Daar doe ik niet aan mee! Je kunt me wat! | Dich kens mich get! |
Dat is toch godgeklaagd! | Nûw zeik mich toch de stoaf ût! |
Dat is waar! | Des zjust! |
Dat is waar! | Det klopt gelie-iek ne zwèrende vinger! |
Diarree hebben | Aan de sji-jt zeen |
Drinken tot we (stom)dronken zijn | Zûpe tot vö krûpe |
Een stuk in zijn voeten hebben | Eè stèk in zi-jn veet hebbe |
Het gaat niet | Het gijt neet |
Het hoog in zijn bol hebben | Het huug in zi-jn ster hebbe |
Het is allemaal niet zo simpel | Hèt is allemoal gein hoar sni-jje op ne kale kop |
Het is serieus, menens | ’t Is meines |
Het kan verkeren | Er is ein króm lötter |
Hij wordt ontslagen | Dei vlie-jgt hiej buuijte |
Hou je bek! | Houw di-jn mûl! Houw diej bakkes! |
Iedereen heeft zo zijn gebreken | Och, aan wèh sjilt niks? |
Ik ben weg | Ich be-en hie-iene |
Ik sla je op je gezicht | Ich huiw dich op dien muujl |
Kunnen we iets bestellen om te drinken? | Doot hiej ins get |
Proost! | Sjol! |
Spek eten en brood in het braadvet soppen | Speksoppe |
Vijf uur heb ik het kind van de buren horen wenen | Vi-jf ore höb ich 't keindsj van de bûre hiêre bïiêke |
Voortdurend, om de vijf voet | Alle hôns gezeike |
Waar ben je? | Buu hingst dich uujt? |
Wat heeft hij nu weer gedaan/uitgevreten? | Waat hèt er mich nûw toch weer gedoan/ûtgevrète? (heel informeel) |
Zich enorm ergeren | Zie-jn kas opvrèite |
A |
aanraken | aankóme |
aardappel | èrpel, petat |
aardbei | èèrbie-ier (mv. èèrbiiêre) |
acht | acht |
adem | oajem |
ademen | oajeme |
afscheuren | aafsjiêre |
afzien | aafzeên |
ajuin | ientsj |
als | es |
alsjeblieft | estebleef |
angsthaas | sji-jtlûs |
apotheker | aptiêker |
appelmoes | appelmoôs, appelepróts |
arm | erm |
auto | ótoô |
azijn | azi-jn |
B |
balkenbrij | krebuu-uut |
banden | benj |
bang | sjuuw |
bangerik | sjûwerik |
beek | bie-iek |
beekje | bie-iekske |
been | bei-ein (mv. bein) |
bejaardentehuis | rêsthuu-uus |
bek, muil | muúl |
benzine | naft |
beroep | beroop |
beschuit | besjie-iet |
bezoek | bezee-eek |
bezoeken | bezee-eeke, ichteren, uchteren |
bidden | baeje |
biechtstoel | beechstaol |
biet | kruu-uut |
bijeen | bie-jein |
bijkomen | bi-jkóme |
bloed | blood |
bloedworst | bloodworst |
bloem | bloo-oom |
bloempje | bleemke |
Bocholt | Boegent |
boek | book |
boekentas | sjoaltas |
boekje | beekske |
boekweitpannenkoek | bògessekook |
boer | boo-oor |
boerderij | boorderiej |
boerin | boorin |
boon | buu-uun |
boor | buur |
bord | tleer |
bosbes | bosbie-ier |
boter | buu-uuter |
boterham | buu-uuterham |
braambes | broe-oembie-ier |
brief | bree-eef |
brievenbus | bree-eevebes /—b[ə]s |
broek | bóks |
broekje | bikske |
broeksriem | bókseband |
broekzak | bóksetes, bóksemaal |
broer | broor |
broers, gebroers | gebreers |
brood | broëd |
brouwer | bruiwer |
brouwerij | bruiweriej |
brug | brèg |
bruiloft | bruleft /brul[ə]ft |
bruine suiker | potsôkker |
buik | buu-uuk |
buren | noaber |
D |
dak | daa-aak |
deken | daeke |
denken | dinke |
deur | die-ier |
dier | bie-iest |
dinsdag | die-iensdig |
dode | duje (mv. duuj) |
doek | dook |
doen | doo-oon |
dokter | doktuur |
donderdag | doenerdig |
donker | doenkel |
dood | duu-uud |
dooien | dúujen |
dopen | deipen |
drie | drie |
duizelig | du-ul |
E |
eekhoorn | inkbiegel |
één | ein |
E |
eieren | eier |
elektriciteitspaal (beton) | klinkspoal |
Emmer | iêker |
emmer | immer |
F |
fiets | velo |
fopspeen | lots, tutter, fiep |
frieten | fritte |
frikadel | frikkedel |
G |
gaan | goan |
gang, hal | ga-ank |
