Als je vrijdags vlees eet, krijg je een staart | Es ge frèdd'gs vlis èt dan krè-de 'nne start |
bij iemand op de koffie gaan | bè iemes op de vloai goan |
buiten het dorp | in d' èkker |
daar is hij voor geknipt | dè kentie no mèr goewt |
daar lusten de honden geen brood van | 't is ginnen oard |
dat komt niet zo precies | dè kumt zô naauw nie |
dat slaat nergens op | dè stoalt nerregend op |
dat zal niet gebeuren | dè dènk toch nie |
drommels nog aan toe | gatvernon nog nie henne |
een hoge dunk van zichzelf hebben | éérd on z'n kniejes hemme |
een kraai legde een ei in de klei achter de wei bij de hei | un krai lee un ai in de klai aater de wai bè de hai |
een lawaai van jewelste | ut spientert 'r noalwa |
ergens geen zin in hebben | iejt nie zuuke |
ergens geen zin in hebben | t nie in z'ne nèk hemme |
ergens veel moeite mee hebben | 't zal um voare |
ergens veel verstand van hebben | erreges nun hillen goejen bùik van hemme |
geen werk te doen hebben | niks te verlette hemme |
Groeit het hooi niet dan groeit de kool | hoiet nie dan kolle't |
het begint hem te knijpen | 't begient 'm te nèpe |
het ergens heel druk mee hebben | ' t zo druk hemme ès de pan mee vastenoavend |
het is een heel eind lopen | 't is 'nen hillen treej |
Het is heet in huis | 't is hi'jt int kot |
Het is heet in huis | ut is hijt int kot |
het is maar een klein stukje | 't is mèr 'nnen treej |
het is nog een hele toer | 't is nog 'n hil pèrsekusie |
het zal erom spannen | 't zal urum haauwe |
hij loopt er de kantjes vanaf | hij zal 'r z'n bloas nie aon scheure |
Hou je mond dicht of ik sla hem dicht | kèskoppe toew of 'k sloajum toew |
iemand een draai om zijn oren geven | iemes tege z'nen appel père |
iemand met een rond gezicht | kèsbölleke virteg plus |
iemand slaan | iemes aafpèère |
iemand wel iets willen aandoen | iemes nogginne cént geve |
iets aan den lijve ervaren | d'rmee voare |
iets niet kunnen begrijpen | 'r nie aon ùit kanne |
iets niet kunnen uitstaan | iet nie kanne vele |
ik kan hem wel iets aandoen | 'k zoo'm wel op kanne fréte |
in één moeite door | mee impersant |
Je zou er gek van worden! | Akkerhel nog nie henne! |
op hoge poten | mee 'n hoag zeil |
stoute schoenen aantrekken | strante schoewn oantrekke |
tegen de avond | krèk vur dun donkere |
tegen de avond | tege dun donkere |
van huis zijn | van de deur zèn |
vrouw met haar op de tanden | un knoelie |
ze zijn nog niet jarig | 't zal 'r wappere |
zwaar beledigd zijn | goewd getroje zèn |
(snel) opdrinken | opslobbere |
's middags | satersmiddegs |
's winters | te wijnter |
's zomers | sommers |
A | |
aardappel | èrpel |
aardappelen | èrpel |
aardbeien | erbeezies |
achterwerk (van vrouw) | broai |
afgelopen | t'aane |
afslaan | afdraaie |
aftuigen | afrösse |
afwas | opwaas |
allemaal | ommel |
als het erop aankomt | ès 't 'r over gi |
altijd | alzelève |
arm | èrrem |
arme drommel | klorrus |
as | börrie |
auto | woage |
B | |
babbelen | snèbbele |
balorigheid | diejgeniejterééj |
bang | schrikèchteg |
bedevaart | bèèvert |
beenderen | schenke |
beestje | bisje |
beetje | bietje |
beginnen | begiene |
bejaardenhuis | ouwmannehaus |
bekijk het maar | 'm te hoeste hemme |
bessen | beezies |
beukenootjes | buujkenotjes |
beukhaag | buujken tùin |
biggetje | kuuske |
bij de huizen langsgaan | nèffe de hùis goan |
bij onze buren | hier nèffe |
