Als dit, als dat..... | As m'n tant kloeëten ha dan war et minne noeënk |
Dat is mijn favoriet | Dieë liek bè miech ènne beuveste lââj |
Doe de kast dicht | Doet het schaap toeu |
een begeerlijke vrouw | een ferm poei |
een ossentoeter (toeterde Hasseltse vetossen tesamen) | nen ossentoeweter |
goed fietsen | te goei villo jage |
het benauwd krijgen | het benaad krege |
Hij drinkt als een tempelier | Hieë zeûp de baan vanne ton aaf |
Hij was vroeger leurder | Dieë goenk vrieger rond bè tappèète |
hij zit op het WC | heje ziet op d' (h) èske |
Houwen is trouwen | Aafblèèven of tréûn |
ik ga ervan door | iech bèn riepe snèije |
in de steek laten | én perdél loaten |
Je bent niet al te snugger | As Slimmeke doeët is krig dzjéje ze jeske |
kam mij mijn haar! | kèmp mich men oar!! |
naar beneden gaan | noa dahl goan |
straks krijg je slaag van me | ich zal oech bedieme eever our lanke vitse |
wat van de spuit hebben | eh bietje van het speetje hebbe |
welke kinderen heb ik | wa jieng heb iech |
Zeg het toch in het Hasselts | “Un guidon”, da’s Frans, joeng, “ne” giedõ, da’s Essels! |
A |
aaien | aajkes doeën |
aalbes | roeëj beerke |
aambeeld | aanvèld |
aamborstig | dempig |
aandelen | akses |
aandoen | aandouën |
aaneen | annien |
aaneenflansen | annienfokkadere |
aaneenklinken | klavètte |
aankleden | aandoeën |
aansmeren | opsollefere |
aantrekken | aandouën |
aapje | iëpke |
aar | oar |
aardappel | jappel, ne petat |
aardappel | pettat |
aardbei | jaasbeer |
aarde | jaard |
aarde (grond) | klot |
aarding | tèër |
aas | aas (kaartterm) ; vèsbroeëd (vissen) |
abrikoos | abrekeues |
acht | ach |
achteraf | achternoa |
achterlaten | èn perdél loate |
achterplaats | schallèè |
achterspeler | bak |
achterstal | achterjèèr |
achterstevoren | d' achterstevéér |
activiteit | activvetaet |
adem | oasem |
ader | oar |
adieu | dzis |
advertentie | annonske |
advokaat | avvekoat |
afbieden | aafdènge |
afbiezen | aafbejze |
afblijven | aafblaeve |
afboorden | aafbiëre |
afbrandlamp | naflamp |
afdraaien | aafdraan |
afdrogen | aafdriege |
affaire | affare |
afgang | aafgank |
afgeleverd | aafgegieve |
afgevaardigde | dillegéé |
afhakken | aafkappe |
afhouden | aafhaage |
afknijpen | aafpitse |
afkoelen | aafkiele |
afkomen | aafkeume |
aflopen | aafloepe |
afluizen | aaflaeze |
afromen | aafzoône |
afronden | aafronne |
afrossen | aafgèspe |
afscheid | aafscheed |
afstoffen | aafstèbbe |
afstoken | aafsteuke |
aftroggelen | aaftrieggele |
afvreten | aaffriëte |
afwas | aafwas |
afwisselend | eever toer |
aha | aa |
air | aer |
akelig | benkelek |
aks | aaks |
allerlei | vanalderléé |
als | as |
ambetant mens | hoep |
ander | aaner |
anderhalf | onnerallef |
andijvie | schrol |
anjer | kernoeffel |
antwoorden | antwaore |
apart | apaart |
apotheek | aptiek |
appelflap | kaberdoesch |
appelmoes | kompot |
aprilgrap | aprilvès |
arduin | bleue stiên |
arm | errem |
armen | erm |
armoede | erremoej |
asbak | sandriejee |
