als het na warm weer winderig en koel wordt | stor weer, kouwe in de luch |
broeierig weer | moekerig / breuierig weer |
Dat zegt me niks | Daor he-k gien betrekkige op |
druk zijn | heuibouw hemn |
echt waar | Ik mag zo stareven as ' t nie woar is. |
echt waar | Stareven nie woar |
Een handje helpen | Een haand in 't rad slaon |
een tijd | een hort |
Er valt niks mee te beginnen | Der vuilt neet mee te egen of te ploegen |
Gespierde armen hebben | Hij hef n'armen as twee zink'n n'emmers |
goede doen | goed te passe |
graan aan schoven gezet | an gastn ezet |
haar opsteken | 't haor op zolder |
heen en weer | hinne weerumme |
Het verscholen dorp | 't geheime darp |
Hoe is dat mogelijk? | Ho is dat peerd van stal ekeumen? |
ijzerhoudend water | woater mit roedolm |
Ik ben doodop | Ik bin schone an de latte |
Je onnozel houden | Kieken o-j waoter zien branen |
Langs de mond vegen | Langes de bek wissen |
nieuwe maan | nieje moane |
op je beurt wachten | Kom mar bie Bart in de rieje |
s'morgens vroeg | s'mannens vrog |
Tijdig je regelingen treffen | A-j ' s avens vissen willen, mu-j ' s mannens de netten dreugen |
volle maan | lochte moane |
voorzichtig zijn | je woarn |
wat de boer niet kent, dat eet hij niet | wat de boer neet kent, dat vret e neet |
weersverandering op komst | de loch warkt |
(oud) tante | meuje |
's namiddags | 's nommes / 's noamiddus |
1 jarig rund | pinke |
A |
aal | ool |
aan | an |
aardappel | eerpel, epel |
Aardappels | piepers, eerrepels |
aardbeien | eerdbiezn |
advocaat | avvekaot |
afrasteren | rikken |
als | as |
altijd | altied |
Anders | aans |
andijvie | andievie |
astmatisch / kortademig | amborstig |
azijn | eek |
B |
bed | berre, bedde |
bedtijd | berregoostied |
beek | beeke |
berg | barg |
bevallen | kindern |
bij | bieje |
bijbel | biebel |
binnenstebuiten | krang |
blouse | boezeroen |
boos | grinnig / hellig / kwoad |
borrel | borln, jonge |
boter | botter |
botervloot | bottervleute |
braam | brummel |
brand | braand |
bretels | galgen |
broer | breur |
brood | kroggn |
bruin | bruun |
buikpijn | liefzeerte |
burgermeester | burgemeister |
C |
castreren | lubbm |
chagerijn | zneetnekke |
chocola | sukeloa |
computer | knipperkiste |
corduroybroek | manchesterse broek |
D |
daarginds | ginneveere |
deur | deure |
diaree | loop |
direct, straks | voort |
dochter | deerne |
dopen | deupen |
dorp | darp |
draagbalken voor hooi in schuur | slietn |
Draaien | Drei’n |
drachtige koe of 1 keer gekalfd | veerze |
drie | drihje |
droog | dreuge |
duif | duve, doeve |
duiker (in de sloot) | kum |
duizelig | dreierig |
dun geriefhout | rikhout |
E |
eau de cologne | keuls waoter, eulderein, odeklonje |
een paar | paorre, wielle |
eend | ente |
eenheid koren | vimme |
egel | stekelvarkn |
ekster | ikster |
elkaar | mekaar |
emmer aan lange stok | zeikeschepper |
erg | arg, bar, noar, slim |
Ergens | Ants, Argens |
ernstig | slim |
F |
failliet | vliet |
fiets | fietse |
foei | foj |
fraai | frooj |
G |
ga | goa |
gaaf | geve |
gaas | goas |
gaat | geet |
garen | goorne |
gedroogde pruimen | prummedantn |
geelgors | gele gister |
geit | sik, geite |
gele plomp | botterbloeme, gele waoterlelie, gele plomp |
gelovig | geleuvig |
gereformeerd (synodaal) | doleernd |
geslachtsgemeenschap hebben | foeksen |
gevaarlijk | gevoarlijk |
Gevallen | Neer-uh-knetterd |
gezicht | gezichte |
gier | zeike |
gierkelder | zeikkelder |
goed | geve |
goedendag | huj, hoi, hallo, dag |
gort | pellegarste |
gras | gres |
gras na eerste snede | etgreun |
gras na laatste snede | noaweije |
grieperig | sloerig |
grond perceel | gres (3, 5 gres is 1 ha.) |
grootvader | grootvoar |
H |
haan | hoane |
hamer om zeis te haren | hoarhamer |
hand | haand |
hectare | bunder |
Heeft | Hef |
heengaan | hinnegoan |
heg | heegge |
heide | heet |
hem | hum |
hemd | hemde |
honing | hoenig |
hooiberg boven schuur / open loods | steltebarg |
hooiberg met 1 paal in midden | plumbarg |
hooien | heujn |
hooivork | gavel |
hooizolder | balkn |
horen | heurn |
huilen | schruwn |
huis | huus |
hulp in huis | meeg |
I |
ijzer | iezer |
ijzer om zeis te haren | hoarspit |
imker | biejehouwer |
J |
jaar | jaor |
janken | tjoenken, bleeren |
K |
Kaars | Keersuh |
kaasschaaf | keesschéve |
kameraad | kammeroad |
kater (kat) | koater |
kerkuil | katulle |
kermis | karmis |
kettingzaag | knetterbiele, kettenzage |
