Helenaveens

Helenaveens bevat 131 gezegden, 327 woorden en 5 opmerkingen. Alle woorden zijn toegevoegd door onze bezoekers.

PDFLog in

131 gezegden

'n Hil dil / Hil veulHeel veel
'nen DreugeSaai persoon
'nen Haffel bòntjesEen hand vol sperzieboontjes
'nen Hoop zeik op 'ne riekGebakken lucht / onzin
‘t Gùt welHet valt wel mee
Achterùm komme. Nie dùr de vùrdeurNiet via de voordeur binnengaan
Achterùm lulleRoddelen
AfslònPak rammel geven
As, dè's verbranden tùrfAls.., het is te laat!
Bènde gek!Geeft niet / Maak je geen zorgen!
Bende gij al bij de akkeliete?Ben jij al lang misdienaar?
Bende gij verschote? / Schrokte gij?Schrok jij?
Bende nou hillemoal betoeterd?Ben je nu helemaal gek geworden?
Bidde, pisse en nòr bed!Vlug, en nu naar bed!
Bòttert ’t nie tusse hullie?Kunnen zij het niet zo goed met elkaar vinden?
Brook d'n tak af?Brak de tak?
D'r dùrhinne gònEr doorheen gaan
Dè hùrt (zich) nieDat hoort niet
De knaal stùt in de fikDe berm van de Helenavaart staat in brand
Dè krèdde d'r nou van!Dat krijg je ervan!
Dè's meer ès genoegDat is meer dan voldoende
Dè's nie! / 'snie!Dat is niet waar!
Dè's veul!Dat is veel!
Dè's wèl! / 'swèl!Dat is wel waar!
Dè's woar! / 'swoar!Dat is waar!
Dè's zeik op 'nne riek / Dè slùt nergus opDat slaat nergens op
Die is niksHij / zij heeft geen geloof
Die mint zich nogal wà, chggg!Ze is nogal verwaand, pff!
Die moese trouweHij heeft haar zwanger gemaakt voordat ze gehuwd zijn
Doar hèdde't al, tomme!Zie je nou wel, potverdorie!
Dochte gij dè?Dacht jij dat?
Dúde gij dè?Doe jij dat?
Dúde gullie dè?Doen jullie dat?
Dùrgedrèèjde grúntesAfgekeurde groenten
Èfkes wachte, ik kan nie hèkse!Wacht even, ik kan niet alles tegelijk!
Eige teelt rokeZelf gekweekte en gefermenteerde tabak gebruiken
Èj schaafloper, gift 's gauw 'n rùndje!Wanneer trakteer jij nou onderhand 'n keer?
Éj, denk t'r an, dalik stikt ie oe!Pas op, zo dadelijk steekt ie jou! (insect)
Gaar nie! / Hillemoal nie!Helemaal niet!
Ge bent ’nen turf!Je bent een domoor!
Ge moet weiterJe moet verder
Gèèr of nie gèèr!Graag of niet!
Gift niks hùr!Geen probleem hoor!
Gij bent ’ne schònne!Jij bent me er eentje!
Gins wijd flitst 't alEr is onweer op komst
Gò mar gauw nor zuster Cristoofra!Vlug met je verwonding naar de ziekenzuster in 't klooster!
Gooi 't mar in de knaalDat is afval
Gùdde gij?Ga jij?
Gùdde gullie weg?Gaan jullie op vakantie?
Gùt 't? / Giggùt?Lukt het?
Gùt ’t ’n bietje? / Gùggùt 'n bietje?Gaat het een beetje?
Hadde gij dè?Had je dat?
Hèdde g’oewen auto ingeroole?Heb je je auto ingeruild?
Hèdde ge dè gedôn?Heb je dat gedaan?
Hèdde ge dè?Heb je dat?
Hèdde gij gin óre?Gehoorzaam mij!
Hèdde gij vlooie?Heb jij hoofdluizen?
Henk brocht òk in achteseuvetig de post rond vùr de PTTHenk bezorgde ook in '78 de post voor de PTT
Hèt ie 't?Heeft hij het?
Heur hoar zit dur de warHaar haren zitten niet netjes
Ho! Schei 's uit!Stop! Hou 'ns op!
