(h) oud oi weezn! | kom niet tussen / onderbreek me niet (uithaal) |
'i ee hem overdoan | hij heeft te veel hooi op zijn vork genomen |
'i es eprisseerd | hij heeft haast |
'k 'n weete geên beskeeêt, 'k weete van niet'n | ik ben niet ingelicht |
'k 'n wil ui nie in de reedns voln, moar... | ik doe geen afbreuk aan uw woorden, maar... |
'k 'n zie geeën affechoazje | ik merk geen voortgang / vooruitgang (bij werken) |
'k 'ndoe niemer mee | ik doe niet meer mee |
'k (w) eet sondre | ik vraag mij af |
'k ben m'n and'n ofgesneen | werk niet kunnen verderzetten door omstandigheden |
'k benne bij de viede gezet | ik voel me lelijk bedrogen |
'k benne gaffronteerd | ik voel mij beledigd |
'k benne no maor gewillig thuis | ik ben nog maar net thuisgekomen |
'k é der mijn'n des / deun in | ik heb binnenpretjes - leedvermaak |
'k ee 'n maleurke tee (g) nekoomn | ik heb een ongelukje gehad |
'k ee 't s (w) ondre | ik vraag mij af |
'k ee d'r geeën goe ooëg' ip | ik vertrouw het (zaakje) niet |
'k ee d'r geeën ofdroag'n van | ik voel me niet benadeeld |
'k ee prijs | ik word beboet (verkeersovertreding) |
'k ga versteekn | ik krijg mijn eten niet meer op |
'k garandeer' oi... | ik verzeker je... |
'k ginge tewege... | ik stond op het punt om... |
'k goa d'r nie veurn strij'n | ik ben het niet 100 zeker |
'k goa dn ne wiep tee'n zijn kloôtn geevn | ik ga hem een trap in zijn kont geven |
'k goa mij smijt'n | ik ga mij riskeren |
'k jeune mij / 'k ben d'r gèrn bij / 'k genère mij | ik amuseer me / ik geniet |
'k komme van dierek | ik kom onmiddellijk |
'k komme zjuuste thois | ik kom net thuis |
'k krege doar 'n skjeeëve / sjieke | verwijt krijgen |
'k mage da nie | ik lust dat niet (eten, drinken) |
'k misse mij | Ik zeg het verkeerd |
'k oa d'n ap ipgeetn | mijn woorden vielen niet in goede aarde |
'k oa em te knippen, 'k oad'n te stekk'n / te skèr'n | ik kon hem vangen |
'k oë malsjanse | ik had het geluk niet aan mijn zijde |
'k peideg' één m'n ei (g) n | Ik dacht bij mezelf |
'k peidege in min eijne, 'k peidege oela | ik dacht bij mezelf : hola |
'k peidige van wel / van nie | ik dacht van wel / van niet |
'k plak nen an de muur | ik sla hem dood ( (verbaal woedend) |
'k rije mee tram zeevn | ik ben zeventig jaar oud |
'k sta kik ier (1.) voor pijpe toebak, (2.) zonder verwèr | ik sta voor schut |
'k stell' het goe | ik maak het goed |
'k stonne 'k ik doar te blink'n | tevergeefs wachten op iemand |
'k un ee geeën ezelke die geld skijt | ik bulk niet van het geld |
'k voag're mijn gat an | ik weiger om daar nog iets voor te doen |
'k wee 't zondre | ik vraag me af |
'k weete van niet (n) | ik ben niet op de hoogte |
'k zit er deure | ik ben bekaf / doodmoe |
'k zitte stroop | ik kom er niet doorheen |
'k zitte vaste | ik zit opgesloten, ik kom er niet uit |
'k zoe d'r nie fan ipkijk'n | het zou mij niet verwonderen |
'k zoe will'n wisslen (bv. qua gezondheid, geheugen) | ik zou willen omruilen (bv.qua gezondheid, geheugen) |
'krege doar ne snak en 'n bete | bits antwoord krijgen (1ste p. enkv.) |
'n besleeg'n touwe | een beslagen tong |
'n èrke skuiflen | deuntje fluiten |
'n erte van koukebrooëd | goed hart |
'n kèès' omsteek'n | een kaars aansteken |
'n kruise sloan | snel een kruisteken maken (bv. bliksem) |
'n kuude | slechte sportman |
'n murre, 'n kèze | harde trap op een bal |
'n ofgesprook'n spel | een vooraf beklonken uitslag |
'n pèrdemeemoorie | enorm geheugen |
'n pieske doen | een plasje maken |
'n seenewoarietsje, 'n tseentewoareke | kruisje op het voorhoofd voor het slapengaan |
'n segritte smooërn | sigaret roken |
'n sigrette smoor'n | een sigaret roken |
'n sortietsje placeren | op café gaan |
'n stik of vijve | vijf stuks |
'n toerke doen | een rondritje maken |
'n tseentewoareke / seenewoarietsje geev'n | een kruisje geven op het voorhoofd |
'n ure goans | 5 km. stappen |
'n ve (r) sse bole | nieuw pakje tabak |
'n vollinge betropn | een verkoudheid opdoen |
'n vreefke geev'n | even snel (niet grondig) oppoetsen |
't 'n e geeën beetren an | hij / zij blijft op het slechte pad |
't 'n e gieën woar | het is niet waar |
't 'n e nie da 't (leeëluk es) | ik beweer niet dat het (lelijk is) |
't 'n e nie meu'lijk! | het is onmogelijk! |
't 'n es geeën woar | het is niet waar |
't 'n es nie doenlijk | het is onhaalbaar / onvoorstelbaar |
't 'n steekt zooë nauwe nie | zo nauwkeurig hoeft het nu ook niet te zijn |
't 'n trekt er nie ip | het is ondermaats |
't 'n trekt ip nie feele | het stelt weinig of niets voor |
't 'n trekt nievers ip! | het lijkt nergens op! (verontwaardigd) |
't ('n) es de moeide (nie) | 't is de moeite (niet) waard |
't affeseert goe(d) | het schiet goed op |
't akkooërd zijn mee | akkoord gaan met |
't angt bij de wirke | loshangen |
't dee mij iets | het heeft me geraakt |
't dèèrt mij | het doet me leed |
't dèrdige mij | ik voelde verdriet |
't doet dr'omme, 't moe dr'omme doen | het lot speelt hier |
't e (s) fris an de vis, 't e killig | het is frisjes buiten |
't e de moeite (nie) | het loont de moeite (niet) |
't e fieëst' in d' elle | onweer plus zonneschijn |
't e fooëdr' of da 'k peidege | het is verder dan ik dacht |
't e ne lukt em | alle slagen vallen in ons voordeel (kaartspel) |
't e no (g) ne skooën'n, ge zijt no (g) ne skooën'n gij! | afkeuren wie niet meer meedoet (laf gedrag) |
't e rap upusseerd | het is snel voorbij |
't e(s) roar om zeggn | het is delicaat om het te benoemen |
't ee oltijd azooë eweest | het is altijd zo geweest |
't eetn vol frieë in de smoake, 'k soe mij ov'reetn moar 'k maage nie, 'k zoe d'r min lipp'n an oflekk'n | het eten is zeer lekker |
't ei oyt zijn gat vroa'n | iemand uithoren |
't en affeseert hier nie | het schiet hier niet op |
't en e (s) niemer nooëdi (g) | het hoeft niet meer |
't en es nie nur oes goeste / me zin d'r wel mee | dat zint ons niet (ontgoocheld) |
't en es van geeën keure | achteraf gezien liep het zo af |
't es 'em in 't verkeeërde keelgat uskootn | het heeft hem zwaar gestoord |
't es 'n affront (wèrd)! | hij / zij verdient een belediging! |
't es 'n bloaze | het is een leeghoofd |
't es 'n ure goans | het is een uur stappen |
't es 'n zoake | voordelig koopje aanprijzen |
't es 't sop van weëgluizen | vinnige kwajongen |
't es an 't friezn, reeënen, snieën... | het is nu aan het vriezen, regenen, sneeuwen... |
't es doar de grooëte luxe | het gaat er luxueus aan toe |
't es echt dat 't woar es | het is zeker de waarheid |
't es in ordre | 't is in orde |
't es juust azooë | het is precies zo |
't es link ip 'n aënde ré'nen | hij heeft er geen gehoor naar |
't es ljeeluk verkwoad | 't is ontstoken en verzworen |
't es Màrja lànkwirk | het gaat traag vooruit, het sleept lang aan |
't es meen'ns wa da 'k zegge | mijn gedacht (e) is wet |
't es mij stinkend verleêt | Ik ben het beu |
't es mijn'n tand | het smaakt lekker |
't es ne skuddebuindle | alles is wanordelijk verpakt |
't es nen echt'n fiekfak | hier kan niemand iets mee aanvangen |
't es nog ieën'n van zin ieëste brouwk | Hij is nog maar een beginneling |
't es ol geeën avance | het dient tot niets, het levert niets op |
't es ol goe da van 't virken komt | varken |
't es pertank azoë | het is nochtans zó |
't es pertank azoeë | 't is nochtans zó |
't es protnul | daar is niets van terecht gekomen |
't es t'r deure | algemeen aangenomen (voorstel / motie) |
't es t'r ondre | dat is beneden alle peil |
't es te zegn | dit wil zeggen (dwz.) |
't es twoolfnolf | het is half één (12.30 u.) |
't es verloorn ezeid | niet vatbaar voor goede raad |
't es wel besteekt | het is zijn / haar / uw verdiende loon |
't es wel besteekt, ie eet z'n eign aanedoan, ie eet zelv' ezocht | eigen schuld (dikke bult) |
't geefd ip / 't geef nie ip | het is bemoedigend / niet bemoedigend |
't goa doar 'n wiel ofluuëpn | het zal daar verkeerd aflopen |
't goa kattejongn spoy'n, 't goa vloag'n | we gaan een regenvlaag krijgen |
't goa kattejouw'n spoi'n / 't goa lieëluk doen | 't gaat fel onweren |
't goa niet deure | het gaat niet door / afgelast |
't goa noog in ne reedn | het is (het lijkt) aanvaardbaar |
't goë agank zoomre wird'n zijn | het wordt straks zomer |
't gopt link nen oovn | dat ligt toch voor de hand |
't kan weere 'n tuitje vooërt; 't e weere vooër 'n endeke goed | 't is weer voor een tijdje schoon (poetsbeurt) |
't land es omme | het veld is omgeploegd |
't legt goe an | de start is beloftevol |
't ligt an em | de oorzaak (reden) ligt bij hem |
't ligt in gruizlementn | in wel 1000 stukjes uitèèngevallen |
't luuëpt van de skippe | dat gedrag is onbehoorlijk / onaanvaardbaar |
't mis ip hen | het verkeerd voor hebben |
't noaste joare | volgend jaar |
't nogol kuin'n ofgeev'n | verwoorden met de nodige sier |
't pakt mij | ik ben ontroerd |
't piekt in d' ooë'n | het prikkelt in de ogen |
't spel zit ip de woag'n | betwisting alom |
't stoa link 'n brokke skieuf | het staat precies een weinig scheef |
't stoa paraplu | schots en scheef |
't stoa woatre in zijne keldre | zijn broek is te kort |
't stopt ievers! | ergens houdt het op (protesterend) |
't trekt ier | het tocht hier |
't un trekt ip nietn | dat gelijkt nergens op |
't un trekt nievurs ip, dat 'n trekt ip niet (s), da gelijk (t) nievers an | het gelijkt nergens op |
't vol wa natteghied | een aarzelend begin van een regenbui |
't volt één 't woatre | het geplande gaat niet door |
't wird lastig sijn | het wordt lastig |
't wird tij sijn ... | het wordt tijd ... |
't woa doar boutstille | het was daar doodstil |
't zijn der die... | er zijn er die... |
't zit 'n vijze loos | er mankeert iets in het hoofd |
't zit doar skeeuf | er is daar ruzie |
't zoe nen oudn ond verleën | iedereen zou het beu worden |
't'n e (s) nie nur mijn goeste | het is niet zoals ik het wil (de) |
'ten foetert nie, 't'n marcheert nie | 't lukt niet, |
'ten stoopt nie (t) | het houdt niet op |
' k ee ' t ui egoovn | ik heb het u gegeven |
' k ee ' t zondre ottie... | ik vraag me af of hij... |
' k geev' em ' n pandoeringe | ik geef hem een oplawaai |
' k gerake versteld | ik krijg mijn eten niet meer op |
' k geve mijn bod | ik stop met raden |
' k goaë d' r agauwe goaën zijn (zie) | ik zal er spoedig zijn (=aankomen) |
' k ooëre ' t oi gèrn zegg' n | je verwoording staat mij aan |
' k volle ier in ne strek / ' k ben stroatof | ik ben nu doodop |
' k' n wille gieën aklegoaries | 'k wil geen problemen |
' k' n zie der mij gieën doen an | dat is een onbegonnen werk (1° pers. enkv.) |
' ksoe kun' n un pèèrd de rugge oit eetn, ' k ben skeel van d' n ouwre | ik heb zeer grote honger |
' n goe pelle | een gezonde huidskleur |
' n p' rtietje koart' n | een kaartje leggen (kaartspel) |
' t ' n es gieën zeg' n an | argumenten / herhalingen zijn tevergeefs |
' t begoste te verkwoan | het begon te ontsteken (medisch) |
' t doe hem nie feele veurn | het komt weinig voor |
' t e nie woar hé! | reactie van ongeloof op slecht nieuws |
' t e noo ne proop' ren / skooën' n | hij laat het zitten / haakt af (verbolgen reactie) |
' t es ' n flutse, ' t es nur de voantjes, ' t es goan vliegn | 't is mislukt |
' t es ' n ipgezet spel | vooraf onder elkaar geregeld |
' t es ' n misse | dat is fout gehandeld |
' t es klap tee' n de voak | zinloze redetwist |
' t es ne zero | het resultaat is negatief |
' t es oin toer / ' t es an oi | het is jouw beurt |
' t giet woatre / / ' t ree (g) nt goe deure | het regent hard |
' t keend zet zijn keel' oopn | het kind huilt hard |
' t koom geeën end' an | het blijft maar duren |
' t luuëpt zeeër ip | het kostenplaatje gaat snel omhoog |
' t luuëpt zieër ip | het kostenplaatje stijgt snel |
' t mag de kloar' n nie sien | het kan het daglicht niet verdragen |
' t n es no nie ezeid | het staat nog niet absoluut vast |
' t skilde geeën oar | het scheelde geen haartje |
' t skop e (s) de bille of | hij kan niet meer |
' t sloa mee / teeg' n | het valt mee / tegen |
' t steekt d' ooên oit, ' t es ' n leevnde skande | het is schandalig |
' t steekt d' oögn' oit | niet meer om aan te zien |
' t steekt nie nauwe | het moet niet zo precies zijn |
' t steekt oes teeg' n / ' t es oes verleeëd / ' t zit oes tot ier | we hebben er genoeg van |
' t stinkt ier link de vorte peste | het stinkt hier verschrikkelijk onaangenaam |
' t un doet, ' t un es geeën woar | het is niet zo |
' t vier vuinst noo | het vuur smeult nog |
' t vlieg' ' n beetse natte / nadde | er valt een spatje regen |
' t woa geeën' vettn | flauwtjes / / beneden de verwachting |
' t zit doar skeeëf | ze spreken elkaar niet meer |
' t zoe ne keeër gebeurn | het kan wel eens voorvallen |
acht'r da 't moar zjuust es | als de som maar uitkomt |
achtr' éénlichting' n vroag' n | inlichtingen inwinnen |
ah sietsie! zietsewel da 't woar e! | ziejewel! |
al 't hoeêpe (g)ereeknd | alles samengeteld |
alabonnurre! | goed zo, bravo! |
allee toe, gouw! | kom op! |
allee, goen' aavnd, zulle! | dat is mij te veel, ik haak af (protesthouding) |
ambusl' en vuilblek | stoffer en blik |
an de kar elp' n steek' n / duiën | de zaak / het doel steunen / promoten |
an tijds | stipt op tijd |
an wie lig het (kaartspel) | wie heeft er tot nu de hoogste kaart gelegd |
and'n toys! | handen ervan af (bevel) |
andwiern | putjes / barsten (in plakwerk) vullen |
armvet geven | werk doen dat kracht vereist |
ass'reerd'oi | ga moedig door |
azooë zie (de), dad es usprook'n zie! | goed verwoord! (compliment) |
been'n u letse ben ik doar | ik kom spoedig ter hulp |
beguin'n te dooln, nie goe mieër wijs zijn, niemer weet'n hoe dat 't skeeët | beginnen te dementeren |
beskomd zijn in (zijn / eur / ui / ulder) ploatse | plaatsvervangende schaamte tonen |
bettoet (gij), jattetoet (gij) | toch wel (na een ontkennende bewering) |
bieét'n ip iemand | op iemands kop zitten |
bieëtn zettn | bieten op het veld uitdunnen met de hark |
bille bij ouwn | iemand genegen blijven om iets te verkrijgen |
blooëtsvoets | op blote voeten |
brokke verskeën | in stukken uiteen gevallen |
conterverkeeërd | totaal verkeerd (bezig) |
d' eilig' olie krij'n | de ziekenzalving ontvangen |
d'n ippergoai ofschiet'n | grote flater begaan |
d'r es griep ip toer | de griep doet de ronde |
d'r ne kieë overgoan mee de sleunse | een routinebeurt met de stofvod |
d'r omme doen | met opzet handelen |
d'r van weerekeeërn | op je stappen terugkeren (figuurlijk) |
d'r vanonder trekk'n | het gezelschap, het feest, verlaten |
d' n heeml' est wijs | niemand van ons die het weet (de oplossing) |
d' r ligt wa ip zijn' leevre | hij heeft iets op zijn lever |
