“Un guidon”, da’s Frans, joeng, “ne” giedõ, da’s Essels! | Zeg het toch in het Hasselts |
Aafblèèven of tréûn | Houwen is trouwen |
As m'n tant kloeëten ha dan war et minne noeënk | Als dit, als dat..... |
As Slimmeke doeët is krig dzjéje ze jeske | Je bent niet al te snugger |
Dieë goenk vrieger rond bè tappèète | Hij was vroeger leurder |
Dieë liek bè miech ènne beuveste lââj | Dat is mijn favoriet |
Doet het schaap toeu | Doe de kast dicht |
een ferm poei | een begeerlijke vrouw |
eh bietje van het speetje hebbe | wat van de spuit hebben |
én perdél loaten | in de steek laten |
heje ziet op d' (h) èske | hij zit op het WC |
het benaad krege | het benauwd krijgen |
Hieë zeûp de baan vanne ton aaf | Hij drinkt als een tempelier |
ich zal oech bedieme eever our lanke vitse | straks krijg je slaag van me |
iech bèn riepe snèije | ik ga ervan door |
kèmp mich men oar!! | kam mij mijn haar! |
nen ossentoeweter | een ossentoeter (toeterde Hasseltse vetossen tesamen) |
noa dahl goan | naar beneden gaan |
te goei villo jage | goed fietsen |
wa jieng heb iech | welke kinderen heb ik |
(a) strant | stout |
(a) stranterik | stouterik |
(h) an | handen |
(h) and | hand |
(h) ering | haring |
(h) imme | hemd |
(h) on | honden |
(h) ond | hond |
(h) onne | gunnen |
veering | voorschoot |
' t schaap | de kast |
A |
aa | aha |
aa frahëndjel | oude vrouw |
aa vlah'ej | oude vrouw |
aaattepeeke vlèmme èn oewer gaât! | oud manneke, graten in uw achterste! (scheldliet op gebrekkig lopende oude man) |
aad jienk | oud kind |
aae pee | oude man |
aafbejze | afbiezen |
aafbiëre | afboorden |
aafblaeve | afblijven |
aafdaak | overdekking |
aafdènge | afbieden |
aafdraan | afdraaien |
aafdriege | afdrogen |
aaffriëte | afvreten |
aafgank | afgang |
aafgegieve | afgeleverd |
aafgèspe | afrossen |
aafhaage | afhouden |
aafkappe | afhakken |
aafkeume | afkomen |
aafkiele | afkoelen |
aafkorte | inkorten |
aaflaeze | afluizen |
aafloepe | aflopen |
aafpitse | afknijpen |
aafronne | afronden |
aafscheed | afscheid |
aafstèbbe | afstoffen |
aafsteuke | afstoken |
aaftrieggele | aftroggelen |
aafwas | afwas |
aafzoône | afromen |
aajkes doeën | aaien |
aaks | aks |
aandoeën | aankleden |
aandouën | aandoen |
aandouën | aantrekken |
aaner | ander |
aanvèld | aambeeld |
aapeneetsjes | pindanootjes |
aart | erwt |
aarte | erwten |
aas (kaartterm) ; vèsbroeëd (vissen) | aas |
abrekeues | abrikoos |
ach | acht |
achterjèèr | achterstal |
achterkeeke | bijkeuken |
achternoa | achteraf |
activvetaet | activiteit |
aer | air |
affare | affaire |
akkerdjie, akkerdjis | sakkergodalmachtig |
akkere | ploegen |
akses | aandelen |
akses | relaties |
allek | gans, geheel, gaaf (niet gebroken) |
allewèèl | tegenwoordig |
annien | aaneen |
annienfokkadere | aaneenflansen |
annonske | advertentie |
anteege keume | tegemoet komen |
antwaore | antwoorden |
aoved | avond |
aovedkos | avondeten |
aoveskos | avondeten |
apaart | apart |
aprilvès | aprilgrap |
