111 gezegden

954 woorden

4 opmerkingen

1. Het unieke aan het dialect van Winkelomhei is gewoon dat er naast de typische eigen woorden bepaalde klanken anders worden gebruikt dan in de overige gehuchten van Geel die slechts op een paar honderd meter van elkaar liggen :
   
   Even dit : een `ö` uitspreken als een doffe `e`! ( zoals in `passen` of `sjotten` of `suske`).
   
   -`ei en ij` worden meestal `aa`: meid=maad feit=faat
   gij=gaa mijn=maan konijn=konaan
   uitzondering : `wij zijn` wordt `wéllö zén`
   `een bij` wordt `een biekö`
   bij `madelein - marjolijn - madelijn` blijft het `ei / ij`
   
   -`ou` wordt `ei` : hout = heit zout = zeit
   uitzondering : `juffrouw` = `juffra`
   
   -`au`= blijft `au` in kabeljauw, paus , wauw ...enz
   = wordt `aa` in gauw = gaa flauw = flaa ...enz
   = wordt `ei` in rauw =rei
   = wordt `o` in auto =otto
   
   -`ee` blijft meestal gewoon `ee` : streep .. geweest..
   meten .. eten .. enz
   wordt vaak `ei` : meel =meil - scheel =scheil
   wordt vaak `iejö` : zeel = ziejöl - tenen = tiejönö
   wordt soms `eu` : veel = veul
   
   - `eu` wordt zeer vaak `ujö` : deur = dujör
   blijft ook vaak gewoon `eu` : beul - reu - neus
   
   - `aa` wordt dikwijls `ouwö` : vaart = vouwöt -
   wordt vaak `oa` : draad = droad
   wordt soms `jei` : paard = pjeid
   wordt soms `eijö` : maart = meijöt
   wordt zelfs `ujö` : haar haar= hujör hoar
   wordt ook `o` : maar = mor - naar = nor
   wordt ook `e` : betaald = beteld
   
   - `oo` wordt `oewö : gewoon = gewoewön -
   lood = loewöd
   
   - `ui` wordt `ouwö` : vuil = vouwöl
   uitzondering : lui = löj (öj)
   - `oe` blijft meestal gewoon `oe` = voet-hoed-schoen
   wordt soms `ujö` : goed=gujö bloeien =blujön
   wordt soms `uu` : zoet=zuut broer=bruur
   wordt soms `u` : moet=mut voelen=vulen
   wordt soms `uj` : foei=fuj koe=kuj
   
   Het eigenaardige aan het gebruik van al deze klanken is
   dat er géén enkele rechte lijn in te trekken is en dat er géén regels voor bestaan, en ik er ook géén kan voor vinden en dat de echte heikneuters toch allemaal de juiste tweeklank gebruiken. De énige uitleg is dat al die woorden gewoon van in de wieg worden mee gegeven en opgeslagen worden in ons brein en daar gewoon blijven zitten: dat noemt men `o v e r l e v e r i n g` Jammer genoeg is dit mooie dialect ook gedoemd te verdwijnen omdat er meer en meer jonge mensen de Hei verlaten en die nemen het dialect mee, en er meer en meer mensen van buitenaf naar de Hei komen en die hebben hun eigendialecten die brengen dat dialect over op hun kinderen en niet dat van de Hei! Tot eind jaren 50 bleef praktisch iedereen in de Hei en kwamen er weinigen mensen van buitenaf naar de Hei.
   De Hei was een berucht gehucht met een zeer gesloten gemeenschap en was niet opgezet met `indringers` en dat werd ook regelmatig hardhandig duidelijk gemaakt.
   Als er momenteel nog 15% echte heikneuters (mensen die in de Hei geboren en getogen zijn) in de Hei wonen zal dat veel zijn. De nieuwkomers brengen hun dialect mee, maar zij die de de Hei verlaten nemen ook hun dialect mee en daar-door verdwijnt wel het specifieke dialect van de echte heikneuter! Jammer maar het zal niet anders zijn ..... dus bewaren we maar wat we kunnen op de computer en op papier.
   
   Hier komt nu een iets wat geforceerde zin in het ABN , nadien vertaald naar het dialect van Winkelomhei, waarin practisch 100% van de gebruikte tweeklanken en uitzonderingen voorkomen en dan omgezet in het dialect van ongeveer een 700 meter verder, nml dit van St. Amands. Merk zelf echt het enorme verschil in taal- gebruik en dit tussen huizen die echt niet verder dan 700 meter van elkaar staan en waar tussen in enkel wat weilanden en een waterloop liggen :
   
   Wij zijn eergisteren noen met ons Madelein, een schooljuffrouw -een moeial-, haar meid en ons moe die heel moe was, naar de Bijenkorf geweest, en wij hebben daar kabeljauw gegeten die nog vol graten zat, veel te flauw en half rauw was, omdat er niet genoeg hout en zout was om die vis gaar te koken en te kruiden en wij wilden dan maar als een koe met onze staart tussen ons benen en scheel van de honger in het geheim via de achterdeur vertrekken, maar daar lag een heel grote luie vuile hond op de vloer, een bruine reu, die heel veel en hard gromde, en van de schrik hebben wij dan alles maar gewoon betaald en zijn langs de voordeur naar de auto gegaan en terug naar huis gereden.
   
