| ach zo, dat is de reden of oorzaak | 't e gjèn keure |
| achterover vallen (figuurlijk) | in ne strek vol'n |
| afgesnauwd worden | ne snak en 'n beete krieg'n |
| als reactie | van de weerbots |
| berooid zijn | ginne naagel voer an zin gat te skart'n |
| bij valavond | tuss'n doenker'n en kloar'n |
| Dat is moeilijker / erger dan verwacht | Dad es anderske patee |
| dat is toch veel te veel | dad e toch olle miens'n te vele |
| de 'Grote Markt' in Wevelgem | de 'Platse' |
| de kinderen zijn erg opgewonden | ze zin zoe zot lik 'n espe |
| Dit is voor hen niet nadelig, het kan geen kwaad | Z' èn doa gin dère van |
| domoor | kowf van Mozes |
| een dwaas persoon | 'n kieken zonder kop |
| een heel verfrissend drankje | lik een iengeltje dad in min kele pist |
| een hond met een lelijke kop | Zuk jin me 'n tote voer ip te skip'n |
| een lachende baby (of klein kind) | 't lacht lik 'n paptoarte |
| een plensbui | 't spuugt mollejoeng'n |
| Een strijdvaardige houding aannemen | Te stok en te messe stoan |
| er komt maar geen einde aan | 't e 't jiwig leev'n aam'm |
| Er ongemerkt vandoor gaan | Zin puuste skeur'n |
| er stilletjes vanonder muizen | zin puuste skèr'n |
| eventjes geluk gehad | 'n kart sjanse get |
| Geeft het niet? Helemaal niet! | Besann't niet? Van gjèn kant'n! |
| geradbraakt | ip en ten'n |
| grote hoeveelheden eten | eet'n lik nen diekedelver |
| haastig tewerkgaan | in 'n skoffelskeute |
| het is aan het motregenen | 't es an 't zjèver'n |
| het is daar heel armoedig | 't e doa ol krotte en koempanie |
| het is onmiskenbaar | 't ligt er vingerdikke ip |
| Het loopt de spuigaten uit | 't Lopt van de skippe |
| het werkt helemaal niet | 't foetert oe gin kant'n |
| het wordt mij te veel (lawaai, complexe uitleg) | 'k ben der bolwoirde van |
| hij doet alsof er niets aan de hand is | je begoart van kromm'n oas |
| Hij is aan het knoeien | Je lopt brobbels of |
| hij is bij de pinken | j' e nie van achter de vieren |
| Hij is de klos | J´èt an zinne rekker |
| Hij is heel lui | Je zoe gin ges verleg’n (ges = hier: grassprietje) |
| Hij is heel mager | ge keunt em deur ’t gotegat trek’n (gotegat = aansluiting afvoerpijp aan dakgoot) |
| hij is overleden | j'è zinne lepel weggesmeet'n |
| Hij is vertrokken, ervandoor | J' e de pist' in |
| hou op met die onbeleefdheid | ge moed ier 't zwin nie kom'n ofgeev'n |
| iemand die niet oprecht is | jin me 'n zjèmne tote (zjèm = honing) |
| iemand zonder wilskracht | j' èt de koede puf |
| iets onnodig vervangen | geld breek'n med amers (geld breken met hamers) |
| ik ben benieuwd, ik vraag het mij af | 'k wit 's wonder |
| ik ben daar belazerd | z'èn mie doa bie den buk gezet |
| ik ben doodop | 'k ben 't gat of |
| ik ben geradbraakt | 'k ben leen'n en lett'n gekrakt |
| ik had precies dezelfde indruk | 't tocht mie lik |
| ik heb het dan nog niet eens over ... | 'k loate voar'n ... |
| ik voel me maar zwakjes | 'k ben lik 'n flutse |
| ik was nog maar net ... | 'k wo nog mo gewillig ... |
| ik werd daar afgesnauwd | 'k krjège doa ne skjèv'n |
| Ik zal niet lang blijven. | 'k Goa nie lange lett'n. |
| in de verste verte niet kunnen evenaren | j'èt er ginne lek an |
