da hedde mej | dat is soms het geval |
dalek schiete nog wortels | te lang stilstaan |
dat zedde geej jao | dat had ik zo begrepen |
de zon göt de raegen hale | avondrood brengt water in de sloot |
den het enne kláp van de meulewiek gehad | iemand die te gek doet (bv. de dorpsgek) |
Fieëste wie de bieëste | Feesten als beesten |
geej kunt meej d'n hák fioeële | je kunt me wat |
Geej ziet echt lellek | Jij bent echt lelijk |
Geej ziet nie wies | Je bent niet goed wijs |
hâld òwwe moel! | houd je mond! |
heej kiekt òw net án of-ie 't ien Kölle huuërt doondere | hij kijkt je net aan alsof hij het in Keulen hoort donderen |
Ien de trek zitte | In de tocht zitten |
is nog fáts | vrouw alleen |
Kiek wel | We zullen wel zien |
láng zök án hebbe | treuzelen |
lek meej toch de zök | gaat je niks aan |
Lig nie zó te záneke | Zit niet zo te zeuren |
lig toch nie te miéke | zit toch niet te zeuren |
lóp nor de poomp | ga toch wat nuttigs doen |
Wat de kop verget, mòtte de bieën bezūre | Wat je vergeten bent mee te brengen, moeten de benen ontgelden (dus extra een keer meer lopen) |
ziede geej nog wel wies | iemand die zijn verstand niet gebruikt |
Zit nie zá te zaevere | Zit niet zo te zeuren |
däörp | dorp |
jannewarie | januari |
knip | portemonee |
metkolf | vlaamse gaai |
schottelslet | vaatdoek |
tès | broekzak |
verket | vork |
' t Väöle | Veulen |
'n | een |
'r | er |
't gânse laeve | het leven lang |
(goej) bòtter | boter |
' t | het |
A |
aacht | acht |
aacht | acht (telw) |
aachtdūzend | achtduizend |
aachteráf | achteraf |
aachterán | achteraan |
aachteraover | achterover |
aachterbliēve | achterblijven |
aachterbliēver | achterblijver |
aachterdòcht | achterdocht |
aachterdur | achterdoor |
aachterum | achterom |
ábuus | abuis |
A |
aerd | aarde |
aermbând | armband |
aerme | arme mens |
aermehuus | armenhuis |
aerpel | aardappels |
aete | eten |
áfmársjieëre | afmarcheren |
áfraekene | afrekenen |
áfráffele | afratelen |
áfraoje | afraden |
âld | oud |
A |
Allemól | Allemaal |
án | aan |
ángereeje | weggereden |
ánstalte make/ápprensie make | aanstalten maken |
A |
Aostrum | Oostrum |
aovend | avond |
apenutjes | pinda's |
áppelsien | sinaasappel |
A |
as | als |
auto | auto |
ázien | azijn |
B |
baas | baas |
baer | beer |
bág | big (jong varken) |
Bákkes | Kin |
Bákkes | Mond |
Báktând | Kies |
batse | billen |
batsen | billen |
bear | beer |
beej | bij |
begós | begin |
Bekânt(s) | Bijna |
bessem | bezem |
bezūre | ontgelden |
bieëst | beest |
bieëste | beesten |
bikkele | knikkeren |
blaoke | roken (schoorsteen) |
blaowpietje | heggemus |
blaoze | blazen |
bleenke | glanzen |
bliefe | blijven |
bliej | blij |
bliēve | blijven |
Blitterswik | Blitterswijck |
boeëm | boom |
boeën | boon |
boek | buik |
bòks | broek |
bòtter | boter |
bòttermelk | karnemelk |
braojwaorst | braadworst |
braojworst | braadworst |
brikkette | turf *plakken) |
broeëd | brood |
bròmbaere | bramen |
bruūr | broer |
buūs, būze | buis, buizen |
bäöke | huilen (heel hard huilen) |
C |
Câsele | castenray |
D |
Dabbe | Graven, |
dákhaas | Kat |
daor | daar |
daor hádde geej 't aover | daar had je het over |
daornao | daarna |
Dat stált vlák nörgend òp | Dat =lijkt echt= nergens op |
De Haej (Hedse meense) | Heide (dorpje) |
de Mêlderse | Melderslo |
de Pieël | de Peel |
de stasie | het station |
dees | deze |
Del | Veel |
dert | derde |
deurpaost | deurstijl |
dinsdág | dinsdag |
doeëf | doof |
doēf | duif |
doem | duim |
doēn | doen |
dòwwe | duwen |