Hoe dùk din ie dè?Hoe vaak deed hij dat?
Hoe hiete gij? / Woar bende gij d'r ene (m) een (v) van?Hoe heet jij?
Hòjjen è!Tot ziens!
Honderd zakken gort vùr de nonnen, van Van OersPotverdorie / Verdomme
Hùm z'nne fiets ligt in de knaalZijn fiets ligt in het kanaal
Hùrde gij dèHoor jij dat
Ik docht dè ge mij vergéte waart!Ik dacht dat je mij was vergeten!
Ik goj wir weierIk ga weer verder
Ik goj. Hojjen'è!Ik ga. Daag!
Ik heur 't!Ik hoor het!
Ik kan nie hèkse!Heb geduld!
Ik kan oe nie heure!Ik kan je niet verstaan!
Ik verschoot m'n eige toch!Ik schrok ervan!
Inne keer zòveulTwee keer zoveel
Inne kir zò langTwee maal zo lang
Irst goed dùrrúreEerst goed doorroeren
Ja net!Zo is het!
Knats vergéteHelemaal vergeten!
Knikker nie in de knaal!Val niet in het kanaal!
Komde gij?Kom je?
Konde gij 't heure? / Hèdde ge 't kunne heure?Heb je het kunnen horen?
Kùntje kermis houwePak voor de broek
Liete gij d’r inne (vliege)?Liet jij een windje?
Loat ’t màr in ’t búkske opschrijveLaat ’t maar op rekening zetten
M'nne mins / M'nne mensMijn echtgenoot
Maggi d’r in?Wil je pikante saus van Maggi in je soep?
Minde gij dèMeen je dat
Niffe de pot pieseEen vergissing maken
Niks te danke, gift mar 'n tientje...Geen dank!
Nòr de jeugdNaar de scoutingmiddag
Nòr huis gònNaar huis gaan
Nòr TillyNaar café Peters
Nou is 't zat!Nu is het genoeg!
OchèrmO, wat zielig
Oewe fiets stùt slapJe fietsband is lek
Oewe knikker stóteJe hoofd stoten
Op de fiets nòr DeurneDe (Zuidooster-)bus missen
Plat proateDialect spreken
Schùppe en slònSchoppen en slaan
Stùt 'r stroom op?Staat er spanning op?
Vat 'm!Pak hem!
Vat er nog mar inne!Pak gerust nog ‘n pilsje!
Vongde gij veul?Heb je veel vis gevangen?
Vùls te hèndigVeel te gemakkelijk
Wà bende gij toch 'n stom jong!Wat ben jij een vervelend mannetje!
Wa dúde gij?Wat doe je?
Wa dút ie?Wat doet hij? / Waar is hij mee bezig?
Wa gùdde gij doen?Wat ga je doen?
Wa hedde gij gedôn?Wat heb jij gedaan?
Wa kiekte! Heb ik wa van oe àn!?Wat wil je? Waarom kijk je me zo aan!?
Wà moete gij! / Wa wilde gij? / Wa wòdde gij?Wat wil je!
Wa nou wir, tomme!Wat nu weer, potverdorie!
Wa zinde gij? / Wa zidde gij?Wat zei jij?
Wacht èfkes, ik kom'r an!Even wachten, ik kom zo!
Wanne strikkel!Wat 'n lummel!
Wanne wazel!Wat 'n onzin!
Wanne weind! / Wa wèèjt ’t hard!Wat waait het hard!
Wàstè?Wat is dat?
We zulle de de bòksriem wir àn moete trekke want de grúntes brochte nie veul opWe zullen zuinig-aan doen want de groenten brachten weinig op
Wiste gij dè?Wist jij dat?
WittenieWeet je wel
Woag 't nie!!!Durf 't maar 'ns!!!
Woar bende gij gewist?Waar ben jij geweest?
Woar waar ik?Waar was ik gebleven?
Woar waarde gij?Waar was jij?
Woarùm dinde gij dè?Waarom deed je dat?
Za‘k ‘t ‘s kwikkeZal ik het 'ns wegen
Ze brocht heur kindere nòr schoolZe bracht haar kinderen naar school
Zúkte gij ' t nie?Heb je er geen zin in?
Zúkte ruzie?Moet ik je slaan?

