Als klein jung op groetemins kakhuuskens goan, vallen ze door de bril | Te veel riskeren is ook niet goed. is niet altijd goed |
Da mèn ich! | Dat dacht ik dus ook |
dè dink ich! | dat denk ik |
de hort opgoan | uitgaan |
dè is iet van kèskeschiet | dat is iets van slechte kwaliteit |
det hem ich gekregen van ine die sliep | stelen |
doa kriegde krom zin van | slecht humeur krijgen |
Ge kunt mich den hoewgsten boem in | Dat dacht ik dus niet |
Hij kan wer ' n veir van zien hinnen bloazen | Genezen zijn |
Hij makt gin aprensie | Hij heeft geen haast |
ich ben de kloewte op / ich ben ketzu | ik ben weg |
nauw zekt mich de stoof oewt | wat gebeurt er nu (verrassing) |
tegen nen hoven kunde nie gapen | ne grote mond stoppen is moeilijk |
Tegen zoene oven kunde nie gapen | Met een bluffer is het moeilijk redetwisten |
Veul kinder is veul ier, mer halt de knuup van de klier | Veel kinderen hebben is eervol maar wel duur |
Vrulliehaan en peirdentaan meugen noeijt stilstoan. | Vrouwenhanden en paardentanden mogen nooit stilstaan |
wa ne japer | dat is heel groot |
wan pèèèrde / wan stup / houwe op die toffel | ik heb goede kaarten |
wan prenteboek / voele | ik heb slechte kaarten |
we hawe wa we wowe | we hadden alles wat we wilden hebben |
zo zoawut as un schup | heel dronken zijn |
Zoewpe as n echel | Overmatig drinken |
boewe | waar |
bumke | boompje |
teluur | bord |
wurem | worm |
50 jarigen-comitee | fieftig joarige-comiteit |
A |
allemenak | kalender |
allemoal | allemaal |
alsbeer | bosbes |
alteroaatie | geharrewar |
altiejd | altijd |
ambras | ruzie |
aoveskosst | avondmaal |
as | als |
B |
begos | begon (VT) |
beikeleir | jeneverbes |
bekans | bijna |
bekske | bakje |
beuken | wenen |
biest | eerste koemelk |
blageur | dikdoener |
blèèten | wenen |
blekken | weide omploegen |
blets | tong |
boe | waar |
boedè | waar (indien als enig woord gebruikt; |
Boenen | Bonen |
Boes | Waar is |
boessie? dossie! | waar is hij, daar is hij |
boeveur | waarom |
boewe | waar |
boewem | boom |
boks | broek |
boks mé tesse | broek met zakken |
Bokseschiejter | Bangerik |
Bonget | Bocholt (gemeente) |
bongetermèilkoek | boekweitkoek |
bonte melder | Vlaamse gaai |
broewet | brood |
brok | broedhen |
brombeer | braambes |
bruk | brokken |
buffelstoewut | hard schot |
bumke | boompje |
Böös | Bossen |
D |
danskrammeler, stupkes | pillen |
dè | dat |
de centra | spar govers |
deksel | scheil |
dèrm | flexibele buis |
diejzig | dinsdag |
dierehinneke | lieveheersbeestje |
doa | daar |
doalakker | kerkhof |
donnerig | donderdag |
doortassing | doordrinken |
doovaan | daarvan |
dorum | daarom |
drabbik | bezinksel |
droewven | druiven |
druugspel | wasknijper |
duske | doosje |
E |
echaam | trekstuk paardengetuig achter |
eierberen | aardbeien |
eird | grond |
ekstersoog | likdoorn |
èrrepel | aardappelen |
F |
Faar | Licht |
fak | ingewanden |
feeb | strootje |
fieftig joarigen-comiteit | 50 jarigen-comitee |
figgelen | knutselen |
fluitmoerke | waterketel |
fredvlieg | bromvlieg |
G |
gazet | krant |
ge | je |
gè | jij / gij |
ge miekt | Jij maakte |
gedoan | gedaan |
gelèèg | grond rondom woning |
gellie | jullie |
gellie | uw (meervoud) |
gèr | graag |
goaisloan | zuinig zijn |
goaj sloan | gade slaan |
goeien | gooien |
goewd | goed |
groewet | groot |
groewete | grote |
grommen | boos zijn |
H |
haam | trekstuk paard in hals |
haan | handen |
haddich | tot ziens |
haend | hand |
hakkestel | sikkel |
hakstel | kapmes |
Hamet | Hamont (gemeente) |
hamfel | handvol |
handlepke | washandje |
hed | heeft |
hedde gè | heb jij |
hellever | armvol |
hem | heb (stam) |
hemmen | hebben |
hennig | gemakkelijk |
hennig | redelijk (bn) |
hennig | redelijk (in de zin van bv. "redelijk moeilijk") |
hiej | hier |
hij is nie hakketuf | hij is niet min |
Hij kiekt scheil | Hij kijkt scheel |
Hij miek | Hij maakte |
him | hemd |
hinne | kippen |
hoan | haan |
hoews | huis |
hoof | hof |
house | handschoenen |
how | had |