   Op z'n Winkelomhei's klinkt dat als volgt :
   
   Wélle zén iejörgistöre noen mee os madelein, een schooljuffra -ne mujal-, hujör maad en os moe die al hiejel muug was, nor de biejökörf geweest en wélle hémme douwö kabeljauw géten die nog vol groaten zat, veul te fla en half rei was, omdat er nie genoeg heit en zeit was om diejö vis gouwör te koken en te krouwön en wélle wilden dan mor gelak een kuj mee ozze stjeit tussen oons biejönen en scheil van den hoenger in 't gehaam via de achterdujör vertrekken, mor doar lag nen hiejöle groewöte löje vouwölen hoond op de vloer, ne brouwöne reu, dieje hiejel veul en hed groemde en van de schrik hémmen wélle dan alles mor gewoewen beteld en zén laangs de vördujör nor den otto gegoan en terug nor houwös göréjen.
   
   700 meter verder (St. Amand) klinkt dat als volgt :
   
   We zén eergisteren noen mee ons Madelein, 'n school- juffra -een moeial-, heur maasse en ons moe die ferm muug was, noar de Biekörf geweest en we hemmen doar kabeljaa gegeten die nog vol graten zat, veel te fla en half ra was, omdat er niet genoeg haat en zaat was om dieje vis goar te koken en te krui-jen, en we wilden dan mor gelijk een koe, met onze stjeet tussen oons biejönen en scheel van den hoenger in het geheim via de achterdeur vertrekken, mor doar lag nen hele groewöte luie vouwöle hond op de vloer die hiejöl veul en hard gromde en van de schrik hemme we dan alles moar gewoewön betoald en zijn langs de veurdeur naar den otto gegoan en terug naar houwös geréjen.
   Zoek zelf maar eens uit waar de echte verschillen zitten!
2. Winkelomheide was bekend om al zijn toenamen, en die zouden niet verloren mogen gaan. Meestal zijn die gebaseerd op namen van ouders, voorouders, maar vaak ook op zeer eigenaardige begrippen, waarvan de herkomst niet altijd duidelijk is. De volgende zijn toch wel erg bekend, en zeker bij de generatie uit de jaren 40 / 50, maar onze kinderen kennen die namen niet meer. De generatie die nu boven de 65 zit zal de laatste zijn die deze speciale namen nog herinnert.
   jammer ...... maar helaas, ook deze nostalgie gaat verloren, zoals trouwens veel van de genoemde mensen die ons reeds verlaten hebben. zie `*` !
   
   -de `ö` uitspreken als de laatste `e` in het
   woord `passen`, dwz `een doffe e`.
   -de `oa` uitspreken als `ou` maar de `w` niet mee
   uitspreken, zoals de `ou` in `koud` , maar dan
   de `w` niet uitspreken.
   
   het teken `*` achter de naam betekent dat deze persoon zeker overleden is, en dit kan zowel voor de vrouw zijn, indien deze vernoemd is, als voor de man wiens naam helemaal achteraan vermeld wordt.
   