asfalt | makkedam |
autoped | trontienèt |
avond | aoved |
avondeten | aovedkos |
avondeten | aoveskos |
avondkledij | èn ' t lank |
avondrood | koêdele ènne loch |
azijn | eek (half lang) (vgl. met eik.eikenbomen) |
B |
baarmoeder | matris |
babbelaar | babbelut |
babybox | parrek |
badpak | majoo |
bakker | bêkker |
baksteen | brik |
baldakijn | balkèng |
balein | balaen |
balk | ballek; petrèl |
balkon | balkong |
ballon | belong |
banden | baan |
bandschaaf | plabandschaaf |
bangerik | schriekscheet |
bankbiljet | brifke |
bedrag | bedraag |
beha | sentja |
behang | tappeseerpepier |
bemorsen | begaâje |
benzine | naf |
Bergruimte onder de trap | Kleuntje |
beschuit | meschét |
beton | betong |
beukenbomen | beekebiêm |
bevuilen | bega:je |
bezem | bessem |
bibberen | reiëre |
bij | bae |
bijkeuken | achterkeeke |
bijna | bekans |
binnen | bènne |
binnenkort | bedieme |
blauwe toeter | bleu toêt |
bloedzuiger | echel |
blootvoets | berrevuts |
bocht nemen | drèë pakke |
boek | beiek |
boekentas | mallet |
bomen (zn) | biêm |
bonen | boeëne |
boom | boêm |
boomgaard | boenger |
boompje | bimke |
boon | boeën |
boontjes | bienkes |
bordeel | kaberdoesch, bordiêl |
borrel (glasje) | drèpke |
borst | têt |
borstel | bossel |
borsten | têtte |
boter | beueter |
boterham | beu |
boven | beuve |
braambes | broembejer |
breien | strieke |
broden | brier |
broeden | brieë |
broekzak | maal |
broer | briêjer |
broers | briejer |
bronstig varken | en hiet verke |
broodbeleg | teûbaaat |
brrr (bij koude) | sjoeg |
bruin brood | grèis broewed |
Brussel | brisselt |
buideltas | bezas |
buik | boek |
buitenkoer | t' schelèi |
bukking | bèkkem |
C |
caramel | boewenke |
caramel | kermêl |
crusifix | slivvenierke |
D |
daarbij | dobbèè |
daarnet | krèk, dohdjus |
daas | daps |
dabber | kedebber |
dadelijk | bedieme |
dak | daak |
dame | dam |
dampen | doempe |
darm | derrem |
darmen | derm |
das (kledingstuk) | krav vat |
dauw | deû |
de bocht om gaan | oeren draa pakke |
de kast | ' t schaap |
deken | sangel |
deugniet | deegenejt |
deur, deuren | deêr, deer |
Die jas staat mij niet | iech staon ni bè diê jas |
dorpel (bij voordeur) | zèl |
draaitol | koekerêl |
durven, durf, durfde, gedurfd | daare, daar, dos, gedos |
duw | deu (zeer lang) |
duw! | deu! (kort) |
duwen | deuën |
dweil | opnemdoêk |
E |
echt | ech |
edelman | neubele |
eelt | rep |
een | ne (man) ' n (vr.) e (onz.) nen (voor klinker) |
een pit | een baak |
een voordeel halen | ne goeie schaar doên |
een vriend | ne moat |
eend | iënd |
eens | ins |
eer | iejer |
eerlijke | ierleke |
eeuw | ief |
egel | iêgel |
ei | ee |
eieren | eer (zeer lang) |
eigenaar | eegenèr |
eik (boom) | eeêk (zeer lang) |
eiken (bomen) | eek (kort) |
einde | èn |
ekster | henneu |
elkaar | mekaander |
emmer | iëmer |
ernaast | terlengs |
erwt | aart |
erwten | aarte |
etter | mateere |
F |
famielielijst | pèlmèl |
familie | famieldzje |
feeks | toêj |
fietsen | villo jage |