howwen | hadden |
howwen | slaan |
Hujer | Haren |
hult | gracht |
hult | wegkant |
Huujven | Knikkers |
huus | huis |
huuske | wc |
I |
ich | ik |
ich guj | ik ga |
Ich miek | Ik maakte |
iejsboan | ijsweg |
in iejene gank | direct |
ingbiegel | eekhoorn |
J |
jeske | vestje |
joar | jaar |
K |
kaew vujt | koude voeten |
kapetuli | schooltas |
kapetulie | boekentas |
katteprul | katapult |
keerborstel | bezem |
kèèrs | kaars |
Keps | failliet, bankroet |
kerik | kerk |
kèske | afstandsbediening |
kèske | struise / gespierde man |
ket | vork |
kiejersen | kersen |
klabus | klapbuis |
klèn | klein |
Klenne Breugel | Kleine Brogel (gemeente) |
knauwen | knabbelen |
koeweten | wortelen |
koot | gat |
krèèm | ijsje |
krèèmkèèr | ijskar |
krepoewt | balkenbrij |
Kroewten | Bieten |
krukèr | kruiwagen |
kruujs | kruis |
kui | koeien |
L |
lèèj | legde (VT) |
Loemmel | Lommel (gemeente) |
M |
manskèrel | man |
marcelleke | onderlijfje |
me toeren | continu |
mediemmen | dadelijk |
medjemme | seffens |
mej impessant | meteen ook |
mer | maar |
mien | mijn |
miene | mijne |
miens | mens |
moandig | maandag |
moewder | moeder |
morzeik | mier |
morzijk | mier |
murruf | gaar |
N |
naft | benzine |
nasstel | schoenveter |
nejje | nieuw |
Nerpelt | Neerpelt (gemeente) |
neut | noten |
noewedig | nodig |
O |
oarig | raar |
oaved | avond |
oech | ook |
oeijt | ooit |
oewren | oren |
omerten | stukjes houtskool |
otto | auto |
ow | je |
ow | uw (enkelvoud) |
P |
patatten | aardappelen |
pèèrden | paarden |
pèrd | paard |
perjan | pronken |
petazzie | puree |
piejers | perzik |
Piejeters | Peeters (achternaam) |
piejrsen | perziken |
piering | regenworm |
pint | een glas |
pissen | plassen |
platte tuup | platte band |
poewtepetazie | wortelpuree |
pompebak | gootsteen |
poor | prei |
prejan | aansteller |
priejsdoewf | geluksvogel |
proaten | praten |
pruujk | pruik |
R |
rèèk | hark |
rowazzie | wanorde |
S |
sapperloewet | zachte vloek |
scheil | deksel |
schiejer | schaar |
schoap | schaap |
schotelvod | vaatdoek |
Schuèrpin | Schuurmans (achternaam) |
schup | schapen |
schuppezoawut | heel dronken |
Schwon | Mooi |
Sebiet | Seffens |
sepap | ventiel |
snuik | snoep |
sokker | suiker |
Sokloat | Chocolade |
speijen | overgeven |
stekske | lucifer |
striejkiejzer | strijkijzer |
suur | schommel |
T |
T:es | Broekzak |
Tachtermiddig | ‘s namiddags |
teluur | bord |
tember | postzegel |
tès | broekzak |
timst | vergiet |
timst | vergiet, teemst |
tirret | rits |
tispel | stapel, hoop |
toemet | hooi |
toeng | haag, heg |
toews | thuis |
touwet | bij jou thuis |
troefel | zandschop |
tuiliet | bij jullie thuis |
tulliet | bij jullie thuis |
turnevies | schroevendraaier |
U |
ullie | jullie (bezittelijk) |
ullieje | uwe |
V |
Van de Melleger | Melgers (achternaam) |
Van Otterdiejk | Van Otterdijk (achternaam) |
van ow oewren maken | boos zijn |
vanheir | opnieuw |
verinneweren | vernielen |
verket | vork |
verreke | varken |
vèrrig | klaar |
verstoan | verstaan |
verstudde | versta (stam) |
veugel | vogels |
veul | veel |
veur | voor |
vlemken | vlammetje |
vles | vlees |
voelerik | iemand die niet netjes is |
Vollong | Follon (achternaam) |
vreddig | vrijdag |
vriejet | fier-trots |
vrommes | vrouw |
vrullie | vrouwen |
vur wa | waarvoor |
vuugdeg | gedraag u |
vuujt | voeten |
vuurketser | aansteker |
W |
wèèrliechten | bliksemen |
wellie | wij |
Wellie/Gellie/Zellie mieken | Wij / Jullie / Zij maakten |
wie | als (vergelijkend) |
wiejf | vrouw |
woenzig | woensdag |
worum | waarom |
wurem | worm |
wurrum | worm |
Z |
zè | zij (enkelvoud) |
zellie | zij (meervoud) |
zennikboks | zager / zeveraar |
zenniken | zagen / zeveren |
zien | zijn (bezittelijk voornaamwoord) |
zjat | kopje |
zjendèrremen | politiemannen |
zjiepke | groentje (snoepje) |
zjiers | mus |
zjuust | juist |
zoat | zat |
zoaterig | zaterdag |
zoewpen | drinken |
zoewpes | drinken (lidwoord) |
zonnig | zondag |
zwiejgen | zwijgen |