Wevelgems

Wevelgems bevat 115 gezegden, 519 woorden en 16 opmerkingen. Alle woorden zijn toegevoegd door onze bezoekers.

PDFLog in

115 gezegden

ach zo, dat is de reden of oorzaak't e gjèn keure
achterover vallen (figuurlijk)in ne strek vol'n
afgesnauwd wordenne snak en 'n beete krieg'n
alles ligt hier overhoop't ligt ier ol in astrabansje
als reactievan de weerbots
bereid je maar voor op lastig werksmoet joen kiet'n moar in
berooid zijnginne naagel voer an zin gat te skart'n
Bestel er nog enkele surplusVraagt er nog jinigte ten iptelle
bij valavondtuss'n doenker'n en kloar'n
dat had ik ook al gedacht't tocht mie lik
Dat is moeilijker / erger dan verwachtDad es anderske patee
dat is toch veel te veeldad e toch olle miens'n te vele
dat werkt niet, op geen enkele manierda foetert niet, van gin kant'n
de 'Grote Markt' in Wevelgemde 'Platse'
de kinderen zijn erg opgewondenze zin zoe zot lik 'n espe
Dit is voor hen niet nadelig, het kan geen kwaadZ' èn doa gin dère van
domoorkowf van Mozes
een dwaas persoon'n kieken zonder kop
een heel verfrissend drankjelik een iengeltje dad in min kele pist
een hond met een lelijke kopZuk jin me 'n tote voer ip te skip'n
een lachende baby (of klein kind)'t lacht lik 'n paptoarte
een plensbui't spuugt mollejoeng'n
Een strijdvaardige houding aannemenTe stok en te messe stoan
er komt maar geen einde aan't e 't jiwig leev'n aam'm
Er ongemerkt vandoor gaanzin puuste skeur'n
er stilletjes vanonder muizenzin puuste skèr'n
eventjes geluk gehad'n kart sjanse get
Geeft het niet? Helemaal niet!Besann't niet? Van gjèn kant'n!
geradbraaktip en ten'n
groezelig, bestoft, bevuildzoe zwort lik Potsje Rol
grote hoeveelheden eteneet'n lik nen diekedelver
haastig tewerkgaanin 'n skoffelskeute
helemaal nietsnul de bott'n
het is aan het motregenen't es an 't zjèver'n
het is daar heel armoedig't e doa ol krotte en koempanie
het is een lastig karweij'èter zin pluk an
het is om zeep, naar de knoppen't e na de wuppe
het is onmiskenbaar't ligt er vingerdikke ip
Het loopt de spuigaten uit't Lopt van de skippe
het werkt helemaal niet't foetert oe gin kant'n
het wordt mij te veel (lawaai, complexe uitleg)'k ben der bolwoirde van
hij doet alsof er niets aan de hand isje begoart van kromm'n oas
Hij is aan het knoeienJe lopt brobbels of
hij is bij de pinkenj' e nie van achter de vieren
Hij is de klosJ´èt an zinne rekker
Hij is heel luiJe zoe gin ges verleg’n (ges = hier: grassprietje)
Hij is heel magerge keunt em deur ’t gotegat trek’n (gotegat = aansluiting afvoerpijp aan dakgoot)
hij is overledenj'è zinne lepel weggesmeet'n
Hij is vertrokken, ervandoorJ' e de pist' in
hij is weer te enthousiast bezigj'e were an't loaj'n
hij wendt de blik afje kiekt elderwoars
hoe zit datoe skit dadde
hoogstwaarschijnlijkvan tiene neegne
hou op met die onbeleefdheidge moed ier 't zwin nie kom'n ofgeev'n
iemand die heel mager isge keunt em deur 't gotegat trek'n
iemand die niet oprecht isjin me 'n zjèmne tote (zjèm = honing)
iemand zonder wilskrachtj' èt de koede puf
