Wevelgems

Wevelgems bevat 115 gezegden, 519 woorden en 16 opmerkingen. Alle woorden zijn toegevoegd door onze bezoekers.

PDFLog in

115 gezegden

'k ben 't gat ofik ben doodop
'k ben der bolwoirde vanhet wordt mij te veel (lawaai, complexe uitleg)
'k ben leen'n en lett'n gekraktik ben geradbraakt
'k ben lik 'n flutseik voel me maar zwakjes
'k ben nog nie beskitik heb nog niets vernomen
'k ben plukkeik ben bekaf
'k ben ût min smeeteik ben van mijn melk
'k goa mie gan ontzeil'nik ga mij omkleden
'k goa nie lange lett'nik blijf niet lang
'k Goa nie lange lett'n.Ik zal niet lang blijven.
'k krjège doa ne skjèv'nik werd daar afgesnauwd
'k loate voar'n ...ik heb het dan nog niet eens over ...
'k loate voar'n dak da zoe doenlaat staan dat ik dat zou doen
'k wit 's wonderik ben benieuwd, ik vraag het mij af
'k wo nog mo gewillig ...ik was nog maar net ...
'n kart sjanse geteventjes geluk gehad
'n kieken zonder kopeen dwaas persoon
't e 't jiwig leev'n aam'mer komt maar geen einde aan
't e doa ol krotte en koempaniehet is daar heel armoedig
't e gjèn keureach zo, dat is de reden of oorzaak
't e mollejoeng'n an 't spugenwolkbreuk
't e na de wuppehet is om zeep, naar de knoppen
't e van nu en ton en nwoituitstelgedrag vertonen
't es an 't zjèver'nhet is aan het motregenen
't foetert oe gin kant'nhet werkt helemaal niet
't lacht lik 'n paptoarteeen lachende baby (of klein kind)
't ligt er vingerdikke iphet is onmiskenbaar
't ligt ier ol in astrabansjealles ligt hier overhoop
't Lopt van de skippeHet loopt de spuigaten uit
't spuugt mollejoeng'neen plensbui
't tocht mie likdat had ik ook al gedacht
't tocht mie likik had al zo'n vermoeden
an den ols elpen (ols = hals)om zeep helpen
Besann't niet? Van gjèn kant'n!Geeft het niet? Helemaal niet!
da foetert niet, van gin kant'ndat werkt niet, op geen enkele manier
dad e toch olle miens'n te veledat is toch veel te veel
Dad es anderske pateeDat is moeilijker / erger dan verwacht
de 'Platse'de 'Grote Markt' in Wevelgem
eet'n lik nen diekedelvergrote hoeveelheden eten
eet'n lik nen diekedelverveel eten
Ester gin belet?Kom ik niet ongelegen?
fiegeplatzo plat als een vijg
ge goat dad un bitsje moet'n èèr'nje zult dit even moeten verdragen, doorstaan
ge goat er moet'n joen leen'n an leg'nje zult je extra moeten inspannen
ge keunt em deur 't gotegat trek'niemand die heel mager is
ge keunt em deur ’t gotegat trek’n (gotegat = aansluiting afvoerpijp aan dakgoot)Hij is heel mager
ge keunt ermee nen boer van zin pèrd sloanom aan te geven dat iets heel stevig is
Ge moe ne kjè ip zuk'n karre rienKom dat tegen
ge moed ier 't zwin nie kom'n ofgeev'nhou op met die onbeleefdheid
ge moed ier nie van joene bèr kom'm maak'nje moet hier je boosheid niet komen ventileren
ge moet doavwoaren van 'n pèrd geet'n ènwat een waanidee
gè nu wel 'n flutse begoanwat een flater
ge ziet der versnuusterd utje ziet er onverzorgd, niet uitgeslapen uit
geld breek'n med amers (geld breken met hamers)iets onnodig vervangen
gie, me joe lange skinkelsjij, met je lange benen