d' r zit geeëne skoif in | het gaat niet vooruit |
da 'n broochte niets ip | dat leverde niets op |
da 's klapp'n zie! | dat zeg je terecht! |
da 's wiggesmeetn geld | dat is geld in het water gooien |
da ' n besan (t) nie | 't geeft niet (zalvend) |
da ' n trekt nievers ip | dat deugt helemaal niet |
da des stijf bij 't aar etrokn zulle! | dat is ferm overdreven hoor, uit zijn context gerukt |
da seg mij niets | ik ben niet op de hoogte |
da veintse goa nog skeetn loatn | die kerel zal nog afzien |
da wijst toch z'n zelvn, da spreekt toch veur z'n eig'n | dat ligt toch voor de hand |
dad es 't toppuint! | daar zijn geen woorden voor! (verontwaardigd) |
dad es keenderspel | dat is een makkie |
dad es tooch iets te zegg'n, hé! | dat is me wat hoor! |
dat 'n speel gieën roole | dat maakt niets uit |
de deur' ip 'n gerre | de deur op een kier |
de deure toedoen | de deur dicht doen |
de flasse soldoat mokn | de fles uitdrinken |
de gierighied beskijt de wijshied | goedkope herstellingen gaan weer snel kapot |
de katte krauwt | de kat krabt |
de kenintsjies zitt'n an d'n draed | ze is diep gedecolleteerd |
de kloogu'n loi'n | de klokken luiden |
de koave recht ouw'n | het gezinsbudget goed beheren |
de kramp' één de kiete | de kramp in de kuitspier |
de krop in de keele | erg aangedaan (tijdens het spreken) |
de leegoard oytang'n, zijn klooët'n schuur'n | de luiaard uithangen |
de poaskloogg'n zijn weere | de paasklokken zijn terug (van Rome) |
de vinke skoifelt, de mèrloan skoifelt | de vink slaat, de merel fluit |
de vinke zit te tsjienkn | de vink lokt de andere vinken met haar contactroep |
de vlie'ende skijte, den duin'n oofgank | diarree |
de zallezie insteekn | het vliegenraam inzetten |
de zwijn'n deur de bieèt'n joag'n | uit de bol gaan (veel alcohol) |
deefndeerd oi, wird oi | doe je best, verdedig je |
den bèèr / de beutr' ip geetn 'en | als schuldige aangewezen worden |
den deesn bolt goe | deze loopt soepel (auto, fiets, kruiwagen) |
den dien'n doar 'n zie em oek nieëmer ang'n (zijne piemel) | die man daar heeft een zeer dikke buik |
den drapoo oitsteek'n | de huizen bevlaggen |
den ippergoai ofskiet' n (ironisch) | zwaar blunderen (ironisch) |
den plong e (s) esprouwn | de zekering is doorgebrand |
den uitslag es ientsj - ientsje | de uitslag is 1 -1 (bv. voetbal) |
deran zitn vribblen | veelvuldig heen en weer wrijven tussen de vingers |
derde kieëre sloa boete | derde keer trakteren |
deur ' t eeuwig proam' n | nadat hij zo bij me aandrong |
deur d'n band / deurgoans | door de band (gewoonlijk) |
deur d'n duur | na een zekere termijn |
deur niemand genèrd | door niemand graag gezien |
deure toe! | deur dicht ! |
deure toe! (bevel) | deur dicht! (bevel) |
die komre eej ur recht gad | die kamer heeft haar (poets) beurt gehad |
diff'ndeerd oi, leg t'r oi leen an | ga er voor |
doar ee kik ne grui'el van | daar gruwel ik van |
doar kent ie heel den oopnen en toe | hij kent daar het hele reilen en zeilen |
dobbe d'r achtre | vlak daarna |
doe de lucht dooëd | doe het licht uit |
doe de radiejo of den teeleviezie dooëd | zet de radio, de tv af |
doe fooërt | schiet op |
doe ne keeë geweune | doe eens gewoon |
doe ol daje kuint | handel naar best vermogen |
doëd en 'n oëge oit, morsdooëd | zeer dood |
doefooërt | schiet op, doe voort |
doikske speel'n | verstoppertje spelen (kinderen) |
dr es geeën droad an ebrookn | we nemen het u niet kwalijk |
dran toesteken | verlies maken |
droai'n link de meulns | voortdurend van mening veranderen |
duikske speeln | verstoppertje spelen |
duine doen | platvloerse praat uitslaan |
ee se'koocht | is ze moeder geworden |
een broamk' ofskuur'n | een braam afnemen (hout / metaal) |
een grooëte kapelle mee een klieën luchtsje, ie tooëgd em grooëtser of dat ie es. | zich beter willen voordoen dan geweten |
een keiske brandn | een kaarsje aansteken |
een kouwe vang'n | verkoudheid opdoen |
een peird de ru (gg) e oit eten, dood van d' n ouwre zijn | zeer grote honger hebben |
een siegritje droaên | een sigaretje rollen |
een zende van 't geslee (g) 'n zwijn | een portie voor de buur na het slachten van een varken |
eet'n link nen dijkedelvre | grote porties eten verorberen |
eie noo van z' leevn! / zoe je nie omverre voln! | zou je niet (in zijn / haar plaats) verontwaardigd zijn |
elk ip zijn'n toer | ieder op zijn beurt |
elk ne goen da (g) | goedendag iedereen |
ellee couroaizje! | houd moed! |
elp' n an de karre trek' n | iemand bijstaan in zijn werk |
em an z'n ooëre trekk'n veur... | hem iets in het oor bijten |
en gij geluuëft da!! | en jij volgt die bewering / mening!! |
en heel den utsekluts, den battaklang, | met alles erop en eraan |
en ie moste tert'n | en hij kon opstappen |
en noo geeën klein beetse! | en nog niet weinig! |
en noo nie boezjeern! | en nog niet veranderen (van standpunt) |
entwa weet'n van oor'n ze (g) n | iets weten via via |
er 'n skippe bij doen | overdrijven |
es de lucht dood? | is het licht uit? |
est algauw' edoan!!! | hoe lang gaat dat nog duren!!! |
est no veur vandoa(g)e | gaat het nog lang duren |
Est olgelijk? Olgelijk es innestront. | Is het je om het even? Dan kan je niet kiezen. |
et goed ip e'n | het rooskleurig tegemoet zien |
euren okster weunt ooëge, zulle | ze heeft zeer lange benen |
g' eet ier niets te zegn! | jij hebt hier geen spreekrecht! |
g' eet mij no lieëg ip | je minacht mij |
gardevouw | behoedt u ervoor |
ge keun het nie bepeiz'n | je kunt het je niet inbeelden |
ge koomt zjuust' epast | je komt op 't juiste moment |
ge kostet 't sop oyt z'n oô'n skepn / ie woas zochte | hij was stomdronken |
ge kuint 'r ne puint an zooin | je zult het niet beter kunnen (niet overtreffen) (uitdagend gezegd) |
ge kuint d'r an zulle! | je ontgoochelt mij hoor! |
ge ligt twis in de zak | je bent tegendraads, een dwarsligger |
ge meug gerus (t) zijn | wat je daarnet zei is juist / terecht |
ge meug wedd'n | geen twijfel mogelijk |
ge meugt em ne skip in zijn gat geevn, ie goa no nie ommekijkn veur te zien wie dat eweest ee | hij is zeer gemakzuchtig |
ge moet 'r moar ip koom'n | je moet maar op het idee komen |
ge moet azooë van uijen tak nie mokn | maak zo niet van je oren |
ge mostet en ge kostet, moar ge 'n dostet nie | je mocht en je kon, maar je durfde niet |
ge zij gij nie goe zeeëre! | wat je zegt, raakt kant noch wal (protesterend) |
ge zij loat' an | je bent later dan normaal |
ge zij loat' ip droai | je bent laat op weg / op stap |
ge zij merci. (antw.: 't e niet / gèrn edoan) | je bent bedankt. (antw.:graag gedaan) |
ge zij mijn beste keppe | je bent mijn liefste schat |
ge zijt 'r tielijk bij | je bent er vroeg bij / / vroeg opgekomen |
ge zijt loat' ip droai! | je bent laat op stap! |
ge zijt mersie | u bent bedankt |
ge zijt mirsie | dank u wel |
ge zijt ne wietie | je bent een gek, een zot |
ge zoe 't n ons Heeëre geevn zonder biecht'n | schijnbaar iemand met een goede naam |
ge zoe t'n ons Hieëre geevn zondr biecht'n | je zou hem blindelings vertrouwen |
ge zoedt 'r de muur'n van iprij'n | je wordt er doodnerveus van |
ge zoedt er no mee geen tange naar rieëkn | zodanig vies is het, dat je het zeker niet zult vastnemen |
gée moar gazze (poer) . | laat u maar eens gaan |
geeën drie mal zeevn meeër | niet zo jong meer |
geeën riese van | vergeet het maar |
geeëne (n) moyen | niets helpt / hielp om iem. te overtuigen |
geeëne moyen | niets helpt / hielp |
geef die koe no 'n bieëde (biet) | reactie op iemand die boert |
geeft da zwijn nog nen oaker | na wat luidruchtig boeren |
gekend link 't ooëluk geld (link 't slich geld) | alom bekend |
geload link nen ond mee vloein, geload link nen eezle | gepakt en gezakt |
genèrde gij oi 'n beetse? | bevalt het u, voelt u zich hier prettig, kunt u zich behelpen? |
gesleeën deur d' hitte / overdoan van ' t woarm were | aangeslagen door het hete weer |
gieën'n droad an gebrookn | niets aan de hand |
gij zij 'n ei! | je bent een stomkop! |
gij zijt ne goen gij! | nu nog beter! (iemand afkeurend) |
goaje mee mee mij? | ga je met me mee? |
goan dien'n | gaan bidden voor bijstand van een heilige, met kerkbezoek en verering relikwie |
goan link nen buzzesnijere, deuretert'n | haastig stappen |
goan persjonklen | de portiuncula-aflaat verdienen |
goat ier agauw' edoan zijn!! | zal het hier eindelijk eens ophouden!! |
God ze (g) ent oi! | reactie op het niezen |
godseentui! | wens na niesbui |
goe deuretert'n | flink doorstappen |
goe g' eekiepeerd zijn | ingericht zijn met het juiste materiaal en de gepaste uitrusting |
goi je nui allemolle ne keè zwij'n | wilt u nu allemaal eens zwijgen |
groôts (preus) link feêrte | pronkend, fier als een gieter |
guinter tend'n (d) | daar op het einde |
het em / het eur nie toegeevn | iemands leeftijd / talent onderschatten |
hoe skeeët dat ier | hoe is de toestand Hoe zit het in elkaar |
i 'es binn'n, zijn broeitsje es (g) ebakn | winkelier die stopt met goed resultaat |
i ee em tekoort edoan | hij heeft zich opgehangen |
i eet an zijn brouwk | hij is betrapt / beschuldigd |
i es boitn ezwierd | hij is oneervol ontslagen |
i es ebooisd | hij is gezakt in zijn examen |
i es ter wel mee! | hij zit ermee opgescheept |
i' ester mee begoan | hij is er om bekommerd |
i' es ' n brokke ziek, ie ' n es nie in zijn' n oak | hij is wat ziekjes |
ie 'n e moar gemeeënig, ie goa 't nie lauwe meeër trekk'n | hij is doodziek |
ie 'n ee gienen nog'l om in z'n gat te skarten, ie moe leev'n van d'n dis | niets bezitten, arm zijn |
ie 'n ee t er no nie te veel' an dooêdoan | hij is er nog niet echt voor gegaan |
ie 'n es gieëne stamp teeën z'n klooëtn wird, ie 'n es gieën roste kluite wird | het is een nietsnut |
ie 'n es van gieën klientje vervoard | hij laat zich door niets afschrikken |
ie 'n kan 't nie lei'n, ie 'n kan ter nie teeën | hij kan het niet verdragen |
ie 'n koste nie fooëdre of toegeev'n | hij kon niks anders dan bekennen |
ie 'n tooëgt em niemre | hij laat zich niet meer zien |
ie / z' es t'end'n | hij / zij is doodop (doodziek) |
ie / ze komd ip veur de (verkiezingen) | hij / zij stelt zich kandidaat voor de (verkiezingen) |
ie ' n ee zelfs geên' n naogel veur in zijn gat te skart' n | hij is straatarm |
ie ' n est er nie bij mee sijn öeft | hij is niet bij de les, hij volgt niet |
ie ' n kan gieën zwijn tee' nouw' n | hij heeft o-benen |
ie ' n oa alleens geen' n dust | hij had niet eens dorst |
ie begoste teeg'n te spert'len, zin bobijn' of te droaën | hij begon weerwerk te bieden |
ie betoald hem blauw | hij betaalt boven zijn kunnen |
ie dee ol de kapellekes van de stroate | hij bezocht al de café's in de straat |
ie doe één 't vlas / / één de kooln / / één d'eiers (in 3 x uitgespr. als één) | hij is handelaar in vlas / / in kolen / / in eieren |
ie drijft oovre | hij overdrijft |
ie e (s) mee zin oar, ie e (s) ter ziel' egoan, ie es ter nie mieêr, ie es bij ons Heere | hij is gestorven |
ie e (s) mijn oude | hij heeft mijn leeftijd |
ie e (s) van de planke, ie 'n weet niemre woar da 't skeeêt | hij is het noorden kwijt |
ie é d'er ne grooi van | hij heeft er een afkeer van |
ie é d' er em ooitedoan, ie stond in zijn' n blooëtn, ie stont er te blink' n | hij heeft zich belachelijk gemaakt |
ie ee 't ooëg ip | hij vindt zichzelf een hele piet |
ie ee 't verr' eskipt | hij heeft het ver gebracht |
ie ee 't vooër 't zegn | hij is de leidinggevende |
ie ee de skoolskijte (schertsend) | hij spijbelt |
ie ee de vontesmet van... | hij vertoont een kentrek van zijn peter / meter |
ie ee der veel snukk'n van, ie ee der vele van mee | hij lijkt er goed op |
ie ee em te skèrn, / te stekn | hij heeft hem te pakken |
ie ee em van 't leevn ebrogt | Hij is uit het leven gestapt |
ie ee kennesse | hij heeft verkering |
ie ee moet' n ploei' n veur da niev veurstel | hij heeft een nieuw voorstel moeten accepteren (tegen zijn wil) |
ie ee ne leem in z'n oëge, ie ee 'n vlieg' in z'n oëge | hij is lichtjes beschonken |
ie ee ntwa ekreegn | hij is plots onwel geworden |
ie ee veel noot'n ip zijne zang | hij spreekt met pretentie (hoogdravend) |
ie ee zinne lepel wig esmeedn | hij is dood |
ie es 't er van deure | hij is niet meer te zien / ontsnapt |
ie es bedorv' n, de stront oit zijn gat ; azoë ne kepkeut' le! | hij is zeer verwend |
ie es dermee weg zulle | de lichtgelovige denkt dat het waar is |
ie es etanteerd veur da te doen | hij is bekoord om dat te doen |
ie es gerenuweerd | hij is failliet |
ie es in z' n gat epekt | hij voelt zich zwaar beledigd |
ie es noog te leeg vooër zijn gat ip 't heffn | hij is uiterst lui |
ie es omverre | hij is wat ziek |
ie es proopresteld | hij is er lelijk aan toe |
ie es stieëg van ofgank | hij is zeer gierig |
ie es tendend zijn Latijn | hij kan niets meer inbrengen |
ie es ter deure | hij is geslaagd (examen) |
ie es ter gerust in | hij laat het niet aan zijn hart komen |
ie es ter wél mee | hij is te beklagen |
ie es van zero beguin'n | hij is met niets gestart (handel) |
ie es vereuverd | hij is verhoogd (in rang) |
ie es vlamm'nde kwoad / over zin toern | hij kookt van woede |
ie es z'n touwe kwij (t) | hij kan geen antwoord geven |
ie geboardige lijk dat ie... | hij deed alsof hij... |
ie geneird hem | hij beleeft het van harte (feestje bv.) |
ie goa 't noeit leeërn | iemand tevergeefs iets aanleren / aantonen |
ie goat doar ol versloan, zegt ie zelve | hij beweert het allemaal aan te kunnen |
ie groocht 'r niet deure | hij geraakte er niet doorheen |
ie jeet fits, jeet deure | hij heeft het begrepen |
ie jeet hem goe ip (mee s'n eig'n) | hij heeft het goed voor (met zichzelf) |
ie jes tend'n, z'n leer es of | hij is aan 't einde van zijn krachten |
ie jes vlamm'nde / vroet van klèire | hij is zeer boos |
ie jest'r van ondre (gemoisd) | stiekem het huis (de zaak, de vergadering) verlaten |
ie kent er de knopp'n van | hij weet niet hoe het in mekaar steekt |
ie kijkt noch ip no neere | hij gunt (mij, ons) geen blik |
ie kijkt noch ip noch omme | hij ziet niemand staan |
ie kloag pudd'n in d'èèrde | hij klaagt vreselijk |
ie kom van verre | hij was bijna opgegeven (medisch) |
ie komd em pardooneern | hij komt zich verontschuldigen |
ie komt nui en ton over de vloer | hij komt af en toe op bezoek |
ie koomd achtre | hij volgt wel (met lichte achterstand) |
ie krult lijnk ne pak no'els | niet zeer beweeglijk zijn |
ie kul (t) mij, ie teinst mij | hij plaagt mij |
ie laa (g) dege mee mij | hij lachte mij uit |
ie legt re zijn leen'n nie achtre | hij doet er geen moeite voor |
ie liegt dattie 't zelve geluuëft | hij liegt doelbewust |