iets onnodig vervangengeld breek'n med amers (geld breken met hamers)
ik ben bekaf'k ben plukke
ik ben benieuwd, ik vraag het mij af'k wit 's wonder
ik ben daar belazerdz'èn mie doa bie den buk gezet
ik ben doodop'k ben 't gat of
ik ben geradbraakt'k ben leen'n en lett'n gekrakt
ik ben van mijn melk'k ben ût min smeete
ik blijf niet lang'k goa nie lange lett'n
ik ga mij omkleden'k goa mie gan ontzeil'n
ik had al zo'n vermoeden't tocht mie lik
ik heb het dan nog niet eens over ...'k loate voar'n ...
ik heb nog niets vernomen'k ben nog nie beskit
ik voel me maar zwakjes'k ben lik 'n flutse
ik was nog maar net ...'k wo nog mo gewillig ...
ik werd daar afgesnauwd'k krjège doa ne skjèv'n
ik zal hem/haar erop attent makenkgoa da ne kjè in zin/eur soepe droajn
Ik zal niet lang blijven.'k Goa nie lange lett'n.
in de verste verte niet kunnen evenarenj'èt er ginne lek an
je moet hier je boosheid niet komen ventilerenge moed ier nie van joene bèr kom'm maak'n
je ziet er onverzorgd, niet uitgeslapen uitge ziet der versnuusterd ut
je zult dit even moeten verdragen, doorstaange goat dad un bitsje moet'n èèr'n
je zult je extra moeten inspannenge goat er moet'n joen leen'n an leg'n
jij, met je lange benengie, me joe lange skinkels
jouw verwachtingen niet te hoog instellenjoen bwointjes nog niet te wjèke leg'n
Kom dat tegenGe moe ne kjè ip zuk'n karre rien
Kom ik niet ongelegen?Ester gin belet?
laat staan dat ik dat zou doen'k loate voar'n dak da zoe doen
louter uit ... (+ reden)plèn van ... (miserie, vrekkigheid, ...)
met veel (onnodige) uitlegme vele vuvv'n en zess'n
mooi van veraf, van dichtbij echter ...skwoine van verre mo verre van skwoine
naar het toilet gaanna bacht'n goan, na de koer goan
neem jouw karig bezit mee en vertrekpak joen akkerbielzj'n mee en zet het an
om aan te geven dat iets heel stevig isge keunt ermee nen boer van zin pèrd sloan
om gek van te wordenvoe de koliek'n van te krieg'n
om zeep helpenan den ols elpen (ols = hals)
onophoudelijk blijven pratenje lopt of lik 'n bobine
onophoudelijk in de weer zijnslag oem slinger werk'n
op de grond slapenpaljas parteir slaap'm
op dezelfde wijzeip zin navenante
op het allerlaatste momentip de skrip
rotverwendnen bedorv'n stront
Stap maar opTerte 't moar an
stop met je flauwekul hierover, begin er aannie te vele parlesanten, begunt d'ran
terugkeren op een genomen beslissingzinnen stèrt intrek'n
uitstelgedrag vertonen't e van nu en ton en nwoit
van het ene moment op het anderein nen oai en nen droai
veel eteneet'n lik nen diekedelver
volgens de regels van de kunstseboird
voor zover ik weet, ...ol da mie dienkt, ...
waarvoor is dat nodigvoe wiens nen illigen moet dadde (illigen = heilige)
wat een flatergè nu wel 'n flutse begoan
wat een waanideege moet doavwoaren van 'n pèrd geet'n èn
Wat is me dat voor ietsWuk e mie da voe 'n twodde
wolkbreuk't e mollejoeng'n an 't spugen
zet er maar vaart achtergif moa sjette, gif moa buzze
zijn mening wijzigenzin karre kjèr'n
zijn plannetje is misluktzinnen oarink è nie gebrad (oarink = haring)
zo plat als een vijgfiegeplat

