| bij de tijd zijn | hil hel zen |
| Broek korter maken | Umzeumen |
| Daar kom je niet ver mee | Daor komde nie wijd mee |
| daar stond ik nu met mijn goed gedrag | D'r ston ik nouw mee m'n goei-j gedrag |
| dat is nou net wat ik wilde | krek wak wou |
| Dat vind ik te vies om op te eten | Da luzzik nie |
| De wind van voren krijgen | De wèind van vurre krijgen |
| een beetje teveel van het goede | un bietje teveul van ’t goeie |
| Een Boom | Nun Bom |
| Een cadeautje bijhebben | mee nun krommen erm binnenkomme (speciaal bij een kraamvisite) |
| een heel brood | nen allinge mik |
| een zelfverzekerde | unne strante |
| elkaar beconcurreren | mekoar de vliege afvange |
| even wachten | wocht us efkes |
| Familie is heel belangrijk | Eijgen is geen vutje |
| ga maar | gaode gullie mar |
| Grote brede man | Bear van une vent |
| Grote brede man | Un knoest |
| Het een beetje met elkaar kunnen vinden | Het un bietje mee mekaor kenne veine |
| Het eens kunnen worden | Het ins kennen worre |
| Het gaat niet altijd van een leien dakje | Het gao nie altèd van un leien dakske |
| Het is altijd groener aan de overkant | Op 'n aander is unne boterham altij lekkerde dan thuis |
| Het is niet altijd rozengeur en maneschijn | Rozengeur en maneschijn is in oew leven mooi meegenomen, mar rekent zo af en toe ok mar op un flinke onweersbui. |
| Het mag eens gezegd worden | Da mag best us gezeed worre |
| Hij heeft me afgeslagen. | Hij hed me afgenaaid. |
| Hoognodig moeten we vastleggen wat we nog hebben voordat alles verloren gaat. | Hôôgnòddig moete we vaastlegge wa we nog hebbe vur alles verlorre gi. |
| Jarig zijn, verjaren | Al wir ’n jaor er bè |
| Kom eens even hier | Hierkomme |
| Vroeger kon je exact duiden waar iemand vandaan kwam. Dat lukt bijna niet meer. | Vruger konde precies dùije wor iemes vandàn kwam. Dè gi host niemir. |
| Waar blijft de tijd | Wor blèft d'n tijd |
| Wat zegt U | Wa zedde gij |
| We gaan naar het cafe. | We goan nur ut Durrup. |
| Weet ik niet | Wit ik veul |
| Zo ver weg | Zuweit uweg |
| (be) gluren / bespieden (stiekem) | blieken |
| 's middags | smiddes |
A |
| Aalst. | Olst. |
| aan het eind | tèène |
| Aardappels | èrrupels |
| achterom | Aachterum |
| Als je dat maar weet | asge dè mèr wit |
| altijd | altèd |
| Arm | èrrum |
| arme mensen | èrrum mense |
| armoede | erremoei |
| Armoede | èrrumoei |
B |
| baantje glijden | slibbere |
| balkenbrij met bloed | bulling |
| balletjes | böllekes |
| Bankje | bènkske |
| beeld | bild |
| beeldjes | bildjes |
| beesten, dieren | biste |
| beetje | bietje |
| bekijken | bekèke |
| België | Bels |
| belgisch | bels |
| beneden | beneje |
| bijna | bekant |
| Bijna | bùkant |
| blaadjes | blè-ikes |
| blij | friìt |
| blijven | blève |
| bloemen | bluumpkes |
| bloemencorso | de corso |
| Boekje | buukske |
| bomen boom boompje | bèum bom bumpke |
| Boompje | Bumpke |
| Borkel | Börrukel |
| Borkel en Schaft | möllukgat |
| botten, beenderen (dier) | schenke |
| braambessen | brembezies |