fluit | fleet |
foppen | verneke |
G |
gaai | roeëter |
gaan | goan |
gaan, ik ga, jij gaat, hij gaat, ging, gegaan | gaon, iech gaon, djeeë gut, hae giê, goenk, gegaon |
gaar | mèrref |
gaarne | gjaan |
gaas | koeëteredraod |
gans, geheel, gaaf (niet gebroken) | allek |
gat | koewet |
gat (zitvlak) | keuwet |
gebak | pateeke |
gedraag u | vieêg oech |
gereed | vjaarig |
geschenk | kadeu |
gevangenis | prezong, gevang |
geven | lange |
gij | dzjeeë; dzjeejlies |
glijbaan | reddelberg |
glijbaan (op ijs) | sleejer |
Godsheide (verkerkelijkt Godscheid) | Geuwetske |
goed | te goei |
graaf (ww) | graâf (zeer lang) |
graaf (zn) | graaf (kort) |
graag | gjaân |
graat (van vis) | vlèm |
graf | graâf |
griep | grip |
gulp (van broek) | gaâr |
gunnen | (h) onne |
H |
haag | haog |
haagwinde | pispètsjes |
haak | haok |
haalmes | sniekelmes |
haar (bez.vnw) | heêr |
haar (zn) | haôr |
hakbijl | restel |
haken (ww) | kroschtere |
halve gare | wabbe |
hand | (h) and |
handen | (h) an |
handen | haan |
handje washandje | hênsje; washênsje |
handtas | sekosj |
haren (zn) | haor |
haring | (h) ering |
hark | gritsel |
havermoutpap | Quakerpap |
heeft | hèt |
heer | hiêr |
hemd | (h) imme |
hennepzaad | kempzoad |
herk de stad | weustherck |
hersenen | ossele |
hiel | vas |
hieltje | vèske |
hij heeft een stuk in zijn voeten | hië èt e stèk èn z'n viêt |
hoe | wè |
hoepeke | lief ambetant ding |
hoeveel | wè veel |
hoi | hello |
holijaip | wielle kestaândjele boêm |
hond | (h) ond |
honden | (h) on |
hoofd | hied |
huid | vel |
I |
ieder | ejder |
iemand | ejmand |
iets | ejt |
ijken | eeke |
ijl | èèl |
ijs | èès |
ijsje | krèèmke |
ijver | ejver |
ijzer | èèzer |
IK | ich |
ik verveel mij | wat |
in | èn |
Inderdaad, uiteraard, zeker! | Vaneges! |
inkorten | aafkorte |
inkt | ènk |
inzinking | zoenk; dèl |
J |
ja | joa |
jaar | joaër |
jaloers | dzalouës |
jaloers persoon | dzalouëzerik |
jammer | joamer |
janplezier | sjarabang |
jasje | jeske |
jasje (gebreid) | kahsekake |
je | djig |
je | dzjéje |
Je hebt een slecht karakter | Slech karaktaar moe je doa loêp |
jij | djoe |
jij | dzjéje |
jong | joenk |
jong (zn) | jienk (zn) |
jongen (ww) | joengen (ww) |
jongen (zn) | jieng (zn) |
jouw | oer |
jullie | zeûpe |
juwelier | orleuegemaker |
K |
kaalkop | kletskop |
kaars | kas |
kaarsje | keske |
kaas | kejes |
kachel | steuf |
kam | kamp |
kamen | koh~me |
kammen (ww) | kèmme |
kammen (zn) | kem |
kammetje | kempke |
karper | kerrep |
karpers | kerp |
karton | kertong |
kathedraal | groewete kèrek |
katoen | ketœ ën |
kauwgum | sjiek |
kei | kaaa |
keien | ka |
Kelder | Kalder |
kerel | kjahl |
kermismolen | scheepke |
Kers | Kja:s |
kers | kjahs |
kerstmis | kjosmes |
kijk uit uw ogen! | kiek œwet oewer keet! |
kikker | kwaakvos |
kind | kèndsch |
klagen | lammenteëre |
kleerkast | gèldrop, klierkas |
klimmen | kleddere |
kluis | koffrefor |
knie | knèè |
knieën | knè |
knikker | kebas |
knikkeren | kebaste |