327 woorden

'n Hil dil / VeulVeel
'ne flinke jaapEen grote wond

A

AarigRaar, vreemd
AflèbbereAflikken
Aframmele (iemùs)Afslaan (iemand)
AksHakbijl
AnvangeBeginnen
AnvatteAanpakken
AppelesienSinaasappel

B

BatsRuimbemeten achterste
Bekant / HòstBijna
BèkskeBakje
Belze knolBelgisch trekpaard
BenéjeBeneden
BevubbeldBijvoorbeeld
BietjeBeetje
Bietse / WeghoaleStelen
Bille / Vot / KontBips
BinnetèsBinnenzak
BitterBeter
BliekskeBlei (vis)
BlindaasDaas / Steekvlieg
BlindaasSteekvlieg
BlubberVloeibare mest
BlùtsBult
Bocht / PuineOnkruid
BoezeroenOverhemd
BòksBroek
BoksWortelgestel van boom of struik
Bòkse-tèsBroekzak
BoojemBodem
BòtterBoter
BoveSoemeersingel
Bovemister Hannes van KnokerenMeester Van de Kerkhoff
BretBedbodem, brits
BrúrkeBroertje
BuilekeBuiltje
BuimBomen
BùmkeBoompje

D

d‘n Ouwe PilHelenaveen
Dálik / DaakZo dadelijk
De Grashoek / De heiGrashoek
De Kleine kantKoolweg langs de Helenavaart
de KnaalHelenavaart (de)
De NirkantNeerkant
DikkùpkeKikkervisje
DingeskeDingetje
DoarDaar
DouweDuwen
Droppepoeper / SchijtboksBangerd
DrùppeLekken
Dùk / DikDikwijls
Dùk / DikVaak
Dùkker / DikkerVaker
DúkskeDoekje
DùrtrapperFiets zonder vrijloop-naaf
DùskeDoosje
DúvelstokLisdodde (waterplant)

E

Een fles SterielEen fles gesteriliseerde melk
ÈfkesEventjes
ÈrmsArmen
ÈsAls

E

EugskesOogjes

F

FémeleKnuffelen
FietsetielekeFietsventiel
Fikkes / TengelsVingers
FlaaiVlaai
FriemeleKriebelen
FrotteProppen
FrùtjeKlein vrouwtje

G

GedônGedaan
GèèrGraag
Gele puddingVanillevla
GerooleGeruild
GèrtLange ronde stok
GewistGeweest
GijJij
Ginnen ene!Niet één!
Gins wijd / Doar achterGinds
Glèske drinkeGlaasje (fris)drank
Goei grèjLekker spul
GoldeliesjeGolden Delicious (appel)
GraasGarage
GrasmesjienGrasmaaier
GrúnteGroente
GrùtsTrots
GullieJullie

H

HampeleStuntelen
HampelemanOndeskundige pechvogel
HèndigGemakkelijk
HeureHoren
HiepHandbijl
Hij hèt 'tHij heeft het
HillemoalHelemaal
HoarHaren
HoeneerWanneer
Hòjjen è!Daag!
HortjeTijdje
Houtere poalHouten paal
Huffe / OplichteOptillen
HúkskeHoekje
HùkskeHokje
HùndjeHondje

I

Iemus / IemndIemand
IJscoIJsje
IngerooleIngeruild
InschuddeInschenken
Irst / Úrst / VrúgerVroeger

J

Jasse-tèsJaszak
Jeuke / Krasse / KratzeKrabben
JóongKinderen
JùngskeJongetje
JùsteJoosten

K

KatteknijperKnijpkat (zaklamp met ingebouwde dynamo)
KazerneRijtjeswoning
KelderzeugPissebed
KerkhoflaantjeHovenierstraat
Kiek!Kijk!
KientjeKind
KiepKip
KiepehokKippenhok
KietelsteenKiezelsteen
KisjesmennekeOnverzorgd persoon
KìskeKeesje
KittelKetel
Klèèn mènnekeKlein jongetje / mannetje
Klèts vùr de kontPak slaag
KloekKip, broedse
KlòtvegerSukkel
KnaalKanaal
KnalpijpUitlaatpijp
KniejesKnieën
KniepZakmes
KnijnKonijn
Knilles de post en KòskeCornelis van Teeffelen en Koosje Thomassen
KoeiKoe
KoeieflaterKoeienpoep
KopHoofd
Krèk!Juist! / Zojuist
KroenekraneKraanvogels
Kroezel / RibesKruisbes
KúkskeKoekje
KúlderWulp, kluut of tureluur (vogel)
Kùmke theeKopje thee
KùntjeKontje
Kùpke / Bakske koffieKopje koffie
Kùpke / BùllekeKinderhoofdje
Kús / VèrkeVarken
KwikkeWegen