   
   - die van de roskam (jos mannaerts*)
   - die van von van de witten haalen (herman heylen)
   - die van war van soewös (war tubbeckx* )
   - die van den hette (war Sterckx*)
   - die van kluut van den hette (fons sterckx*)
   - die van de pom (fons coenen*)
   - die van de stujer (war coenen*)
   - die van den hak (Charel lievens*)
   - die van 't klöntje (fons lievens*)
   - die van de nol (war Belmans*)
   - die van dopke (door belmans*)
   - die van den aave kruger (frans van olmen*)
   - die van möloewes (dikke nicasie*)
   - die van liza* van den antikeir (sooi janssens*)
   - die van doewer van froewe (door Sterckx* )
   - die van de kilo (fonne van hout*)
   - die van de boardscheirder (jules nevelsteen*)
   - die van de wiet van jan sep (louis -wiet- lievens*)
   - die van de keut (war Hendrickx*)
   - die van de kwet (boons*)
   - die van kleske (Charel tubbeckx*)
   - die van de boer (suske hannes*)
   - die van geraar van mia* van de boer (gerard Sterckx*)
   - die van charel van anna* van de boer (Charel Sterckx*)
   - die van de witte van mossel (louis hufkens*)
   - die van de klemmaker (fons Sterckx*)
   - die van jef van zeel (jef lauvrijs*)
   - die van de boas van troawe (fons mangelschots*)
   - die van mil van den hoed (mil ceuppens*)
   - die van de lo (Hendrickx*)
   - die van de schalm (fons sterckx*)
   - die van dimme van de parra (jan geuns*)
   - die van piejer van zeel (peer lauvrijs*)
   - die van jef van de schoewenen (jef Sterckx*)
   - die van fraans van de boswachter (frans kerckhofs*)
   - die van mie* bök (jef kerc khofs* = echte boswachter))
   - die van de schipperin* (clement rauws*)
   - die van dop van mel (door -dop- rauws*)
   - die van dikke staans* (stafke lievens*)
   - die van stafke van staans* van dop van mel (stafke lievens*)
   - die van trees* van de roskam (clement leysen*)
   - die van an* van den nöl (louis huysmans*)
   - die van de mölder (Peer Mertens*)
   - die van de köster (jefke peeters*)
   - die van de wöst (fons van uytsel*)
   - die van de busser (gust Bertels*)
   - die van de spinnekop (julien sterckx*)
   - die van de mei-jester (René Sterckx*)
   - die van de scheiper (fik cuinen*)
   - die van kröltje (charel -kröltje- Belmans*)
   - die van irma* van staf van kröltje (staf Belmans*)
   - die van staans* van jef van kröltje (jef Belmans*)
   - die van de waarre van kröl (ward -waarre- Belmans*)
   - die van heiteren doewör (door van hout*)
   - die van bet* van janneke (jan haeseldonckx*)
   - die van matil* van nakkata (mil verreydt*)
   - die van chöllöke sep (Charel -chöl- lievens*)
   - die van fraans van Lein* van chöllöke sep (frans verbeek*)
   - die van roza* van de vé (xavier -vé- van den broek*)
   - die van de rut* van den tep van fikske hoes (jef -tep- hoes*)
   - die van mienus van os jeanne* (mienus van hout*)
   - die van de wip (verwimp*)
   - die van de meziekmei-jester (jef lauvrijs*)
   - die van sep en sus van tien (jef -sep- en sus vanuytsel*)
   - die van war van vöst (war vanuytsel*)
   - die van de plekker (rene dillen)
   - die van dieke* (jos ven*)
   - die van mit* van de stok (frans hoes*)
   - die van lie* van suske (gerard -ta- nevelsteen*)
   - die van fien* van sus van chöl (sus van hout*)
   - die van nérröke (nare vangeel*)
   - die van mia van Charel van de keut (fons dilliën)
   - die van fik van de schoenmoaker (fik geys*)
   - die van fik van de hoef (fik geys*)
   - die van de burre (fons groenen*)
   - die van den doks (door hufkens*)
   - die van pleunieken* van den doks (door hufkens*)
   - die van dimp* schol (jefke carens*)
   - die van kromme sep (fik Huybrechts*)
   - die van 't voske (war hendrickx*)
   - die van lange zier (Hendrickx*)
   - die van jul van jef van riekoa (jules haeseldonckx*)
   - die van zwette dimp* (fik Fierens*)
   - die van fraans van henkes (frans belmans*)
   - die van de slinke (Belmans*)
   - die van de melkboer (jos hendrickx*)
   - die van de witte van tist (louis vanuytsel*)
   - die van mon malpost (mon eyckmans*)
   - die van de pleu (mon eyckmans*)
   - die van de nieve boer (rik lambrechts*)
   - die van de ber (bernus haeseldonckx*)
   - die van de nöl (boons*)
   - die van jan van de frits* (jan assen*)
   - die van de zwalm (jan assen*)
   - die van rik van marieke* van lowieke (rik brabants*)
