n neus afbèet'niemand afsnauwen
iet op de maa spellen, bloaskes wèesmaukeniets op de mouw spelden
iets uit de sjiekenbakiets van weinig waarde
iets uit zèen botten sloanerg gevat of grappig reageren
ik 'em 'em moar rezzekes gerakt / getaktik heb hem maar heel even aangeraakt
ik ben commiessen wisten doenik heb boodschappen gedaan
Ik ben gieën drae mal zeven niemieërIk ben geen 25 meer
ik ben gieën sjiek toebak wèerdik voel me helemaal niet fit / gezond
ik ben mee den ond nar 't smesIk zeg liever niet waar ik heen ga
ik betraan 'em vur gieën oarik vertrouw hem voor geen haar
ik goa nar 't schoolik ga naar school
ik goa nar mèen'n nest / mèen'n tramik ga slapen
ik goa out vastagen/vastaugenik ga het afkloppen
ik kaen d'r mèen bedde nie bae moakenik kan er niet de wacht bij houden
ik oo d'n dauver op mèen lèefik was erg bang
ik wör er uuërendöl / uuërendol vandat irriteert mij
ik zal oane kop / oan neus tussen twië uuëren zetten [plagend, tegen kind]Nu moet je wel even doen wat ik zeg
ik zie au al kommenik merk waar je heen wilt (ook: ik geloof niet dat je dat op die manier gaat doen)
in 'n droa agen ( in de draai houden)onnnodig werk verschaffen / tot last zijn
in 'n uitkomm'nin de lente
in 't joar stillekesmet sint-juttemis
in 't snötjen emmenhet door hebben, in de gaten hebben
in de raa zèenvuile nagels hebben
in de vremdenin het buitenland
in euren / zèen'n / uiren bluuëtenin haar / zijn / hun blootje
In Lee zitte slimmereJe doet / zegt iets doms
in rodaazj zèeningereden worden (auto)
in stikken vanieënin duigen gevallen
in't joar stillekesooit
je bent uitgetekend diege zèet uitgekapt dendiën'n
jommer baenieëgaemaar dat heb je helemaal verkeerd
kart noakwart over
Katjen 'uuëgVoetje van de vloer
kek is wie dammen doar 'emmen / 'enkijk eens wie we daar hebben
kek is, kek ne kiërkijk eens, kijk eens even
kennis (emm)eneen lief hebben
klae(n) vözzelklein opdondertje
kokeneten spelenvadertje en moedertje spelen
komaf moakendefinitief oplossen
komen toestuikenonverwacht arriveren
konzjee geven (zèen/eure - )de bons geven
kop of let(-ter)kruis of munt
kreften en klaugenkreunen en steunen, veel klagen
kweste dahet gaat hierom, kwestie dat
kört bij de deurin de buurt
körte mett'n moaken meekorte metten maken met
lammen / lommen da mor / moar doenlaten we dat maar doen
lat de boer'n mor dössenzich nergens zorgen over maken
leven van 'n eemelsen daagratis leven
Lu:ntjen komt om zèen bu:ntjen (sic: omkering t.o.v. SN)Boontje komt om zijn loontje
malgree, malgree boogreeuit alle macht (~iets willen)
manneke min moakendoden, vermoorden
mee aal de chineezn (mar nie mi dendeezn)aan mijn llijf geen polonaise
mee alle bonnuirzorgeloos
mee azuuë een azèengezichtmet duidelijke tegenzin
mee emmenbij zich hebben
mee ieël oan bataklangmet al je toebehoren
mee krot en mot opg'etenalles opgegeten
mee uëgen gellek bollantèernsmet grote ogen
mee zèen klieken en zèen klakken buitengevlogen ( Fr. ses cliques et ses claques)eruit getrapt zijn
mèen 'and es gieën uitangberdwil je dat gauw aannemen
mèen schelf zakt inik liet een boertje
mèen uëre pierrooMij niet gezien
mèen uuëgen stoan nie(d) op mèen gatIk heb alles wel in de gaten
mèene kop sload uëpen / oëpen en toemijn hoofd barst
mèene rekker es afIk ben doodop
mekt auscheer je weg
mi een bitjen tegelèekstap voor stap
mi een stuk in zèen frak / vest / kraug / botten / zèene zjieleedronken
mi gieël aun bataklang / santeboetiek / au pottekarreemet al je spullen/huisraad
Mi Liechtmes est er gieë vrâke zu aerm of ze makt eur penneke waermMet Lichtmis is er geen vrouwke zo arm of ze maakt haar panneke warm
mi pèen in 't ert, mi ertziërmet pijn in het hart
mi zèen klieken en zèen klakken / mi krot en mothelemaal, totaal (over personen)
miër volk as mensengeen bekenden hier
mispakt er au nie oanonderschat het / hem / haar niet
Moar allee (zeg)Ach kom (nou)
Moe'k au nen ellewèt geven, moe'k op oa smoel sloanMoet je een klap
muërke pekiemand die onder het vuil zit
nar de koer / nar achter goannaar toilet gaan
nar de vantjeshelemaal stuk
nar de vodd'n, in stikken vanieënkapot, stuk
nar den buuët goanbevallen
nar den buuët goan, ne klaene krèegen / kuuëpenbevallen (een kind krijgen)
nau en ten, alle moanschèen'n, alf van 'n tèed, baetèen, mi bott'naf en toe
ne fèen'n tieëneen slim persoon
ne fotto trekkeneen foto maken
ne gieël'n endeen heel eind
ne kae kunde nie struëpenvan een kale kip kun je geen veren plukken
ne kamiël / kemel schieteniets doms zeggen / doen
ne klaene kuuëpenbevallen
ne kluuët aftrekkeneen loer draaien
ne pistong emmenvoorspraak hebben door iemand
ne post pakkeneen erge val maken
ne rèeke mens es oardig ( / roar)iemand met veel geld kan er raar mee omspringen
ne schèer doen; binnenpakkeniemand opscharrelen
nem!pak aan!
nem!hier heb je het, pak aan!
nemport wamaakt niet uit wat
nen 'ond mee een 'oeëken opeender wie
nen 'ond mee nen 'oëd opom het even wie
nie goe bae de zèen'nverstrooid, afwezig / dement
nie in 'n aukniet in orde (ook: wat verdacht)
nie mir weet'n va wa uur of wa paroche da ge zèetde draad kwijt zijn
nie weten van wad out pèelen maukenZich (m.n. beroepsmatig) niet kunnen redden
noa emme'k oanu heb ik je te pakken
noa es't mèen'n toernu is het mijn beurt
nog efkes een efforkennog een kleine inspanning
oan de klap geroakenin gesprek raken
oantrek emmensjans hebben
Oasem voelenIemand uithoren
oe iet dahoe heet dat
oe langer oe mieërlangzamerhand
oemoemenouwelke kant moeten we nu op
onder de rössen / de groene zoden liggendood zijn
onder de slets / sloef liggenonder de plak zitten
onder zèen voeten / kluëten krèegenberispt worden
op D'n Iëin Wetteren-Ten-Ede
op de boan zitten, vajazjeur zèenals vertegenwoordiger werken
op de plak kuëpenop de pof kopen
op de vliegerin het vliegtuig
op elk potjen past e schefken / schilkenop ieder potje past een dekseltje
op ieder potjen past e schefkenop elk potje past een dekseltje
op iet / iemand stekenwijten aan iets / iemand
op iet vlassenop iets belust zijn
op ne slag en ne kiëropeens
op oan'n uk zittenop je hurken zitten
op zèen / eur kap zittenop hem / haar afgeven
op zèen effen kommenbijkomen, tot rust komen
op zèen kezze gevall'n / geslegenop zijn hoofd gevallen / geslagen
op zèen kinne kloppenop een houtje bijten
op zéen'n aan trekkenop zijn vader lijken
ost au is een bitjen, avvesseert (au) isHaast je eens wat
over den böstel getraatongehuwd samenwonen
pak noa ne kiërveronderstel nu eens
pierewetten maukenbewegingen maken (ook fig, : rond de pot draaien of gewichtig doen)
Pietjen den duuëdMagere Hein
plansjee gevenplankgas geven
platte tubelekke (fiets-)band
proberen goa meewie niet waagt die niet wint
pu:tje lappenbeentje lichten
schuën van vaeren, vaer van schuënmooi van ver, verre van mooi
slaupen gellek de muizen in 't meelslecht slapen, wakker liggen
spel moaken vandrukte maken over
spel va maukenoverschatten, te hoog opnemen
spilt da mor nar binn'neet dat maar op
stoan schilder'nwachten (staan -)
stoan schilderenniets staan te doen, staan lummelen
stommen ambachtstilzwijgende ruzie
stommen ambacht doenmokkend zwijgen (ook: gebarentaal gebruiken)
t 'alverdraenom half drie
t'alverieën'n, 'n 'alverieën'nom half een
t'alvertwieënom half twee
t'enn'n oasembuiten adem
te post en te pèerd d'r nartoemet grote haast, met alle middelen erheen
tèevet au ne kieërwaag het eens
tegen mèene (zèene, uldere, eure...) meugmet tegenzin
Ten zèemen mee ons ker van 't èesDan zijn we uit de grootste zorgen
tes amen en uiten nu is het genoeg
tes kerremes in dhelleregenvlaag met regenboog
tes mor kammelotiets wat vlug stuk gaat
tes mor platte paponinteressant, flauw
tes ni gielemoal zjusthet klopt niet
tes zjiëver in pakskesonzin vertellen
tes zuue simpel as bonzjoerHet is zo eenvoudig als wat
toernee zjeneralrondje voor iedereen
tot op den bomtot de bodem
trekt au plan moarlos het (nu) zelf maar op
truken van de fuuërachterbaks gedrag
tussen ons gezaed en gezweeg'neen geheim verklappen
twiedde SinksenTweede Pinksterdag
tzwèes in de zakdwarsliggend, zich verzettend
ueg in zèen'n (eur'n) bol / zèen (eur) sterrehoge eigendunk
ueren as tellueren en nog nie uerenniet willen luisteren
uit mèene schietlap, uit mèene wig, mekt auga eens even uit de weg
uitbellenvan de daken schreeuwen
uitgekaptsprekend lijkend op
uitleggen en pitjes tieëkn'nveel beloven / praten zonder iets te doen
uuër ne kieër ier (wa da'k au zeg)luister eens even (naar wat ik je ga zeggen}
va pielong geev'nzich erg inspannen
va ponsjes nar pieloatesvan het kastje naar de muur
van 'n trok leveneen uitkering hebben
van 't 'alverdrae donker, 'alven bakmaar zus en zo
van 't zelde lauken een broekvan hetzelfde laken een pak
van 't zeveste knu:psgat / knuuëpsgat; van talverdraedonkervan slechte kwaliteit
van d'and Gods geslegenperplex
van de regen in d'n dropvan de regen in de drup
van een schuuën toafel kunde nie eteneen vrouw die mooi is is nog geen goede huisvrouw
van lengs omgeleidelijk aan
van oan tek maukenverbaal tekeer gaan
van oan'n neus mauken, opspeel'nprotesteren
van zèen aegenbewusteloos / flauw gevallen
van zèen uëren maukenIemand kwaad / verwijtend toespreken
vandiesseHuishoudelijke chaos
vanèer af oanhelemaal opnieuw
vangen, oan 't vangen zèenze zien vliegen
vèegen noa poasenmosterd na de maaltijd
verlieëd au nieverveel je je niet
verrompeldegerimpelde (bv. appel), verfrommelde (m.n. kleren)
veur 't lapken aan / agenvoor de gek houden
voegd ougedraag je
voegd'aupas je een beetje aan
vur de pinne komm'nop de proppen komen
vwalla sih (awel -)Daar heb je het / zo zie je maar
wa let er auje loopt er toch geen risico mee
wa moed'emmen, wa moed'enwat moet je hebben
wa moek doen, wa moenek doenwat moet ik doen
wa stikte gae nou uitwat doe jij nou
wa stikte gae uitwat ben je aan het doen
wa vur iën'n, wa vur ne ~wat voor een ~
wa zèede gae tegenkommenwat is er met jou gebeurd
wa zèede va(n) zinswat ben je van plan
wacht op d'n duuëvel zèen duuëd as-tje nog nie ziek (en) esdaar kun je nog lang op wachten / je moet geen valse hoop koesteren
wacht op den duuevel zèen duued as-tje nog nie ziek 'n esje kunt wachten tot je een ons weegt
wad 'edde doar oanwat heb je er aan
wad edde gae geetenwat is er met jou aan de hand
wad-est er, wa schilt erwat is er aan de hand
we staon, we stommenwe staan
wegen gellek ne duuën 'ondzwaar wegen, moeilijk te tillen / dragen
wellekom, wellekom, lieve meirt da ge mi mei noar 't graf nieën veirtWelkom, welkom lieve maart, dat je met mij naar het graf niet vaart
wellekom, wellekom, lieve meirt da ge mi mei noar ' t graf nieën veirtWelkom, welkom lieve maart, dat je met mij naar het graf niet vaart
wiens manneke zèede gaaevan wie ben jij een zoontje
witte gae da nieweet je dat niet
witte gae waweet je wat
witte-gaeweet jij
wittentaa/wittentalweet je het al
wittentnogherinner je je dat nog
wo(r)veur(n) da(-dde) den, vurwa da den, waarom da tenwaarom dat dan
woar alde/oalde da nou uithoe kom je daar nou bij
woar bennek noa mee getraadwat heb ik nu aan mijn fiets hangen
woar den / tenwaar dan
woar es mèen dingenwaar zijn mijn kleren
woar hedde da vur vandoenwaar heb je dat voor nodig
woar zèede noar op schok / woar goade noartoe / woar godde nartoewaar ben je naar op weg
z'ee brauk, z'ee stikkenze heeft (mechanische, bv. met auto) pech
z'ee, z'eezae, 'z'eesezaezij heeft
z'ee't in 't snotjenze heeft het in de gaten
z'eed eur een kriek gelachenze heeft het uitgeschaterd
Z'es nar den buuët gewist / ze kom van den buuët / hee ne klaene gekocht [baby's werden door een boot over de Schelde gebracht i.p.v. door de ooievaar]Ze heeft een kind gekregen
z'es teeg'n nen büm geluuëpen / z'eed in 'n appel gebeet'n / es in poziesseZe is zwanger
z'oot er eur buuën'n op te wieëk gelaaedze had er op gehoopt
zae es de siegaarzij heeft alle pech
ze geve schuë weerer wordt mooi weer voorspeld
ze goa 't nie lang miër trekkenhaar einde nadert
ze kek(t) nar auzij kijkt naar je
ze moet nar den buuëtze is in verwachting
ze roepen d'rovermen is er vol lof over
ze was op eur tieën'n getert / getortenze was beledigd
ze/ae ee eur/zèen kap over d'oag geruuëd/geroeëddie non / pater is uitgetreden
zèede nou 'iëlemoal / gielegans op aune kop gevallenben je nu helemaal gek geworden
zèede-gae zot gewörrenben je gek geworden
Zèen 'ann'n zèen betingeldHij kan niets met rust laten
zèen / eur lep trekkenpruilen
zèen / euren bong gevenontslaan
zèen bedde bei maukeniets of iemand bewaken
zèen kas / bözze afdroanzich afbeulen
zèen kazakken droansterk van opvatting of partij veranderen
zèen kerre kieërenvan mening veranderen
zèen pèere zienafzien
zèen plan trekkenniemand nodig hebben (zich zelfstandig weten te redden)
zèen schip afkuis'nweggaan, ervandoor gaan
zèenen tetter roerenhet hoge woord voeren
zeenummen 'emmennerveus, ge- of overspannen zijn
zegge't aga iszeg het eens gauw
zèn 'ann'n zèn betingeldhij is altijd aan het frunniken
zet au op au poepGa zitten (tegen kind)
zet au op aun' ukhurk even
zjust intedsnet op tijd
zoagt tegen au pitjen, 't es famielle van auhou op met zeuren
zondag, werkdag, uëgtag, liëgtagop om het even welke dag, voortdurend
zondag, werktag, uëgtag, liëgtageeuwig en altijd, om het even welke dag
zoo'k-will'ek-jaa'k(, telt de stiënen ewa vur mae / vur mèen voeten)Op zijn dooie akkertje
zu / zuuë duuëd as ne pierzo dood als een pier
zu / zuuëplat as een vèegzo plat als een dubbeltje
zu ziek as nen ondhondsberoerd
zu: zwert as een scha / as muërkes kluëten / as mollekes kluëtenerg vuil / zwart
zuë aad as de wig nar Ruëmeerg oud (m.n.: oud nieuws)
zuë onnuëzel as dat gruët estotaal belachelijk
zwoaren toebakstevige kost [fig. + lett.]

