| 'k versta u niet | 'k versteun a ni antwoord: verzit et den (verzit het dan) |
| 's morgens vroeg | krieke de jour |
| aan een ziekte sterven | ervan optrekke |
| ah neen | bai nieë |
| aimabel persoon die evenwel anders is dan hij zich voordoet | ne zoetege zaaite |
| als iemand zijn trouwbelofte niet nakomt | zaaine wis intrekke |
| boterham in partjes gesneden | nen bau in perekes (paardjes) |
| dat is precies niet ordelijk | da komt precies oet een koei uir gat |
| dat kan ik niet betalen | da kan mainen broine nie trekke |
| dat komt goed uit | da komt van pas |
| direct na de middag | bots noa de noen |
| een taak niet willen uitvoeren en het antwoord daarop | kust mai gat |
| geen al te snugger persoon (mannelijk) | ne keepedau |
| gezegd van een baby die enkele maanden oud is | ' t plat is er af |
| gezever geleuter | hangt er nie teveul kakkemoikes oan |
| heel gek | zoe zot as et achterste van en kelderdeuj |
| het kost veel | da kost stukke van miense (mensen) |
| hij begint vervelend te doen | ai kraigt et in zaain botte |
| hij durfde | ai tust |
| hij durft | ai teit |
| hij heeft dat niet goed gedaan | ai eit da precies mei roeffe gedoa |
| hij heeft het zitten | ai eit 't spek oan |
| hovaardige dame | z'ei vuil gest oan uir gat hange en pretmadam, chèr en chol |
| iemand die tegendraads is | nen averechtse |
| iemand om een gunst vragen | iemand te voet valle |
| ik begrijp er niets van | 'k versteun er gien kloette van |
| ik ben geen verwijfd iemand | mai gat is genne jübox |
| ik ben je slaaf niet | adde me gistere g'uud was ek na a mase |
| ik denk er niet aan | er es gien oar op maine kop da doa oan paast |
| ik heb moeite met mij te bukken | de grond is lieëg |
| ik kan dat niet verdragen | 'k kraeg er et vliegend schaet van |
| ik vertrek maar eens | ik kosj men schup af |
| maak dat je kamer proper is | a s den bliksem aa koamer prauper moake |
| moeten huwen omwille van zwangerschap | 't es van moeites |
| mond houden | haaft aven teutter |
| naief zijn | as ge da geleuft zijde van e goe joar |
| om aan te geven dat men iets bepaalds graag eet | doavui zaa 'k mai bloot gat loate zee |
| om zijn verontwaardiging te uiten bij een gerucht dat de ronde doet en wanneer men de waarheid kent | witte wa da doa van oan es (weet ge wat daar van aan is) |
| onder zijn voeten krijgen | ne post pakken |
| op stap gaan | op labberlot goa |
| op straat spelen en zich vuil maken | brekken een brek (kind dat ...) |
| plots sterven | op ne siebot steurve |
| proficiat bij geboorte | 't es 't ophave wet ('t (het kind) is het ophouden waard) |
| schrik hebben | de poepers ebbe |
| slapen met de matras op de vloer | slaope op de paljas par ter |
| snel gaan | daan ging er e gat oit |
| te laat zijn | doaveu komde tweedes |
| trek uw plan | trekt a foer |
| uitdrukking die zoveel betekent als 'ga weg' 'laat mij met rust' | allô |
| uitdrukking gebruikt wanneer iemand iets zegt dat nogal hard aankomt in het gezelschap | kletmariet (mariette) |
| uiting van verbazing | amaai maine frak |
| veel eten | daan et d'ore van maine kop |
| veel opmerkingen maken, een lastig mens zijn | veel komplemente emme |
| verkouden zijn | maine nuis loept as e kruinke |
| waarschuwing aan kind bijv | 'k zal aa seffes |
| wraak komt later wel | wroak is ne plât dasse kait üp diene |
| ze eet weinig of niets | z' et d'elft van den taid nie |
| Ze geven kritiek, ze plagen iemand | Ze smaëte mei stinkes |
| ze is zwanger | ze goa groot |
| Ze vindt zichzelf een hele dame | Holàlà, madame fait kaka! |
| ze zal wel een toontje lager zingen | ze zal uire kak wel inave |
| zeer lelijk | te lillek vu t' ellepe dondere |
| zich beter voordoen | groete jair in e klaa stroike |
| zijn ogen vallen dicht | zain plaffeteure valle toë |
| zo hard mogelijk | vollenbak; ook: vollen toebak |
