| afzien | ei èèt doe blaa skeite geloete |
| armoede | ei èèt giene noagel voe ze gat te krabbe |
| bang zijn | de poeppers emme |
| bedriegen | ne poeter op ze gat skiljere |
| bedriegen | z' emme eum ba ze pitchje |
| bemoeien | mooit a mè 't aaf |
| betrappen | teige de lamp luupe |
| betrappen | z' ain eum ba zèè skabernak |
| biechten | mè Posse mooie aa kètel koschje |
| dat is overdreven | das mè 't oer getrokken |
| die is niet normaal | das ne gekloeiste |
| Die kan zeveren | Daane kan er e pansjken oen hange |
| DIT IS EEN LASTIGE ZAAK | DA'S En AMBETANT AFFEIRE |
| dit is goede waar | das gooi koemerschap |
| door die deur daar door | deuj dei deuj doe deuj |
| Een boterham smeren | Nen bautram plekke |
| een gek gezicht maken | ne smool trekke |
| een kriek Boon | ne kreek van Buun |
| elkaar aansteken | as ge ba den ond sloapt, ropte zen vluuje |
| feesten als de beesten | fiesten gelijk bieste |
| Feestje bouwen in de auto tijdens heen- en / of terugweg | Bwat in de vwat |
| ga met dat kind uit de wind of het wordt blind | Gotj me da kintj eut de wintj of 't wetj blintj |
| Geef de bluffer een brood, de klager heeft geen nood | Gèft de stoefer 'n broed, de kloager ei gië noed |
| hard werken | zan kluuten afdroie |
| het gaat niet goed tussen 2 mensen | doe es èun oer in de bouter |
| Het is een rare vent | Tes ne skaa poeter |
| het is fout | das ne erreur da nie chjucht es |
| het is hier rommelig | 't es ee ne nechte oeljefrot |
| het is niet waar | ja dag jan |
| het regent hard | 't es katte oen gèubelle |
| Hij heeft goed geleefd | Aa èè zèè keiske al twiê kante opgebrand |
| Hij is dom | ei è ne kop om zan oer baien t'aave |
| hij is dom | ei èèt oek 't werm woeter nie èutgevonne |
| hij is een zuurpruim | 't es ne azèèn pisser |
| Hij is gek geworden | Ze zen hem me de witte pjere kommen oele |
| hij is kwaad | ei èèt in zen roape geskeite |
| hij is ongeduldig | ei es vriedig oempoeschjentig |
| hij is ongeduldig | ei zitchj op iete koulen |
| Hij is overleden | A jee zè leper gelèèd |
| hij kan nogal zeuren | hij zoagt d'uure van mane kop |
| hij krijgt de schuld | hei ee de bauter gefret |
| Hij weet nog niet waar hij aan begint | ' t Zal em ' n gotje voere |
| hij ziet er bleek uit | ei zee zu bliek as ne plattekèès |
| iemand betrappen | em op zaane nest pakke |
| iemand iets wijs make | emand een uur oen noen |
| iemand in het ootje nemen | in zaane nek zitte |
| iemand voor de gek houden | eemand ne poeter skillere |
| iemand zeggen dat hij te ongeduldig is | stoet a gat in brand |
| iets degelijk afwerken | eet van buut doon |
| Iets minder goed doen | Ba de poeters no de mis goen |
| ik ben het beu | ik zen da ee zu meuj as kaa pap |
| ik ben klaar | ik zen der |
| Ik ben verjaard en het 1ste getal is veranderd. | 'k em en neu vuidui gat |
| Ik ben weg (ervan door) | Ik zen chemin |
| ik ga hem een peer stoven | 'k goen em ne kluut afdroaie |
| ik geloof het niet | Aske da geluuft en a bedde afstojd, dein slopt op de planchei |
| je moet een beetje meer geduld hebben | ge moetj een bèke mier posjense emmen |