ie ligt ip de wippe | op rand van ontslag (of benoeming) staan |
ie ligt twis in de zak, twisdrijvre | dwarsligger |
ie loat em nie promn | hij laat zich niet dwingen |
ie luûpt ekleêd link ne rauwn andzjoen | hij is dik ingeduffeld |
Ie ma woapns droan | Hij mag wapens dragen |
Ie mag woapens droa'n | Iemand is lelijk |
ie moe 't gemeu (g) n | hij moet het lijdzaam ondergaan |
ie moest het gemeug' n | hij kreeg de volle lading (scheldwoorden) |
ie moet 't gebokk'n / ie zit mee de gebrook'n pott'n | hij moet het lijdzaam ondergaan |
ie n' e moa veur azooë te laat'n | hij voelt zich zwak |
ie n'es van gienen oaze gepoept | hij is niet van de rapste |
ie oat doar de bootr ipgeet' n | hij kreeg daar de mensen tegen zich |
ie plochte... | hij had de gewoonte om... |
ie plochte... / ' t plochte.... | hij was het gewend om... / het was gebruikelijk om... |
ie ploeit em dubble | hij toont zich bijzonder onderdanig |
ie skuifeldege ne pinantie | hij floot een penalty |
ie slouwf toe | hij zegde toe (akkoord maken) |
ie speel mee de doiv'n | hij neemt deel aan duivenwedstrijd |
ie speel mee de vink'n | hij neemt deel aan vinkenzettinge |
ie steldeg' em | zijn reactie was agressief |
ie stont drip te kijkn lijnk ne nond ip 'n zieke koe | hij stond er dwaas naar te kijken |
ie stuipt hem | hij buigt voorover |
ie tert goe deure | hij stapt flink door |
ie trek zijn'n plan | hij slaat er zich doorheen |
ie verdient geld link moze | hij heeft een hoge wedde |
ie voelde ' em duustfichtig (1050) | hij voelde zich uitstekend |
ie vrieg mij veur... | hij vroeg me om... |
ie vrijt da z'n imde wikkelt / ie vrijt dat 't krokt | hij heeft serieus verkering |
ie weet ervan | hij is er van aangedaan (zeer bedroefd) |
ie weet nie van wa out pijl'n umokt | hij zit aan de grond |
ie weet nie woarin of woaroit | hij is het noorden kwijt |
ie wert nogal wadde in z'n gat eweund, 't es nen bedorv'link | hij wordt nogal verwend |
ie wil per see deuredrijv'n | hij wil onverstoorbaar doorgaan met |
ie wiste nie wa (e) zeid | hij bleef het antwoord schuldig |
ie woa nie te ziene | hij was niet aanwezig (tactisch) |
ie wrochte zijn klère oit deur... | hij koelde zijn woede door... |
ie zette 't ip 'n looëpn | hij liep weg, hij wilde ontsnappen |
ie ziet 'r kaduuk oit, ie 'n ee geeën skooïn kleur | hij ziet er slecht uit |
ie zit doar oltefoôrt te kallebukn | hij weert zich, maar boekt geen resultaat |
ie zit éé (in) mijn neuze | hij heeft het bij mij verkorven |
ie zit in mijn rop'n | hij moeit zich met mijn zaken |
ie zit ip drooêg zoad | hij kan geen kant meer op (financieel) |
ie zit ip z'n pèèrd | hij voelt zich uitgedaagd |
ie zit ip zijn pèrd, ie weend em ip | hij maakt zich druk |
ie zit re nie achtre | hij is niet gemotiveerd |
ie zit stroop | hij geraakt er niet meer uit |
ie zit versteld | hij heeft zich met de wagen vastgereden |
ie zit zo dikke lijk 'n nippen | hij heeft overdadig gegeten |
ie zoe toern doen | hij kan onverwacht uit de hoek komen |
ie zot' r lieëluk neevns | hij zat er totaal naast (pronostiek) |
ie zwemd één 't geld | hij is gefortuneerd (veel geld) |
iej akkelt 'n beetse, ie stuikt 'n beetse | hij stottert een beetje |
iej è te dom vur t'elpn dondren, iej è te dom vur oei t'eetn, iej è sooë dom of t'achterste van 'n koe | hij is zeer dom |
iej ee nogal veel beslag, mee ol zin pretn | hij wil opvallen, hij looft zichzelf |
iemand (iets) in plan loat' n / loat' n zitt' n | iemand (iets) in de steek laten (qua werk, klus) |
iemand bij de viede zett'n | iemand met iets opschepen (sluw) |
iemand die gieëne wig 'n kan | een hulpbehoevend iemand |
iemand een peire of een zoeve geven | iemand een klets of oplawaai geven |
iemand ipsulfren mee... | iemand iets aansmeren |
iemand ne klooët oftrekn | iemand nadeel berokkenen |
iemand nen eft in zin ol geevn | iemand een trap onder de kont geven |
iemand nie kuinn zien | afkeer voelen voor iemand |
iemand over de kouter voer'n | een loopje nemen met iemand |
iemand overoln | iemand aan zijn kant krijgen |
iemand oytmokn veur vorte vis / iemand zijn zoaligheid zegg'n | iemand beschimpen |
iemand skeeëf bekijk'n | iemand minachtend ontwijken |
iemand uitmaakn voër al da schooên en leêluk es | iemand te schande maken |
iets an de klokk' (h)angn | iets ruchtbaar maken (klokkenluider) |
iets ofdieëln van... | een erfelijke trek bezitten van... |
iets oitmeedn | iets doms, verkeerd (slecht) doen |
iets ontouwn / omtouwn | iets onthouden (memorie) |
iets rondstroei'n | een fout bericht verspreiden |
iets te kandeele gaen | iets met bruut geweld aanpakken |
iets vieznteern | iets aandachtig bekijken |
ik (gen) èère da, ie ' n (gen) èèrt da nie | ik heb dat graag, hij heeft dat niet graag |
ik ' n doste nie | ik durfde niet |
ik ' n ee geên roste kloyte meer | ik ben platzak |
ik ben ip zouwk achter de stok die bachten de deure stond | ik ben op zoek naar de stok die achter de deur stond |
ik bestelle ' n koepke sampanje | ik vraag een glas champagne |
ik booise | ik ga voor het dubbel aantal punten (kaartspel) |
ik ee moe'n de loatste man de zak ipgeev'n | ik ben gebleven tot de laatste |
ik gloeie lijnk ' n kole vier | ik gloei door de warmte |
ik kroip' één mijn' nest | ik kruip in mijn bed |
ik zie, ik zooëge, 'k, ee gezien | Ik zie, ik zag, ik heb gezien |
ik zitte der vree mee in | ik vind het erg jammer en betreur het tenzeerste |
in 'n skoffelskeude | extreem haastig iets doen |
in 'n skoffelskeute | in een overhaaste beweging / actie |
in 'n vroete k'leire | in een grote woede |
in 't begun es't ol wa wilde en wa zilde, in 't begun 'n kan 't nie ip | eerst is alles koek en ei |
in 't lang en in 't breeëd oitlegn | het onderwerp uitvoerig behandelen |
in de mès (meers) gekipt - ie es presies van sellewie (St.-Lodewijk-Deerlijk) | achterlijk |
in dn truk zitn | in de tocht zitten |
in doeninge zijn | goede contacten hebben |
in gieën'n tijd | als de bliksem |
in iemands neuze zitn | bij iemand op een slecht blaadje staan |
in iemands ropn skijtn | iemands plannen dwarsbomen |
in iemands zakk'n zitt'n | iemands slechte kanten bespreken |
in ne wip en ne knip | in een oogwenk |
in stik' n en brok' n slob' n | onvast slapen (met onderbrekingen van wakker worden) |
in ukskes en snukskes | nu en dan een beetje voortdoende |
in zijn lèze gietn | opdrinken |
ip 'n reekske | op een rijtje |
ip 'n roode | op een rij |
ip 'n wippe zitt'n | ongeduldig zijn |
ip (speel) vejoizje goan | op (huwelijks) reis gaan |
ip de gezontiet | proost / santé! |
ip de karre spring' n | meedoen met het initiatief / met het bestuur |
ip droai zijn | op stap zijn (uitstap) |
ip eleefd | ten einde krachten (stervende) |
ip goe ruskier | op goed geluk af |
ip ne wig komde't ne kieë teeg'n | je treft iets wel eens aan |
ip oi'n ei (g) n dépan | de onkosten na verkoop zijn voor u |
ip skok goan / ip zwier goan | op stap gaan |
ip speelvejoazje goan | op huwelijksreis gaan |
ip vinkeslag li (g) n | op de loer liggen |
ip z'n piekebeste | zijn beste kostuum aangetrokken |
ip zijn ientje | op zijn eentje |
ip zijn plekke | op zijn plaats |
ippeklèrd (opgeklaard) | op orde gesteld, rommel verwijderd |
irreweet'n plooëst'n | erwten ontdoen van de peul |
is es ter deure | hij is geslaagd (examen) |
j'es peetse skoartentand | hij mankeert enkele tanden |
j'es skijteskoij | hij is heel bang |
ja mijn ooëre! | ik ben daar niet voor gewonnen |
jakkendoe / jagendoet / jaaindoet / jammendoen / jagendoet / jassendoen | helemaal niet (stevige ontkenning) |
jat' ndoet | het is niet waar (onderstrepen van eigen gelijk) |
jattetoet | 't wél waar (onderstrepen van eigen gelijk) |
jee em zieëredoan | hij heeft zich bezeerd (pijn gedaan) |
jester van kapot / ie 'n ester nie goe fan | hij is erg aangeslagen |
kaffie moakn | koffie zetten |
katzje mij, katzje weere | plaag je mij, dan bied ik weerwerk |
kee d' n doar nekeer goe besnukt | ik heb hem eens aandachtig bekeken |
Keeërnekeeë weere! | neem eens het vorige PC-scherm terug aub |
kenijn'n vloan | konijnen het vel afstropen |
kieërnekieë weere | kom eens terug |
kom uit oi koot! | kom voor de dag (assertief zijn) |
konkelfoez'n | zich beraden achter de schermen |
koome nie djuust oit | mijn rekensom klopt niet |
kort van stoffe | verbaal niet mededeelzaam, stug |
krijgde een poanie brouwk (= antwoord op deze inleidende zin) | als je iemand aan een lief helpt... |
ksie jooi girne | ik zie je graag |
la'en link 'n paptoarte | gul en hartelijk lachen |
lap rond ui ooër'n krij'n | klap om de oren krijgen |
legd oi andjes tegoare | wees tevreden met wat je nu hebt / bent |
legd ui andsjies moar tuuëpe | wees tevreden met je actuele toestand |
let ip oy spel | blijf alert, (aandachtig) (wakker), |
lieëge van stirtebieën | klein van gestalte, met korte beentjes |
lijk da 't es | zoals het is |
lijnk nen achttienmoandre | fitheid, lenigheid, gezondheid uitstralend |
loajen | gerucht (mondeling) uitvergroten |
loat moar | je moet niet aandringen |
loat'n skied'n | er niet mee voortdoen |
luëp noar de moane, geriek et, saluu en de koost, stoof ze | loop naar de maan, |
luuëpt tuchtig | dier dat klaar is om te paren... |
löef zoin | rapenzaad zaaien |
m en overkomste | we hebben bezoek |
malgré / per forse | ten koste van alles |
me drink'n ip ne goen oflöep | we drinken op een goed resultaat |
me goan da ne kjeë bezien | we zullen dat eens bekijken |
me goan oes gat ipeff'n | we gaan opstaan (om te vertrekken) |
mé heel zijn bezoatse / mé kliekn en klakk' n | met zijn hele boeltje |
me kreeg' n doar oes vet | we kregen daar een uitbrander |
me stoan kiette | onze rekening is effen |
me zijn 't akkooërd | we gaan akkoord |
me zijn 't azo (g) eskikt | we zijn van plan om dat zo te doen |
me zijn d' er nie veur'n | dat ligt ons niet |
me zijn d'r niets mee | voor ons...totaal nutteloos |
me zijn dre! | 't is ons gelukt! |
me zijn nie greeëd | we liggen achter op schema / uur / afspraak |
me zijn no ferre van oys | nog lang niet opgelost probleem |
me zijn streeke, nem me zijn dre | het vooropgestelde doel is behaald |
me zijnder goe mee in doeninge | ons contact met hen loopt vlot |
me zijnder nie (t) | we zitten fout |
me zitt'n and'n travoo | we zijn aan grote werken bezig |
me zittn strop | we weten geen raad meer |
mee 'n vols weez'n | met een vals aangezicht |
mee al heur tantelaffèrens (tant d' affaires?) | met veel omhaal |
mee d'n uitkoomn | tegen de lente (het voorjaar) |
mee de poepers zitt'n | met vrees vervuld zijn |
mee ene in ' t skès zitt' n | met een lief ruzie hebben |
mee iemand meevoeizjen | iemands stelling volgen (samenspannen) |
mee mijn'n niejoar goan | op nieuwjaarsbezoek gaan (enkv) |
mee veel vijv'ns en zessn's | met overbodig veel commentaar |
mijn bobijn' es oof | ik ben echt moe |
mijn libn zijn esprouwn | mijn lippen zijn gesprongen |
mijn winkelwoare goan oln | mijn boodschappen doen |
mijn'n eezle kan da nie trekk'n | dat is te veel gevraagd |
mirk'lijk egroeigd zijn | merkelijk gegroeid zijn |
mokt dad an ui meetje wijs | mij vang je daar niet mee |
nauwkes 30 santimeters | net geen 30 centimeter |
ne gildege / zwoare veint - ne vetzak | 'n ferme man |
ne kieë te weke | een maal per week |
ne mogre krebbie, ' n pannelatte | zeer mager persoon |
ne puid ee mijn keele (woardeure da 'k moe (h) oest'n) | prikkeling in de keel (met hoest) |
ne rilde veint | rijzige man |
ne slag van de meul'n ukreeg'n en | niet goed bij zijn verstand zijn |
ne zwoai mok'n | bocht maken |
nen ptoatre / un voge / un pirre / un koksmeete / ne klets / ne flètre geevn | een oorveeg, een kaakslag geven |
nen tap te'enkoomn, geeën sjans' en | tegenslag hebben |
nie geluuëflijk! | niet te geloven! |
nie ol te katheliek | niet zoals het hoort |
nie segn! zwij'en daje zweeët! zwij'en vooër dooëd | mondje dicht! |
nieë noy noo nie | nee nu nog niet |
no te groene an oy pompoene | nog niet volwassen |
noeit vanz (e) leev'n! | nooit van mijn leven! |
noeit vanzeleev'n | absoluut nooit |
noo (g) sjanse dat ie... | gelukkig maar dat hij... |
nui oof noeit | nu of nooit |
nur vanacht'ren, nur 't vertrek, nur bacht'n, nur de koer goan | naar het toilet gaan |
oa 't nen ond eweest, ge woart ervan ebeetn | je zoekt ernaar en het bevindt zich naast jou |
oe eeëttige da oek weere | hoe heette dat ook weer |
oe es 't meuglijk | hoe is het mogelijk |
oe es't Godsmeuëlijk! | het is Godgeklaagd! |
oe meer melk daj drinkt, oe grooëder kolf daj weirdt | melk |
oe stelde't | hoe maakt u het |
oe woa da nui oek weere? | hoe was dat nu ook weer? |
oe zij je d'ran egrocht | hoe ben je daar op gekomen (job, souvenir) |
oe zoe 'k 't moet'n zeg'n | hoe zou ik het uitdrukken |
oe zoe 'k het moet'n zegn | hoe zou ik het moeten verwoorden |
oe zoe je zelve zijn | stel je in zijn / haar / hun plaats |
oe zoeje zelve zijn! | stel je in zijn / haar / hun plaats! |
oëger of mijn bijlke of ' k kappe in oi gat! | hoger leggen (in kaartspel) |
oeveele moe j' en | hoeveel moet je hebben |
oit z'n kramm'n skietn | zich (onverwacht) erg boos maken |
ol da je zegt zij je zelve | terugfluiten met identiek verwijt |
ol de kant!, oyt de gurte, oyt minne gurla, mijt oy, hoyfte!, oyt mijne wijstre, girte ne keer | Weg wezen! Opzij! Maak plaats! |
ol te perre li (g) 'n | overhoop liggen |
olle stappe | te pas en te onpas (vervelend wegens te veel) |
olleman zegge 't deure! | ieder zegge het voort! |
olve goar'n, 'n vijze kwijt | niet goed bij zinnen |
ort u keeër ier! | luister eens goed! |
ot ol te skijte komt, teegn da 't spel 'n end' ee | als puntje bij paaltje komt |
oud oi koest | hou je kalm |
oud oi kolm | wees toch kalm |
oud oi moyle / toote / / oud oin smoel / bek | hou je mond, zwijg |
Oudjes kunnen niet jongleren. | Jong geleerd is oud gedaan. |
oudt ui moile | stop met praten (dreigend) |
out klieën'n (veur de stove) | aanmaakhout kappen (voor de kachel) |
out oy in | beheers je |
ouw zeekre!, emmaar allee gouw zeg!, ten e nie woar ee! | nee maar! |
over de skreeve | over de grens (in Frankrijk) |
overdoad skoat | overdaad schaadt |
oy moa leut' eet | als je maar plezier hebt |
oyt zijn kramm' n skietn | driftig worden |
oytskjeet alichte mee smoôrn | hou nu toch gauw op met roken |
pakt ui poepe! | ik sla je raad vierkant af |
papier es gewillig! | relativeer kranten en bladen en folders |
parlesant'n | aan het woord zijn maar zonder inhoud |
past oi ip da je... | hoed je ervoor dat je... |
peepr' en zout | gedeeltelijk grijzende haardos |
peisde gij da 't geld ip mijne rugge groeigt | denk je dat ik geld in overvloed heb |