Drej | Snel, vlug |
Drej | Vlug, snel |
drek | onkruid |
drek gaeje | onkruid wieden |
dreksbák | vuinisbak |
druuëg | droog |
druuëgwaorst | snijworst |
drödje | draadje |
Duk | Vaak |
durslág | vergiet |
duuster | duister |
dwárs dur d'n hof | groentensoep |
däörp | dorp |
däörpsfieëst | dorpsfeest |
E |
eek | azijn |
efkes | Even |
engel gebleve | heel gebleven |
enne weg | een witbrood |
erdsbees | aardbei |
erpel | aardappel |
erpel | aardappels |
erpels | aardappels |
erpelschelmeske | aardappelschilmesje |
Evvel | Toch |
F |
fáppe | masturberen |
fibberwarie | februari |
fieëst | gefeest |
fiefteg | vijftig |
flaai | vlaai |
flodder | vrouw die er slordig bijloopt |
floep | angst |
floeperd | grapjas |
flos | sierkwast |
Foeës | uitgedroogd |
Foeës | vrouw zonder pit |
Foeëze | Man zonder pit |
foepkoont | vrouw met een dik achterwerk |
foetele | vals spelen |
foompe | roken |
Froemele | Friemelen |
frotte | klussen |
fwajee | Foyer |
G |
gaaw, ráp | gauw, snel, vlug |
gael | geel |
Gaenk | mannetjes gans |
gaenk reeje | gansrijden |
gaer | graag |
Gaer zat | heel graag |
gaesp | gesp |
gaet | geit |
gâns, hieëlemól | helemaal |
gânse, hieële | hele |
gaold | goud |
gaoldfezânt | goudfazant |
gaon | gaan |
gebooje | geboden |
Gedureg | Geregeld vookomen |
geej | je |
geej | jij |
gegárrendieërd | zeker weten |
Geïensperieërd | Geïnspireerd |
gej | je |
gemaent(e) | gemeente |
gen | geen |
geraoje | aangeraden |
gevloge | gevlogen |
geörgenesieërd | georganiseerd |
gilie | julie |
gillie | jullie |
graasj | garage |
grej | Spullen |
griesel | hark |
griesele | harken |
griessel | hark |
grofvuul | vuilnis |
grótmoed | grootmoeder |
grótmoet | oma |
grótvát | grootvader |
gruūn | groen |
gräöjde | groeide |
H |
haaj | had |
haerk | hark |
hândvaeger | handveger |
haolt | hout |
hedde | heb |
hedde geej | heb jij |
heej | hij |
herring | haring |
het | heeft |
hoēd, huudje | hoed, hoedje |
hojje | dag |
hojje wor | houdoe |
hòmmel | onweer |
hòmmelsbuuj, hòmmelschoēr | onweersbui |
hóst | bijna |
Hóst | Haast |
hóst, bekânt(s) | bijna |
huuëre | horen |
huus | huis |
häör | haar |
häör kámme | haar kammen |
I |
iederieën | iedereen |
ieër | eer |
ieërlek | eerlijk |
ieërleke | eerlijke |
iemes | iemand |
ien | in |
ien de staej | in de plaats (van) |
ien ziene nákse fállie staon | In zijn blootje staan |
iensperasie | inspiratie |
ienwoeëners | inwoners |
iesbaer | ijsbeer |
ieske | ijsje |
inkpoēs | eekhoorn |
inkpuuske | eekhoorntje |
J |
jaeger | jager |
jao | ja |
jaor | jaar |
joerts | huismus |
jòng, jeungske | jongen, jongetje |
K |
kaere | vegen |
kâld | koud |
Kaoje | Kaantjes |
kieër | keer |
kieës | kaas |
kiēke | kijken |
kiep | kip |
kieps | pet |
kierke | big |
Kletske | Klein beetje (scheutje) |
kleuntjesmik | suikerbrood |
kloek | dikke vrouw |
klötje | jongetje |
knalpiēp | uitlaat |
knaoje | mopperen |
knaok | bot (been) |
knient | konijn |
kniep | zakmes |
knip | portemonee |
knoeëp | knoop |
knoeëpedoeës | knopendoos |
knoemel | rommel, rotzooi |
knuuëp | knopen |
knöpke | knoopje |
koew | Koe |
koffiemeule | koffiemolen |
korreschietser | huismus |
korrezejker | mus |
Kort geknôpt | Kort lontje |
Kreentemikhoond | Dalmatiër |
krek | Juist, zojuist |
krek | precies |
krintemik/kreentemik, kleuntjesmik | krentenbrood, suikerbrood |
kroeënekraan | kraanvogel |
kroewage | kruiwagen |
krôgge | mus |
krut | appelstroop |
Kruujers | Schooiers |
kruut | appelstroop |
kruut | stroop |
kumt | komt |