aptiek | apotheek |
as | als |
avvekoat | advokaat |
B |
baak | pit |
baaktand | maaltand |
baan | banden |
babbelut | babbelaar |
bae | bij |
bak | achterspeler |
balaen | balein |
balkèng | baldakijn |
balkong | balkon |
ballek; petrèl | balk |
bedieëme | straks, zometeen |
bedieme | binnenkort |
bedieme | dadelijk |
bediême | seffens |
bedraag | bedrag |
beekebiêm | beukenbomen |
bega:je | bevuilen |
begaâje | bemorsen |
beiek | boek |
béjzap | meikever |
bekans | bijna |
bèkkem | bukking |
bêkker | bakker |
belong | ballon |
benkelek | akelig |
bènne | binnen |
berrevuts | blootvoets |
bessem | bezem |
bètien | samen |
betong | beton |
beu | boterham |
beueter | boter |
beuve | boven |
bezas | buideltas |
biêm | bomen (zn) |
bienkes | boontjes |
bimke | boompje |
bleu toêt | blauwe toeter |
bleue stiên | arduin |
bloan | merel |
boechesekoek | pannekoek |
boeën | boon |
boeëne | bonen |
boek | buik |
boêm | boom |
boenger | boomgaard |
boewenke | caramel |
bos- ieltje | meiklokje |
bossel | borstel |
bot | laars |
boy | veldwachter |
breuëts | waarzegster |
brieë | broeden |
briêjer | broer |
briejer | broers |
brier | broden |
brifke | bankbiljet |
brik | baksteen |
brikkelen | schommelen op twee poten van een stoel |
brisselt | Brussel |
broembejer | braambes |
broenken | koppig verongelijkt zitten zwijgen |
broy | kuit (aan onderbeen) |
C |
combneson | onderjurk |
crèèmfrèsj | room |
cressant | vrijer |
D |
d' achterstevéér | achterstevoren |
daak | dak |
daalzette | neerzetten |
daare, daar, dos, gedos | durven, durf, durfde, gedurfd |
dam | dame |
daps | daas |
debbereer | stotteraar |
deegenejt | deugniet |
deêr, deer | deur, deuren |
dempig | aamborstig |
derm | darmen |
derrem | darm |
deû | dauw |
deu (zeer lang) | duw |
deu! (kort) | duw! |
deuën | duwen |
deupjèske | mantelpak |
dillegéé | afgevaardigde |
djig | je |
djoe | jij |
dobbèè | daarbij |
doempe | dampen |
drèë pakke | bocht nemen |
drèpke | borrel (glasje) |
dzalouës | jaloers |
dzalouëzerik | jaloers persoon |
dzis | adieu |
dzjat kàffe | kopje koffie |
dzjeeë; dzjeejlies | gij |
dzjéje | je |
dzjéje | jij |
E |
e groeët lewaat | lawaaimaker |
ech | echt |
echel | bloedzuiger |
ee | ei |
eeêk (zeer lang) | eik (boom) |
eegenèr | eigenaar |
eek (half lang) (vgl. met eik.eikenbomen) | azijn |
eek (kort) | eiken (bomen) |
eeke | ijken |
èèl | ijl |
èèl | uil |
E |
een baak | een pit |
èèr | uier |
E |
eer (zeer lang) | eieren |
èès | ijs |
E |
eever toer | afwisselend |
èèzer | ijzer |
E |
ejder | ieder |
ejmand | iemand |
ejt | iets |
ejver | ijver |
èn | einde |
èn | in |
èn ' t lank | avondkledij |
E |
en hiet verke | bronstig varken |
èn perdél loate | achterlaten |
ènk | inkt |
E |
enslevreuke, eslevreubieske | onzenlievenheersbeestje |
êntije | meerdere |
E |
erm | armen |
errem | arm |
erremoej | armoede |
eueldzefant | olifant |
eueldzje | olie |
eûëtdoên | uitkleden |
ever | over |
everweeëg, rut | overweg |
èzereweejeg (lang) | spoorweg |