| Bramen | Brembezies |
| Bretels | Gallegen |
| Budel | Buul |
| Budel-Schoot | Schoat |
| burgemeester | burgemister |
C |
| carnavalsvierders | striepers en strieperinnekes |
| Centrum | ut dùrrup |
| club | klupke |
| computer | compjoeter |
D |
| daarom | durrum |
| dadelijk | dalijk |
| dadelijk / straks | Zummeteen |
| dat | dè |
| Dat doet geen pijn | dè doe nie zeer |
| Dat gaat bijna niet meer | Dè gi host niemir |
| Dat is | Des |
| Dat is | Tis |
| dat lust ik | da luzzik |
| De Achelse kluis | De klüs |
| de duitsers | de dötsers |
| de kalender | de kullender |
| de kleinkinderen | de kleinkeinder |
| De markt | De mert |
| de regen | de rège |
| de Schaapsloop (ven) | de Schòpslòòt |
| de schaduw | de lommerd |
| de toren | d'n torre |
| De trap nemen | Naor bove klossen |
| de voordeur | de vurdeur |
| Denne-appel | dennedölleke |
| dennenappels | dennedöllekes |
| die | dieje |
| dinsdag | dijnsdag |
| dit jaar | dees jaor |
| Dommelen | Brouwersgat |
| door | dur |
| dorp | dörrup |
| Draaitol voor meisjes | 'ne pindol |
| Duitsland | Dötsland |
| duizend | duuzend |
E |
| echt gezegd | irrelijk gezeed |
| Eekhoorn | Ikhorre |
| een biertje | nun Dommelsch |
| Een cadeautje bijhebben | mee nun krommen èrrum binnenkomme |
| een dode | unne dooie |
| een glas bier | 'n pilske |
| Een heel brood | Nun hille mik |
| een heethoofd | 'ne klèrrige |
| een hele | nun ollinge |
| een leuke jurk | 'n schon kleedje |
| een mooi meisje | ' n schon mèske |
| een mooie man | unne schòne mens |
| een paar dagen | un paor daoge |
| een pakje shag | un bùltje sjek |
| een plaatsje | un plèkske |
| Een rondje geven | Gif men un pilske en geft durest okwa |
| Een rondje geven | Toernee general |
| een stoeltje | ' n stuleke |
| een warm gevoel | un werm gevuul |
| eerlijk | irrelijk |
| eerste | urste |
| Eindhovens | Eindoves |
| eitjes | eikes |
| erg kwaad, woedend | gloei-jend kaod |
| ergens | ergus |
| eroverheen | overhenne |
| eten | ète |
| eventjes | efkes |
F |
| feestje | fisje |
| flauw | flöw |
| flauwvallen | flöw valle |
| Fotoboekje met je dierbaren | Zwetsmèpke |
G |
| geen | gin |
| Geenhoven | Ginneve |
| geloof | geleuf |
| gemeente | geminte |
| gemeenteraadsleden | geminteraodsleje |
| gevoel | gevuul |
| Gluren, staren | Blieke |
| goed of slecht weer | goei-j of kao-j weer |
| golfclub | the drivers |
| goud | gaawd |
| groen | gruun |
| groene zeep | gruun ziip |
| groenten | gruunte |
| Grote breede man | Bom van une vent |
H |
| haringen | héringen |
| Hark | Griesel |
| Heb jij dat gezegd | hedde gij dè gezeed |
| Héél mooi | Kei schôn |
| helemaal | hillemaol |
| helemaal | hillemol |
| het gemeentehuis | ’t gemintehùis |
| het is een raar iemand | tis nun oarige |
| Het is zover | 't is zù wèèd |
| het varken | t vèèreke |
| het verleden | het verleje |
| hoe heet jij? | hoe hiete gij? |
| hoekje | huukske |
| Hond | joekel |
| honden | hund (e.v. hond) |
| hoofdkaas | zult |
| Hun | Hullie |
I |
| iemand | iemes |
| iemand | iemus |