knikkers | klitse, kabbaste, marmel |
knoken | kneek |
knoop | knoêp |
knopen (zn) | kniêp |
koeien | kèè |
Koer | Schalèè. |
kokin | keuk |
kolen (brandstof) | keuël |
kolen (groenten) | kiêl |
kom (ik ) | keum (iech ) |
kom (zn) | koemp (zn) |
kom! | koem! |
komkommer | koemkoemer |
komt | kimb |
koning | kenig |
koningin | kenigin |
kool (groente) | koewel |
kool (mineraal) | keuwel |
koord | kooërd |
koorden | kooëd |
koordje | keersje |
koorts | kors |
koper | keuper |
kopje koffie | dzjat kàffe |
koppig verongelijkt zitten zwijgen | broenken |
korset | kaskorslee |
korst (brood) | kos |
korst (genezen wonde) | greuf |
Kortessem | Kotshove |
Kortessem | kotshöve |
kou | kaa |
kroonlijst | kernis |
kuit (aan onderbeen) | broy |
kuit (van vis) | kϑt |
kus | poeën |
kussen (ww) | poeëne |
kussen, kussens (zn) | kèsse, kèsses |
kwajongen | kejoeng |
kwajongens | kejieng |
kwam | kwaam |
L |
laadperron | ramp |
laars | bot |
lam (bn) | laam |
lawaai | lewaat |
lawaaimaker | e groeët lewaat |
lijf | lanke |
lijnzaad | leezoad |
likken | lekken |
lolly | lekstek |
lomp | loemp |
lui | lee, lè |
lui zweet is gauw gereed | lee zwiêt ès gœu geriêt |
luierik | lèjerik |
M |
ma | maa, mow |
Ma had het erg koud | Maa haa braa kaa |
maagd | maaag |
maagden | meeejeg |
maaien | maan |
maaltand | baaktand |
maan | moan |
maand | moaënd |
maand | moind |
maandag | moaindaag |
maar | ma |
maar | mah |
maar ja! | mah joah! |
maar neen! | mah jah!!! mah jekkes! |
maart | mjaart |
maat | moat |
magen van een koe | mejeg van ' n kœu |
mand | maa~n |
manden | maan |
mantelpak | deupjèske |
masker | moembakkes |
mee | miê |
meerdere | êntije |
meester sult | meester spellen |
mei | mee |
meikever | béjzap |
meiklokje | bos- ieltje |
melkboer | mèlekboewer |
merel | bloan |
mier | miermet, hoamzeek, mierzeek |
moe | miech |
moeder | moejjer |
moeders | mujjer |
mogen | meuge |
molen | mele |
molenaar | molder |
mouw | meû |
N |
na | noa |
naaien | naan |
naaien (kledij) | stieke (kliere) |
naaimachine | stiekmesjin |
naaister | najos |
naakt | naaks |
naald | noaild |
naaldhak | hoeg veske |
naar | no |
naast | lengs |
naast elkaar | lengs iën |
naberouw | noaspèèt |
nacht | nach |
nakomertje | schaarkiekske |
naäpen | noaape |
nederlandse | ollandse |
neerzetten | daalzette |
nek | nak |
neuskeutel | moem |
niewjaar | nœujoar |
noot (muziek) | neuët |
noot (vrucht) | neuwet |
noten (muziek) | neuwet |
noten (vruchten) | neet |
O |
ober | garson |
oever | kant |
oksel | onder d'errem |
oktober | okteuber |
olie | eueldzje |
oliebol | smatebol |
oliesel | olèèsel |
olieslagerij | smaatsliëgerèè |
olifant | eueldzefant |
omdat | vurda |
onderjurk | combneson |
onderzoek | onderzik |
onverzorgde vrouw | Machochel |
onzenlievenheersbeestje | enslevreuke, eslevreubieske |
oogmasker | loe |
ooi | mettekeu |
oorvijg | savvelet |
oorworm | oewerwèrrem |
oorwormen | oewerwèrm |
op zoek | op zik |
opgeborgen | voertgestooke |
oud kind | aad jienk |