gat | gaat, kuut (mv. gater, kuter) |
geboren worden | gebuu-uure wère |
gehakt | gekapt |
gelogen | geluu-uuge |
gemeente | geméiṇṭe |
Gerdingen | Gèringe |
geweer | sjeetgewie-ier |
gezond | gezoe-end |
gezond verstand | bezaa-aaj |
gierig | green |
gieten | géten |
glas | glaa-aas |
glazen | glazer |
gooien | gúujen |
gootsteen | poempebak |
goud | gui-uid |
gouden | guiwe |
gras | graa-aas |
groen | green |
groep | groop |
Gruitrode | Roaj |
H |
haarspeld | ho-orspang |
hagelslag | muuzekie-ietelkes |
handschoen | haús (mv. haúsen) |
haring | hiering |
hebben | hebbe /h[ə]bb[ə] |
heel | hieël |
heggenschaar | hêgesjie-ier |
hemd | himme |
hesp | sjoenk |
hoe | wie |
hoek | hook |
Hollander | Hollejnjer |
honger | hoenger |
hoog | huug |
huilen, wenen | bie-ieke, janke |
huis | hûs |
I |
ijs | ie-ies |
ik | ich |
J |
jij, je/gij | dich |
jongen | joeng |
K |
kaars | kars |
kaas | kie-ies |
kakken | sjie-iete |
kapel | kepel /k[ə]p[e]l |
kasteel | kestie-iel |
katapult | flits |
kelder | kalder |
kers | kie-iers |
ketel | kie-ietel |
keutels | kie-ietels |
kibbelen | vreigele |
kietelen | kreevele |
kikker | kwakkert |
kikkervisje | koêleköpke |
kind | joe-oenk, keindsj |
kinderen | jing, wichter, keinjer |
kinderstoel | kakstool |
kinderwagen | sjies |
kip | hin |
kleerkast | kleierkast |
kleermaker | kleiermaker, sjrier |
klein persoon | knauwelke |
kleren | kleier |
kleuterschool | keinersjol, papsjol |
klikspaan | kaazeleir |
knijpen | pitse |
knikkeren | heiven sjeten |
koe | kuuj (mv. kei) |
koffietas | zjat |
konijn | knie-ien (mv. knien) |
koolmijn | 'de pöt' |
koorts | kors |
kous | kuis |
kraaien | krèjen |
kruipen | kroepen |
kruiwagen | kruukar |
kusje | moekske, muuleke |
kwaad | ko-od |
L |
laag | lieg |
laarzen | botten |
lade, schuif | sjieuf |
lelijk | lielik |
Leo | Lei |
lepel | lie-iepel |
leren | lie-iere |
libelle | pöppeschrier |
lief | leef |
loodgieter | luu-uudgeeter |
lopen | luipe |
lucifer | stekske |
M |
maan | mo-on |
maandag | mo-ondig |
Maaseik | Mezei-eik /M[ə]zei-eik |
machine | mesjien |
man | mins, manskèrel (mv. mansliej) |
meedoen | metdoon |
meester | meister |
meisje | wêchtsje |
meisjes | meigde |
middagdutje doen | ie-ienere doon |
mier | oomzeiksel, zeikwurm |
mij, me | mich |
misschien | misjien |
moederhuis | moojerhuu-uus |
mogelijk | mieglik |
mond | moe-oend |
mooi | sjuun |
mug | mêg /[ie][ee] |
muis | muús (mv. miíze) |
muur | moo-oor |
muziek | mezi-ek |
N |
naaien | neje |
naaister | nejster |
naald | no-old |
nee | néj |
Neeroeteren | Nèrootere |
negen | nie-iege |
nemen | pakke |
neus | naas |
nieuwjaar | nuuwjoar |
noorden | nuurde |
O |
olie | uulie |
oma | boema |
onherkenbaar | ónherkönbaar |
oog | uig |
ooievaar | uujevaar |
oom | noe-oenkel |
oor | uur (mv. uren) |
oosten | uuste |
op stap, 'op schok' | braggen /—[ĝ] |
opa | boempa |
open | uupen |
Opglabbeek | Ôpglabbek /—[ə] |
Opitter | Itter |
overal, werkpak | kloon, clown |
overleggen | rezenère (cfr. Franse woord 'raisonner') |
P |
paard | peird (mv. peirde) |
paardje rijden | op de puuzjak koeme |
pastoor | pestuur |
peer | pèr |
peper | pèper |
perforator | gaatjespitser |
perzik | pèske |
piemel | biegel |
piemeltje | kalderslekske |
pijn | pien |
plakband | plekba-and |
plakken | plekke |
ploeg | ploog (mv. plogen) |
poeder | puier |
poetsvrouw | puutsvruiw |
priester | preester |
proper | pruu-uuper |
puree | pree |
put | pöt |
R |
riek, (mest)vork | reek |
rode bieten | ruuj beet |
roken | ruiken |
roomijs | crème |
rotzak | vrèklap, zeikerd |
