| als je van te voren al weet dat het zal mislukken | niks weerd knienen in de wienter, allemaol waoterpenzen |
| bah, poeh-poeh / hehe, foei toch | foi toch |
| ben je een haartje betoeterd | bi'je noen helemaol besukerd |
| dat mes is erg bot. | dat mes is zo stomp, daor ku'je wel op gaon zitten en naor Keulen riejen. |
| een flinke meid | een hups ding |
| Er is een stukje van het bord af | Dur is ‘n bluister af van het bord |
| Er slecht uitzien | Wat zie je wit moe'je poepen |
| hij / zij was erg boos | hie/zie was arg verkeerd |
| hij kan het niet betalen | die kan 't niet liejen |
| hij zegt zomaar wat | hie kletst mar een end heen |
| hij zit te zuchten omdat het moeilijk is | hie zit te puusten of hie een bot moet drieten |
| ik kan lezen en schrijven met die persoon | ik kan egen en ploegen mit die man |
| in ondertrouw zijn | oender de gebojen staon |
| je hebt je laarzen verkeerd om aan | je hen je leerzen krang an |
| je hebt je trui binnenste buiten aan | je hen je trui krang an |
| je moet nodig naar de kapper. | je hen een beste smacht um de barg. |
| je schiet niet echt op. | 't liekt wel of je mit twee benen in één kous lopen. |
| je wordt er niet beter van | je loopt van de gaffel in de greep |
| man, wat is dat koud zeg | blak (s) kaoter jong, wat is dat koud |
| niet weten wat je kiezen moet | ha' k mar een kop die wis wa' k wou |
| och jij, met je grote mond | oh jie mit je grote dwarskip (of: grote smoel) |
| rugpijn | stee in m’n rug |
| uitroep van vermoeidheid | hè foi |
| waar je werkt, moet ook gegeten worden. | waor je gaon krabben, moe'je oek gaon pikken. |
| warm eten | muis eten |
| Weet je wat zonde is | Botter op je kont smeren en dreug brood eten! |
| wie heeft er een windje gelaten | wie het'r een dreet uhgeven |
| ze is zo mager als een lat | zie / die is zo schraoi dat ze rammelt |
| zo droog als sinterklaas zijn achterste | zo dreug as kloasje voars kont |
A |
| aan rommelen, prutsen | moeken |
| aardappel | eerpel, erepel |
| aardbei | eerdbees |
| aarde | jeir |
| adem | naojem, aojem, aosem |
| afstraffen, wegjagen | kasseboenderen |
| ander | aar |
| andere | are |
| anders | aarst, anders |
| andijvie | andievie |
| armoede | armeu |
B |
| bakhuis | bakhuus |
| balkenbrij | balkebrie |
| Barneveld | Barreveld, Bareveld |
| bedeesd, verlegen | kuum |
| bedorven | overstuur |
| benauwd / bedrukkend weer | moekerig |
| berk | birk |
| beschuitenpap | beschutepap |
| Bessen | Bezen |
| biggen | keujen |
| bij | bie |
| binnenstebuiten | krang |
| blaar | bleer |
| blind | bliend |
| bloeden | bloeien |
| bloeien | bleuien |
| boer laten | kulken |
| boerderij | boederie, boerderie |
| bokking | bukkem |
| boos | verkeerd |
| boter | botter |
| braam | brummel |
| braden / pruttelen | smirken |
| brandewijn | brandewien |
| brief | breef |
| bril | fok |
| broeierig | moekerig |
C |
| castreren | lubben |
| catechesatie | kurkegezaosie |
| chagrijnig persoon | briezel |
| consistoriekamer | garfkamer |
D |
| daarheen, daar naartoe | daor opan |
| deur | deur |
| deze | disse |
| die kant uit | gindop |
| dief | scheumerd |
| Dik hemd | Borstrok |
| dik iemand | gortpens, meuk |
| Distels | Diesels |
| dorp | darp, daarp |
| droog | dreug |
| druk bezig zijn | weusten |
| druk tekeer gaan | hiesen |
| druk zijn | boesterig |