èzerwejeg (kort) | spoorwegen |
F |
famieldzje | familie |
fasaad | voorgevel |
fleeres | pleuritis |
fleet | fluit |
fœuter | vilt |
fra | rem |
G |
gaâr | gulp (van broek) |
gaon, iech gaon, djeeë gut, hae giê, goenk, gegaon | gaan, ik ga, jij gaat, hij gaat, ging, gegaan |
garson | ober |
gèldrop, klierkas | kleerkast |
Geuwetske | Godsheide (verkerkelijkt Godscheid) |
gjaan | gaarne |
gjaân | graag |
goan | gaan |
goenzigoaved | woensdagavond |
graâf | graf |
graaf (kort) | graaf (zn) |
graâf (zeer lang) | graaf (ww) |
grèis broewed | bruin brood |
greuf | korst (genezen wonde) |
grip | griep |
gritsel | hark |
groadsel | raadsel |
groaje | raden |
groewete kèrek | kathedraal |
H |
haan | handen |
haog | haag |
haok | haak |
haôr | haar (zn) |
haor | haren (zn) |
heêr | haar (bez.vnw) |
hello | hoi |
henneu | ekster |
hênsje; washênsje | handje washandje |
hèt | heeft |
heuvreu | windhoos |
hië èt e stèk èn z'n viêt | hij heeft een stuk in zijn voeten |
hied | hoofd |
hiêr | heer |
hoeg veske | naaldhak |
hoep | ambetant mens |
I |
ich | IK |
iech staon ni bè diê jas | Die jas staat mij niet |
ief | eeuw |
iêgel | egel |
iejer | eer |
iëmer | emmer |
iënd | eend |
iëpke | aapje |
ierleke | eerlijke |
ins | eens |
J |
jaard | aarde |
jaasbeer | aardbei |
jappel, ne petat | aardappel |
jèngske | uitje, ajuintje |
jeske | jasje |
jieng (zn) | jongen (zn) |
jienk (zn) | jong (zn) |
joa | ja |
joaër | jaar |
joamer | jammer |
joengen (ww) | jongen (ww) |
joenk | jong |
jœuën | ui |
K |
ka | keien |
kaa | kou |
kaaa | kei |
kaberdoesch | appelflap |
kaberdoesch, bordiêl | bordeel |
kadeu | geschenk |
kahsekake | jasje (gebreid) |
Kalder | Kelder |
kallen | praten |
kamp | kam |
kampernoewele | weidechampignons |
kant | oever |
kas | kaars |
kaskorslee | korset |
kebas | knikker |
kebaste | knikkeren |
kedebber | dabber |
kèè | koeien |
keersje | koordje |
kees | verkiezing |
kejes | kaas |
kejieng | kwajongens |
kejoeng | kwajongen |
kem | kammen (zn) |
kèmme | kammen (ww) |
kempke | kammetje |
kempzoad | hennepzaad |
kèndsch | kind |
kenger jieng | welke kinderen heb ik |
kenig | koning |
kenigin | koningin |
kermêl | caramel |
kernis | kroonlijst |
kernoeffel | anjer |
kerp | karpers |
kerrep | karper |
kertong | karton |
kerwatch | zweep |
keske | kaarsje |
kèsse, kèsses | kussen, kussens (zn) |
ketœ ën | katoen |
keuël | kolen (brandstof) |
keuk | kokin |
keum (iech ) | kom (ik ) |
keuper | koper |
keuwel | kool (mineraal) |
keuwet | gat (zitvlak) |
kezem | weekloon (van een arbeider) |
kiek œwet oewer keet! | kijk uit uw ogen! |
kiêl | kolen (groenten) |
kimb | komt |
Kja:s | Kers |
Kja.ling | tweeling |
kjaân van en kjaâs | pit van een kers |
kjahl | kerel |
kjahs | kers |
kjalebal | qui a la bal (kinderspel) |
kjosmes | kerstmis |
klak | pet |
klappen | praten |
klavètte | aaneenklinken |
kleddere | klimmen |
klekske | petje |
kletskop | kaalkop |
Kleuntje | Bergruimte onder de trap |
klissapstek | zoethout |