| zot zijn | zo zot as tillebeulle |
A |
| aan | on |
| aanbakken | oankaaistere |
| aansmeren | verchachellen |
| aardbei | eerbeis |
| aarde / grond | Hier (op z'n Frans uitgesproken Jijr) |
| abnormaal | gemaan |
| aftellen (kinderen bij spel ) | afpotte |
| armen | erme |
B |
| baan | boan |
| bakker | bèkker |
| beetje | e bekke |
| beetje | een prits (zait) ; e wa |
| benen | biëne |
| BH | ne sutjein |
| boekentas | kabas, kalpei |
| breiwol | siget of sajet |
| broekzak | tes |
| brut, grof, onbeschaaft (negatief) | rawoils |
| buik | boeik |
| bukken | dukke |
| buurman-buurvrouw | ne gebeur |
D |
| de dag daarna | sanderendoags |
| deur | dhuy (uitgespr. deuj) |
| dialect | plat vloms |
| die (man) | den dane, daan |
| die (vrouw) | dei vraa, de dei |
| direct | drek |
| dom meisje | en stoeme leutte, trien |
| drempel | dölleper |
| dronkaard | kajoebereir |
| durven | teire |
E |
| een | e: voor een onzijdig zelfstandig naamwoord: e kind, e verke (varken) |
| een | en: voor een vrouwelijk zelfstandig naamwoord: en vraa (vrouw), en mat (vloerkleed) |
| een | ne (voor een mannelijk zelfstandig naamwoord), ne vent, ne kalpei (boekentas), ... |
| een | nen, voor een zelfstandig naamwoord beginnend met een klinker: nen ank (hangrek), nen antwerpse stoefer (bluffer) ; en ook voor, meestal mannelijke, woorden beginnend met een bepaalde medeklinkers zoals b (nen boek, nen bos, nen berg), d (nen duuvel, nen ) en t (nen tuup: tube of fietsband, nen toeveneer, nen tip, nen tek) . |
| een domme man | ne meutte |
| een domme vrouw | een gaat |
| een kroeg | een cafej |
| een slechte vrouw | en tang |
| een stomme vrouw | en trut |
| een ziekte oplopen | en zikte oproape |
| ekster | anneke |
| en | e nen |
| enkel | knoesel |
| eten (bep. manier haastig) | (noa binne) gaffele |
F |
| fanfare | sjostaët |
G |
| gaan halen | lenge |
| gebeuren | van pas geive |
| Germaine | Maine |
| getrouwde man, vooral in de folklore-vereniging | Peke |
| gezicht | bakkes |
| gezicht | fasaat |
| gezicht | smikkel |
| gezicht | vitrin |
| gootsteen | eviè |
| gordijn (en) | draprie (s) |
| graag | gere |
| gracht | groebe |
| gracht | groep |
| gras | ges |
| grasveld | gesseplaan |
| grens | schie |
| groen | greun |
| grote trom in fanfare | groskes (uit het frans) |
H |
| haast u | spoeëd a |
| haasten | spoeje |
| hakken (schoen) | tallonnen |
| halfvier (uur) | draienalf (drie en half) |
| ham | esp |
| handen | anne |
| handen | polle |
| handjes | ainkes |
| hangrek | ank |
| Heel hard zagen | kreften |
| helemaal | gillegans |
| helemaal | gillegans (t) |
| helemaal | grat (s) |
| het kan niet altijd meevallen | 't alle doage gin foer e |
| hetzelfde | 't aigeste |
| hijgen, moeilijk ademhalen | oagsakke (haagzakken) |
| Hoek van het veld dat als laatste omgeploegd word | ne veudel |
| hondenpoep | onnestront (in Leefdaals: geen aanblazing van de h) |
| houten stukje van vogel (liggende of staande wip schieting) | boike |
| houtmijt | aitsel (in Leefdaals bestaat geen aanblazing van de h) |
I |
| iemand die niet goed hoort | ere sproite geite |
| iemand speciaal | een veddet |
| ik | ik of ekik |
| ik denk | ik paas |
| ik vertrek dan maar eens | 'k'eusse m'n schup af |
| Inwoners van Meerbeek | dei van auver de grebbe |
| Inwoners van Meerbeek | papboeren |
J |
| jas | vest |
| jij | gae |
| jongen | menne |
| jongman, ongetrouwde jongen | Jefke |
| juist | just |
K |
| kaars | kejes |
| kaas | keis |
| kalf | meutte |
| kalf, ook als scheldwoord | meutte |
| kapot maken, naar de vaantjes helpen | reneweire, verdistereweire |
| kassa | kas |
| kast | kas |
| kast | kasproae |
| kind | joengel |
| kind dat thuis voorgetrokken wordt op de andere kinderen | beibeke |
| kleren | dinge |
| klets | sallewoase |
| Klokhuis | Knetselenbait |
