| `Gei n kom ni? ` - `Jokke 'doe` en verder: Joche'doet, joji'doe, 'josse'doe, jot'toet, 'jomme'doen, 'joche'doet, 'joñse'doen | Bevestigning van vraag met ontkenning Bv. `Jij komt niet? ` - `Toch wel ik kom` |
| 'aeti èn 'taeti | as is verbrande turf |
| 'ierse! / | hier, zie! |
| 'k goa ui bij uien schabbernak pakken | ik zal je eens bij je nekvel vastnemen |
| 'T es kermesse in d'helle | het regent terwijl de zon schijnt |
| 't es mij verlit | ik ben het beu |
| 'T spel es hespe | het zal niet meer gaan |
| 't stoa woater in zijne kelder; zein broek ë onder den tram gezétne | zijn broek is te kort |
| 't zit in zijn mouwe | een sluw of geslepen persoon zijn |
| Aalóver teis, tkoorn een. (Over het ijs, het koren in.) | holderdebolder |
| arezeern / | in orde brengen |
| buzze geevn | snel rijden |
| Da kaañ meinn bruinñ ni trëkñ. | duur `Dat is te duur voor mij!!` |
| da stinkt / | rieken / |
| da wadde geen wulle es | het mag zijn wat het wil |
| daa es wijs | dat is tof |
| de buile vangn | de schuld krijgen |
| de pursiëne iñ greitsies trëkne off giltegañsne | rolluik 'n beetje optrekken of helemaal |
| den dienn éé nun drooi tevele gaat; i ë uñ veize loss; i ë ne slaach van de meulñ gaat | die is zot |
| den ugst'n afgeschoot'n én | iets verkeerd gedaan hebben |
| deuretrekkn | sneller handelen |
| een pertig madamke | een fiere vrouw |
| een seenewoarke | kruisje bij het slapengaan |
| een tuutse mee drei bollekies OF un ooreke mé trei bollekies | een hoorntje met 3 bolletjes |
| een'n nen zoef op zijn muile geevn | iemand een dreun voor zijn harses geven |
| Èn t ës un eewuch zweiñ (En het is een eeuwig zwijgen.) | ALTIJD Het is voor altijd geregeld / |
| gèt ne schunn tenuu an | je hebt mooie kleren aan |
| gij zij ewa gescheet'n | jij bent een deugniet |
| goan en kiirn; óverèn'twére | heen en weer |
| I ë gheenn naegal veur zeiñ gat te schartne | arm (behoeftig). Hij is zeer arm. |
| ie é urn lijk talurren | hij heeft grote oren |
| ie ee ginn rotn bal mir | hij is platzak |
| ie ee nen kop glijk een burmiete | hij heeft een groot hoofd |
| Ie es 't enn oasem | Hij is buiten adem |
| ie ès swissn in de zak / | hij is tegendraads |
| ie ès, 'z ès | Hij is, zij is |
| iets aan zeiñ gat laapm | laars `Iets aan z'n laars lappen` |
| in 'n goapn en 'n gietn | zeer snel en eenvoudig gedaan |
| in 'tol van plutoo | ergens ver weg |
| in den truk zittn | in de tocht zitten |
| in dun aap gelózjért zein | in de aap gelogeerd zijn |
| inn tijd dan de veuels te voete gingn | heel lang geleden |
| Keermëse tOunorde `Mé Keeremëse tOunorde ëst ten aachtn donkre.` | kermis (septemberkermis) |
| Ksie liever zein ieln daan zein teenn. | (hielen) `k zie hem liever gaan dan komen.` |
| langs Kizzer rond / | een omtoer maken |
| loakies veur op de beddies | lakens voor op de bedden |
| lupt noar de klutn | ik luister nie naar ui, ga voort |
| Mijdt ui ne kiir | ga eens uit de weg! |
| Mokt ui zoë dul nie | Maak je niet druk |
| ne snuk krijgen | een elektrische schok krijgen |
| nëfiest zein schoenn loopm | verwaand zijn |
| nie mier onger of de schelde dust | helemaal geen honger |
| oast jokt moete schartn / | als het jeukt moet je krabben |
| oatie en toatie | als mijn kat een koe was, kocht ik geen melk meer |
| oatie en toatie woaren twie broers | gedane zaken nemen geen keer |
| pletse boarvoets | op blote voeten |
| Spets op ui muile | Schol |
| ston koekeloerne `K stond ekeek dor te koekeloerne.` | wachten (tevergeefs of te lang staan wachten) |
| swissn deure / | dwars doorheen |
| Tës 'webestékt | verdiende loon `Het is z'n verdiende loon.` |
| tès kattejongn aan tspuien / | het regent zeer hard |
| tès noar de klutn | iets dat kapot is |
| tis een bescheetn commissie | iets dat mislukt is |
| Tot mé te morrn | Tot morgen vroeg |
| tot noaste kiir | tot volgende keer |
| tstae geschrévn èñ gedrœkt datte moet schartn wor dat jœkt | krabben |
| twerkvandnaakre | de volkstuintjes aan het Liedspark |
| Uk ni faan nun aeze gepoept zein. | Traag zijn. |
| un grut bakuis | een grote mond |
| un stikske toarte | een stukje taart |
| Uñ vlie'nde króje vangt mir daan uñ zeetnde. | KRAAI Een vliegende kraai vindt altijd iets. |
| van tiene néñne vantiennéñ | negen kansen op tien |
| veel vijvn en zessn | met veel poeha |
| We kuisen ons schuppe af / | We zijn weg |
| Wigpissen | Er onopvallend vandoor gaan |
| Wor da te keuning tevoete gae. | WC |
| Zeene kwafeur es dud / | Hij heeft lang haar |
| zein petaatn aafgietn | plassen (mannen) |
| `I ë faan nun aeze gepoept.` | gehaast `Hij is altijd zo verschrikkelijk gehaast.` |
| `Tang mei de kél uit.` `Da ang mei de klootn uit.` | beu 'Ik ben het beu.` |
| ' s nuchtings / | 's morgens |
| 'aachternorgeloop o | moeite om iets in orde te brengen, organiseren |
| 'Aale | Halle (Brabant) |
| 'aemre of 'ómre | hamer |
| 'Aevògèm | Avelgem |
| 'almoes | aalmoes |
| 'antaeve | handvat |
| 'Añzegèm | Anzegem |
| 'baastort m. mv. 'baastors | bastaard |
| 'bëde onz. mv. 'bëdies | bed |
| 'Begi o Spelling C: Belgi o | België |
| 'beulinge vr. | ingewanden van 'n dier |
| 'bévort m. mv 'bévors | bedevaart |
| 'bielding m mv 'bieldings | flatgebouw |
| 'blaafte v | kanjer |
| 'blëki `Um blëki dooze.` | blikken |
| 'bloesuigre m. mv. 'bloesuigers | bloedzuiger (Haemopis) |
| 'bœdze vr. | bundel (fijn brandhout) |
| 'boelzoekre m | herrieschopper |
| 'bógort mann. mv. bógors | boomgaard |
| 'bòke v mv bòkñ 'baadre m mv 'baaders | balk |
| 'bossnëpe v mv 'bossnëpm | houtsnip (Scolopax rusticola) |
| 'bóterblomme vr | boterbloem |
| 'bozze vr. mv. bozzn OOK bruinn (zie bij Gezegden 'betalen') | beurs (portemonnee) |
| 'breeme vr. mv. breemm | braam |
| 'brimbéze of 'brombéze vr. mv. 'brimbézn, 'brombézn | braambes |
| 'broekscheitre | Bangerik |
| 'brokkelingskies | brokjes |
| 'daevren 'daeverdege ge'daevert `I daevert fan de koue.` | bibberen |
| 'dame v mv daamñ Bv. koeke'dame | vrouw (kaartspel) |
| 'dampkaape v. mv. 'dampkaapm | wasemkap |
| 'devn, devdege, ge'dòvn | delven |
| 'dingies / | dinges `Ten huize van Dinges` |
| 'dobbò 'leistre mann. | lijster, Grote lijster |
| 'dobbò bëde onz. Ook: un 'dobbò 'bëdi | tweepersoonsbed |
| 'doeninge vr. | woonplaats als woning en wat er bijhoort |
| 'dompeleere m Voor een vrouw zegt men: uñ schaep. | stakker |
| 'doobrief m mv 'doobrievne | overlijdensbericht |
| 'doobrief m mv 'doobrievne | rouwbrief |
| 'dooseintsje o mv 'dooseintsjies | bidprentje |
| 'doosèntsje o / | bidprentje |
| 'douwkoole | melganzevoet |
| 'drëse vr mv 'drësne | dressoir |
| 'duuvò mann. | duivel |
| 'duuvòspluimne | adelaarsvarens (Pteridium aquilinum) |
| 'ëchtgenóte vr. mv. 'ëchtgenótne | echtgenote |
| 'eere m mv 'eerne. Ook in kaartspel: koeken'eere | heer |
| 'eesgat onz. mv. 'eesgaetn | boomstronk |
| 'Eetekóve | Etikhove |
| 'eetepaele vr. mv. 'eetepaelñ | ovenpaal |
| 'eiñsti m | hands (voetbal) |
| 'èrties | harten |
| 'eulebosse | slaapbol (Papaver somniferum) |
| 'eumeite vr. | hooiberg |
| 'ézò m. 'ézòs | ezel |
| 'faare vr. mv. 'faarne | koplamp |
| 'fébrewaeri ; soms: de 'kœrtemont | februari |
| 'fluitemek vr. | melk (afgeroomd) |
| 'fokkòñ, 'fokkòdege, ge'fokkòt | paren (van vogels) |
| 'frieskó m (nuñ friesko) mv 'frieskóts | ijslolly |
| 'frigó m. mv. 'frigóts | koelkast |
| 'geelegañs, 'giltegañsn, 'geelegañst | helemaal |
| 'geerne mé ple'zier | graag |
| 'geestegòrt mann. mv. 'geestegòrs | grappenmaker (flauwe -) |
| 'gènste vr. | brem (Cytisus scoparius) |