   - die van suske van den hanne (suske hannes*)
   - die van mil van rikskes (mil veraghtert*)
   - die van lange mon (mon van doninck*)
   - die van doewer slik (isidoor -door- schreppers*)
   - die van ta van de klaanne (gerard -ta- nevelsteen*)
   - die van pelien* (fons van hout*)
   - die van til* van de nel (charel hoes*)
   - die van von van til van den nel (tienne geboers)
   - die van lein* van til van den nel (ben coenen*)
   - die van alice van de mienus (suske cowé*)
   - die van den tit van koa (vanuytsel*)
   - die van den doewöve (war cuinen*)
   - die van fraanske van peer (franske nevelsteen*)
   - die van gusje stujers (gusje geboers*)
   - die van jamaand (jan mols*)
   - die van den dikke van mil (dictus dams*)
   - die van de kie (Mertens*)
   - die van sus van betske (sus geudens*)
   - die van de spekboer (françois de ceulaer*)
   - die van gusje van zaander baron (gust verwimp*)
   - die van de zoon van suske (fons vanuytsel*)
   - die van rik van rosse sus (rik hufkens*)
   - die van moaweres (schreppers*)
   - die van jef van vien (jef vanuytsel*)
   - die van zientje* van den hollaander (war hollandts*)
   - die van chöl van goemmer (Charel -chöl- van geel*)
   - die van roos* van de pom (Sus Geudens*)
   - die van roos* van den hette (joske Belmans*)
   - die van irma* van foons van de wiet (toon hollandts*)
   - die van den dikke van fien* hoes (benedict -dikke- swolfs*)
   - die van de bui-jes (door ceuppens*)
   - die van dikke fien* (eugeen vanwezemael*)
   - die van mitteke van dikke fien (fikske geens*)
   - die van de fej (maes*)
   - die van mie* van rikske (henri -rikske- van geel*)
   - die van juul van de klaane (juul nevelsteen*)
   - die van mie* van bernus (fik Huybrechts*)
   - die van de smet van de haa (fonne van hout*)
   - die van dimp* van de boer (fik hollandts*)
   - die van polleke schiet (paul de ceulaer)
   - die van warreke van den dop (warreke Belmans*)
   - die van dimp* van foons van suske (fons vanuytsel*)
   - die van gabriel* van war van kas (war vandecruys*)
   - die van 't kempös héntje (fons geericnckx*)
   - die van bei-jer van den hoan (bert -beir- van roey*)
   - die van anneke* van perrökö pröst (gerard schroven*)
   - die van marieke* van löwieke (rik brabants*)
   - die van de specialist (vermeerbeek*)
   - die van 't sjakoske (frans jacobs)
   - die van anneke van mil van den hoed (war van hout*)
   - die van klet* van perrröke (fik verachtert*)
   - die van martha* van marinös (vangenechten*)
   - die van sep van nuus (jef -sep- vanuytsel*)
   - die van war van 't voske (war Hendrickx*)
   - die van gusje van baron (gust verwimp*)
   - die van fik van den hollaander (fik hollandts*)
   - die van de floere (flor vanuytsel*)
   - die van foons van de wiet (fons lievens*)
   - die van mia* van zaanderke hannes (fons lievens*)
   - die van chöl mét (Charel -chöl- Mertens*)
   - die van rené van zwette dimp* (rene fierens*)
   - die van mia* van lie van suske (fonne -kobe- vangenechten*)
   - die van den dikke van de champetter (gabriels*)
   - die van foons van lis (fons gijsen*)
   - die van janneke van meen (Janneke verachtert*)
   - die van manös (mandus van den broeck*)
   - die van pelien* van de kilo (fonne van hout*)
   - die van war van de witte van mossel (war hufkens*)
   - die van jul de facteur (jules haeseldonckx*)
   - die van staans* van lange mon (mon van doninck*)
   - die van möris van warreke (meurice Hendrickx*)
   - die van elza van 't klöntje (jos cuinen)
   - die van jullieke willems* (suske hannes*)
   - die van de sep (jef -sep- vermeulen*)
   - die van marjet van dieke (rene dillen)
   - die van miet van jef van dil (jef vangeel)
   - die van anna* van den dikke van mil (dictus dams*)
   - die van fik van kromme sep (fik Huybrechts*)
   - die van anna* van bernus luyten (jules huysmans*)
   - die van fien* van zaanderke hannes (feel huysmans*)
   - die van an van den hette (gerard -ta- van nijlen*)
   - die van josée van de ber haeseldonckx (rik convents)
   - die van joséé van de klemmoaker (eugeen nijs*)
   - die van virginie van Janneke assen (louis Coppens)
   - die van bertha* van rené van de frits (rené gastmans*)
   - die van lex van marieke leten (alex Fierens)
   - die van liset van de kilo (karel -Charel- Huybrechts)
   - die van del van de lo (joske Hendrickx*)
