avondrood brengt water in de sloot | de zon göt de raegen hale |
dat had ik zo begrepen | dat zedde geej jao |
dat is soms het geval | da hedde mej |
Feesten als beesten | Fieëste wie de bieëste |
ga toch wat nuttigs doen | lóp nor de poomp |
gaat je niks aan | lek meej toch de zök |
hij kijkt je net aan alsof hij het in Keulen hoort donderen | heej kiekt òw net án of-ie 't ien Kölle huuërt doondere |
houd je mond! | hâld òwwe moel! |
iemand die te gek doet (bv. de dorpsgek) | den het enne kláp van de meulewiek gehad |
iemand die zijn verstand niet gebruikt | ziede geej nog wel wies |
In de tocht zitten | Ien de trek zitte |
Je bent niet goed wijs | Geej ziet nie wies |
je kunt me wat | geej kunt meej d'n hák fioeële |
Jij bent echt lelijk | Geej ziet echt lellek |
te lang stilstaan | dalek schiete nog wortels |
treuzelen | láng zök án hebbe |
vrouw alleen | is nog fáts |
Wat je vergeten bent mee te brengen, moeten de benen ontgelden (dus extra een keer meer lopen) | Wat de kop verget, mòtte de bieën bezūre |
We zullen wel zien | Kiek wel |
Zit niet zo te zeuren | Lig nie zó te záneke |
Zit niet zo te zeuren | Zit nie zá te zaevere |
zit toch niet te zeuren | lig toch nie te miéke |
A |
aalbes | miemer |
aalbessen | miemere |
aan | án |
aangeraden | geraoje |
aanrecht | spuulstieën |
aanstalten maken | ánstalte make/ápprensie make |
aardappel | erpel |
aardappelmesje | pluutje |
aardappels | aerpel |
aardappels | erpel |
aardappels | erpels |
aardappels | piepers |
aardappelschilmesje | erpelschelmeske |
aardbei | erdsbees |
aarde | aerd |
abuis | ábuus |
accordeon | trekbuul |
acht | aacht |
acht (telw) | aacht |
achtduizend | aachtdūzend |
achteraan | aachterán |
achteraf | aachteráf |
achterblijven | aachterbliēve |
achterblijver | aachterbliēver |
achterdocht | aachterdòcht |
achterdoor | aachterdur |
achterom | aachterum |
achterover | aachteraover |
adem | ojjem |
afmarcheren | áfmársjieëre |
afraden | áfraoje |
afratelen | áfráffele |
afrekenen | áfraekene |
Afrikaantjes (plantje) | Stinkers |
Allemaal | Allemól |
als | as |
angst | floep |
appelstroop | krut |
appelstroop | kruut |
armband | aermbând |
arme mens | aerme |
armenhuis | aermehuus |
auto | auto |
auto | owtòw |
avond | aovend |
azijn | ázien |
azijn | eek |
B |
baas | baas |
bang | schòw |
beer | baer |
beer | bear |
beest | bieëst |
beesten | bieëste |
begin | begós |
Belangrijk | Vurnaam |
beneden | oonder |
bezem | bessem |
bibberen | razele |
big | kierke |
big (jong varken) | bág |
bij | beej |
Bijna | Bekânt(s) |
bijna | hóst |
bijna | hóst, bekânt(s) |
billen | batse |
billen | batsen |
blazen | blaoze |
blij | bliej |
blijven | bliefe |
blijven | bliēve |
Bliksemen | Wérlichte |
Blitterswijck | Blitterswik |
blubberton | zeikton |
boom | boeëm |
boon | boeën |
bord (eetbord) | telder |
bot (been) | knaok |
boter | (goej) bòtter |
boter | bòtter |
braadworst | braojwaorst |
braadworst | braojworst |
bramen | bròmbaere |
Bretels | Litse of Galge |
broek | bòks |
broekzak | tès |
Broekzak | Tés |
broer | bruūr |
brood | broeëd |
brood | mik |
brood | weg |
buik | boek |
buis, buizen | buūs, būze |
C |
Carnaval | Vastelaovend |
castenray | Câsele |
claxoneren | toetere |
condense | wasem |
D |
daar | daor |
daar had je het over | daor hádde geej 't aover |
daarna | daornao |
dadel | smérlep |
dag | hojje |
Dalmatiër | Kreentemikhoond |
Dat =lijkt echt= nergens op | Dat stált vlák nörgend òp |
de Peel | de Pieël |
derde | dert |
deurstijl | deurpaost |
