Als je het maar begrijpt he | as ge 't moar begrèpt wôr |
Als je zo door gaat met eten dan zal je wel op dat gewicht blijven. | Zo zalde oewen dikke kop wel houwe!! |
Als jij het zegt, geloof ik je graag | Maor as gij ut zeet, dan geleuf ik oe gère wor |
ben je helemaal gek geworden! | bende gauw gek! |
Bijt die hond als ik hem aai | Bettie joekel akkum aoi |
Bijt hij als ik hem aai. | Bettie akkumaai |
Chagrijnig iemand | alle daogen maondag |
Daar neem ik geen genoegen mee | diej is geak |
daarvan heeft u geen verstand | ge wittur ginnen bal van |
dat heb ik gemerkt | da heb ik gemorken |
Dat is een mooi meisje. | Wa un lekker jong! Wa un schone griet |
dat is helemaal waar | da goat nogal |
Dat is niet mijn smaak | Dè lussik nie |
dat is niet waar | de' s nie woar |
dat is niet zo slim | des nie zo snugger wor |
dat kan tegen een stootje | dah hed niks te leijuh |
Dat komt nooit goed | Dè wor niks |
Dat krijg je ervan | Dah kredde d'r nou van |
dat maak jij niet uit | dè makte gij nie ut |
dat staat niemand in de weg | dat staot gin boer in zunne venster |
Dat weet jij niet | Dá witte gij tó nie |
denk jij dat? | denkte gij dè |
die persoon | dun diejuh |
Die slappe koffie mag je zelf hebben | Dieje loerie madde eiges houwe |
doe maar duur... | ge naait er wir op, nie? |
donder op | flikker straal nou gauw op |
Een idee hebben en niet kunnen wachten om het ten uitvoer te brengen. | wah ge in oew kupke hed, hedde nie in oew kuntje |
eerst luisteren, dan tegenspreken | schàt nie, vur da ge oewen boks het laten zakken |
Er overheen rijden | Dur overhinne knallu |
Gaaf meisje | natte henne |
Goed werk heeft tijd nodig. | ' T duurt ekkes moar dan hedde ok wa!! |
Heb je dat gezegd? | Hedde gij dè gezeed gehad? |
Hebben jullie honger? | Hedde gullie honger |
heeft u mentholsnoepjes | Heet uwes nog van die snuupkes die zo tochte in oewe bek |
Heel erg dronken | Hillemol van de koart |
Heel hard op de grond vallen | Op oew tanden ketsen |
het is een hele toestand / | ut is unne hele persecusie |
het is niet mijn idee | dé he'k nie eiges bedocht |
hij zuigt op een snoepje | hij sèbbelt op un babbeltje |
Hoe heb je dat gedaan | Hoe hedde ge da gedoan |
Hoe is jouw achternaam? | Hoe hiette gij van achtere? |
hoe is jouw achternaam? | van wie bende gij d'r eentje? |
Hoe laat is het | 't Is klik veur d'n bult' |
Hoe laat is het | Hoe loat is ut |
hou er eens mee op | taitum us |
hou er nu eens mee op | schei d' ur us méé uit |
hou je mond eens | Hou ouwe bekkis dicht |
hou je mond of ik doe je iets | hou toewe bek gek of ik kits unne winkelhoak in oewe pens |
Hou je mond, eikel | Houd oewen bakkes, gek |
Iemand met bril | glas in loodgezicht |
Iets wat echt niet kan | Bende nou helemoal van de pot gerukt |
Ik heb een tol zien draaien op de rand van het trottoir | kheb ' nne koekerel zien draoie aan ut rendje van dun geut |
ik heb een tol zien draaien op het randje van de goot | kheb unne koekerel zien draoie op ut rendje van dun geut |
Ik kan mijn vriend (in) niet meer vinden. | Ik ken menne meins nie fijnde. |
ik krijg slaap | ik krijg ininne keer den bekker |
Je hebt een dik hoofd, dat ben je! | Un dikke kop hedde, dè bende |
je kan altijd nog zien wat je doet | ge kekt mar |