| 'Giesbèrgn | Geraardsbergen |
| 'glaezi Uñ glaezi daak. | glazen adj |
| 'goestinge ën | trek hebben |
| 'górila m mv 'górilats | gorilla |
| 'greitse o mv 'greitsies | spleetje |
| 'hooftóverklootn | halsoverkop |
| 'ingòse | engelse |
| 'ingòsmaan m. | engelsman |
| 'ingsteklootn | eierpruimen (grote) |
| 'inkò 'bëdi onz. mv. 'inkò 'bëdies | éénpersoonsbed |
| 'inne vr. mv. innñ dim. 'innekies | hen (vrouwelijk hoen) |
| 'innekiezout | Spaanse aak (Acer campestre) |
| 'irbetoon o | eerbetoon |
| 'Jaapan onz. | Japan |
| 'jankne, janktege, ge'jankt ka'ietne, ka'iettege, geka'iet | janken (van hond) |
| 'juli | juli |
| 'juni (verouderd: 'zjuni ) | juni |
| 'kaabalñ, scheeftn | klonteren (bv. van melk...) |
| 'kaafilutte m/ | koffiedrinkster of -drinker (majoratief) |
| 'kaafimeulñ mann. | koffiemolen |
| 'kaapelingn | houtsnippers |
| 'kaapelingn, 'schaevelingn | houtspaanders (resp. door kappen, schaven |
| 'kaare v. mv. 'kaarne | kar |
| 'kaase vr mv 'kaasne | kast (meubel) |
| 'kaeke vr. mv. kaekn | wang |
| 'kagoele vr mv ka'goelne | bivakmuts |
| 'kapmës onz.; 'aamës onz. | hakmes |
| 'keeremelk (Uitspraak: zie opm. onderaan) | karnemelk |
| 'keerepaap | karnemelkse pap |
| 'keeste v mv 'keestn | kist, lijkkist |
| 'keeste v mv 'keestn | scheut (ondergronds, van aardappel e.d.) |
| 'Keezere onz. | Kerzelare |
| 'kèrtesmèrte v. | huidaandoening tussen de benen door wrijving |
| 'këstboom m mv 'këstboomm | kerstboom |
| 'kétinge vr. dim. 'kétingske | ketting (sieraad) |
| 'kètse vr mv 'kètsne dim: 'kètseke, mv 'kètsekies | steegje |
| 'kiekske onz. mv. kiekskies | kuiken |
| 'kientsje onz. mv. kientsjies | kindje |
| 'kietòñ | kittelen |
| 'kinderfetuure vr mv 'kinderfetuurne | kinderwagen |
| 'klaakebézn v mv | sneeuwbes (Symphircarpos albus) |
| 'klaevers | klavers |
| 'klóvne | kloven (in de huid) |
| 'koefre m mv 'koefers | kist, koffer |
| 'koekies | ruiten (kaartspel) |
| 'koesnbaak mann. 'koesnbaakñ | koude bak (voor groente e.d.) |
| 'koewaachterke onz. mv. 'koewaachterkies Ook: 'wipstèrtsje o mv wipstèrtsjies | kwikstaart, witte |
| 'koksméte vr. Ook 'santewante vr. (Welden...) | oorveeg |
| 'kóle vr. mv. kólñ | kool (steenkool) |
| 'kóleblomme | klaproos |
| 'komm, kwóm, ge'komm (soms: ge'wést). `Ze kwóm ni, èn ti ei en ës uk ni gewést.` | komen |
| 'kommeke 'kaafi of un taase kaafi | kop koffie |
| 'konkòfoezn, 'konkòfoezdege, ge'konkòfoest | achterbaks iets overleggen |
| 'koole vr. mv. koolñ | kool (plant, groente) |
| 'kooresalae vr / | veldsla |
| 'kótereere m mv 'kóterirs | kachelpook |
| 'kruimelingskies | kruimeltjes |
| 'kussi onz. mv. 'kussies | kussen (subst.) |
| 'kwaabò of 'kwaabel mann. mv 'kwaabòs, 'kwaabels | kwab |
| 'laastegort m | lastig man |
| 'laeki onz. mv. 'laekies | laken |
| 'laete, 'laetre, lotst | laat adj. |
| 'lee-e, 'lee-ere, leechst OF leege, leegre, leechst | laag |
| 'leere v mv 'leerne dim. lirke mv lirkies | ladder |
| 'lei-e vr. | lei (om op te schrijven met griffel) |
| 'lei-e vr. of 'schuilde vr. mv. schuildn | lei (dakbedekking) |
| 'leiñwaet Bv uñ leiñwaeti 'kussnóvertrèksò | linnen |
| 'lëkerkoeke mann. mv.' lëkerkoekñ | peperkoek |
| 'lëki m. mv. 'lëkies | lekkie (Kerzelare-bonbon) |
| 'lingde v mv lingdne | lengte |
| 'lochtingtèrters | schoenen overmaatse schoenen |
| 'lœtsepoepe | iets dat schudt als dikke pap |
| 'lokketeese vr. mv. 'lokketeesn | hagedis (Zootoca vivipara) |
| 'lommre m | lommer |
| 'lorke vr. mv. lorkn | lariks |
| 'luiort m ne 'luiort mv 'luiors ne léchangre | luilak |
| 'lutte vr. mv. luttn | zuigdot (bolvormig gevuld lapje) |
| 'luttn, 'lœttege, ge'lœt | sabbelen |
| 'Maarja-'Oorebéke | Sint-Maria-Horebeke |
| 'malgrei | per se (kost wat kost) |
| 'mangòñ 'mangòdege ge'mangòt | ruilen |
| 'meedlieste v meedliestn m | middenste (subst.) |
| 'meedn m Bv. `De kaafikaane stond in de meedn.` | midden (subst.) |
| 'mei-e | mei |
| 'meisi onz. mv. 'meisies / | meid (helpster in het huishouden) |
| 'mektingò mann. mv. 'mektingòs | dovenetel |
| 'mémel of 'mémò | houtworm |
| 'mëri vr um mëri mv 'mëriets | merrie |
| 'mëspò | mispel |
| 'Mieljaar ! | Oh jee! |
| 'mingelinge vr. | mengsel |
| 'mingòñ, 'mingòdege, ge'mingòt | mengen |
| 'moosre m mv 'moosers. Sterker: 'mooskouse | morser |
| 'Morkebéke | Maarkebeek |
| 'morte vr. mv. mortn | meid (helpster in het huishouden) |
| 'motte v mv mottn | nachtvlinder |
| 'muisont mann. mv. 'muisondne | wezel (Mustela nivalis) |
| 'n kortsje kilo gekapt | een half pond gehakt |
| 'naaftepompe | tankstation |
| 'Naezerëte | Nazareth (Oost-Vl.) |
| 'Nazarèt | Nazareth (Nabije Oosten) |
| 'neenok neecht 'néi niñs nint neem neecht niñs | Nee, ik niet (enz.) |
| 'neestegiet vr. | naarstigheid |
| 'neestuch, 'neestege | naarstig |
| 'neifren, 'neiferdege, ge'neifert | friemelen |
| 'neuzndrupp m. | drop (van overstekend dak) |
| 'nimantni | niemand, helemaal niemand |
| 'noene m `Rond de middag` `Mé tun noene` | middag (twaalf uur 's middags) |
| 'nuchtink m mv 'nuchtingñ | morgen subst. |
| 'Nuikèrke | Nukerke |
| 'nuudaach m mv 'nuudaeñ | Nieuwjaarsdag |
| 'oelde (omstr. 1900, mondelinge overlevering). `K moe noch oelde op de stoeve doen` | kool (steenkool) |
| 'oepetaajs | hop ! |
| 'Ollant | Nederland |
| 'òménekeer | plots |
| 'ommedoen (mé te spae) dé omme 'ommegedaen Bv. Aachter zein aksidènt déti zeine lochtink ni meer zalv omme. | spitten (met spade) |
| 'omveil o mv 'omveilñ | aambeeld |
| 'ondurt | honderd |
| 'ontsfinkò | kamille |
| 'oorebeeste vr. mv. 'oorebeestn | oorworm |
| 'ótó m mv 'ótóts | auto |
| 'outfeize vr mv outfeizne dim un 'outfeiske | houtschroef |
| 'paelink mann. mv. 'paelingñ | aal |
| 'Paemò 'Pómò `Te Pómò ës ter ne nivñ staminé.` | Pamele |
| 'peikies | schoppen |
| 'pèrdewaachterke | kwikstaart, gele - |
| 'pèrseboonn | stokbonen |
| 'pèrtsiesmeulñ mann. | paardjesmolen |
| 'pézewévre | angstige man |
| 'piepoo-e onz. mv 'piepooñ | strontje (ooglidontsteking) |
| 'pieroogske o mv 'pieroogskies | glimworm |
| 'pieskouse | plasser (die veel plast m / |
| 'pinklucht o mv 'pinluchtn | knipperlicht |
| 'pinkre m mv pinkers | richtingaanwijzer (auto) |
| 'plaatekaes mann. | kwark |
| 'pòlépò mv. 'pòlépots | soeplepel |
| 'pondaar mann. mv. 'pondars | parelhoen |
| 'pondre m mv 'ponders | mand (met beugelhandvat) |
| 'ponni mann. mv. 'ponniets | pony |
| 'poppe (stadsm.) 'puppe (landsm.) | pop (speelgoed) |
| 'potseke o mv 'potsekies | muts (genre keppeltje) |
| 'prei-e vr., ke'nuilde vr., 'téve vr. | feeks |
| 'prieze v mv priezn `Ou prieze zit ni een!` | stekker (elektr.) |
| 'pruuke vr. mv. pruukñ | pruik |
| 'raamòñ, reutòñ (beide zwak vervoegd) | rammelen |
| 'rëbeke onz. 'mv. rëbekies | ribbetje |
| 'reikeurde vr mv 'reikeurdne | veter |
| 'reire mann. mv. reiers | rammelaar (mannelijk konijn) |
| 'reire, 'reigre | reiger |
| 'reizòs Bv. `Ge moet gei ou eerewétsies aañ reizòs zëtne.` | rijshout |
| 'rènduive vr. mv. rènduivne 'bossduive | houtduif |
| 'réze mé | gelijk met, op het zelfde niveau (techn.) |
| 'rézenérne zwak ww | redeneren |
| 'Riedekiesbéke | Riedekensbeek |
| 'riekñ, rók of 'riektege, ge'rókñ `Ze rókt an di rooze èñ ze zei: waaw!` ` | ruiken |
| 'roñseneere m. mv. 'roñsenirs | Ronsenaar |
| 'roobostsje onz. m 'roobostsjies; pétse'póvre onz. mv. pétse'póvers | roodborst (vogel) |
| 'ròschotse v mv 'ròschotsn | rolschaats |
| 'ròschotsne, 'ròschotstege, ge'ròschotst | rolschaatsen |
| 'ruize, 'moejte bv. Ge moet geen ruize doen. | moeite |