per slot van reekninge | alles samen genomen (conclusie) |
pianekies | zachtjes aan, langzaam aan... |
preus lijnk veeërte | zichtbaar trots, fier |
prietproat oitgoan | onzin verkopen |
probeerd ukieë da je durft | durf er niet aan te beginnen (uitdagend) |
rat (s) de kieëst' of zijn | volledig uitgeput zijn |
reegnen lijnk ip ' n oande | persoon die zich van niets of niemand aantrekt |
rijz' an rijze / rijzerijze | tot de rand / tot op zekere hoogte gevuld (minstens twee) |
roapt ui boelke moar töepe en zet an | je bent op staande voet ontslagen |
rooë koomn van skomte | beschaamd worden |
rooë wirden tot achtre zijn ooërn | rood worden van schaamte |
ropt ui verstand ne kieë tuuëpe | denk er eens grondig over na |
rouwpt acht' ulpe | roep om hulp |
schoimke trek'n | schuim van zoethoutbrouwsel opzuigen |
serjeus in 't sop g'angn, goe gebatavierd, zwoar oid eweest | flink de bloemetjes buitengezet |
siereer'n mee sieroizje | met boenwas behandelen |
sjette geven | snel rijden, fietsen, lopen |
skampavie zijn / ik ben skampavie | onverwacht het gezelschap verlaten hebben |
skeele van d'n dust zijn | grote dorst hebben |
skeele van d'n ouwr zijn | grote appetijt hebben |
skeirt ui wig | maak je uit de voeten |
skiet oi vooërt | maak dat je weg komt |
skoi zijn van zijn ei (g) n skauwe | zich bangelijk gedragen |
skots en skeeëf | slecht gestapeld, niet ordevol |
skots en skeeëf ippesteld | wanordelijk opgesteld |
slaggelings omverre voln | achterover vallen |
slicht te pote / te beeêne zijn | moeizaam stappen |
slopeie geev'n | onderdak verlenen |
speeld uit / / speeld oof | doe je jas maar uit (zegt de gastheer / gastvrouw |
steeën' n (zucht' n en steeën' n) | klagende keelgeluiden maken |
steld' oi rechte | sta op (uit zittende houding) |
stoa ne kjeeë (r) skoerke | zet je schrap met je schouders |
stoeld oy, zet oy | ga zitten |
stoizje doen | stage lopen |
stoof ze!, ol da je zegt zij je zelve! | die aantijging neem ik niet (repliek) |
stout spreekn | vrank en vrij spreken |
stroeitje trekk'n | het lot laten spelen (in spel en sport) |
stroeitsje trek'n | strootje trekken |
stuipt oy | buk je |
t es mij ontgoan | ik weet het niet meer |
t es zijn voadre eskeetn en espoo'n, tes de weegoarde van zijn voadre | hij lijkt helemaal op zijn vader |
t nie lang etrook'n en | na een korte ziekte overlijden |
t'n iptelle (vb. 2 stoelen / dozen...) | bovenop het voorziene getal / gewicht / aantal |
te (s) lijnk 'n eenne die moe le (g) n | wat loopt hij toch nerveus rond |
te (s) ne buuëm van ne veint, moar wa kort ovvezogd | hij is wel sterk, maar niet zo groot |
te kandeêle (te keeëre) goan | te lijf gaan, met geweld onder handen nemen |
te kandeêle goan | onbehouwen, brutaal aanpakken |
te kloffe d'r ip | er pal op |
te mirlen | in het midden |
te reke (vb. drie slagen) | kort na elkaar (vb. drie slagen) |
ten ee gieën angezichte niemre | niet meer om aan te zien |
ten es gieën riesse (van)! | daar hoef je niet eens aan te denken |
ten es ol geên oar snij'n, ten es nie sooê simple | zo eenvoudig is 't niet |
ten es oltoëpe geen avanse | je schiet er niets mee op |
ten es van gieën keure | 't is duidelijk (nu blijkt het) |
ten iptelle (vb. nog 2 stoeln ten iptelle) | op 't laatste nog bij te zetten / plaatsen |
ten luuëpt nie ovre | matige prestatie, vind ik |
ten oudt nied in / 't e goe te doene | het is makkelijk realiseerbaar |
tert het moar oof | trap het maar af |
tert'n ip de veloo | trappen op de fiets |
tes ' n beskeetn komissie, ' t ee veur niets ediend | het is een maat voor niets geweest |
tes alverre dadde | dat is het ongeveer |
tes d'antoave die telt, van wantn weetn, zijne stiel kenn'n | er handeling van hebben |
tes heêl gakmandeerd, tes t'r ol an dat 't es | het is volledig beschadigd |
tes ier ollemolle van oes / toeze | het is hier allemaal van ons / het onze |
tes ik, 'k benne 't ekik et | ik ben het |
tes in balanse | het is evenwichtig |
tes ip nen oude velo daj moet lieërn rij'n | zijn lief is veel ouder dan hijzelf |
tes spel in de menoizje, 't zit 'n oar in de bootre / beutre (in Nieuwenhove), de katte zit in d'arloeizje | er heerst ruzie binnen het huishouden |
teure moa deure | ga maar verder, passeer maar |
teure zieëre vooërt | ga snel weg, maak dat je wegkomt |
toer'n doen | kwade streken uithalen |
toeternietoe | het speelt geen rol |
toot noo ne kieër | tot nog eens |
tot één (=in) d' n droai | tot een volgende keer |
tot één d'n droi, to no ne keêr | tot later |
tramplen mee de voetn | losse aarde aanstampen (tuinieren) |
trekt ui plan! | zoek het zelf maar uit! |
trouwf moak'n | troef maken (kaartspel) |
tulders, toezens of bij zildre | bij jullie thuis, bij ons of bij hen |
tuss' n oes ezeid en ezweeën | het blijft onder ons (geheim) |
uitn naak zijn, tuureluut zijn, serjeus beschonk'n zijn, dooble zien | dronken zijn |
un gelukkug joar en un goe gezontiet | gelukkig nieuwjaar en een goede gezondheid! |
un rare seelewante | vrouw met eigenaardige manieren |
un woordse plaseern | even (kort) het woord nemen |
v'neigns dadde / azoë | ja, zo is 't |
van 't lam Gods uslee (g) n zijn | er verbouwereerd bij staan |
van d'n ieest'n of (hee 'k het gezeid) | al vanaf het begin (heb ik het gezegd) |
van de gelijke | van 't zelfde (bij nieuwjaarswens bv.) |
van de moare bereen | als behekst |
van einsenteins | over de gehele lengte |
van geeën klientje vervoard zijn | niet gauw bang zijn |
van nie fer' ofdieëln / ' t zit in de familie | familiekenmerken vertonen |
van niets vervoard zijn | van niets bang zijn / niet terugdeinzen |
van peikns geboarn | doen alsof je neus bloedt |
van pijgns weedn | van niets weten |
van stroate zijn | relatie hebben |
van tiene neeëne | negen kansen op tien |
van tsnoens tot t'n twolvn | van zeer korte tijdsduur |
van tsnoens tot t' n twolv' n | tijdsduur onbepaald ... |
van z'n zelv'n vol'n, van zijne sies droaj'n | het bewustzijn verliezen |
van zijn brouwk kunde soebe kookn | zijn broek is al lang niet meer gewassen |
van zin' n tap moakn, van zin' n tetter geevn, ipvlieg' n, spel moak' n, van zijn latte geev' n, em dul moak' n | zich boos maken |
vansgelijke | repliek na het krijgen van nieuwjaarswensen |
veezlen | fluisterend (negatieve) commentaar geven |
verloan zijn | druk bezig zijn |
verneeglizjeerd | in slechte staat |
vertellinge mee feel vijv'n en zess'n | verhaal met veel nutteloze details |
vertelt dad' an ui meetse | uw bewering is voor mij nonsens |
veur da je vooërtgoat | vooraleer je vertrekt |
vijve / tiene / 'n koart van d'n twolv'n | vijf / tien / kwart voor twaalf |
voyle skoole ouwn / zwarte skool' ouwn | aangebrande moppen vertellen |
vroet (stijf) geeëstig | zeer (erg) leuk |
w' ontzient oes | we zien er tegen op |
w'an beetr' in oes brouk esketen, wa'n 't beetr azoêloatn | we hadden het beter met rust gelaten |
wa goa j' anvèrd' n, zoej iets vermeugn, wa ma ' k oidoln? | wil je iets drinken? |
wa magge' k uithoaln | mag ik iets te drinken geven |
wa skiltr an oi? | wat scheelt er? |
wa wete 'k ik da! | ik kan dat toch niet weten! (repliek) |
wasoeje vermeug'n | welk drankje kies je |
wattewèreld! | wat 'n raar nieuws! |
weete wa... | weet je wat... |
wie doe 't 'r hem achtre | wie doet het hem na (zijn prestatie) |
wie peisde gij wel da je zijt (beledigd) | wie denk je wel dat je bent (beledigd) |
wien eetr oi da gheeêtn? | wie heeft er u dat bevolen? |
wiens haaëste? | je hebt alle tijd (om weg te gaan) |
wiens hoaste | wees niet gehaast om te vertrekken |
wigspoottren | zich uit de voeten maken |
wroet goed, wroet mooi, enz... | zeer goed, zeer mooi, zeer interessant |
z' è roar an'etoereld | ze is niet mooi gekleed |
z' ee 'n ooëg inkoomn | ze heeft lange benen |
z'es no jonk | ze is nog niet getrouwd |
ze / ie zot ip de stoane | zij / hij zat op het kinderzitje van de fiets |
ze beguint te miss'n | zij begint te dementeren |
ze doe mee | ze is zwanger |
ze woar'n d'r over beze (g) | ze hadden het erover |
ze zijn doar verrijkt | bij hen is een kind geboren |
ze zit hieëltefooërt ip mijn kappe | ze wijst me voortdurend op mijn fouten |
ze zoe klappn te'en 'n ondse mee 'n oedsj' an | ze is praatziek |
ze zoen ' n vore rijen mee ui | ze zouden je voor de zot houden |
ze zoen ip uije kop skijtn | ze zouden de baas spelen over u |
ze zot' n an de kap | ze waren aan het vechten |
zeg da 't goe e (s) | zeg dat het OK is |
zeg da 't woar es | je bent getuige |
zeg het deure | zeg het voort |
zet da wig | plaats dat uit het zicht |
zet dad oyt oy uuëft | denk er niet meer aan |
zet de mooër of | haal de fluitketel van het vuur |
zet het oit ui öëft | stop met prakkiseren |
zet moar an | ga nu maar |
zet oi an de kant | ga opzij |
zet ui rechte | ga rechtop zitten |
zet ui skooër | zet je schrap |
zij je d'r noo? | ben je daar nog? |
zijn bobijne es of, zijn piele es plat, ie es tend' n | hij is teneinde krachten |
zijn geld vertèrn | zijn geld opdoen |
zijn joar dubb'len | het schooljaar overdoen |
zijn leen d'r an (d'r achter) le (g) ne | zich inzetten met volle overgave |
zijn oöft stoat er nie ip | hij is er niet bij met zijn aandacht |
zijn' n deemissie geev' n | zijn ontslag aanbieden |
zijne Frank es evoln | hij heeft het eindelijk door |
zijnen bolf vull'n | veel eten |
zin mouwn of zin brouwk ipsluuëvn | opstropen van mouwen of broekspijpen |
zin skipp' ofkoys'n | stoppen, ermee ophouden |
zinne noak drin sloan | ongewenst tussenkomen, zich moeien, iemand onderbreken |
zjuust verpasse | de juiste maat, lengte, warmte, kruiding enz. |
zo grauw link 'n padde | ongewassen, er onverzorgd uitzien |
zo zwart of mooërkes gat | met zwaar bevuild aangezicht |
zoê fameus da(n) de klokkn goan loin | zo vermaard dat het geen naam heeft |
zoeme durv'n... | zouden we durven... |
zonder cerieus te zijn, moar ik... | Ik wil niet nieuwsgierig zijn, maar... |
zonder verpink'n | zonder emoties te laten zien |
zwiert em boit' n | gooi hem buiten |
zwij'nn lijk vermooërd | totaal geen bekentenissen afleggen |
zwijg mij doarvan | begin daar niet over |
zwijg vooër dooëd! | laat geen woord los hierover! |
zwijg zeeëre! | het kon nog erger zijn! |
(iemand) van mijn oude | leeftijdgenoot |
(skiet) gewirre | geweer |
'k ee kik, g' eet gij, iej eej ij, s' ee sij, 't ee tet, m' een wildre, g' eet gildre, z' een zildre | hebben (tgw. tijd met nadruk) |
'k ee, g' eet, iej ee, s' ee, 't ee, m' een, g' eet, z' een | hebben (tegenw.tijd) |
'k oaë, g' oaët, ie oaë, s' oaë, t' aoë, m' oaën, g' oaët, z' oaën | hebben (verl.tijd) |
'k zoe, ge zoet, ie / ze / 't zoe, me zoen, ge zoet, ze zoen | zouden (voorwaardelijke wijs) |
'n assiete, 'n tallooëre | (eet) bord |
'n bache | zeil (om af te dekken) |
'n beeze | bes |
'n beize | een korte regenbui |
'n belzjiekske | lappenkat |
'n beskeet'n kommissie | bezwarende boodschap |
'n blètkousse | wie makkelijk huilt |
'n boizestove | Leuvense stoof |
'n boste | barst |
'n commande | een bestelling |
'n dresse | lange rechte kast |
'n ee (g) de | eg |
'n een demi | een halve liter bier |
'n eff'n oangezichte | gelaatsuitdrukking (flegmatiek) |
'n gabbe | gapende wonde |
'n gazzepulle, 'n pulle gazze | gasfles |
'n gloazeke | glaasje (drank) |
'n goe beize | deugddoende bui (voor de gewassen) |
'n goe jonk | brave vrouw |
'n grooët mes | grote versnelling (fiets) |
'n ipstroppinge | geen doorkomen mogelijk |
'n karoo-inde | ruitjeshemd |
'n kobbe | spin |
'n koebieèste | koe |
'n koeplekske | zeer kleine boerderij |
'n koerspieste, 'n piestje, ne koersvélo | racefiets |
'n kroeze | drinkbeker |
'n kruipkot, krevelkot | klein huisje (kamer) |
'n netebuk, deuredrijvre | doordouwer |
'n netebuk, nen neidigoard | nijdig persoon |
'n peentse | pintje (bier) |
'n peentse | een pintje (bier) |
'n pèrdemande | grote rieten mand met gevlochten handvatten |
'n pèrdezoage | zagevent |
'n piele | batterij (voor toestel) |
'n piele soikre | suikerklontje |
'n pirdemande | aardappelmand |
'n pooëte | handvol |
'n preume | iemand die pruilt, mokt |
'n preuve | voorbeeld op proef |
'n riedse, rieds'n | schommel, schommelen |
'n rooizelooite | vrouw die ongezouten haar gedacht zegt |
'n rosse, 'n roste | kreng van een wijf, roodharige vrouw |
'n ruffe | klein kwiek meisje |
'n seutse | muurbloempje (persoon) |
'n skelleke | plakje vlees |
'n skès | scheermes (scheers) |
'n skibbe, skippe | platte schop |
'n sleunse | vod |
'n slooëre | meelijwekkende vrouw |
'n soarze / / nen deek'nen | deken / / deken van een dekenij |
'n spieëte | inspuiting |
'n stik | stuk |
'n stoefferke | pochet |
'n stroeitsje | rietje |
'n tinke | zeelt (karperachtige vis) |
'n toitmoile, lawijtmaokre, geruchtemaokre | lawaaierig persoon |
'n tooitse / endeke | eindje, stukje |
'n trontienidde | step |
'n vietèzepille, van de zwarte flasse | doping |
'n visse | fret (bunzing) |
'n voile touwe | een vuile (bitsige) tong |
'n vollinge | verkoudheid |
'n vooile klinke, un vooile sooëze, un vooile triene, un vooil peteel | onverzorgde vrouw |
'n vorte skande | grote schande |
'n wietse | kneusje |
'n zende | een gift (in eigen keuken bereid) |
'n zeupke, 'n treutse, 'n slokske, 'n prouwverke | slokje |
'n zjatte kaffie | kop koffie |
'ndroai ip ui ooërn en, eenigste slooëgnn 'en | rammeling krijgen |
't ee geeën oangezichte | niet aan te zien |
't eilig herte | het heilig hart |
't eilig Treezeke | de heilige Theresia |
't es 't moment | het moment is daar |
't es nui te doene | het komt er nu op aan |
't es te zeggn | dit betekent |
't gemeeëntemeziek | de dorpsfanfare |
't gemieëntemeziek | dorpsfanfare |
't ipperste | zolder |
't ipperste | hoogste ruimte (huis, schuur) |
't kanol, de voart | kanaal, vaart |
't lang evangelie | het lijdensverhaal van O.H.J.C. |
't oeze | het onze |
't ondrieste | het onderste |
't ooëg ip en / / nen dikke nekk' en | pretentieus overkomen |
't ootoobuuskotse | bushokje |
't ovenbuur | bakhuis (je) |
't sendicoat | het syndicaat |
't vier in d'n boik | gesprongen appendicitis |
't vlieënd flassijn | dubbele pleuris |
't zoe gebeurn / somwil'n | somwijlen |
(be)peizn | (be)denken |
(h)oei | hooi |
' n barboteuze | broekpakje |
' n bende biejankpapier | strook behangpapier |
' n dul buk | dappere kleine |
' n dulmoakinge | iets waarin men zich kan opwinden |
' n dzjakke | zweep |
' n kerjeuzeneuze | nieuwsgierig persoon |
' n krok / kork | kurk (stop) |
' n lelijke rosse | hatelijke vrouw |
' n marchandieze (trein) | goederentrein |
' n oaënde, ' n goele | eend |
' n pèrdewachterke | kwikstaart |
' n pulle | bidon, veldfles |
' n snelle mokke | knap meisje |