gif moa sjette, gif moa buzzezet er maar vaart achter
ginne naagel voer an zin gat te skart'nberooid zijn
in 'n skoffelskeutehaastig tewerkgaan
in ne strek vol'nachterover vallen (figuurlijk)
in nen oai en nen droaivan het ene moment op het andere
ip de skripop het allerlaatste moment
ip en ten'ngeradbraakt
ip zin navenanteop dezelfde wijze
J´èt an zinne rekkerHij is de klos
J' e de pist' inHij is vertrokken, ervandoor
j' e nie van achter de vierenhij is bij de pinken
j' èt de koede pufiemand zonder wilskracht
j'e were an't loaj'nhij is weer te enthousiast bezig
j'è zinne lepel weggesmeet'nhij is overleden
j'èt er ginne lek anin de verste verte niet kunnen evenaren
j'èter zin pluk anhet is een lastig karwei
je begoart van kromm'n oashij doet alsof er niets aan de hand is
je kiekt elderwoarshij wendt de blik af
Je lopt brobbels ofHij is aan het knoeien
je lopt of lik 'n bobineonophoudelijk blijven praten
Je zoe gin ges verleg’n (ges = hier: grassprietje)Hij is heel lui
jin me 'n zjèmne tote (zjèm = honing)iemand die niet oprecht is
joen bwointjes nog niet te wjèke leg'njouw verwachtingen niet te hoog instellen
kgoa da ne kjè in zin/eur soepe droajnik zal hem/haar erop attent maken
kowf van Mozesdomoor
lik een iengeltje dad in min kele pisteen heel verfrissend drankje
me vele vuvv'n en zess'nmet veel (onnodige) uitleg
na bacht'n goan, na de koer goannaar het toilet gaan
ne snak en 'n beete krieg'nafgesnauwd worden
nen bedorv'n strontrotverwend
nie te vele parlesanten, begunt d'ranstop met je flauwekul hierover, begin er aan
nul de bott'nhelemaal niets
oe skit daddehoe zit dat
ol da mie dienkt, ...voor zover ik weet, ...
pak joen akkerbielzj'n mee en zet het anneem jouw karig bezit mee en vertrek
paljas parteir slaap'mop de grond slapen
plèn van ... (miserie, vrekkigheid, ...)louter uit ... (+ reden)
seboirdvolgens de regels van de kunst
skwoine van verre mo verre van skwoinemooi van veraf, van dichtbij echter ...
slag oem slinger werk'nonophoudelijk in de weer zijn
smoet joen kiet'n moar inbereid je maar voor op lastig werk
Te stok en te messe stoanEen strijdvaardige houding aannemen
Terte 't moar anStap maar op
tuss'n doenker'n en kloar'nbij valavond
van de weerbotsals reactie
van tiene neegnehoogstwaarschijnlijk
voe de koliek'n van te krieg'nom gek van te worden
voe wiens nen illigen moet dadde (illigen = heilige)waarvoor is dat nodig
Vraagt er nog jinigte ten iptelleBestel er nog enkele surplus
Wuk e mie da voe 'n twoddeWat is me dat voor iets
Z' èn doa gin dère vanDit is voor hen niet nadelig, het kan geen kwaad
z'èn mie doa bie den buk gezetik ben daar belazerd
ze zin zoe zot lik 'n espede kinderen zijn erg opgewonden
zin karre kjèr'nzijn mening wijzigen
zin puuste skèr'ner stilletjes vanonder muizen
zin puuste skeur'nEr ongemerkt vandoor gaan
zinnen oarink è nie gebrad (oarink = haring)zijn plannetje is mislukt
zinnen stèrt intrek'nterugkeren op een genomen beslissing
zoe zwort lik Potsje Rolgroezelig, bestoft, bevuild
Zuk jin me 'n tote voer ip te skip'neen hond met een lelijke kop