je maakt me niet bang | gij makt mijne pis nie lauw |
Jij bent de pineut | ge bent de Sjors |
jij lijkt op je vader | gij lekt op oew vajer |
kan toch niet | kain toag nie jonge |
Kijk naar je eigen | Och gij mee oewen bèk vol sèp! |
kijk naar jezelf! | Kèk noar oe eige |
knikkeren in de goot | schutje speulen in de geut |
Komt u uit Den Bosch Mevrouw dat u u zegt. | Komt uwes uit den bosch mevrouw dat uwes uwes zeet |
krijg het heen en weer | kredde gij nou gauw de vellen |
Kunt u dat ook anders zeggen | Proat mar gewòn |
laat dat hondje nou eens met rust.. | nie zo haffelen mee da hundje... |
mag jij me graag | ziede gij me gère |
met een spel meedoen maar niet meetellen | in de gouwe bomen |
Moeder wil jengelend kind stil krijgen | As ge nou oe-en bèk nie houdt, dan sloa ik daluk al oe krulle uit oe hoar |
nog een nachtvorstje, nog even zo ziek blijven en ik ben er geweest. | nog in nachvorsje |
suiker op brood | dinteloord spek |
U heeft er zeker geen behoefte aan? | Ge zuukt-ut zeker nie? |
U ontdekt zeker nog hoe het werkelijk is | Doar komdegij nog wel achter |
van jou komt niets terecht | ge zult ut menneke wel worre |
wat een weer | wèn wir war |
Wat hebben we gelachen | We lagen blauww |
wat maak je me nu? | Wè makte gij nou klaor? |
wat voor auto heb jij? | wa vur unne bak hedde gij!! |
wat zegt u | "Wè?" of "Wè zeet úwès?" of "Welluk" |
Wilt u me niet zo aan kijken? | hek iets van oe aon? |
Wilt u zitten mevrouw / | Motte gij zitte ouwe |
Zodadelijk ga ik je mollesteren | Dâluk goade tendjes spuuge |
A | |
aanbevelen | rikkemendere |
aapje | epke |
aardappel | erpel |
achterbuurt | siep |
achterbuurt | siep (van Siberië; lag voor Bosschenaren ver ten noorden van de stadsmuren; een zelfde wijk in het zuiden heette dan ook Lombok = was een afgesloten wijk met 1 uitgang, met op de hoek een politiepost)
Dit was een wijk in Den Bosch, de Vogelwijk, waar nu het politiebureau en de Gamma te vinden zijn. Hier woonden veel arbeiders. |
achterste (derrière) | broaj |
advokaatje | ei ut un gleske |
agent | wout |
aliekruiken | ullekrieke |
alochtoon | zwartjan of blekmollie |
Als je het maar begrijpt | dagge 't mar wit |
altijd | alzoleven |
amber | patatje |
appelmoes | appelemoes |
appelsap | appelesap |
arbeider | werkmens |
armoedig | erremoei |
asbak | peukebekske |
asbak | peukenbekskse |
Augurk (je) | Agorn (tje) |
Auto | waoge, bak |
B | |
badkamer | douchecel |
Bakje | Bekske |
bang | peur |
bangerik | skeitert |
bankje | bengske |
Batsen | Bonken |
bedeesd figuur | sibbedeeske |
bedonderd | beflikkert |
bedonderd | belaaitafelt |
begrijpt u wat ik bedoel | snapte |
behoorlijk beschonken | flink sjikker |
bespioneren | blieke |
bier | pilsje |
Bier | pilske |
biet (en) | kroot (kroten) |
Bijna | Bekant |
Bijt die als ik hem aai? | Bettie ak umaoi? |
Bijt hij als ik hem aai | Béttie assikum éei |
binnenkort | vortzo |
Bodem | Boijum |
boerin | boerentrien (onvriendelijk bedoeld) |
Bokking (gerookte) | Bukkem |
boschenaar | bossche brok |
Bossche bol | sjeklade bol |
Bossche worst | beuling |
boter | botter |
boterham | botterham of sneeke |
bramen | brèmers |
bretels | gallege |
bril | maaiemen |
brillendrager | Brillejood |
brillendrager | brillesloaf |