ruiken | rieken |
ruit | ruu-uut |
ruzie | rizing |
ruziën | riezinge |
S |
salaris, loon | pree |
schaar | sjier |
schaatsen | sjaatse |
schaduw | killeschaai |
scheel | sjeil |
scheiden | sjeije |
scheuren | sjie-iere |
schieten | sjeete |
schip | sjiep |
schoen | sjoo-oon |
schoenmaker | sjoo-oonmaker |
schommel | joekel |
school | sjol |
schoolmeester | mijster |
schoorsteen | sjuiw |
schop, spade | sjeup |
schort | sjolk |
schouder | sjuiwer |
schouw | sjeuw |
schreeuwen | sjrieve |
schrijnwerker | sjrie-ienwerker /—w[ə]rk[ə]r |
schrijven | sjrieve |
schroef | sjruuf |
schroevendraaier | toernevies |
schuren, afschuren | sjore |
schuur | sjeer |
siroop | sjruu-uup |
slaan | huiwe |
slachthuis | slachthuu-uus |
slager | slachter |
slak | slek |
slanke den | mager spee-eer |
slapen | sloape |
sleutel | slie-ietel |
smeerlap | smie-ierlap |
smeren | smie-iere |
snijbonen | sniejbuu-uune |
snotneus, onervaren | snuuterbel |
snuit | snuút |
soep | sop |
soepbord | telleer |
spekglad | spegelglaat |
spreken | kalle |
stadje | stèdje |
station | staasie |
stiefkinderen | stiefkeinder, stiefkeinjer |
stoel | stoo-ool |
stoep | stuup |
stoofvlees | sto-ofvleis |
stout | stui-uit |
straat | stroat |
stro | strúuȷ |
studeren | blokke |
suiker | sôkker |
suikerbonen | soekerbuu-uune |
T |
tand | tant (mv. tenj) |
tandarts | tantist |
tas, draagtas | tuu-uut |
teil, tobbe | beseng /b[ə]s[e]ng |
Theo | Teij |
thuis | heivers |
tien | tie-ien |
toe | tuw |
toilet | hieske |
tol (speelgoed) | poemperne-el |
Tongerlo | Toengerlo |
trommelen | troemele |
trouwen | truiwe |
tuin | huu-uuf |
twee | twie-e |
U |
uit | uu-uut |
uitlachen | uu-uutlache |
uitspoken, uitvreten | uu-uutvrète |
V |
vaatdoek, afwasdoek | sjûteldook, sjûtelplak |
varken | verke |
vaststellen | kònstatère |
veiligheidsspeld | tûw-spang |
veld | veldsj |
venster | vinster |
ventiel | sepap |
verklappen, verklikken | kaazelle |
verliefd | verlee-eefd |
verlies | verlees |
verliezen | verleze |
verraden | verraojen |
versleten (volledig) | ram verslie-iete |
veter | nistel |
vier | veer |
vijf | vie-ief |
vijver | viever |
vissen | vessen /v[ə]ss[ə]n |
vlees | vlei-eis |
vlieg | vlee-eeg |
vliegen | vlegen |
vliegtuig | vleger |
vloer | vloor |
voet | voo-oot (mv. veet) |
vogel | vuugel |
vogeltje | vègelke |
volk | vui-uik |
voorschort | sjolk |
vork | versjet |
vraag | vroag |
vrachtwagen | camion |
vrienden | kamerèj |
vrijdag | vrie-iejdig |
Vrijthof | Vriítef |
vrouw | vruiw (mv. vruilie) |
vuil | vuu-uul, smie-ierig |
vullen (tanden) | ploembère (cfr. Franse woord 'plomb') |
vuur | vee-eer |
W |
waar | buu-uu |
waar, echt | woar |
waarom | buuvie-ier |
wanneer | wienie-ie |
wasdraad | lie-ieveslien |
wasknijpers | pinnekes, lie-ievespinkes |
waterketel | muu-uur |
watermolen | slaagmie-iele |
weg (straat) | wèèg |
weg(gaan) | hie-iene |
wel | waal |
westen | weste |
whisten, wiezen | wieze |
wie | wè |
wieg | weeg |
wij | vè |
wijzen | wie-ieze |
wit brood | mik |
woensdag | woe-oensdig |
woord | wuurd |
woordje | wuurdsje |
worm | perik |
wortel | puu-uut |
Z |
zakdoek | maalplak |
zat, dronken | zaat |
zaterdag | zoa-oaterdig |
zee | zie-ie |
zeem, zeemvel | zie-iemslap |
zes | zes /z[ə]s |
zetel | zètel |
zeven | zie-ieve |
zeveraar | zeiverair |
ziek | zee-eek |
ziekenhuis | klinik |
zien | zee-een |
zijn | zeen |
zo | zuu-uu |
zoen | muleke |
zojuist, zonet | zjust |
zolder (in schuur) | sjeulft |
zomer | zuu-uumer |
zon | zoen |
zondag | zoenig |
zwaluw | zwèlevt |
zwoerd | zwaars |