| kammen | ei èèt zen oer gekamd oen de grille van 't park |
| Klapstoeltje op een stok, van opzij gezien leek het alsof er een stok in het achterwerk stak | In Halle steike ze ne stok in uile gat om nie te vallen |
| kolen op de kachel gieten | Oeile op de stauf doen |
| Maar man toch, … | Ma mec |
| Marie had het erg koud | Mee aa braa kaa |
| Marie had het koud | Mee aa kaa |
| Meter / grootmoeder heeft gezegd dat de lepel in de ketel ligt | Mieter iet geziet da de liepel in de kietel liet |
| Mie had het koud, waar had mie het koud, op de markt had mie het koud | mee a bra ka, woe a mee bra ka, op de met a mee bra ka |
| misserie hebben | ei èèt zwette snie gezeen |
| naar het stadscentrum gaan | afgoen |
| niet goed horen | stopsels in a uuren emme |
| niet kunnen wachten | op hiete stiene zitten |
| niet treuzelen, aarzelen | voesj ( vooruit) met de koesj ( koets) |
| om aan te duiden dat iets heel goed of opmerkelijk is | 'k zeg a mo da (van het frans 'je ne te dis que ça' |
| Op de markt had Mari het erg koud | Op de met aa Mee braa kaa |
| Op de Voddekesmet bekijken de mensen veel, maar kopen ze weinig. | Vuil geluup en wènig verkuup. |
| Op een zieke kip pikken ze allemaal | op een zeke keek pikken ze allemoe |
| past uw paar u nu ma | past a poer a na ma |
| schrik hebben | mej een eit in a gat zitte |
| uw fiets heeft een lekke band | aa velo stoe plat |
| van daarboven, waar verstandige mensen uitzonderlijk zijn (op de buiten Lamme Gisj, Breedhout, Bellingen, Beert ... | Ei es van doebauve, woe de slumme raal zen |
| veel bij elkaar zijn | gerèie en gebréie ba mekander zitte |
| veel uiterlijk vertoon en veel verborgen miserie | van bouve pront en vanonder stront |
| Waar had Marie het erg koud? | Woo aa Mee braa kaa? |
| Waar weinig verstandige mensen wonen | Woe te slumme raal zen. |
| Ze is zwanger | Z' ei nen hoas in euj kabas (Noenkel Soeë) |
| ze is zwanger | z' es teigen den hoek van eun ronne toafel gelupe |
| zijn best doen | a tiene uitkosjen |
| zijn broek is te kort | ei èèt woeter in zèè keljer |
| zijn jongere broer of zus trouwt voor hem | ei zidj oep 't skaa |
| zijn we gereed | zemmer |
A |
| Aan | Oen |
| aardappellen | pattate |
| aardbei | jetbeis |
| achteruit rijden | daazen |
| adem | oesem |
| afblijven | puute van de koeschj |
| altijd | altèèd |
| alweer | vedroem, veneir |
| amuseren | amuseire |
| appelrest. | knachenbeit |
| appelsien | aroneappel |
| applaus, in de handen klappen | plachen |
| armzalig gekleed | ei es ermeterig gekliedchj |
| Asse uit de kolenkachel (ook soms als bijnaam gebruikt) | skramoelle |
B |
| badpak | majo |
| bakkebaarden | fabréen |
| bangerik | neun broekskèèter |
| bed | kasjemat |
| bedgenoot | neun baa sloaper |
| beest (beesten, beestje) | biest (gebisj, bisjke) |
| behangpapier | tappeseirpapej |
| bekwaam | capôbel |
| beurs | beuzze |
| bewegen | boejeire, ik boejeir, ga boejeit, zij/hij boejeit, wèle boejeire, ga boejeit, zèle boejeire, 'j' zoals in het franse je. |
| BH | soutien gorge |
| bierviltje | beekotchje |
| bij | bieke |
| bleek zien | ei es zu bliek as e papeej |