oud manneke, graten in uw achterste! (scheldliet op gebrekkig lopende oude man) | aaattepeeke vlèmme èn oewer gaât! |
oude man | aae pee |
oude vrouw | aa frahëndjel |
oude vrouw | aa vlah'ej |
over | ever |
overdekking | aafdaak |
overweg | everweeëg, rut |
P |
pa | paa |
paal | poal |
paard | pjaaard (langgerekt), juu |
paarden | pjaard (kort) |
paardenbloemmen | pisbloem |
paardenbloemsla | sjiekerèèslaad |
paardenmolen | scheep poepjee |
paardje | pjeedje, poeike, juuke |
pannekoek | boechesekoek |
pannenkoek met paardenbloembladeren | krϑdkoek |
pardon | perdong |
parel | pjahl |
passant | vurbèkeumer |
perzikpit | pèsjebaak |
pet | klak |
petje | klekske |
petroleum | petrol |
piemeltje | stimpke |
pindanootjes | aapeneetsjes |
pissebed | wield vèrreke, kalderzeug. |
pit | baak |
pit van een kers | kjaân van en kjaâs |
plastic | plastikke |
pleuritis | fleeres |
ploegen | akkere |
poeder | pujjer |
poes | poewes |
politie | pelisse |
politieagent | pelis |
poot | puüt |
popje | pipke |
poten | pute |
praten | kallen |
praten | klappen |
pruim | prœum |
pruimpje | prèmpke |
prutsen | tsiepotteeren |
pullover | verreus |
Q |
qui a la bal (kinderspel) | kjalebal |
R |
raad | road |
raadsel | groadsel |
raaigras | reegraas |
raap | roap |
rabarber | rebarreber |
rad | raad |
raden | groaje |
radijs | radèès |
rafel | riëfelke |
rail | rel |
regenen | reringen |
Regenscherm | Parapliej |
regenworm | piering |
relaties | akses |
rem | fra |
rijden | vahre |
ring | rènk |
ringen | rèng |
room | crèèmfrèsj |
rug | rèk |
rug | strank |
ruzie | riezing |
ruziën | stiechele |
S |
sakkergodalmachtig | akkerdjie, akkerdjis |
samen | bètien |
satijn | satèèn |
saus | sœuës |
schaap | schoap |
schaar | schejer |
schaduw | loemer, geloemerte |
schande | schaan |
schap | schaap |
schapen (ww) | schoapen |
schapen (zn) | scheejep |
scharen (ww) | schaare |
scharen (zn) | scheer (zeer kort) |
SCHARENSLIJPER | SCHEERESLIEP |
scharrel | schaar |
scheur | scheer |
schil | schèl |
scholen | scheuël |
schommel | schok |
schommelen op twee poten van een stoel | brikkelen |
school | scheuwel |
schort; voorschort | viering |
schouder | scheuwer |
schouders | scheuër |
schouw | scheu |
schuilen | schèle |
schuur | schiejer |
seffens | bediême |
seringen | nejgelkes |
Sint Lambrechts Herk | Meuweserk |
siroop | stroêp |
slabbetje | ziêverlepke |
slag | slaag, heu~ |
slagen (ww) | lèkken |
slagen (zn) | sleejeg |
slak | slek |
slecht gezind zijn | kroem zin hèbbe |
smout | smaat |
sneeuw | snœu |
snor | mestesch |
spatbord | meuhwesplaht |
spoorbaan | rut |
spoorweg | èzereweejeg (lang) |
spoorwegen | èzerwejeg (kort) |
srtrikje | strikske, nondedjieke |
stampot | stoemp |
stekelbes | kroewezel |
stofdoek | stèpvod |
stom | stoem |
stoom | stoêm |
stotteraar | debbereer |
stout | (a) strant |
stouterik | (a) stranterik |
stoven | steuven |
straks, zometeen | bedieëme |
streep | striep |
strot | streuwet |
T |
taai | tiëg |