519 woorden

'n pwoiteeen handvol
'n pwoitehandvol
'n twieneiemand
'n twoddeiets
't e gin avansehet lukt niet
't e gin woa, 't e nie woahet is niet waar
't e tid dat 't ut ehet mag nu wel beëindigd worden
't kakkernestde jongste van het gezin
't trekt ierhet tocht hier
’t vertrek, na bacht’n goanhet toilet, naar het toilet gaan
(ave)rullemeikever
(ba)toettoch wel
(froai zin) zulle, (nie roep'n) njè, ('t e genoeg) wètussenwerpsels, stopwoorden
(in)tert'n, (ip)tert'nergens in of op stappen
(plukke)vortrot
(snot)vollingeverkoudheid
(vis)persevishengel

A

aagehaag
aalput, aalebeerput, beer
aaveriks, kontroarietegendraads, verkeerd
affeseer'nsnel opschieten
akkerbielzj'nschamele persoonlijke bezittingen
akkerbielzjenspullen, rommel, boeltje, goedje
akketesseeen heks van een vrouw
alleeoverloop (van een trap)
amballeer'ninpakken
an d'andbinnen handbereik
andzjoenui
anker'nhunkeren naar, hevig verlangen
antaavehandvat
antidd'nop tijd
antiddentijdig, op tijd
arlozjehorloge
arzjantièrevitrinekast
assieteplat bord
astrabansjewanorde

B

barbeteuzerompertje, pakje voor baby's
barriereslagboom
barvoetsop blote voeten
basjedekzeil
bassingafwasteil
bassingkom waarin de vaat gedaan wordt
bavetteslabbetje
bazatsereistas (over schouder gedragen zak)
bedwoim'maandampen, beslaan
beestjènintussen, ondertussen
bèir'nboter zacht maken
bekkenjèlmond (van een hond)
bekkenjèlmuil, grote mond (letterlijk)
bemokkeldlicht bevuild (kledingstuk)
bemokkeldonfris, gebruikt, licht vervuild voorwerp
bendigspaarzaam
berluoverstuur
biekanbijna
bingbadkuip
binstterwijl
bitterrond dwarrelende roetdeeltjes bij een open vuur
bizzeregenbui (plots en hevig)
bizzestortbui
blagoaj(maaker)pocher, opschepper
blekk'nheel boos kijken
blekk'nkwaad kijken
blèneblaar
blètkoeseiemand die vlug weent
bloelinkbloedworst
bloemeirdepotgrond
boaipullover
boajtrui
boardejoengskekus van persoon met stoppelbaard
bobinegarenklos
bofuldergrote eter
bofulder, bukstoabie eet’nstevige eter, stevig eten
bolwoirde zinniet meer kunnen aanhoren
briekeljoengsteenpuin
briel'nknoeien
brielpotknoeier
brjèn'nsmeren (een boterham)
brokke verskjènin stukken uiteen
brokke verskjènvolledig uiteen
bruzelinge, bruzel'nkruimels, kruimelen
busselstèirtborstelsteel
buzestoveLeuvense kachel

C

carbeureluchtacetyleenlamp
carriereaardeweg

D

dacheureloon, wedde
dagluchtfluorescentielamp
dalletegel van voetpad
damtrottoir, voetpad
de kozientjesjicht
den iltde helft
dendeen (m), dedie (v)deze persoon
die plant'n stoan veigezonde plantengroei
dikkersfrequent, vaak
doavansweegebijgevolg
doavanswilledaarom
doefdrukkend warm weer
doeningegroot huis
dommestiekhelper bij een zelfstandige
dresselage brede kast
drjèl'nstrelen
drjèlkeaaitje
droajneepeiemand stevig in de huid knijpen
dutssukkel

E

ebbelik, nen ebbelikkenonvriendelijk, hooghartig, iemand die _ is
een tumelète maak'nvallen
effenipvoortdurend, de ene na de andere
elletutteelleboog
emelbjèstsjelieveheersbeestje
èn ('k è, g' èt, j' èt, z' èt, m' èn, g' èt, z' èn)hebben
én'sténsover de volledige lengte

E

ertefrett'n, ertefretterzeuren, zeurpiet
èsel'naarzelen

F

fabrin'nbakkebaarden
ferninongedierte op planten
ferninplantenetende insecten (verzamelnaam)
fersettevork
fietsjefatsjerieprullaria
flaske, flasselkefles, flesje
flèter, kletsoorveeg
fliefloddervlinder
flosjkwast
freez'naardbeien
frieng, friengs, frieng'nrem, mv, ww
frott'nwrijven
frotter, plakkerslow (dans)
furtegril, kuur, boze bui

G

gabbegapende wonde
galosj'nlage rubber schoenen
gelektheel netjes
gepintkeurig uitgedost (ook voor versierde kerstboom)
gerinneweerdgeruïneerd
gerrekier
gert!opzij! uit de weg!
geskrankt, top en èsboven onder, boven onder gerangschikt
gett'nslobkousen
getwoirteldzonder smaak voor combinatie aangekleed
geutegietzijzer
gie, widder, gidder, zidderjij, wij, jullie, zij
ginappelsinaasappel
gjèstuhleuk
gloariewoig’nknikkebollen
goekommet'utzonder nadenken
goekommetutzomaar, op goed geluk
grèt'nuitlachen
grjèt doenklaarmaken