klitse, kabbaste, marmel | knikkers |
klot | aarde (grond) |
knè | knieën |
knèè | knie |
kneek | knoken |
kniêp | knopen (zn) |
knoêp | knoop |
koêdele ènne loch | avondrood |
kϑt | kuit (van vis) |
koeëteredraod | gaas |
koekerêl | draaitol |
koem! | kom! |
koemkoemer | komkommer |
koemp (zn) | kom (zn) |
koewel | kool (groente) |
koewet | gat |
koffrefor | kluis |
koh~me | kamen |
kompot | appelmoes |
kooëd | koorden |
kooërd | koord |
kors | koorts |
kos | korst (brood) |
Kotshove | Kortessem |
kotshöve | Kortessem |
krav vat | das (kledingstuk) |
krèèmke | ijsje |
krehsere | vrijen (een lief hebben) |
krèk, dohdjus | daarnet |
krϑdkoek | pannenkoek met paardenbloembladeren |
kroem zin hèbbe | slecht gezind zijn |
kroewezel | stekelbes |
kroschtere | haken (ww) |
kwaakvos | kikker |
kwaam | kwam |
L |
laam | lam (bn) |
lammenteëre | klagen |
lange | geven |
lanke | lijf |
lee zwiêt ès gœu geriêt | lui zweet is gauw gereed |
lee, lè | lui |
leezoad | lijnzaad |
lèjerik | luierik |
lekken | likken |
lèkken | slagen (ww) |
lekstek | lolly |
lengs | naast |
lengs iën | naast elkaar |
lepke | washandje |
lewaat | lawaai |
lief ambetant ding | hoepeke |
loe | oogmasker |
loemer, geloemerte | schaduw |
loemp | lomp |
M |
ma | maar |
ma'slat | zakdoek |
Maa haa braa kaa | Ma had het erg koud |
maa, mow | ma |
maa~n | mand |
maaag | maagd |
maal | broekzak |
maan | maaien |
maan | manden |
Machochel | onverzorgde vrouw |
mah | maar |
mah jah!!! mah jekkes! | maar neen! |
mah joah! | maar ja! |
majoo | badpak |
makkedam | asfalt |
mallesdoek, malslat | zakdoek |
mallet | boekentas |
mateere | etter |
matris | baarmoeder |
mee | mei |
meeejeg | maagden |
meester spellen | meester sult |
mejeg van ' n kœu | magen van een koe |
mekaander | elkaar |
mele | molen |
mèlekboewer | melkboer |
mèrref | gaar |
meschét | beschuit |
mestesch | snor |
mettekeu | ooi |
meû | mouw |
meuge | mogen |
meuhwesplaht | spatbord |
Meuweserk | Sint Lambrechts Herk |
miê | mee |
miech | moe |
miermet, hoamzeek, mierzeek | mier |
mjaart | maart |
moaënd | maand |
moaindaag | maandag |
moan | maan |
moat | maat |
moe, mouw | waar |
moejjer | moeder |
moem | neuskeutel |
moembakkes | masker |
moind | maand |
molder | molenaar |
mujjer | moeders |
N |
naaks | naakt |
naan | naaien |
nach | nacht |
naf | benzine |
naflamp | afbrandlamp |
najos | naaister |
nak | nek |
ne (man) ' n (vr.) e (onz.) nen (voor klinker) | een |
ne goeie schaar doên | een voordeel halen |
ne moat | een vriend |
neet | noten (vruchten) |
nejgelkes | seringen |
neubele | edelman |
neuët | noot (muziek) |
neuwet | noot (vrucht) |
neuwet | noten (muziek) |
no | naar |
noa | na |
noaape | naäpen |
noaild | naald |
noaspèèt | naberouw |
nœujoar | niewjaar |
nondedjieke, strikske | vlinderdas |
O |
oar | aar |
oar | ader |
oarij | vreemd |
oasem | adem |
oech, oechlies | u |
oer | jouw |
oeren draa pakke | de bocht om gaan |
oewerwèrm | oorwormen |
oewerwèrrem | oorworm |