   - die van mia* van war van den hollaander (gerard ven*)
   - die van liset van foons van de wiet (marcel mangelschots*)
   - die van marie* van den dop van mel (frans teurlinckx*)
   - die van fien* van de boer (jef -tep- d'joos*)
   - die van mia* van den hette (peer van olmen*)
   - die van fieneke* van lowieke (louis Hendrickx*)
   - die van frieda van fieneke van zaanderke hannes (roger naegels)
   - die van mia* van de waarre (Casimir Vandedcruys*)
   - die van fraans van florentien* (frans Belmans*)
   - die van rezien* van kröltje van froewe (Charel Sterckx*)
   - die van cleman van marie van vleugel (clement Vandenbergh*)
   - die van Charel van vleugel (Charel vleugels*)
   - die van de stet (fons ceuppens*)
   - die van josée van de nol (karrel Sterckx*)
   - die van lein* (madelein) van zwette dimp (antoine -twanneke- mathieu*)
   - die van gusta* van de kruger (louis -wies- hoskens*)
   - die van plönieke* van tist (warreke vandecruys)
   - die van chöl van mie* van rikske (Charel -chöl- van geel*)
   - die van jos van mit van de stok (jos hoes)
   - die van roza van scheile jan (gerard hannes*)
   - die van annie van fraans van flörentien (roger hannes*)
   - die van mit* van fraans van flörentien (mon hannes*)
   - die van josée* van fraans van flörentien (frans van geel*)
   - die van Hilda van fraans van flörentien (frans celen)
   - die van mit* van jef van kröltje (pierre d'joos*)
   - die van irene* van jef van kröltje (andré van geel*)
   - die van emma* van jullieke willems (jos van tongerlo*)
   - die van gabriel* van jullieke willems (mil van sant*)
   - die van wis* van de mei-jester (rene nevelsteen*)
   - die van mia* van fraans van möris (frans van hout*)
   - die van lisette van de smet (karel Huybrechts)
   - die van lisette van pölien van de smet (karel Huybrechts)
   - die van staf van den nöl (staf Boons*)
   - die van jakkelin* van den tit van koa (frans van hout*)
   - die van els van sus kanon (frans -sus- Belmans*)
   - die van jos van war van den hollaander (jos hollandts*)
   - die van nine van de buskop (suske slaets*)
   - die van foons van bet van Janneke (fons haeseldonckx*)
   - die van zaander van de boer (zander hannes*)
   - die van josée van de keut (pol hens*)
   - die van roos* van de wiet (fik truyens*)
   - die van staf de schoenmoaker (staf verachtert*)
   - die van jos van roos van de wiet (jos truyens)
   - die van Charel van jeanne van kröltje (Chareltje van Hout)
   - die van jan van kla (jan verwimp*)
   - die van mit* van de burre (jan verwimp*)
   - die van nieke* van de futs (marcel lauvrijs*)
   - die van jos van vurman (jos verwimp*)
   - die van miet van jos leysen (jozef -jef- vangeel)
   - die van karrel van de busser (karel Bertels*)
   - die van lange josée (vanuytsel) (Gerard Bertels)
   - die van jos van dopke (jos Belmans*)
   - die van mies loawetön (alex Fierens)
   - die van Gilbert* van Marieke Leten* (witte van Roy)
   - die van den Dre van chöllöke sep (Dré Peetermans)
   - die van Bertha* van jef pröst (jozef -jef- proost*)
   - die van soewe van den nol (frans -sooi- Belmans)
   - die van von van de schönis (fons schoonis)
   - die van Mia van jefke hollandts (betje drossaert*)
   - die van piejörke palmömét (peer vanuffelen*)
   - die van staans* van dop van mel (Stafke Lievens*)
   - die van mie* van de pom (fons -kluut- Sterckx*)
   - die van gerda van foons van de wiet (rudy van opstal)
   - die van mirjam van lizet van foons van de wiet (jos geudens)
   - die van mirjam van de cel van de boas van troawe (jos geudens)
   - die van mieke van de mölder (peer Mertens*)
   - die van swa van tichön dop (François -çois- Belmans)
   - die van mia* van tichön dop (Frans Vansant)
   - die van de groewete van böd (Frans Vansant)
   - die van de klaane van böd (Clement Vansant)
   - die van den tuup van war van soewes (René Tubbeckx*)
   - die van de pak van war van soewes (Fons Tubbeckx*)
   - die van den trien van war van soewes (Frans Tubbeckx*)
   - die van de ker (Ward Tubbeckx*)
   - die van jules van fien van hoes* (jules Swolfs*)
   - die van Charel van den dikke van de champetter (Charel Gabriels*)
   - die van dolf van peer van de boardscheirder (dolf Nevelsteen*)
   - die van de stok (frans Hoes*)
   - die van pit van de keut (rené Hendrickx*)
   - die van de kraak (karel Wuyts)*