brillendrager | dopoog |
broek | box |
broek | bruukske |
broer | bruur |
broodje | brooike |
buik | pens |
buurman | dun dieje van hiernaost |
C | |
cd | ceedeeke |
centraal | centraol |
chagerijnig gezicht | bakkes |
chocolaatje | sjeklaatje |
chocolade reep | kwatta (is geen Bosch' woord, was vroeger een chocolademerk) |
clown | kloon |
Club | clubke |
D | |
daar | daor |
dadelijk | dâluk |
dagen | doagen |
dat | dè |
dat hebben wij geruild | dé hék gerolen |
Dat is gek | Oe weh vur schut, wor. |
dat weet ik niet | Da week nie |
die heeft lange benen | die hèt unnen hoge zeikbak |
Dik hoofd | Tebbes
Dikke harses |
dinsdag | deinsdag |
direct | zoo mee teen |
direkt | mee pessant |
Discussieren | Soebatten (dit is een algemeen gebruikt Nederlands woord, geen Bosch) |
dobber (aan hengel) | upper |
Doei | Houdoe |
doei | houdoe war |
dopje | dupke |
dronken | hij heet ' m hange |
drop | sèp |
drop | sep |
dropje | sepke |
dropje | sepke, drupke |
droplikeur | hete sep (alleen bij het Bonte palet) |
dropwater | sepwater |
duur | joker |
duwen | douwe |
E | |
eau de cologne | odeklonje |
eau de cologne | onjeklonje |
echt | zo ja |
echt waar? | eerlijk waor? De minde nie?! Joa zee tie!! |
echtgenoot | mijnen mens |
echtgenote | die van mijn |
een | un (ne) |
Een beetje | Un bietje |
een slordige huisvrouw | unne vetpoemel |
eigenaar | eigenaor |
elastiekje | ellestiekske |
elastiekje | stiekske |
Er af | Durraf |
erwtensoep | snert |
Erwtensoep | Snert (een fries woord) |
evenredigheid | noavvenant |
F | |
fauteuil | lùije stoel |
feest | fist |
fietsclub | whatyes |
flapdrol | koekert / |
foude fiets | brik |
Frikandel met Satésaus | Josbrinkie |
frikandel speciaal | bertenliesbeth
open been |
fruit | fruut |
G | |
ga weg | flikkersteen op |
ga weg | Naait 'm |
ga weg | nééitum |
Gaat | Gaot |
gajes | des nie veul soeps |
gajes | onder uit dn emmer |
Gajes | Rapalje |
Gajus | Schorum |
geen | gin of ginne (gin mens ginne hond) |
geen zin hebben | oetel |
geitje gaatje | gètje |
gek | koekwaus, maf, zot, gèk, joefke, kloon |
Gek / | Oetske |
Gekkehuis | Maffekiet |
gemerkt | gemorken |
genoeg | genuug |
geruild | gerole |
gescheiden | gescheje |
Gevoel | Gevûûl |
gewandenaar | juin |
gezegd | gezeed gehad |
gezicht | bakkus |
goeie dag | houdoe waor |
goot | geut |
gootsteen | gutsteen |
graag | gère |
grootspraak | kakelewasie |
grote bek | blens |
grote mond | sloaj bek |
H | |
handvol, een beetje | haffel |
hart | rikketik |
heeft | het |
heel brood | unne mik |
heel erg, hardstikke | vergimmes |
Helemaal dol | Hillemol dol |
hengel | gaert |
herriemaker | Herrieschupper |
hersens, hoofd | harsus |
het | ut |
het Groot ZiekenGasthuis | ut Grôôt |
Het is een kwartier voor het uur | 't is klik veur d'n bult |
Het was | Oto |
hij | hummes |
Hoe gaat het met u? | Hoest nou?? |
Hoekje | Huukske |
Hond | joekel |
hond (je) | joekel (tje) |
Hondje | Hundje |
hondje | joekeltje |
hoofd | kupke |
hoofd | kupke (Steins) |
Hoofd | Mud |
hoofd | tebbes |
hoor daar | hurt |
hoornaar, grote wesp | horzel |
horen | heuren |
horloge | logie |
hou is op | nokt d' r is mee |
houten | houtere |
huis | kiet |
huishoudelijke hulp | dienstmeid |
Huisschilder | Vèrvur |