519 woorden

A

aaitjedrjèlke
aalbessenzjenivvers
aandampen, beslaanbedwoim'm
aansmerenipsulfer'n
aardappel(zet)meelpetattebloeme
aardappelmespetatteskeldre
aardappelscheutenkjèst'n
aardbeienfreez'n
aardewegcarriere
aarsmademitter
aarzelenèsel'n
acetyleenlampcarbeurelucht
achtereenvolgens, opeenvolgendte reke
adamsappelroeper
af en toenu en ton
afbreken (draad, elastiek, touw, kabel, ...)spokk'n
afrikaantjes (bloemen)stinkers
afschot (helling voor waterafvoer)skeute
afwasteilbassing
alles door elkaarwisterwoaje
altijdoosan, oltid
anjersvuulneuz'n

B

babbelenklap'n, koet'n
badkuipbing
bagagedrager van een fietsstoantje
bakkebaardenfabrin'n
bedelaarskwôijer
beerput, beeraalput, aale
begrafenisautokorbejaar
behangenplakk'n, papier'n
belachelijk persoontoartekloaj
benzinenafte
bezem met extra lange steelkobbejaager
bezoekoverkoemste
bezoekoverkomste
bibberenklutter'n
bijeenzamelen, samenrapenramasseer'n
bijgevolgdoavansweege
bijnabiekan
bijna zekervan tiene neeg'ne
bikkel, bikkelenpekkel, pekkel'n
binnen handbereikan d'and
binnenkortollichte
blaarblène
bloedworstbloelink
bloembollenkliesters
boekentaska(r)nasjère
boerenpuff'n
bof (dikoor)mol
bonbonmente
boodschappentaskabaa
borstelsteelbusselstèirt
boter zacht makenbèir'n
boterhamstutte, bootram
boven onder, boven onder gerangschiktgeskrankt, top en ès
breiwolsjète
bromvliegmoaneskitter

C

cassis (zwarte bessen)poaters

D

daaromdoavanswille
dakgootkornisse
danton
dan (bijwoord van tijd)ton
de helftden ilt
de jongste van het gezin't kakkernest
dekselulle
dekzeilbasje
deugnietjepleute
deurdorpelzulle
deze persoondendeen (m), dedie (v)
diep bordsoepetallwoire
donkerblauwe huidkleur na een kneuzingskorteblauw
doodshoofdtotsekop
doopsuikerkakment'n
doordrijver, durfalruskabus
doorweekt, uitgeregendklakkenat
draaimolenpeirdemanèzje
drijfnatzupende
drinkbuspulle
droge windsporrige wind
dropkaliesje
drukkend warm weerdoef
druppeltje (van druppelteller)likske
duimzuigenlokk'n
dwarsvantwèèst’n

E

een handvol'n pwoite
een heks van een vrouwakketesse
een koopjenen oazoard
elleboogelletutte
emmerketel
enkelsknoezels
erg mager persoonmager tsjuke, rebbekot
ergens in of op stappen(in)tert'n, (ip)tert'n
erwten doppen, puntjes van boontjes verwijderen, ...plwoist'n
even moeten verdragennen tid moet'n èèr'n
eventueel, soms, misschien (in vragende zinnen)otemets

F

feitelijkin de foeng (uit Frans: 'au fond')
fierpreus
fietssteunpekkel
flauwe plezantepiepeklutser
flauwekulzjèver in pakskes
flauwvallenvan zinne (eure) sus droaijn
fles, flesjeflaske, flasselke
fluitenskufel'n
fluitjeskuferlink
fluitketelmwôir
fluorescentielampdaglucht
frequent, vaakdikkers

G

gapende wondegabbe
garenklosbobine
gepraat, gebabbelkoetenansje
geruïneerdgerinneweerd
gezonde plantengroeidie plant'n stoan vei
gierig persoonkrebbebiter
gierigaardkrebbebitter
gietzijzergeute
gladsljèrig
glijbaan, glijden, uitglijdensljère, sljèr'n, utsljèr'n
goochelaarskamateur (eu zoals in Frans: une heure)
goochelaar, goochelenskamateur, skamateer'n
goochelenskamateer'n
gril, kuur, boze buifurte
groot huisdoeninge
grote eterbofulder
grote vlekplakiester
guitig kindpleute
gunnenjeun'n

H

haagaage
haarscheidingsplette
handelaar in vlasafvalkrotemarsjang
handtassakkosje
handvatantaave
handvol'n pwoite
hangweegschaal, veerunsteringsel
hard schreeuwen van kinderen bij het spelentier'n
hard schreeuwen van pijn of schrikskruwel'n
hebbenèn ('k è, g' èt, j' èt, z' èt, m' èn, g' èt, z' èn)
heel boos kijkenblekk'n
heel braafstif froaj, vrjè froaj
heel netjesgelekt
heel snel bewegenskivver'n
helper bij een zelfstandigedommestiek
herrie, tumult, opstootje, relramulte
het is me watjawadde, jadadde (gie)
het is niet waar't e gin woa, 't e nie woa
het lukt niet't e gin avanse
het mag nu wel beëindigd worden't e tid dat 't ut e
het tocht hier't trekt ier
het toilet, naar het toilet gaan’t vertrek, na bacht’n goan
hinkenpietsjikk'n
hoe gaat het met jouoewest me gie
hoeksofakozzie (van 'cosy corner')
hoge woord voeren, overdrijvenloaj'n
honingzjèm
horlogearlozje
huisjesslakkootsjeflùt
hunkeren naar, hevig verlangenanker'n
hurkenip zinnen / euren uk zitt'n