deze | dees |
dik iemand | vet zoch |
dikke vrouw | kloek |
dinsdag | dinsdág |
doen | doēn |
doof | doeëf |
dorp | däörp |
dorp | däörp |
dorpsfeest | däörpsfieëst |
draadje | drödje |
drassige weilanden | paes |
drinken | zoepe |
dronken | zat |
dronkenlap | zoepláp |
droog | druuëg |
duif | doēf |
duim | doem |
duister | duuster |
duwen | dòwwe |
E |
eekhoorn | inkpoēs |
eekhoorntje | inkpuuske |
een | 'n |
een witbrood | enne weg |
eer | ieër |
eerlijk | ieërlek |
eerlijke | ieërleke |
eerst | urst |
eetbord | telder |
egel | stekelvaerke |
er | 'r |
er aan zitten | zwaor d'r án |
eten | aete |
Even | efkes |
F |
februari | fibberwarie |
Fluisteren | Smiespele |
fout | verkieërd |
Foyer | fwajee |
Friemelen | Froemele |
G |
ga wat nuttigs doen | lóp nor de poomp |
gaan | gaon |
gansrijden | gaenk reeje |
garage | graasj |
gauw, snel, vlug | gaaw, ráp |
geboden | gebooje |
geel | gael |
geen | gen |
gefeest | fieëst |
geheime bewaarplaats | mojjik |
Geïnspireerd | Geïensperieërd |
geit | gaet |
gemeente | gemaent(e) |
georganiseerd | geörgenesieërd |
Geregeld vookomen | Gedureg |
gesp | gaesp |
Gevangenis | Persòn, kötje |
gevlogen | gevloge |
glanzen | bleenke |
gloeilamp | paer |
goud | gaold |
goudfazant | gaoldfezânt |
graag | gaer |
grapjas | floeperd |
Graven, | Dabbe |
groeide | gräöjde |
groen | gruūn |
groentensoep | dwárs dur d'n hof |
grootmoeder | grótmoed |
grootvader | grótvát |
H |
haar | häör |
haar | tomp |
haar kammen | häör kámme |
Haast | Hóst |
had | haaj |
ham | schink |
handveger | hândvaeger |
haring | herring |
hark | griesel |
hark | griessel |
hark | haerk |
harken | griesele |
heb | hedde |
heb jij | hedde geej |
heeft | het |
Heel bang | Schietschòw |
heel gebleven | engel gebleve |
heel graag | Gaer zat |
heggemus | blaowpietje |
Heide (dorpje) | De Haej (Hedse meense) |
hekwerk, tralie | stangketsel |
hele | gânse, hieële |
helemaal | gâns, hieëlemól |
hem | um |
het | ' t |
het leven lang | 't gânse laeve |
het station | de stasie |
hij | heej |
hoed, hoedje | hoēd, huudje |
hooiberg | miet |
horen | huuëre |
horloge | loeëzie |
hou op | schej uut |
houdoe | hojje wor |
hout | haolt |
huilen (heel hard huilen) | bäöke |
huilen (schreien) | schröwwe |
huis | huus |
huismus | joerts |
huismus | korreschietser |
huismus | zjietser |
I |
iedereen | iederieën |
iemand | iemes |
ijsbeer | iesbaer |
ijsje | ieske |
in | ien |
in de plaats (van) | ien de staej |
In zijn blootje staan | ien ziene nákse fállie staon |
inspiratie | iensperasie |
inwoners | ienwoeëners |
J |
ja | jao |
jaar | jaor |
jager | jaeger |
januari | jannewarie |
je | geej |
je | gej |
Je moeder | òw mám |
jij | geej |
jongen, jongetje | jòng, jeungske |
jongetje | klötje |
jouw | òw |
Juist, zojuist | krek |
julie | gilie |
jullie | gillie |
jullie (bezittelijk vnw) | òllie |
junipres | wággelestroek |
Jut | Spuug |
K |
kaal hoofd | platekop |
Kaantjes | Kaoje |
kaas | kieës |
kachelpook | raokeliēzer |
kalf | mök |
karnemelk | bòttermelk |
Kat | dákhaas |
keer | kieër |
Kies | Báktând |
kijken | kiēke |
Kin | Bákkes |
kip | kiep |
klagen | lámmentieëre |
Klagen | Permetiere |
Klein beetje (scheutje) | Kletske |
klussen | frotte |
knikkeren | bikkele |
knoop | knoeëp |
knoopje | knöpke |
knopen | knuuëp |
knopendoos | knoeëpedoeës |
Koe | koew |
koe | muk |
koffiemolen | koffiemeule |
komt | kumt |
konijn | knient |
kopje | tas |
kopje koffie | tas koffie |
Kort lontje | Kort geknôpt |
koud | kâld |