œwet sleeren | uitglijden |
œwët spikkeleere | uitzoeken (nadenken) |
œwët zieken | uitzoeken |
O |
okteuber | oktober |
olèèsel | oliesel |
ollandse | nederlandse |
onder d'errem | oksel |
onderzik | onderzoek |
onnerallef | anderhalf |
onnèttig | vuil, vies |
op zik | op zoek |
opnemdoêk | dweil |
opsollefere | aansmeren |
orleuege | uurwerk |
orleuegemaker | juwelier |
ossele | hersenen |
P |
paa | pa |
Parapliej | Regenscherm |
parrek | babybox |
pateeke | gebak |
pelis | politieagent |
pelisse | politie |
pèlmèl | famielielijst |
perdong | pardon |
pèsjebaak | perzikpit |
petrol | petroleum |
pettat | aardappel |
piepelier | vlinder |
piering | regenworm |
pipke | popje |
pisbloem | paardenbloemmen |
pispètsjes | haagwinde |
pitsliech | zaklamp |
pjaaard (langgerekt), juu | paard |
pjaard (kort) | paarden |
pjahl | parel |
pjeedje, poeike, juuke | paardje |
plabandschaaf | bandschaaf |
plasderm | wapenplein |
plastikke | plastic |
plimpe | wimpers |
plœum | veer (van vogel) |
poal | paal |
poeën | kus |
poeëne | kussen (ww) |
poewes | poes |
pordrapéu | vaandeldrager |
prèmpke | pruimpje |
prezong, gevang | gevangenis |
prœum | pruim |
pujjer | poeder |
pute | poten |
puüt | poot |
Q |
Quakerpap | havermoutpap |
R |
raad | rad |
raâd | wiel, rad |
radèès | radijs |
raher | wielen, raderen |
ramp | laadperron |
rebarreber | rabarber |
reddelberg | glijbaan |
reegraas | raaigras |
reiëre | bibberen |
rèk | rug |
rel | rail |
rèng | ringen |
rènk | ring |
rep | eelt |
reringen | regenen |
restel | hakbijl |
rie:pe snij:n | verdwijnen |
riëfelke | rafel |
riezing | ruzie |
road | raad |
roap | raap |
roeëj beerke | aalbes |
roeëter | gaai |
rut | spoorbaan |
S |
sandriejee | asbak |
sangel | deken |
satèèn | satijn |
savvelet | oorvijg |
schaan | schande |
schaap | schap |
schaar | scharrel |
schaare | scharen (ww) |
schaarkiekske | nakomertje |
Schalèè. | Koer |
schallèè | achterplaats |
scheejep | schapen (zn) |
scheep poepjee | paardenmolen |
scheepke | kermismolen |
scheer | scheur |
scheer (zeer kort) | scharen (zn) |
SCHEERESLIEP | SCHARENSLIJPER |
schejer | schaar |
schèl | schil |
schèle | schuilen |
scheu | schouw |
scheuël | scholen |
scheuër | schouders |
scheuëtelwah' ter | vaatwater |
scheuwel | school |
scheuwer | schouder |
schiejer | schuur |
schoap | schaap |
schoapen | schapen (ww) |
schok | schommel |
schriekscheet | bangerik |
schroemp; schroenk | wasbord |
schrol | andijvie |
sekosj | handtas |
sentja | beha |
sirkel | zurkel |
sjarabang | janplezier |
sjiek | kauwgum |
sjiekerèèslaad | paardenbloemsla |
sjoeg | brrr (bij koude) |
slaag, heu~ | slag |
Slech karaktaar moe je doa loêp | Je hebt een slecht karakter |
sleejeg | slagen (zn) |
sleejer | glijbaan (op ijs) |
slek | slak |
slivvenierke | crusifix |
smaat | smout |
smaatsliëgerèè | olieslagerij |
smatebol | oliebol |
sniekelmes | haalmes |
snœu | sneeuw |
sœuës | saus |
stèpvod | stofdoek |
steuf | kachel |
steuven | stoven |