   - die van fons van de mölder (alfons Mertens*)
   - die van josée van mieke van de mölder (René Vandecruys*)
   - die van Leonie* van mieke van de mölder (Frans Vandecruys*)
   - die van Ben van de stujer (Benjamin Coenen*)
   - die van Mon van Pölien (Mon Van hout)
   - die van dikke fik (Victor Van hout*)
   - die van Charel van den dikke van mil (Charel dams)
   - die van anna van rezien* (dictus dams*)
   - die van kröltje van froewe (Charel Sterckx*)
   - die van plönieke van den doks* (door hufkens*)
   - die van de fokke van lie van suske* (fons nevelsteen*)
   - die van lie van suske* (gerard nevelsteen*)
   - die van lie van den ta*(gerard nevelsteen*)
   - die van den ta van lie van suske* (gerard nevelsteen*)
   - die van zaander van meloewös* (zander nicasie*)
   - die van marcel van de boas van troawe* (marcel mangelschots*)
   - die van tienne van gusje steurs (Etienne Geboers)
3. café's die ik mij herinner tussen 1950 en 2020:
   Als ge vanuit Geel het dorp Winkelomheide binnen reed, was het éérste huis links, vlak voor de splitsing van de baan, het café van `jamaand`, uitgebaat door `Stans en Charel Foets`, onder de naam *in den jager*, die er samen ook nog enkele melkkoeien op nahielden. Het cliënteel bestond vooral uit vaste kaarters, veehandelaars,
   vissers en jagers, want het café stond dan ook pal aan een gebied voor de jacht en de visvangst. Er werden ook regelmatig *tellingen* gehouden van fietsers, moto's en auto's en daarvoor zat men dan gewoon achter het raam om alles netjes te noteren. Het gebouw staat er nog, maar is omgevormd tot gewone woning.
   Even voor het centrum, aan de rechterkant, vlak naast de vroegere autobusuitbater Jan Assen (de Zwaluw) hadden `Mia en Fons van de Wiet` hun café met de toepasselijke naam *de zwaluw*.
   Irma en Lisette en een juke-box zorgden er voor dat er veel jong volk kwam, naast de liefhebbers van voetbalclub FC Heisport, want Fons was naast bestuurslid ook nog actief speler samen met zijn 5 zonen. Ook liefhebbers van kegelen, biljarten, tafelvoetbal, kaarten , flipper-kast, leden van de spaarkastsclub en de bekende wale-mannen (seizoenarbeiders die telkens voor 6 tot 8 weken naar de wale trokken om daar te werken!) behoorden tot de vaste klanten. Ook een 15tal echte alcoholverslaafden (en dat waren echte verslaafden die van 's morgen vroeg al dronken maar blijkbaar nooit *zatter* of *te zat* werden) behoorden tot de vaste klantengroep en die zorgden ervoor dat het café eigelijk van in de voormiddag al moest open gaan en er dus lange dagen moesten gemaakt worden. Toen de zaak na vele jaren toch een stuk minder draaide is er de jeugdclub *topclub* gekomen en die hielden daar dan allerlei fuiven en feestjes en activiteiten die geld in het laatje brachten, maar al die drukte en herrie was er uiteindelijk toch te veel aan voor mijn ouders en toen hebben zij besloten om hun café definitief te sluiten. De jeugdclub heeft dan onderdak gevonden in *de hoef* waar alles voorzien was om al die activiteiten te ontwikkelen omdat daar een grote zaal aan gekoppeld was.
   Het gebouw is afgebroken in 2014.
   Vlak voor het centrum aan de linkerkant, waar nu Pi-Pa-Pi gevestigd is, had ge vroeger het café van *Mon van Mie Malpost (Eyckmans) en Gerarda* (mon was ook schoenmaker) onder de naam *de pleu* en later nog even onder *de merel*. Toen de `Witte van Roy en Gilbert`het cafe hebben overgekocht kreeg het de naam *ons genoegen*. Vooral liefhebbers van wielrennen en kaarters vormden het cliënteel, want Louis was mede-organisator van een aantal wielerwedstrijden en was dus goed gekend in dat midden.
   Marie en den Teurlinckx en een dochter van de plekker hebben het café nadien ook nog open gehouden. Vanaf 2018 is het een pasta-zaak geworden met de naam *pi-pa-pi* wat staat voor piza - pasta - pitta !
   Een honderdtal meter verder , waar nu het gazettenwinkeltje van de dochter van Fons Schoonis is, had men het café van `Stans en Frans Bens` onder de naam *de moedige trappers*, waar vooral wielrenner liefhebbers, het was trouwens het supporterslokaal van Nestje Bens, en kaarters op af kwamen. Stans baatte ook een kruideniers winkel uit.