| je moet hier je boosheid niet komen ventileren | ge moed ier nie van joene bèr kom'm maak'n |
| je zult je extra moeten inspannen | ge goat er moet'n joen leen'n an leg'n |
| jouw verwachtingen niet te hoog instellen | joen bwointjes nog niet te wjèke leg'n |
| Kom dat tegen | Ge moe ne kjè ip zuk'n karre rien |
| Kom ik niet ongelegen | Ester gin belet |
| met veel (onnodige) uitleg | me vele vuvv'n en zess'n |
| mooi van veraf, van dichtbij echter ... | skwoine van verre mo verre van skwoine |
| naar het toilet gaan | na bacht'n goan, na de koer goan |
| om aan te geven dat iets heel stevig is | ge keunt ermee nen boer van zin pèrd sloan |
| om zeep helpen | an den ols elpen (ols = hals) |
| onophoudelijk in de weer zijn | slag oem slinger werk'n |
| op de grond slapen | paljas parteir slaap'm |
| op het allerlaatste moment | ip de skrip |
| rotverwend | nen bedorv'n stront |
| Stap maar op | Terte 't moar an |
| stop met je flauwekul hierover, begin er aan | nie te vele parlesanten, begunt d'ran |
| terugkeren op een genomen beslissing | zinnen stèrt intrek'n |
| uitstelgedrag vertonen | 't e van nu en ton en nwoit |
| van het ene moment op het andere | in nen oai en nen droai |
| volgens de regels van de kunst | seboird |
| waarvoor is dat nodig | voe wiens nen illigen moet dadde (illigen = heilige) |
| wat een flater | gè nu wel 'n flutse begoan |
| wat een waanidee | ge moet doavwoaren van 'n pèrd geet'n èn |
| Wat is me dat voor iets | Wuk e mie da voe 'n twodde |
| zet er maar vaart achter | gif moa sjette, gif moa buzze |
| zijn plannetje is mislukt | zinnen oarink è nie gebrad |
A |
| aalbessen | zjenivvers |
| aandampen, beslaan | bedwoim'm |
| aansmeren | ipsulfer'n |
| aardappel(zet)meel | petattebloeme |
| aardappelmes | petatteskeldre |
| aardappelscheuten | kjèst'n |
| aardbeien | freez'n |
| aarsmade | mitter |
| aarzelen | èsel'n |
| acetyleenlamp | carbeurelucht |
| achtereenvolgens, opeenvolgend | te reke |
| adamsappel | roeper |
| af en toe | nu en ton |
| afrikaantjes (bloemen) | stinkers |
| afschot (helling voor waterafvoer) | skeute |
| alles door elkaar | wisterwoaje |
| altijd | oosan, oltid |
| anjers | vuulneuz'n |
B |
| babbelen | klap'n, koet'n |
| badkuip | bing |
| bagagedrager van een fiets | stoantje |
| bakkebaarden | fabrin'n |
| bedelaar | skwôjer |
| beerput, beer | aalput, aale |
| begrafenisauto | korbejaar |
| behangen | plakk'n, papier'n |
| benzine | nafte |
| bezem met extra lange steel | kobbejaager |
| bezoek | overkoemste |
| bibberen | klutter'n |
| bijgevolg | doavansweege |
| bijna zeker | van tiene neeg'ne |
| bikkel, bikkelen | pekkel, pekkel'n |
| binnen handbereik | an d'and |
| binnenkort | ollichte |
| blaar | blène |
| bloedworst | bloelink |
| bloembollen | kliesters |
| boekentas | ka(r)nasjère |
| boeren | puff'n |
| bof (dikoor) | mol |
| bonbon | mente |
| boodschappentas | kabaa |
| borstelsteel | busselstèirt |
| boter zacht maken | bèir'n |
| boterham | stutte, bootram |
| boven onder, boven onder gerangschikt | geskrankt, top en ès |
| breiwol | sjète |
| bromvlieg | moaneskitter |
C |
| cassis (zwarte bessen) | poaters |
D |
| daarom | doavanswille |
| dakgoot | kornisse |
| de helft | den ilt |
| de jongste van het gezin | 't kakkernest |