L

LèkkeLikken
LèmkeLampje
LèstLaatst
LiegbòksLeugenaar
LillekerdGemenerik
LillikLelijk
LinksepootLinkshandig iemand
LippelLepel
LippelkeLepeltje
LocieHorloge
LòdsLoods
Lulfiep / Zwetser / ZevertinusFantast

M

M'n eigeMezelf
MaggeMogen
MeeMeteen
MènnekeMannetje
Mènsjesterse bòksRibfluwelen broek
MeskeMeisje
MierMuur (plant)
MierTuinwolfsmelk (plant)
MiezeleMotregenen
MikkeRichten
Minde ge dèDenk je dat
MoanMaan
MoeieBemoeien
MoerModder
MoppeOntlasten
MoppePoepen
MotuilNachtvlinder
Moe

N

Net inter èsZoals
Niemes / NiemndNiemand
NoavenantNaar evenredigheid

O

OesterZwanemossel
ÒjjemAdem

O

OnjeklonjeEau de Cologne
Ouwe dingerOude dingen

P

PapkientjeKleuter
Papschool, bewaarschoolKleuterschool
PendexPendax fiets- of handkar
PèrtPaard
Pètse / SlònSlaan
PikkersBrandnetels
PilPeel
Pilpuist / PeelpuistKienhout (fossiel hout in het veen)
PismennekeKlein, zwak persoontje
Pit / LampepitGloeilamp
PitjespapRijstepap
PlàtsPlaats
PlèkkePlakken
PlèkselLijm
PliessiePolitie
PliessiesPolitie-agenten
PoalPaal
PoepenDuitse kanaalgravers ('Hannoveraanse Buben'. Vanaf 1853)
PofStof (droog zand en / of huisstof)
PompesteenSpoelbak
PstoorPastoor
Pudding / PapVla

R

RetskontPersoon die niet stil kan zitten
RiefelkeSmal reepje / stukje vlaai
RijfHark
Rijve / GrieseleHarken
Roam, deRaam, het
Rùmke, 'tRaampje
RúúreRoeren

S

SchaafloperProfiteur
SchàtseSchaatsen
SchiefelePlatte steen op water kaatsen
SchiefelsteentjePlat steentje
SchijthuiskeWC (buiten) in klein hokje
SchobSchuurtje voor landbouwwerktuigen en gereedschap
SchoefeleSchoffelen
SchònMooi
Schòn meskeKnap meisje
SchrèkeSchreeuwen
SchrèkerdSchreeuwerd
SchrùwweHuilen
SchùpSchop
SchùpSpade
SèpwòtterDropwater
SikGeit
SlaaiSla (groente)
SlibbereGlijden over ijs
SmirlapViezerik
SmirrigVies
SnévelglèskeJeneverglaasje
SnévelkeBorreltje jenever
SnévelkeGlaasje jenever
SnipperbònneSnijbonen
SnotaapBrutaal jongetje (kan ook 'n meisje zijn!)
SnúpkeSnoepje
SnùwSneeuw
SpierseUitspuwen (pruimtabak)
SpinnejagerRagebol
SprùwSpreeuw (vogel)
SpúgeSpuwen
SpùlplàtsSpeelplaats
SpuugSpeeksel
Stap (àn de knaalkant)Vlonder (aan het kanaal)
StekelvèrkeEgel
StiefeleSluipen / mank lopen
Stik ja!Uiteraard / natuurlijk
StoekCirkelvormig torentje van drogende turven
StoempeStompen
StoepTerras
Stommerik / stom jongDomoor
StònStaan
StriemelePlassen
StrikkelLummel
StroatStraat
Stroatlamp / LantaarnpoalStraatlamp
StrontMest
StronteBemesten met gierton
StrooiStro
StrooipopStrodok (onder Oud-hollandse holle dakpannen)
StúlekeStoeltje
SùntJammer

T

TáándTanden
TèsZak (in kledingstuk)
Toen netZojuist
Tomme!Potverdorie!
Tomme!Verdorie!
TrèneTrainen
TurftrapperGrote schoenmaat
TurftrappersGrote voeten