2459 woorden

-men (bv. kommen, goamen, zèemen..)we (in vragende werkwoordsvorm)
-tje (bv. komtje, istje)- hij (na vragend werkwoord)
'affelhandvol
'agen / 'aan, 'aagd'n, g'agen / g'aanhouden
'alfzèegatslecht afgewerkt, stuntelig
'alsdoek, sjalsjaal
'alvelingsmin of meer
'alvelingsgedeeltelijk, zus en zo
'alvoest [half augustus], 'alvust, onzlievra'emelvèertOnze Lieve Vrouw Hemelvaart
'andaug, 'andaaghouvast, gevest
'ekkenhek
'el (d'el)hel (de hel)
'em afkappengaan zitten
'em afspelenmasturberen
'em avventuren, daervendurven
'em(meken), lèevekenhemd(je), singlet
'emelhemel
'emmen, ik oo, ik em g'ad;
'k 'em, g'et, aae ee(t), wuir (wulder) 'emmen (en), guir (gulder) 'et, zuir (zulder) 'emmen (en).
hebben, had, gehad
'eurhaar (bez. vnw.)
'istoreverhaal, geschiedenis
'n 'AltDe Halte (Station Serskamp)
'n aande oude
'n dantiestde tandarts
'n doet, 'n doettoch niet
'n ieënigstenenige (de -)
'n uitkomm'nlente
'oarhaar (hoofd-)
'oashaas
'oeëkenhoedje
'outen spellewasknijper
't Aat Dörphet Oud Dorp [tot 1870 dorpscentrum bij Paddenhoek]
't alvenin het midden
't alvendeurdoormidden
't deesdit
't doet, 't doettoch wel
't enn'naan het eind van
't enn'neind (aan het - van)
't flissèenjicht
't landveld (het -)
't liechtlicht, lamp
't mezziekfanfare
't ruë liechtverkeerslichten, stoplicht
't Schelde (o.)Schelde (de, v.)
't speenaambeien
't ulder, 't uirdat van jullie / van hen
't verschotrugpijn
't vertrek, 't 'uizekenwc / toilet
't vertrek, 't 'uizekentoilet, WC
't zelde, de zeld'nhetzelfde, dezelfde
'uuëf(d)pèen, koppèenhoofdpijn
('em) ambeterenlastig vallen, (zich) vervelen
('t) alverwegenhalfweg
('t)veftigvijftig
('t)viërtigveertig
(a)gaaspoedig, gauw
(allem)oal (baieën), aal baieën, allegoarallemaal (samen)
(b)oeresjansstom geluk
(bier-)bak(bier-)krat
(den)deez'ndeze
(den)dieën'n (m), (de)die (v)die (aanw. vnw.)
(e-)warnietwaar
(e-)warhoor
(em / eur) voegen(zich) aanpassen
(g)roan, groad'n, ge(g)roanraden
(groan-)meulen(graan-)molen
(im)permeabelregenjas
(in 't putjen) stuikenknikkeren (in een kuiltje)
(schoenen-)blink, schoensjminkschoensmeer
(uit-)broeën(uit-)broeden
(zieë-)sletsenpantoffels (plastic -)

A

a(lle)moal achteriënop een rij (- na elkaar)
aa mertrommelmarkt
Aa pekenoud mannetje
aa vraken, aa mitjenoud vrouwtje
Aad'nèer'n, Oud'nèer'nOudenaarde
aaehij
aaekeleikel
AagemOudegem
aal (bv. `ge meug 'et aal 'emmen`)alle(s)
aalz(e)leven, attèe(d), altèe(d)altijd
aamannekesuisbejaardenhuis
aarloezehorloge
aarloezjehorloge
aarsouders
aarwetsouderwets
aastraaeroudstrijder
aat, 'n aanoud, de oude
achterieën, binnekörtbinnenkort
achternoa(r)doennabootsen
achternoennamiddag
achteruitdèezenachteruitdeinzen
achterwèersoverachterover
achterwetsoverachterwaarts, achterover
achttienste, achttienst'nachttiende
ae(-dool, -duër)ei(-dooier)
ae(-kes), baebah
aekeseitjes
aerekoekomelet
aeren, (tegen kinderen:) tiekenaekeseieren
aermarm
aermarm(zn.)
Aerme KlèerenArme Klaren
aermoearmoe
AerpErpe
aerterwt
aertesoeperwtensoep
aerven, aervde, g'aerfderven, erfde, geërfd
aeschelpeierschaal
aewiet, 't wiet van een aeeiwit
afbollen, het afbollenwegrijden
afböstelenafborstelen
affel, naugelbuik, nauvelbuiknavel
afgang(k), schèeteraediarree
afkommenlangs komen
aflutsenaftroggelen, ontfutselen
afrèezen, afslerenafglijden
afroanontraden
afroeën, neersmèetenneergooien, deponeren
afschoepenbietsen
afsloanslaan (in elkaar -)
afsloan, sleeg / sloeg af, afgeslegen / afgesloanafslaan
afstraentegenin gaan (in gesprek)
afterren (het -)aftrappen, weggaan
aftrekkenontkurken
agaasnel, gauw
aggrafkennietje
ajuinui
akenoudje
al onderlangs onder
albieterscheidsrechter, arbiter
alderandeallerhande
alderbestenallerbeste
alderlieëlekstallerlelijkst
alderschu:nstallermooist
AlderzielenAllerzielen
alieër, vurdaalvorens
allee / overluepoverloop
allee ee retoerheen en terug
allegelèekniettemin
allieënalleen
allins nie, allis nieniet eens
aloamgereedschap, alaam
aloam, griëdschapgereedschap
alom goan, nen omwig moakenomweg (maken)
alovernander'ndagom de andere dag
AlstAalst
alteroaseemotie
alvendansabondance (bij sommige kaartspelen)
alverieën, alvertwieë enz... tot alvertwalfhalfeen, halftwee enz...
amballerenverpakken
ambetanteriklastig persoon
ambeterenergeren, vervelend zijn
ambrasonenigheid, ruzie
ambras. boel, mot, lagèer, bagaarruzie
ambriaazjkoppeling [auto]
ametsper toeval, soms
ammortisseurschokdemper
amoal, allemoalallemaal
ampassantondertussen, in één moeite door
angaarloods
ankschap
annewuit'nVlaamse gaai
annonsadvertentie
antreneer'noefenen, trainen
antreneuzeanimeermeisje
AntwaerpenAntwerpen
aonbroanaanbakken
appandisietappendicitis
appelblaziëgroenappelblauwzeegroen, onbestemde kleur
appeltrotappelmoes
appetèetelekaantrekkelijk
ardi (Fr. hardi)vasthoudend, ambitieus
arduinhardsteen
arlekengharlekijn
arranzjeer'nregelen
asals
asrans(e), aschrans(e)verzekering
assansuir, assanseurlift
assekröskenassenkruisje
assestieënbetonsteen voor snelbouw
astrantvrijpostig, brutaal
astrantonbeschoft
auuw, jouw
au, oan'njouw
au(n)roanaanraden
au(w), oetsjewaeauw
aughaag
augelhagel
augel'nhagelen
aulaba ( Fr. o là bas)hola
aumerhamer
aupaap
aupenotjenpinda
auverhaver
auvereg(t)sandersom
auvermouthavermout
avaer, avaergelèek, omtrentongeveer
avrong ('n -)omgeving (de -)
avvekoatadvocaat
avvesseer'nvooruitgaan
aweer, weeraaalweer
azuë es't of 't es azuëzo is het