hun | van hullie |
I | |
iemand met bril | glas-in-load-kupku |
ik ben gevallen | ik ben op mene bèk gegaon. |
ik Heet | ik Hiet |
ik viel | ik ging opene bek |
ik viel | ik ging opene smoel |
ik viel | ik ging opmene smoel |
ik zei toch | hier zêêt tie |
J | |
ja ja (het zal wel) | dè zal! |
jaa jonge | jaa jong |
jammer | zund |
jas | jeske |
Je kijkt | Ge kèkt |
je kunt de kleren krijgen | ge kunt de klere krijge |
je moeder | oe gruutje |
jeetje | oeh toch |
jij | gij |
jij | ge |
jong kind | snotkoker |
jongen | jungske |
jongen | mènneke |
jouw | oew |
jullie | gullie |
jullie hebben | gullie hed |
K | |
kaantjes | kaoikes |
kan | kende |
kan je het zien | kende het zien |
kapot maken | verrinewere |
kater (alcoholgerelateerd) | puntkop |
kijk daar dan! | sjoerd hem! |
kijk eens | kekkus |
kikker | oetel |
kikkervisje | kwakbol |
kikvors | oetel |
kind | keind |
kind dat nog in wieg ligt | Komvortkeind |
kinderen | die jong |
kinderen | keinder |
kinderlijk gezicht | poppegezichtje |
Kip | Kiep |
klein kind | prulleke |
klein kind | snotjong |
Klein kind | snotpin |
kleinkinderen | kleinkeinder |
kletserd | zeverraor |
kletsert | kletserd |
kletskous | bavardeur |
kletskous | kletskaar |
kletspraat | draod en deddel |
kliederen | deddelen |
klompen | klûmkes |
klompen | klûmpkes |
klompje | klûmpke |
knikker | scheut |
Knoeien | Deddelen |
knoop | knupke |
koekje | kuukske |
Koekje | Quske |
koekje | quukske |
konijn | knijn |
kopje | kupke |
kopje | tas |
kopje koffie | bekske leut |
kopje koffie | Bekske troost |
korporaal | keproal |
Korte broek | Korte box |
korte kousen | sukskes |
krenten brood | krentemik |
kreupel lopen | hompere, hompele |
kruisbes | kroezel |
kussen | kuskes |
L | |
laat maar | loat mar |
ladder in panty | reffelke |
laden | laoie |
langbenige vrouw | die hèt unnen hoge zeikbak |
lekker eten | bikke sementen |
liesbeth | smoeder |
lijden | leijuh |
Limonadesiroop | aonmaokliemenade |
lintworm | Poalingvel |
lip sabbeler | sepkin |
lopen | lòòpe |
M | |
m'n / | svaoder, spa |
maandag | maondag |
maar | moar |
maar ondertussen | meepessant |
mafkees | daan, ruud |
mafkees | koekwous |
mag ik een biertje | gimmijn un pilske |
mag ik een biertje | un kleintje |
mager mens | poalingvel |
makkelijk | hendig |
mama | onsmoeder, smam |
mandarijn | madderijn |
mannetje | mènneke |
margot | gootje |
Markt | Mèrt |
markt | mert |
meikever | mulder |
meikevertje | mulderke |
meisje | durske |
meisje | mèske |
meisje | mokkeltje |
mentholsnoepjes | snuupkes die tochte in oewen bek |
Merel | Malder |
mestvork | riek |
meteen | mee |
meteen, gelijk | meepessant |
mier | muurzeik |
mijn echtgenoot (man) | munne mens |
mijn horloge | munne losie |
mijn man | mijne baas |
mijn moeder | mun greutje |
mijn oma | mun opoe |
mijn opa | mun opa |
mijn vader | mun ouwe, menne vajer |
mijn vader | munnen ouwe |
Mijn vriend (in) | Menne meins |
moe (ik ben moe) | muug |
mond | bakkes |
mond | bek |
mond | muil |
mooi | mooike |
Mooi | Schòn |
mooi meisje | skon ponny |
mooie vrouw | lekkur wijf |
mooie vrouw | mooi jong of mooi wefke |
motorboot | Môturbôt |
mulder | vagina |
N | |
naar | noar |
naar de markt gaan | de mèrt afstruine |
naar huis gaan | naor de kiet gaon |