| bleek zien | ei zee zo bliek as ne plattekèès |
| bloempot | cashpot |
| boeket bloemen | bloemmekei |
| boot | buut |
| bord | talluur |
| brood | bruud |
| brooddoos | bruudduus |
| buren | gebeur |
| burgemeester | burgemister |
C |
| cardigan | ne kazekèi |
| carnavalswagen | sjaar |
| cement | misch mash |
D |
| daar | doe |
| daar ben ik | kzen doe |
| deftig | vanbuut |
| deken (beddegoed) | soshje |
| deken (christendom) | deike |
| deugenieterij | koepisjeraa |
| deur | 'n dui |
| deurwaarder | hoesjéér |
| dinsdag | destag |
| doen maar dan knullig, onbeholpen, onhandig | froeschele |
| domineren | ei lèèt onder de slachj |
| Dommerik | stoemmerik |
| Dommerik | Zoe stoem as 't pi |
| donderdag | donnerdag |
| dood | zèn boujee es èut |
| dragen | droage |
| Drinken | Sjoeberen |
| drinken | zjoeberen |
| drinken (veel kunnen) | ei èèt eu gruut amboesjuur |
E |
| eekhoorn | iekourn |
| een baal hooi | ne bot huu |
| een baal stro | ne bot struu |
| een bezig iemand | neu roeftoejoer |
| een boom | nen buum |
| een bord | een talluur |
| een dommerik | ne mettekou, of ne eizel |
| een emmer | nen iemer |
| een hommel | ne pjeirenuuzzel |
| een kip | een keek |
| een lepel | ne leiper |
| een lief opdoen | ei èè ne skèèr gedoen |
| een man | ne mansminsj |
| een meikever | nen arnou |
| een meisje | e mokke |
| een metser | ne macher |
| een papje van melk, suiker, oud broold of beschuiten | meutekespap |
| een schroevendraaier | nen toernavis |
| een simpele geest | ne struule |
| een slaapkleed | een slopklied |
| een tas koffie | een jatte kaffei |
| een vork | ne ferket |
| een vrouw | e vraaminsj |
| een zandschop | een sloeberschup |
| eetkamer | salamanger |
| egel | djest |
| ekster | anneke |
| enkel (voet) | knoosel |
| Erg | Neèg |
| eten | eiten |
| even geleden, daar straks | doe gefluis |
F |
| feesten | fieste |
| flauwvallen | van ze zelve vallen |
| fleus | straks |
| fluisteren | konkelfoze |
| fout zijn | ne erreur da nie chjucht es |
| frauderen | oezakkeraa èutoele |
| frutselaar | froesjelèr |
| frutselen | froesjele |
G |
| gaan | goen, ik goen, ga gotch, ei goet, wèle goen, zèle goen. |
| gauw | gaa, agaa |
| ge moet u niet bemoeien | reut in a ège soep |
| gebreid vest | kazequain |
| gelijkenis | 't es ze vorke gescheite |
| genieten van een drankje | ' s es presees eun ingelke da op men toeng pist |
| gierig iemand | ne krebbebeiter |
| gij | gaa |
| graag | gère |
| gras | gès |
| gratis | verneet |
| gummi snoepjes | gigippekes |
H |
| haken | crochteiren |
| Halve gare | Ne wiezjewazje |
| ham | esp |
| handtas | sjakoche |
| hebben | emme, ik em, ga etch, ei èt, wèlen emme, zèlen emme. |
| helemaal | gillegans(t) |
| hemdje | hummeke |
| hier | ee |
| Hij heeft grote oren! | Eij eit uure gelek talluure! |
| Hij hoort niet goed | de poempeers moote zan uure komme uitspoite |
| hij is dom | ei èèt in de vakanse noe 't skoul geweist |
| hij is dom | Eij es oennuzel geboure en zot geweegd |
| hij is overleden | ei è zè keis geloete |
| hij kan niet meer | zan boesjie es ueit |