B

b'alvenbehalve
baagrondbouwgrond
baalekbesmettelijk
baanbouwen
baarsjokbumper
baarvelo, manneveloherenfiets
babbeluut, luttikaramelsnoepje
baergberg
BaergemèessenBergenmeersen
baervoetsblootvoets
baevurbieëldbijvoorbeeld
bagaar, ambrasheibel
bagaar, lagèerdrukte, gedoe, ruzie
bak, priezonggevangenis
bakkendoe(n), jokkendoe, baenieënik, nieëkik toch niet
ballatummarmoleum
bandopnemerbandrecorder
banieëgaenee, wat denk je wel
baniënik, nieëk, jokkendoeik niet
bankvèesbankschroef
bann'nbanden (bv. auto-)
bantjenbaantje, weggetje
barenbaren (kinderspelletje), golven
barieëlspoorwegovergang
basjzeil(stuk zeildoek)
basjhoes
basjkenregencape
basku:lweegschaal
bassenblaffen
bassing, waskomteil
bataklang, pottekarree, reutemeteuthebben en houden
bataklang, pottekarree, santeboetiek, bazaarhuisraad
bavet, zieëverlapslabbetje
baxterinfuus
bazaarwinkel van sinkel
be(r)st(en)barst(en)
bedörvenverwend
bèeraal, gier
bèermannetjesvarken
BèerlèerBerlare
bèerloëtenaalemmer
bèesschommel
bees (beezeken)bes(je)
bees (bezeken), bisken, bezekeskus(je), kusjes
bèesjbeige
beewig, beevoartbedevaart
bèezenschommelen
begankenistoeloop
beginn'n, begon (begost), begostbeginnen, begon, begonnen
bekan, bekast, ostbijna
bekèeken (bekekt oa)bekijken, opnemen (bekijkt je)
bekèeks, bekeksbeziens
bekkengolven (van haar)
belga(munt-)drop
belleken trekbelletje lellen
benaenbenijden
beniedbenieuwd
berdhouten plaat
berd (uitang-)bord (uithang-)
beroestverroest
berrekenplankje, bordje
besanten, messantenhinderen, tot last zijn
betoal'n, afdokken, lammerenbetalen
betoepenbedriegen
betraupelekbesmettelijk
betrauvenbieten (voor vee)
betuuëgenbetogen
beulingeningewanden
bevrozen, vervrozenbevroren
bezaaen (van -)opzij (van -)
bezenkussen (ww.)
bezetsel, bezettingpleisterwerk
bezigenlenen, gebruiken
bezörgdbezorgd
bezörgenbezorgen
bidden, lezenbidden
biebij
biedon(g)bus (bv. jerrycan, drinkfles)
biedonggasfles
bieëtelbeitel
biek, stilobalpen
biëkenschattig kind / erg heldere knikker
biekörfbijenkorf
bieldekenprentje, bidprentje
bieldekenprentje
bieldekensboekstripboek
bielding ( building)flatgebouw
bieljaarbiljart
biënbeen
biënbieden
biënaarbeenhouwer
bierkartjenbierviltje
biëstbeest
biestjenbeestje
biëtenbieten
binnenpakkeneen scharrel opdoen
binst / binst daterwijl
bisken (biskes geven), toot(en)kus(sen)
bitjenbeetje
blaa stieënarduin
blaa(t)blauw
blaan, de blaaeliberalen ( blauwe)
blaaselblauwsel
bladjenblaadje
bladjes (een boeksken -)vloei (voor sigaretten)
blaen (bloeëblaen)blaar (- met bloed)
blaffetuur, zunnebloarvensterluik
blage(u)renbluffen
blageschelpt'nblauwgeschelpte (duif)
blageurbluffer, opschepper
BlankenbaaergeBlankenberge
blekkenbluuëtpoedelnaakt
blendblind
blenn'nblinde
blieëkgrasveld
blieëkschèeterbleekneus
bloarenbladeren
bloasblaas
bloas, bloaskoakverwaand persoon (blaas)
bloëd (extra lange oe)bloed
bloemkuuëlbloemkool
bloën (oe + doffe e)bloeden
bloende (grote salami
bloknaugelvierkante spijker
blom(-me)bloem
blompetattenloskokende / bloemige aardappelen
blompotbloempot
blomsuiker, impalpabelpoedersuiker
bluts. butsdeuk
bluuëtbloot
boal(jute) zak, baal
boaljute zak
boal, goasvliegdaas
BoalegemBalegem
boamesweerslecht weer (sint-baafsweer)
boardbaard
boarenbaren (bevallen)
BoasruëBaasrode
BoeëgemBoeygem (wijk in Serskamp)
boefhaas (als in ossehaas)
boefferberoepsmilitair
BoefkortletSpieringkotelet
boekstok (kaarten)
boekeeboeket
boekskentompoes / millefeuille
boekskentompoes
boelbonje
boëmerzigeuner
boeresjansstom geluk
boernboterroomboter
boezjeer'nbewegen, zich verroeren
boezjeer'nverroeren
bokallekenbokaaltje
bokkenmokken
bokoalvoorraadpot
boktandkies
bombodem
bombiehommel
bommekenrotje
borduurstoeprand
botsottoosautoscooter
botten, loarzen, lèerzenlaarzen
botteram, bootboterham
bottien'nhoge schoenen
braaënbreien
braar(-ae)brouwer(-ij)
brakbarak
brann'nbranden
brasseleearmband
brauk, stikkenpech (mechanische -)
brauk, stikkenautopech
BraukelBrakel
brèezel, mèezel(ink)kruimel
brembeesbraambes
BrenbeekBruinbeke
brewet (kruiwagen (voor vloeistoffen en zand)
brieëdbreed
brieënsmeren (boterham)
briegang ( Brigand)durfal, drieste kerel (ook ironisch voor drukke jongen)
briek, bakstiënbaksteen
briekaljonggemalen baksteen
briekeeaansteker
briekoleer'nknutselen
briekoleurbeunhaas, knutselaar
brielkrèem, briejantienebrillantine, haargel
briën (nen ~)stevig gebouwde kerel (`een brede`)
bringen, brocht, gebrochtbrengen, bracht, gebracht
brittell'nbretellen
broanbraden
broddeln, knosselen, briekoleer'nknoeien (als vakman)
broebelenborrelen, opborrelen
broebelen, brabbelenbrabbelen
broejongkladblok
broltroep
bronsjiet kroniekchronische bronchitis
broszero, nul
bros(-ken)stekeltjeshaar (kort), bebophaar
Bru:ssel (halflange U als in Bruxelles)Brussel
Bru:sselèer, kiekefretterBrusselaar
brugskenbruggetje
bruuët, bruuëkenbrood(-je)
bu:lletengschoolrapport
bu:ntjenboontje
bu:sjkerststronk
bu:skotjen, wachtkotjenabri
buchttroep, rommel
bucht, brol, annekesnest, mikmakrommel, troep
buggie, poessetwandelwagentje
buitenwipperuitsmijter (in nachtleven)
bukpèen, bekpèenbuikpijn
burlenloeien (v. koe)
burremiëster, berremiësterburgemeester
bussel; bu:sselbundel
busselken; bu:sselkenbundeltje, plukje (stro, hooi...)
buuëg, boogboog
buuëmboom
buuëmgoard, bogoardboomgaard
buuëmschö(r)sboomschors
buuënboon
buuërboor
buuërenboren
buuëtboot
BöstBurst
böstborst(-kas)
böstbolborstbol (Wycam's ~)
böstelborstel
böstkasborstkas
bözzescrotum
bözzebeurs

D

d'Aa Belgende Oude Belgen
d'es vanaaegenda's evident
d'n troeplegerdienst
d'uir, d'ulderhun
daadauw
daaermslang (kunststof -)
daermdarm
daerpel, dörpeldrempel
DaerremonneDendermonde
dag, daugendag, dagen
daguuruurloon
dalplavuis
dalstoeptegel
dammevelodamesfiets
darzjust, dorzjustzoëven
daugduw
daugenduwen
de miedieBrussel-Zuid
de nourBrussel-Noord
de VlandersVlaanderen
dedderdril
deegoetantweerzinwekkend, afstotelijk
deekapottabelcabriolet
dèen, dèemhertsleer
dèesseldissel
dèèssendagdinsdag
dek, daukendak, daken
dekoroassedecoratie
dekpennedakpan
demarreer'nplots versnellen, (proberen te ) ontsnappen (in wielerwedstrijd)
demster'ndonker worden
DenderlieëDenderleeuw
dertienstendertiende
desteldistel
destrewerenvernielen, ruineren
deur 'emmendoorhebben
deurbèeten, durbèetendoorbijten
deurterrendoortrappen
deurterren, zot kommen, ne slag van de meulen krèegengek worden
dichtagen, toeagendichthouden
dieëlndelen
dieksjonèerwoordenboek
DiepestroatDiepestraat (oude naam Brugstraat-N.
dieplomdiploma
diepooopslagplaats (fig. ook: honk)
diepoohonk, pleisterplaats
dierduur (niet goedkoop)
diesku:ssediscussie
dikke(l)sdikwijls
dikken tiëngrote teen
dingen (zowel als enkelv. als mv. gebruikt), kliërenkleren
djampelntrappelen (met name in natte ondergrond)
djuirgoeiedag
doardaar
doar res, durrés, doarzju:stdaarnet
doarmeevandaar (reden)
dobbeltuuëp, tobbeltuuëpsamengedrukt
doefbenauwd, klam (weer)
doef, lafzwoel (van weer)
doening(k)eigendom
doktoordokter
dolduizelig
dollekenspitsmuis
domgoawigdomweg
domprook(-walm)
dompelèerstakker, sul
donsde onze
dool, duuërdooier
doppenstempelen
dordeurdaardoor
draedrie
draepikkeldriepoot
drappoovlag
drets, kwak, kwekkwak
drevelen (drevelèer)heen en weer lopen (loper)
driëgendreigen
drietsensprenkelen
drinkgeldfooi, zakgeld
droa(n)draai(en)
droaddraad
droagbèer, droagboardraagbaar
droagboardraagbaar
droalingsdraaiend, met een flinke bocht
droalu:s, droalusdraaierig
drummendringen
druppel(ken), ne körtnborrel(tje)
druuëgrekdroogrek
druuëgzwierdercentrifuge
druuëmdroom
drümendromen
Du:lstHulst (wijk.straat in Wichelen)
duegèerndolgraag
duës (du:sken)doos(je)
durdoor
durnéves(t)ernaast
durwiekt, deurwiektdoorweekt
dutssukkelaar, ook: sukkel, domkop
dutsgehandicapte (m.n. geestelijk -)
duts (m.n. geestelijk -), gebrekkigengehandicapte
duuëbieldeken, duuëprentjenbidprentje
duuëbrief, raabriefoverlijdensbericht
duuëddood
duuëdopdoodop, doodmoe
duuëdskopdoodskop
Duuërgoan, durgoanPlaatsvinden
duzend, du:stduizend
dwaaergdwerg
dwaeldweil
dwèe(r)sdwars
dwèes, bokkigkoppig
dwoas, malluuëtigdwaas (bn.)
dzjokkeleuren (ravotten
dörsen, dössendorsen
dörsmeulen, dösmeulendorsmolen
dösmeulengraandorser
döstdorst
DötsDuits
DötserDuitser
DötslandDuitsland

E

eegeg
eegde, egeg
eegeneggen (ww.)
èerdeaarde
èerinkharing
èesijs
èeskas, frigokoelkast
èeskotslede

E

eet'n, boeffen, fretten, biekeneten
eetn, aat/ittn, geteneten, at, gegeten
eetplatseetkamer
èezel'nijzelen
èezerewigspoorweg

E

effenafwerkelijk
effenaftotaal, in één woord
ekkelèer, akkelèerstotteraar, hakkelaar
ekkelen, akkelenstotteren, hakkelen
ekketekkenkibbelen, hakketakken
ellefsten, elfdenelfde
elletriekelectriciteit
elletriekdroadschrikdraad
elletriekstoakelectriciteitspaal
em geboarendoen alsof, veinzen
embrajerenontkoppelen (auto)
emellichten, weerlichtenbliksemen
en/emmen, oo, g'adhebben, had, gehad
enkelgeldwisselgeld, pasmunt
ennekesnest, annekesnest [vgl. Vlaamse Gaai = annewuiten]warboel, huishouden van Jan Steen
enshands (voetbal)
epsham
erdhard
errebeesaardbei
erten, ertesharten (kaarten)
ertziërleed
es-tjeis hij
essekesvarkenshersenen (gebakken -)
euning(k)honing
expèerexpert
expour (exporken), piels(ken)pils(je)

F

faarkoplamp
fakteurpostbode
famiellegezin
famielle, famieldefamilie
favrieën ( bakkebaarden
fèenfijn
fèn'n tieënslimmerik
fezelenfluisteren
fibbrewoare, fivvroarefebruari
fielmfilm
fiëstfeest
fisbunzing
flaateflauwte
flawèenkussensloop
fleurus, fleurispleuritis (longvliesontsteking)
fleusstraks
fliek, nen blaaenpolitieman
flissènjicht
floewazig
floerfluweel
flosjkwast (kermis)
flossenaaien, knuffelen
fluitnier, wepswesp
fluwèensteenmarter
flötjesmelkmagere melk
foefsmoes
foefelèergeniepig persoon
foelfout (bij voetbal)
foertkan mij wat schelen
foertde pot op
forsbal(-len)biceps
forsballenbiceps
fottofoto
fourchet; verketvork
frakjas (overjas, mantel)
frakkendroar, frakkenkieërderwindvaan, iemand die anderen naar de mond praat
fransipanfrangipane
frengrem
frengenremmen
frettenvreten
friekandongvleesbrood
frieskoijslollie
frietketelfriteuse
frigoboxkoelbox
frottenhard wrijven / proppen
frottenfrommelen
frottenwrijven
fulloervelours, fluweel
fwietlekstroom