I

idée fixepèirdegedacht
iedereenollemaale
iedereen samenoltegoare
iemand'n twiene
iemand die haastig te werk gaatskoffeloare
iemand die niet kan stilzittenwrikkelgat
iemand die veel kan etenjin med'n gebreide maage
iemand die vlug weentblètkoese
iemand stevig in de huid knijpendroajneepe
iets'n twodde
ik ken haar ergens vanze doe mie nie vrimde
in stukken uiteenbrokke verskjèn
inpakkenamballeer'n
intussen, ondertussenbeestjèn

J

jichtde kozientjes
jij, wij, jullie, zijgie, widder, gidder, zidder

K

kaal hoofdplète, kletsekop
kaarten schudden (bij kaartspel)kappel'n
kachelstove
kachelpookkoteraak
kamer tussen twee verdiepingen involte
kandij, bruine suikerpoesuker
kapot makenverdestrueer'n
karnemelkkèrepap
kassei, kasseistenenkossie, kositsestjèn'n
keurig uitgedost (ook voor versierde kerstboom)gepint
kiergerre
kikkerne pút
kikkerdrilputerek
kinderen die luidruchtig binnen spelenrottekott'n
kippenvelinnevljès
klaarmakengrjèt doen
kleingeldklutteringe
kloek, stevig, fors gebouwd persoonhèldig, ne hèldigoard
klompenkloef'n
knikkebollengloariewoig’n
knikker, grote knikkermarbel, bollekette
knoeienbriel'n
knoeierbrielpot
koffietas, kopjezatte
kolenemmer, melkemmerkoolkitte, melkkitte
kom eensmen ne kjè
kom eens terugkjère kjè weere
kom waarin de vaat gedaan wordtbassing
koude en droge windsporrige wind
kriskras, ordeloos, dooreenwisterwoaje
kroonkurkpatjèlke
kroonkurkpatjèlke, (bier)ulleke
kruimels, kruimelenbruzelinge, bruzel'n
kruisbessenstekelbeiers
kruiwagenkortewaag'n
kus van persoon met stoppelbaardboardejoengske
kwaad kijkenblekk'n
kwastflosj

L

laat opblijven, nachtje uitgaanpekk'n
ladeskof
lage brede kastdresse
lage rubber schoenengalosj'n
lamp, gloeilamp, peertjelucht
lamphouder (fitting) met stopcontactkattekop
landlopertsjoolaerd
lang stuk haarstesse
lange benenlange skienkels
langs achter aangebouwde schuurtjes, hokjeskootraalzje
leegiele
leest (van een schoenmaker)tatsevoet
lelietjes-van-dalenmuugitt'n
leukgjèstuh
Leuvense kachelbuzestove
licht bevuild (kledingstuk)bemokkeld
lieveheersbeestjeemelbjèstsje
lijkwagenkorbejaar
loon, weddedacheure
losbolpierewoaier
lucifersulfer
luie vrouwlutte
luiken aan het raamplaffeteur'n
luisterenort'n

M

maïstusketerwe
malse regensalaa-vlaagske
me dunkttiek mie
meerderetefrente
meidmoarte
meikever(ave)rulle
melkemmer, kolenemmermelkkitte, koolkitte
met forse lichaamsbouwstreus
met tegenzin opeten (traag kleine hapjes nemen)tjiwel'n
minderwaardige kwaliteitkammelot
mist, het is mistigsmwoir, 't smwoirt
modderoor
mond (van een hond)bekkenjèl
motregensmuuk
muil, grote mond (letterlijk)bekkenjèl

N

naaktslakzoedslekke
naar achter, naar voor (plaatsbepaling)innewoars, uttewoars
naastneves, neffes
nachtjaponslapkèrel, slapkljèd
nauwelijks, met moeiteme ruze (me = met = 'e' van 'fel')
nergensnievers
netjes afwerken zoals het hoortsebwoird doen
niet meer kunnen aanhorenbolwoirde zin
niet veel om te wassenklakwastsje
niet zo snuggere persoonsimpeloare
nochtanspertank
noppen (van voetbalschoenen)tats'n
notitieboekjekalleping (van frans: calepin)
nummerplaat, autokentekenplak