| deksel | ulle |
| dekzeil | basje |
| deugnietje | pleute |
| deurdorpel | zulle |
| deze persoon | dendeen (m), dedie (v) |
| diep bord | soepetallwoire |
| donkerblauwe huidkleur na een kneuzing | skorteblauw |
| doodshoofd | totsekop |
| doopsuiker | kakment'n |
| doordrijver, durfal | ruskabus |
| draaimolen | peirdemanèzje |
| drijfnat | zupende |
| drinkbus | pulle |
| droge wind | sporrige wind |
| drop | kaliesje |
| drukkend warm weer | doef |
| druppeltje (van druppelteller) | likske |
| duimzuigen | lokk'n |
| dwars | vantwèèst’n |
E |
| een handvol | 'n pwoite |
| een koopje | nen oazoard |
| elleboog | elletutte |
| emmer | ketel |
| enkels | knoezels |
| erg mager persoon | mager tsjuke, rebbekot |
| ergens in of op stappen | (in)tert'n, (ip)tert'n |
| erwten doppen, puntjes van boontjes verwijderen, ... | plwoist'n |
| even moeten verdragen | nen tid moet'n èèr'n |
| eventueel, soms, misschien (in vragende zinnen) | otemets |
F |
| fier | preus |
| fietssteun | pekkel |
| flauwe plezante | piepeklutser |
| flauwekul | zjèver in pakskes |
| flauwvallen | van zinne (eure) sus droaijn |
| fluiten | skufel'n |
| fluitje | skuferlink |
| fluitketel | mwoir |
| fluorescentielamp | daglucht |
| frequent, vaak | dikkers |
G |
| gapende wonde | gabbe |
| gepraat, gebabbel | koetenansje |
| geruïneerd | gerinneweerd |
| gezonde plantengroei | die plant'n stoan vei |
| gierigaard | krebbebitter |
| gietzijzer | geute |
| glad | sljèrig |
| glijbaan, glijden, uitglijden | sljère, sljèr'n, utsljèr'n |
| goochelaar, goochelen | skamateur, skamateer'n |
| gril, kuur, boze bui | furte |
| groot huis | doeninge |
| grootspreken, opscheppen | loaj'n |
| grote eter | bofulder |
| grote vlek | plakiester |
| guitig kind | pleute |
| gunnen | jeun'n |
H |
| haag | aage |
| handelaar in vlasafval | krotemarsjang |
| handtas | sakkosje |
| handvat | antaave |
| handvol | 'n pwoite |
| hangweegschaal, veerunster | ingsel |
| hard schreeuwen van kinderen bij het spelen | tier'n |
| hard schreeuwen van pijn of schrik | skruwel'n |
| hebben | èn ('k è, g' èt, j' èt, z' èt, m' èn, g' èt, z' èn) |
| heel boos kijken | blekk'n |
| heel braaf | stif froaj, vrjè froaj |
| heel netjes | gelekt |
| helper bij een zelfstandige | dommestiek |
| herrie, tumult, opstootje, rel | ramulte |
| het is me wat | jawadde, jadadde (gie) |
| het is niet waar | 't e gin woa, 't e nie woa |
| het lukt niet | 't e gin avanse |
| het mag nu wel beëindigd worden | 't e tid dat 't ut e |
| het toilet, naar het toilet gaan | ’t vertrek, na bacht’n goan |
| hinken | pietsjikk'n |
| hoe gaat het met jou | oewest me gie |
| hoeksofa | kozzie (van 'cosy corner') |
| honing | zjèm |
| horloge | arlozje |
| huisjesslak | kootsjeflùt |
| hunkeren naar, hevig verlangen | anker'n |
| hurken | ip zinnen / euren uk zitt'n |
I |
| idée fixe | pèrdegedacht |
| iedereen | ollemaale |
| iedereen samen | oltegoare |
| iemand | een twiene |
| iemand | 'n twiene |
| iemand die haastig te werk gaat | skoffeloare |
| iemand die vlug weent | blètkoese |
| iemand stevig in de huid knijpen | droajneepe |
| iets | 'n twodde |
| ik ken haar ergens van | ze doe mie nie vrimde |
| in stukken uiteen | brokke verskjèn |