H

hèldig, ne hèldigoardkloek, stevig, fors gebouwd persoon

I

ieleleeg
iengselveerunster
in de foeng (uit Frans: 'au fond')feitelijk
in den dùkstiekem
ingselhangweegschaal, veerunster
innevljèskippenvel
innewoars, uttewoarsnaar achter, naar voor (plaatsbepaling)
ip zinnen / euren uk zitt'nhurken
ipperluchtverluchtingsraampje
ipsulfer'naansmeren
ipsulfer'nopzadelen met
izzermarsjangschroothandelaar

J

j'/z' es getieketakt (om dit te doen)onweerstaanbare neiging
jawadde, jadadde (gie)het is me wat
jèsterling'nvroege aardappelen
jeun'ngunnen
jin me' n franke totevrijpostig iemand, onbeschaamd
jin med'n gebreide maageiemand die veel kan eten

K

ka(r)nasjèreboekentas
kaaveschoorsteen
kabaaboodschappentas
kakment'ndoopsuiker
kaliesjedrop
kaliesjestokzoethout
kallefoater'nopknapwerkje uitvoeren
kallepingzakboekje
kalleping (van frans: calepin)notitieboekje
kammelotminderwaardige kwaliteit
kammelotvan minderwaardige kwaliteit
kaoetsjoe bott'nrubber laarzen
kappel'nkaarten schudden (bij kaartspel)
kappel'nschudden (van kaarten bij kaartspel)
karotewortel
kattekoplamphouder (fitting) met stopcontact
kèrepapkarnemelk
ketelemmer
kissakviezerik
kjère kjè weerekom eens terug
kjèst'naardappelscheuten
klakkebusseproppenschieter
klakkenatdoorweekt, uitgeregend
klakwastsjeniet veel om te wassen
klap'n, koet'nbabbelen
kliestersbloembollen
kloef'nklompen
klunten oliebrwoidstommeling, kluns
klutter'nbibberen
klutteringekleingeld
knoezelsenkels
kobbe, kobbenettespin, spinneweb
kobbejaagerbezem met extra lange steel
koddestaart van een hond
koeiwôgespiegelei
koetenansjegepraat, gebabbel
kontekraafsverkeerd, net tegenovergesteld tewerk gaan
koolkitte, melkkittekolenemmer, melkemmer
kootraalzjelangs achter aangebouwde schuurtjes, hokjes
kootsjeflùthuisjesslak
korbejaarbegrafenisauto
korbejaarlijkwagen
kornissedakgoot
kortewaag'nkruiwagen
kossie, kositsestjèn'nkassei, kasseistenen
koteraakkachelpook
kovuls'ntoeval, epilepsie aanval
kozzie (van 'cosy corner')hoeksofa
krebbebit'noverdreven zuinig zijn
krebbebitergierig persoon
krebbebittergierigaard
kreijoengpotlood
krotemarsjanghandelaar in vlasafval
krwoiz'nspaarrente
kupeton
kurremulverkruimeld, tot stof vergaan
kuuskiengepoetsvrouw
kuuwkevoorgekauwd voedsel (voor baby's)
kwelmvervuiling door opstekend grondwater
kwèsteruzie
kwoawillewerkveroorzaakt door slechte intenties

L

lange skienkelslange benen
lansetuinslang
lattestwoirrolluik
lattestwoirsrolluiken
leevaertverse haring
letterweinig
letter (te)weinig (te)
likskedruppeltje (van druppelteller)
loaj'nhoge woord voeren, overdrijven
lochtinktuin
lokk'nduimzuigen
luchtlamp, gloeilamp, peertje
lutteluie vrouw
luttepassieve vrouw
lutteslappe koffie
lwôgezeepsop (om te poetsen)

M

maf'nslapen
mager tsjuke, rebbekoterg mager persoon
marbel, bolleketteknikker, grote knikker
martekozweepje
masseveel, groot aantal
me ruze (me = met = 'e' van 'fel')nauwelijks, met moeite
melkkitte, koolkittemelkemmer, kolenemmer
men ne kjèkom eens
mentebonbon
mezielewarempel, zowaar
mitteraarsmade
moaneskitterbromvlieg
moartemeid
molbof (dikoor)
mûtevogelkooi
muugitt'nlelietjes-van-dalen
mwôirfluitketel
mwois'n, mwoisker, vermwois'nprutsen, prutser, stuk maken