kwaeke | schreeuwen |
kwats | onzin |
kwiet | kwijt |
L |
laeze | lezen |
lámmentieëre | klagen |
lángsaam | langzaam |
leggere | lagere |
Lellek bieëst | Lelijk beest |
lient | lint |
Lingsum | links om |
lit | ligt |
Litse of Galge | Bretels |
lòcht | lucht |
loeëk | uien |
loeëpe | lopen |
loeëzie | horloge |
loëk | uien |
lóp nor de poomp | ga wat nuttigs doen |
Luuëne | Leunen |
M |
maar jòng | Sjonge jonge |
Maerge | Morgen |
Maersele | Merselo |
maespel | wesp |
maester | meester |
Már wat ánplare | Maar wat aanrommelen |
meens, kél | man, kerel |
meense | mensen |
megje | meisje |
menneke | mannetje |
merling | merel |
mernt | markt |
Metkolf | Vlaamse Gaai |
meule | molen |
miemer | aalbes |
miemer | Rode bes |
miemere | aalbessen |
mien | mijn |
Mien | Mijn (bezittelijk voornaamwoord) |
miene páp, mienen âlde | mijn vader |
miet | hooiberg |
mik | brood |
mit | met |
moēder, moet, moeke | moeder |
moel | mond |
moēs | muis |
moetwörm, moeltwörm | mol |
Moj | Mooi |
mojjik | geheime bewaarplaats |
mónd | maand |
móndág | maandag |
mòt, mòtte | moet, moeten |
mòtte | moeten |
muk | koe |
muūs | muizen |
mök | kalf |
N |
náks | Naakt |
naöle | langdradig praten |
neej | nieuw |
neus pulke | neus peuteren |
nie | niet |
Nimwege | Nijmegen |
noeët | noot |
Noeëts | Nooit |
Nondedju | Verdomme |
nor | naar |
nuzzik | omslagdoek |
näöle | zaniken |
näöle | zeuren, saniken |
O |
oeëg | oog |
oeër | oor |
oeëste | oosten |
Oeldere | Oirlo |
ojjem | adem |
ok | ook |
òllie | jullie (bezittelijk vnw) |
ònderwiel | ondertussen |
ònderzuūk | Onderzoek |
ònwárschienlek | onwaarschijnlijk |
O |
oonder | beneden |
òpneejt, òpperneejt | opnieuw |
òs | ons (bezittelijk vnw |
òs moe, mien moēder | mijn moeder |
O |
ovverhoeëp loeëpe | omver lopen |
òw | jouw |
òw mám | Je moeder |
O |
owtòw | auto |
òzze | onze |
P |
paddestoēl, paddestuūl | paddestoel, paddestoelen |
paer | gloeilamp |
paer | peer |
paerd | paard |
paes | drassige weilanden |
paol | paal |
pársvlejs | zult |
pâsse, 't paest | passen, het past |
peem | lange sliert |
peent | pint |
Permetiere | Klagen |
Persòn, kötje | Gevangenis |
pestoeër | pastoor |
peune | soort onkruid, raaigras |
pieël | peel |
pieëlhaas | peelhaas |
piepers | aardappels |
pindraod | prikkeldraad |
platekop | kaal hoofd |
pláts | plaats |
plekbând | plakband |
pliesie | politie |
pluutje | aardappelmesje |
poeët | poot |
Pós-ej | paasei |
Pósse | pasen |
Pot spiele | Tafelvoetballen |
praote | praten |
presessie | processie |
proate | praten |
proeme | pruimen |
prost | leunstoel |
prost | sofa |
prost (m) | zetel |
Puimen (kweek) | Onkruid |
R |
raod | raad |
raodgaever | raadgever |
raodhuus | raadhuis |
raojde | raadde |
raoje | raden |
raokeliēzer | kachelpook |
razele | bibberen |
reej | rij |
reeje | rijden |
roeëke | roken |
roeës | roos |
roeëzestroek | rozenstruik |
Rooj, Venroj | Venray |
roomp | romp |
roond | rond |
roondbaorsteg | rondborstig |
roondtelum | rondom |
roondum | omheen |
rosmeule | rolmolen |
räöje | uit balans |
S |
santekraom | papierwerk |
schaeve schetse | scheve schaatsen |
schaop | schaap |
schej uut | hou op |
schieëper | schaapsherder |
schieër | schaar |
schietmeld | onkruid |
Schietschòw | Heel bang |
Schildereej | Schilderij |
schink | ham |
schoefel | schoffel |
schoeks | schuin |
schoēn | schoen |
schoēr | onweersbui/onweerswolk |
schól | school |
Schollek | Schort |
schop | schuur |
schòttelslet | vaatdoek |
schòw | bang |
Schraole hen | Magere vrouw |