bijna | bekant |
blauw | blùw |
blij | frèèt |
blootvoets | bèrrevoewts |
boerenkoolstamppot | boerekollestamp |
bomen | beùm |
boom | boam |
boomgaard | boagerd |
boompje | bumke |
boos | koad |
borsten | tètte |
brandhout | stook |
broeden | bruuje |
broer | bruur |
bullepees | pezerik |
burgemeester | börger |
C | |
chagrijn | sechréén |
chocoladevla | brùne pudding |
commanderen | koeienere |
communie | keminie |
D | |
dat lijkt nergens op | dè trekt nerregend op |
dat weet ik honderd procent zeker | dè dènk |
de dag erna | sanderendoags |
de hele dag | den ollengen dag |
de kinderen | de jong |
dekseltje | schèltje |
denken | mène |
dennenappel | maastenbölleke |
dennenbos | maast |
deppen | soppe |
deugniet | galleper |
dichtdoen | toewdoewn |
dikwijls | dik |
dinsdag | deistag |
dochters | döchter |
domkop | dokus |
domkop | mùtte |
donderbui | donderskoer |
doorleren | vort lere |
doosje | deùske |
draad | droad |
draaitol | kapdol |
draden | drùj |
drempel | dörpel |
drentelen | drispele |
druk praten | pèrmetere |
duizend | duuzend |
E | |
echt | wezelek |
een hele meneer | 'nen hillen Peer |
een heleboel | un bèrzie |
eenmaal | immel |
egel | pineegel |
ei | ai |
eieren | aaier |
eieren | aier |
eigenlijk | nèvenant |
ekster | hikster |
elke dag | alledoag |
embouchure | ammezuur |
erf | ongelog |
ergens | erregend |
ergens geen zin in hebben | 't niej in z'ne nèk hemme |
even | èfkes |
expres | umsprèès |
F | |
fiets | velo |
Fluitketel | Moor |
G | |
gaar | mèrroew |
gaatje | kötje |
garage | graas |
gat | kot |
gazon | groews |
gedoe | gehaspel |
gedoe | pèrsekusie |
Geheel | Gans |
geïrriteerd | neùtelek |
Gelukkig Nieuwjaar | Zoalig Noewjoar |
gemakkelijk | hèndeg |
gemeentehuis | roadhaus |
gemeentesecretaris | sik |
gereedschap | getùg |
gerotzooi | piejpelenbèrrege |
gevaarlijk | koai |
gezicht | bakkes |
gezicht | fruut |
gezin | haushoùwe |
gierig zijn | van haus ùt nie Gèvers hete |
gilde | guld |
gillen | kwèke |
ginds | giender |
gisteren | giestere |
gistermiddag | giesteren aatermiddeg |
God mag het weten | Dè Godwit |
goed met elkaar overweg kunnen) | akkedeere |
graag | gèèr |
gras | groews |
groen | gruun |
groenten | gruuntes |
grommen | grè |
grommen | grèze |
H | |
Haastig | nèèg |
handig | bekwoam |
handvol | hèffel |
hark | griesel |
harken | griesele |
harmonie | hèrmeniej |
harmonie | hèrriemeniej |
hartstikke leuk | kaj leuk |
heg | tùin |
hei | haai |
heleboel | dil |
heleboel | hil bèrzie |
helemaal | geléék |
helemaal | goar |
helpen | afdoewn |
het is me toch wat | 't is toch frèèt |
het winkeltje van Bert | Bèrte winkeltje |
hier | hèrs |
hier en daar | hèrsgiens |
hierheen | hèrs |
hip meisje | hittepetit |
hoekje | huukske |
hol | hool |
hond | joekel |
honden | hund |
hondje | huundje |
hoofd | kop |
hoofd | toot |
hoogmoed | grutseghè |
hoopje | hupke |
hoorn | toot |
horloge | lozzie |
horlogemaker | lozziepin |
huilen | kwèke |
huilen | schreùwe |
huiskamer | hèrd |
huwelijk | tröuw |
I | |
iedereen | alleman |
in het voorbijgaan | meepesant |
in plaats van | in de plak van |
in verwachting zijn | 'ne klènen oanzette |
inderhaast | midderhoast |
J | |
jammer | sund |
je vraagt je toch af | ge zoodt toch zegge |
jenever | snèvel |
jouw | öuwe |
juist | krèk |
jullie | gej |
jullie | gèllie |
jurk | klìd |
K | |