O

obees of vettigslekkevet
ocharmeochottekes (toch)
oentoartekloaj
om beurtenoverans
omdat, wegens, om reden vanvanswille
onaangenaam persoonnen ebbelik'n
onbeleefdheidzwinnemanier'n
onduidelijk sprekenswoatel'n
onfris, gebruikt, licht vervuild voorwerpbemokkeld
ongedierte op plantenfernin
ongelukkige val, valpartijtumelète
ongenoegen ventilerenruttel'n
ongeordend, door elkaarwisterwoaje
ongeveeroeverre
ontroeringolteroasje
onvriendelijk, hooghartig, iemand die _ isebbelik, nen ebbelikken
onweerstaanbare neigingj'/z' es getieketakt (om dit te doen)
oogvuiltjeslaper
oorveegflèter, klets
oorwormtjinbitter
op blote voetenbarvoets
op de buitente lande
op overschot, als reserveten iptelle
op tijdantidd'n
opknapwerkje uitvoerenkallefoater'n
opnieuwvanèèr'n
opnieuwvanèr'n
oponthoudverlet
opscheppen, pocherstoef'n, stoefer
opzadelen metipsulfer'n
opzettelijk, maar tevens 'onbewust' (zie 'opmerkingen')zie(r)lings, zie(r)linge
opzij! uit de weg!gert!
oud voertuig (auto, fiets, ...)oed karjot
over de volledige lengteén'sténs
overdreven zuinig zijnkrebbebit'n
overgeven, brakenspuug'n
overloop (van een trap)allee
overstuurberlu
overwegtravèr

P

paardenbloempissebloeme, beddepisser
paardenmolen, draaimolenpèirdemanèzje
paardestalperstol
paardjesmolenpèrdemanèzje
pannenkoekpalulle
pantoffelssavat'n
pardoeste kloffe
parelhoenpint'oane
passieve vrouwlutte
peperkoekpennepisse
perfect rechtpileboet rechte
pestkopjenete (vr.), netebuk (m.)
plagentins’n, kul'n
plantenetende insecten (verzamelnaam)fernin
plat bordassiete
platzak, blutrutte
pleisterplakker
plotsoemettekjè
plotsommettekjè
pocher, opschepperblagoaj(maaker)
poetsvrouwkuuskienge
postzegeltember
potgrondbloemeirde
potloodkreijoeng
preipret
prik (van naald, doorn, wesp, ...)stek
prinsessenbonensukerbwoin'n
proppenschieterklakkebusse
protesterenteeg'n pruttel'n
prullariafietsjefatsjerie
prutsen, prutser, stuk makenmwois'n, mwoisker, vermwois'n
pulloverboai

R

regenbui (plots en hevig)bizze
regenwormtettink
reiskoetssieze
reistas (over schouder gedragen zak)bazatse
rem, mv, wwfrieng, friengs, frieng'n
reserve, op overschotten iptelle
ribfluweelpoane
rolluiklattestwoir
rolluikenlattestwoirs
rolschaatsenpatêns'n
rompertje, pakje voor baby'sbarbeteuze
rond dwarrelende roetdeeltjes bij een open vuurbitter
rot(plukke)vort
rubber laarzenkaoetsjoe bott'n
ruitrute
ruziekwèste

S

samentegoare
schaatsen (ww)skaverdin'n
schamele persoonlijke bezittingenakkerbielzj'n
scheermesskès
schil, schillen (mv. en ww.)peele, peel'n
schilmesskellemes
schommelrender
schommelpaardrennepêird
schoorsteenkaave
schoppenboer (kaartspel)piekezot
schotelvodskeuteldoek
schouderskoere
schramskribbel
schroothandelaarizzermarsjang
schudden (van kaarten bij kaartspel)kappel'n
sinaasappelginappel
slabbetjebavette
slagboombarriere
slakslekke
slakomsaladiere
slapenmaf'n
slappe koffielutte
slipperssletsen
slobkousengett'n
slordig uitziend persoonskeuvel
slow (dans)frotter, plakker
sluitspeldtoespelle
smeren (een boterham)brjèn'n
smeulenveuz'n
snede, sneetjeskelle, skelleke
snel opschietenaffeseer'n
spaarrentekrwoiz'n
spaarzaambendig
spatadersvariss'n
spiegeleikoeiwôge
spin, spinnewebkobbe, kobbenette
spoelbakwoaterstjèn
spullen, rommel, boeltje, goedjeakkerbielzjen
staart van een hondkodde
stappen, ergens in trappentert'n (tort, getorten)
steeds opnieuwreek'an
steenpuinbriekeljoeng
stelen, jattenskoep'n
steptrotinette
stevige eter, stevig etenbofulder, bukstoabie eet’n
stiekemin den dùk
stilletjes aanpiejoanekes
stofjasskabbe
stommeling, klunsklunten oliebrwoid
stortbuibizze
strakstefète
straks, zo dadelijksebiet
strelendrjèl'n
stroefstjèg
stropdasstrek
struikelentsjaffel'n
struikelentsjeffel'n
stukadoorplakker
sukkelduts
sul, sufferdtsjoet'n