| duif | duuf |
E |
| eelt | zwil |
| een eind weg | een end vort |
| een ingetogen bescheiden mager meisje | een spientmuus |
| Eend | Ent |
| Eg | Eeg |
| Ekster | Eekster |
| elastiek | stiek |
| emmer | nemmer |
| erg mooi | Maches mooi |
| Ermelo | Armelo |
| erwten | aarten |
| etensrestje | moekje |
F |
| flauw (van eten) | lak (bv. lakke botter) |
| foei | foi |
G |
| gaar | goor, goar |
| gat in de weg | duul |
| gat in de weg | knip |
| geld ontvangen of tillen | beuren |
| geloven | gleuven |
| genoeg | genog |
| gereed | ree, kloar |
| gierigaard | centedrieter, zunige drieter |
| Gijsbert | Giep |
| gluren | gloepen |
| goede kamer | de heerd |
| gordijn | gedien |
| gras | gres |
| Grasmaaier | Gresmeier |
| grasmus | gresmors |
| Grijs | Gries |
| Groen | Greun |
| grond | groend |
| groot stuk | bonk |
| grote behoefte doen | drieten |
H |
| haar in de knot | 't haor op zolder |
| haas | haos |
| hard werken | boesteren, weusten |
| Harderwijk | Harderwiek |
| hazewindhond | haozewiendhoend |
| Hebben | Hen |
| hectare | bunder |
| heel erg | aldernoods |
| heel erg | iezig |
| heide | heed |
| heiningpaal | vreepaol |
| herfst | haarst, harfst |
| herkauwen | neriken |
| herrie maken | boeteren |
| het haren van een zeis | zeisum haoren |
| heuvel | stik |
| hitte | het |
| hond | hoend, hond |
| hoofdkaas | heufdkeis |
| hoofdpijn | koppien, pien in de harses |
| hooizolder | hilt |
| Horens | Hores |
| huilen | brillen |
| huilen, janken | briezelen |
| huilen, je zin door drijven | mulen |
I |
| iemand die niet deugt | braoierd, briezel |
| iemand die veel weg gaat, is | klepkoent |
| ijzer | iezer, iesder |
| ik heb, jij hebt | ik het, jie hen |
| in de herfst | sarest |
| In grote mate | kats |
J |
| Jacob | Jauk |
| jonge jenever | jongertje / jonge kloare |
| jus | stip |
K |
| kaars | keers |
| kaas | keis |
| kalf, koe | kuusjen |
| kapper | barbier |
| kat | balkhoas |
| kerel | kéél |
| kerk | kark, kaark |
| kersen | karsen |
| keuken | geut |
| kievit | kieft |
| kijken, bespieden | lupen / gloepen |
| kinderen | kiender |
| kip | kiep |
| kippenren | kiepeloop |
| klauwbekapper (koe) | klauwekluver |
| klein kind, peuter | kruumel |
| kleren | grei |
| kletskous | raotelmasjien |
| knoeien | moeken |
| konijn | knien |
| Koper | Keuper |
| kortste (weg) | richtst |
| kraamvisite | wievevet |
| Kraan | Kroan |
| kruipen | krupen |
| kruisbes | knoepbees, knoeper (d) |
| kruisbessen | knoepers, knoebeezen |
| kruiwagen | kruuiwagen |
| Kuilgras | Kuulgres |
| kwaad | leed, kwaod, hellig |
L |
| laars | leers |
| ladder | leer |
| langzaam lopen | Sjoeksen |
| lente | leinte |
| libelle, waterjuffer | glaozemaker, glaozewasser |
| lieveheersbeestje | kuukeluusje |
| Lijken | Lieken |
| lijster | liester |
| luik | luuk |
M |
| Maaien | Meien |
| maart | meert |
| macaroni-pap | puupjespap |
| mager | schraoi |
| manchester (broek) | besjester |
| meikever | eekmulder |
| meisje | deerntje |
| mens | mins |
| mesthoop | mestpluus |
| mestvork | greep |
| mistig, dampig weer | heiig weer |
| modern | yank |
| moeder | moer, moe, moet, moetje |
| moeder | moet |
| Moestuin | Greuntetuin / hof |
| mokken | pratten |
| mond | moend |
| mopperen tegen iemand | bekken |
| muis | muus |
| Mus / grasmus | Mos / gresmos |
N |