   Enkele huizen verder stond het café van `Fieneke en Lowieke Hendrickx`met de naam *de volkslust*.. Lowieke was ook kolenboer. Later heeft `Til van de Nel- Hoes` het café verder open gehouden. Samen met dochters Madeleine en Ivonne , en de hulp van Germaine Vangeel (die altijd *totatola* werd genoemd omdat zij dat woord gebruikte als ge een *cocacola* bestelde!) en een juke-box was het een ideaal café voor het jonge volk en de wale-mannen, naast de vaste kaarters natuurlijk.
   Het gebouw is afgebroken en vervangen door appartementen.
   Twee huizen verder had ge dan het café van *Anneke van Peerke Proost en Gerard Schroven* dat het vooral moest hebben van kaarters en wale-mannen. Het ging er daar vaak nogal ruw aan toe want Anneke was van kleintje vervaard en kon nogal eens ver gaan. Het gebouw is afgebroken en vervangen door appartementen.
   Vlak daarnaast staat het café dat vroeger uitgebaat werd door `Gusta van de Kruger en Wies`, onder de naam *Breydelhof*, . Een typische café voor de drinkers en wale-mannen en de alcoholiekers!
   Nadien heeft Lein van Chölleke Sep en Frans Verbeeck het café nog een tijdje gerund, maar als die vertrokken zijn naar de pas in Geel, is het hier vrij snel achteruit gegaan met het cliënteel. Er is nog wel een Engelstalige geweest die het heeft geprobeerd onder de naam *het Haasje* en met een biljartclub, zonder veel succes.
   Het café heeft daarna nog verschillende uitbaters gehad, maar met matig succes. Het werd in 2016 nog even uitgebaat door Frank Hannes, de vroegere uitbater van de Luihoef , onder de naam *eetcafé de Heide* en later nog eens even door turken of marokanen maar het is ondertussen weer gesloten.
   Een 100 meter verder, aan de andere kant van de weg staat het café van “Mieke en War van 't Voske` (vlak naast het vroegere voetbalveld van FC Heisport). Het cafe droeg de naam van de fanfare : *Gerarduszonen* Mieke baatte ook nog een kruidenierswinkel uit.
   Het café leefde vooral van supporters en spelers van voetbalclub FC Heisport, muzikanten en sympathisanten van de Gerarduszonen, leden van de toneelvereniging en duivenmelkers, want die hadden hier allemaal hun supporterslokaal.
   Ook liefhebbers van het wielrennen (Jos Hendrickx) en vaste kaarters behoorden tot de vaste klantengroep.
   Het café is later nog overgenomen door `Jos van de Keut en Gaby` , later door "Minus Belmans" en nog later door `Mit Huybrechts en Jos Geboers` onder de naam *bij Jos Geboers* .. Daarna heeft Jos Van Heuckelom de zaak gekocht en verder open gedaan onder de naam *De Hoef* en die heeft het in de loop van 2017 verkocht en in oktober 2017 is het afgebroken en zijn er appartementen gekomen.
   Pal in het centrum, vlak voor de pastorie, had ge de kruidenierswinkel en het café van `Jefke Peeters, de Koster en Irma” onder de naam *Gildenhuis*. Het café teerde vooral op kaarters, muziekliefhebbers van de Koninklijke Gerarduszonen (zoon Meurice was een tijdlang dirigent!) en supporters van FC Alberta.(zoon René was een goede voetballer) Irma hield er enkele melkkoeien op na. Het gebouw is afgebroken en vervangen door appartementen.
   Vlak naast de koster had ge het café van `de witte en Mie Van Sant` en later `Mil en Gabriel`. (er zijn later nog enkele andere uitbaters gekomen o.a. een zoon van Karel Ven), allen onder de naam *Vansant*
   Het café draaide vooral op leden , sympathisanten en muzikanten van de Koninklijke Gerarduszonen , toneelliefhebbers , duivenliefhebbers en kaarters. In een later stadium zijn daar ook carnaval- en biljartliefhebbers bijgekomen. Het gebouw is afgebroken en vervangen door appartementen.
   In de Kerkstraat (=Kemeldijk) had ge vroeger bakker `Door van mossel -den Doks` (Hufkens) en daar heeft een van de kinderen rond de eeuwwisseling een café geopend : *de parel*. Het waren vooral de biljarters van de club die er kwamen. Een echt groot succes is het nooit geweest , want het was reeds enkele jaren gesloten. Het gebouw bestaat nog, en eind 2016 hebben vreemdelingen het opnieuw open gedaan , maar dan alleen in de weekends. In 2019 is dit café ook definitief gesloten.
   Twee huizen verder had ge de winkel en het café van `Dimp en Sus Poel`. Het café was vooral in trek na de hoogmis en bij mensen die kolen kwamen halen of bestellen. Sus was nl. kolenboer.
   Het gebouw dat recht voor de kerkpoort stond is vervangen door de woning van Wiza Mertens.