T

te samentwôipe
tegel van voetpaddalle
tegendraads, verkeerdaaveriks, kontroarie
terwijlbinst
tijdig, op tijdantidden
toch wel(ba)toet
toch weltoetoet
toeval, epilepsie aanvalkovuls'n
toilet, WCvertrek
tonkupe
tonen dat je iets beter kuntpreusslag
tot danto ton
tranenwoaterlanders
trappen, schoppenskipp'm
trede (van een ladder)sporte
trede (van een trap)terte
trottoir, voetpaddam
truiboaj
tuinlochtink
tuinafval verbrandennen dent maak'n
tuinslanglanse
tussenwerpsels, stopwoorden(froai zin) zulle, (nie roep'n) njè, ('t e genoeg) wè
twijg, dunne buigzame stokwisse

U

uiandzjoen
uiteraardvaneigens
uitgeputpoemp'of
uitlachengrèt'n
uitvluchtentriffels

V

vaatdoekskeuteldoek
val (voor muizen, ratten, mollen, ...)traape
valleneen tumelète maak'n
valsspelenzeur'n
valsspelerzeuroare
van minderwaardige kwaliteitkammelot
vanzelfsprekend, uiteraardvaneigens
veel, groot aantalmasse
veerunsteriengsel
vensterluikenplaffeteur'n
verbranden (vlees, huid in de zon)verskoeper'n
verbreed einde doodlopende straatpupekop
verfvarwe
vergietverzip
verkeerd, net tegenovergesteld tewerk gaankontekraafs
verklappenuutlang’n
verkoudheid(snot)vollinge
verkruimeld, tot stof vergaankurremul
verluchtingsraampjeipperlucht
veroorzaakt door slechte intentieskwoawillewerk
verse haringleevaert
vervelend meisjetruttefitte
vervelend persoonpoepgoaj
vervuiling door opstekend grondwaterkwelm
verwelken, verwelktversluns'n, verslunst
vetersrie'kwoird'n
viezerikkissak
vishengel(vis)perse
vitrinekastarzjantière
vleugelvlère
vliegerplakwoaier
vlinderflieflodder
vlinderdasstrek
vochtig, niet uitgedroogdnes
vodsleunse
vogelveugel
vogelkooimûte
volledig uiteenbrokke verskjèn
voorgekauwd voedsel (voor baby's)kuuwke
voortdurendstafastig
voortdurend, de ene na de andereeffenip
vorkfersette
vouwstoeltjepliejangske
vrijpostig iemand, onbeschaamdjin me' n franke tote
vroegtielik
vroege aardappelenjèsterling'n

W

wanordeastrabansje
warempel, zowaarmeziele
wasknijperstekke
wasmachinewaskèrne
watwuk
wegelweuglink
weinigletter
weinig (te)letter (te)
weldraollichte
wenenskrjèm'm
wespstraalbie
witlofsjiekoengs
wortelkarote
wrijvenfrott'n

Z

zakboekjekalleping
zakmespennemes
zeepzjèpe
zeepsop (om te poetsen)lwôge
zelfverzekerde vrouwruzelute
zelfzekerverassereerd
zenuwenzèlms
zeuren, zeurpietertefrett'n, ertefretter
zeveren, zeveraarzjèk'n, zjèker
zich haastenskoffel'n
zoenenpieper'n
zoethoutkaliesjestok
zomaar, op goed gelukgoekommetut
zonder nadenkengoekommet'ut
zonder smaak voor combinatie aangekleedgetwoirteld
zoutvatsaliere
zuurtjesmoeltrekker
zwavelpoedersulferbloeme
zweepjemarteko
zwengelvrange