N

naftebenzine
ne pútkikker
nen dent maak'ntuinafval verbranden
nen ebbelik'nonaangenaam persoon
nen oazoardeen koopje
nen tid moet'n èèr'neven moeten verdragen
nesvochtig, niet uitgedroogd
nete (vr.), netebuk (m.)pestkopje
neves, neffesnaast
nieversnergens
nu en tonaf en toe

O

ochottekes (toch)ocharme
oed karjotoud voertuig (auto, fiets, ...)
oemettekjèplots
oeverreongeveer
oewest me giehoe gaat het met jou
ollemaaleiedereen
ollichtebinnenkort
ollichteweldra
oltegoareiedereen samen
olteroasjeontroering
ommettekjèplots
oormodder
oosan, oltidaltijd
ort'nluisteren
otemetseventueel, soms, misschien (in vragende zinnen)
overansom beurten
overkoemstebezoek
overkomstebezoek

P

palullepannenkoek
patêns'nrolschaatsen
patjèlkekroonkurk
patjèlke, (bier)ullekekroonkurk
peele, peel'nschil, schillen (mv. en ww.)
pèirdegedachtidée fixe
peirdemanèzjedraaimolen
pèirdemanèzjepaardenmolen, draaimolen
pekk'nlaat opblijven, nachtje uitgaan
pekkelfietssteun
pekkel, pekkel'nbikkel, bikkelen
pennemeszakmes
pennepissepeperkoek
pèrdemanèzjepaardjesmolen
perstolpaardestal
pertanknochtans
petattebloemeaardappel(zet)meel
petatteskeldreaardappelmes
piejoanekesstilletjes aan
piekezotschoppenboer (kaartspel)
piepeklutserflauwe plezante
pieper'nzoenen
pierewoaierlosbol
pietsjikk'nhinken
pileboet rechteperfect recht
pint'oaneparelhoen
pissebloeme, beddepisserpaardenbloem
plaffeteur'nluiken aan het raam
plaffeteur'nvensterluiken
plaknummerplaat, autokenteken
plakiestergrote vlek
plakk'n, papier'nbehangen
plakkerpleister
plakkerstukadoor
plakwoaiervlieger
plète, kletsekopkaal hoofd
pleutedeugnietje
pleuteguitig kind
pliejangskevouwstoeltje
plwoist'nerwten doppen, puntjes van boontjes verwijderen, ...
poaneribfluweel
poaterscassis (zwarte bessen)
poemp'ofuitgeput
poepgoajvervelend persoon
poesukerkandij, bruine suiker
pretprei
preusfier
preusslagtonen dat je iets beter kunt
puff'nboeren
pulledrinkbus
pupekopverbreed einde doodlopende straat
puterekkikkerdril

R

ramasseer'nbijeenzamelen, samenrapen
ramulteherrie, tumult, opstootje, rel
reek'ansteeds opnieuw
renderschommel
rennepêirdschommelpaard
rie'kwoird'nveters
roeperadamsappel
rottekott'nkinderen die luidruchtig binnen spelen
ruskabusdoordrijver, durfal
ruteruit
rutteplatzak, blut
ruttel'nongenoegen ventileren
ruzelutezelfverzekerde vrouw

S

sakkosjehandtas
salaa-vlaagskemalse regen
saladiereslakom
salierezoutvat
savat'npantoffels
sebietstraks, zo dadelijk
sebwoird doennetjes afwerken zoals het hoort
siezereiskoets
simpeloareniet zo snuggere persoon
sjètebreiwol
sjiekoengswitlof
skabbestofjas
skamateer'ngoochelen
skamateur (eu zoals in Frans: une heure)goochelaar
skamateur, skamateer'ngoochelaar, goochelen
skaverdin'nschaatsen (ww)
skelle, skellekesnede, sneetje
skellemesschilmes
skèsscheermes
skeuteafschot (helling voor waterafvoer)
skeuteldoekschotelvod
skeuteldoekvaatdoek
skeuvelslordig uitziend persoon
skipp'mtrappen, schoppen
skivver'nheel snel bewegen
skoep'nstelen, jatten
skoereschouder
skoflade
skoffel'nzich haasten
skoffeloareiemand die haastig te werk gaat
skorteblauwdonkerblauwe huidkleur na een kneuzing
skribbelschram
skrjèm'mwenen
skruwel'nhard schreeuwen van pijn of schrik
skufel'nfluiten
skuferlinkfluitje
skwôijerbedelaar
slaperoogvuiltje
slapkèrel, slapkljèdnachtjapon
slekkeslak
slekkevetobees of vettig
sletsenslippers
sleunsevod
sljère, sljèr'n, utsljèr'nglijbaan, glijden, uitglijden
sljèrigglad
smoeltrekkerzuurtje
smuukmotregen
smwoir, 't smwoirtmist, het is mistig
soepetallwoirediep bord
splettehaarscheiding
spokk'nafbreken (draad, elastiek, touw, kabel, ...)
sporrige winddroge wind
sporrige windkoude en droge wind
sportetrede (van een ladder)
spuug'novergeven, braken
stafastigvoortdurend
stekprik (van naald, doorn, wesp, ...)
stekelbeierskruisbessen
stekkewasknijper
stesselang stuk haar
stif froaj, vrjè froajheel braaf
stinkersafrikaantjes (bloemen)
stjègstroef
stoantjebagagedrager van een fiets
stoef'n, stoeferopscheppen, pocher
stovekachel
straalbiewesp
strekstropdas
strekvlinderdas
streusmet forse lichaamsbouw
stutte, bootramboterham
sukerbwoin'nprinsessenbonen
sulferlucifer
sulferbloemezwavelpoeder
swoatel'nonduidelijk spreken