' n stoute / ' n franke bette | stout meisje |
' n stroatdrille - nen triemar | iemand die veel op straat rondhangt |
' n toespelle | veiligheidsspeld |
' n vikk' n | big |
' n zierke | minimaal verschil |
' n zwoantsje | limonade |
' t bovieste | het bovenste |
' t concèr | theatervoorstelling |
' t geluuëve | het geloof |
' t ipperste | zolderverdieping (huis) |
' t smoikt | het motregent |
' t verloodsel (tee (g) n skendinge) | beschermlaag van leder |
' t voagevier | het vagevuur |
' t voggevier | vagevuur |
A |
aamre | hamer |
aangetoerteld, leêluk ip'ezet | slecht aangekleed |
abbelbeigneets | appelbeignets |
abbelsien | sinaasappel |
abdesse | abdis |
abij - tewege - skier | bijna |
achterdoen | nabootsen |
achternoar | achteraf |
achterteins'len | nazeggen, herhalen |
achterwirs, veurewirs, ippewirs, neerewirs | achterwaarts, voorwaarts, naar boven, naar beneden |
achtre / achtr da | na / nadat |
affeseern | opschieten (bij het werk) |
affirke, affirre, affirrens | gereedschap, toestand, zaak, handel |
afzijd | buiten spel (voetbal) |
alachtren | achteraan (het huis) |
alboovn, guintr'alboovn | bovenaan |
alguintre, aldoar | daarginds, die kant op |
allee toe | komaan zeg |
allichte | straks, binnenkort |
allijk | toch maar |
almenak, kalandriejee | kalender |
aloarm | alarm |
alom (in de alombak) | gerei (voor technisch gebruik) |
alondern, vanondern, | onderaan |
altefoôrs, altefoôrt, staffaste, heëld'n tijd | voortdurend |
alveurn | vooraan (het huis) |
ambetanterik | vervelende vent |
ambeteern | storen |
ambrejaaizje | koppelingspedaal |
amooëge | omhoog |
amortiesur | schokdemper |
amploeike | jobke, kleine taak |
amployee / skrijvre | bediende (kantoor) |
an | aan |
andelsfooëre | handelsbeurs |
anderseins | overigens, in het ander geval |
andwier'n | barsten opvullen (schildersberoep) |
andzjoen | ajuin |
angoan | durven / wagen |
ankadreern | inkaderen |
annonse | aankondiging (huwelijk, begrafenis) |
annooêzl doen | storend zich gedragen |
annooëzle | onnozel, ongepast kinderachtig |
annooëzle | onnozel |
anskoeng | handschoenen |
anternur | trainer |
antoave | handvat |
antrepernur | aannemer |
antreprieze | bedrijf, onderneming |
antrinnement | training |
aokre | emmer |
aovre | haver |
apenootsies | pindas |
appandesiet | appendicitis |
appelère, pèrelère, pruimelère | appelboom, perenboom, pruimenboom |
appeprè | ongeveer |
archistek | architect |
ardie | stoutmoedig |
arloeizje | uurwerk |
arrievee | aankomst |
asperge, asperzj'n | asperge, asperges |
asransie | verzekering |
assansur | lift |
asseransie | verzekering |
assewoeinsda | aswoensdag |
autoar | altaar |
averre | bij benadering |
azaain | azijn |
azaleejats / / bégoniats / / sanseveeriats... | azalea's / / begonia's / / sanseveria's ... |
azjiedek, arzietek, arsjiestek | architect |
azoô nogol ne gildigen | groot, kloek, fors, stevig |
B |
bacht'n | achter |
badden, bolke, keepre | balk |
bak (h) ois, smoel, weez'n | bakkes (gezicht) |
baladeuze | looplamp |
bandipneemre | klankrecorder |
bar choc / amortisseur | schokdemper |
barmiette | marmiette |
barriere | slagboom |
barsjok | bumper |
bassen | blaffen |
bassijn | afwasteil |
beduuëmd | bewasemd, |
bèè!, ekke! etteke of etse (tegen peuter) | bah, wat vies! |
beevoart | bedevaart |
begoest | koopbereid, verlekkerd op... |
begroavinge | begrafenis |
beguin, beguin'n | begin, beginnen |
beguin'n, begoste, beguin'n | beginnen, begon, begonnen |
beirm | berm |
beke | beek |
bekende mij no? | herken je mij nog? |
beloan | beladen |
benanne | banaan |
bendig | zuinig |
bèr'n | met de eetvork alles mengen op je bord |
bermiete, vermijte | groot metalen vat met hengsel |
Bèrrie, Dreedie, Meriezie, Miestie, Meedie, Zeetie | Albert, André, Maurice, Maurits, Aimé, Roger |
bestrij' n, vermoan' n | berispen |
beternesse | beterschap |
betoaterd / poeias | bevuild / bevuild aangezicht |
betroplijk | besmettelijk |
betroppelijk | besmettelijk |
beulinge | ingewanden (dier) |
beurelen, burr' len | blaten / loeien |
bezouwk / overkomste | bezoek |
biddre | roet |
biechtewoar, serieus da ' t woar e, min ziele woar | echt waar |
bieënhouwre | slager |
bieërtle | beitel |
bieëst'rie | ongedierte |
biejang'n, papier'n | behangen |
bielde | biel |
bierlutte | drinkster |
biètn | bieten |
bijble | bijbel |
bijze | regenbui |
bille | dij |
billeke, skierke | partje (van mandarijntjes, enz...) |
binst | terwijl, tijdens |
bjieètn / tsjooln | zwoegen |
blaffeture | vensterluik |
blagur, blagaai, zwanzre | opschepper |
blamoizje | blamage |
blauwblomme | vlasbloem (blauw van kleur) |
blauwekoornmusse | heggemus |
blekk'n | lelijk kijken met uitgestoken tong |
blekkn | tong naar iemand uitsteken |
blend | blind |
blèt' n, skrieëm' n | wenen / schreien |
blètn | wenen |
bleuz'n | blozen |
bload / bloarn / / bloarn | blad / bladen / / bladeren |
bloare | blaar |
bloaze | blaas |
bloazre | orgeltrapper |
bloe'bleine | bloedblaar |
bloedè (g) ë | bloeding |
bloejn | bloeien |
bloesesietse | bloedworst |
bloewoste | bloedpens |
blomèrde | potaarde |
blomkoële | bloemkool |
blomkooële | bloemkool |
blomme / blommekes | bloem / bloempjes |
blomme / blommn | bloem / bloemen |
blommiest | bloemist |
blooëtsepiepre | vogeljong (zonder veertjes) |
boai, puuloovre | pullover, trui |
boan'n | banen |
boane | weg, verkeersweg |
boarevoets | op blote voeten |
boarm | berm |
boeintses | boontjes |
boereloei | Sint-Elooifeest |
boerke, boeresteeën | baksteen |
boerof | hoeve / boerderij |
boikorgle, akordiejon, boukorgle, trekzak | accordeon |
boll (i) eket | grote knikker |
booën | bonen |
booët | boot |
booisn | kloppen, hameren |
boojle | buil of bluts |
bootram (een dèldeke) | boterham (de helft ervan) |
bootramn brieën | boterhammen smeren |
bordure | stoeprand |
bosgoizje, bosselke | bosje (groepje bomen en struiken) |
bot, skurdig, bruut | zeer onbeleefd / zonder manieren |
bottn, stiebels | laarzen |
bouwvre | paardenknecht (op boerderij) |
brakee | trapas |
branzlee, oarmband | armband |
bricoleern | klusjes doen (onhandig / slordig) |
brieed | breed |
briekee | aansteker |
briekoleren | knutselen |
briel'n, kallebukk'n | knoeien |
brilkasse (ook verwijt onder kinderen) | brillendoos |
broave | braaf |
broere | broer |
brol | rommel |
bronchiette | bronchitis |
brooëd | brood |
brosse | sierspeld |
brouwk | broek |
bubble | bobbel |
bucht, brol | waardeloze dingen |
bulletein | schoolrapport |
burr'len, tuit'n, tier'n | luid roepen |
buskomd | beschaamd |
bustle | borstel |
buuëm | boom |
buustik | biefstuk |
buzze geev'n | voluit gaan |
bzjoers, goenucht'n | goedemorgen |
C |
canapee | ligzetel |
capucijntjes | Oost-Indische kers |
chance / chance boovn chance | gelukkig toeval / uitzonderlijk gelukkig toeval |
chapobuus | hogehoed |
chooffoizje | centrale verwarming |
cimang | ciment |
citern | regenput |
collegie | katholieke middelbare school |
comuinie | communie |
consetur | constateur (duivensport) |
cont (r) everkieërd | helemaal fout |
continu | vulkachel (met antracieten) |
cooperatieve | vakbond |
cotee | stadsdeel, wijk, gewest |
courazjeus / kroizug | moedig |
D |
d' eilig' Ostie | de heilige Hostie |
d' elle | de hel |
d'elle | de hel |
d'ilt | de helft |
d'n eemle | de hemel |
d'n ooëst | oogst |
d'n oorlo'e | oorlog |
d'r bij doen | toevoegen |
d'r ip trekn, (3de pers. vb.: ie ee 't ipzicht van) | lijken op |
d' iksessn | stuipen (aanval) |
daliejats, begoniejats, leliets | dahlia's, begonia's, lelies |
de booëde (boîte) | brievenbus |
de coppoand' n (campagne) | grensarbeid (in Frankrijk) |
de factur, facteur | de postbode |
de fieëm | handigheid, de knepen van het vak |
de fooëst'n, de fooëste | de verste |
de garde | de veldwachter |
de garson | ober |
de gekroist'n Hieëre | de gekruisigde Christus |
de gezedde | krant |
de Goaverbeke (Woarehem) | de Gaverbeek (Waregem) |
de grodde (van Lourdes) | de grot (van Lourdes) |
de groenze, ' t looëf | loof van gewassen (land- en tuinbouw) |
de kakkernest | jongste kind |
de kesijne | raamkozijn |
de kiekens, d' inn' n | kippen |
de kiezinge, de stemminge | verkiezingen (politiek) |
de koave | schoorsteen |
de kopretieve | verbond van werknemers |
de kozijntjes | jicht |
de kozijntsjies | jicht |
de lochtink | moestuin |
de mamme krij'n | borstvoeding krijgen |
de messegewoad'n | de misgewaden |
de moart, de ploatse | markt, marktplein |
de mol | de bof (aandoening) |
de naa (g) l ip de kop sloan | spijkers met koppen slaan |
de ploatse | dorpsplein, marktplaats |
de ploatse | het dorpscentrum |
de pr'sessie | processie |
de Rassink | Racing Waregem |
de rieëze / reëlinge | ballustrade |
de seek'rtèr | secretaris |
de sierk | het circus |
De Skelde | de Schelde ((stroom) |
de slijtcompoane | de slijtcampagne (vlasoogst) |
de stoasie | station |
de veuriestn, de veurieste | de voorste |
de vouwte | kamer die zich een half verdiep hoger bevindt boven de kelder |
de vuste (panne) | nok (pan) |
de zieknbond | ziekenfonds |
de zitt'ns, de srijntjes | zitplaatsen (voorbehouden voor de leden van de kerkfabriek) |
de zoate (de zolle) van minne velo | fietszadel |
de zulle | dorpel, drempel |
de zwoantsjies | de rijdende politie (mv) |
deefoo | gebrek |
deekoltee | diepe halsuitsnijding |
deepaar | start |
deerajur | versnellingsapparaat |
delv'n | spitten |
dempn | dimmen |
den achtriestn, d' achtrieste | de achterste |
den achtroyt | achterkant (van woning) |
den blieëk | grasveld waarop de was werd gelegd om te bleken |
den boovn | eerste verdieping |
den travoo | bouwwerf |
der twis deure | dwars erdoorheen |
derte | dertig (30) |
dertiendag | driekoningendag (6 jan.) |
desselvinke, dessle | distelvink, putter |
dessen | dorsen - slaan |
destl'vinke | distelvink |
destle | distel |
deume | duim |
deupiejeske | tweedelig kostuum |
deur (da) | door (dat) |
deurewoardre | daurwaarder |
deurolokske | doorhaalhaakje (weverij) |
dieëflen | kieskauwen |
dieplom | diploma |
diere, dierdre, tierst | duur, duurder, duurst |
diezjèstief | zakkertje (drankje) (maaltijd) |
dijk | gracht |
dijssenda | dinsdag |
dikke goele / dikke wanne / dikke barze | zwaarlijvige, onverzorgde vrouw |
dikkels | dikwijls |
dikkopke of puitsuuëfd | kikkervisje |
dilte | hooizolder / strozolder |
dinee | middagmaal (feestelijk) |
dirizjent | dirigent |
doale | tegel (van voetpad) |
doar(e) | daar |
doarm / doarms | darm / darmen |
doef, laf | zwoel |
doeninkske | klein landbouwbedrijf |
does | groot kookvat voor de kookwas |
doive | duif |
dojn, steekn | duwen |
dokteur | dokter |
dollinge | daling |
dommistiek | knecht, helper |
doochtre | dochter |
dool' n, nie goe wijs zin (in tuuëft) | dwalen in het hoofd |
doomme koonte | domme vrouw |
doonderda (g) | donderdag |
douwk | doek |
drentlen | traag stappen |
dressoir | wandmeubel |
dreswaar | buffetkast |
dreupelglazen | klokjesbloem |
dreupelgloazen | campanula (bloem) |
drinkgeld | zakgeld |
droaiachtig | duizelig |
droivelère | druivelaar |
dronkelutte, kaffielutte | vrouw die graag drinkt |
drooë | droog |
drouwvig, triestig | bedroevend |
dubbn, ip dub stoan | twijfelen |
duëf | doof |
duikske, katche duik | verstoppertje |
dust | dorst |
duuëp | doopsel |
duust | duizend |
duuvle | duivel |
dzjeezuke | zeer braaf kind |
dzjozemien' n | jasmijnen |
E |
ebbelik | echt wel onvervalst zeker waar |
ee kik, eeje gij, eetiej ij, eese zij, ee tet, eeme wildre, eeje gildre, eenze zildre? | hebben (tgw. tijd vragende wijs) |
ee ne wup, ee nen ik en ne gij, ee ne second, zo rap of de weend, ee ne weerlucht, van dierekt | vliegensvlug |
eeën vlicht'n, ientje roll'n | sigaret draaien |
eeësterling' n | vroege aardappelen |
eeësterlingn | eerstelingen (vroege aardappelen) |
eeletriek | elektriciteit |
eemde / eende | hemd |
één (klinkt als één) | in |
E |
een besande | hinderlijk iets |
een blekkie doeëze | een blikken doos |
een corneliske, 'n dwoazighied | stomme fout |
een koeplekske | kleine boerderij met enkel een paar koeien |
een koipe | groot wasbekken |
een nette, ne kaba | boodschappentas |
een nippen | vlasbolletje dat op barsten staat |
een sjakosse | winkeltas |
een tieële | klein wasbekken, grote serveerschotel |
een vooizeke | een deuntje, kort liedje |
een zieëktieële | kletsvrouw, viswijf |
een'n skell'n | pint pakken |
eente | inkt |
eezle | ezel |
eft ui ip | sta op (uit je stoel, zetel) |
eign'tlijk | in waarheid |
elmen, dad elmd iere | galmen, het galmt hier |
emelbieëstsje | lieveheersbeestje |
êmpirméaable | regenjas |
E |
ends | handspel |
enfermiejirre | verpleegster |
enouft | genoeg |
enstalloasie | installatie |
enterview | interview |
entwadde | iets |
epresseerd | gehaast |
èrde | aarde |
E |
errebekk' n | kijven, twisten, tegenspreken |
erreweet' n mee de skoke | erwten met de peul |
èrreweete | erwt |
E |
erst | herfst |
espres | opzettelijk |
espres, goedsmoeds | met opzet, doelbewust |
est (' n beetse), nauwkes | bijna niet, zeer kort qua afstand |
euverste | overste |
F |
fa dieèze | fa kruis (muzieknoot) |
factur | postbode |
favurie | favoriet |
fersjet, ferchette | vork |
flasse | fles |
flasselke | flesje |
flasselke, bosselke, uuëpelke, plasselke, visselke, klieëdselke | klein flesje, bosje, hoopje, plasje, visje, kleedje |
flèche | richtingaanwijzer (auto) |
flèche (oude vw kever) | richtingaanwijzer (a) |
fleeëw | smakeloos |
fleiploastre, fleipaendre, | vleier |
flingfloedre, flinkfloddre, flijfloetre, flinkfloetie | vlinder |
flinkfloddre | vlinder |
foel | fout in het voetbal (fault) |
foele | menigte |
foerse | voorvork |
foetuu, ebrookn, vermooist, kassee, d'r an ('t es tran) | kapot |
frak / palto | mantel |
frambooëze, frambooëz'n | framboos, frambozen |
frenn'n | remmen |
frienzelkies | rafels, losse draadjes |
froit | fruit |
Fröbelienne | kleuteronderwijzeres (kleuterleidster) |
furnoeis | fornuis |
G |
gabardiene | regenmantel |
ganze | gans |
garantie (uitspr. met t), van tiene nee (g) n | ongetwijfeld, met bijna gewisse zekerheid |
garde / sjampettre | veldwachter |
gardeboe | spatbord |
gardeboe | spatbord (fiets) |
gardevoe | opletten |
garoizje | garage |
garson | kelner |
ge meug g'rus sijn | je moet niet (s) vrezen |
geblitsle / geblit | geblaat / geween van lastige kinderen |
gebreeglijk | gehandicapt |
gedurig an, oltij foërs | steeds weer |
geelv | geel |
geelve, grijsde | geel, grijs |
geevn, goof, egoovn | geven, gaf, gegeven |
gejeim, secreet | geheim |
gekap (t) | gehakt |
gekapt | gehakt |
gekooksle | warme maaltijd |
geldspel | geldgewin |
gemeeënige proat | platvloerse uitlating |