16 opmerkingen

  1. (Oude) Wevelgemse eetgewoonten:
    - Ne bootram mê smoet = een boterham belegd met reuzel
    - Klakkoars = ‘verloren brood’ = een sneetje brood geweekt in melk en ei, met boter gebakken in een pan, gewoonlijk opgediend met bruine suiker
    - Potink = ‘gewonnen brood’ = een ‘taart’ gemaakt van oud brood met toevoeging van o.m. rozijnen
    - Stovers (in algemeen West-Vlaams gebruikt voor stoofvlees) is in het Wevelgems aardappelpuree bereid met karnemelk
    - Zoedpatatjes = aardappelschijfjes gebakken op met zout bestrooide plaat van de Leuvense kachel (zonder vetstof)
    - Truf'n: gebak van soezendeeg gevuld met chocoladecrème en bestrooid met cacaopoeder
    - Bouillonpatatjes: gekookte aardappelen met wortelen overgoten met bouillon van mergpijpen en soepvlees. Een snede brood werd belegd met het merg, gekruid met peper en zout, en eerst opgegeten.
  2. Beide betekenissen van 'zie(r)lings, zie(r)linge:
    ‘Je liet em zie(r)linge vol’n’ = Hij liet zich met opzet vallen.
    ‘Je stapt zie(r)linge in zin ongeluk’ = Hij gaat onbewust zijn ongeluk tegemoet.
    ‘Zie(r)lings, zie(r)linge’ betekent de ene keer ‘blindelings’, de andere keer ‘opzettelijk’.
  3. De vervoeging van ‘ja’ en ‘neen’ zoals in het Westvlaams gebruikelijk is, maar met de Wevelgemse aa:
    - Jaak, jaag, joaj (m), joas (v), jom, jaag, joas
    - Nink, nièg, nej (m), nins (v), njèm, nièg, nins
    - Beide zijn nog te versterken met ba (bajaak, …), mobba (mobbanink, …) en emmobba (…, emmobbajom, …)
  4. Een `flieflodder` (klemtoon op de eerste lettergreep) wordt wel eens gebruikt om een vlinder te benoemen. Dit woord wordt ook gebruikt voor een lichtzinnig meisje. Die 'vlindert' bijvoorbeeld van de ene jongen naar de andere. Een losbollige jongen wordt aangeduid met het woord `flierefluut'.
  5. Een `koele kikker` is letterlijk vertaald in het Wevelgems `ne koede pùt`. Een `koele kikker` betekent `een nuchter, bedaard, pragmatisch iemand`, maar `ne koede pùt` betekent in het Wevelgems een `koukleum`.
  6. Een `plantrekker` heeft in het Nederlands een negatieve betekenis (een `luilak`), maar in het Wevelgems wordt hiervoor `carrotjé (van het Frans `carottier`' gebruikt. Plantrekker heeft in het Wevelgems een positieve betekenis, iemand `die goed zijn plan kan trekken` is iemand die heel zelfstandig is en zich gemakkelijk uit een benarde situatie kan redden, voor alles een oplossing vindt.
  7. Een oud aftelrijmpje:
    Roere roere n’ intepot
    Den duvel zit in ’t innekot
    ’t Innekot da brakte
    ’t Manneke dat ’t vermakte
    ’t Meiske dat de moate sloeg
    Oane kaboane, vliegt van de zwoane
    Me zinne bek vul minskevljès.
  8. Het vergt soms een ware zoektocht om de herkomst van Wevelgemse woorden te achterhalen.
    Mijn moeder had het bijvoorbeeld ooit eens over een ‘fiesjow’, waarbij ze het over een dier met een witte pels had. De speurtocht leidde naar het Picardische dialect (het regionale Frans dat in de film ‘Bienvenue chez les chti’s’ aan bod komt): ‘fichau ch’est putois in fransé. Seulmint, ch’ blanc fichau, putois albinos, in fransé ch’est furet.’
    ‘Fiesjow’ komt bijgevolg van het Picardisch-Frans woord ‘fichau’ en werd in het Wevelgems gebruikt voor een fret, nerts of hermelijn).
  9. Het werkwoord “skèrn” ( scheren) heeft in meerdere zegswijzen een andere betekenis, zoals in “’n twiene vaste skèrn” iemand (stevig) vastpakken, “zin puuste skèrn” er ongemerkt vandoor gaan, “de leegoard skèrn” lui zijn, “skèr joe weg” ga (uit de) weg, trap het af, …
  10. Hoe herken je direct een Wevelgemnaar aan zijn dialect