G

g'etengegeten
gaa, agaagauw
gaa(n)gouden
gaadgoud
gaae (mv. guir / gulder)gij
gaasgas
gabbe (vgl. E. gap)wond
gae(r)stgerst
gaetgeit
gaffelvork (gaffel)
galèerellende
galetklap, slag
galferenlachen (vet ~)
galferendom lachen
galjaardeugniet
galjaarforse of drieste man
galjaarkanjer
gardeboespatbord
garsongober, kellner
gas planchéplank gas
gatlekkerslijmerd
gaupergluurder, kijker, gaper
GauvereGavere
gazeviergasfornuis, gaspit
gazonggrasveld, gazon
ge(v)en, ik gif, ik gaaf, ik em gege(v)engeven
gebe(r)st'ngebarsten
geboarenveinzen
gebrekkelekgehandicapt
gebruineerde petattenaardappelen, gebakken -
gebruinneerde petattengebakken aardappelen
gebuurbuurman
gedoenpand (m.n. vrijstaand), woonhuis met aanhorigheden
geduld, pasjensegeduld
gèelgeel
gèere(n) zienhouden van
gèerngraag
gèernoartgarnaal
gekapt (ook: gemoalen ~)gehakt (gemalen vlees)
geklutst ae, aereklutsroerei
gekwetstengewonden
geldbal(-len)
gelekzoals
gemachtmannelijk geslachtsdeel
gemi:nt'nuisgemeentehuis
Gent'nèerGentenaar
geplektbesmeurd, onder de vlekken
gepresseerdgehaast
gepsgesp
geraktaadhersentrombose
geraktaadberoerte
geramtegeraamte
geregeldspek
gerieëd, grieëgereed, klaar
gerieëd, grieëklaar, gereed
gerinneweerdfailliet, verwoest
gerrespleet
gerrereet, kier
gerreveertaangekomen
geru:kt (vliës)gerookt (vlees)
ges, gresgras
geschaloteerdverwond
geschranktin een alternerende orde gerangschikt
geschranktom en om
geschranstom en om
geskantberm, graskant
gesmasjien, gesmoargrasmaaier
gesmuuërdmistig
gespolgraspol
gestript, mee / mih stripkesgestreept
gevraugdgevraagd
gewèergeweer
gewoarwörr'n, voel'nvoelen
gewu:ntegewoonte
gezaaedgezegd
gezoeën epsgekookte ham
gezoën / gezuën / gekokt' epsham (gekookte -)
giedongfietsstuur
gieëlheel
gielegans, gielegoal, grat, ieëlemoalhelemaal
giën'n iën'ngeen enkele
Giërarsbaaern, GieroarsbaaernGeraardsbergen
giester'ngisteren
ginterdaarginds
ginter, ginderginds
glas, gloazenglas, glazen
glaz'nierlibel
goamengaan we
goat-sjegaat hij
goeëdgoed
goeëngoeie
goeëndag, djuirgoeiedag
goesdieëlaalmoes (''godsdeel'')
goesting (emmen)trek (hebben)
googel'n, guuëchel'ngoochelen
graagrauw (kleur)
graa papierinpakpapier (bruin -)
graalekgruwelijk
graalek, aergerg ( helemaal niet zo best)
gradop en top, helemaal
grauvengraven
grep, zjepgoot
grieks bruët (is niet Grieks maar Brussels `bruut van de grecht`)pain à la grecque
grieldetraliewerk, grille, hek
grielde, griejjehekwerk
groëgroei
groeëngroeien
GroefstroatGroevestraat (thans: Statiestraat)
groëngroeien
groenselgroenten
groenselgroenvoer
groes. luëfloof (van groenten)
grollengrommen, mopperen
gruuëtgroot
gruuëte kuisgrote schoonmaak
guir / gulder, uir (bez.)jullie
guuëzengozen, gutsen

H

hoe d (extra lange oe)hoed

I

ieëk(en)eik(en)
ieëkuuërneekhoorn
ieëmeremmer
ieënéén
ieënigsteenige, enkele
ieërlekeerlijk
ieëst(e)eerst(e)
ieëtslim
ieët, (teef:) luëpsgeil, bronstig (hond), loops
iefrajuffrouw
iën'nalfanderhalf
iengtinkt
ientjeneentje
iërlekeerlijk
Iëste Wèreldoorlog, Gruëten OorlogEerste Wereldoorlog
iëstelingenvroege aardappelen
Ietoal'nItalië
ieverst, ieverans(t)ergens
iëwigeeuwig
iëwigaedeeuwigheid
ik oo, gae / ae oo(t), wuir / wulder oomen, guir / gulder oot, zuir / zulder oonhad(den)
ImpImpe
impalpabelpoedersuiker
in de vurnoen's voormiddags
in iëne kiëropeens, plotseling
in poziessezwanger
in zèen / eur / uir / ulder zakken zittende draak steken met
indeeend
indoppenindopen, soppen
infirmièerverpleegster
ingebaade kasvaste kast
IngelandEngeland
IngelsenEngelsen
InghiënEdingen
inox(en)roestvrij sta(a)l(en)
inspannenuitrusten (voorzien van het nodige)
instekeninstoppen
interren, intertenintrappen (ergens ~)
intets, battetsop tijd
isomopiepschuim
isomotempex

J

jaa'k, joa'g, joa'n (joas / joa'sse), joa'm / joamen, joa'g / joaguir, joa'sse / joassuirja (persoonsvormen)
jannewoarejanuari
jèertlinks (tegen paard)
jereminerenjeremiëren
joggendoeëtjij toch niet
jommer. jommerja, ajommerjaja maar
jommerjaja maar
jommerjajamaar
jonge dochtervrijgezelle vrouw
jongeren(jongen) werpen
jongskenjongetje
jonkmanvrijgezel

K

kaakou
kaa plaakoude schotel
kaadkoud
kaapuitkouwelijk persoon
kaatsjoerubber
kabastas (boodschappen-)
kabberdoes(j)kenbordeel
kadeejongen, kleuter
kadrangfietsframe
kae(ken)kei(tje)
kaekopstijfkop
kaerkkerk
kaerperkarper
kaffeekoffie
kaffeebözzekoffieleut
kaffeegruiskoffiedik
kaffeeleutiemand die veel koffie drinkt (en er veel bij kletst c.q. roddelt)
kajietenjanken (v. hond)
kakkenest(jen)jongste (van gezin), Benjamin
kakschool, bewoarschoolkleuterschool
kalantgegadigde
kalantklant
kaliess'noutzoethout
kalkeerpapiercarbonpapier
kallandieze, klandiezecliëntele
kallegrote knikker
kalle, trien, seutedomme vrouw
kallesongonderbroek (m.n. lange -)
kalluitenbloklolly
kamion, vrachtwoagenvrachtwagen
kamionnetbestelwagen
kanadapopulier
kapabelcompetent
kapootmotorkap
kapot. kadu:k, kats(j)eekapot
kappomotorkap
kappootcondoom
kapsuleflessendop
kapusjong, kapkap
karbien(-egewèer)karabijn
karnasjèerboekentas
karottentrekker, karotjee (medisch); sjiekee (bij sporten)aansteller
karreejamgebakje (carré)
karroo (bv. em)geruit (bv. hemd)
kartjenkaartje
kartoes(j)geweerpatroon
kartoes(j), patruuëninktpatroon (v. printer)
kaskast
kasrol, kom, pennekookpan
kassaeboankasseiweg
kassaenkasseien, kinderkopjes
kassement, deurpost, kozzèendeurpost, deur- / raamkozijn
kassonade(licht-)bruine suiker
kastaarkanjer, rakker
kastaarrakker, kanjer
kastaarrakker, deugniet
kastiëlkasteel
katje losverlossertje
katje luuëperstikkertje
katje wigstekers (verstoppertje
katjen 'out (katje hout)boomtikkertje
katjen uuëgvoetje van de vloer
katsenkaatsen
katt'nuëgfietsreflector
katt'nuuëgcat eye knikker
katt'nügreflector
kattejonkkitten
kaukwang
kaumerkamer
kazakkendroariemand die van opvatting / partij veranderd is
keefvogelmand
keefmand (voor duiven)
kèekenkijken
kèeremelkkarnemelk
kèeskaars
kèesroetkaarsvet
keet'n, kete, kettingketting (m.n. fiets-)
keldervaerken, piessebedpissebed
kemel, kamieëlkameel
keperdakbalk
kepernagelspijker (grote -)
ker(-re)kar
kerjeuzeneusnieuwsgierigaard
kerrazje ( doorzettingsvermogen
kerrekollen, schèeregossen [vgl. Fr. caracoles, escargots]wijngaardslakken
kerremel(le), galetharde slag
kérremeskermis
Kest, KaerstKerst
KestagKerstdag
KestoavedKerstavond
keuken, schotel'uiskeuken
keuning(in)koning(in)
kezbuuëmkerstboom
kezzekers
kezzenbuuëmkerselaar
kieëstscheut (aardappel-)
kiekekotkippenhok
kieken, poeldekip
kiekenbillekippenbout
kiekendroadkippengaas
kiekestaalkippenstal
kiekevliëskippenvel
kiend (klae kiendjen)kind (klein -je)
kiendjenkindje
kiendjessuiker, duuëpsuikerdoopsuiker
kiends (zèen), (vangen)dement (zijn)
kienner'n, kiender'nkinderen
kieperdoelman
kiestkist
kikker(-en)tafelvoetbal (-len)
kilometriekkilometerteller
klaa(-n)klauw(-en)
klaekiendkleinkind
klaen, klaener, klenst/klaenstklein, kleiner, kleinst
klampvochtig
klappenpraten
klarkheftruck
klasseurordner
klaugen, kreften, s(j)ikkaneurenklagen
klauver'nklaveren (kaartkleur)
klèerklaar
kleffer'nklimmen
kletsenklotsen
kleur, koleurkleur
klieëd, klieëkenjurk
klieëkenkleedje
klieërewinkelkledingwinkel
klieërkaskledingkast
kloonclown, grapjas
klopperklomp
kloppersklompen
klu:pclub
kluësterklooster
kluiten, ballengeld
kluizenèerkluizenaar
knien(-'n)knie(-en)
knoebelknobbel
knoeselenkel(m.n. -knobbel)
knosselkluwen
knosselèerprutser, beunhaas
knuëpknoop
koadkwaad
koartkaart
koartenkaarten
koaskaas
koaterkater
kobbejaugerragebol
kobboacowboy
koddakfototoestel
koe, mv. koën (oe + doffe e)koe, mv. koeien
koeëvloa, koeëplaaetkoeienvlaai
koejoneren, duvelenpesten
koekenruiten (bij kaarten)
koeken ieërruiten koning (kaart)
koekendamruiten vrouw (bij kaarten)
koekenoasruiten aas
koepongtreinkaartje, coupon, kasbon
koerazjesterkte
koersveloracefiets
koestaalkoeienstal
koffrefaurkluis
koffrefaur ( Fr. coffre fort)achterwerk (ir.)
kokkaacola
kolèrekwaadheid
koltoealleslijm
koltoelijm (m.n. alles-)
kombinèzongonderhemd (van vrouw)
kommèerkletskous
kommèer, gazetroddelaarster, klappei
kommèer'nroddelen
kommen (kwam, gekommen)komen
kommersant, marsjanghandelaar
kommiesseboodschap
kommiessen doenwinkelen, boodschappen doen
kómpaniegroep
kompassemedelijden
konèenkonijn
konentjenkonijntje
konkluzeconclusie
konsoorten (meestal pej.)soortgenoten, vrienden
kontenttevreden / gelukkig
konteverkieërdachterstevoren
kontrèer, in de kontremienetegendraads
konzjeevrijaf, vakantie
koolkenne, koolbakkolenemmer (-bak)
koolmarsjangkolenhandelaar
koolputter, mèenwaerkermijnwerker
kornerhoekschop
kornies(j), dekgootdakgoot
kost, kosten (2e pers. mv.: gulder / guir kost)kon, konden (v. kunnen)
koteeregio
koteraukpook
koterenpoken
kottier, kettier, kartierkwartier
kouskous
kozèenkozijn (v. raam of deur)
kozzenneef (kind v. om of tante)
kozzenkozijn (neef)
krakuitblinker
krakkei (fig.)
krapribcarbonade
krappu:luitschot
kraugkraag
kravven, krafte, gekraftkrabben, krabde, gekrabd
krawietelenonrustig bewegen
krawietelenkriebelen, scharrelen
krebbenbèeternijdas, zuurpruim
krebbenbèeterzuurpruim, moeilijk persoon
kreftklager, jeremiëerder
kreften, grèeven, lamèerenklagen (overdreven -)
kremkerijscowagen
kremmarsjang, kremmekesmanijsventer
kremmeken, kremglas(ken)ijsje
krempapcustardpap
kreveer'ncreperen
kreverensterven van ellende
krewwaugenkruiwagen
kriebelen, kietelenkietelen
kriekkrik
kriestallizeekristalsuiker
kroa(n)kraai(en)
krochensteunen(d ademen), kreunen
krosjeer'nhaken (ww.)
kruinootnootmuskaat
kruisliechtendimlampen
ku:redansspringtouw
ku:rre springentouwtje springen
ku:rre, (dik -): ziëltouw, koord
ku:rredansenkoorddansen
ku:rrekenkoordje, touwtje
kuëken, ku:kt'n, geku:kt / zuën, zuëd'n, gezuëd / zoën, zoëd'n, gezoëd (bv. de muër zuëd'n / zoëd'n)koken, kookte, gekookt
kuiserae, druuëgkuis, nieuwkuisstomerij
kuisvoddepoetsdoek
kuisvraapoetsvrouw, huishoudhulp, interieurverzorgster
kummen, kunnemenkunnen we
kunn'n, kost(kon), gekost(gekund)kunnen
kuuëlmieëskoolmees
kuuëpen, ku:pt'n / kocht, geku:pt / gekochtkopen, kocht, gekocht
kuuërkoor
kwaffeurkapper
kwansuisdomweg, langs zijn / haar neus weg
kwiestenbiebelvreemde snuiter
kwoakenkwaken
körfkorf. mand
körtkort
kört van memoorevergeetachtig, hardleers
körten drank, ne kört'n, nen druppelsterke drank, een glaasje -
kösses, kössenkoorts
köstkorst