T

tats'nnoppen (van voetbalschoenen)
tatsevoetleest (van een schoenmaker)
te kloffepardoes
te landeop de buiten
te rekeachtereenvolgens, opeenvolgend
teeg'n pruttel'nprotesteren
tefètestraks
tefrentemeerdere
tegoaresamen
temberpostzegel
ten iptelleop overschot, als reserve
ten iptellereserve, op overschot
tert'n (tort, getorten)stappen, ergens in trappen
tertetrede (van een trap)
tettinkregenworm
tiek mieme dunkt
tielikvroeg
tier'nhard schreeuwen van kinderen bij het spelen
tins’n, kul'nplagen
tjinbitteroorworm
tjiwel'nmet tegenzin opeten (traag kleine hapjes nemen)
to tontot dan
toartekloajbelachelijk persoon
toartekloajoen
toespellesluitspeld
toetoettoch wel
tondan
tondan (bijwoord van tijd)
totsekopdoodshoofd
traapeval (voor muizen, ratten, mollen, ...)
travèroverweg
triffelsuitvluchten
trotinettestep
truttefittevervelend meisje
tsjaffel'nstruikelen
tsjeffel'nstruikelen
tsjoet'nsul, sufferd
tsjoolaerdlandloper
tumelèteongelukkige val, valpartij
tusketerwemaïs
twôipete samen

U

ulledeksel
uutlang’nverklappen

V

van tiene neeg'nebijna zeker
van zinne (eure) sus droaijnflauwvallen
vanèèr'nopnieuw
vaneigensuiteraard
vaneigensvanzelfsprekend, uiteraard
vanèr'nopnieuw
vanswilleomdat, wegens, om reden van
vantwèèst’ndwars
variss'nspataders
varweverf
verassereerdzelfzeker
verdestrueer'nkapot maken
verletoponthoud
verskoeper'nverbranden (vlees, huid in de zon)
versluns'n, verslunstverwelken, verwelkt
vertrektoilet, WC
verzipvergiet
veugelvogel
veuz'nsmeulen
vlèrevleugel
voltekamer tussen twee verdiepingen in
vrangezwengel
vuulneuz'nanjers

W

waskèrnewasmachine
weuglinkwegel
wissetwijg, dunne buigzame stok
wisterwoajealles door elkaar
wisterwoajekriskras, ordeloos, dooreen
wisterwoajeongeordend, door elkaar
woaterlanderstranen
woaterstjènspoelbak
wrikkelgatiemand die niet kan stilzitten
wukwat

Z

zattekoffietas, kopje
ze doe mie nie vrimdeik ken haar ergens van
zèlmszenuwen
zeur'nvalsspelen
zeuroarevalsspeler
zie(r)lings, zie(r)lingeopzettelijk, maar tevens 'onbewust' (zie 'opmerkingen')
zjèk'n, zjèkerzeveren, zeveraar
zjèmhoning
zjenivversaalbessen
zjèpezeep
zjèver in pakskesflauwekul
zoedslekkenaaktslak
zulledeurdorpel
zupendedrijfnat
zwinnemanier'nonbeleefdheid

