| 'k kraeg er et vliegend schaet van | ik kan dat niet verdragen |
| 'k versteun a ni antwoord: verzit et den (verzit het dan) | 'k versta u niet |
| 'k versteun er gien kloette van | ik begrijp er niets van |
| 'k zal aa seffes | waarschuwing aan kind bijv |
| 't es 't ophave wet ('t (het kind) is het ophouden waard) | proficiat bij geboorte |
| 't es van moeites | moeten huwen omwille van zwangerschap |
| ' t plat is er af | gezegd van een baby die enkele maanden oud is |
| a s den bliksem aa koamer prauper moake | maak dat je kamer proper is |
| adde me gistere g'uud was ek na a mase | ik ben je slaaf niet |
| ai eit 't spek oan | hij heeft het zitten |
| ai eit da precies mei roeffe gedoa | hij heeft dat niet goed gedaan |
| ai kraigt et in zaain botte | hij begint vervelend te doen |
| ai teit | hij durft |
| ai tust | hij durfde |
| allô | uitdrukking die zoveel betekent als 'ga weg' 'laat mij met rust' |
| amaai maine frak | uiting van verbazing |
| as ge da geleuft zijde van e goe joar | naief zijn |
| bai nieë | ah neen |
| bots noa de noen | direct na de middag |
| brekken een brek (kind dat ...) | op straat spelen en zich vuil maken |
| da kan mainen broine nie trekke | dat kan ik niet betalen |
| da komt precies oet een koei uir gat | dat is precies niet ordelijk |
| da komt van pas | dat komt goed uit |
| da kost stukke van miense (mensen) | het kost veel |
| daan et d'ore van maine kop | veel eten |
| daan ging er e gat oit | snel gaan |
| de grond is lieëg | ik heb moeite met mij te bukken |
| de poepers ebbe | schrik hebben |
| doaveu komde tweedes | te laat zijn |
| doavui zaa 'k mai bloot gat loate zee | om aan te geven dat men iets bepaalds graag eet |
| er es gien oar op maine kop da doa oan paast | ik denk er niet aan |
| ervan optrekke | aan een ziekte sterven |
| groete jair in e klaa stroike | zich beter voordoen |
| haaft aven teutter | mond houden |
| hangt er nie teveul kakkemoikes oan | gezever geleuter |
| Holàlà, madame fait kaka! | Ze vindt zichzelf een hele dame |
| iemand te voet valle | iemand om een gunst vragen |
| ik kosj men schup af | ik vertrek maar eens |
| kletmariet (mariette) | uitdrukking gebruikt wanneer iemand iets zegt dat nogal hard aankomt in het gezelschap |
| krieke de jour | 's morgens vroeg |
| kust mai gat | een taak niet willen uitvoeren en het antwoord daarop |
| mai gat is genne jübox | ik ben geen verwijfd iemand |
| maine nuis loept as e kruinke | verkouden zijn |
| ne keepedau | geen al te snugger persoon (mannelijk) |
| ne post pakken | onder zijn voeten krijgen |
| ne zoetege zaaite | aimabel persoon die evenwel anders is dan hij zich voordoet |
| nen averechtse | iemand die tegendraads is |
| nen bau in perekes (paardjes) | boterham in partjes gesneden |
| op labberlot goa | op stap gaan |
| op ne siebot steurve | plots sterven |
| slaope op de paljas par ter | slapen met de matras op de vloer |
| te lillek vu t' ellepe dondere | zeer lelijk |
| trekt a foer | trek uw plan |
| veel komplemente emme | veel opmerkingen maken, een lastig mens zijn |
| vollenbak; ook: vollen toebak | zo hard mogelijk |
| witte wa da doa van oan es (weet ge wat daar van aan is) | om zijn verontwaardiging te uiten bij een gerucht dat de ronde doet en wanneer men de waarheid kent |
| wroak is ne plât dasse kait üp diene | wraak komt later wel |
| z' et d'elft van den taid nie | ze eet weinig of niets |
| z'ei vuil gest oan uir gat hange en pretmadam, chèr en chol | hovaardige dame |
| zaaine wis intrekke | als iemand zijn trouwbelofte niet nakomt |
| zain plaffeteure valle toë | zijn ogen vallen dicht |
| ze goa groot | ze is zwanger |
| Ze smaëte mei stinkes | Ze geven kritiek, ze plagen iemand |
| ze zal uire kak wel inave | ze zal wel een toontje lager zingen |
| zo zot as tillebeulle | zot zijn |