L

labeur(zwaar) werk
laesterlijster
lagèerophef, rumoer
lampadèerstaande lamp
lampadèerlampenvoet
lantèernlantaarn
lap!raak!
lassiecollie
last doardaarlangs
last, nostlangs
lasteguirent, lastuirendbij jullie, in jullie omgeving
lastonzentbij ons, in onze omgeving
lastuirentbij hen, in hun omgeving
lastwoar, lostwoarwaarlangs
lauglaag (zn.)
laukenlaken
lavvabowastafel
lawaetlawaai
LebbeekLebbeke
LeeLede
leegluëper, leegganger, lamzakluierik, luiaard
lèekbidder(sgezicht)lijkbidder(sgezicht)
lèemen, lemd'n, gelemdlijmen, lijmde, gelijmd
leënlenden
lèevekenonderhemd
leggen, legd'n, gelaedleggen, legde, gelegd
lekkenlikken
lekskenlikje
lekstokzuurstok, lolly
leplip
lestlaatst
letter (vgl. E: little)weinig
liechter, duuëdskiestdoodskist
lieëglaag (niet hoog)
lieërladder
lieërinkcatechismusles, catechese
liëleklelijk
liërenleren(ww.)
liëwerikleeuwerik
LoarnLaarne
loaten raenlaten rondslingeren
lochtingtuin, hof
lochtingmoestuin
loeët'n, loeëterstommeling
loeëtergieremmer
loëtenlompe vent
lommerteschaduw
loozajus d'orange
lossendeurdwars door
lossendeurdwarsdoorheen
lu:ster, luchterluchter
lu:tjenluchtbukskogeltje
lu:tjesgewèerluchtbuks
luëdlood
luëg, zieëpsopzeepsop
luëkwö(r)stlookworst
luëpen. lu:pt'n / liep, geluëpen / gelu:ptlopen
luin, sloanluiden
luirentrekken (vnl. hard -)
luksvwatuurpersonenwagen
lutsenschudden (zacht -)

M

ma vèegen (= mouw vegen), gatlekkenvleien
maamouw
maaerndochtend
MaaerregootMargote (hoofdstraat in Wichelen)
maan, ventman
maemij
maerebolleknikker
maernmorgen
maernoavondmorgenavond
MaerrebosMeirbos (lokale site van zgn. `castrale motte`)
maerremietkookketel
maerrevroegmorgenochtend
maesenmeid
majoobadpak
malgreeper se
malgreekoste wat het kost
malleur, accidentongeluk(kige gebeurtenis)
malsjanstegenslag
mannemand
mansardezolderkamer (m. dakkapel)
mar, moarmaar
marsjandiesgoederentrein
marsjandieskoopwaar
marsjang, kommersanthandelaar
mastiekstopverf
mattrakwapenstok
mattrakgummiknuppel
maugmaag
mauken, makt'n, gemaktmaken, maakte, gemaakt
mazoetstookolie
medaldemedaille
meddaulet op, `mijd je`
meeëmmenhebben, bij zich -
MèerMere
MèerlbeekMerelbeke
mèerloanmerel
mèertmaart
mèes (m.n. drassige -), waaeweide
mèezelenkruimelen
mèezelen, smokkelenmotregenen
mekkander, makkanderelkander
mekken, mekt'n, gemektmijden
mekoar. mekkander, makkanderelkaar
melktan'nmelktanden
melktingeldovenetel
memooregeheugen
meniër ( de paster, - 'n dokteur, - 'n nottarres)mijnheer (- pastoor, - de dokter, - de notaris)
mèrlaûnmerel
mertmarkt
mertekodomoor, dwaas
merteko, wieteldwaas (zn.)
meskenmeisje
meskeszotmeidengek
mesnatkletsnat
messinkmestvaalt
metsenmetselen
metsermetselaar
meulekenmolentje
meulnèermolenaar
mi ( mih, korte i)met
miaanmiauwen
miëmeeuw
mieëstermeester
miekrogolfmagnetron
mienekenbontje
miërmeer
miësteronderwijzer
miestes, iefraonderwijzeres
mikkatapult
Mikkie MoesMicky Mouse
minettenbeffen
mismieësterdverkeerd behandeld (m.n. medisch)
mispakkener naast grijpen (ook fig, : te laat komen om iets te verkrijgen)
mispikkelenverkeerd doen, misdoen
misvalmiskraam
mitmeter (peetmoeder)
mitoma
mittèën, batèën, somtetssoms
mittoalmetaal
mizere, galèerellende
moa(n)made(n)
moaken (makt'n, gemakt), ripperrerenherstellen
moalen, mald'n / moald'n, gemoalenmalen
moamasjienmaaimachine
moanmaan
moan, afraenmaaien
moazel'nmazelen
mobieletbrommertje
moedermoeder
moervrouwelijk konijn, konijn met jongen
MoesMoerzeke
moestasjsnor
mokkeliefje
mondmaand
mondagmaandag
mondmezziekmondharmonica
moofmauve
moormodder
mor ba'ndoet, aba'ndoet(maar) nee, hij (het) toch wel
mor baze'ndoen, abaze'ndoen(maar) nee, zij (mv.) toch wel
mor baze'ndoet, abaze'ndoet(maar) nee, zij (ev.) toch wel
mostoartmosterd
motteurmotor (auto-)
mottigonwel, wat misselijk
mottomotor(-rijwiel)
mozegatmuuropening voor afvalwater
mozeputafvoerputje
mu:smus
mu:sseste(k)kerroofvogel (m.n. sperwer)
muëser, broddelèerknoeier, chaoot
muëtel, mörtelmortel
muilmuil
muilentrekker, totentrekkerhuichelaar, hypocriet
muilentrekkerszuurtjes
muilpèermuilpeer
muitkooi
muizondwezel
muttekesknien'ndikke knieën / X-benen
muttenkalf
muuërthee- / fluitketel
MuuerselMoorsel
muuësenmorsen, knoeien
muuësen, bross(el)enknoeien
muuëser, muuëskluuëtknoeier

N

naa(t)nauw
naeg (bijw.), vrieën (m), vrieë (v), vrieëd (o)erg ( hevig, sterk)
naftbenzine
naftepomptankstation
naldenaald
narnaar (richting)
nar doar / nar ginterdaarheen
nardiennadien
nardien, nordiendaarna
narvenant, norvenantnaargelang
naumnaam
NaumenNamen
neegliezjentonzorgvuldig
neegliezjent'nsloddervos
nèelpèerdnijlpaard
nèepen (nep, nept'n, genepen), nipkes gevenknijpen
nèeptang, trektangnijptang
neffeniënnaast elkaar
negen van de tienbijna zeker
negeste, negest'nnegende
negetienste, negetiend'nnegentiende
negliezjent, zörgeluuësslordig
nen 'ardieen doorzetter
nen ekspresspoedzending
neusdoekzakdoek
nevest, nevens, bezaennaast
nie mieërniet meer
nie mieër as moarslechts
nieë'k, nieë'g, nieë'n, nieë's, nieëmen, niëg (niëguir / niëgulder), niës (niëzuir / niëzulder) - banieënek, banieë'g, banieën, banieës/banieëzae, banieëmenNee, ik (jij, hij, zij, wij) niet
nieës, niesnieuws
nief, nievve (bv. een nief kliëken, nen nievven otto)nieuw (een nieuwe jurk, een nieuwe auto)
nielongnylon
niemandnie, niemannieniemand
NienoofNinove
NieuwerkaaerkenNieuwerkerken
nieverans(t), nievers(t)nergens
niewèerd, pallesoat, kwistenbiebelnietsnut
noagelspijker, nagel
noagetaenamis (voor overledene)
noajoar, 't vallen van 't bladherfst
noenmiddag
noesschuin (hellend)
nonkeloom
nootkom (gewrichts-)
noste joarvolgend jaar
noste kiërvolgende keer
nottarres, 'n nottarresnotaris, de notaris
NuuërdNoord
nuuët, nuuët va' ze leev'n, fa ze leev'n nie, nuuët nienooit

O

OagetutIemand die slecht gekleed is
OagevenZich kandidaat stellen
Oagoan, 't afterten, 't afbollen, zèen schip afkuisenvertrekken
oalengenverdunnen, aanlengen
oanagen, oanaaneen maîtresse hebben
oandaugenaanduwen
oangetraadaangetrouwd
oanvèer'naanvaarden
oardaard
oardig, roarraar
oasem(en)adem(en)
oebelhobbel
oebelbult, knobbel
oëdhoed
oeplalahupsakee
offenturen / affenturenwagen / proberen
ofsetbuitenspel, offside
okenrond doel bij knikkerspel, ootje
okkaz(j)egelegenheid, buitenkans
okkaz(j)eTweedehands(bv. auto, occasion)
oksoaloksaal
oleolie
omdaomdat
OmdeeswilOmdat
ommeldonk (Fr. amidon), stèefpapstijfsel
ommeshakmes
ommesweerheen en weer
omtagen, ontagenonthouden
omtrentin de omgeving / buurt van
omuuëgomhoog
omvaaerroeën, omvaaersmèetenomvergooien
ondervinn'nervaren (ww.)
ongedurenzenuwachtigheid
ongedurigongeduldig
onn'nhonden
onnekothondenhok
onnemannehondenmand
onnevliëshondenvlees (voer)
onneweerhondenweer
onnuuëzelonnozel
onpasselekmisselijk
onslievrabiestjenonzelieveheersbeestje
OntgevenNiet meer juist weten
OntsloesterenNoten van hun omhulsel doen
onverwiestniet met opzet
onverwiestonopzettelijk
ood'zjavel, blieëkwatterbleekwater
ooparleurluidspreker
op nen ik en nen tikin een oogwenk
opbrann'nopbranden
opendaugenopenduwen
openèerd, uuëpenèerdopen haard
operoasseoperatie
opeten, binnespeel'nopeten
opgeroakenopraken
opgetelluërdopgedirkt, opgemaakt
oplekkenoplikken
opperste, zolderzolder
opraaeoprit, oprijlaan
oprèekenopharken
oproapen, rapt'n op, opgeraptoprapen
opsessedwangvoorstelling, obsessie
opsluuëvenopstropen
opsolferenopzadelen met, aan iemand iets verpatsen
opsolferenopdringen
optallewerenopdirken
opvèegenopvegen
opwinn'nopwinden
oranzjaderanja
ospittoalziekenhuis
ostbijna, haast
ostig / astighaastig
ostigoard / astigoardongeduldig persoon
ottoauto
ottobu:sautobus, touringcar
ottostoppenliften
outmèetmutsaard
overlestonlangs
overloanoverladen
overluuependoorlopen, doornemen
overmaernovermorgen
OvermèerOvermere
overpampel'n, bepuëtel'nbepotelen
oversloan, sleeg / sloeg over, overgeslegen / overgesloagenoverslaan
overstruëmingoverstroming
overzetbuëtveerboot