kiespijn | taandzeerte |
kip | kiepe |
kippen op stok | kiepn op t rikke, hoenders op ut rikke |
kleren | gerei, kleren, kleraozie |
kletsen | anteuten |
kleuter | humse |
knollen (voor veevoer) | greun |
koe | koo |
koffie | kofjen, koffie, leut |
konijn | kniende |
koolmees | biemees |
koolmeesje | biemieze |
Kousevoeten | Pikvoot'n, vitlokn |
krentebol | krenteplassien |
krib | krubbe |
krols | meertig |
kruidmoes | melkmoes, moes, kruudmoes |
kruisbessen | stekelbiezn |
kuil in de weg | knipgat |
kuilen in de weg | knipgoatn |
kwaad | hellig, ondeugend |
kwajongensstreken | schelms |
L |
laagte | gat |
lantaarn | lanteerne |
laten | loatn |
lieveheersbeestje | kukeluus, kukeluusje(n) |
limonade | spuitwoater |
loods | looze |
lucifer | lussevar, striekzwevel |
luis | lus |
luisteren | luustern |
M |
maart | meert |
maat (inhoud) | moate |
man | keel |
mazelen | blekens |
meerkoet | koete, meerkoet (e), blesente |
meikever | eekmulder |
meisje | deerne |
melkmoes | kruudmoes |
mes met schede | scheijemes |
mestgoot | gruppe |
mesthoop | mespluize |
mestvork | greepe |
met | mit |
Mier | Zeikkiepe |
misselijk | noar |
modderkruiper (visje) | gruntel |
moeder | moene, moar |
mug | mogge |
mus | mosse |
N |
naar | noar |
naast | naos |
natuurlijk | vanzelf, netuurlijk |
O |
om | um, umme |
oma | groetmoar, opoe |
ongedurig | sikkeneurig |
ongeregelde kleine handelswaren | negosie |
onwillig | stiks |
ooievaar | heileuver |
oom | noom / noem |
opening in onderbroek van klederdracht | kratsgat |
opschieten | anmaken |
Overgrootmoeder | Oepoe |
overkoken (melk) | de melk is overstuur |
overlijdensmelding | anzegn |
overstek boerderij | heuze |
P |
paar | poar |
paard | peerd |
paard éénjarig | enter |
paard van 1 jaar | enter |
parelhoender | poelepetaot |
pepermunt | pupperemunt, karkvoer |
peulen | poeln |
pinksterbloem | pinksterbloeme, pienksterbloeme |
plotseling | bots |
portemonnee | knippe |
preek | preke |
R |
reizen | an de weg lign |
reu | rekel |
rijshout | riezn |
rijstebrij | riestebrie |
roken | reukn |
rookvlees | neegelhout |
rotje | foester |
ruif | ruive |
rundvlees | beestevleis |
S |
schaamlippen | voazel |
schaar | scheere |
schande | schande |
scheluw | schel |
schep | schuppe |
schil | schelle |
schoenen | schoonn |
schommel | talter |
school | schoele |
schop | schuppe |
schort | schulk |
sinasappel | sinnesappel, sinneballe |
sint-vitusdans | fiedeldans |
Sinterklaas | Sunterklaos |
slim | vernemstig, noar vernimstig |
snijbonen | scheermesjes, klembonen |
sokken | hoosn |
spa | schuppe |
speculaas | sinterklaosjen |
spel met stokjes | pierewietsn |
sperziebonen | breekbonen |
spijker | spieker |
spreeuw | sproa |
sprinkhaan | sprinkhaone, huphaoze |
spugen | tuffen |
staart | start |
staken in koeiestal | stekrie |
stapel rijshout | riezemitte |
sterven | starven, uut de tied koemen |
stier | bolle |
stierenhouder | bolleboer |
storm | sturm |
straat | stroate |
stropen (stroper) | streupn (streuper) |
T |
tand | taand |
tante | meuje |
tarwe | weite |
teef | toeke |
tijdens | tiejens |
tijdje | hortje |
tochtig (koe) | bollig |
toetsenbord | tikplanke |
toilet | huusjn |
toonladder | toanledder |
traan | troane |
twaalf | twaolf |
U |
ui | look |
uitsteken | uutsteken |
urineren | woatern |
V |
vaars | veerze |
vader | vaor |
vakantie | vekaantie |
varken | zeuge |
vee water geven | weetern |
veel | veul, veule |
verhoging (onder huis) | belt |
vernielen | vertesteveern |
vers | vars |
vijf | vuuf |
vlaamse gaai | marrekolver |
vloeken | vleukn |
vlondertje bij beek / sloot | schep |
voormiddags | feummes |
vorig | veurig |
vriendelijk | vrendelluk |
vrijdag | vriedag |
vroeg | vrog |
vrouw | wief |
W |
waaien | weien, 't weit |
waar | waor |
wandelen | kuieren |
water | waoter |
water | woater |
weekend | weekeinde, wekeneinde, naoweke |
weggaan | hinne goan |
weglopen, onvindbaar | pikvootn |
werden | wönnen |
wethouder | wethouwer |
wie | wee |
wij | wie, wulen |
winterkoninkje | tunnekruupertjen |
witte kool | busekool |
witte kwikstaart | akkermannetjen |
Z |
zak in rok van klederdracht | opzak |
Zaklantaarn | Kniepkatte, Kniepluch |
zand | zaand |
zaterdag | zoaterdag |
zeef op melkbus | teemse |
zeg | zeeg |
ziekelijke magere koe | peiger |
zondag | zundag |
zoon | jongen |
zwaan | zwoane |
zwijn | zwien |
zwijn (wild) | wild varkn |