| 'Ruuslant | Rusland |
| 's noenies / | 's middags |
| 's novvies ook ts'naeviestn | 's avonds |
| 'schéle v mv schéln 'dèksò o mv 'dèksòs | deksel (van pan) |
| 'schëre vr. mv. schërn | kwartelkoning (Crex crex) |
| 'schótlantoek mann. | theedoek |
| 'schotse v mv 'schotsne OF schaever'deine v | schaats |
| 'schuitte `I tœr ni fan de schuitte` | angst |
| 'schuive, 'schouwe, Zelden: 'schaeduwe | schaduw |
| 'schuttn, schœttege, geschœt | schudden |
| 'sedri (landsmål ) of 'sèldri (stadsmål ) | selderij |
| 'Sëmerzaeke | Semmerzake |
| 'sleipscheive vr mv 'sleipscheivne | slijper (haakse slijper) |
| 'slëke v mv 'slëkñ | slak |
| 'smeiern 'smeierdege ge'smeiert Aardappels prakken pe'totters smeiern | prakken |
| 'soeplépò | eetlepel |
| 'soeptaloore v. 'soeptaloorne | soepbord |
| 'soetaaske o. 'soetaaskies | schoteltje |
| 'sókla | schocolade |
| 'sòmweiln sòms, sòm'teits, tnalffann'teit | soms |
| 'spélviózje Bv. `Jaan èñ Mietsje zein op spélviózje.` | huwelijksreis |
| 'spoelkomm m mv 'spoelkoñm | soepkom |
| 'Spónje | Spanje |
| 'spoñse bv. spoñse apò'sienn | Spaanse |
| 'staepòñ, 'staepòdege, ge'staepòt | stapelen |
| 'standort mann. mv. 'standors | standaard |
| 'stékòbéze vr. mv 'stékòbézn of 'stékòbéziets | kruisbes |
| 'stoefkonte v. mv. 'stoefkontn | snoefster |
| 'stoefre m mv 'stoefers OF 'blaeze m mv blaezn | snoever |
| 'stòkeese v mv 'stòkeesn | biet, uitgehold en met kaars als lampion |
| 'streutse / | strootje |
| 'strontsaak mann. | colon van varken |
| 'stroo-i of s'trooti `uñ strooi oetsje` | strooien (van stro) |
| 'struikboone vr. dim. mv. 'struikbuuntsies | stamboon |
| 'stuize v mv stuizn `Num bielding mé tieñ stuizn.` | verdieping |
| 'suikerbeete v mv 'suikerbeetn | suikerbiet |
| 'suikerbroot | groenlof |
| 't en besant nie | het hindert niet |
| 't jugement | de rechtbank |
| 't Olegat | Riooldeksel |
| 'taefòkleet o mv 'taefòklitsòs | tafelkleed |
| 'taetre m. | onzin |
| 'taetren zwak 'zeevren zwak | flauwekul verkopen |
| 'teeki onz. mv. 'teekies `Dum polisiagènt dé teeki dak moeste stoppm.` | teken (signaal) |
| 'teekies maekñ | misbaar maken |
| 'teiñzòñ, 'teiñzòdege, ge'teiñzòt | plagen (herhaaldelijk) |
| 'téke v mv tékñ | teek |
| 'tfirtuch | veertig |
| 'tiegre m. 'tiegers | tijger |
| 'tmeziek | fanfare |
| 'tœtsiespaap OF 'tótsiespaap | aardappelpuree met karnemelk bereid |
| 'torpidó m mv 'torpidóts | achteruittraprem (op fiets) |
| 'trampòñ, 'trampòdege, ge'trampòt | trappelen |
| 'treunke vr. mv. treunkn | knotwilg |
| 'trœtse onz. un trœtse mek in de kaafi doen | scheutje |
| 'tropfaliezne | duizendschoon |
| 'tseste | hetzelfde |
| 'tsjévntuch | zeventig |
| 'tsoepe / | muts |
| 'tsuintsje (geen meerv.) | kruiskruid (Senecio sp.) Vooral Klein kruiskruid (S. vulgaris) |
| 'turrn, 'tœrdege, ge'tœrft | durven |
| 'twaelevenòf | half één |
| 'twi-e | twee |
| 'ust mann. (Berchem omstr. 1995) | talud, hoge berm |
| 'vaerie mann. mv. 'vaeries / | varen |
| 'veesche vr. mv. 'veeschen | bunzing (Putorius putorius) |
| 'veesspae m. 'veesspaeñ | schuimspaan |
| 'veulie of uñ veuln mv. veulñs | veulen |
| 'veurnkruipre m nuñ veurnkruipre | voordringer |
| 'veurnoene m mv 'veurnoenies | morgen (periode) |
| 'vieze 'torte v. mv. 'vieze 'tortne | kieskeurig zeer kieskeurige vrouw |
| 'vissre m mv 'vissers | hengelaar |
| 'vlieme v mv 'vliemne | vlijm (laatmes) |
| 'vliender mann. mv. 'vlienders | vlier (Sambucus nigra) |
| 'vlienderbéze vr. mv. 'vlienderbéziets | vlierbes |
| 'vliendersirópe vr. | vliersiroop |
| 'vréderëchtre Verouderd: de zuuze'pé | vrederechter |
| 'vrènde, 'vrèndre, 'vrèmst | vreemd adj. |
| 'vuilbaak m mv 'vuilbaakñ | vuilnisbak |
| 'vuilegeit v | vuilnis |
| 'vuilort m mv 'vuilors; ne 'vuilbort m mv 'vuilbors | vieze man (die z'n omgeving / |
| 'Waeregèm | Waregem |
| 'waetermeulñ mann. | watermolen |
| 'wégelingske, 'wégelingskies | weggetje, -s |
| 'wiewou mann. of goufeugò mann. | wielewaal |
| 'wulli bv. 'wulli 'ondergoet | wollen |
| 'zeegle, 'zeegò mv resp. 'zeegels, 'zeegòs | sikkel |
| 'zeeraate vr. mv. 'zeeraatn | cavia |
| 'zeeratse o. 'zeeratsies | caviaatje |
| 'zefmurt m mv 'zefmurdn | suïcide |
| 'zeise 'zènse vr. | zeis |
| 'zelvre | zilver |
| 'zevri uñ 'zevri kétinge | zilveren |
| 'zuustekies ni, 'schoonekies ni | lekker niet |
| 'zwèmkom m mv 'zwèmkòms | zwembad |
| (a-)ba'neenok, aba'neecht aba'néi aba'niñs aba'nint aba'neem aba'neecht aba'niñs | Nee, welnee ! |
| (stofn.) keurde un keurde | touw |
| (verouderd) 't gemaak, 't vertrëk 'tuizeke | WC (zie ook onder 'toilet') |
| 1. bericht: 'teiinge 2. journaal: t nuus | nieuws |
A | |
| a'freus (enkel predicatief) `T ës ëcht afreus!` | erg adj. |
| a'kaezi `I reit mé nun akaezi véló.` | tweedehands |
| a'léjonk ! / | ach, komaan! |
| a'preel (stadsmål ) a'pre (landsmål ) | april |
| aachter'noene m mv aachter'noeniesn | middag (vanaf twaalven) |
| Aachternoene | Namiddag |
| aachtrieste o | zitvlak |
| aafwaasme'siene v mv aafwaasme'sienñ | vaatwasser |
| aakwa're mann. mv. aakwa'res. Ook wel akwa'rèl mann. mv. akwa'rëlñ | aquarel |
| aal óver t eis, t koorn inn | holderdebolder |
| aan iets 'lœtsn, 'lœtstege, ge'lœtst | wiebelen iets doen wiebelen |
| aanórak m, 'réñfraak m. | regenjas |
| aapò mann. mv. 'aapòs Spelling C: aapal, aapals | appel |
| Aaz-je | Azië |
| aesm tenn aesm | adem buiten adem |
| afe'sérne of afen'tsérne zwak | vooruitkomen |
| afri'konder mann. mv. afri'konders | Afrikaan |
| agra'feuze vr mv agra'feuzne | nietmachine, nietpistool |
| agraafke onz. mv agraafkies | nietje |
| Allée | Overloop |
| almoeze'nier mann. | aalmoezenier |
| amba'luize vr mv ambaluizne Ook: amba'lódze vr mv ambalódzne | verpakking |
| ambe'tant | vervelend, lastig |
| ambra'jaazje vr. | ontkoppeling (auto) |
| ambrasseren | knuffelen, zoenen |
| Ame'geis of Ame'zeis | Amougies |
| améri'kondre mann. mv. amérikonders | Amerikaan |
| Amor'jonk toch! | Ocharme! |
| Amor'së! | Kijk nou! |
| amortisseurs | veringen |
| andzjuin, dzjuin | ui |
| antschoen | handschoen |
| Aorlen | Aarlen |
| appepree, om'trènt | ongeveer |
| arañ'zjérne, arañ'zjérdege, garañ'zjért | regelen (in orde brengen, tot stand brengen) |
| ardië | stoutmoedig |
| arloezjie, arlóze. Mater en Ename: arlódze | horloge |
| arretst | amper |
| ataake vr mv ataakne dim. atakske, atakskies | hartaanval |
| ataasje vr mv ataasjne dim. ataasjke mv ataasjkies | paperclip |
| Audenaerdist | iemand van Oudenaarde |
| Audnorde | Oudenaarde |
| avvekoat / | advocaat |
| azi'aet mv azi'aetn | aziaat |
B | |
| ba'jok of aba'jok aba'jocht aba'joj, aba'jos, aba'jot aba'jom, aba'jocht, abo'joñs | ja hoor ! |
| ba'lóte stroot vr mv ba'lótn | strobaal |
| ba'reere vr. mv. ba'reerne | slagboom |
| ba'tri, bate'ri mv. ba'triets | batterij (van auto e.d.) |
| ba'vëte vr. mv. ba'vëtne | slabbetje |
| ba'zaar m boel | herrie |
| baasje of baase (meervoud baasjn / | dekzeil |
| baasn, baastege, gebaast `Dun ont ë maer eene keer gebaast.` | blaffen |
| baga'tële v. OF un onoozò'dreie v. | bagatel |
| barbe'rine vr. mv. barbe'rienñ | muskuseend |
| be'dompm, be'domptege, be'dompt | beslaan (met condens) |
| be'geenn, begoest, be'goest | beginnen |
| be'nout, be'nouwre, be'noutst | bang |
| be'peizne (èm bepeizne) (wéderkeeruch), be'peizdege ëm, i ë èm bepeist | bedenken (van idee veranderen) |
| be'reecht onz. verouderd:' teiinge vr. | bericht |
| be'schee Kë nog geen beschee. | bericht dat uitsluitsel geeft |