P

paapauw
PaelmezondagPalmzondag
paerkbox (v. kind)
paezendenken
pagadderdreumes
palkenpaaltje
pallesoat, kwiestenbiebelmerkwaardig persoon
palm(-oag)buxus(-haag)
paltoooverjas
pampilottenpijpekrullen
pappegoapapegaai
paraaeprei
pardessuoverjas (lang)
ParèesParijs
paru:kpruik
pasfietdraaizeef
pasterpastoor
patattengroesaardappelloof
patronaazjgildenhuis
pattattenblomaardappelzetmeel
pattatteschellerschilmesje
patteekengebakje
PaupestroatPaepestraat
pedaltrapper
pèe(r)sbonenstaak
pèeke zotschoppen boer
pèekenoasschoppen aas
pèekesschoppen (bij kaarten)
peen, sjiekorae, bitterpeencichorei (koffievervanger)
pèeppijp
pèer'n (er vandeur / tuss'nuit)knijpen (er tussenuit)
pèerenbuëm, pèerelèerperelaar
pèerestaalpaardenstal
pèerestèert, koddepaardenstaart
pèerevèegpaardenvijg
PèerewaePaardeweide
pèerewipperkwikstaart (grijze of gele ~)
pèernuëg (paardenoog)spiegelei
pèerslange staak
pekelèerinkpekelharing
pelleschaal (schil)
pelleken, schillekenschilletje
pellel (-leken)pale ale
pellepetataardappel in de schil
peloeësgazon
penne, kommekom
penne(-koek)pan(-nenkoek
pennelatlang persoon
pennelatmager persoon
pennemeszakmes
penwoarbadjas
peperku:rremoedervlek (behaarde -)
pèremieësterdierenarts
perkpark
persjennerolluik
pert tottaltotal loss
pertangnochtans
pertiggoed verzorgd, mooi
pesj, pezjeperzik
pessidde / verlidde week (mond, joar)verleden week (maand, jaar)
petatteschelderkenaardappelschilmesje
pets, sallewoase, uuërvèegklap, oorveeg
pezeweversufferd
pezewevermuggenzifter
pieku:p, ploat'ndroarplatendraaier
piekuurinjectie
pielebatterij (van apparaten)
pielepil
pielèerpilaar
pieleken (vlieës)stukje (vlees)
pieleken vlieësplakje vlees
piellamp, piellicht, nèeplampzaklamp
pielover, lèefrokTrui
pienèesduimspijker
pienèespunaise
pientpint
pierusparkiet
piesblompaardenbloem
piesdoekluier
piesenplassen, pissen
piessiene, koertoilet (heren-)
piestoleebroodje (rond)
piestoleekadetje, rond broodje
piestong, krewwaugenkruiwagen (fig.:nepotisme)
pietelèerpandjesjas
piezjemapyjama
pikdössermaaidorser
pikkelenhinken
pikkendonker, piekendonkeraardedonker
pilèerbèeterpilaarbijter, iemand die vaak naar de kerk gaat
pillantiepenalty
pinkenknipperen
pinkerknipperlicht
pinnevrek
pinnegierigaard
pinnekesdroad, pikdroad, piekdroadprikkeldraad
pinnemuts (pielemuts)puntmuts, kaboutermuts
piosjpikhouweel
piosjhouweel
pitpeter (peetvader)
pitopa
pittersille, petersillepeterselie
plaaenplein
pladèesschol, pladijs
plaen (voetbal-, vlieg-)veld (voetbal-, vlieg-)
plaffongplafond
plaknummerplaat (v. auto)
plakkenröntgenfoto's
plakken (in au an'n)klappen (in je handen)
plankier, trotwaar, plansierstoep, trottoir
plansjeeplankenvloer
plasseer'nplaatsen
plastiek(en)plastic
plastrongstropdas
plats, plekplaats
plattooschoenenschoenen met dikke zolen
plek, plamoastervlek (grote -, op kleding bv.; ook: muurbeschadiging)
plekkenplakken
plekkerpleister
plekkerstucadoor
plekkerplakplaatje
pletsenplonsen
pletskop, koalkopkaalkop, kale
ploastergips
ploeë, pluëplooi
ploeën, pluënplooien
plongzekering
poalpaal
poalinkpaling
poasaepaasei
PoasenPasen
poeppop
poepenneuken
poerkes (-revolver)klappertjes(-pistool)
poetrelsteunbalk (met I-profiel)
poetrelledraagbalk, stalen balk
poliesepolitie, de blaa
pollierpoelier
pompafuitgeput
pompbakafwasbak
pompierbrandweerman
pompiersbrandweer
pompkoek, peperkoekontbijtkoek
pompstieën, pompbakaanrecht
poosseportie
portatiefdraagbare radio
portbagaazjbagagedrager
portefoeldeportefeuille
portemienvulpotlood
porteplu:mvulpen
portoport (drank)
postiesjhaarstukje
postu:rkenbeeldje
potkookpan
potluëd. putluëdpotlood
pottekarreeaardewerk, potten en pannen
pottinkbroodpudding
pralien'nbonbons
preciesschijnbaar
preciesblijkbaar
precieslijkend op
precies, pessiesschijnbaar, er op lijkend
pree, ceng (frang)zakgeld
pree, daguur, luënloon, salaris
prèesprijs
preken, aae prikt, prikt'n, ee gepriktpreken, hij preekt, preekte, heeft gepreekt
priempremie
priem, braenaldebreinaald
priesstopcontact
priggoase (laxeermiddel
profèetigzuinig
prontfier
prossesse, ommegankprocessie
provvinseprovincie
pu:leveld- / heupfles
pu:rtjenpoortje
pu:tjenpootje
puërtpoort
puëtpoot
puitkikker
pupiterlessenaar
pwoa maur ( point mort)neutraalstand (v. versnellingspook)

R

raa epsrauwe ham
raa(d)rauw
raaërmannelijk konijn
raan (in de raa zèen)rouwen
rabaaerber, rabaarberrabarber
raddioradio
rae, riësemrij, aantal
raebewèesrijbewijs
raeku:rre, strekveter
raenrijden
raenrondslingeren
raenalderijgnaald
raenestuithuizig persoon
rakellekes, rekellekeskiezelsteentjes, gravel
ralanti/relantistationair
ramasserensamenrapen, verzamelen
rammelingslaag (pak ~)
ramplassantwaarnemer (bv. van arts)
ranz(j)erenschikken, ordenen
raterenmislopen
ratsel(ken)raadsel(tje)
rauken, rakte, geraktraken, raakt, geraakt
raupenrapen
reerijpad (vnl. aarden -)
rèek, rieëkhark
rèeken, rekt'n, gerektharken, harkte, geharkt
rèelieletjes, bleek
rèem, rèeprijp (zn.)
RèenRijn
rèenzandmetselzand, scherp zand
rèeprijp (bn.)
rèesrijst
rèespaprijstpap
reffezeer'n, riffezeer'nweigeren
regellineaal
regelateurslingeruurwerk
regelsmenstruatie
rejjon(g)werkgebied
rejjongspaak
rekel(-lekes)grind
rekkerdropveter
remorkaanhanger (v. auto)
rendvlieësrundvlees
renneren, buitenhok (omheind, evt. ook overdekt)
res, rezzekeseventjes, lichtjes
ressoarveer (van matras)
ressoarmatrasveer
ressoarbakbedbodem
restorangrestaurant
retaarvertraging (trein / bus)
revetklinknagel
rezjiemdieet
rezzon(g)redenering
ribbarberrabarber
ribbe, rebberib
ribbedebie, schippes, schampavie, wig, vanonderervandoor, foetsie
ribfulloercorduroy, manchester
riekenruiken
RiemèrRimeir (wijk / straat in Wichelen)
riggelatteurhangklok
riggeleer'nregelen, organiseren
rikkomandeeaangetekende brief
rinkring
rinnewerenruïneren
rinnewoaseruïnering
rizz'neerinkredenering, uitleg (m.n. ingewikkelde -)
rizzenerenredeneren, ernstig praten
roanraden
roaren apostel, oardigen apostelrare man
roatel'nratelen, veel praten
rodaazj(e)inrijperiode
rodereninrijden
roëbuuet (roëbu:tjen)roeiboot(-je)
roef(ken)korst(je) (van wond)
roefelroffel
roefelenrommelen
roefeling(k), dössinkpak slaag
roëfingdakbedekking
roefroefoverhaast
rolschatsen, rolschetsenrolschaatsen
rommendomrondom
rondiël(eken)schroefring(etje)
rondiëlkenpakkingringetje
rondtjollenronddwalen
ronker; mulder / bakker (ngl. de soort)meikever
rootrij (ordelijke -)
rootrot ( rij)
roste(n)roodharige
rozèen'nbruuëdkrentenbrood
rozènekoekkoffiekoek
ruë kuël('n)rode kool
ruë mienemenie, rode menie
ruë wèenrode wijn
ruën ontrubella, rode hond
ruivenin de rui zijn
ruivenruien, in de rui zijn
ruuëböstjenroodborstje
ruuëdrood
ruuëmroom
ruuëmienemenie
ruuën, roeëngooien
ruuën, roeënwerpen
ruuësroos
ruuëzekransrozenkrans
röszode
rös, zuuëgraszode
rözzeluut ( résolu)doortastend (ook: impulsief)

S

saere, sèereserre (broeikas)
sallammie, bloende ( saucisse de Boulogne)salami
salleweern (salueren)groeten(-d zwaaien)
salloasla
salon, vurplatsvoorkamer, ontvangkamer
salopettuinbroek
sandrijeeasbak
sandwiesjpuntje, wit puntje
sandwiesj, piekolobroodje (ovaal), puntje
saroopsiroop, stroop
sarzje, sarsjdeken
savuuë(-kuuël), savoeë(-kuuël)savooi(-ekool)
schaaschouw, schoorsteen
schaërschouder
schalde(-n)schalie(-en)
schammoteur, goochelèer, guuëchelèergoochelaar
schampavieverdwenen, foetsie (m.n.: gestolen)
schapèep, schaschoorsteen
schappeer'n ( Fr. échapper)ontsnappen
schatsen, schetsen, schovverdèen'nschaatsen
schau, benaadbang, benauwd
schaupschaap
schaupuitangsthaas
schaupuit, broekschèeterbangerik
schavèegerschoorsteenveger
schèef (schefken), scheel (schilken)deksel(-tje)
schèel, schèel'nscheel, schele
schèen'n (schend'n, geschenen)schijnen ( scheen, geschenen)
schèerschaar
schèer'nscheren
schèerlingsrakelings
schèermesken, schèes (schèezeken)scheermes(je)
scheet, protscheet
schel 'epsplak ham
schell'nschillen
schellekenplakje
schennen, schend'n, geschonnenschenden
schiëhaarscheiding
schieëscheiding (van haar, onroerend goed...)
schieëfsloanachteroverdrukken
schiënscheiden
schiën'nschenen (onderbenen)
schiënbiënscheenbeen
schilkenkroonkurk, dekseltje
schillenschelen
schipschop
schippesvertrokken
schoaschade
schoanadeel
schoaleknadelig
schoefel'n, binnengaffel'nschrokken, gulzig zijn
schoefel(èer)gulzig persoon
schoepen, tsjoepen (eufem.); schiëf sloanstelen
schoolduikenspijbelen
schoteldoekvaatdoek
schramoeldeminderwaardig
schrankenin afwisselende volgorde / grootte plaatsen
schrepenschrapen
schrieën, blaet'nwenen
schriëmuilhuilebalk
schriën, blèerenhuilen
schuë(n)schoon
schuë(n)zusterschoonzus
schuënaarsschoonouders
schuënbroerzwager
Schuënèern, Schu:naarnSchoonaarde
schuiflade
schuifel'nfluiten
schuiftrompettrombone
schuuenmooi
schöfkenlaatje
schömspoan, visspoan, schepspoanschuimspaan
schömwèenwijn (mousserende ~)
schörseniër'n, schösseniërenschorseneren
sebietmeteen, straks
SèeskampSerskamp
seffe(n)szo meteen
sekonn'nseconden
sengcent, muntstuk
sentuurceintuur
servelaaboterhamworst
seskesstuipen (vnl. indien bij kinderen)
seut(-e)kneus
seuteouderwetse of domme vrouw
siejatiek (reumatische aandoening
siekaneer'n, sjiekaneer'n, zaugen, kreftenzeuren
siekaneur, zaug.kreftzeurkous
siemielieleerkunstleer
sienemabioscoop
Sient GielesSint-Gillis-Dendermonde
Sient-NiekloasSint-Niklaas
Siente Merten (In Wichelen net als in het Land van Aalst met analoge folklore gevierd als elders Sinterklaas).Sint Maarten
SientniekloasSinterklaas
sienuzietsinusitis
siereer'nboenen (met was)
sierkcircus
sietekerre (ook ironisch voor auto)zijspan
sikkatuirsnoeischaar
singelentintelen
singelenuitstralen (van pijn)
SinksenPinksteren
sjampetterveldwachter
sjansgelukkig toeval
sjansaargeluksvogel
sjansaarbofkont
sjappegietvloer
sjappellurepaneermeel
sjappementknalpot
sjarelgozer
sjarzjebuisuitlaat
sjiekdeftig
sjiek, bazookakauwgom
sjiekeesimulant
sjiektoebakpruimtabak
sjiesjiekakker
sjoekenéclair
sjofaasj, sjofaazjecentrale verwarming
sjoklatchocolade
skaloteren, schamoterentoetakelen
slag, petat, pets, mastelklap
slapkaumerslaapkamer
slapkouslangslaper / slaapster
sláppélslaapwel
slaupen (ik slap / slaup), sliep / slapt'n, geslaupenslapen (ik slaap), sliep, geslapen
sleerplankschuifaf
sleerplank, rèesplankglijbaan
slekslak
slekkenuisslakkenhuis
slepslip
slerenglijden
sletspantoffel
sloan, sleeg / sloeg, geslegen / gesloanslaan, sloeg, geslagen
sloeberenslurpen
sluuërsloof, sloor, meelijwekkende vrouw
smèerkoassmeerkaas
smèetensmijten
smèezen, smèesd'n, gesmèesdprakken (aardappelen -)
smetsmid
smoaken, smakt'n, gesmaktsmaken
smoutebololiebol
smuuër, 't smuuërtmist, het -
smuuëren, ruuëkenroken (pijp, sigaret....)
snaensnijden
snaetandsnijtand
snelknap (uiterlijk v. persoon)
sneukel'nsnoepen
sneukelèersnoeper
snië(-n)sneeuw(-en)
sniëbalsneeuwbal (ook bep. snoep)
snieëmansneeuwpop
sniëklokskensneeuwklokje
snikhik
snokschok (electrische -)
snokkenrukken
snot(te)wiek, snotvinksnottebel, snotpin
soa, braewol, sajetbreiwol
soamennèepensamenknijpen
soedeerboutsoldeerbout
soederenlassen
soeduurlasdraad
soepaapventiel
soetasonderbordje
soetjeng, soetjeinBH
soldoatsoldaat
sollu:ssesolutie (fiets)
sommigstesommige
sosiesbraadworst
sossies, wö(r)stworst
spaaerrespar
spaerrrenbossparrenbos
spaugenbraken, overgeven
spèetigspijtig
spèetigjammer
spektoffee
speksnoepje
spek(ken)snoepje(s)
speligtochtig (bv. van koe)
spellespeld
spettenspitten
spetten, spett'n, gespetspatten
spieëkspeeksel, spuug
spieëten, spiet'n, gespiethard rennen
spienazze, spienazjespinazie
spiëtspuit
spikkeloas(-sekoek)speculaas(-koek)
spinnekopspin
splentersplinter
spoaspade
spoagselbraaksel
sponse taaerre [Spaanse tarwe]mais
sponz'anddoekbadhanddoek
spraesprei
sprieëspreeuw
sprietgulp
spriewoalsperwer
sproeënsproeien
spuekspook
spueken (ik spuek, gae spu:kt, ae spu:kt enz.)spoken
spuitwatterbruiswater
spuk(sel), spu:ksel, spiëkspuug
spukkenspugen
spukken, spu:kenspuwen
staalstal
staketselsteiger
stammeneecafé
steekfietsversnelling
steekkerrestootkar
steekkerrehandkar
stèerlings (kèeken)star (kijken)
stèertstaart
stekelbèe(r)sstekelbaars
stekelbeeskruisbes
steken (in-)stoppen (in-)
stekkenmergstamkolen
stekkenduësken, stekkendu:skenlucifersdoosje
stekskeslucifers
stiekenstikken (naaiwerk)
stieknaldestiknaald
stiekzaestikzijde
stiënduëdsteendood
stik (e -)stuk (een -)
stik (vlieës, bruuëd...)stuk (bv. vlees, brood...)
stillekesoanstilaan
stinkerkenafrikaantje (bloem)
stoalstaal
stoassestation, ook statie [lijdensverhaal]
stoat-sjestaat hij
stoeëtstoet, optocht
stoefen, blage(u)renopscheppen
stoefer, blageur, zjestopschepper
stoeferkenpochet
stoeferkenpochetje
stoelekesgeldcollecte (in kerk)
stoofkachel
stoofkraphaascarbonade
stoovautbrandhout
stopken, su:pozietwoarzetpil
stoppen, ermee uitschiën, arrèterenstoppen
stopselkurk (v. fles), kroonkurk
strafsterk (bv. koffie, verhaal, stank...)
stramèenvergiet
stratjenstraatje
strèekèezerstrijkijzer
strèekenstrijken
StrèpStrijp (straat in Wichelen)
stripkenstreepje
stroat (de / 't -)straat
stroatluëperlanterfanter
stroatvèeger, grovven böstelgrove bezem
struëkenrietje, strootje
struemanstroman
struuë(n)dekrieten dak
struuëmèetstromijt
struuemen (struuëm, stru:md'n, gestru:md)stromen
struuëpenstropen
struuët (struuëken)stro (strootje)
stuuëmbuuëtstoomboot
stuuëren, deeranzjerenstoren
störmstorm
störs, storzjgordijn
störtstort, vuilnisbelt
störtbaddouche
störtregen'nplenzen, hard regenen
suikerbruuëdsuikerbrood
suikerklötjensuikerklontje
suikertriep(zoete) bloedworst
suikertriepbloedworst (met rozijnen en suiker)
suikerwaufelLuikse wafel
superstiessebijgeloof
suurtoevooral, bovenal
sölferblomzwavelbloem