| inpakken | amballeer'n |
| intussen, ondertussen | beestjèn |
J |
| jicht | de kozientjes |
K |
| kaal hoofd | plète, kletsekop |
| kaarten schudden (bij kaartspel) | kappel'n |
| kachel | stove |
| kachelpook | koteraak |
| kamer tussen twee verdiepingen in | volte |
| kandij, bruine suiker | poesuker |
| kapot maken | verdestrueer'n |
| kassei, kasseistenen | kossie, kositsestjèn'n |
| keurig uitgedost (ook voor versierde kerstboom) | gepint |
| kikker | ne put |
| kikkerdril | puterek |
| kinderen die luidruchtig binnen spelen | rottekott'n |
| kippenvel | innevljès |
| klaarmaken | grjèt doen |
| kleingeld | klutteringe |
| kloek, stevig, fors gebouwd persoon | hèldig, ne hèldigoard |
| klompen | kloef'n |
| knikkebollen | gloariewoig’n |
| knikker, grote knikker | marbel, bollekette |
| knoeien | briel'n |
| knoeier | brielpot |
| koffietas, kopje | zatte |
| kolenemmer, melkemmer | koolkitte, melkkitte |
| kom eens | men ne kjè |
| kom eens terug | kjère kjè weere |
| kom waarin de vaat gedaan wordt | bassing |
| kriskras, ordeloos, dooreen | wisterwoaje |
| kroonkurk | patjèlke, (bier)ulleke |
| kruisbessen | stekelbeiers |
| kruiwagen | kortewaag'n |
| kus van persoon met stoppelbaard | boardejoengske |
| kwast | flosj |
L |
| lade | skof |
| lage brede kast | dresse |
| lage rubber schoenen | galosj'n |
| lamp, gloeilamp, peertje | lucht |
| lamphouder (fitting) met stopcontact | kattekop |
| landloper | tsjoolaerd |
| lang stuk haar | stesse |
| langs achter aangebouwde schuurtjes, hokjes | kootraalzje |
| leeg | iele |
| leest (van een schoenmaker) | tatsevoet |
| lelietjes-van-dalen | muugitt'n |
| leuk | gjèstuh |
| Leuvense kachel | buzestove |
| licht bevuild (kledingstuk) | bemokkeld |
| lieveheersbeestje | emelbjèstsje |
| lijkwagen | korbejaar |
| loon, wedde | dacheure |
| losbol | pierewoaier |
| lucifer | sulfer |
| luie vrouw | lutte |
| luiken aan het raam | plaffeteur'n |
| luisteren | ort'n |
M |
| maïs | tusketerwe |
| malse regen | salaa-vlaagske |
| me dunkt | tiek mie |
| meerdere | tefrente |
| meid | moarte |
| meikever | (ave)rulle |
| melkemmer, kolenemmer | melkkitte, koolkitte |
| met forse lichaamsbouw | streus |
| met tegenzin opeten (traag kleine hapjes nemen) | tjiwel'n |
| mist, het is mistig | smwoir, 't smwoirt |
| motregen | smuuk |
| muil, grote mond (letterlijk) | bekkenjèl |
N |
| naaktslak | zoedslekke |
| naar achter, naar voor (plaatsbepaling) | innewoars, uttewoars |
| naast | neves, neffes |
| nachtjapon | slapkèrel, slapkljèd |
| nauwelijks, met moeite | me ruze (me = met = 'e' van 'fel') |
| nergens | nievers |
| netjes afwerken zoals het hoort | sebwoird doen |
| niet meer kunnen aanhoren | bolwoirde zin |
| niet veel om te wassen | klakwastsje |
| niet zo snuggere persoon | simpeloare |
| nochtans | pertank |
| noppen (van voetbalschoenen) | tats'n |
| nummerplaat | plak |
O |
| obees of vettig | slekkevet |
| ocharme | ochottekes (toch) |
| om beurten | overans |
| omdat, wegens, om reden van | vanswille |
| onbeleefdheid | zwinnemanier'n |
| onduidelijk spreken | swoatel'n |
| ongedierte op planten | fernin |
| ongelukkige val, valpartij | tumelète |
| ongenoegen ventileren | ruttel'n |
| ongeveer | oeverre |