gemingeld, emij'eld | gemengd |
genaok'n, toesjeer'n, ankoom'n | aanraken |
gereempeld, verrompeld | gerimpeld |
gereiëld | buikspek |
geroerd ei | roerei |
ges | gras |
gesfakke | graszode |
gesneen | gesneden |
gesplein, peloeze, gazon | grasperk |
geteenteld, etieketakt | geneigd |
getieketakt / getenteerd (veur) | onweerstaanbaar geneigd (tot) |
geuntre | ginder |
geute | gietijzer |
gevloat | geschaafd (verwonding) |
gewarrig | waakzaam |
geweunte, me zijn wuldre da geweune | gewoonte, wij zijn dat gewend |
gewoare werr'n | gewaarworden |
gezontie | gezondheid |
giedon | fietsstuur |
gieëstig, amuzant | plezierig |
gieëte | 2 pk citroen |
girn (e) | graag |
girnéén | graag hebben |
girnoar / s | garnaal / garnalen |
giskapeerd | ontsnapt. |
gisp' n | water sprenkelen met de hand |
giste | gerst |
gloas | glas |
gloazeke | glaasje |
gloazn | glazen |
gloobeke | frisdrank (bij kermis) |
goaën, 'k goaë, 'k gonge, 'k goaê goaën | gaan, ik ga, ik ging, ik zal gaan |
goan | gaan |
goan (hulpwkw.) ' k goa, ge goat, ie goa | zullen (ik zal, jij zult, hij zal enz.) hulpwkw. |
goe arranzjeern | in orde brengen, goed regelen |
goe kome 't uit, slag nur val | lukraak |
goe ter toale | welbespraakt |
Goefrijda | Goede Vrijdag |
goekuuëp | goedkoop |
goele | gans, geul (om in te knikkeren) |
goenda, bzoers | goedendag |
goenov'n | goedenavond |
goenucht | goedemorgen |
goenucht'nd | goedemorgen |
goërputse | rioolputje |
golferère | woordenkramer |
golfren | zwetsen |
golle | gal |
golle / golbloaze | gal / galblaas |
goole | doelpunt, doelmond |
goudie medolde | gouden medaille |
goudie, aaijzrie, kooprie, katsjoetie | gouden, ijzeren, koperen, rubberen |
granbazaar | grootwarenhuis |
grèdn | uitlachen (denigrerend) |
greite, gerre, boste | spleet |
greple / greppe | straatgoot |
grèten - ne grètre | uitlachen - wie uitlacht |
grieèp | riek |
griffle | griffel |
groad ne keeë | raad eens |
groakn / ik groake / ik grochte | geraken / ik geraak / ik geraakte |
groan | raden |
groan | graan |
groan (groat ne kieeër) | raden (raad eens) |
groejn | groeien |
groensels | groenten |
groenselsoebe | groentesoep |
groensle / groensels | groente / groenten |
groilijk | gruwelijk |
grooëde meneuvers | grote werkzaamheden |
grooëfoadre, grooëmoedre | grootvader, grootmoeder |
grouwf | grof |
guldre | jullie |
guuntre | ginder |
H |
haklère | stamelaar |
hanze | gans |
heeëlegans, heeëltegans | helemaal |
hoe koome 't oit | wat de uitkomst ook is |
hoppe | hop |
I |
ie es tendend | zijn krachten zijn op |
ie kijkt sterrelije | star voor zich uit kijken (3de pers. t.t.) |
ie smoort 'n sigarre | hij rookt een sigaar |
ieeëst | eerst |
ieërwirde, ieërwird' n eere | eerwaarde heer (aanspreking) |
ieëtekouke | pannenkoek |
ieksestrooln | x-stralen |
iele | leeg |
iemand attakeern | iemand verbaal aanvallen |
iemand z'n vet geev'n | iemand uitschelden |
ieverans, ieverst, entwoa (r) sen | ergens |
ievrandèls | elders |
ijzerwig, ijzerweug | spoorweg |
ik dorste, ik 'n dorste nie... enz. | durven (verleden tijd) |
ikspoziesie | tentoonstelling |
imperméable | regenjas |
in 'n gurze | rap rap |
in 'n gurze / in 'n skoffelskeute | haastig / slordig afhaspelen |
in 'n skoffelskeute | overhaastig |
in 't korte | binnenkort |
in ' t skèès zitt' n | discussiëren |
in dn doyk | stiekem |
in poziesie | zwanger |
innedookn | ingedekt (tegen de koude) |
ip | op |
ip d'n novenante | in verhouding |
ip goe ruskier | op eigen risico |
ip mijne smoel, ip mijn tote | op mijn gezicht |
ip z' n ooneff' n | niet geordend |
ip zijn' n uk / ip zijn ukske zit' n | op zijn hurken zitten |
ipbien | hoger bieden |
ipmoate | opmaat |
ippeweirts | opwaarts |
ipskieters | gewas dat in het zaad schiet |
ipstel (skrijvn) | opstel (schrijven) |
ipsulfren | opdringen |
ipsulfren | opzadelen (gemeen) |
ipsulfren, ip de mouwe spell'n | aansmeren, opdringen |
ipzijds | opzij |
irappels, irabbels, petad'n | aardappelen |
irappels, irabbels, petad'n oitdoen | aardappelen rooien |
irbeguin'n | herbeginnen |
ird'n | verdragen (smaad, mishandeling) |
irde | aarde |
irdebeez'n, irrebeez'n, freez'n | aardbeien |
irrebie | wesp |
irreweetn | erwten |
irs'ns | hersenen |
J |
ja, ik ben 't gewarig, 'k ee 't deure | opmerken, constateren |
jakkedoe, jaggedoet, jajiedoet, jassedoet, jattetoet, jammedoen, jaggedoet, jassedoen | toch wel (vervoeging) |
jakkendoe, jaggendoet, jajiendoet, jassendoet, jattendoet, jammendoen, jaggendoet, jassendoen | toch niet (vervoeging) |
jeunste | vermaak, goed gevoel, amusement |
joak, joagt, jojie, joas, joat, joam, joagt, joans | ja (vervoeging) |
jok'n, juk'n | jeuken |
jonkman | ongehuwde alleenstaande man |
jonkmans | Oost-Indische kers (bloem) |
jouwne, manneke, knechtejouwn, veintse | jongen |
jouwns | jongens |
jugepee | vrederechter |
K |
k (o) ereur | wielrenner |
kaaële | kachel |
kaba, buzze, sjakose | handtas |
kabblen | kaarten dooreenschudden |
kaffiebooëne | koffieboon |
kaffielutte | drinkster (overvloedig) van koffie |
kaffiemeul'n | koffiemolen |
kaffietasse | kopje (voor koffie) |
kaffiezak (ken) (ook hangende borsten) | voorloper van koffiefilter |
kagoele, touwpe | bivakmuts |
kalandieze | klantenbestand |
kalissiezoop | zoethoutsap |
kalsiestieën'n | kasseien |
kalvermuile | leeuwenbek (bloem) |
kammeroad | kameraad |
kandlère | kandelaar |
kannebank | aanrecht |
kannekies | ampullen (voor de H.Mis) met water en wijn |
kaptein / / luidnant / / koom'ndant | kapitein / / luitenant / / commandant |
karaffe | karaf |
karaktre | karakter |
karnasjère | aktentas / schooltas |
karnasjère | boekentas |
katooëge | katoog, fietsreflector |
katse | katje |
katsjoe | rubber |
katte | kat |
kè' se / kè' sn | kaars / kaarsen |
keebre | doelwachter |
keet' n | ketting |
keetle | ketel |
keetnkasse | kettingkast |
keirle | kerel |
keirse | kaars |
keldre | kelder |
kenijnebuk | konijn (mannelijk) |
kenijnemoere | konijn met jongen |
kenijneteetn | konijnenvoer |
keppe | schat |
kerburelucht (' carbure' ) | carbidlamp |
kèrle, veint | kerel, vent |
kermisblomme | phlox |
kermisblommen | plox (bloem) |
kernelle, kernellekes | pit, pitjes (fruit) |
kernoffelno (g) le, kloffeno (g) le | kruidnagel |
kèrrepap | karnemelkpap |
kersovnd | kerstavond |
kerte, gerre, spledde | kerf, sleuf, spleet |
kèssepanne | kaarsenpan |
kessta | kerstdag |
ketchoante | kastanje |
kettremain | vierhandig pianospel |
keunink, keuneginne | koning, koningin |
kèzrechte | kaarsrecht |
kiek' oeste | kinkhoest |
kiekekot, teenekot | kippenhok |
kiekoeste | kinkhoest |
kiel | stofjas |
kiepe | (voetbal) ploeg |
kintse, klieën kieneke | kindje |
kirke | kerk |
kirketoore | kerktoren |
kirkof | kerkhof |
kirremelk | karnemelk |
kirremesse | kermis |
kirvle | kervel |
klabb'nanse | gesprek over en weer |
klakke | pet |
klakpottre | kladschilder, knoeier |
klampig | lichtjes vochtig |
klapp'n | spreken / praten |
klawieren | wriemelen |
klemmn | klimmen |
kletse | kaal |
kleuterspoane | rammelaar (speelgoed) |
klieëdsle / klieëdselke | kleed / kleedje |
klieën steekske | kleine versnelling (fiets) |
klieëndochtre | kleindochter |
klieëne | klein |
klieëne kiekskes | kuikentjes |
klieënzeune | kleinzoon |
klienjotur, pinkre | richtingaanwijzer (b) |
klientje | kleintje |
klirk | klerk |
klirrong | klaroen |
klissie | zoethout |
kloar | klaar |
kloavren | klauteren |
kloispetie, kloispèrd | klaaskoek |
kloitn, sijnzn, pings | geld |
klooët' n, kull' n, teinz' n | plagen |
klouwfeschoen'n | hoge schoenen met ijzerbeslag |
klouwfkappre, brielpot, foefelère, prutsre | knoeier |
klouwfn | klompen |
klucht | mop |
klucht | blijspel (toneel) |
kluchtegoard | moppentapper |
knechtebrakke | meisje met jongensmanieren |
knobblen | knopen |
knoble | knoop |
knoesle | enkelgewricht |
knoopkes | knopjes |
knuffen | kuchen, hoesten met korte stoten |
ko (n) f'tuure | jam |
koable | kabel |
koadre | kader |
koantjes | wat blijft na smoutsmelten |
koarple | karper |
koasplanke | kaasschotel |
kobbejoagre | ragebol |
kobboi | cowboy |
kobenette | spinneweb |
koboi-inde | cowboyhemd |
koepe | haarsnit (stijlsoort) |
koersmesiene | sportfiets |
koffrefor | kluis |
koljee | halsketting |
kolleblomme | klaproos |
kombieneizon | onderjurk |
komkomre | komkommer |
kommeere, kletstante | roddeltante |
komre | kamer |
konzjee, vekanse | verlof |
kookesse | kokkin |
kookird | buffetstoof |
koorle | korrel (graan) |
koorle / koor'ls | korrel / korrels |
koorne | hoekschop |
kooz'n / kozijn | zoon van oom of tante |
korbiejaar | lijkwagen |
kordwoo'n | kruiwagen |
kors drachtre | korte tijd daarna |
korsee | korset, rijglijf |
kortledde | kotelet |
koste | korst |
kostre | Koster |
kot | huis |
kot ouwen | lawaai maken |
kotebrakken | woonwagens |
koterère | haardijzer, kachelpook |
koterie | stelplaatsen / schuurtjes |
kotsesbenen | o-benen |
koukebrooëd | koekenbrood |
koukens trouf | ruiten troef (kaartspel) |
kouse | kous |
kozintsjes | voetjicht |
krabbe (droiv'n) | tros (druiven) |
kramme | kram |
krèmke | ijsje |
kriep'n | klagen van de pijn |
krijën / 'k krijje / 'k kreeje | krijgen / ik krijg / ik kreeg |
krnoffienaêle / krnoffienaêls | kruidnagel / kruidnagels |
kroane | kraan |
kroete | korst (v. verwonding) |
kroid | kruid |
kroid kabb'n | schoffelen (in de tuin) |
kroipietse | stekelbaars |
kroizje, keroizje | moed |
krokn | kraken |
krooës, krooëzn | rente, intresten |
kroosjeern | haken met woldraad |
krop witluuëf | stronk witloof |
krosjee (croche - 8° noot?) | zangwedstrijd |
kruij'n | onkruid wieden |
krulspelle | krulspeld |
kuinst | kunst |
kuinsteperte, tuimelperte | koprol |
kweezle, piloarebijtre | kwezel |
kweine | truttige vrouw |
kwoad | kwaad |
kwoaffeur / kwoaffeuze | kapper / kapster |
L |
lakeeskoen | schoenen van verlakt leder |
lameine | traagspreekster |
lammeren, dokn, neereteln | betalen |
langde | lengte |
lange slungle, lange swiensle | grote, magere man |
lank | lang |
lank getrek | uitzonderlijk vervoer (qua lengte) |
lantèrn | lantaarn |
lawijt, leevn | lawaai |
leeëgre | lager |
leegangre, leegluuëpre, leegoard, oelekoard | luierik |
leegoard | luiaard |
leek' n | druppen |
leekskies | druppeltjes (medicatie) |
leeple | lepel |
leevre | lever |
leez'n | bidden |
leezn | bidden |
leie | lei (om erop te schrijven) |
lekkerkouwke | peperkoek |
lekkerkouwke, | honingkoek |
lekstok | lolly |
lieëlekoard | lelijkaard |
lieën | geleiden |
lieep | sluw |
lieëre | ladder |
liestre | lijster |
liewirre | leeuwerik |
lijntsjesman / lientsjesman | lijnrechter |
link | zoals |
loan'n | lanen |
loane | laan |
loatre | later |
lochtink | groentetuin |
loëge | zeepsop |
loiz'n | zijscheuten wegnemen bij planten (tomaat, tabak) |
loize | luis |
lokketisse | salamander |
looëge | water (opgevangen na de kookwas) |
lullewulle | schaamhaar |
lutsen | waggelen, wiebelen |
lutten | drinken |
luustre | luchter |
luxeveture | luxewagen |
M |
maais | maïs |
makró | pooier |
malgerink, malgré | niettegenstaande, ondanks alles |
mallurke | ongelukje |
mande | mand |
mandrientjes | mandarijntjes |
maneuvers van 't lee (g) re | legeroefeningen |
manivèlle | trapstang |
mankement, deefoo | letsel |
marsandieze, goeds, dings | koopwaar |
martinee | zweep (om kinderen te straffen) |
me doendre nog wa peepre bij | we voegen er wat peper aan toe |
me zijn (nie) 't akkooerd | we gaan (niet) akkoord |
medolde | medaille |
mee de veelo rij'n | fietsen (ww.) |
mee ruize | nauwelijks |
meetre | meter |
meetse / peetse skoartentand | wie vooraan een tand mist |
meirloan | merel |
meiskies | meisjes |
meneeër de pastre | mijnheer pastoor |
menoize | huisgezin, huishouden |
menoizje | huisgezin |
menott'n | handschoenen (gebreid en zonder vingers) |
mès | meers |
messe / eeëste messe | mis / vroegmis |
messebouwk | missaal |
messediendre | misdienaar |
messink | mesthoop |
mesta (g) | afgestelde heiligdag (door Jozef II) |
mestache | snor |
metsediendre | metselaarsknecht |
metsersskippe | schop (voor de bouw) |
metsre | metselaar |
meuglijk | mogelijk |
meul'nère | meikever |
meuln | molen |
meuzie | mug |
meziek | muziek |
meziekmieëstre | dirigent (fanfare) |
meziekstik | muziekstuk |
mieledzjie | vloek (gemilderd, verbasterd) |
mieljaar | miljard |
mienders | bladluizen |
miesteerie (ts) | wonderbaar geheim (en) (enkv. / mv.) |
miezanplie | haar in golven |
mijn dzjiele / dzjielke geins | waarempel |
mijze (r) lingen | fijne kruimeltjes |
minetten | beffen |
minne | mijn |
mirk | merk |
mirmereern | tegenpruttelen |
mistainguette | bevalling jong meisje |
moag're krebbie, ne smol'n | magere manspersoon |
moalte | gebrande gerst (surrogaat koffie) |
moanda (g) | maandag |
moane | maan |
moarte | meid |
moarte | dienstmeid |
moat, moat'n | maat, maten |
moaten, kammeroadn | maten |
moatn | vrienden |
moazels | mazelen |
modiste | hoedenmaakster |
moed'ruis | materniteit |
moestaasj | snor |
mogge | maag |
moize | muis |
molièrekes | lage veterschoenen |
mollieslô | paardenbloem |
molöep | molshoop |
mon (d) meziek | mondharmonica |
mon (d) meziek | harmonica |
montre | zakhorloge |
mooër | waterketel |
mooëre, goër, mooze | slijk |
mooërtle | mortel |
mooës'n | morsen |
moor'n | morgen |
moorn nucht' n tieluk | morgenvroeg |
moosle / moossels | mossel / mosselen |
mostoard | mosterd |
moze | modder, slijk |
mugettje(s) | lelietje(s) der dalen (1 mei) |
mursjan | koopman |
mustiek | stopverf |
mustiek | mastiek |
mwojenne | gemiddelde |
mwoyen | middel, mogelijkheid |
N |
n' een oarvul (bv. reboarbelsteeln) | een armvol (bv. rabarberstelen) |
naaêle / naaëls | spijker(s) |
nafte | benzine |
naftepompe | tankstation |
ne brazero | vuurkorf |
ne chieken tiep (ook in bet. van : fair) | deftige heer |
ne flèdre, 'n kaoksmeede, 'n vaoge | kaakslag |
ne flierefloitre, nen bon vivan (t) | levensgenieter |
ne frieskoo | ijsje (met plat stokje) |
ne g'ass'reerden | zelfverzekerde |
ne gatlekkre / ne mouwevoagre | vleier om voordeel te bekomen |
ne gebreeklijk'n | mindervalide |
ne gekruist'n (H) eeëre | een crucifix (langs de weg) |
ne gèsloetie | geelgors |
ne gieêstigen, ne leutegaard, ne gieëstegaard | iemand die je aan 't lachen maakt |
ne gildigen | stevig gebouwd, uit de kluiten gewassen |
ne grooët'n doedoe | groot evenement (feest van formaat) |
ne kaba | draagtas |
ne kappre, 'n ouwe, 'n eulouwe, 'n eulouwke | schoffel om onkruid te wieden |
ne kilo | flauwe plezante |
ne kodak | fototoestel |
ne kreejon, ne potlooëd | potlood |
ne kuyl (e), nen ondsnest | warboel |
ne meirloan | merel |
ne moarble | knikker |