    - De ‘aa’ wordt in het dialect zuiver uitgesproken: een paal = een paale, betalen = betaal’n, tafel = taafel, wafel = waafel, … in tegenstelling tot algemeen West-Vlaams: poale, betoal’n, toafel, woafel, …
    - Plaatsen van een ‘t’ voor de meervoudsuitgang ‘s’ van de talrijke overgenomen Franse woorden: cafeets, brasseleets, délégeets, videets, salsefits (schorseneren), stellaats (Leuvens biermerk Stella), …
    - Vanzelfsprekend wordt de ‘sch’ steeds als ‘sk’ uitgesproken zoals typisch is voor Kortrijk en omgeving: mooi = skwône, schip = skip, schaatsen = skats’n, schilderen = skilder’n, …
    - En zoals typisch voor het West-Vlaams wordt de g als h uitgesproken: hè hin heheuh'n hie = jij hebt geen geheugen
  11. In de jaren 50 van de twintigste eeuw speelden de kinderen met een “toppeire”, een houten priktol met een metalen punt, die door middel van een touw in beweging gebracht werd. Er waren twee manieren om die te laten draaien: bij “de kap” werd de tol vanuit de hoogte gegooid en bij “peetje snuk” werd horizontaal aan het touw getrokken terwijl die zich net boven de grond bevond. Met dit speelgoed werd ook op de speelplaats van de school gespeeld, tot het daar later verboden werd wegens het gevaar om anderen – of zichzelf – ermee te kwetsen.
  12. Om de naam van een kleur te versterken zeggen we in het Nederlands bijvoorbeeld “bloedrood”. In het Wevelgems gebruikt men daarvoor vaak andere voorvoegsels: iemand die lang in de zon gezeten heeft kan “rotebrun” zijn, het tegenovergestelde is “kèsewit” (kaars + wit), fel verroest metaal is “koeieroste”, na een vuil werk kun je “kaavezwort” (schoorsteen + zwart) zijn, iemand met blauwe plekken na een val of stoot is “skorteblauw” (schort + blauw) en een kleur die je helemaal niet bevalt krijgt het voorvoegsel “skit” (schijt + kleur).
  13. Tijdens de Tweede Wereldoorlog werd de brug over de Leie – de grensrivier tussen Wevelgem en Lauwe – vernield. Het enige dat de kinderen aan beide zijden van de rivier konden doen was naar elkaar roepen. Al vlug ontstond het ‘spelletje’ dat er in bestond van op beide oevers van de Leie steentjes naar elkaar te gooien. Om de Lauwenaars uit te dagen schreeuwden de Wevelgemnaars dan: ‘Twjè kjèr’n Lauwe e nog nie warme’ (Twee keer Lauwe is nog niet warm).
  14. Woorden komen en gaan. Ooit hoorde ik mijn grootvader vertellen over een luxueuze bruiloft waar de ‘krabbe verdjuts’ op tafel lagen. Een typisch Wevelgems woord (overgenomen uit het Frans en met de Wevelgemse ‘t’ voor de eind-s), een woord dat wellicht niemand meer kent. Etymologisch gezien is ‘krabbe’ een verbastering van het Franse ‘grappe’ dat (druiven)tros betekent. ‘Vert jus’ betekent in het Frans letterlijk ‘groen sap’, maar ‘verjus’ bestaat nog altijd als het uitgeperste sap van onrijpe (groene) druiven, dat in de culinaire wereld als alternatief voor azijn of citroensap gebruikt wordt. Mijn grootvader had het dus over de ‘druiventrossen’ die op tafel lagen, iets wat in zijn tijd grote luxe moet betekend hebben.
  15. Zanger / acteur Wannes Cappelle van ‘Het zesde metaal’ zingt in het Wevelgems
  16. Zeg je in Wevelgem iets in de aard van 'Ik moet er over nadenken' dan is het mogelijk dat er gereageerd wordt met `Peiz'n, peiz'n, Buskoars nen ezel es dwoid van peiz'n`.
    Dit gezegde vergt enige toelichting. Het gaat hier om het verhaal van een ezel die zo lang twijfelde welke van beide voederbakken hij eerst zou aanspreken dat hij uiteindelijk stierf van de honger. In Wevelgem werd boer Buysschaert als bezitter van de ezel er aan toegevoegd.