U

UitscheijeOphouden / stoppen
ÙmdèOmdat
ÙmknikkereOmvallen
ÙninsIneens
Úrst / IrstEerst
ÙwègWeg / Er vandaan

V

Van heurVan haar
Van hùmVan hem
VellingVelg
VerdùtstVerward / verstrooid
VerfroemeleKreuken
VèrkskeVarkentje
VerschieteSchrikken
VeugelkeVogeltje
VisgèrtVishengel
VnooreVan Horen
VntiffeleVan Teeffelen
VrachtrijerVrachtwagenchauffeur
VùrdeurVoordeur
VùrkVork
VùrlichtKoplamp
VúrtVervuurt

W

WaspinWasknijper
WazelOnzin
WeindWind
Weit wegVer weg
Weiter / WeierVerder
WiekZijkanaal / Wijk
Witsel / FloebaWitkalk
WoageDurven
WoarWaar
Woarhin / woarhinneWaarheen
Woarùm / WoarvùrWaarom
WoarvùrWaarvoor
Wòtter / WatterWater

Z

ZaalFietszadel
ZaalZadel
ZaddoekZakdoek
ZánikeZeuren
ZatGenoeg
Zeikpomp / KattekopHand-gierpomp
ZeikregenMotregen
ZoeiAfvoerslootje voor vuil water
ZogZeug
ZòwàOngeveer
ZúkeZoeken
ZùrgeZorgen
Zuster CristoofraZuster Christophora
Zuster GraddusZuster Gerardus
Zuster SteefnàZuster Stephana
ZútjesZachtjes
ZwembòksZwembroek

5 opmerkingen

  1. Deze dialectwoorden en uitspraken werden (of worden nog steeds) gebruikt in Helenaveen. Afhankelijk van 'wie dè ge d'r inne bent' of in welk deel van Helenaveen je woont kan de weergegeven uitspraak soms iets afwijken. Veel woorden en uitspraken zijn niet specifiek voor Helenaveen. Door het vele en typische gebruik van de Oost-Brabantse dialectwoorden, zijn deze eveneens opgenomen in de lijst.
    De eerste bewoners van 'Het Helena-Veen' komen - i.v.m. de turfgraverij, de tabaksteelt en de land- en tuinbouw - o.a. uit Brabant, Duitsland, Drenthe, Groningen, Gelderland, Friesland, Utrecht en Noord-Holland.
  2. Deze uitgebreide en aangevulde woordenlijst wordt ook opgenomen in het boek dat t.z.t. volgt na 'Helenaveen van Boven tot Koningslaan 1852 - 1900' van André Vervuurt.
    Info; mail naar André via: av.someren@kpnmail.nl
  3. In de jaren '60 van de vorige eeuw heeft Helenaveen reeds 'hangjongeren'. Zij hebben hun stek onder de dikke esdoornboom op het 'Kerkpleintje' nabij de zitbank tegenover Hotel Café 'In d'Ouwe Peel' (Peters) bij het oorlogsmonument. 'Nozems' worden ze genoemd. 'Nozem' staat voor: 'Nederlands Onderdaan Zonder Enig Moraal'.
  4. In het boekje 'In... en uit de turf getrokken' (2001) van auteur André Vervuurt treft u eveneens de Helenaveense woordenlijst aan. Bekijk ook de website van André Vervuurt: www.andre-vervuurt.nl
  5. Meester Theelen, hoofd der Openbare Lagere School te Helenaveen
    schrijft op 13 maart 1942 aan het Meertensinstituut:

    L.S.,
    Helenaveen is een veenkolonie, die is ontstaan in 't laatste kwart der vorig eeuw.
    Sindsdien is 't geworden een tuinderscentrum met enkele boerderijen, bevolkt met vogels van verschillende pluimage uit zowat alle provincies. Uitteraard hoort men er tongval van her en der, ofschoon er zich langzaamaan een dialect uit gaat ontwikkelen, misschien wel door den omgang van de kinderen onder elkaar.
    Oude gebouwen zijn er niet, omdat de Peel er vóór ± 75 jaren onbewoond was.
    Ondergetekende meent dan ook goed te doen om de formulieren oningevuld terug te zenden.

    Hoogachtend,
    L.H.H. Theelen
    Hoofd O.L. School
    Helenaveen

    Bron: www.theelen.info