ne mooër | fluitketel |
ne moto mee ' n siedekarre | moto met zijspan |
ne mullebukker, ne conterverkeerdn, nen twès in de zak | tegendraads persoon |
ne niewird, ne lant' rfantre | nietsnut |
ne nuumroo, nen tiest'n | iemand met een speciaal karakter |
ne piepre, 'n piepke, 'n tootse | zoen |
ne poadernostre | paternoster |
ne ree'ele seklaa | reep chocolade |
ne rekkre | een elastiek |
ne rekommandee | aangetekende brief |
ne rijke smoustie | rijkaard |
ne roar' n tieste | iemand met een onvoorspelbaar gedrag |
ne roare kerwoat / sjoarle | vreemde kerel |
ne ruifle | brede schop (voor gewassen) |
ne sausebruindre | huisman |
ne siekebak, ne chiek'n bak | kauwgomautomaat, mooie wagen |
ne simplère | iemand met geestelijke handicap |
ne skeepne, de skeepnen | schepen van een gemeente, schepenen |
ne skribble | kras of schram |
ne smoeltrekkre | zuurtje |
ne spoelkom | bowl, grote soeptas |
ne stijtniet, ne loebas, ne skobbejak, ne stouwdrik | kwajongen |
ne stout | flesje donker bier |
ne stroatvoagre | harde borstel |
ne sulfre, un stekske | lucifer |
ne veint | vent |
ne velne / vellie frak | bontjas |
ne vieze petoatre | verzuurd personage |
ne vrend'n | vreemdeling |
ne vuiloard, ne vuilpot, ne vieze kadee, ne vieze sjoarle, ne kiezigoard | viezerik |
ne wieër | kwast in hout |
ne wietie (woi), ne taortekloi | onnozelaar |
ne Woaregemnère | Waregemnaar |
ne zandoarm | rijkswachter, vrouw die de plak zwaait |
ne zeeëretertre | een snelle stapper |
neegliezjee | schaarse kleding |
neenik, neegt, neenie, neez, neent, neem, neegt, neenz | neen (vervoeging) |
neeviest, neevns; der zjuuste neeviest | naast; net naast |
nen (drooi) top | tol (speelgoed) |
nen aok' r | emmer |
nen aomre | hamer |
nen avvekoat | vlotte prater |
nen bendigoard | wie zuinig is |
nen bieël, 'n bièle | afgesprongen verloving kort voor huwelijk |
nen biero / stielo / bic | balpen |
nen boai | trui |
nen bokee | bloementuil / bos bloemen |
nen dicht | gedicht (ter huldiging van...) |
nen dichtre | een dichter |
nen dieëfle | vreemd mengsel |
nen dijsle | dissel |
nen dikk'n | muntje van 10 centiemen |
nen dreuple | borrel |
nen dreuple | druppel (jenever) |
nen drol, ne kadee, ne stront | kaka |
nen drooire, ne kooifle, nen alve goarn | idioot |
nen duts | meelijwekkend / behoeftig persoon |
nen dzjassre | drummer |
nen dzjèstepiet (' n dzjèste), ne pret' ieëre, ne stoefre | iemand met maniertjes / opschepper |
nen ertefrek, un ardinfart | hartinfarct |
nen eur | uier |
nen Guido Gezelle, nen biedle (beatles) | langharige |
nen in (g) le | engel |
nen oazoard | koopje |
nen oktiepoi (t) | kikker, kikvors |
nen oudn tsjuuk | een oude tronk (boom) |
nen telie, nen teijl, nen tingle | brandnetel |
nen tembre | postzegel |
nen toartieklooj, ne wietiewooj | iemand die gek doet |
nen totetrekkre | schijnheilige |
nen tsjoetie | zwijntje |
nen urt | duw |
nes | smeuïg |
nes | vers, zacht, smeuïg |
nette | boodschappentas |
neusdouwk | zakdoek |
neve | neef |
nichte | nicht |
nie (g) eluuëflijk | ongelooflijk |
nie te vul'n | niet helemaal, niet ten volle |
nief / nieve (m. / vr) | nieuw (e) |
niejoarkoartse | nieuwjaarkaartje |
nievers (t), nievranst nie | nergens |
noar | naar |
noar de voantjes help'n | verknoeien |
noeit / / oeit | nooit / / ooit |
noene | middag |
noenestondeke | middagdutje |
nogelstieën'n | hagel |
noilesse | naailes |
nolde | naald |
nonkle | oom |
notemeskoade | notemuskaat |
nun noa'le | spijker |
nur beneen | omlaag |
O |
oanekomba | hanengevecht |
oarbeid | arbeid |
oarink | haring |
oarm skoap | arm schaap |
oarzakk'n, twis'drijvn, mizeerie zouk'n | vitten, twisten, ruzie zoeken |
oasm / (en) | adem / (en) |
oasteblief | alstublieft |
oei | hooi |
oeie, te liëge van stirtebeën | te klein van gestalte (zelfspot) |
oerechanse | mazzel |
oerepoepeloere, pèrdelammiezat | stomdronken |
oërnie droëge, poerdroëge | zeer droog |
oes | ons (voornaamwoord) |
oest | oogst |
ofbien | lager bieden |
ofgang | diarree |
ofklapn | afraden |
ofplooëst' n | afschilferen |
ofstrij'en | loochenen, ontkennen |
ofzien, ie zie of | lijden, hij lijdt |
oitspeeëk'n | uitspuwen |
ok, oje, ottie, osse, omme, ojeguldre, onze | indien ik, jij, hij, zij, wij, enz. |
okstre | ekster |
oktiepoid | pad |
Oldreiligen | Allerheiligen |
olle | gier |
olle voern | gier uitrijden |
ollekerdeel, ollekerteel | platte kar waarop de gierton werd vervoerd |
olleman, elk'ndieën | iedereen |
olmeenekeê (r) | opeens |
olmeenekeer, ip 't oonverwachts | plots |
oltegoare, oltuuëpe, ollemolle tuuëpe | allemaal samen |
oltijfooërt, heeld'n tijd | steeds opnieuw |
oltuupe | alles tesamen |
ommetoer | omleiding |
omterdomst | oerdom |
onchanse | tegenslag |
onchanse | pech |
ond | hond |
ondre | onder |
ondznest | warboel |
onpes (j) entugoard | wie ongeduldig is |
onpessentig, onpesjentig, vernibbeld | ongeduldig |
onpetsjuistig | oneffen, moeilijk begaanbaar |
ontdoeid | ontdooid |
ontrasie | ontsteltenis |
ooëge | hoog |
ooëge, ooë | oog |
ooëgre | hoger |
ooëgta | hoogdag |
ooëgta (g) | hoogfeest (kerkelijk jaar) |
ooëlekoard, domm'n tieste | dommerik |
ooëre | oor |
ooërebuuëm | hoekkeper van een dak |
oondert | honderd |
oondse | hondje |
oopndoendre, biersleutre, oftrekkre | flesjesopener |
oopratur | chirurg |
oorle | orgel |
ootoo, ootoots | auto, auto's |
ootoostrade | snelweg (autosnelweg) |
oparlur | luidspreker |
ortans'n | hortensia's |
ortans(n) | hortensia(s) |
ouderse jonge doochtre | ongehuwde alleenstaande vrouw |
ouw're | honger |
ouwe | aar (bv. van tarwe) |
ovèrdighie | hovaardigheid |
overtrokn | betrokken lucht |
ovre | haver |
P |
p'rses | bekeuring / boete (tov. fietser / chauffeur |
palovers | palavers |
pardesu, palto | herenmantel |
pardesuu | overjas |
parlee, zoote purlee | zotte klap |
parlesant'n | niets zeggend praten |
pas (se) fiet | zeef (om puree te maken) |
passeviet | roerzeef |
pastertoupe | monnikskap |
pastertouwpe | monnikskap (bloem) |
pastre | pastoor |
pateetjes | pasteitjes |
pedoale | pedaal |
peekle | pikkel (mengsel) |
peente / peentse | pint (bier) |
pèèrdig, tuchtig, brunstig, luûps, krols, keninig | bronstig |
peetie, peetses | tekenfiguur, -figuurtjes |
peetre | peter |
peint' n | opsmukken, versieren |
peird | paard |
peirdekoerse | paardenwedren |
peirdepiet | paardenhandelaar |
peirdooêge | gebakken ei met intact dooier |
pekk'len | bikkelen (spel met kootjes) |
pekkedonkre | pikdonker |
pekle, driepekle | pikkel (poot), driepikkel |
penèze | punaise |
penne | pen |
pens (e) nee | neusbrilletje |
pensejoogre | wildstroper |
pepermeuln | pepermolen |
per olle forse | eigenwijs doorzetten kost wat kost |
pèrdelammmiezat, strontezat, ene kanaar | heel erg dronken |
pèrdeplote, pèrdepiet | paardenkenner |
pèrdeslicht | onnoemelijk slecht gevoel |
pèrdesmed | hoefsmid |
pèrdestèrt | paardenstaart |
pèrdestèrt'n, kaffiebooën | lupines |
pèrdsiesmeuln | paardemolen (kermis) |
perfijdelijk | zonder veel nadeel |
perlaffe | flard, afgesneden stuk |
pèrse | lange stok (of staak) |
pèrseboeintjes | staakboontjes |
persille, perselle | peterselie |
persjinne | rolluik |
pertank | nochtans |
pesensie | geduld |
pessoazje | doorgang |
pessooyzje | doorgaand verkeer |
petchikk'n, petchink'n, spakk'n | hinken, manken |
peteelke, bierskeelke, kapsuuleke | kroonkurkje |
peteetsje, toartse | gebakje |
petreddetrekkre | fotograaf |
piaanekies | zachtjes aan |
piedrol | petroleum |
piejosse | houweel |
piele (soikre) | klontje (suiker) |
pielelucht | zaklamp |
pielsjars (visselkes in de roë (rode) sause) | Pilchards (sardinia pilchardus) |
pienizze | duimspijker |
pieperen | kussen |
piesdouwk | luier |
piesiene | urinoir |
piet, sjoarel, wietie, perluut | piemel |
pietienooërink | huisjesslak |
piezjema | pyjama |
pijke | opzichter tijdens eredienst |
pijntoar (d) | parelhoen |
pikdessre | pikdorser |
pilant | sokkel (vierzijdig met arduinblad bovenop) |
pille / pillekes | pil / pilletjes |
pinantie | penalty |
pinglink | pink |
pintse, peentje | biertje |
pioanekes | zachtjes aan |
pirmenant | blijvende haargolf |
pirsebooën'n | staakbonen |
pistolee / / pistoleets | pistolet (enkv. / mv) |
plaffeturen, reegnveisters | luiken |
plak | nummerplaat |
plakkaaster | klad, klodder, pleister |
plakkre | stukadoor |
planchee | plankenvloer |
plankier | houten vloer, stenen vloer buiten |
plankier | betegeling buiten, aan het huis |
plankier, trantooër | voetpad |
plankierkoarter | slechte kaartspeler |
plastron | das |
plastron | stropdas |
plastron | das (kleding) |
pleente | plint |
plekke | plaats, vlek |
pletse boarvoets | blootvoets |
plichte komuinie | plechtige communie |
plieseerok | plooirok |
ploat' n / pieseblomm' n stekk' n | paardebloemen (als voer voor konijnen) uitsteken |
ploatespeeldre | fonograaf |
ploei'n | plooien (ook in de zin van vouwen) |
ploeie | plooi |
plouwf | ploeg (landbouw) |
poadre | pater |
poalink | paling |
poane | ribfluweel |
Poas'n | Pasen |
poejre | poeder |
poelde / poeilde | jonge kip, die nog niet gelegd heeft |
Poep | zich overhaasten |
poepgaai' n | dwaas rondkijken |
poiste | puist |
polmtakske | palmtakje |
polto | jas |
pompesteeën | pompebak |
pompesteen | afwasbak |
pompesteen | wasbak |
pompof | doodmoe |
pooëtezwart / mooëriezwart / kovezwart / | zwaar bevuild (gezicht / handen) |
pooëtse | pootje |
pooiste | puist |
pootse | potje |
portefoeilde | portefeuille |
portefoelde | portefeuille |
portemantoo | kapstok |
portemenee | geldbeurs |
portemiene | vulpotlood |
porteplume | vulpen |
portepluum | pennehouder |
potink | pudding |
potrettekot | camera |
potshuuëfd | dwaashoofd |
pottn lekkn, pintelieren | bier drinken |
poytsuuëft | dikkopje |
pralientjes | pralines |
preencipol | principaal (van een katholiek secundair onderwijsinstituut) |
presse (stroët), bondle (vlas), buindle sluinsen | bundel (stro / vlas / vodden) |
pressongskes, nijperkies | drukknoopjes |
pret | prei |
pretsoebe | preisoep |
prettn | pretentie |
preudelekkerke | schoothondje |
preus | fier, trots |
preute, sleuve | vagina |
preutelekkre | poedelhond |
prietproat | zinloze taal |
prietproat, klooëtvis, zotte zever | lulkoek |
prieze | stopcontact |
proffetur | profiteur |
proffezooër | voorlopig |
proficia | proficiat |
properieteit | netheid |
pruts / brol | waardeloos hoopje |
pruts, brol | slecht materieel |
prutsre / prutskouwse | iemand die zijn vak niet beheerst |
puff'n | boeren, oprispen |
puint | punt |
pulle | drinkbus |
pullen
skaln | zuipen |
purfiesja! | proficiat! |
purfijt | profijt |
purple / purpre | paars |
pusseerde weke, pusseerde joare | verleden week, vorig jaar |
R |
rakette | raket |
rammeseren, tuuëpe rop' n | bijeen rapen |
ramplassant | vervanger |
rappeleern | herinneren |
rat ip / / rat of | heel moe |
rateer' n | mislukken, missen, er naast schieten, ketsen |
reboarble | rabarber |
rechtvèrdighie (d) | rechtvaardigheid |
reez'neern | redeneren |
reke | rij |
reke, reegue'n (Franse gue) | rij, rijen |
relukwie | relikwie |
remor | aanhangwagen |
repareren | iets dat stuk is opnieuw maken |
ressor | veer |
retaar | vertraging |
reveilde | wekker |
rezonneer'n | redeneren, discussiëren |
rezonnement | redenering, disputatie |
rieëkn | zich helemaal uitstrekken om te kunnen aanraken |
rieëze | trapleuning |
rietange | nijptang (elektro-werk) |
riffezeern | weigeren |
rigleern | regelen |
rij (g) kooërde | veter |
rilde, rilleke | rail |
roake | hark |
roape, roap'n | raap, rapen |
roare kerwoat | knul, rare vent |
roespeteern, / ruttlen en prutlen | binnensmonds protesteren |
roespeteren | tegenpruttelen |
roezepetoeze | alles door elkaar gestapeld |
rondwoareern | rondwaren |
rons'n | tegenstribbelen |
rons'n, murmereern, rotekoten | mopperen, morren |
rooê kooêle | rode kool |
rooëd | rood |
rooën (d) eke, kroetse | korstje op wondje |
rooëze | roos |
rosbuuf | rosbief |
rotekoot'n | kibbelen, kirren |
rotewirs, te reke | aan één stuk door |
rouwpn | roepen |
rouwpre, krop | adamsappel |
rozilde, rozille | grenadine van de aalbes (groseille) |
ruffe, deugniet, loebas | kind met guitenstreken |
ruize | ruzie |
ruizeluit | resoluut |
ruuêkn / ruuêkre | roken / roker |
S |
s (j) ieketoebak | pruimtabak |
sampjons | paddestoelen |
sandriejee | asbak |
sandwiesj / / sandwiezj'n | sandwichbrood (enkv mv) |
sardien' n | sardienen |
scheelke | flesdop |
schoa | schade |
sebield'n | nog bruikbare koolresten (kachel) |
sebield'n | kolenresten (hergebruik van restjes na het zeven van de as) |
sebieldezichter (ziftbak om as van half opgebrande kolen te zeven) | kolenzeef |
sebieldezichtre | kolenrestzeef (voor recyclage) |
seekertair | secretaris |
seff'ns, seffies, been' e letse | straks |
segoare, segoarke | sigaar, sigaartje |
seinture | broeksriem |
Sent Niekloi (s) | Sinterklaas |
sepappe | ventiel |
serlotjes | sjalotten |
sermoen | preek |
sertoe | vooral |
service | bediening |
serzjant | spanvijs |
sesietse | worst |
sevadd'n, slets'n | pantoffels |
sevaddn | geruite pantoffels |
siedekarre | zijspan aan moto |
sieklettepot | kauwgombokaal |
sierk | warboel |
siez'n | sissen |
sigrette | sigaret |
sildrie | selder |
sjambritte | slaapcel (internaat) |
sjanse | geluk |
sjarzebooize | uitlaat |
sjieëze | tweewielig rijtuig door paard getrokken |
sjiekons | witloof |
sjiekreijn | cichorei |
skammeteren | goochelen |
skammotur | goochelaar |
skart'n | krabben |
skauwe | schaduw |
skeeëfsloan | jatten |
skeele / / skijve | deksel |
skeelke | flesdop / kroontje |
skeemle | schimmel (op muur bvb) |
skeep | schip |
skeepre | schipper |
skèès | scheermes |
skeetse, loetse, beezeke | schatje |
skeirm | scherm |
skel'n | schillen |
skele | scheel |
skelmes | schiller (aardappelen) |
skelmes, irappelmes | aardappelmes |
skèrn | scheren |
skietgewirre, karabiene | karabijn |
skijve | schijf |
skildrère | schilder |
skildrie, tabloo | schilderij |
skip | schop (trap met de voet) |
skirrewietie | zonderling |
skirvelink | scherf |
skoaëre | schaar |
skoam | schuim |
skoarste, koortresse | schaarste |
skoave | schaaf |
skoaverdijn'n | schaatsen (wkw) |
skoaverlingn | houtkrullen |
skobbejak | louche persoon |
skoe (n) | schoen (en) |
skoere | schouder |
skoetrekkre | schoenlepel |
skoezole | schoenzool |
skoezoole | schoenzool |
skof | lade |
skoiflen | fluiten |
skoiflen (een airke) | fluiten (een deuntje) |
skoje skeete, skui' n piet | bangerik |
skokke | peul (bv. van erwtjes) |
skolle | schaal |
skomte | schaamte |
skooën verzet | aangenaam vertier |
skooërn | stutten |
skoorsneeëln | schorseneren |