schruūfke | navel |
schröwwe | huilen (schreien) |
schup | spade (schep) |
schuun | schuin |
sies | schat |
sindert, sins | sinds |
Sint Oejke | Sint Oda (patroon van Venray) |
sjurrie ker | kruiwagen |
slaaj | sla |
slaope | slapen |
slegter | slager |
slup | schoot |
smaele | mopperen |
smaelen | mopperen |
smake, 't smikt/'t smekt | smaken, het smaakt |
smérláp | viezerik |
smérlep | dadel |
Smiespele | Fluisteren |
sneej | sneeuw |
snij | sneeuw |
snuupke | snoepje |
soeker | suiker |
spaaje | spitten |
Speej | Spuug |
speule | spelen |
spiers | perzik |
Spiklássie | Speculaas |
spinnejaeger | ragebol |
spraon | spreeuw |
Spuug | Jut |
spuulstieën | aanrecht |
stangketsel | hekwerk, tralie |
steggele | ruzie maken |
stekbaer | kruisbes |
stekbèr | Kruisbes |
stekelvaerke | egel |
Stinkers | Afrikaantjes (plantje) |
stoēl, stuūl | stoel, stoelen |
stôt | staat |
straot | straat |
straotjoekel | straathond |
strekels | rotzakken |
stroat | straat |
stroek | struik |
stute | pluim geven |
T |
tas | kopje |
tas koffie | kopje koffie |
telder | bord (eetbord) |
telder | eetbord |
Tés | Broekzak |
tesnuzzik | zakdoek |
thieë | thee |
thuus | thuis |
tieën | teen |
tiejeg | tijdig |
tieske | pannenlap |
tieslépke | pannelap |
tiggenaover | tegenover |
Tillevisie | Televisie |
toetere | claxoneren |
toffel | tafel |
tomp | haar |
toontele | vuurtje stoken |
towtrekwedstried | touwtrekwedstrijd |
trekbuul | accordeon |
twedde | tweede |
U |
um | hem |
Um te jánke/um te bäöke | Om te janken |
umblaoze | omblazen |
urst | eerst |
uul | uil |
uut | uit |
Uutriffele | Uithalen (van breiwerk) |
V |
vadder | pannenlap |
vaeger en drekblek | Veger en blik |
vaer | veer |
vaerke | varken |
Vastelaovend | Carnaval |
vát | vader |
veager en drekblek | veger en blik |
vekânsie | vakantie |
veldkratser | tamme duif |
venrods | venrays |
venroj | venray |
Venroj, Venneroj | Venray |
verket | vork |
verkieërd | fout |
verlaege | verlegen |
verliēze | verliezen |
verspringe | verspringen |
verwaerming | verwarming |
vest | zojuist |
vet zoch | dik iemand |
veugelkes | vogeltjes |
veul | veel |
viender | vinder |
viendt | vindt |
Vlák | Toch |
vliegtuūg, vliēger | vliegtuig |
vlies | tas |
voest | vuist |
voond | vond |
vraog | vraag |
vreejdág | vrijdag |
vreejer | verloofde (man) |
vrollie | vrouwen |
vrow, vrommes | vrouw |
vur | voor |
Vurnaam | Belangrijk |
väöle | veulen |
W |
waek | week |
waerm | warm |
wággelestroek | junipres |
wasem | condense |
wasem | stoom |
weej | wij |
weg | brood |
weg | straatweg, weg |
Wej | Wij |
Wenneg | Weinig |
Wérlichte | Bliksemen |
werre | worden |
Wers | Weerbarstig, tegen de draad in |
wert | wordt |
wetgeaving | wetgeving |
Weules / wuiles | woelwater / druk iemand |
wiefke | vrouwtje |
wien | wijn |
wiend | wind |
wier | werd |
worrum | waarom |
Wurum | waarom |
Wölles | lobbes / slungel / druk iemand |
Z |
zaegen | zegen |
zaeje | zaaien |
zaeterdág | zaterdag |
zaever | spuug |
zaeverzák | zeikert |
zajdoek | zakdoek |
záneke | zeuren |
zat | dronken |
zedde | zeg je |
zeikton | blubberton |
zejvere | kwijlen |
zekdempel | mier |
Zekdempels | Mieren |
zjietser | huismus |
zjietser | mus |
zoebele | zuigen |
zoepe | drinken |
zoepláp | dronkenlap |
zoērmoēs | zuurkool |
zòmmer | zomer |
zòmmervekânsie | zomervakantie |
zòndág | zondag |
zuk | sokken |
zūke | zoeken |
Zuske | Zus |
zūte | zoete |
zwaoger | zwager |
zwaor d'r án | er aan zitten |
zwaor d'r án | zwaar eraan |
zödje | zaadje |
zök | sokken |