| be'schétn kó'meesi vr. twaas um beschétn kómeesi | opdracht, onaangenaam en zonder goed resultaat |
| be'zódze (verouderd ) | rugzak bagage |
| bëde onz mv bëdies | bed |
| begroavinge | begrafenis |
| beidoen `Doe ter uñ snuifke zout bei.` | toevoegen |
| beil onz. `Da beil ës bot.` | bijl |
| bekaan of be'kañs | bijna |
| bèrd Te bèrde bringne | berd Te berde brengen |
| betoaterd | bevuild |
| bië | bij |
| bieangn | behangen |
| biek | balpen |
| bieste | gierigaard |
| bihnouer | slager |
| binneenbeetse / | straks |
| blafeture | vensterluik |
| Blaffeture | Vensterluik |
| blaue kouse (= wilde hyacint) | hyacint |
| bleine, um blaeze | blaar |
| blëk o | blik (stofnaam) |
| blekkie dueze | blikken doos |
| blëkn , blèktege, geblèkt | schitteren |
| blekske | kroonkurkje |
| bliek | brasem (vis) |
| bliek m mv bliekñ | voorn |
| blitn | wenen |
| bloesesietse | bloedworst |
| blomme | bloem |
| blótse, si'grëteblótse onz. | vloeitje |
| blou-e 'kouskies | boshyacint |
| boekee | ruiker |
| ból onz. mv. bólñ | boomstam (liggend, zonder takken |
| bóm m. | bodem (van een vat) |
| booi / | trui |
| borvoets en, benadrukt : 'plètseborvoets | blootvoets |
| bozze; gemaachte | edele delen |
| brasselee; variant: brañzelé `Schun brañzelétse da egei ét !` | armband |
| breen, brittege, gebrit 'n Gesmeerde boterham Nuñ gebritn bótram. | smeren (een boterham) |
| breiñ, breittege, ge'breit of ge'bréñ | breien |
| bricoleur / | prutser |
| brieln / | klooien |
| brikó'lerne zwak | knutselen |
| briquet / | aansteker |
| Broambeze | Braambes |
| brokke | beetje |
| Bruusò | Brussel |
| builde vr | hek van een weide of boomgaard |
| bustel | borstel |
| buuntjies | bonen |
| buus | autobus |
| buusj m mv buusjn OF buus m mv buuzn | kerststronk |
| buustik um 'boosteek | biefstuk |
| buzze geev'n | haasten |
| bwatte / | brievenbus |
C | |
| Casserole / | Ovenpan |
| chambrants | deurlijsten |
| chicon of 'witloof | witloof |
| Collier / | Halsketting |
| crocheren; ook: krossetérne | haken |
| cuisinière | fornuis |
D | |
| da (veroorzaakt verstemlozing van erop volgende d g v z en zj) en wordt 'daat' voor pronomen 'i' en heeft géén invloed op (e)'gei en (e)'gòre | dat (voegwoord) |
| Da kaañ meinn bruinn ni trëkñ. | betalen `Dat kan ik niet betalen` |
| daach m mv daeñ | dag |
| daan / | dan (vergelijkend) |
| de blaue | liberalen (partij) |
| de Kèrke t Eenóme | Sint-Laurentiuskerk |
| de Kerke te Vòkegèm | Kerk van Volkegem |
| de Plótse tEenóme | Enameplein |
| de Rooñ Loss | de Rodelos |
| de rue luchten | de verkeerslichten |
| de schole duikn In hoger onderwijs: brossne, brostege, ë gebrost (1e p.enk.) | spijbelen |
| de Vlonders | Vlaanderen |
| De wille doet t aal. | wil, waar een wil is, is een weg |
| dé'sèmbre | december |
| de'voorn (geen mirvout) | plicht (haar of zijn plicht doen) / |
| deeln, 'dildege, ge'dilt | delen |
| delven | spitten |
| den départ | de start |
| den ool | de gang |
| den travo | de bouw |
| dëssn | dorsen |
| Dieks'muude | Diksmuide |
| dieksio'nër mann. dieksio'nèrs | woordenboek |
| diere, dierdre, t dierst | duur adj. |
| dijsndag | dinsdag |
| doaze | paardenvlieg |
| doef | zwoel |
| dokteur; aanspreking: me'nir dun dok'teur | dokter |
| dor'bei | bovendien |
| douñlódn, douñlóttege, gedouñlót | downloaden |
| draeñ, droech, ge'dréñ `K èt ekeek tot op de zòder gedréñ` | dragen |
| drapoo / | vlag |
| draprieën / | overgordijnen |
| drei-e | drie |
| dreupel | borrel |
| droake | vlieger |
| dudtoen Bv Doe nung kir di keese doot. | doven |
| dun Tórn t Ounorde | Walburgatoren |
| dur lossndeure | doorheen - Er helemaal doorheen. |
| dur'deure / | doorheen |
| duust telw. Subst: duust onz mv 'duuznden. Ònderttuuznden, tienduuznden. | duizend |
| duuvòdoe'taal | handige harry |
| dwoas | dwaas |
E | |
| E'giepte | Egypte |
| ebbegoard | hebzuchtig mens |
| eecoolmoojèn, ékòmwa'jèñ mann. | Koninklijk Atheneum, Middenschool |
| een `'t Is één uur` `Tës een` | één uur |
| een bloaze | een stoefer |
| een kiisse omsteekn / | een kaars doen branden |
| een peere op ui muile | een slag op het gezicht |
| een ploate | een LP |
| Een poaterke, nun 'tsjolli | Heel braaf persoon |
| een stekerke | een goede eter |
| Eenóme / | Ename |
| Eenóms / | Enaams |
| eetn, ittege, geetn `Nuñ véló veur twi meiñsn it nun tandèm ` | heten |
| eierkies | bosanemoon |
| èksplika'tief mann. mv. èksplika'tievne | woordenboek verklarend - |
| èksplikérne, èksplikérdege, gèksplikért | uitleggen |
| èkzaeme onz. mv èkzaemm OF èkzaemne mv èkzaemies | examen |
| Èl'zèl of 'Ezeele | Ellezelles, Elzele |
| éle'trieki mé tn éle'triek | elektrisch |
| életriek | elektriciteit |
| éliekooptr | helikopter |
| Élorde | Edelare |
| ëm (m), eer OF ër (v), ëm (o) Bv. `Het kind wast zich` `Tkint waast ëm.` | zich |
| èn en lupt tegei, (drinkt tegei, dañst tegei....) ni, g en èt gei ni | intensief en langdurig rennen, (drinken, dansen, etc.) |
| ën, ae, gaat | hebben |
E | |
| ende | hemd |
| èñfier'mjëre vr mv èñfier'mjërne dim. èñfier'mjèrke mv èñfier'mjèrkies | zuster (in ziekenhuis) |
E | |
| epelrus / | egel |
| epm, 'eptege of ielp, gòpm | helpen |
| èrde v | aarde |
E | |
| erpel | dommerik |
| erreweetn / | erwten |
| èrte | hart |
| èrtn'daame | hartenvrouw |
| ëssi | essen (stofn.) |
| ételeike waern | eetwaar |
| étinge vr mv étingne | eetmaal, feestmaal |
E | |
| eu | hooi |
| Euke | Ooike |
| éze'leene vr. mv. éze'leenñ | ezelin |
F | |
| fakteur / | postbode |
| fe'nein | bladluizen |
| ferset / | vork |
| Feure / | Kermis |
| fi'triene vr. mv. fi'trienñ (ook vi'triene) | etalage |
| fi'zante vr. mv. fi'zantn | fazant |
| fietrenèr | veearts |
| finkò | venkel |
| flëske / | flesje |
| flèsse | fles |
| Fló'bèk | Vloesberg |
| fluitenier | wesp |
| fluitnier | wesp |
| fórële vr | forel |
| Fraesne | Frasnes-lez-Buissenal |
| frak | jas |
| frañse 'sedri | lavas |
| frënñ, 'frèndege, ge'frènt | remmen |
| frenn'n | remmen |
| fruute trëkn `Ze trok zezei uñ vree leeleke fruute ae se da sei.` | lelijk gezicht zetten, een - - |
G | |
| gaast mann. `'n Knappe jongen.` `Ne snële gaast.` | jongen, jonge man |
| gabbe | snijwond |
| gaen, ging, ge'gaen K ë 500 méters gegaen èn 100 geloopm. | gaan (een afstand lopen) |
| gaen, ging, ge'wést bv Me zein tot in Ounorde gewést | gaan (zich begeven naar) |
| garsong | ober |
| ge'kóksò | gekookte maaltijd |
| ge'luchte onz. Un klaer geluchte vandae-e | hemel, wolken (weersverschijnsel) |
| ge'neifer o. | gefriemel |
| geel, geele | heel |
| geemoar an mij | geef maar aan mij |
| geklappig | spraakzaam |
| gekruiste Got m | kalvarie |
| gél, géle ook géluf, géleve | geel |
| gelukkuch Nievejaer | Gelukkig Nieuwjaar |
| gendarm / | moeial |
| genoeft | genoeg |
| geringeld | spek |
| geroktiet | aanval, stroke, trombose, e.d. |
| gès | gras |
| gès afdoen | gras maaien |
| gesloetie | grasgeest |
| gewente | gewoonte |
| geweunleik | gewoonlijk |
| gidon | stuur |
| giestig Spelling B: geestuch | plezant |
| giëtte / | geit |
| girnord / | garnaal |
| glaas onz. | glas (materiaal) |
| glaes onz. mv glaezne OOK glaas onz. mv glaezne | glas (drinkglas) |
| goedzi Ne goedzieñ óvertrëk. | stoffen ( van weefsel) adj |
| goele | domme vrouw |
| goele | eend |
| goet, 'smaekeleik `Vree choe-e aapòs` | lekker |
| got OF gat o mv gaetn | gat |
| Gotfurmieljardenonde'dzjoo-e | Krijg nou de klere! |
| Gotfurmieljardinondegepoepstidzjoo-e! | Krijg nou de klere! |
| gótseke o mv gótsekies | gaatje |