| klungelen | feggele |
| knaap | kadei |
| koe | koei |
| korstjes | keuskes |
| koud | kait |
| kous | kais |
| kruikje | stoepeke |
| kruisbes | knoezel |
| kuisen | koisje, kösse |
L |
| licht overvest | kammezoal, jgelé |
| lichtzinnig meisje | plodde |
| lip | lup |
| lukraak | op 't goo vallen oit |
M |
| man (pejoratief) | tip |
| manneke | paike (verkleinwoord) |
| masker | moembakkes |
| meisje | moike |
| meisje ook lief | mokke (vulgair) |
| misbaar maken | pajoele |
| Modder | Maus |
| Modder | Moar |
| moe (zeer moe) | poempaf |
| molen, ook kermismolen | meule |
| mond | foer |
| mondharmonica | reuslup |
| morgen | merge |
N |
| naald | nölle |
| nee (een besliste nee in bep. situatie) | ' k zaa mai nie gere |
| nee zeg | nieë zenne |
| nietsnut | vagger |
O |
| of | och |
| Omer | Mair |
| ondertussen | serwailes |
| ondertussen | swainst |
| ontkennen | afstraa (afstrijden) |
| op blote voeten | berrevoùts |
| opnieuw | opneuf |
| opnieuw | veneir (eerste e: doffe e) |
| overgeven | geubbele |
P |
| paardenbloem | keiteplant (als voer voor konijnen) |
| paars | moif (tweeklank: zware o + lange doffe e) |
| paars | purper |
| pak rammel | koppel lappe |
| pak rammel | roeffel |
| Pannenkoeken | Cassoaten |
| Pannenkoeken | Kassooten |
| papier | papiej |
| pastoor | pastoerr |
| persoon di zoveel mogelijk naar zich toehaalt | nen beir (beer) |
| pintje | pinke, boerrekke |
| plagen | kreite |
| plankenvloer | plancher (uit het frans) |
| pocher | stoefer (ook gebruikt voor een pochetje in de bovenzak van een vest) |
| poep | foer |
| poep | ol (vulgair) ; normaal woord: gat |
| pop | poep |
| postzegel | tember |
| prei | praa |
| preuts | queine |
| proper | prauper |
| puree | petes (e: tweemaal doffe e) |
R |
| raam | vinster |
| radio | raddiau |
| rioolnet | jesteire |
| rode bes | zeebes |
| rood | roeëd |
| roos | roeës |
| roos (de kleur) | raus |
| ruw (in taalgebruik) | rawoils |
| ruzie | ambras |
S |
| schap | hank |
| schroevendraaier | turnavis |
| simpele | daukus |
| sleutel | sleuter |
| slijmbal | gatlekker |
| sloefen, pantoffels | moile |
| slokkop | sloeker |
| snede spek | brei spek |
| snoepen | smoddere |
| snoeper | smodderlup |
| snotneus | snotter |
| sok | kais |
| soms | fantait, sümtait |
| standaardtaal | schoi vloms |
| steenweg | rut (hier de Tervuurse steenweg) |
| stereoketen | toren |
| stopcontact | pries |
| stoute vrouw / man | gars, ros, voilbakkes, e slecht vel, lilleken dag |
| struikgewas | oechele |
| sulleke | e dauke |
T |
| tak | tek |
| tas | jat |
| terug | vroem, venair |
| toilet | gemak |
| toilet | teuske |
| torso | kas |
| tovenaar | toeveneir |
| treuzelaar | taffelair |
| treuzelaar (op cafe, feest, ...) | anggat |
| treuzelen | taffele |
| tv | telleviese |
U |
| uitgaan | op radaaj goa / op vadruï gon |
V |
| veel uiterlijk vertoon | grote chèr in e klaa stroike |
| velg | jgaant |
| ventilator | nen bloazer (ook een scheldnaam voor iemand die nogal hoog opgaf over zichzelf) |
| verdwaasd | summer |
| verkruimelen | meuzele |
| verwend kind | beibestront (babystront) |
| vijver | vaever |
| vitter | peizeweiver |
| vlieg (dikke) | lodder |
| vlug werken | beusse geive |
| Voetpad | Braa |
| vrachtwagen | ne camion |
| vrijdag (volgende) | evraidag |
| vrouw | waignemousse (was in vorige generatie ook de bijnaam van iemand) |
| vrouw, echtgenote | (ons) waigne |
W |
| waarheen | woène |
| wat zou het ... | wasaat |
| weduwe | weef |
| wenen | graize |
| wesp | peirisp |
| woensdag | goeinsdag |
Z |
| zakdoek | tesnoisdoek |
| zeker | zekes |
| zoals | gellek |
| zoeteke | sis |
| zometeen | sebiet |
| zot schepsel (vrouwelijk) | kiek, zotte bloar / züg, kloekefien |
| zotteke (min of meer medelijdend bedoeld) | ne kwaige |
| zout | zait |
| zwart | zwet |