naast | neffe |
naast | névè |
nadenken, piekeren | prakkezeren |
nee | neeje |
nee jij | neje gij |
nergens | nergus |
neus peuteraar | mommenbikker |
niemand let er op | génnùn hond kéktur noar |
niet | nie |
niets is zeker | ge wit ooit nooit nie |
Nijmegen | Nijwegen |
O | |
oh wat erg (medelijden) | acherm |
oh wat erg (medelijden) | ah germ |
onderkaak (naar voren) | centenbek |
onduidelijk praten | wauwelen |
onhandig persoon | prutsert |
onozele | koekwaus |
onze moeder | onsmam |
onzin | wanne klets |
onzin praten | uit oewe nek lullen |
onzin verkopen | mauwe |
op 't nippertje | op ut scheien van de mert |
op dit moment heb ik best wel veel plezier | lol |
opgeborgen | opgeborrege |
ophouden | nokken |
opschepper | grootbèk |
opschieten | afeseren |
opschieten | affeseren |
oude fiets | brik |
oude man | ouw menneke |
oude vrouw | ouw vrouwke-ouw wefke |
overgeefsel | kits |
overgeven | spauwen |
P | |
Paaltje | pûlleke |
paar dagen later | sanderendaags |
patatje stoofvlees | frietje hanzjee |
peultjes | hauwkes |
pijpje | pepke |
plaatje | plaotje |
plassen | effe mn erpels afgieten |
plastic zak | plestieken buil |
playbackshow | de houdt oewen bek show |
poes | dakhaas (uit het bargoens) |
polietieman | waut |
politie | wouten |
politieagent | wout |
politiebureau | woutekiet |
politiemannen | wouten |
postbezorger | postbooijuh |
pot koffie | tas koffie |
Precies wat ik wilde | Krek wa`k wouw |
prins | preins |
prutsen | broaje |
psyciatrische inrichting | maffekiet |
puddingbroodje | trutlippe |
R | |
rafel | reffelke |
Regen | Maajum |
riekende vagina | zweetmulder |
roddelen | kwaoitonge |
Roken | Slierken |
rookworst | kookworst |
S | |
Schaap / | Schoap / |
schaar | schoar |
schat | germ |
schelden | schelle |
schep | spaai, bats |
school | gevangenis |
schoon | schoon |
schop | schup |
schreeuwen | kwèèke |
schuifeldansen | slowen |
Seksen | Batsen |
sigaar | segaar |
sigaret | peuk |
sigaret | sigrét |
Sigaretten | sniereke |
sinaasappel | appelesien |
sinasappelsap | appelesienensap |
Sint Janskathedraal | De grôte Kerk (wat eigenlijk een verkeerde benaming is, daar het een Kathedraal Basiliek betreft)
Leuk spreekwoord hierbij is: Witte gij de Sint-Jan? Dan hedde zeker veul kalk nôdig! |
sla | sloaj |
slaap hebben | krijg den bèkker |
slaat helemaal nergens op | slat hellemal nerges up |
sloerie | Bet |
sloten | slooien |
snee (volgens Eef) | hiep |
Snee (wond) | Hiep |
snoeje | babbelear |
snoep | snuupke |
snoepje | babbeltje |
speen | fiep |
speen | tut |
spelen | speule |
spruitje | bulleke |
spruitje | sprûtje |
Step | Stepke |
stiekum roken | sniereken |
stoel | zeetel |
stomdronken | ladderzat |
stommerik | gekske |
straat | straot |
straatje | strutjuh |
streepje | stripke |
stukmaken | verrinnewere, verruwenere |
Succes | Suukses |
symfonie-orkest | Daktari Fanfari |
T | |
tafel | taofel |
tandarts | bekkesmid, smoelsmid |
tanden | tendjes |
Teiltje | Teiltje |
telefoon | tillefôôn |
toch | woar |
toen zei ze.... | toen zeet ze.... |
Tol | koekerel |
tol (speelgoed) | koekerel |
toon | tuntje |
tot ziens | houdoe war |
tot ziens | houdoe wôr |
tractor | trekker |
U | |
u | uwes |