   Vlak voorbij de vroegere meisjesschool had ge vroeger de winkel en het café van `Fieneke Leten en de Cuyver`: *sportlokaal FC Alberta*. Het terrein van Fc Alberta lag vlak voor de deur. (nu staat daar het kleuterschooltje). Het is dan ook duidelijk dat de bezoekers meestal voetballiefhebbers waren want het was hun supporterslokaal .Nadien is het café nog open gehouden door Jef Van Neylen. Het gebouw staat er nog en is volgens mij omgevormd tot twee woningen.
   Enkele honderden meters verder, aan de linkerkant, had ge het café van `Fien en Jefke Sterckx`: *Heidebloem*
   Het cliënteel bestond vooral uit duivenliefhebbers, kaarters en wale-mannen. Frans Tuerlinckx en Marie hebben er ook nog café gehad onder de naam *Heideparel*. Het gebouw is omgebouwd tot woning.
   Terug op de grote baan, aan onze Lieve Heer, hadden we aan de rechterkant het café van `Stans en Lange Mon`.
   (Stans Luyten en Mon Van Doninck) . Het flipper-kastje, Anneke Ceuppens en een juke-box zorgden voor jong publiek, vooral omdat er met het flipper-kastje fel kon gesjoemeld worden en er veel gratis drinkbonnen konden gewonnen worden.
   Ge moest gewoon maar roepen hoeveel bonnekes ge gewonnen had en dan was het antwoord altijd : tik ze maar af menneke en schrijft alles maar op, en dan kreeg je inderdaad al die bonnekes. (Stans had andere zaken aan haar hoofd als ze boven zat met ... dan het kastje in het oog te houden).
   Het gebouw is omgevormd tot een gewone woning.
   Aan de overkant van de baan had ge `Jefke Hollandts en Rosalie Verachtert`met cafe *Reinaert*. Een juke-box en dochter Mia zorgden voor het jonge volk en de rest werd aangevuld met kaarters , mijnwerkers en voetbal-liefhebbers. Later zijn er nog verschillende uitbaters geweest, maar blijkbaar niet meer met gewenste succes. Het café was tot 2016 nog open onder de naam *het pallieterke* en was het zelfs het enige café dat de ganse week open bleef en waar blijkbaar tamelijk veel volk op af kwam. Dan is het weer een tijd gesloten geweest en in 2017 is het weer even open geweest, begin van 2018 is het failliet verklaard en in 2020 is het tegen de vlakte gegaan en vervangen door appartementen.
   In de Hezemeer, vlak op de splitsing met de Spikke- waverdijk, had ge het café van `Anna en de Pom`(fons ceuppens).: *bij de pom* Vooral kaarters, de wale-mannen en vooral de gekende "drinkers" van de hei , en die kwamen met nogal een groot aantal uit de familie "pom, hétte, en steur" waren de vaste klanten.
   Het gebouw staat er nog en doet dienst als gewone woning voor de Witte (Louis) van de Pom.
   In de Spikkewaverdijk herinner in mij ook nog het café van `den buijens`: cafe *Hezemeer*. (Door Ceuppens) waar ook vooral kaarters en wale-mannen op af kwamen. Het gebouw zal wel omgebouwd zijn naar een gewone woning.
   Iets verder op de grote baan had ge aan de rechterkant het café *de Wiels*, later ook nog open gehouden door `Lisette van Fons van de Wiet`. Vooral wale-mannen, jong volk en kaarters kwamen er op af. Het gebouw is volgens mij omgebouwd tot een bierhal .
   Als allerlaatste café kwam dan aan de linkerkant café *De ramp*, uitgebaat door `Mieke van de Boer` en later door `Zaander van de boer` en nog later door de dochter van Zaander. Het kreeg achtereenvolgens de namen *aan de ramp*, *aan de nieuwe ramp* en als laatste *The Place*.
   Vooral kaarters en liefhebbers van kegelen waren er vaste klanten. De kegelbaan was zelfs overdekt, zodat deze het ganse jaar kon gebruikt worden en ook veel volk trok; vooral in de periode van Zaander Hannes.
   Er zijn later nog een aantal nieuwe uitbaters gekomen, maar niet meer met het gewenste succes. Op dit ogenblik worden er broodjes verkocht en draagt het de mooie naam *American diner*.
   Van de 20 cafés die er ooit geweest zijn, blijft er momenteel jammer genoeg géén enkel over.
   Het zal dan ook niemand verbazen dat ook de 2 fanfares ter zielen zijn gegaan.
   Tot daar de herinneringen van Aloïs Lievens , 26.10.2020 voor wat ze waard zijn .......
4. de gegevens werden ingebracht door Alois Lievens, geboren te Winkelomheide en nu wonende op St. Dimpna Geel. Mij noemen ze naargelang de generatie :
   - Allöwie van Foons van de Wiet
   - Allöwie van Mia van Zaanderke
   - Allöwie van Mia van Zaanderke Hannes
   - Allöwie van Foons van Mia van Zaanderke Hannes
   - Allöwie van Foons van Mia van Zaander van Trees
   van Marjan van dinnekes (de generatie van mijn
   ouders kon dit netjes in één adem uitspreken!)