T

t(s)winst, binstondertussen
tabboardslaapjurk
taen, tentoen
taerretarwe
taggetegtachtig
talluhelling, talud
talvestenmiddelste
tantiest / dantiest ( 'n dantiest)tandarts (de tandarts)
tappiepleng ( tapis plain)tapijt (vast-, kamerbreed ~)
taufeltafel
taufellaotafellade
tauken, takte, getaktaanraken
té, ten, taen, tenn'n, tunn'ndan
tèedtijd
teefnare, gemene vrouw
teekpier
teekaardworm
tèerin(g)k (vliegende -)tuberculose (uitgezaaide -)
tèerling(k), dobbelstieëndobbelsteen
tegensteken (bv. `dat steekt haar tegen`)vervelen (iemand)
tegoarentesamen
tektak
tellefongtelefoon
tellefurriekkabelbaan
tellevies, telleviezetelevisie
telluër (diëpe -, platte -), talluërbord (diep -, plat -)
telluër, talluërbord (etens-)
tember (timbre)postzegel
temmerentimmeren
temmerman, schrèenwaaerkertimmerman
terten, tert'n, geterttrappen, trapte, getrapt
testkom (v. aardewerk)
test, vloantestbakschaal (aardewerk, m.n. voor vlaai)
tet, mem, loesborst
tetjentijdje
tetjesborstjes
tetter, rebbelsnater
tetterèerspraakwaterval
teutekenijshoorntje
texasbroekspijkerbroek
texasbroek, dzjiensjeans
tiechel, tegeltegel
tieën'ntenen
tieretrits
tingelnetel
tjeino ja / ach zo!
tjein!zozo!
tnegetignegentig
tnostntoe ('t nosten toe)vrijwel
to(e)rnaviesschroevendraaier
toataai
toaltaal
toarttaart
tobbeteil (m.n. houten of plastic -)
tobbeltuuëp vallenin elkaar vallen
toebaktabak
toebak sjiekenpruimen (ww.)
toemoatnagras, nagewas
toep (toepen)tol, priktol (met de - spelen)
toespelleveilgheidsspeld
tommattomaat
tommat krevetTomaat met garnalen
tommattesoeptomatensoep
toot, tuuet, smoelmond, gezicht (pej.)
torpedofiets (met achteruittraprem)
traafiësttrouwfeest
traakliëdtrouwjurk
traentrein
traen, traad'n, getraadtrouwen
traldetralie, stevig metalen gaas
trampelen, (in modder:) dzjampelentrappelen
traplieërtrapladder
trappeer'nbetrappen
traugtraag
travoomanbouwvakker
travoowaerker, travoomanbouwvakker
trawiëltruweel
trawiëltroffel, truweel
treftertrechter
trekèezermagneet
trekgattochtgat
trekkentochten
trekken (op iemand ~)lijken (op iemand ~)
trekken oplijken op
tremenarmen, (van bv. kruiwagen)
tremen (schertsend of pej.)benen
trentjentreintje
triep, zwerten triepbloedworst
triepolleer'n, tripelleer'ndribbelen
triportuir, triporteurdriewieler
troantraan
troët'n, annewuit'ndommerik
trok, trektocht (wind)
troskesbees (-bezen)aalbes(-sen)
trottersvarkensdarmen (gebakken -)
trottinetstep, autoped
trunt (ww. trunten)iemand die zielig doet (m.n. kind)
truntenzielig doen
trutjenkloddertje
trutjen, klutskenrestje, beetje (m.n. vloeistof)
tsauves's avonds
tsestigzestig
tseventigzeventig
tsichtensinds
tsjiepken, kiekskenkuiken(tje)
tsjoepkeneindje / dekseltje
tsjoëzenzuigen, lurken
tsmaerns's morgens
tsnoens's middags
tu:krechts (tegen paard)
tu:neltunnel
tu:rnsletsensportgympen
tu:tfopspeen
tuëgtoog (in winkel / café)
tuënen (tu:nd'n, getu:nd)tonen
tuepbinn'n, baeïeënbinn'nsamenbinden
tuimelparèeskoprol
tuit (twèen)bobijn, klos (garen)
tuuëp, baeïeën, tegoarnsamen
tuuëpschieteninstorten
tuuëvenèertovenaar
tuuëverentoveren
tuutentoeteren
twalftwaalf
twalfste, twalfst'ntwaalfde
twaliezolânisolatietape
twallefstentwaalfde
twar, twoartenzij
twèengaren
twieddentweede
twieëtwee
twiëluëpjachtgeweer (dubbelloops-)
twiëwönsttwee onder een kap
törtelduiftortelduif

U

u:ksel, jeukjeuk
U:rselUrsel
u(i)tgenomenuitgezonderd
u(i)tsleren, u(i)tschuivenuitglijden
uëphoop
uëren (uërd'n, g'uërd), örkenhoren
uërendöl, uërendolhoorndol
UëstOost
UëstendeOostende
UësterèekOostenrijk
UësterzeelOosterzele
UëstiëkluëOost-Eeklo
uir, ulder(van) jullie
uissaan, uissagenhuishouden
uitbellenrondvertellen, wijd en zijd verkondigen
uitblutsenuitdeuken
uitdruëgenuitdrogen
uitgevèezeld, utgevèezelduitgerafeld
uitgieteninschenken
uitlekkenuitlikken
uitmessenuitmesten
uitnèepen, utnèepenuitknijpen
uitschiënophouden
uitvinn'nuitvinden
uitzichtuiterlijk, aangezicht
ukhurken (zn. - wat de hurken ook mogen zijn)
ulstruik
ÚtbaernUitbergen

U

uuë, oeëhooi
uuëfd, (kezze, sterre)hoofd
uuëflakhoofdkaas
uuëgoog
uuëghoog
uuëg 'ielenhoge hakken
uuëgmieësteroogarts
uuëkook
uuëken, jeukenjeuken
uuëmèet, oeëmèet, uuënopper, oeënopperhooiberg
uuëpenopen
uuëroor
UuërdegemOordegem
uuërezuiper, uuërebiëstoorworm
uuërvèeg, vèeg op aune kopoorvijg

V

vavouw
va 's g'lèek'nhetzelfde
va z'leven, uuëtooit
va'sgelèekeneveneens, voor jou hetzelfde
vaaerfverf
vaan, vagenvouwen
vaddervader
Vaddrons (bidden)Onze Vader (bidden)
vaerver
vaerkenvarken
vaervenverven, schilderen
vaester (-bank)venster(-bank)
vajazjeurhandelsreiziger
vajoe ( voyou)schelm, onbetrouwbaar persoon
vakkansevakantie
valiesreiskoffer
vallink (een - opdoen)verkoudheid (een - oplopen)
valse tan'nkunstgebit
van tien negenvermoedelijk
van tsirreworrig, van tsirrewoorigtegenwoordig, actueel
van zèen aegen / zèene sies goanflauwvallen
vanaegen(s), vanaegestnatuurlijk (bijw.)
vandemaern(t)deze morgen
vandemaerntvanochtend
vandiesseuitverkoop
vandoennodig
vanèer, van alèer, verdrom, 'erdoensopnieuw
vaniën, geschiëngescheiden (na huwelijk)
vanoarenalgemeen gezien, in het algemeen
vanonder (ae est'er vanonder)vertrokken (hij is -)
vantsel(f)svanzelf
vantselfvanzelf
vapuir(ke)sopvliegers
vaskenvaasje
vastbinn'nvastbinden
vastschèerenvastpakken, grijpen
vaukslaperigheid
vauk en / emmenslaperig zijn, slaap hebben
vaveur'nvan voren
vavvuërn, vaveur'nvooraan
vèefvijf
vèegvijg
vèegenvegen
vèerenvaren (op water)
vèeren, voarenvaren (het maken)
vèesschroef
vèës, vèërsvaars
vefdevijfde
veftienvijftien
veftienste, veftienst'nvijftiende
veldsaloaveldsla
vellen frak, pelzemantelbontjas
veloo, villoofiets
veloopompfietspomp
velorekkersnelbinder
velospellebroekveer, fietsspeld
velospellebroekveer, broekklem
veraalekkenouder worden (zichtbaar -)
veraermoeëdverarmd
verandaserre (aanbouw)
veranderingenmenstruatie
verbaevoorbij
verbrann'nverbranden
verbrèezelenverbrijzelen
verbuuënverboden
verdestreweerdverwoest, kapot gemaakt
verdestreweren, vermassakreren, rinnewerenvernielen
verdiepetage
verduftmuf
vereuverdgepromoveerd, opgeklommen
verfrosselenverfrommelen
vergèerinkvergadering
verjoarenjarig zijn
verketvork
verketvork (bestek)
verklie(ë)dverkleed
verknosseldin de knoop
verlettijdverlies
verlieënvervelen zich -)
verlieënverleiden
verliëlektlelijker geworden
vermangel'nomruilen, verwisselen
vermangel'nverwisselen
vermassakrerenverknoeien
vermuësen, vertoepen, vertureluttenverkwisten
vermuuësenverspillen, verknoeien
vermuuësen, verbrassenverbrassen
vermölmd, vermemeldvermolmd
vernaanvernauwen
verneeglizjerenverwaarlozen
vernievenvernieuwen
verroanverraden
verroarenverruwen (van huid o.i.v. weer)
verrompeldgekreukt
verrompeldverfrommeld
verrompelen, kreukelenkreuken
verruëgpodium
verschèen'nverkleuren
verschietenschrikken
verschotspit, lumbago
verslunzen, verslunste, verslunstverwelken, verwelkte, verwelkt
versmachtenstikken
versmuuërenverdrinken
verstoanbegrijpen
verstruuëtverstrooid
verstöktverstuikt, verzwikt
vervoarenterechtkomen
verwèerenverdedigen
verwieërdeeltig
verwiessel'n, (ver)mangel'nruilen, omwisselen
verzaemening
verzennekesdagéén april
verzetfietsversnellingsapparaat
vesvers (bn.)
vesvers
veurigvorig
veurnaf, ieëst en vurraleerst en vooral
veurstekeninhalen, voorbijrijden of -gaan (m.n. onterecht)
viedeekenkoninginnenhapje
vieërtiensten, vieërtien'nveertiende
vieflevendig
vier, 't fiervuur, het vuur
vierkaevuursteen
vierwaaerkvuurwerk
viesnors
viesplatieneescontactpunten, onderbreker (auto)
vietessenversnellingen
vietraazjvitrage
viezietconsult (dokters-)
vig (mv. viggen), viggen (mv. viggens)big
vin'n, vond, gevon'nvinden
visbokoalviskom
vismarsjangvisboer
vispoalvisspaan
vites(-sen-)bakversnellingsbak
vlakaf (gezeid)rechtuit (gezegd)
vlammen, vlassenhard rijden
VlamminkVlaming
vlekpapiervloeipapier
vliegplaenvliegveld
vliem(eken)klein scherp mesje
vliësvlees
vloavlaai
vloagvlaag, regenbui
vloëvlo
vloën (oe + doffe e)vloeien
voasvaas
voegen (au - )goed gedragen (zich -)
voerenvervoeren
voetballiestvoetballer
vogelmuitvogelkooi
vogelpiekdarts
vogelpiekendarten
voutopkamer (kamer boven kelder)
vra, vramensvrouw
vraënvrijen
vraërvrijer
vragskenvraagje
vraugvraag
vrèedagvrijdag
vremdenbuitenland(er)
vuilbakvuilnisbak
vuilblikvilbeluik
vuilkervuilniswagen
vuizensmeulen
vurdeurvoordeur
vurnietsgratis
vurnoenvoormiddag
vuropaubruuëd (-zèenbruuëd)broodbeleg
vurruuëfdvoorhoofd
vurwa, woarom, wo(r)veurwaarom
vusschuuëtschort
vusschuuët, vurschuuëtschort, voorschoot
vuuël, vwoalesluier
vuuësvoos
vwatuurkinderwagen
vö(r)stvorst (vriesweer)
vörbaaestekenvoorbijrijden
vört, rotrot
vösnek
vöstnok ( vorst van dak)
vözzelopdondertje