U bezint zich zeker over een ander besluit | Gè denktur zeker anders over |
U kunt het beter zo laten | Gè bèkétut mar |
U moet ingrijpen waar het nodig is | Ge moet krabbe woar ut jukt (met dank aan de "Twee Pinten") |
ui | juin |
Uit zijn nek kletst | Broaierd |
ukkie | natnek |
urinoir | pisbak |
V | |
vaatdoek | schottelslet |
vaatdoekje | schottelslet |
vader | vajer |
vage mevrouw | zweefmulder, zweefteef |
vagina | mulder |
van zelf | van eigus |
vechten, slaan | benze |
veel | veul |
veel te veel | veulsteveul |
ver weg | ginderwijd |
verder | weier |
vermengen | hussele, hutsele |
verpruts | verbellemont |
vertrekken | aonrije |
vervelend opdringerig persoon | klootjevaar |
vervelend opdringerig persoon | klotjavaan |
verwonderd kijken | hek iets van oe aon? |
vinder | veinder |
Viswijf | Viswijf |
vitrage | gordijnegoed |
vlot | koekwaus |
voelen | vuule |
volk | volluk |
voor | veur |
vork | vuirrik |
Vrouw van lichte zeden | Temeijer |
vrouwlijke zeurkous | zeikwijf |
vuilnisbelt | stortje |
Vuurtje | Vuurke (stoken) |
W | |
w.c. | sekreet |
Waarom kijkt u zo verwonderd? | Wa kekte? Heb ik iets van oe aan? |
Waarom kijkt u zo verwonderd? | Wè kèkte? |
wandelen | kuiere |
wanneer kom je? | wanneer komde? |
Wat | We |
wat (verbaasd) | hoewé |
wat een gek zeg | wenne gek wor |
Wat een mooi kind | Wè'n lèkker jong, Wè'n mooi keind |
Wat een raar figuur | Wannun vent |
wat een toestand / | wat unne persekuusie |
wat is dat kind leuk opgegroeid | wa is da jong goed bekomme |
wat kijk jij kwiek uit je ogen | wa kekte gij hel ut oew x |
Wat zeg je? | Welluk? |
Wat zeg jij daar? | Wè zèdde gij doar? |
Wat zegt u? | Wa zeet uwes? |
Wat zegt u? | Wè zèdde gij? |
wat? | wè? |
wat? | wèlluk |
water | gemeentepils |
water | gemmen |
WC | scheithuis |
we hadden het gezellig | da waar goei schor |
weet | (Niemand die dé wit, . ) of (witte gij dé?) |
weet je dat | witte gij dat |
weet je wel | witte nie |
weet je? | wittewel? |
weet jij | witte gij |
weggaan | deruit naaien, dur uit peren |
wegrijden, vertrekken | oanrijen |
wilden | wouwe |
wilt u daar mee stoppen | naait ' m joh |
wimper | vlim |
Wing | Ottomaanse klap |
witte bonen | nakende keinder |
woensdagavond | stierre aovond |
woensdagavond | woensdaggenoavond |
wong | Situatie die niet zo goed loopt als je wil, afkomstig van W(r)ong |
worstenbroodje | worstebrooike |
Z | |
zak (je) | buil (eke) |
zak chips | Bulleke sjips |
Zakdoek | Tesnazik |
Zakdoek | Tesneuzik |
zand | sand |
zaterdag | zoaterdag |
Zeelt | Lauw |
zeg vriend | hééj matje |
zeg vriend | hééj motje |
zeikerig persoon | mauwert |
zeur niet!! | mauw nie!! |
zeverraar | oiert |
zielig | gerum |
zij (over 2 of meer personen in de 3e persoon) | hullie |
Zij, jullie, hun | hullie, gullie, zullie |
zijn broek | zun bruukske |
Zoek het zelf maar uit | Gè beketut mar |
zoeken | zuuke |
zoenen | bekke |
zoenen | plekken, kleffen |
zoet | zuut |
zonde | zund |
zou u zo vriendelijk willen zijn om enig geduld te betrachten | bekek ut efkes |
zou u zo vriendelijk willen zijn om enig geduld te betrachten | békèk ut efkes, bekèkte gij ut |
zuigen | tutteren |
zuigfles | tutterfles, tutfles |
zuurstok | plèkstok leksteel |
zuurtje | zuurke, BABBELTJE |
zwart | swart |
zweeter | zweetmik |