| ontroering | olteroasje |
| onvriendelijk, hooghartig, iemand die _ is | ebbelik, nen ebbelikken |
| oogvuiltje | slaper |
| oorveeg | flèter, klets |
| oorworm | tjinbitter |
| op blote voeten | barvoets |
| op de buiten | te lande |
| op overschot | ten iptelle |
| op tijd | antidd'n |
| opknapwerkje uitvoeren | kalefoater'n |
| opnieuw | vanèèr'n |
| oponthoud | verlet |
| opscheppen, pocher | stoef'n, stoefer |
| opzadelen met | ipsulfer'n |
| opzettelijk, maar tevens 'onbewust' (zie 'opmerkingen') | zie(r)lings, zie(r)linge |
| oud voertuig (auto, fiets, ...) | oed karjot |
| over de volledige lengte | én'sténs |
| overdreven zuinig zijn | krebbe bit'n |
| overgeven, braken | spug'n |
| overloop (van een trap) | allee |
| overstuur | berlu |
| overweg | travèr |
P |
| paardenbloem | pissebloeme |
| paardenmolen, draaimolen | pèirdemanèzje |
| paardestal | perstol |
| paardjesmolen | pèrdemanèzje |
| pannenkoek | palulle |
| pantoffels | savat'n |
| pardoes | te kloffe |
| parelhoen | pint'oane |
| passieve vrouw | lutte |
| peperkoek | pennepisse |
| perfect recht | pileboet rechte |
| pestkopje | nete (vr.), netebuk (m.) |
| plagen | tins’n, kul'n |
| plantenetende insecten (verzamelnaam) | fernin |
| plat bord | assiete |
| platzak, blut | rutte |
| pleister | plakker |
| plots | ommettekjè |
| pocher, opschepper | blagoaj(maaker) |
| poetsvrouw | kuuskinge |
| poetsvrouw | kuuskienge |
| postzegel | tember |
| potgrond | bloemeirde |
| potlood | kreioeng |
| prei | pret |
| prik (van naald, doorn, wesp, ...) | stek |
| prinsessenbonen | sukerbwoin'n |
| proppenschieter | klakkebusse |
| protesteren | teeg'n pruttel'n |
| prullaria | fietsjefatsjerie |
| prutsen, prutser, stuk maken | mwois'n, mwoisker, vermwois'n |
R |
| regenbui (plots en hevig) | bizze |
| regenworm | tettink |
| reiskoets | sieze |
| reistas (over schouder gedragen zak) | bazatse |
| rem, mv, ww | frieng, friengs, frieng'n |
| reserve, op overschot | ten iptelle |
| ribfluweel | poane |
| rolluiken | lattestwoirs |
| rolschaatsen | patêns'n |
| rond dwarrelende roetdeeltjes bij een open vuur | bitter |
| rot | (plukke)vort |
| rubber laarzen | kaoetsjoe bott'n |
| ruit | rute |
| ruzie | kwèste |
S |
| samen | tegoare |
| schaatsen (ww) | skaverdin'n |
| schamele persoonlijke bezittingen | akkerbielzj'n |
| scheermes | skès |
| schil, schillen (mv. en ww.) | peele, peel'n |
| schommel | render |
| schommelpaard | rennepêird |
| schoorsteen | kaave |
| schoppenboer (kaartspel) | piekezot |
| schotelvod | skeuteldoek |
| schouder | skoere |
| schram | skribbel |
| schudden (van kaarten bij kaartspel) | kappel'n |
| sinaasappel | ginappel |
| slabbetje | bavette |
| slak | slekke |
| slakom | saladiere |
| slapen | maf'n |
| slippers | sletsen |
| slobkousen | gett'n |
| slow (dans) | frotter, plakker |
| smeren (een boterham) | brjèn'n |
| smeulen | veuz'n |
| snede, sneetje | skelle, skelleke |
| snel opschieten | affeseer'n |
| spaarrente | krwoiz'n |
| spaarzaam | bendig |
| spataders | variss'n |
| spiegelei | koeiwôge |
| spin, spinneweb | kobbe, kobbenette |
| staart van een hond | kodde |
| steeds opnieuw | reek'an |
| steenpuin | briekeljoeng |
| step | trotinette |