kaarten | koar'speule |
kaas | kèès |
kaaskar | kèèskroam |
kaasschaaf | kèèsmes |
kaasschaaf | kèsmes |
kamer | kommer |
kar | kaar |
karbonade | kèrbenaai |
karnemelk | mùllek |
kastanjes | k'stonnies |
kattenkwaad | bisterééj |
kauwen | knaauwe |
kei | kaj |
keihard | knoerhard |
kersen | keerze |
ketel | moor |
kind | kijnd |
kind | klène |
kinderen | jong |
kinderen | kijnder |
kip | hen |
kippenkooi | hennekooi |
kippenvoer | hennevoejer |
kist | kiest |
kistje | kiesje |
klaar | verrig |
klap | pèèr |
kleinigheid | minneghè |
kletsen | kranse |
kletsen | zìvere |
kletsnat | zaajknat |
kleuter | debber |
kleuterschool | bewoarschool |
klompen | blök |
knijpen | nèpe |
knijptang | nèptang |
koe | koew |
koeien | koej |
koekje | kuukske |
konijnen | k'nèèn |
koolmees | biejteùjke |
kop | toot |
kop koffie | tas koffie |
koppel | span |
korfje | körrefke |
korte broek | kniejbruukske |
kotsen | kitse |
koud | kèlleg |
kruis | kraus |
kruisbes | knoerzel |
kruiwagen | kreuge |
krulspelden | krolspèlle |
kuieren | zwalke |
kuikentje | pieleke |
kuiltje | zinkske |
kwaad | koad |
L | |
laarzen | botte |
lachen | laage |
ladder | leer |
langs | nèffe |
lap | tod |
lawaai maken | hèrrieje |
lawaaiig zijn | spientere |
leeftijd | oùwer |
lint | lijnt |
loeder | k'nollie |
lollie | plèksteel |
lopen | stiefele |
lucht | locht |
luid lachen | skoajelek laage |
luis | laus |
luisteren | laustere |
Luyksgestel | Gèssel |
M | |
maandag | mondag |
maar natuurlijk | bèjot |
man | mens |
markt | mèrt |
meestal | mistentè |
meikever | mölder |
meisje | mèske |
meisje | wicht |
melk | romme |
melkbus | kiep |
melkkar | romkaar |
merel | mèlloew |
met iemand gaan trouwen | ' t mee iemes oanteekene |
meteen | mee |
middag | aatermiddeg |
mier | zaajkmoejer |
mijn man | menne mens |
mijn man | onze vodder |
mijn vrouw | diej van ons |
mishandelen | afnaaie |
misschien | dik |
misschien | meugeluk |
mist | mok |
mistig | mokèchteg |
modder | slèèk |
moe | muug |
moestuin | geheufd |
molenaar | mölder |
mooi | schôn |
morsen | smorse |
muis | maus |
N | |
naakt | noks |
naar gelang | nèvenant |
natuurlijk niet | bènund |
nergens | nergent |
net | krèk |
niemand | niemes |
niet graag | nooi |
nieuwjaar | noewjoar |
nieuwsgierig vragen | noewsgierrege |
nodig | nut |
nu eenmaal | nou immel |
O | |
oma | grutje |
ondertussen | terwèle |
onderwijzer | mister |
ongaarne | nooi |
ongehoord | ongepèrmenteerd |
onnozel iemand | ne mötte |
onthand | ontriejfd |
ontzettend | vernakels |
oom | nonkel |
Oom Hannes | Hannes-oam |
opdrinken | opslobbere |
opgeschoten jongen | kallef |
ophitsen | hisse |
opstapelen | optaase |
Oud en Nieuw vieren | Durdoewn |
P | |
paadje | pèèjke |
paardenvlieg | daas |
pakken | vatte |
pannenkoek | strùf |
paraplu | p'rbluuj |
pastorie | pasterééj |
peinzen | prakkezere |
penitentie | pinnetènsie |
pesten | tierse |
pilsje | pint |
plaats | plak |
plassen | aafzette |
pleister | ploster |
poepen | boute |
poosje | lutske |
postbode | boj |
postkantoor | post |
pot bonen | 'ne kook boane |
potjandorie | gatvernon |
potverdorie | nondekaai |
precies | krèk |
precies | naauw |
precies zoals | krèk lèk |
proeven | pruuve |
R | |
raam | roam |
raar | orrig |
radertje | roajke |
ramen | roam |
rare kerel | kastaar |
regenworm | piering |
rennen | spolle |
rijkelui | ' t groat |