W

waerkenwerken
waermwarm
waerme landentropen
WanzeelWanzele
warschèelekwaarschijnlijk
WasmunsterWaasmunster
watterkieken, kroddewaterhoen
WatterluëWaterloo
wattermeulenwatermolen
watterzuuë, watterzoeëwaterzooi
waufelwafel
waufelèezerwafelijzer
waugenwagen
weefweduwe
wèemen (-manne)wilgentenen (-mand)
wèenwijn
weerbotsterugslag
wèerd(e)waard(e)
wèeren (au -)inzetten (zich -)
wèerldwereld
wèesèedstandverstandskies
wegelken, bantjenweggetje, baantje
wekken, vawwekkenwelke, van welke
wenkbraenwenkbrauwen
wertwrat
weten, wittenweten
wetten, slèepenslijpen
Wetter'nieë, 'N IeëWetteren-Ten-Ede
wevenèerweduwnaar
wezen, smikkel, toot, smoelaangezicht
Wiechel'nWichelen
Wiechelèers, schuuërs, schoeërsWichelaars / schooiers
wieëreeltplek, `weer`
wieërnoest (in hout)
wieës(-kind)wees(-kind)
wiend (wiendop)wind (tegen de -)
wiendafwind in de rug
wiendmeulenwindmolen
wiendpokkenwaterpokken
wiendtégentegen de wind in
wienterwinter
wietwit
wiete wèenwitte wijn
wietelkwibus, hansworst
wietenkalken, witten
wietepennewitgevederde (duif)
wietluëfwitlof
wietselkalk (op muur)
wiezenwhist spelen
wig, schippes, ribbedebie, schampavie, de piest uit (ook: de piest in), vu:rsweg (bv.)
wig, weg, boanweg (zn.)
wigdaugenwegduwen
wigroeënweggooien
wigspieëtenervandoor gaan
wigstekenopbergen
wigstekenverbergen
wigstekenverstoppen
wippelpèerdhobbelpaard
woan, woad'n, gewoadwaaien, waaide, gewaaid
woarwaar
woarlunet, halfrond bovenvenster
WoarschuuëtWaarschoot
woater/watterwater
woord de jandouwenederland
wrookwreekte
wuir / wulderwij
wunsdag, woensdagwoensdag
wuuënen, wu:nd'n, gewu:nd (wuuënd'n, gewuuënd)wonen, woont, gewoond
wö(r)stel'nworstelen
wönt-sjewoont hij
wörgenwurgen
wörmworm
wörren / werren, wer(d), gewörren / gewerrenworden, werd, geworden
wörtelwortel

Z

zaerkzerk
zantvelg
zaugzaag
zaugenzagen
zauvelzavel
zè poeër verschiet'nzijn kruit verschieten
ZeelZele
zèen kas opfrettenergeren (zich -)
zèen, war / was, gewistzijn, was, geweest
zèepnatzeiknat
zelverzilver
ZelzoateZelzate
zen! (ja zen)hoor! (ja hoor)
zenum (zenummen)zenuw(-en)
zestienstste, zestienst'nzestiende
zetelfauteuil
zetgoedplantgoed
zeurenvals spelen (bij bv. kaarten)
zeurzakvalsspeler
ZevenieëkenZeveneken
zevestezevende
zevetienste, zevetiend'nzeventiende
zieëzee
zieëf, ziftzeef
zieëlzeel, dikke koord
ZieëlandZeeland
zieëmvelzeemvel
zieëondzeehond
zieëpzeep
zieërpijn
zieërat, stieënratcavia
zieëver(-en)onzin (vertellen), kletsen
ziekenkasmutualiteit
ziëverèeriemand die onzin vertelt
ziëvernraaskallen
zillen [za, zilt, za(n), zimmen, zilt, zillen]/zummen [zal, zult, zal, zummen, zut, zun]zullen
zitplats, zitkoamerhuiskamer
zituurspreekuur
zjakosj / sakkosjhandtas
zjaloesjaloers
zjandaermrijkswachter
zjaneuvel, zjeneverjenever
zjattas (koffie)
zjatkop (koffie)
zjestgebaar (mooi -)
zjieëkenzeiken
zjieëkerzeikerd
zjieleevest
zjielettemeskenscheermesje
zjozzemiensering
zjozzemien'nseringen
ZjustiessepalaesJustitiepaleis
zjuzjepeevrederechter
zoadzaad
zoagen, deurzoagendoorzeuren
zoalzaal
zoalzadel
zoanzaaien
zoaterdagzaterdag
Zoet. GeregeltBuikspek
zomervogelvlinder
zon, zo, gezonnen (ik zo, gae / ae zot, wuir zommen, guir zot, zuir zon)
Vraagvorm: zoo'k, zodde-gae, zo-tsje, zomme (zumme) wuir / wulder, zodde-guir / gulder, zon-ze zuir / zulder
zou, zouden
zowel zuir als zulderzij (mv.)
zu: zot as een drilnoutstapelgek
zu:moar, azu:moarzomaar
zuir / zulderzij (mv.)
zun(ne)zon
zwèerzweer
zwemkomzwembad
zwertzwart
zwerten vierkanten bloendepaardensalami (vierkant)
zwertwiettelleviezezwartwittelevisie
zweszwerm
zwieëp, dzjakzweep
zwieëtzweet
zwierderdroogtrommel, centrifuge
zwiëten, zwiet'n, gezwietzweten
zwing (een zwing geven), droadraai (een - geven)
zwing, vleurinkvleugel (van een vogel)
zwoalu:w (met halflange u:, mv. zwoaluwwen / zwalmen)zwaluw
zwoanzwaan
zwoanzwaaien
zwoarzwaar
zörgzorg
zörkel, zurkelzuring
örgelorgel
örs, stekelvaaerkenegel
örzelhorzel

8 opmerkingen

  1. De bijnaam van de Wichelaars is de Schooiers (Schuuërs c.q. schoeërs)
  2. De korte u (als in mus) wordt in het Wichels meestal vervangen door een halflange u: bv. mu:s (langer dan in mus, korter dan in muur).
    Zeer kenmerkend is ook de verandering van `aa` in `au` of `oa`(infeite een `au`, gevolgd door een doffe e), dit wordt aangeduid als `verdonkeren` van de aa.
    De tweeklank `ei` uit het SN wordt in het Wichels uitgesproken als iets tussen aa en ei in (tussen Antwerps en Oostvlaams in dus), hier wordt dit weergegeven als ae.
  3. De namen `Maerregoot` (Margote) en `Maerrebos` (Meirbos of Meerbos) verwijzen naar een meer dat zich ooit op de grens van Wichelen en Serskamp bevond.
    Ook de oude naam van de Statiestraat (Groevestraat) zou hiernaar verwijzen.
  4. Het Wichels stricto sensu is een zgn. `overgangsdialect`: vermoedelijk is dit vooreerst een gevolg van de ligging in de vroege Middeleeuwen op de grens tussen enerzijds de Gentgouw, anderzijds het Land van Aalst en het Land van Dendermonde (lees: Kroon- en Rijks-Vlaanderen); bij de opeenvolgende Verdragen van Verdun, Prüm en Ribemont werd de grens tussen West- en Midden-Francië ter plaatse net door de Schelde gevormd.
    Wichelen hoorde bij het rijk van keizer Otto II, zoals blijkt uit de huwelijksoorkonde van Keizerin Theophanu en hem uit 972, terwijl bv. het gebied meteen aan de overkant van de Schelde (Uitbergen wordt al in 967 vermeld als `Bergina`) bij het West-Frankische Rijk hoorden.
    Wichelen lag op de grens tussen de Duitse (Rijks-Vlaanderen) en Franse (Kroon-Vlaanderen) invloedssfeer (al annexeerde keizer Otto II in 980 het gebied ten noorden van Wichelen evenals het Waasland en werden beide Vlaamse leengebieden rond 1062 verenigd in het Graafschap Vlaanderen). Het Wichels lijkt meer op het dialect van Aalst en Dendermonde dan op dat van het nochtans dichterbij gelegen Wetteren.
    De belangrijkste reden voor de overgangseigenschappen van het Wichels lijkt echter gevormd te worden door de overheersende rol die het Brabants vanaf de 16e eeuw ging spelen t.o.v de rest van Vlaanderen.
    De overgang blijkt uit het voorkomen van veel zogenaamde dubbelvormen (wuir / wulder; guir / gulder; schoeër / schuuër; fourchet / verket...) en het verschil in klinkers t.o.v. meteen westelijk gelegen plaatsen.
    In het Wichels blijken buitengewoon veel tweeklanken (diftongen) voor te komen, er wordt bv. zeer vaak een doffe e achter een klinker geplaatst. Ook tweeklanken krijgen vaak die extra e waardoor ze neigen naar een triftong (schoeër, , joar..), terwijl de oe vaak wordt verlengd (bloëd, hoëd...).
  5. In het Wichels komt vaak een beklemtoonde doffe e-klank voor (de zogenaamde `sjwa` als in SN het, de, ze), dit wordt hier weergegeven met het symbool ö (dössen, kössens, böstel...). Een beklemtoonde sjwa komt in het SN niet voor.
  6. In vragende zinnen wordt het persoonlijk voornaamwoord vaak verdubbeld (deze zgn. reduplicatie komt in veel Vlaamse dialecten voor): ik wordt `ek-ik`, zij (zae) wordt omgezet in `ze-zae` (bv. es-zezae), gae in ge-gae (bv. goa-gegae > goaddegae; 'edde-gae, zèede-gae, witte-gae...).
    Ook in mededelende zinnen wordt het persoonlijk voornaamwoord vaak tweemaal (en zelfs driemaal!) genoemd: ae komt ae uuëk, ik wörrek-ik (=ik word), ae blèeftj-ae (-j staat voor ie)..
    Ook een ontkenning wordt vaak verdubbeld: ae'n es doar nie nartoe gewist, zae'n komt nie... In dit verband is ook typisch de ontkennende reactie met behulp van het werkwoord `doen`: 'k en doe, 't en doet...
    De derde persoon m. wordt in een vraag -tje: ee-tje (heeft hij), goa-tje (gaat hij), kek-tje (kijkt hij)...
    En eveneens opvallend (opnieuw anders dan in het SN) is het nog uit het Middelnederlands stammende gebruik van een persoonlijk voornaamwoord waar in het SN een wederkerig voornaamwoord hoort: ae eed'em gewassen (=zichzelf gewassen), z'eed eur beziggagen (=zich beziggehouden)...
  7. Sinds 1977 zijn Wichelen, Schellebelle en Serskamp gefusioneerd. In de oren van een `native speaking` Wichelaar zijn er echter aanmerkelijke verschillen tussen het dialect van Wichelen s.s. ten opzichte van de andere twee deelgemeenten (zie hoger: overgangsdialect). Het `verbrabantsen` van het Oost-Vlaams (m.n. van Oost naar West) lijkt niet verder dan Wichelen te zijn gekomen en heeft Schellebelle en Serskamp kennelijk veel minder bereikt (zie ook de overzichtskaart der Nederlandse dialecten op deze site).
  8. Zoals in een veel groter deel van het Vlaamse taalgebied wordt de doffe e in -en (in werkwoorden en meervoudsvormen) zelden uitgesproken (net als trouwens in Zeeland, Drenthe en Overijssel) en zeker de h aan het begin van een woord niet aangeblazen (Deze zgn. `H-deletie` geldt ook voor Zeeland en vele kleinere gebieden in Nederland).