| Iemand afslaan | afpeère |
| Iemand op z'n gezicht slaan | iemes op z'n backus slòn |
| ik dacht | ik docht |
| Ik dacht.. | Ik docht.. |
| Ik heb het even uitgelegd | Ik heb het efkes ùtgeleed |
| ik vind | ik vein |
| Ik vind dat stom | Ik vein dè stom |
| Ik vond het heel goed | Ik von ut vurrèkkes goewd |
| ineens | inins |
| inschenken | inschudden |
J |
| ja, dat is waar! | joa, dè is! |
| jaar | joar |
| jaloers | sjaloers |
| jammer | sund |
| jammer | sunt |
| Je kan.. | Ge kant.. |
| Jij | Gij |
| jullie | gullie |
| jullie vader | jullie-je vadder |
| jurk | kleedje |
K |
| Kannarie vogel | Knarriepietje |
| Kannarie vogels | Knarrie pietje |
| keer bijten | kir bète |
| kijk eens | kekt us |
| kijk naar jezelf! | kèkt nor oew eige! |
| kijken | kèke |
| Kikker | Kikvors |
| Kinderen | Keinder |
| kinderen | kiendjes |
| kleren | kleer |
| knoop | kneup |
| koekje | kuukske |
| Kom | Tas |
| Konijn (en) | knèèn |
| koningin | kônnegin |
| Kopje | Taske |
| kostgangers | kosgengers |
| krioelen | kriegelen |
| Kruisbes | kroezel |
| Kunnen | Kenne |
| kwaad | kaod |
| kwartier | kertier |
L |
| laars / laarzen | lèèrs |
| laatst | lest |
| Ladder | Leer |
| later | latter |
| laurierstaafdrop | poeliepek |
| Leende | Lind |
| Leenderstrijp | lindestrèp |
| lelijk | lillijk |
| lijsterbes | túúteknöpke |
| limonadesiroop | ranja |
| luchtdrukgeweer | buks |
M |
| maak | makt |
| maar | mèr |
| Maarheeze | Marus |
| Maarheeze | onbekend en nooit van gehurd |
| mannen | manne |
| mannetje | menneke |
| markt | mert |
| medelijden | meeleij |
| meikever | éékelbok |
| meisje | mèske |
| meisje (s) | mèske (s) |
| Melk | Romme |
| merel | melle |
| mijn man | m'nne mens |
| mijn moeder | ons mam |
| Mijn Oma | Ons grut |
| mijn oren | mun orre |
| mijn vader | onze pap |
| mijn vrouw / mijn vriendin | die van ons |
| moe | muug |
| moeder | ons moejer |
| moedertaal | moerstaol |
| mogelijk | meugelijk |
| mooi | schon |
| mooi weer | goei weer |
| morgen | mèrge |
| Morgen | Merrûge |
| muziek | meziek |
N |
| naakt | paddenaks |
| natuurlijk | netuurlijk |
| nergens | nergus |
| net | krèk |
| Net wat u wilt | krèk wa gewout |
| neuspeuteren | pölleke |
| niet meewerkend | ne verrekkeling |
| niet zeuren | nie melke |
| nootjes | nutjes |
O |
| om | um |
| Oma | Onzoma |
| Oma | Opoe |
| omdat | dur dè |
| onthouden | onthaawe |
| onze pa | ons pap |
| onze vader | ons pap |
| onze vader | onze vadder |
| onzin vertellen | ziivere |
| ook | ok |
| opstaan | overènd komme |
| oud | aaw |
| Overgeven | Kitsen |
| overgeven | spèuwe |
P |
| Paaltje. | Pùlleke. |
| Paard | Perd |
| paard | pèrt (m.v. pèèrt) |
| Paling | Polling |
| parasol (s) | perresol (s) |
| Parelhoen | Pullupetaat |
| Pasen | Pòsse |
| pastoor | pustoor |
| pinda's | ollienutjes |
| plaatsje | plekske |
| plankje | plènkske |
| Politie | Pliessie |
| portemonnee; portefeuille | beurs |
| praten, kletsen | buurten |
| precies | krèk |
| primula's | butönnekes |
| probeer | prebeer |