| gouwie medolde | gouden medaille |
| graacht m mv graachtn | sloot |
| graen, grottege, ë chrot | raden |
| gravé | kiezelsteen |
| grijte | kier |
| gritt' n | smalend lachen |
| groensel | groenten |
| gront m. mv. gronñ | bodem (aarde) |
| groote géle kwikstèrt m | kwikstaart Grote gele - |
| gruu | kraan |
| Gulder / Jullie hebben: gòre èt; emfatisch: g èt gòre | Jullie |
I | |
| ia'sinte vr. mv ia'sintn | hyacint (Hyancinthus orientalis) |
| iele mann. mv. ieln | hiel |
| iet'ël | iets anders |
| iets èksplikérne mé fél veivn èn zësn | ingewikkeld uitleggen of verklaren |
| ieverans / | ergens |
| ijzerwièg / | spoorweg |
| ijzre wig | spoorweg |
| ijzrie | ijzeren, van ijzer |
| imand'ël, imnd'ël, 'imand 'anderst | iemand anders |
| in tsweese tswees in de zaak zein ('n dwarsligger zijn) | dwars |
| infiermière / | verpleegster |
| ingst m mv ingstn | hengst |
| irrebeze / | aardbei |
J | |
| jaane'waeri of emfatisch: 'jaanewaeri | januari |
| Jò ge'doet ! | Bevestiging van vraag met ontkenning, bijv. Ik hoef dan niet te komen Wij hoeven... |
| jò k'doe jò ge'doet i'doe se'doe toet ! me'doen ge'doet se'doen ! | Toch wel, ja. |
| johkn | jeuken |
K | |
| k èt aan meiñ flëse; kèt aan meine rëkre | ik heb pech |
| k foele mei ook morr un òve paane | ziek: Wat uit de haak zijn. (zich niet zo lekker voelen) |
| ka'buize vr. mv. ka'buizne | sluitkool |
| ka'buize vr. of witte ka'buize | wittekool |
| ka'narke, ka'narkies (neutraal), 'goeleke, 'goelekies (eerder tegenover kinderen) | eendje, eendjes |
| Ka'pëleke Fi'sènt | Sint-Vincentiuskapel (Maarke) |
| ka'pót | kapot |
| ka'pót Mein arlódze ës kapót. | defect |
| ka'rói OF ka'róti un karóti bloeze èn un karóti klitsalke | geruit (kledingstuk) |
| ka'zeerne vr mv ka'zeerns / | kazerne |
| Kaafie | Koffie |
| kaba | tas |
| kaba mv ka'bats / | boodschappentas |
| kadijster | dadel |
| Kaeremont | Kwaremont |
| kaeve vr mv kaevne | schouw |
| kafie | koffie |
| kagoele | balaclava |
| kale'vei m mv kale'veits | kruiwagen, platte |
| kalle / | domme vrouw |
| kanaar | eend |
| kannasjeire | boekentas |
| kaoe'tsjoe m. mv. kaoe'tsjoets ; kaj'tsjoe | rubber |
| kaoe'tsjoe-i | rubberen |
| kaoe'tsjoeplante vr. | rubberplant (Ficus elastica) |
| kapulleke / | lieveheersbeestje |
| kar'nétsje o mv kar'nétsjies | notitieboekje |
| kar'tong m mv kar'tongs | karton |
| kar'tonki `Un kartonki dooze` OF `un kartoñdooze` Ook: kar'toñi dooze | kartonnen |
| kara'boeja mann. mv. kara'boejaas | anijssnoepje (zwart, rechthoekig; `hamertjes`) |
| kasseinen | raamkozijn |
| kazake | jasje |
| ke'dzjorke OF ke'dzjooreke onz. mv. ke'dzjorkies / | nieuwjaarwafeltje (droog rond dun en fijngewafeld koekje) |
| ke'leisikoeke mann. mv. ke'leisikoekne | dropstaaf |
| Keeremëse tOunorde | kermis |
| keestn, 'keestege, ge'keest | schieten (ondergrondse scheuten vormen) |
| keik nou ze! / | kijk eens aan! |
| Kelesiehout / | Zoethout |
| kemissies | boodschappen |
| ken'doe / = Welnee, we komen níét. | Ontkenning van vraag met bevestiging: Jij / |
| kenijlde | feeks |
| kerkhofbier | cnudde (bier uit Eine) |
| kestondn Poffen: `Gaeme vannaevent kestondn roostren?` | kantanjes |
| kétn onz. mv. kéties | ketting (zwaar) |
| keure | kans |
| keure v mv keurn / | kans, gelegenheid |
| keutelen | knuffelen |
| kiekie | kip |
| kiekieskot | kippenhok |
| kieremulk | karnemelk |
| kiezinge | verkiezing |
| kihsse Spelling B: un keese | kaars |
| kilomé'triek | kilometerteller |
| kint onz. mv. 'kinders; dim. 'kientsje mv 'kientsjies | kind |
| klaer, klordre, klorst | licht , klaar |
| klàkke ung klaake | pet |
| kleerne klee'deie | kleding (coll.) |
| klësne, klëstege, geklëst (ook wel: geklossn) (i ës in num boom geklëst) | klimmen |
| kletsen | roddelen |
| klinke | domme vrouw |
| kloefe vr , kloppre m | klomp |
| knien m. mv. knienñ | knie |
| knoesel | hiel |
| knoesel, nun knoeñsò | enkel |
| knoop m. mv. knoopm | knoop (in touw) |
| knopp m. mv. knoppm | knoop (aan kleding) |
| kó'leerech, kó'leerege | woedend |
| kó'leeregort m mv kó'leeregors | kort lontje |
| Kó'réa | Tuinwijk |
| kó'zeintse o mv kó'zeintsies | bosbes Vaccinium myrtillus |
| koas | kaas |
| kobbe | spin |
| kobbenette | spinnenweb |
| kodak | fototoestel |
| koeke'tine v mv koeketienñ | bijzit |
| koerse | wielerwedstrijd |
| kœrsn mv `Da kind en ë ei gin kœrsn.` | koorts |
| koewachtere | hooiwagen |
| kol | kraag |
| kom'pjoetre m. mv. kom'pjoeters | computer |
| kómande vr mv kómandne | bestelling |
| komeerwijf, kó'mére vr. | roddeltante |
| kommandeern | bevelen |
| kommissie | boodschap |
| kon'tènt | tevreden |
| kon'tèntegiet vr. | tevredenheid |
| kon'traeri zein, vaañ slëchte wille zein | wil, van slechte wil zijn |
| koolmijndere | mijnwerker |
| koopm op de plaak | krediet (kopen op - ) |
| kooprie | koperen, van koper |
| kootskeduik | verstoppertje |
| kor fan dun eenen kor fanñ eenen kortsje van dun eenen | kwart voor één |
| kor nor dun twaeleven | kwart over twaalf |
| korbi'jaar mann. | lijkwagen |
| kóte'rei-e vr. Bijv. `Vaan op dun trein ziet-te vél kotereiñ` | schuurtjes (geheel van schuurtjes, hokken e.d.) |
| kótseke'duik doen | verstoppertje spelen |
| kótsekun an de muur | tikkertje aan de muur |
| kra'puul onz. `uñ stik krapuul` | gespuis |
| kraene vr. | kraan ( tap) |
| krapuul | schorremorrie |
| krèbbnbijtere of: eenn die geenn naegle en ë veur zeiñ gat te schartne | armoedzaaier |
| kréjon | potlood |
| krèm'frès mann. ook krèm'frës | slagroom |
| kremke | ijsje |
| krèmper | zwakkeling |
| kruizje | moed |
| kuieleere | trage werker |
| kurjeuzeneuze / | nieuwsgierigaard |
| kurtewoa'n, 'kœrtewaeñ m mv 'kœrtewae-ies Bakwagen: bre'wèt m mv bre'wëtne | kruiwagen |
| kussie | kussen |
| kuuri'jeus, kuuri'jeuze | nieuwsgierig |
| kuuri'jeuschiet v | nieuwsgierigheid |
L | |
| laap | oorveeg |
| lae vr mv lots OF laeñ schof onz. mv schóvne schuiló (Melden) mv schuiflóts | lade |
| laeki onz mv. laekiets | laken |
| laetn, liet of 'lottege, ge'laetn | laten |
| lamèn'térne, lamèn'térdege, gelamèn'tért | jammeren |
| lamijnen | zeuren |
| lampadeire / | lampenkap |
| lañ'sé m mv lañ'séts | werphengel |
| lan'teerne mann. mv. lan'teerns / | lantaarn |
| lawijt | lawaai |
| léch, légre, léchst `In de Luie Vos` `In de Légn Voss``Nèñze ! | lui |
| lég, wépò Die kamer is leeg. Di kómre ës wépò. | leeg |
| lekkerkoeke | peperkoek |
| letter | weinig |
| leutuch, leutege | plezierig |
| lientjiesman | lijnrechter |
| liëre | ladder |
| loakie | laken |
| lochte, lochtre, tlochst | licht adj. (niet zwaar) |
| loetie | deugeniet |
| loetie | deugniet |
| loetie | schelm |
| lœtsn (zwak ww.) 'kwaabòñ (zwak ww.) | schudden als 'n dikke pap |
| lœtsn, 'lœtstege, ge'lœtst | wiebelen |
| logting | tuin |
| lokketisse | bloedzuiger |
| loot | lood (stofnaam) |
| looti | loden |
| lòtst bw. `T stat moest ier lòtst doeñ wèrken.` (interbellum) | onlangs |
| lotstn m / | laatste (van personen meestal met possessivum) |
| lou'lier mann. | laurier |
| lucht onz. mv. luchtn | llcht subst. |
| luizegort | onverzorgde man |
| lutsen | heen en weer bewegen |
M | |
| ma'dam v mv ma'dams | dame |
| ma'zoet | stookolie |
| maanekies èñ meiskies | longkruid (Gevlekt - ) |
| maekñ, 'moktege, ge'mokt | maken |
| Maeterse v mv Maeterse `Sës en ëchte Maeterse.` | Materse (inwoonster van Mater) |
| Maetersen m mv Maeterse `Jaani en ës geenñ ëchtn Maetersen.` | Materaar (inwoner van Mater) |
| mallundig | ellendig |