| stevige eter, stevig eten | bofulder, bukstoabie eet’n |
| stiekem | in den dùk |
| stilletjes aan | piejoantsjes, piejoanekes |
| stofjas | skabbe |
| straks | tefète |
| straks, zo dadelijk | sebiet |
| strelen | drjèl'n |
| stroef | stjèg |
| stropdas | strek |
| struikelen | tsjaffel'n |
| stukadoor | plakker |
| sukkel | duts |
T |
| te samen | twôpe |
| tegel van voetpad | dalle |
| tegendraads, verkeerd | aaveriks, kontroarie |
| terwijl | binst |
| toch wel | (ba)toet |
| toch wel | toetoet |
| toeval, epilepsie aanval | kovuls'n |
| toilet, WC | vertrek |
| ton | kupe |
| tot dan | to ton |
| tranen | woaterlanders |
| trede (van een ladder) | sporte |
| trede (van een trap) | terte |
| trottoir, voetpad | dam |
| trui | boaj |
| tuin | lochtink |
| tuinafval verbranden | nen dent maak'n |
| tuinslang | lanse |
| tussenwerpsels, stopwoorden | (froai zin) zulle, (nie roep'n) njè, ('t e genoeg) wè |
| twijg, dunne buigzame stok | wisse |
U |
| ui | andzjoen |
| uiteraard | vaneigens |
| uitgeput | poemp'of |
| uitlachen | grèt'n |
| uitvluchten | triffels |
V |
| vaatdoek | skeuteldoek |
| val (voor muizen, ratten, mollen, ...) | traape |
| vallen | een tumelète maak'n |
| valsspelen | zeur'n |
| valsspeler | zeuroare |
| van minderwaardige kwaliteit | kammelot |
| vanzelfsprekend, uiteraard | vaneigens |
| veel, groot aantal | masse |
| veerunster | iengsel |
| vensterluiken | plaffeteur'n |
| verbranden (vlees, huid in de zon) | verskoeper'n |
| verbreed einde doodlopende straat | pupekop |
| verf | varwe |
| vergiet | verzip |
| verklappen | uutlang’n |
| verkoudheid | (snot)vollinge |
| verkruimeld, tot stof vergaan | kurremul |
| verluchtingsraampje | ipperlucht |
| veroorzaakt door slechte intenties | kwoawillewerk |
| verse haring | leevaert |
| vervelend meisje | truttefitte |
| vervelend persoon | poepgoaj |
| vervuiling door opstekend grondwater | kwelm |
| veters | rie'kwoird'n |
| viezerik | kissak |
| vishengel | (vis)perse |
| vitrinekast | arzjantière |
| vleugel | vlère |
| vlieger | plakwoaier |
| vlinderdas | strek |
| vochtig, niet uitgedroogd | nes |
| vod | sleunse |
| vogel | veugel |
| vogelkooi | mûte |
| voorgekauwd voedsel (voor baby's) | kuuwke |
| voortdurend | stafastig |
| voortdurend, de ene na de andere | effenip |
| vork | fersette |
| vouwstoeltje | pliejangske |
| vrijpostig iemand, onbeschaamd | jin me' n franke tote |
| vroeg | tielik |
W |
| wanorde | astrabansje |
| warempel, zowaar | meziele |
| wasknijper | stekke |
| wasmachine | waskèrne |
| wat | wuk |
| wegel | weuglink |
| weinig | letter |
| weldra | ollichte |
| wenen | skrjèm'm |
| witlof | sjiekoengs |
| wortel | karote |
| wrijven | frott'n |
Z |
| zakboekje | kalleping |
| zeep | zjèpe |
| zeepsop (om te poetsen) | lwôge |
| zelfverzekerde vrouw | ruzelute |
| zelfzeker | verassereerd |
| zeuren, zeurpiet | ertefrett'n, ertefretter |
| zeveren, zeveraar | zjèk'n, zjèker |
| zich haasten | skoffel'n |
| zoenen | pieper'n |
| zoethout | kaliesjestok |
| zonder nadenken | goekommet'ut |
| zonder smaak voor combinatie aangekleed | getwoirteld |
| zoutvat | saliere |
| zuurtje | smoeltrekker |
| zwavelpoeder | sulferbloeme |
| zweepje | marteko |
| zwengel | vrange |