skorte | voorschoot |
skorteblauw | blauw (van verstuiking) |
skoytse | plat kommetje, pannetje |
skrank' n, ovrans | afwisselend of kruiselings leggen, zetten of overslaan |
skreeêm | wenen |
skreepmes | plamuurmes |
skrijfbouwk, cajee | schrijfboek, cahier |
skrijvre | kantoorbediende |
skrooilen | schreeuwen |
skulpe | schelp |
skurdig, bruut | onstuimig, woest, wild |
skurniere | scharnier |
slacht'n van | doen zoals (zijn vader) |
slekke | slak |
slepers | kamerpantoffels |
slets' n | muiltjes (schoeisel) |
sletsen, slepers | sloffen |
slicht te beeëne / te pooëte zijn | moeilijk stappen (lopen) |
slieërn | glijden |
slob' n | slapen |
sloë, slo, | sla |
sloestie, gieëstigoard | goedaardige deugniet |
sloize | sluis |
sluinse | vod |
smessevier | smidshaard |
smij (e) ren, bèrn, / / verl.tijd (gesmij (e) rd | pletten (geplet hebben / zijn) |
smijeren | pletten |
smirlaprie | afval, vuiligheid |
smoeffelère | proever (eten) allesproever |
smooëdre | roker (pijp, sigaar, sigaret) |
smooër / dikke smooër | mist / dichte mist |
smooërn | roken |
smooërn / smooëdre | roken / roker |
smuik | stofregen |
smuik' n | motregenen |
snakk' n en bijt' n | bits antwoorden |
sneuklen, ne sneukeleire | snoepen, snoeper |
snoejn | snoeien |
snottebelle | lopende neus |
socla / / ne reeël socla | chocolade / / een reep chocolade |
soepappe | uitlaatklep (fiets) |
soeppe | soep |
soetasse | schaaltje (onder een tas, een kopje) |
soetjên, tettekaba, tweelingmutse | beha |
soetoane | priestertoog |
sommigste keeërn, somwil'n, nui en ton | soms |
spanneetsje | knellend kledingstuk |
speeëtse | spuitje |
spekke, spekske, mentse | snoepje |
spelbreekre | verstoorder (van de gang van zaken) |
spellewirk'n | kantwerken |
spenoizje | spinazie |
spèrz'n | water spatten, sprenkelen met borstel |
spieëk' n | spuwen |
spieëke | spaak (fiets), speeksel |
spieële | spiegel |
spieëte | spuit |
spijskoarte | menukaart (op feesten) |
spijt'n | opspatten |
spijtlap, spiètlap | spatlap (fiets), |
spijtn / speeëtn | spatten |
spijz'n | voegen opvullen (bouw) |
spoarn | sparen |
spoelkom | soeptas / paptas / koffietas |
spoelkom | grote drinkkop |
spoojn, overgeev'n | braken |
spriet, piere | gulp |
spruitn | spruitjes |
sroope | siroop |
stamijze | zeef |
stampies | gerecht met karnemelk & aardappel |
stampies | zuurkool-aardappel-karnemelkpap |
stampiets | aardappelpap (rauwe karnemelk) |
stande | voederton (veevoeder) |
stekkedooëske | luciferdoorsje |
stekkerdroad | prikkeldraad |
stekkerdroad | pinnekensdraad |
stekstes | lucifers |
stemijze, verzyp | vergiet |
sterre, bielde, troape, père, note, kop | hoofd |
sterrestoet | driekoningenstoet (6 jan.) |
stiebels | hoge schoenen, bottinen |
stieëg | niet buigzaam |
stieëg | stroef |
stientsjies | steentjes |
stijf moeiluk | zeer moeilijk |
stijf, vreë, bère (met bijv. nw) | super |
stik van tweente | muntstuk van 20 Frank |
stilo | balpen |
stink're | deugniet |
stirk | sterk |
stoan | staan |
stoander, stoane, stoantje | bagagerek (fiets) |
stoantje | staander (voor het drogen van de was) |
stoasie | station |
stoef | pochen |
stoef'n | pochen |
stoefen | opscheppen |
stoefn | pochen |
stoefre, pret (h) eeëre | showman |
stofliers | violiers |
stomm'n ambacht | gebarentaal |
stomm'n ambacht | spel met gebarentaal |
stopsle | flessluiting |
strek | vlinderdas |
streke | streek |
strekske | vlinderdas |
streuëm | stroom |
stroate | straat |
stroatlucht | straatlantaarn |
stroatvoa (g) re | straatvager (bezem) en ook straatveger |
stroei'n | strooien (wkw) |
strollebie | bij (insect) |
strollebie | honingbij |
strooët | stro |
strooët / boale strooët | stro / strobaal |
strooëzoldre | strozolder |
sulfers, stekskes | lucifers |
surkle | zurkel |
surlotse | sjalotje |
surveilleern / surveillant | bewaken / bewaker |
survieëte, survieëtse | servet, servetje |
swanjeern, swanjur | verzorgen, verzorger |
T |
taaënte | tachtig |
tabbernokle | tabernakel |
tabboard | lang slaapkleed |
tabboart | nachthemd |
takske, palmtakske | takje, palmtakje |
tallooëre | bord (keukengerei) |
taloretertre | stapper met kleine pasjes |
tantiest | tandarts |
tapiet | tapijt |
taske kaffie | kopje koffie |
tasse, dzjatte | kop |
te biechte goan | biechten (in de biechtstoel) |
te dzjuu | lichte vloek |
te lande | op de buiten |
te lettere | te weinig |
te perre, oeplietsjoep, oovrende | overhoop |
te vierklauwe, geprisseerd | zeer haastig |
teeën | tegen |
tefrente | verschillende |
tegoarekoom' n | samenkomen (vergaderen) |
teileherte | heilig-hartbeeld |
teileherte | het heilig Hart |
teirlink | dobbelsteen |
telefooncabine | telefooncel |
temren / temmerman | timmeren / timmerman |
ten iptelle | op overschot |
tend'nt | ten einde |
tentoasie | verleiding, bekoring |
tentuurdjoot | jodiumtinctuur |
tèr | aarding |
terbinst, binstndien | ondertussen |
tère | vertier |
terrepapier | roofing |
tert'n | stappen, lopen, wandelen |
terten, tort, getorten | stappen |
teu (g) nan | tegenaan |
tfeerte, tfichte, tsjeste, tsjeevnte, taente, tneente | veertig, vijftig, zestig, zeventig, tachtig, negentig |
tfichte | vijftig |
tieë, tieëns | teen, tenen |
tieële | teil (bord) |
tieëlke | kroonkurkje |
tieluk | vroeg |
tiene | tien (10) |
tieplesse | les dactylografie |
tieridde | ritssluiting |
tiezje | stuurpen (fiets) |
tigle | tegel |
tijlroaze | sleutelbloem |
tijlroize | sleutelbloem |
tink mij, ting mij | ik vermoed, me dunkt |
tinkmij da... | me dunkt dat... |
tirrik, tirrink, teerik | regenworm |
tneeënte | negentig |
toafle | tafel |
toartiekloai, anooëzelirre, wietie | dwaas, kwibus, idioot |
toartiekloi | halvegare |
toartse | taartje |
toatseke | tikkertje |
toebak | tabak |
toebak sjiek' n | pruimen (tabak) |
toedoen | sluiten |
toerlevies, toernevies | schroevendraaier |
tofle | tafel |
tomatn | tomaten |
ton | dan |
tooë (g) n, ' k tooëge | tonen, ik toon |
toopezoot | geschift |
tootn | tongzoenen |
toppezot / stekezot / tukkezot | helemaal weg van... |
touwe | tong |
touwpe | muts |
traveir | spooroverweg |
treinbielde | spoorwegligger |
trektement | tractatie |
trektur | tractor |
triebleern | dribbelen (voetbal) |
triekoo | breiwerk |
triportur | bakfiets |
troan'n | tranen |
trolde | tralie |
trontienidde | autoped |
trouwf | troef |
trouwmesse | huwelijksmis |
truint'n | weeklagen (onnodig) |
truizle | flos (paardjesmolen) |
trunte, sène | klagerig mens |
trutselen | treuzelen |
trutslen | treuzelen |
truwieële | truweel |
trwakaar | driekwart mantel |
tsjaffelen | strompelen, struikelen |
tsjarp, olsdouwk, sjol | sjaal |
tsjeevnte | zeventig |
tsjeste | zestig |
tsjette | breiwol |
tsjinklen | hinkelen |
tsjoepke | dopje |
tsjoepselke, tsjoepke, stopselke | flesdopje |
tsjool'n, tsjoole | sukkelen, sukkelaar |
tsnuchties, tsveurnoens, tsnoens, tsachternoens, tsovies | 's morgens, 's voormiddags, 's middags, 's namiddags, 's avonds |
tuliep | tulp |
tuliepe | tulp |
tuliepn | tulpen |
turve | tarwe |
turwe | tarwe |
turwe / turve | tarwe |
tuttetut | tegenspartelen (in één woord) |
tuuëpekouk'n, tuuëpefakk'n | samenklitten |
tuuëvrirre | tovenaar |
tveeërte | veertig (40) |
tweente | twintig (20) |
twisdrijvre | twiststoker |
twolv apostels | gladiolen |
U |
uit de gurte! uit mijne weistre! ol de kant! | opzij! |
un aomes | handbijl |
un atakke | beroerte |
un domme goele, un stomme kalle | dwaze vrouw |
un fijn brooëd | wit brood |
un gloobeke | bekertje (frisdrank) |
un klok inne | kip met kuikentjes |
un kolf, nen poetie | kalf |
un kouwkske, kouwkskies | koekje, koekjes |
un mesluinie brooëd, un grouwf brooëd | bruin brood |
un ploesse, un ploesie inne | dikke vette kip |
un skoiflink | fluitje |
untwiene / untwa (dde) | iemand / iets (vaag, niet precies) |
ure van polisie | bedtijd |
uuëftflakke, ooërflakke | preskop (vleesbereiding) |
V |
v' rköepeie | verkoop |
van 'n ieëste kieë (r) | onverwijld |
van 's gelijke, van de gelijkege | insgelijks (na wens) |
van èir | opnieuw |
van lankstom mieër | steeds meer en meer |
van te veurn, | vooraf (tijdsbepaling) |
van twiss'n, van tsijds | dwars, bezijden |
vaneig'ns | evident |
vaneigns | vanzelfsprekend |
vanèr | opnieuw |
vanveurn | vooraan |
variessen | spataders |
vaste stekken | vastgrijpen |
vedde voern | stalmest uitrijden |
veel antrok | druk bezocht |
veel vijvns en zessns | veel nutteloze commentaar |
veeloboane | fietspad |
veeloo, veeloots | fiets, fietsen |
veez'len | fluisteren |
veistre | venster |
vejooyzje | reis |
velokoerse | wielerwedstrijd |
verbassedeerd | verbasterd |
verbloeid | lichtjes ingebrand (strijkijzer) |
verbloeid | verschroeid, lichtjes verbrand |
verdestreweer' n | vernielen |
verdestreweren | kapot maken |
vereemelte | gehemelte |
vergoareie | vergadering |
verkeeëreie | verkering |
verkette | vork (maaltijd) |
verlezen | sorteren |
vermassekreerd | vernield |
vermijte | grote kookpot (dierenvoeding) |
vermoëst, nur d'n duvel gholp'n, om zjèpe | verprutst |
vermuft | muf, muffig |
verneeëlizjeern | verwaarlozen |
verschillig (e), van soort'n, | verschillend (e) (qua soort) |
verskoeperd | door de vlammen geraakt |
versleunst | verwelkt |
versmooër' n | verdrinken |
vervroozn | bevroren |
verwoarmpulle | thermos |
verze (k) ers | waarschijnlijk |
verzet | fietsversnelling |
verzetn | verplaatsen |
verzichte (gewijs) | voorzichtig |
ves (ves ges, vesse sneeë) | vers (vers gras, verse sneeuw) |
ves gerei'eld | soort spek |
vette / vedde | mest |
vetuure, poessètte, kinderfeture | kinderwagen |
veuël, veugle | vogel |
veuëlmuite | vogelkooi |
veugeljonk | vogeljong |
veur | voor (voorzetsel) |
veur mee te laa' en, leutig, | grappig |
veurbeeld | voorbeeld |
veurjoar | voorjaar |
veurploatse | salon (huiskamer) |
vèze | vaars |
veziedekoartse | naamkaartje |
vier | vuur |
vierslag | sigarettenaansteker |
vieternir | dierenarts |
vietr' nèr | veearts |
viezon | bontkraag van wezel |
vijëre | vinger |
vijve, vichtiene, vijventwinte | vijf, vijftien, vijventwintig |
vijzle | vijzel |
vitèzen | versnellingen |
viziede | bezoek |
viziete | huisbezoek |
vlagge | vlag |
vlasvinke | groenling |
vlere | vleugel (vogelvlerk) |
vleugle | vleugel |
vliend'rbeezn | vlierbessen |
vloeie | vlo |
vloogachti (g) | onweerachtig |
voadre | vader |
voandle | vaandel |
voandle, drapoo | vlag |
voaze | vaas |
voebolplein | voetbalveld |
voeizeke | deuntje |
voerman | transporteur |
vogbusle, stroatvogre | bezem |
voil | vuil |
volend' n, ip z' n plekke graakn | terecht komen |
vooëdre | verder |
vooële | voile (sluier) |
vooërdracht, spreekbeurt | toespraak (tav. vergadering) |
voordracht, spreekbeurt | toespraak, conferentie |
vort, plukkevort, plakkevort | rot |
voyage | reis |
voyoigje | reis |
vrammeins | vrouw |
vree (t) | erg |
vroa'n / 'k vrouwve | vragen / ik vroeg |
vroet vele | zeer veel |
vrogstik | vraagstuk |
vrouwetonge, vrouwetongn | sanseveria, sanseveria's |
vuilneuzn | anjers |
vurskoepren | schoeperen |
vurwe, vurwen (wkw.) | verf, verven (wkw.) |
vurwebussle | verfborstel |
vutuure / keendervutuure | wieg op wielen |
W |
wad avanse? | welk voordeel haal je daaruit? |
wad el | iets anders |
wastedroad | waslijn |
wastespelle | wasknijper |
weddement | weddenschap |
weeë | weide |
weeglink | wegel |
weend | wind |
weendoane / weeroane | windhaan / weerhaan |
weentergiste | wintergerst |
weenterturwe | wintertarwe |
weentre | winter |
weerlucht | bliksem |
weeskegroet, weesugroet (sje) | weesgegroet (je) |
weewe | weduwe |
weewère | weduwnaar |
weezn | aangezicht |
weinsn | wensen |
weireld | wereld |
weugelink (ske) | paadje |
weun'n | wonen |
weuninge | woning |
weurgen | kokhalzen |
weurm | worm |
wieruuëk | wierook |
wietiewoai / wietlwoai | onbezonnen mens |
wig | weg |
wig in 't uuëfd zin, ze nie al meer tuuëp' een | krankzinnig zijn |
wigsteekn, verdooykn | verstoppen |
wildre, wuldre | wij |
wirk | werk |
wisse | twijg |
wisse | zweep |
witlöf | witloof |
Witt'ndoond'rda | Witte Donderdag |
woag' nwijd oop' n | poort (deur) helemaal openstaand |
woar | waar |
woarmte | warmte |
woatre | water |
woeinsda (g) | woensdag |
wofle | wafel |
woortels duin'n | worteltjes uitdunnen (groenten) |
woortlinkske | worteltje (aan jong plantje) |
worte | wrat |
wortelink | boomwortel |
wortels | wortelen |
wortle | wortel |
wulle of: sjette | wol |
wullinkske | pluisje |
wup / wupp' n | wip / wippen |
wuppepèrd | schommelpaard |
Z |
zallezie | muggen- of vliegenraam |
zandoarm | rijkswachter |
zante | velg fietswiel |
zantse, beeldeke | bidprentje |
zat, uit d'n aak, beschonk'n | dronken |
zatlap, ne lappie | dronkaard |
zeeële | zegel |
zeeêm | honig |
zeeëratse | cavia |
zeeêsletsen | rubberen zomerschoeisel met veel gaten |
zeeësletsn | rubberen schoeisel met gaatjes |
zeeëverlap | slabbetje |
zekeriet | zekerheid |
zenders | sintels |
zenderstenen | assestenen (gemaakt van half verbrande kolen) |
zenderstieën | betonsteen (huizenbouw) |
zeune | zoon |
zeupke | slokje |
zieëre goan, zieëregoandre | snelwandelen, snelwandelaar |
zieëverkonte | wauwelaarster |
zijene Poasen ouwn | zijn paasplicht vervullen |
zinkinge | teraardebestelling |
zinkinge (van de kiste) | zinking (van de kist) |
zinkse | zeis |
zirk | zerk |
zitn / stoan ofskiet'n | gluren, loeren |
zjantieje gast | vriendelijke man |
zjartels | kousophouders |
zjemille | ploeg met 2 bladen |
zjeneivre / zjeneivers | jenever / jeneverbessen |
zjielee | ondervest |
zjièpzop (veur de kookwaste) | water met zeep (voor de kookwas) |
zjokkie | ruiter |
zjongleer'n | goochelen |
zoad | zaad |
zoagement, zoagekouse | lastige vrouw |
zoale | zaal |
zoane | roomvliesje op warme melk |
zoatrda (g) | zaterdag |
zochte | zacht |
zodde zeeëvre | flauwe praat, kletspraat |
zoe kik, zoeje gij, zoetiej ij, zoese zij, zoe tet, zoeme wildre, zoeje gildre, zoenze zildre? | zouden (vragende wijs) |
zoe' t besandn? | geeft het niet? |
zoetemelk | koemelk |
zoivle | zuivel |
zokskes | sokjes |
zoldre | zolder |
zolm | zalm |
zolve | zalf |
zonder veel compliment'n | rechttoe rechtaan |
zoomre | zomer |
zoonda | zondag |
zoonda (g) | zondag |
zoone | zon |
zoopenat | drijfnat |
zoot | zot |
zoot model | lichtzinnige vrouw |
zoot model | gekdoende vrouw |
zoppe nat | kletsnat |
zotteklap | prietpraat |
zuldre | zij |
zulle | zadel (fiets) |
zust'r euverste | zuster overste (religieuzen) |
zust're | religieuze |
zustre | zus |
zustre | zuster (religieuze) |
zuure | valsspeler |
zuure / zuurdre | valsspeler |
zwemkoom | zwembad |
zwère | zweer |
zwijnsvleeës | varkensvlees |
zwijntje | zaagmachine |
zwolm | zwaluw |