stiechele | ruziën |
stieëlman | vakman |
stieke (kliere) | naaien (kledij) |
stiekmesjin | naaimachine |
stimpke | piemeltje |
stoem | stom |
stoêm | stoom |
stoemp | stampot |
strang | vast |
strank | rug |
streuwet | strot |
strieke | breien |
striep | streep |
strikske, nondedjieke | srtrikje |
stroêp | siroop |
T |
t' schelèi | buitenkoer |
taam | tam |
taan | tanden |
tappeseerpepier | behang |
te goei | goed |
tèër | aarding |
teleergank | teloorgang |
terlengs | ernaast |
terref | tarwe |
têt | borst |
têtte | borsten |
tetteleer | treuzelaar |
tettelen | treuzelen |
teû | toe |
teûbaaat | broodbeleg |
teûspél | veiligheidsspeld |
thœës, toêweres, theeres, thunnes, tezaenes | thuis |
tiëg | taai |
tiengske | tongetje |
toebak | tabak |
toêj | feeks |
toeng | tong |
traats | taats |
trèg | terug |
trontienèt | autoped |
tsiepotteeren | prutsen |
V |
vaâ (kort) | vouwen (zn) |
vaâ (lang) | vouw |
vahër | vader |
vahr | vaders |
vahre | rijden |
vanalderléé | allerlei |
Vaneges! | Inderdaad, uiteraard, zeker! |
vanins | vanzelf |
vas | hiel |
veegel | vogels |
veej, veejlies | wij |
veer | veer (boot) |
veering | voorschoot |
vejerzitter | voorzitter |
vel | huid |
vènk | vink |
vènner | vinder |
verenneweren | verwaarlozen |
verkèt, vè~rek (lang) | vork |
verkètte, vèrek (kort) | vorken |
verkrienkelen | verkreuken |
verneke | foppen |
verreus | pullover |
vèske | hieltje |
veuër | voor (zn) |
veugel | vogel |
veugele | vogelen (ww) |
veûwelkaar | vuilnisdienst |
vieêg oech | gedraag u |
viering | schort; voorschort |
viet | voeten |
villo jage | fietsen |
Vinsterléér | Zeemvel |
vjaarig | gereed |
vjaars | vaars |
vjaas | vaars |
vlah'ej | taart |
vlèm | graat (van vis) |
vœ! | vouw! |
vϑ | vouwen (ww) |
voertgestooke | opgeborgen |
voewet | voet |
vree | vrede |
vreu | vrouw |
vreuëlie | vrouwen |
vur | voor (aan) |
vurbèkeumer | passant |
vurda | omdat |
vurwá; mouveer; moeveer | waarom |
W |
waan | waaien |
wabbe | halve gare |
wableif | wablief |
wach | wacht |
wachte | wachten |
wah er | waar (in de winkel) |
wat | ik verveel mij |
wè | hoe |
wè veel | hoeveel |
wéé | weide |
wee ig | weg (zn) |
weeg | weg |
wééplot | weipaal |
weerliechte | werrem |
wèisvreu | vroedvrouw |
werrem | warm |
weustherck | herk de stad |
wield vèrreke, kalderzeug. | pissebed |
wielle kestaândjele boêm | holijaip |
wiemelen | zittend of liggend rusteloos heen en weer bewegen |
wjaard | waard |
wjaarde | waarde |
woag | weegschaal |
woh er, echwoh er | waar, echtwaar |
wos, secéjs | worst |
Z |
zaâl | zadel |
zaan | zaaien |
zaât | zout |
zae | zij |
zaôd | zaad |
zebbere | zabberen |
zeeëge | zagen |
zèèster | zuster |
zèl | dorpel (bij voordeur) |
zèster | zusters |
Zeuneve | Zonhoven |
zeunneve | zonhoven |
zeûpe | jullie |
ziëg | zaag |
ziêp | zeep |
ziêt | zoet |
ziêverlepke | slabbetje |
zin | zijn |
zoad | zaden |
zoenk; dèl | inzinking |
zohn | vel op de melk |
zwaâs | zwoerd |
zwelver | zwaluw |
zwiêt | zweet |