| malsjañse, geeñ sjañse, 'téñslaach | pech |
| mande v mv manñ | mand (aardappel-) |
| marbel / | knikker |
| martieko | belhamel |
| martinee / | zweep |
| mé iemant zein klootn raamòñ | voeten: met iemand z'n - spelen |
| me'nódze vr. ; 'uisouñ onz. | huishouden |
| mé'ruize | nauwelijks |
| me'schien OF me'schieñst | misschien |
| meetse | doopmeter |
| Mein mae-e raamòt. Meinñ bir gromt. | honger: Mijn maag knort. |
| meiñs m mv meiñsn (uitspr. maiñs verdwenen ) | mens |
| Mèr'si èm be'dangd èñ ! | dankuwel! |
| merlo | merel |
| mermiete | ketel |
| méruize | amper |
| messe | eucharistieviering |
| mèssing (= mestvaalt); kom'postoop | composthoop |
| mëssink mann. | mesthoop |
| meulñ of 'meulne mv. meulñs of 'meulies | molen |
| meums | bladluis |
| meutie | kalf |
| meuzie | mug |
| miis | weide |
| miister / | onderwijzer |
| mizéri, ambraas, kloddn | moelijkheden |
| moart | markt |
| moosn, 'moostege, ge'moost | knoeien |
| moosn, 'moostege, ge'moost | morsen |
| more / | modder |
| mórne / | morgen bijw. |
| morte | maart |
| morte, um meisi | meid |
| muëre, moor mann. | waterketel |
| mues' n | morsen |
| muiln trëkn `I ës gil den teit muiln an t trëkn.` | veinzen, doen alsof, toneel spelen |
| muis v mv 'muizne | muis |
N | |
| naacht m mv naachtn | nacht |
| naafte | benzine |
| naaftepompe | benzinepomp |
| Naemm / | Namen (België) |
| naffel / | navel |
| ne'wórre | toch is 't niet (tussenwerpsel) |
| neefies, nëfiest | naast |
| négre m mv négurs | zwarte (persoon) (neutraal) |
| Nen Buneklakkere | iemand van Oudenaarde |
| nen delvere | een goede eter |
| nen goatestekker | els |
| nen schihfhzihker / | iemand die altijd een ander gedacht heeft |
| nen uup erde | een hoop aarde |
| neurdafri'kaeñse vr. mv neurdafrikaeñse | Noord-Afrikaanse |
| neurdafri'konder mann. mv. neurdafri'konders | Noord-Afrikaan |
| neusdoek / | zakdoek |
| ni kon'traeri zein, vaañ goe-e wille zein | wil, van goede wil zijn |
| ni op zein/ | ongerust zijn |
| niemm'daal `Kwé kik vaan niemmdaal.` | niets, helemaal niets |
| niet `Të dor niet.` | niets `Daar is niets.` |
| nieverans; nieverst; emfatisch: nieverst nie | nergens |
| nó'vèmbre | november |
| noaele | spijker |
| noaste weke / | volgende week |
| noemm, noemdege, genoemt `Da noeme kik nou ëchte malsjañse` | noemen |
| nokte paeterkies | herfsttijloos |
| Nonde'dóri ! | Jeetje ! |
| num bojler of num bwaaler | boiler |
| num bolleké | knikker (groot formaat) |
| num mëspeleere | mispelboom |
| num péseleere | perzikboom |
| num pétiloeti | boeman |
| num piespot | nachtpot |
| num pilót, nuñ vligenier | piloot |
| nun 'aanekiesnëst mann. | bende (chaos) |
| nun 'duuflekó | houtje-touwtjejas |
| nun 'èrpal | dommerik |
| nun 'toovereere | toveraar |
| nun aparèl | beugel (in de mond) |
| nun duur | duur (tijdsspanne) |
| nun èmpèrmé'aable | regenmantel |
| nun èrpel | gent (mannetjesgans) |
| nun èrpò | mannetjesgans |
| nun ës, nun ësre | es |
| nuñ jongne, nun kadee, um maaneke mv. jongies, kadéñ, maanekies | jongen |
| nun kaafizèt, mv kaafizèts | koffiezetapparaat |
| nun keezre, nun keezeleere | kersenboom |
| nun kooli | gaai, Vlaamse gaai |
| nun lochting | moestuin |
| nuñ stiel | beroep |
| nuñ stiel | vak, beroep |
| nuñ stoffelier, stoffeliers | muurbloem |
| nun treetre | pester |
| ó'guustuus | augustus |
| ò'pèñ m mv ò'pèñs dim. un ò'pèñske | baret |
O | |
| oakere | emmer |
| Oardig | Raar |
| Oardigoard / | Raar persoon |
| oarm | arm |
| oeresanse | heel veel geluk |
| Oes / | Ons |
| off mann. mv. óvn of 'óvingñ / | tuin |
| ok'tóbre | oktober |
| okke'lei-e vr. mv. okke'leiñ | akelei |
| olkarre OF un 'alstikk | beerkar |
| olput | beerput |
| olvelinge | ongeveer |
| ommedoen | spitten |
| omsteekn | aansteken |
| on'irleik bijwoord `Tës nog onirleik daa bóvn eeñ Volkegèm de zonne schinkt èn dat t benén gesmuikt ës.` (vermoedelijk uit `ongeveerlijk` gehoord omstr. 1975) | vaak `meer kans dat....` |
| onderèndeke | hemdje |
| Onge'reie v | Hongerije (wijknaam) |
| oñzelie'vroukies | Paarse schubwortel |
| ooft onz mv 'oovdne dim. 'ooftsje/ | hoofd |
| Ooft óver de klootn. Ooftóverklootn. | holderdebolder |
| oogst mann. (stadsmål) ougst en oekst mann. (landsmål) | oogst |
| ook op de kaare springne | Van de gelegenheid gebruik maken, meedoen |
| oomer / | hamer |
| oorn m OF nun oori mv oories dim. un oorntsje, (mé krëm: un ooreke) | hoorn |
| òre older òder (Zèt òre schoenn in t rëk) | jullie (possessivum) |
O | |
| orloodze | uurwerk |
| otoma'tiek adj. bijwoordelijk: mé tun/ | automatisch |
| ótóskótre m | botsauto's |
O | |
| Ounorde | Oudenaarde |
| óve'nier mann. mv. óveniers | tuinman |
O | |
| over en twére | heen en weer |
P | |
| pa'gaader mann. mv pa'gaaders ook uñ gaastsje o mv gaastsjies | knaap |
| pa'treise vr. mv. pa'treisn | patrijs |
| paacht | huur |
| paltoo | overjas (kort) |
| parde'suu | overjas man |
| pardessu | overjas (lang) |
| paster | pastoor |
| pe'taateblomme vr | aardappelbloem |
| pe'taatekruit o | nachtschade (zwarte -) Solanum nigrum |
| pe'taatemëske of pe'taetermëske onz. mv. -mëskies | aardappelmesje |
| pe'taatepuuré m. | aardappelpuree |
| pe'tsjinkòñ | hinkelen (spel) |
| pe'tsjinkòspël onz. (Ename, Mater: pe''tsjinkò'spe | hinkelspel |
| peesjn | perziken |
| peetse | dooppeter |
| peetse precies, um pietse pur'sies | perfectionist |
| peike'zot | schoppenboer |
| peike'zòtjaeñ | zwartepiet (kaartspel) |
| peizen | denken |
| pene / | gierige vrouw |
| per oto rij'n | autorijden |
| perd / | paard |
| pèrdezoaë / | zagepiet |
| perdsiesmeuln | paardenmolen |
| perdûe / | spiegelei |
| Persenne / | Rolluik |
| pertank / | nochtans |
| peteloetie / | bosgeest |
| peumel | dommerik |
| peze | gierigaard |
| pezewevere | muggenzifter |
| pézewévre | enggeestig |
| pi'nanti m mv pi'nanties | strafschop |
| pi'siene vr um pisiene mv pisienne | urinoir |
| pi'tó mann dim. um pi'tótsje | paal (in metaal of beton) |
| piekdroad / | prikkeldraad |
| pielde | batterij |
| pieldelampe / | zaklantaarn |
| pieldelucht | zaklantaarn |
| piesblóme | paardenbloem |
| pieseblommen | paardenbloemen |
| pisseblomme | paardenbloem |
| pla'kaet onz. mv. pla'kaetne | bord (verkeers-) |
| pla'stiek | plastic (stofnaam) |
| pla'stieki `Um plastieki taefòkleet.` | plastic (adjectief) |
| pluime vr. mv. pluimm | veer (van vogel) |
| poasei | paasei |
| poe'sëte vr mw poe'sëtne | buggy (kinderwagen) |
| poepke an d' erde | klein persoon |
| poltoo / | overjas vrouw |
| pompir SpellingB: pom'peer mann. mv. pom'pirs | brandweerman |
| pompirs | brandweermannen |
| poppegoai; 'paepegui m. of 'paepegój m. mv.'paepeguis, 'paepegójs | papegaai |
| portefuulde / | portefuille |
| portepluum | vulpen |
| portrètntrèkr | fotograaf |
| prei'zeie vr. , 'norvëte vr. `Norvëte betaeln.` | pachtuittredingsvergoeding |
| pretheere / | man die zich beter voelt dan de rest |
| pretmadame, 'kakmadam vr. | vrouw die zich beter voelt dan de rest |
| prieze | stopcontact |
| Pro'vañse | Provence |
| próvèñ'sòs bv. próvèñsòse kruiñ | provençaals |
| pui | kikker |
| pullñ - an de flëse zeetñ - zuipm | drinken, veel drinken (alkohol) |
| pulloeze | gazon |
| pur'sein / | peterselie |
| putaatn / | aardappelen |
R | |
| raate v mv raatne | rat |
| raepe v mv raepm (stad) roupe v mv roupm | raap |
| raepm, roptege, geropt of (Ename/ | rapen |
| rammelgat | babbelaar |
| rammeliëre | babbelaar |
| rappelleern | herinneren |
| re'sohr mann. | veer (mechanica) |