| hij mag het zelf doen | ei éét et oen zèn bien |
| hijskraan | grooi |
| Hoesten | bassen |
| Hoofdkussen | nen oepelink |
I |
| identiteitskaart | pasport |
| iemand die morsig eet | gozzeleir |
| iemand die morsig en gulzig eet | smostereir |
| iemand kwaad maken | ei éét in zen roape geskeite |
| iest op een deftige manier doen | eet van buut doon |
| iets goed doen | vanbuut |
| iets op zijn beloop laten | loitchj de boore moe dèusse |
| iets opmerkelijks zien, opmerken | repereire (van het frans repérer) |
| iets vlug doen | in een arrage |
| ik ben | kzen |
| ik krijg er zweethandjes van | ik krijg er zwietpolle van |
| in slechte staat, oud | kamant |
| In zijn blote staan | in zenne moienax |
| inpakken | ambaleiren |
J |
| ja | yo |
| Je moet niet gulzig zijn | Ge moêtj nie sloeker zèèn.. |
| jenever | jeneivel |
| juffrouw | uffra |
K |
| kaalkop | klasjkop |
| kaas | keis |
| kanariepietje | karnoevougel |
| kap van een mantel, annorak | kapuchon |
| kermis, foor | fuur |
| kind | e kintj |
| kind | ne kadei |
| kinderachtig | kinerocherjeraa |
| Klein weggetje | Kasjke |
| klokhuis | ne knasjenbeit |
| knoeien | baggeren |
| koffie | kaffei |
| kogel | kartouche |
| Kolen (brandstof), kolenboer | Oeille, nen oeillenboer |
| kolengruis (werd gestookt in de oorlog toen er geen kolen waren) | slam |
| kookpan | kasserol |
| kraan (werktuig) | groei |
| Krant | Gazet |
| kuren hebben | zèè loote |
| kwaliteit | koemmerschap |
L |
| langs daar | al doe |
| lawaai | laweit |
| lepel | ne leiper |
| Lijkbidder | Krokmor |
| lijkwagen | korbijaar |
| Loebas | Leubbe |
| Lomperik | Zu loemp as t'achterste van e verke |
| longontsteking | et fluires |
| loper | luuper |
M |
| maandag | mondag |
| maar | mo |
| madesteek | moensteik |
| mager | ge koentchj mè eum flesse kochjen |
| manken | ei goet kramakkelèk |
| mannenoverjas | pardessus |
| mannenschort | kaspoessière |
| mantel | paltou |
| markt | met |
| marktverkoop | voddekesmet |
| Masker | Moembakkes |
| medelijden | compasse |
| meikever | arnou |
| melktandjes | beeterkes |
| mijn | man |
| mislukkeling (soms bedrieger) | fwareur |
| morsen | smoisteren |
| morsen bij het eten | gozzele |
| morsig en / of gulzig eten | smostere |
N |
| naast | neffest |
| niet al te precies | 't stekt nie nèè |
| nieuw | nèue |
| nieuw | spiksplintchjernèut |
| Nijvelsesteenweg | Kassa va Nèvel |
| nooit | nuut |
O |
| onderhemd | lefke |
| onnozelaar | onnuuzeleir |
| onverzorgde haren | rattisjekop |
| oogarts | uugmister |
| Oor van een tas (koffiekop) | 'n oes van e zjat |
| op café | op stammenei |
| opkropper | nen ettenfretter |
| opvliegen | ei zitchj direct op ze pjèèd |
| overgeven | geubelen |
| overweg | den bariel |
P |
| Paal | Pieket |
| paardenbloem | pichjelee |
| paardenstaart | pjèrechèt |
| Paddenstoel | Foensj |
| Paddenstoel | Kampernoelle |
| pannekoek | flasch |
| pantoffel | slaschj |
| pastoor | pastuur |
| pater | ne poeter |
| Paterskerk | Poeterkeskerk |
| pens | panschj |
| pens | pansj |
| plassen | zan pataaten afgiete |
| platte steen | skarabitchje |