16 opmerkingen

  1. (Oude) Wevelgemse eetgewoonten:
    - Ne bootram mê smoet = een boterham belegd met reuzel
    - Klakkoars = ‘verloren brood’ = een sneetje brood geweekt in melk en ei, met boter gebakken in een pan, gewoonlijk opgediend met bruine suiker
    - Potink = ‘gewonnen brood’ = een ‘taart’ gemaakt van oud brood met toevoeging van o.m. rozijnen
    - Stovers (in algemeen West-Vlaams gebruikt voor stoofvlees) is in het Wevelgems aardappelpuree bereid met karnemelk
    - Zoedpatatjes = aardappelschijfjes gebakken op met zout bestrooide plaat van de Leuvense kachel (zonder vetstof)
    - Truf'n: gebak van soezendeeg gevuld met chocoladecrème en bestrooid met cacaopoeder
    - Bouillonpatatjes: gekookte aardappelen met wortelen overgoten met bouillon van mergpijpen en soepvlees. Een snede brood werd belegd met het merg, gekruid met peper en zout, en eerst opgegeten.
  2. Beide betekenissen van 'zie(r)lings, zie(r)linge:
    ‘Je liet em zie(r)linge vol’n’ = Hij liet zich met opzet vallen.
    ‘Je stapt zie(r)linge in zin ongeluk’ = Hij gaat onbewust zijn ongeluk tegemoet.
    ‘Zie(r)lings, zie(r)linge’ betekent de ene keer ‘blindelings’, de andere keer ‘opzettelijk’.
  3. De vervoeging van ‘ja’ en ‘neen’ zoals in het Westvlaams gebruikelijk is, maar met de Wevelgemse aa:
    - Jaak, jaag, joaj (m), joas (v), jom, jaag, joas
    - Nink, nièg, nej (m), nins (v), njèm, nièg, nins
    - Beide zijn nog te versterken met ba (bajaak, …), mobba (mobbanink, …) en emmobba (…, emmobbajom, …)
  4. Een `flieflodder` (klemtoon op de eerste lettergreep) wordt wel eens gebruikt om een vlinder te benoemen. Dit woord wordt ook gebruikt voor een lichtzinnig meisje. Die 'vlindert' bijvoorbeeld van de ene jongen naar de andere. Een losbollige jongen wordt aangeduid met het woord `flierefluut'.
  5. Een `koele kikker` is letterlijk vertaald in het Wevelgems `ne koede pùt`. Een `koele kikker` betekent `een nuchter, bedaard, pragmatisch iemand`, maar `ne koede pùt` betekent in het Wevelgems een `koukleum`.
  6. Een `plantrekker` heeft in het Nederlands een negatieve betekenis (een `luilak`), maar in het Wevelgems wordt hiervoor `carrotjé (van het Frans `carottier`' gebruikt. Plantrekker heeft in het Wevelgems een positieve betekenis, iemand `die goed zijn plan kan trekken` is iemand die heel zelfstandig is en zich gemakkelijk uit een benarde situatie kan redden, voor alles een oplossing vindt.
  7. Een oud aftelrijmpje:
    Roere roere n’ intepot
    Den duvel zit in ’t innekot
    ’t Innekot da brakte
    ’t Manneke dat ’t vermakte
    ’t Meiske dat de moate sloeg
    Oane kaboane, vliegt van de zwoane
    Me zinne bek vul minskevljès.
  8. Het vergt soms een ware zoektocht om de herkomst van Wevelgemse woorden te achterhalen.
    Mijn moeder had het bijvoorbeeld ooit eens over een ‘fiesjow’, waarbij ze het over een dier met een witte pels had. De speurtocht leidde naar het Picardische dialect (het regionale Frans dat in de film ‘Bienvenue chez les chti’s’ aan bod komt): ‘fichau ch’est putois in fransé. Seulmint, ch’ blanc fichau, putois albinos, in fransé ch’est furet.’
    ‘Fiesjow’ komt bijgevolg van het Picardisch-Frans woord ‘fichau’ en werd in het Wevelgems gebruikt voor een fret, nerts of hermelijn).
  9. Het werkwoord “skèrn” ( scheren) heeft in meerdere zegswijzen een andere betekenis, zoals in “’n twiene vaste skèrn” iemand (stevig) vastpakken, “zin puuste skèrn” er ongemerkt vandoor gaan, “de leegoard skèrn” lui zijn, “skèr joe weg” ga (uit de) weg, trap het af, …
  10. Hoe herken je direct een Wevelgemnaar aan zijn dialect