| re'sohrne, re'sordege, gere'sort Di ma'traase uñ re'sor ni choet | veren ww. |
| rëbe vr. mv.rëbm | rib |
| réfe'zérne, réfe'zérn réfe'zérdege, ge'réfezért | weigeren |
| reizn, rés, ge'rézn OF 'opgaen, ging opp, 'opgegaen | rijzen (van deeg) |
| rekkere Soms: un kaj'tsjoetsje mv. kaj'tsjoetsjies Bv. `Doet ter un kajtsjoetse ront.` | elastiekje |
| rekommandee | aangetekende zending |
| renne | kinderpark |
| reuma'tiek m enkelv | reuma |
| reveilde | wekker |
| rieke | hark |
| rikke | hark |
| riong | wielspaak |
| ritseko | schommel |
| ronkere | meikever |
| ronkn, 'ronktege, ge'ronkt | spinnen (van kat) |
| Roñse | Ronse |
| ruekuele / | rodekool |
| ruus mann. mv 'ruusne | Rus |
| ruuspe'térne, ruuspe'térdege, geruuspe`tért | tegenstribbelen |
S | |
| sajette / | wol (breiwol) |
| sandriejee sandri'jé m mv sandrijéts | asbak |
| sanse | geluk |
| sañse'véria mann. mv. sañse'vériats | sansevieria |
| sarloote | sjalot |
| Scha'lafi | Schalafie |
| schabbrnak | nekvel |
| schaever'deinñ, schaever'deindege, geschaever'deint | schaatsen |
| schaevur'deinn | schaatsen |
| schampa'vi (onveranderlijk) Bv `ei ës schampavi.` | onderuit, verdwenen |
| scheetren, scheeterdege, gescheetert | schetteren |
| scheinn, schén, t ë geschénn | schijnen (schijn geven van iets) |
| schél van dun dusst zein | reuzedorst hebben |
| schéle vr mv schélne | deksel (van bokaal, kookpot...) |
| schétebéze vr | schat, lieveling |
| scheuër | bedelaar |
| Schief poepen | Overspel |
| schiif | schuin |
| schijthuis / | toilet |
| schijtn, kaakne | ontlasting hebben |
| schinkn, schonk, ë geschonkn | schijnen ( van licht, de zon) |
| schoaresliep | scharenslijper |
| schoaverdijnen | schaatsen |
| schoaverlingn | houtkrullen |
| schof | lade |
| schokke'loen | tarwe (wintertarwe) |
| schokke'loen | wintertarwe |
| schóle vr. mv. schólñ | school |
| schoolmiestèsse | lerares |
| schoolmiestr | leraar |
| Schoose | Schorisse |
| schoteluis | keuken |
| schotelvodde | vaatdoek |
| schótòs (mv) `De vaat doen.` `De schótòs waasne.` | vaat |
| schreemm | huilen |
| schui, 'schui-ere, schuitst (stadsmål) schou, 'schoure, schoutst (landsmål R.O. v.d. Schelde | angstig, bang |
| schuite | kookpot |
| schuppe | schop |
| schusniln | schorseneren |
| se'freiñ m mv se'freiñs dim se'freiñske, sefreiñskies | afschuining |
| se'freinn, se'freindege, ë chese'freint | afschuinen (techniek) |
| se'veue vr. | savooikool |
| Secateur | Snoeitang |
| Seele | Celles (Henegouwen) |
| sèp'tèmbre (zelden: sèk'tèmbre ) | september |
| sëre vr uñ sëre mv sërne | kas (broeikas) |
| sesidse, 'wosste (alg.) of se'siedze of se'sietse (= braadworst) | worst |
| Sint-Kornélies | Sint-Kornelis-Horebeke |
| Sint-Pietersbanñ | Kerk van Bevere |
| sjakosse | handtas |
| sjarp | sjaal |
| sjiekñ, 'sjiektege, ge'sjiekt | dubben |
| sjlekke | slak |
| slaen, slég, ge'sléñ `Dum baaker slég zein weif.` | slaan |
| slauprobbe | slaapkleed |
| slèbbe | hemdslip |
| sletskies, 'slètsn, 'sloefn | pantoffels |
| slierboane | glijbaan |
| sliern, slór OF 'slierdege, ge'slórn OF ge'sliert | glijden |
| sloaprobbe | nachtkleed |
| slomm, 'schéluw | scheef (van plank, kromgetrokken) |
| sloore vr. mv. sloorn | vrouw (meelijwekkende -) |
| sma'laast | pancreas van varken, rund |
| sma'laast mann. | milt van varken |
| smeitne, smét, gesmétn | gooien |
| Smesse | Smidse |
| smuikfare | mistlamp |
| snël 'snèldre, snèlst OF sne , 'snedre, snest Uñ snèl meiske / | knap adj. (van persoon) Een knappe meid / |
| Snottevort | Rot |
| soe'paape vr. mv. soe'paapm | ventiel |
| soe'tjèñ mann. mv. soe'tjèñs | beha |
| soe'tjèñske onz. mv. soe'tjèñskies | behaatje |
| sorze | deken |
| spetsen | spatten |
| spètsn, 'spètsege, ge'spètst | spatten |
| spikkelen | spugen |
| spin'nëse (archaïsch) | spinster |
| spoa | spade |
| Spoñs out onz. | taxus |
| spriet | gulp |
| spuien | braken |
| staeke vr. of pèrse vr. | staak |
| stampre m mv stampers | lolly |
| standordi'zéringe | standaardisering |
| steekeblind | niet goed zien |
| steekmès Spelling B: stékmës | plamuurmes |
| stekelverkie | egel |
| stekskies, ane'mètsies (enkelv. un ane'mètse, un ane'mëte) | lucifers |
| stert | staart |
| stèrt m. mv. stèrtn | staart |
| stielo | Balpen |
| stinkerkies | afrikaantjes, tagetes |
| stinkñ, stonk, ge'stonkñ | rieken (stinken) |
| stoake | paal |
| stoasie | station |
| stoefn | opscheppen |
| stoefn, 'stoeftege, ge'stoeft | snoeven |
| stoffe vr mv stoffn goets onz. (geen meervoud) | stof (textiel) |
| stomm andaacht of stomm ambaaxt | film, stomme film |
| stra'meine vr. mv. stra'meinn | vergiet |
| streeln, strildege, gestrilt Kindertaal: aajke doen | aaien |
| streutse / | rietje |
| strijen | discuteren |
| string, stringre, stringst | streng |
| stringegiet | strengheid |
| stront in de braake | heibel, miserie, moelijkheden |
| stront in ui ug'n èn | iets niet goed zien |
| stroot o | stro |
| struu | stro |
| stuipm, stóp, ge'stópm. Bv. `Ze stópt eer veur nun aaple op te raepne.` | bukken |
| suilde | salie |
| suuri'jeus, suuri'jeuze | ernstig |
| suuri'jeuschiet | ernst |
| suurkal | zuring (tuin-) |
| swissendeure | doormidden |
T | |
| t ka'trienewiel | ringworm, ringschurft |
| t sonder ën ik vraag me af of zij/ | afvragen, zich - |
| t' oope ramasséren | samenbrengen |
| t'oezent | bij ons thuis |
| taak mann. 'branke vr. | tak (van boom) |
| taañtuch | tachtig |
| tallore | bord |
| tantiest | tandarts |
| tasse kafie | kopje koffie |
| te letter | te weinig |
| te norgange gaen | bezoek op bezoek gaan |
| te Smëties | bij de De Smets thuis |
| te, t Bv. `Waad ës ter tEenóme gebeurt ` | in (gevolgd door plaatsnaam) |
| teen m mv teenn dim. tientsje mv tientsjies | teen (lichaamsdeel) |
| tefeln | kieskauwen |
| tegoare | samen |
| teinzeln, zaeñ | vervelend praten |
| télé'foñ m | telefoon |
| téléfoñ, apa'rèl | telefoontoestel |
| tember - tèmbers spaerne | postzegel - verzamelen |
| témuus m | tijm |
| tén o | tin (stofnaam) |
| téni bv. un téni sòdótse mv: téni sòdótsies téni taloorne | tinnen bv. een tinnen soldaatje |
| ter deure zein `Sës ter deure veur aal eer èkzaemies.` | geslaagd zijn |
| tër m | aarding (elektr.) |
| tës geern gedaen! tës ten uiñ dieñst! | graag gedaan ! |
| tës vaan óver dòve deure | slordig uitgevoerd, half werk |
| Tës we be'stékt | Eigen schuld, dikke bult |
| teuverèkse | toverheks |
| teuveressebrood, 'paadestoel | paddenstoel |
| tfeiftuch | vijftig |
| tiëke / | regenworm |
| tielijk | vroeg |
| tiene van dun eenen | één uur tien voor één |
| tierètte | ritssluiting |
| tingels | brandnetels |
| tinke | winde (vis) |
| tinke vr. | zeelt |
| tirette / | rits |
| tnéñtuch | negentig |
| toerlevies / | schroevendraaier |
| toernspeelder, nun 'deuniet | kwajongen |
| toetoet | toch wel |
| toevéle substantief un toevéle - geen meervoud | hoeveelheid onbepaalde hoeveelheid |
| tokkn tòktege getòkt | tikken |
| Tons | Dan |
| toñs | toen (bijwoord) |
| tòòrs | bij jullie / |
| toote | gezicht |
| torve | tarwe |
| tóte | gezicht |
| toten | kussen |
| trakteur | traktor |
| treetn, trittege, getrit | pesten |
| trekijzer / | magneet |
| trëkn op iets tròk op iets op iets getròkn | lijken op iets |
| tren | trein |
| tro'twaar m mv de trot'wars | trottoir |
| tromperen | vergissen |
| troolden | tralies |
| trotinette / | autoped |
| trottoir, plankier | voetpad |
| truilde | tralie |
| truilde vr ('kiekietruilde, 'vèrkiestruilde) | gaas (kippen-, varkensgaas, etc) |