| zoe zot as et achterste van en kelderdeuj | heel gek |
| (noa binne) gaffele | eten (bep. manier haastig) |
| (ons) waigne | vrouw, echtgenote |
| 'k'eusse m'n schup af | ik vertrek dan maar eens |
| 't aigeste | hetzelfde |
| 't alle doage gin foer e | het kan niet altijd meevallen |
| ' k zaa mai nie gere | nee (een besliste nee in bep. situatie) |
A |
| afpotte | aftellen (kinderen bij spel ) |
| afstraa (afstrijden) | ontkennen |
| ainkes | handjes |
| aitsel (in Leefdaals bestaat geen aanblazing van de h) | houtmijt |
| ambras | ruzie |
| anggat | treuzelaar (op cafe, feest, ...) |
| ank | hangrek |
| anne | handen |
| anneke | ekster |
B |
| bakkes | gezicht |
| beibeke | kind dat thuis voorgetrokken wordt op de andere kinderen |
| beibestront (babystront) | verwend kind |
| bèkker | bakker |
| berrevoùts | op blote voeten |
| beusse geive | vlug werken |
| biëne | benen |
| boan | baan |
| boeik | buik |
| boike | houten stukje van vogel (liggende of staande wip schieting) |
| Braa | Voetpad |
| brei spek | snede spek |
C |
| Cassoaten | Pannenkoeken |
D |
| daukus | simpele |
| dei van auver de grebbe | Inwoners van Meerbeek |
| dei vraa, de dei | die (vrouw) |
| den dane, daan | die (man) |
| dhuy (uitgespr. deuj) | deur |
| dinge | kleren |
| draienalf (drie en half) | halfvier (uur) |
| draprie (s) | gordijn (en) |
| drek | direct |
| dukke | bukken |
| dölleper | drempel |
E |
| e bekke | beetje |
| e dauke | sulleke |
| e nen | en |
| e: voor een onzijdig zelfstandig naamwoord: e kind, e verke (varken) | een |
| een cafej | een kroeg |
| een gaat | een domme vrouw |
| een prits (zait) ; e wa | beetje |
| een veddet | iemand speciaal |
| eerbeis | aardbei |
| en stoeme leutte, trien | dom meisje |
| en tang | een slechte vrouw |
| en trut | een stomme vrouw |
| en zikte oproape | een ziekte oplopen |
| en: voor een vrouwelijk zelfstandig naamwoord: en vraa (vrouw), en mat (vloerkleed) | een |
| ere sproite geite | iemand die niet goed hoort |
| erme | armen |
| esp | ham |
| eviè | gootsteen |
| evraidag | vrijdag (volgende) |
F |
| fantait, sümtait | soms |
| fasaat | gezicht |
| feggele | klungelen |
| foer | mond |
| foer | poep |
G |
| gae | jij |
| gars, ros, voilbakkes, e slecht vel, lilleken dag | stoute vrouw / man |
| gatlekker | slijmbal |
| gellek | zoals |
| gemaan | abnormaal |
| gemak | toilet |
| gere | graag |
| ges | gras |
| gesseplaan | grasveld |
| geubbele | overgeven |
| gillegans | helemaal |
| gillegans (t) | helemaal |
| goeinsdag | woensdag |
| graize | wenen |
| grat (s) | helemaal |
| greun | groen |
| groebe | gracht |
| groep | gracht |
| groskes (uit het frans) | grote trom in fanfare |
| grote chèr in e klaa stroike | veel uiterlijk vertoon |
H |
| hank | schap |
| Hier (op z'n Frans uitgesproken Jijr) | aarde / grond |
I |
| ik of ekik | ik |
| ik paas | ik denk |
J |
| jat | tas |
| Jefke | jongman, ongetrouwde jongen |
| jesteire | rioolnet |
| jgaant | velg |
| joengel | kind |
| just | juist |
K |
| kabas, kalpei | boekentas |
| kadei | knaap |
| kais | kous |
| kais | sok |
| kait | koud |
| kajoebereir | dronkaard |
| kammezoal, jgelé | licht overvest |
| kas | kassa |
| kas | kast |
| kas | torso |
| kasproae | kast |
| Kassooten | Pannenkoeken |
| keis | kaas |
| keiteplant (als voer voor konijnen) | paardenbloem |
| kejes | kaars |
| keuskes | korstjes |
| kiek, zotte bloar / züg, kloekefien | zot schepsel (vrouwelijk) |
| Knetselenbait | Klokhuis |
| knoesel | enkel |
| knoezel | kruisbes |
| koei | koe |
| koisje, kösse | kuisen |
| koppel lappe | pak rammel |
| kreften | Heel hard zagen |
| kreite | plagen |
L |
| lenge | gaan halen |
| lodder | vlieg (dikke) |
| lup | lip |
M |
| Maine | Germaine |
| Mair | Omer |
| Maus | Modder |
| menne | jongen |
| merge | morgen |