kraanvogel | kroeënekraan |
krentenbrood, suikerbrood | krintemik/kreentemik, kleuntjesmik |
kruisbes | stekbaer |
Kruisbes | stekbèr |
kruiwagen | kroewage |
kruiwagen | sjurrie ker |
kwijlen | zejvere |
kwijt | kwiet |
L |
lagere | leggere |
langdradig praten | naöle |
lange sliert | peem |
langzaam | lángsaam |
Lelijk beest | Lellek bieëst |
Leunen | Luuëne |
leunstoel | prost |
lezen | laeze |
ligt | lit |
links om | Lingsum |
lint | lient |
lobbes / slungel / druk iemand | Wölles |
lopen | loeëpe |
lucht | lòcht |
M |
maand | mónd |
maandag | móndág |
Maar wat aanrommelen | Már wat ánplare |
Magere vrouw | Schraole hen |
Man zonder pit | Foeëze |
man, kerel | meens, kél |
mannetje | menneke |
mannetjes gans | Gaenk |
markt | mernt |
masturberen | fáppe |
meester | maester |
meisje | megje |
Melderslo | de Mêlderse |
mensen | meense |
merel | merling |
Merselo | Maersele |
met | mit |
mier | zekdempel |
Mieren | Zekdempels |
mijn | mien |
Mijn (bezittelijk voornaamwoord) | Mien |
mijn moeder | òs moe, mien moēder |
mijn vader | miene páp, mienen âlde |
moeder | moēder, moet, moeke |
moet, moeten | mòt, mòtte |
moeten | mòtte |
mol | moetwörm, moeltwörm |
molen | meule |
Mond | Bákkes |
mond | moel |
Mooi | Moj |
mopperen | knaoje |
mopperen | smaele |
mopperen | smaelen |
Morgen | Maerge |
muis | moēs |
muizen | muūs |
mus | korrezejker |
mus | krôgge |
mus | zjietser |
N |
Naakt | náks |
naar | nor |
navel | schruūfke |
neus peuteren | neus pulke |
niet | nie |
nieuw | neej |
Nijmegen | Nimwege |
Nooit | Noeëts |
noot | noeët |
O |
Oirlo | Oeldere |
Om te janken | Um te jánke/um te bäöke |
oma | grótmoet |
omblazen | umblaoze |
omheen | roondum |
omslagdoek | nuzzik |
omver lopen | ovverhoeëp loeëpe |
ondertussen | ònderwiel |
Onderzoek | ònderzuūk |
onkruid | drek |
Onkruid | Puimen (kweek) |
onkruid | schietmeld |
onkruid wieden | drek gaeje |
ons (bezittelijk vnw | òs |
ontgelden | bezūre |
onwaarschijnlijk | ònwárschienlek |
onweer | hòmmel |
onweersbui | hòmmelsbuuj, hòmmelschoēr |
onweersbui/onweerswolk | schoēr |
onze | òzze |
onzin | kwats |
oog | oeëg |
ook | ok |
oor | oeër |
oosten | oeëste |
Oostrum | Aostrum |
opnieuw | òpneejt, òpperneejt |
oud | âld |
P |
paal | paol |
paard | paerd |
paasei | Pós-ej |
paddestoel, paddestoelen | paddestoēl, paddestuūl |
pannelap | tieslépke |
pannenlap | tieske |
pannenlap | vadder |
papierwerk | santekraom |
pasen | Pósse |
passen, het past | pâsse, 't paest |
pastoor | pestoeër |
peel | pieël |
peelhaas | pieëlhaas |
peer | paer |
perzik | spiers |
pet | kieps |
pinda's | apenutjes |
pint | peent |
plaats | pláts |
plakband | plekbând |
pluim geven | stute |
politie | pliesie |
poot | poeët |
portemonee | knip |
portemonee | knip |
praten | praote |
praten | proate |
precies | krek |
prikkeldraad | pindraod |
processie | presessie |
pruimen | proeme |
R |
raad | raod |
raadde | raojde |
raadgever | raodgaever |
raadhuis | raodhuus |
raden | raoje |
ragebol | spinnejaeger |
rij | reej |
rijden | reeje |
Rode bes | miemer |
roken | foompe |
roken | roeëke |
roken (schoorsteen) | blaoke |
rolmolen | rosmeule |
rommel, rotzooi | knoemel |
romp | roomp |
rond | roond |
rondborstig | roondbaorsteg |
rondom | roondtelum |
roos | roeës |
rotzakken | strekels |
rozenstruik | roeëzestroek |
ruzie maken | steggele |
S |
schaap | schaop |
schaapsherder | schieëper |
schaar | schieër |
schat | sies |
scheve schaatsen | schaeve schetse |
Schilderij | Schildereej |
schoen | schoēn |