| truilde, kiekiesdraet | kippengaas |
| trunke | knotwilg |
| trut | modder |
| Tsénewórdui. | God zegene je en God beware je |
| tsjëstuch | zestig |
| tsjollie | goedzak |
| tsjolln | dolen |
| tsnaachs | 's nachts |
| tsoezn | zuigen |
| tSondaachstrótse | Paardenmarktstraat |
| tsopp mann. mv. tsoppm Dun tsop vaan num boom | top |
| tswissendeure | doorheen |
| tTa'kambaró o | Tacambaroplein |
| tTrèkt op geenn ouñ slèts. | lijken op: Het lijkt nergens op het is niet mooi |
| tuliepe | tulp |
| tupeschart'n | verzamelen |
| tuppe / | samen |
| tute | fopspeen |
| tuu'nèl (stadsm.) mann. tuu'ne (landsm.) | tunnel |
| tuurk | turk |
| tuus / | dan |
| tuutn, 'tuutege, ge'tuut OF trompm, 'tromptege, ge'trompt OF klaksó'nérne, klaksó'nérdege, geklaksó'nért | claxonneren |
| tuutse | ijshoorntje |
| twa'lèt onz. of twé'sé (hedendaagse taal) | toilet |
| twaas nuñ 'veuliesgang | onverrichter zake ergens geweest zijn |
| twaeleve | twaalf uur |
| twuntuch nor den twaeleven | twaalf: tien voor half één |
U | |
| uelekord | lelijkaard |
| uerebiëste | oorworm |
| um 'bloefinke | goudvink |
| um bar'miete | kookpot met hengsel |
| um be'schétn kó'meesi | onaangename opdracht |
| um bee'traeve | voederbiet |
| um beete | biet |
| um boekvinke | vink |
| um braeke | hak (tuingereedschap) |
| um builde | omheining |
| um builde | weideafsluiting |
| um pisiene | urinoir |
| um portemiene | vulpotlood |
| un 'vlaasfinke | groenling |
| un amiantekeurde | asbesttouw |
| uñ flëse / | fles |
| uñ geschee | perceelgrens |
| uñ geschreefte vb së uñ vree schooñ geschreefte | geschrift |
| uñ guzze | gors |
| un iende vr., uñ wild iende | wilde eend |
| un kar'nétsje | schriftje |
| un keeze | kers |
| un koksméte | oorvijg |
| uñ lakske, mv lakskies | pleistertje |
| uñ riemusse | rietgors |
| uñ schreeft, uñ schólschreeft, nun ka'jé | schrift |
| uñ speechte / | specht |
| uñ spléte, un kèrte | spleet |
| un stik krapuul | gemenerik, valsaard |
| un ti'reintsje | sijs |
| un tuitse melk | een beetje melk |
| un tuutse keurde | eindje touw |
| un ull-ouweele | hak (groot, om aan te aarden) |
| uñ wipgat of uñ weepògat onz. mv -gaatn | kind dat niet stilzit |
| uñ zótse | knikker (klein formaat) |
| ung 'koekoeksblomme | pinksterbloem |
| updétn, updéttege, gupdét of upgedét | updaten |
| urflake | hoofdvlees |
| urflakke / | preskop |
| urtn, urtege, gurt | luisteren |
| ut , t Bv.`Ut ës daer imant !` `Tsein geen petaatn meer.' | er |
V | |
| vaan Ze werden er verslagen door de Fransen Se zein daer versléñ gewést van de Frañsmaan. | door (handelend persoon) |
| vaat o mv vaetn Bv `Twi biervaetn.` | vat |
| vaege Bv Tlant leegt vaege. | braak |
| vallinge / | verkoudheid |
| van 't erte krij'n | borstvoeding krijgen |
| van krommen'aeze ge'baerne | veinzen dat je 't niet weet |
| van wézn zein | pienter zijn, praktisch ingesteld zijn |
| van'eigiest of avan'eigiest ook: tsa we zein ! | natuurlijk ! (uitroep) |
| vé'laesepèrt o. mv. vé'laeseperdne | vélocipède (19e eeuw) Bron: mijn tante °1904 |
| veiñstre vr mv. 'veiñsters | raam |
| veive nor den twaeleven | twaalf vijf over twaalf |
| veive van dun eenen | één uur vijf voor één |
| veiventwuntuch nor den twaeleven | twaalf: vijf voor half één |
| veiventwuntuch van dun eenen | half één: vijf over - |
| vël o. mv. vëln | huid |
| vell'ne frak / | bontjas |
| velo | fiets |
| ver'slϖsn, verslϖstege, verslϖst | verwelken |
| ver'smoorn | verdrinken |
| ver'worminge centrale - so'faazje | verwarming |
| ver'zékurst | waarschijnlijk |
| verdemeleren, ver'akemandérn, nor de klootn òpm | beschadigen |
| Verkie | Varken |
| vèrkiesbiëste | pissebed |
| verkirt. Tës 'konteverkirt. | verkeerd. Het is helemaal verkeerd. |
| verreumpeld | gerimpeld |
| versmurn / | verdrinken |
| vèt Sterker: 'slëkevèt | vettig (bv. van hoofdhaar) |
| veugelmuite | vogelkooi |
| Veurnoene | Voormiddag |
| vi'zeuze vr mv vi'zeuzne dim uñ vi'zeuzeke | schroefboormachine |
| vier | vuur |
| vijze | schroef |
| vitesse / | versnelling |
| vitraux / | glas in lood raam |
| vlaasi, uñ vlaasi keurde of vlaaskeurde | vlassen (adj) |
| vlieëre | vliegtuig |
| vliembouter | vlinder |
| vloer | fluweel |
| vloeri bv.: vloeri 'draperiets uñ vloeri broek | fluwelen |
| voagbustel | bezem |
| vort | rot |
| vree `Zeer veel mensen` `Vree fél meiñsn` geeft verstemlozing (zie onder 'dat' - voegwoord) | zeer bijw. |
| vree bv. vree moejleik | knap bijw. knap lastig |
| vree, 'grouweleik `Tës grouweleik schoone.` | erg bijwoord |
| vrènde (enkel predicatief) Da kind ës no um bétse vrènde. | eenkennig Het kind is nog wat eenkennig. |
| vrouwe vr. mv vrouwñ 'vrouwmèñs onz. mv. 'vrouwmeiñsn | vrouw |
| vur'scheelech, vur'scheelege | verschillend |
W | |
| we goan ienen klieven | we gaan iets drinken |
| weegkètsne, kètsege weeg, ës weeggekètst | weghollen |
| weerlucht | bliksem |
| weetink (meervoud weetingñ) | wijting |
| weezn | gezicht |
| weffels | uitslag |
| wégelink mann. dim. uñ wégelingske | voetweg, 'n pad |
| weif onz. mv. weivn; vrouwe; 'vroumeiñs | echtgenote (plat) |
| weime'nier | wilgenakker |
| weime'nier m mv weime'niers | griend |
| welt vlees | littekenweefsel |
| welweetre | betweter |
| werdn, wiert, ës gewórdne (van mensen en dieren) of ës gekommne (van voorwerpen, planten...) | worden, werd, is geworden |
| wérluchtn | bliksemen |
| wezen | gezicht |
| wézn o mv. wézies | gezicht (aangezicht) |
| wiepe | Schommel |
| wietie | halvegare |
| wigsliern | wegglijden |
| wintmeulñ | windmolen |
| wisse, weime | wilgenteen |
| wójboom, wójboomi out | populierenhout |
| wuipeln Spelling B: wuipòñ | schreeuwen |
| Wuldere/ | Wij |
| wulle | wol (als grondstof) |
Z | |
| z'elfmurt pléñ OF zein eiñ van kant maekn | zelfmoord plegen |
| Zaelege Këstaag | Kerst `Gelukkige Kerst` |
| zaeñ, neutn | zeuren |
| zaene | room (vel op gekookte melk) |
| zante | velg |
| zat, zaater, zatst 'dronke, 'dronkere, 'dronkiest | zat, dronken |
| zé'raaniuum Ook wel: ze'raariuum (gehoord in Berchem omstr. 1995 en gelezen Etikhove 2021) | pelargonium (geranium) |
| zeecht o mv. zeechtn | gezicht (bv. landschap) |
| zeëel / | postzegel |
| zeekn, zeiñ waeter maekn, et nun kir laetn loopm | plassen |
| zeekoakere | nachtemmer |
| zeeln, zildege, gezilt `Tës uñ gótseke in diene zaak. Ge zeit an tseeln!` | lekken (van vaste fijnkorrelige materie: zand, meel e.d.) |
| zeepaekerke | emmer (inhoud 5 à 6 liter) |
| zeer o `Het doet pijn.` `Tdoe zeer.` | pijn |
| zeeverlaap | bavet |
| zégò mann. Nuñ zégò opp un añvloppe plaakne | zegel |
| zeiñ gat keern | rechtsomkeert maken |
| zein kazaake keerne | overlopen naar andere partij |
| zein waeter maekn | urineren |
| zëñ téñ, zëdege téñ, gezeit téñ `Dor zë de nun tandèm téñ` | noemen |
| zi'lètse onz. | scheermesje |
| ziem | honing |
| ziiratte | Guinees biggetje |
| zikker / | zeveraar |
| zjapa'nés mann. mv. zjapanézne | japanner |
| zjapanés, zjapanése | japans adj. |
| zó mv zóts Oevél zóts zein dur im 'Begi | dierentuin |
| zoaë / | zaag |
| zoole | fietszadel |
| Zòre moen ni komm? - Josse doen! | Bevestiging van vraag met ontkenning, bijv. Zij hoeven niet te komen - Jawel! |
| zue duef lijk ne pot | erg hardhorend |
| Zulder / | zij |
| zulle | dorpel |
| zuuzje | rechter |
| Zwalm | Zwalm |
| zwartn m mv zwarte | neger (gepaard met angst, verrassing of andere emotie) |
| zwemkom | zwembad |
| zwoantsje | glas limonade |
| zwommel / | zwaluw |