| meule | molen, ook kermismolen |
| meutte | kalf |
| meutte | kalf, ook als scheldwoord |
| meuzele | verkruimelen |
| Moar | Modder |
| moembakkes | masker |
| moif (tweeklank: zware o + lange doffe e) | paars |
| moike | meisje |
| moile | sloefen, pantoffels |
| mokke (vulgair) | meisje ook lief |
N |
| ne (voor een mannelijk zelfstandig naamwoord), ne vent, ne kalpei (boekentas), ... | een |
| ne camion | vrachtwagen |
| ne gebeur | buurman-buurvrouw |
| ne kwaige | zotteke (min of meer medelijdend bedoeld) |
| ne meutte | een domme man |
| ne sutjein | BH |
| ne veudel | Hoek van het veld dat als laatste omgeploegd word |
| nen beir (beer) | persoon di zoveel mogelijk naar zich toehaalt |
| nen bloazer (ook een scheldnaam voor iemand die nogal hoog opgaf over zichzelf) | ventilator |
| nen, voor een zelfstandig naamwoord beginnend met een klinker: nen ank (hangrek), nen antwerpse stoefer (bluffer) ; en ook voor, meestal mannelijke, woorden beginnend met een bepaalde medeklinkers zoals b (nen boek, nen bos, nen berg), d (nen duuvel, nen ) en t (nen tuup: tube of fietsband, nen toeveneer, nen tip, nen tek) . | een |
| nieë zenne | nee zeg |
| nölle | naald |
O |
| oagsakke (haagzakken) | hijgen, moeilijk ademhalen |
| oankaaistere | aanbakken |
| och | of |
| oechele | struikgewas |
| ol (vulgair) ; normaal woord: gat | poep |
| on | aan |
| onnestront (in Leefdaals: geen aanblazing van de h) | hondenpoep |
| op 't goo vallen oit | lukraak |
| op radaaj goa / op vadruï gon | uitgaan |
| opneuf | opnieuw |
P |
| paike (verkleinwoord) | manneke |
| pajoele | misbaar maken |
| papboeren | Inwoners van Meerbeek |
| papiej | papier |
| pastoerr | pastoor |
| peirisp | wesp |
| peizeweiver | vitter |
| Peke | getrouwde man, vooral in de folklore-vereniging |
| petes (e: tweemaal doffe e) | puree |
| pinke, boerrekke | pintje |
| plancher (uit het frans) | plankenvloer |
| plat vloms | dialect |
| plodde | lichtzinnig meisje |
| poempaf | moe (zeer moe) |
| poep | pop |
| polle | handen |
| praa | prei |
| prauper | proper |
| pries | stopcontact |
| purper | paars |
Q |
| queine | preuts |
R |
| raddiau | radio |
| raus | roos (de kleur) |
| rawoils | brut, grof, onbeschaaft (negatief) |
| rawoils | ruw (in taalgebruik) |
| reneweire, verdistereweire | kapot maken, naar de vaantjes helpen |
| reuslup | mondharmonica |
| roeëd | rood |
| roeës | roos |
| roeffel | pak rammel |
| rut (hier de Tervuurse steenweg) | steenweg |
S |
| sallewoase | klets |
| sanderendoags | de dag daarna |
| schie | grens |
| schoi vloms | standaardtaal |
| sebiet | zometeen |
| serwailes | ondertussen |
| siget of sajet | breiwol |
| sis | zoeteke |
| sjostaët | fanfare |
| sleuter | sleutel |
| sloeker | slokkop |
| smikkel | gezicht |
| smoddere | snoepen |
| smodderlup | snoeper |
| snotter | snotneus |
| spoeëd a | haast u |
| spoeje | haasten |
| stoefer (ook gebruikt voor een pochetje in de bovenzak van een vest) | pocher |
| stoepeke | kruikje |
| summer | verdwaasd |
| swainst | ondertussen |
T |
| taffelair | treuzelaar |
| taffele | treuzelen |
| tallonnen | hakken (schoen) |
| teire | durven |
| tek | tak |
| telleviese | tv |
| tember | postzegel |
| tes | broekzak |
| tesnoisdoek | zakdoek |
| teuske | toilet |
| tip | man (pejoratief) |
| toeveneir | tovenaar |
| toren | stereoketen |
| turnavis | schroevendraaier |
V |
| vaever | vijver |
| vagger | nietsnut |
| van pas geive | gebeuren |
| veneir (eerste e: doffe e) | opnieuw |
| verchachellen | aansmeren |
| vest | jas |
| vinster | raam |
| vitrin | gezicht |
| vroem, venair | terug |
W |
| waignemousse (was in vorige generatie ook de bijnaam van iemand) | vrouw |
| wasaat | wat zou het ... |
| weef | weduwe |
| woène | waarheen |
Z |
| zait | zout |
| zeebes | rode bes |
| zekes | zeker |
| zwet | zwart |