    - De ‘aa’ wordt in het dialect zuiver uitgesproken: een paal = een paale, betalen = betaal’n, tafel = taafel, wafel = waafel, … in tegenstelling tot algemeen West-Vlaams: poale, betoal’n, toafel, woafel, …
    - Plaatsen van een ‘t’ voor de meervoudsuitgang ‘s’ van de talrijke overgenomen Franse woorden: cafeets, brasseleets, délégeets, videets, salsefits (schorseneren), stellaats (Leuvens biermerk Stella), …
    - Vanzelfsprekend wordt de ‘sch’ steeds als ‘sk’ uitgesproken zoals typisch is voor Kortrijk en omgeving: mooi = skwône, schip = skip, schaatsen = skats’n, schilderen = skilder’n, …
    - En zoals typisch voor het West-Vlaams wordt de g als h uitgesproken: hè hin heheuh'n hie = jij hebt geen geheugen
  11. In de jaren 50 van de twintigste eeuw speelden de kinderen met een “toppeire”, een houten priktol met een metalen punt, die door middel van een touw in beweging gebracht werd. Er waren twee manieren om die te laten draaien: bij “de kap” werd de tol vanuit de hoogte gegooid en bij “peetje snuk” werd horizontaal aan het touw getrokken terwijl die zich net boven de grond bevond. Met dit speelgoed werd ook op de speelplaats van de school gespeeld, tot het daar later verboden werd wegens het gevaar om anderen – of zichzelf – ermee te kwetsen.
  12. Om de naam van een kleur te versterken zeggen we in het Nederlands bijvoorbeeld “bloedrood”. In het Wevelgems gebruikt men daarvoor vaak andere voorvoegsels: iemand die lang in de zon gezeten heeft kan “rotebrun” zijn, het tegenovergestelde is “kèsewit” (kaars + wit), fel verroest metaal is “koeieroste”, na een vuil werk kun je “kaavezwort” (schoorsteen + zwart) zijn, iemand met blauwe plekken na een val of stoot is “skorteblauw” (schort + blauw) en een kleur die je helemaal niet bevalt krijgt het voorvoegsel “skit” (schijt + kleur).
  13. Tijdens de Tweede Wereldoorlog werd de brug over de Leie – de grensrivier tussen Wevelgem en Lauwe – vernield. Het enige dat de kinderen aan beide zijden van de rivier konden doen was naar elkaar roepen. Al vlug ontstond het ‘spelletje’ dat er in bestond van op beide oevers van de Leie steentjes naar elkaar te gooien. Om de Lauwenaars uit te dagen schreeuwden de Wevelgemnaars dan: ‘Twjè kjèr’n Lauwe e nog nie warme’ (Twee keer Lauwe is nog niet warm).
  14. Woorden komen en gaan. Ooit hoorde ik mijn grootvader vertellen over een luxueuze bruiloft waar de ‘krabbe verdjuts’ op tafel lagen. Een typisch Wevelgems woord (overgenomen uit het Frans en met de Wevelgemse ‘t’ voor de eind-s), een woord dat wellicht niemand meer kent. Etymologisch gezien is ‘krabbe’ een verbastering van het Franse ‘grappe’ dat (druiven)tros betekent. ‘Vert jus’ betekent in het Frans letterlijk ‘groen sap’, maar ‘verjus’ bestaat nog altijd als het uitgeperste sap van onrijpe (groene) druiven, dat in de culinaire wereld als alternatief voor azijn of citroensap gebruikt wordt. Mijn grootvader had het dus over de ‘druiventrossen’ die op tafel lagen, iets wat in zijn tijd grote luxe moet betekend hebben.
  15. Zanger / acteur Wannes Cappelle van ‘Het zesde metaal’ zingt in het Wevelgems
  16. Zeg je in Wevelgem iets in de aard van 'Ik moet er over nadenken' dan is het mogelijk dat er gereageerd wordt met `Peiz'n, peiz'n, Buskoars nen ezel es dwoid van peiz'n`.
    Dit gezegde vergt enige toelichting. Het gaat hier om het verhaal van een ezel die zo lang twijfelde welke van beide voederbakken hij eerst zou aanspreken dat hij uiteindelijk stierf van de honger. In Wevelgem werd boer Buysschaert als bezitter van de ezel er aan toegevoegd.