| Poort | Paut |
| Poortje | poetje |
| postzegel | tember |
| potlood | krejong |
| praline | pranille |
| prutsen | froesjelen |
| prutser | dasjtereir |
| puist | posjt |
R |
| raar gekleed | ei es nog al oengestuute |
| rancune | pète, |
| regenmantel | trench |
| rekentoestel | telmachin |
| rijkdom | muik |
| roddeltante | commeir |
| rommel, wanorde | oesjefrot |
| rommelig | oeljefrot |
S |
| salamanders vangen | slangeratisje pakke |
| Schaap (een) | Ne lemme |
| schommel | roesj |
| schort | veuschuut |
| seringen | juszemenen |
| Sint-Rochus | Sintje-Roukes |
| slaapwel | sloppel |
| slagen | liche |
| slak | karrakolle |
| slordig geklede persoon | neu koeiejodder |
| smakkend eten | smasje |
| Soepvlees | ' t dik vant dunneke |
| sportschoenen | slasje |
| spreken | spreike |
| sprookje | spruukske |
| spruiten | sprotjes |
| staart | sjèit |
| station | stoese |
| steenkool | oeile |
| stommerik | ne meutte |
| straks | fluis |
| straks, meteen | astrien, sebeet |
T |
| tafel | toafel |
| Tafellaken | Ammeloake |
| te veel gedronken | te vijl gezoupe |
| tegenpruttelen | chicaneiren |
| telefoon beantwoorden | aan telefon oppakke |
| ter plaatse | ter plosje |
| terug | venèr, vedroem, weij |
| tijd | tèèd |
| toch niet | nendoot |
| toch wel | tootoot |
| toveren | skammoteiren |
| treiteren | koejoneire |
| treuzelen | daisteren |
| treuzelen, prutsen | dasjtere |
| trui | varuis |
U |
| Uit de weg! | Madzja |
| uurwerk | arloagchje |
| uw lief | a mokke |
V |
| vaart | voet |
| valsspelen bij het kaarten bvb. | trische |
| Valsspeler | Oeisakker, triesjoet |
| Varkentje (wordt soms gebruikt voor deugnieten) | Vietje |
| veearts / dierenarts | pjeiremiester |
| veldmuis | dolleke |
| ventje, manneke | tisjke |
| verdwenen | schampavie |
| verkoudheid | kat |
| verkoudheid | katèire |
| verkoudheid | ne kaa |
| vernietigen | vermassacreiren |
| verrast kijken | ne schieven taut trekke |
| verstoppertje spelen | ketjetik |
| verstrooide kerel | wissewes |
| vervelend iemand | nen ambettanterik |
| verward haar | zen oer es in de wezzel |
| vlees | vlies |
| vlieg | vleeg |
| Vlinder | Peipel |
| voor | vuij |
| vork | verket |
| vreemdeling | tapèèteklopper |
| vrijdag | vréedag |
| vrouw | vràà |
| vrouwenjasje | kazequin |
| vrouwenonderrok | combinaison |
W |
| waar | woe |
| waar (zowel bijv. nw, als bijwoord van plaats) | woe |
| waardeloos | kammelot |
| waarvoor | woevuij |
| wanorde | een kat vindj ee ui joenge nemi |
| wanordelijke plaats | annekesnest |
| water | woeter |
| weg gaan | et afbolle |
| wenen | blaten |
| werke | emploetje |
| Wesp (een) | Nen uzzel |
| woensdag | goensjtag |
| wol | sajet |
| worst | sosis |
| worst | sossis |
| wortel | weuttel |
Z |
| zan kreubben es vol | hij heeft genoeg gedronken |
| zand | zovel |
| zaterdag | zoeterdag |
| zeldzaam, eigenaardig | raal |
| zetel | fetoil |
| zich uitkleden | ontsloesjtere |
| Zuring aardappelpap | Tatjespap |
| Zwaluw | eu zwoltje of een zwolm |
| zwarte snoepjes | kalisjkes |
| zwavelstokjes | allumetjes of stekskes |
| zweetvoeten | zwietpateikes |