taart | vlah'ej |
taats | traats |
tabak | toebak |
tam | taam |
tanden | taan |
tarwe | terref |
tegemoet komen | anteege keume |
tegenwoordig | allewèèl |
teloorgang | teleergank |
terug | trèg |
thuis | thœës, toêweres, theeres, thunnes, tezaenes |
toe | teû |
tong | toeng |
tongetje | tiengske |
treuzelaar | tetteleer |
treuzelen | tettelen |
tweeling | Kja.ling |
U |
u | oech, oechlies |
ui | jœuën |
uier | èèr |
uil | èèl |
uitglijden | œwet sleeren |
uitje, ajuintje | jèngske |
uitkleden | eûëtdoên |
uitzoeken | œwët zieken |
uitzoeken (nadenken) | œwët spikkeleere |
uurwerk | orleuege |
V |
vaandeldrager | pordrapéu |
vaars | vjaars |
vaars | vjaas |
vaatwater | scheuëtelwah' ter |
vader | vahër |
vaders | vahr |
vakman | stieëlman |
vanzelf | vanins |
vast | strang |
veer (boot) | veer |
veer (van vogel) | plœum |
veiligheidsspeld | teûspél |
vel op de melk | zohn |
veldwachter | boy |
verdwijnen | rie:pe snij:n |
verkiezing | kees |
verkreuken | verkrienkelen |
verwaarlozen | verenneweren |
vilt | fœuter |
vinder | vènner |
vink | vènk |
vlinder | piepelier |
vlinderdas | nondedjieke, strikske |
voet | voewet |
voeten | viet |
vogel | veugel |
vogelen (ww) | veugele |
vogels | veegel |
voor (aan) | vur |
voor (zn) | veuër |
voorgevel | fasaad |
voorschoot | veering |
voorschoot | veering |
voorzitter | vejerzitter |
vork | verkèt, vè~rek (lang) |
vorken | verkètte, vèrek (kort) |
vouw | vaâ (lang) |
vouw! | vœ! |
vouwen (ww) | vϑ |
vouwen (zn) | vaâ (kort) |
vrede | vree |
vreemd | oarij |
vrijen (een lief hebben) | krehsere |
vrijer | cressant |
vroedvrouw | wèisvreu |
vrouw | vreu |
vrouwen | vreuëlie |
vuil, vies | onnèttig |
vuilnisdienst | veûwelkaar |
W |
waaien | waan |
waar | moe, mouw |
waar (in de winkel) | wah er |
waar, echtwaar | woh er, echwoh er |
waard | wjaard |
waarde | wjaarde |
waarom | vurwá; mouveer; moeveer |
waarzegster | breuëts |
wablief | wableif |
wacht | wach |
wachten | wachte |
wapenplein | plasderm |
warm | werrem |
wasbord | schroemp; schroenk |
washandje | lepke |
weegschaal | woag |
weekloon (van een arbeider) | kezem |
weg | weeg |
weg (zn) | wee ig |
weide | wéé |
weidechampignons | kampernoewele |
weipaal | wééplot |
welke kinderen heb ik | kenger jieng |
werrem | weerliechte |
wiel, rad | raâd |
wielen, raderen | raher |
wij | veej, veejlies |
wimpers | plimpe |
windhoos | heuvreu |
woensdagavond | goenzigoaved |
worst | wos, secéjs |
Z |
zaad | zaôd |
zaag | ziëg |
zaaien | zaan |
zabberen | zebbere |
zadel | zaâl |
zaden | zoad |
zagen | zeeëge |
zakdoek | ma'slat |
zakdoek | mallesdoek, malslat |
zaklamp | pitsliech |
Zeemvel | Vinsterléér |
zeep | ziêp |
zij | zae |
zijn | zin |
zittend of liggend rusteloos heen en weer bewegen | wiemelen |
zoet | ziêt |
zoethout | klissapstek |
Zonhoven | Zeuneve |
zonhoven | zeunneve |
zout | zaât |
zurkel | sirkel |
zuster | zèèster |
zusters | zèster |
zwaluw | zwelver |
zweep | kerwatch |
zweet | zwiêt |
zwoerd | zwaâs |