schoffel | schoefel |
Schooiers | Kruujers |
school | schól |
schoot | slup |
Schort | Schollek |
schreeuwen | kwaeke |
schuin | schoeks |
schuin | schuun |
schuur | schop |
sierkwast | flos |
sinaasappel | áppelsien |
sinds | sindert, sins |
Sint Oda (patroon van Venray) | Sint Oejke |
Sjonge jonge | maar jòng |
sla | slaaj |
slager | slegter |
slapen | slaope |
smaken, het smaakt | smake, 't smikt/'t smekt |
sneeuw | sneej |
sneeuw | snij |
Snel, vlug | Drej |
snijworst | druuëgwaorst |
snoepje | snuupke |
sofa | prost |
sokken | zuk |
sokken | zök |
soort onkruid, raaigras | peune |
spade (schep) | schup |
Speculaas | Spiklássie |
spelen | speule |
spitten | spaaje |
spreeuw | spraon |
Spullen | grej |
Spuug | Speej |
spuug | zaever |
staat | stôt |
stoel, stoelen | stoēl, stuūl |
stoom | wasem |
straat | straot |
straat | stroat |
straathond | straotjoekel |
straatweg, weg | weg |
stroop | kruut |
struik | stroek |
suiker | soeker |
suikerbrood | kleuntjesmik |
T |
tafel | toffel |
Tafelvoetballen | Pot spiele |
tamme duif | veldkratser |
tas | vlies |
teen | tieën |
tegenover | tiggenaover |
Televisie | Tillevisie |
thee | thieë |
thuis | thuus |
tijdig | tiejeg |
Toch | Evvel |
Toch | Vlák |
touwtrekwedstrijd | towtrekwedstried |
turf *plakken) | brikkette |
tweede | twedde |
U |
uien | loeëk |
uien | loëk |
uil | uul |
uit | uut |
uit balans | räöje |
uitgedroogd | Foeës |
Uithalen (van breiwerk) | Uutriffele |
uitlaat | knalpiēp |
V |
Vaak | Duk |
vaatdoek | schottelslet |
vaatdoek | schòttelslet |
vader | vát |
vakantie | vekânsie |
vals spelen | foetele |
varken | vaerke |
Veel | Del |
veel | veul |
veer | vaer |
vegen | kaere |
Veger en blik | vaeger en drekblek |
veger en blik | veager en drekblek |
Venray | Rooj, Venroj |
venray | venroj |
Venray | Venroj, Venneroj |
venrays | venrods |
Verdomme | Nondedju |
vergiet | durslág |
verlegen | verlaege |
verliezen | verliēze |
verloofde (man) | vreejer |
verspringen | verspringe |
verwarming | verwaerming |
Veulen | ' t Väöle |
veulen | väöle |
viezerik | smérláp |
vijftig | fiefteg |
vinder | viender |
vindt | viendt |
vlaai | flaai |
vlaamse gaai | metkolf |
Vlaamse Gaai | Metkolf |
vliegtuig | vliegtuūg, vliēger |
Vlug, snel | Drej |
vogeltjes | veugelkes |
vond | voond |
voor | vur |
vork | verket |
vork | verket |
vraag | vraog |
vrijdag | vreejdág |
vrouw | vrow, vrommes |
vrouw die er slordig bijloopt | flodder |
vrouw met een dik achterwerk | foepkoont |
vrouw zonder pit | Foeës |
vrouwen | vrollie |
vrouwtje | wiefke |
vuilnis | grofvuul |
vuinisbak | dreksbák |
vuist | voest |
vuurtje stoken | toontele |
W |
waarom | worrum |
waarom | Wurum |
warm | waerm |
week | waek |
Weerbarstig, tegen de draad in | Wers |
weggereden | ángereeje |
Weinig | Wenneg |
werd | wier |
wesp | maespel |
wetgeving | wetgeaving |
wij | weej |
Wij | Wej |
wijn | wien |
wind | wiend |
woelwater / druk iemand | Weules / wuiles |
worden | werre |
wordt | wert |
Z |
zaadje | zödje |
zaaien | zaeje |
zakdoek | tesnuzzik |
zakdoek | zajdoek |
zakmes | kniep |
zaniken | näöle |
zaterdag | zaeterdág |
zeg je | zedde |
zegen | zaegen |
zeikert | zaeverzák |
zeker weten | gegárrendieërd |
zetel | prost (m) |
zeuren | záneke |
zeuren, saniken | näöle |
zoeken | zūke |
zoete | zūte |
zojuist | vest |
zomer | zòmmer |
zomervakantie | zòmmervekânsie |
zondag | zòndág |
zuigen | zoebele |
zult | pársvlejs |
Zus | Zuske |
zuurkool | zoērmoēs |
zwaar eraan | zwaor d'r án |
zwager | zwaoger |