R |
| regen | rège |
| rood | rooi |
| roofvogel | klamper |
| rotzooi | rewozzie |
S |
| samen | saome |
| schaduw | lommerd |
| scheef | schif |
| schoffelen | schoefele |
| Schop | Schup |
| snuiten (ww) | snutte |
| sokken | zùk (e.v. sok) |
| speculaas | spùklòssie |
| spelen | speulen |
| staartje | stèrtje |
| Stenen | keier |
| Step | Affeceerplankske |
| step | glijer |
| stoffen (ww) / stof maken | stobbere |
| stok | klippel |
| Stokje | stökske |
| straatbeeld | straotbild |
| SV (VSV) Valkenswaard | de uilen |
T |
| Tafel | Toffel |
| Te ver weg | Tewèèt uweg |
| te warm | veulste werm |
| televisie | tillevisie |
| tevreden | tevreje |
| Tongelreep (riviertje) | de Tònderup |
| toren | torre |
| tot ziens | houdoe |
| tot ziens dan maar | houdoe, hè |
| trots | friit |
| tuffen | zwiertsen |
| tweede | twidde |
| tweeling | twilling |
U |
| uien | juin |
| uw | oe |
V |
| vader | onze pap |
| vakantie | vekansie |
| Valkenswaard | Striepersgat |
| Valkenswaard | Valkenswird |
| Valkenswaard | Valkeswird |
| Valkenswaard, Dommelen en Borkel en Schaft | Grôôt-Valkeswird |
| Van 's morgens vroeg tot 's avonds laat. | Van smèèreges vruug tot saovens laot. |
| van tevoren | van te vurre |
| varken | vèrreke |
| varkentje (kinderwoordje) | kuuske |
| vast knopen | knubbelen |
| veertig | virtig |
| ver weg | wèèt uweg |
| veraf | hil wèèt weg |
| Verder | vedder |
| visgraat | vlim |
| Vlaamsegaai | Marhannik |
| Vlaamsegaai | Morhanne |
| vlees | vlis |
| Vliering | Schelft |
| voelen | vuulen |
| Vogeltje | Veugelke |
| Voliére | Veugelkeskoi |
| Voor | vùr |
| vooraan | veuran |
| voorheen | vurhenne |
| voorkant | vurkant |
| voorlezen | vurlèèze |
| voorop | veurop |
| voortaan | vort |
| Vork | Verket |
| Vos | vöske |
| vreemde | vrimde |
| vrienden, maten | maoten |
| vroeger | vruger |
| vroeger | vruuger |
| vrouwen | vrouwe |
W |
| Waalre | Woldere |
| waar | wor |
| Waar | wùr |
| Waar woon jij? | wúr wónde gij? |
| waarom | wurrum |
| Wacht eens even (als onderbreking) | How is ekkes |
| wachten | wochten |
| Wat | Wa |
| Wat heb ik je nu gezegd | Wa zeeikoe nou |
| wat zeg je? | wa zedde gij? |
| water | watter |
| Waterketel | Moor |
| We gaan naar het cafe | we goan nur du stasi |
| weer | wir |
| weer eens | weerus |
| weet je wat ik zal doen? | witte wak doen zal |
| weggaan | op riip gòn |
| Weghalen, stelen. | Schoepe |
| weinig | bietje |
| wereld | wirreld |
| wervelstorm | hauwmauw |
| Wij | Wellie |
| winter, voorjaar, zomer en herfst | weinter, vurjaor, zommer en herfst |
| Winterkost | Pettazie |
| Wintersel | Weintersel |
| Worm | Pier |
Z |
| Zak | Kneip |
| zakgeld | traktement |
| Zakmes | Kniepmes |
| zeelt | 'ne laauw |
| Zeem | Zeum |
| zelf | zèèlef |
| zelfverzekerd | strant |
| Zij | Zellie |
| zit niet te staren / gluren! | zit nie te blieke! |
| zoals | zoas |
| zoeken | zuuken |
| zogezegd | zogezeed |
| zomertijd | zommertèd |
| zonnetje | zunneke |
| zonodig | zò nòddig |
| zoveel | zoveul |
| Zover | zûwèèt |