| naaimachine | neimesjien |
| naar huis toe | op huus opan |
| naast | beneffen |
| nagel | negel |
| narcis | telozen, tielozen |
| Niet fit | Podderig |
| Nijkerk | Niekark |
| Nijptang | Knieptang |
| nu | noen |
O |
| omheining | vree |
| ons | oens |
| Onweer | Oengweer |
| ooi, ooilam | girm |
| Op stok gaan | Rikken |
| opjagen | heujen |
| opzij | beneffenum |
P |
| paard | peerd / hit |
| Pijn | Pien |
| pijp | puup |
| pissebed | kelderzog |
| pittig, vrijpostig | strabant |
| plezier | schik |
| poepen | drieten |
| poes, kat | balkhaos, dakhaos |
| pony | poenie |
| prakken | muizen |
| precies | krek |
| Proeven | Preuven |
| puistje | puusje |
R |
| raden | raojen |
| rat | rot |
| reuma | rimmetiek |
| rijden | rieje |
| rode | rooie |
| rommel | meukzooi |
| rondneuzen | scheumen |
| roomboter | goeie botter |
| Rups | Rieps |
| ruzie | arremoed |
| ruzie maken | kwiesten |
S |
| schaar | scheer |
| schande | schaand, sjaand |
| scheet | dreet, wiend |
| schep | bats / schup |
| Schillen | Schellen |
| schoen | schoe |
| schort | schulk |
| Schotel | Schottel |
| Schrijven | Schrieven |
| Sint-Maarten | Sinte-Marten, Sinte-Marten in de wienter |
| sinterklaas | sienterklaos, klaosjevaor |
| sla | slaot |
| slak | slek |
| slijmerig | slieberig |
| smeerpoets | smeerpuup |
| snee b.v. in je hand | kip |
| sneeuw | snee |
| speculaas | sienterklaos |
| Spijker | Spieker |
| splinter | splienter |
| Spruit | Spruut |
| Staart | Steert |
| Stammen schillen | Slieten blekken |
| standvastig | strabant |
| steel | steul |
| stier | bul |
| Stijl (ook wel dwarslat in een stoel) | stik |
| suiker | suker |
T |
| Takkenbos | Riezebos |
| tandarts | smoele smid |
| tante Aaltje | Aaltje-meu |
| tarwe | weit |
| teen, tenen | tee, tejen |
| terug getrokken, kalm, rustig | bleu |
| tintelen | kellen |
| tochtig (v.e. koe) | spillijk |
| toilet | het huusje / driethuus |
| tuin | hof |
| tuinbonen | platte peters |
U |
| ui | uui, u, look (ouderwets) |
| uil | uul |
V |
| vaarskalf | kuuskalf |
| Vaas | Voas |
| vader | voar, voader |
| varken | keu, zog |
| venster, raam | vienster, raam |
| verbaasd | beduust |
| verhit | verhetst |
| veulen | vulling |
| vitrage | gloazekleed |
| Vlaamse gaai | marikolf |
| vlees | vleis |
| vleesvarken | zouter |
| vlies | vluus |
| vloeken | vleuken |
| voerbak voor de varkens | zeuning |
| voor | veur |
| voorraadkast of binnenste van een boom | spient |
| voortgaan | avveseren |
| Vreemd kind of meisje | Vreemd kuken |
| vrouw | frommes, wief |
| vrouwen | frullie |
| vruchtbare grond | geile groend |
| Vuil | Vuul |
W |
| warm eten | muus eten, muis eten |
| waslijn | dreuglien |
| we | wullie |
| weg (niet aanwezig) | vort |
| weg gaan | vurt |
| werk | wark, waark |
| werk tussen twee schaften in | schoft |
| werken | warken |
| wij | wulie |
| Wijn | Wien |
| wijs | wies |
| winter | wienter |
| winterkoninkje | tunekrupertje |
| Woest | Weust |
| wonen | woenen |
| wroeten, werken in de grond, tuin | vreuten |
Z |
| zadel | zoadel |
| zak | buul |
| zenuwen | zeningen |
| zere plek | stee |
| zeug | zog |
| zeuren | knoren |
| ziek dier (kip) | seibel |
| zij (meervoud) | heulie |
| zoeken | zeuken |
| Zomer | Zoemer |
| zuchten | puusten |
| Zuinig iemand | Nierikerd |
| zuinigerd | knieperd |
| zwart werken | beunen |