riool | moos |
rommel | prulle |
rotzooi maken | ut begaoie |
rotzooien | biste |
rozenhoedje | roazenhuujke |
S | |
sapperloot | k' rdju nog nie henne |
schaamteloos | onbesnut |
schade | schaoi |
schandalig | schand |
scheut | zwats |
schoon | zùver |
schoonvegen | ùitschiejte |
schoppen | schuppe |
schreeuwen | bakkese |
schrikken | verschiejte |
schuur | schob |
schuurpapier | schors |
schuurtje | schöbke |
sinaasappel | appelsien |
sinasappel | appelsien |
sinds | sèns |
slaan (hard) | afnaaie |
slaan (vrij zacht) | nètse |
slager | slachter |
slepend | slaaipèèchteg |
sloten | sleuj |
slurpen | slobbere |
smeerlap | smèrdèl |
smerig zijn | plèkke |
smid | smed |
snackbar | friettent |
snoepje | pietje |
snoepje | snuupke |
snotaap | galleper |
sodeju | nondekaai |
sommige | sommegte |
speen | fiep |
spetteren | spierse |
spijkertje | bloknoagelke |
sprokkelhout | mutserd |
sprokkelhout | stèkke |
spugen | kitse |
spugen | tuffe |
stamppot | petossie |
stamppot | stamp |
stapel | taas |
Step | Traveseerplenkske |
stoelen | stuujl |
stof | stobber |
stoffen | stobbere |
stok | klippel |
stommerik | vèèrskop |
straks | strak |
stro | strooj |
T | |
tafel | toffel |
tanden | taânt |
tegelijkertijd | mee impersant |
Tekeer gaan | Bakkese |
Tekeergaan | Bakkese |
tekeergaan | pèrmentere |
tekeergaan | spanne |
tepel | strekel |
thuis | taus |
tieren | dommenere |
touw | koord |
touwtje | kordje |
touwtje | kwikzeeltje |
trappen | treje |
trots | gruts |
trots zijn | 'm geure |
trouwens | ével |
tuin | hof |
tuinieren | heuve |
tuintje | höfke |
tuit | toot |
U | |
ui | jùin |
uien | jùin |
uitdagen | tierse |
uitgedost | oangetoakeld |
uitstaan | vele |
uitstekend | verrèkkes |
uitzoeken | ùitzuujke |
V | |
vaak | dik |
vaandel | voan |
vaatdoek | schotelslèt |
van ellende | van érremoej |
van verre | va vares |
vanillevla | gèle pudding |
vannacht | tenaacht |
varken | kuus |
varken | vèrreke |
vastenperiode | de vaaste |
vastenperiode | vaastentééd |
vastgebonden | getùird |
vegen | kère |
velg | reep |
ver | wèèd |
verdomme | miljaar |
verdorie | nondepie |
verdragen | lèje |
vergiet | timmest |
vergissing | abuus |
vers | vors |
versieren | bekère |
versieren | vatte |
vervelend | onnèuzel |
verzinnen | prakkezere |
vies | èèkeba |
vieze vrouw | nutte petozzie |
vinden (van mening zijn) | mène |
vlees | vlis |
vlegel | klorrus |
vluchten | d'r ut naje |
vlug | hèl |
voer | voejer |
voeten | vuut |
vol laden | vol loaje |
volgende dag | sanderendoags |
voortaan | vort |
vorig jaar | vleejoar |
vorige week | vleje wèèk |
vork | ferket |
vreemd | orrig |
vreemd iemand | nun orrigen |
vriend (vrijer) | vrèjer |
vrienden | kammeruij |
vriendin | meid |
vrijdag | frèddeg |
vroeger | vruger |
vrouwen | vroùwvollek |
vrouwen | wéés |
vrouwtje | wèèfke |
W | |
waarschijnlijk | lichtelek |
wegen | kwikke |
wei | waai |
wervelwind | haawmaaw |
windei | wijndai |
Wintelre | Wijntersel |
winter | wijnter |
witbrood | mik |
wonderlijk | mirakels |
woonkamer | hèrt |
wortelstamppot | wortelpetossie |
wrijven | rösse |
Z | |
zak (groot) | boal |
zak (middelgroot) | bùil |
zakje (klein) | zèkske |
zaterdag | zoaterdag |
zeker weten | dè dènk |
zeug | zóch |
zeuren | grèze |
zeuren | zìvere |
zoet | zuujt |
zomer | zommer |
zometeen | dalek |
zonde | sund |
zwammen | aauwbètte |
zwetsen | ijle |