| dat maakt niet uit. | Dat drit/stik 'm niet |
| de rek is er uit | De foep is d'r uut |
| een dure hobby erop nahouden | Met knie:ne en doe:ve kö'j 't geld zie:n stoe:ve |
| eén persoon heeft maar één versnelling | Enen man het maor enen gang. |
| er vandoor gaan | De hakke veur de kont slaon |
| gezegd als grapje tegen degene die op de eerste vraag met “ja” antwoordt | He'j kniene? - Dan he'j ok köttels! |
| gezegd tegen iemand die iets uitgeleend heeft zonder het teruggekregen te hebben | A'j de kont uutleent, mo'j deur de ribbe driete |
| gezegd tegen iemand die men een goede gezondheid toewenst | Zörg da’j glans op de köttel holdt |
| het is te laat daar nog iets aan te doen. | Now gao'k d'r aan, zei de pier tegen de haan. En toen had'e 'm al half opgeaete. |
| het kan mij niets schelen | t Is mien allemaol Kaatje kont |
| hij is gevoelig voor wat er over hem gezegd wordt. | Hi-j het de ore köt an de kop zitte. |
| kinderen die helemaal niet op hun ouders lijken | A'j de koe niet kende, zo'j nie:t wette, woor 't kalf vandaan kump |
| loop naar de pomp | Krie:g de krets |
| men bevoordeelt eerst zichzelf en dan pas de ander | Wie 't kruus het, zaegent zich 't eerste |
| met een pak slaag dreigen | Pas op, anders gif 't kuntje kermis |
| met iemand of iets geen problemen hebben | Dat blaag lastig? Ik heb d'r niks met te knooie |
| niet alles weggeven wat men heeft | Van gaeve worre de koeie mager |
| niets om het lijf hebben | Gin häöske of bukske aan hemme |
| ouders komen het eerst voor hun eigen kinderen op | Elke koe lek zien eige kalf |
| snel op zijn tenen getrapt zijn | De ore köt an de kop hemme |
| veel lastige vragen stellen | t Ei uut de kont vraoge |
| verbeeld je maar niks! | Stront, wie het ow gedrette |
| wie niet uitkijkt, wordt vaak bedrogen | Oge los of tes los |
| zeer oud worden | In andermans tied laeve |
| zich boos maken op iemand | zich köppig make op iemand |
| zich terugtrekken | Hi-j bemuujt zich aoveral met, maor as 't op warke aankump, trik'e de kont veur den tuu:n |
A |
| aardappel | eerpel |
| aardbei | eerbaes |
| adem | aosem |
| aftuigen | afsmere |
| afvoerput | zutgat |
| allemaal | allemaol |
| als, dan | as |
| apart | ampart |
| avond | aovend |
| azijn | aek |
B |
| bangerik | drietbuul |
| bankje | bengske |
| begaan (laten) | gewarre (laote) |
| belangrijk | belangriek |
| bemoeien | bemuuje |
| bengel, luilak | foe:lzak |
| bes, bessen | bes, bae:ze |
| besluit | besluut |
| bewegelijk, levendig | wierig |
| bezem | bessem |
| bezoek | bezuu:k |
| bidden, bad, gebeden | baeje, baejde, gebaejd |
| big | pog |
| bij | bi-j |
| bijl | biel |
| bijna | bena |
| bijschenken (koffie, thee) | inschudden |
| bijten | biete, bit, gebette |
| bijvoorbeeld | bi-jveurbeeld |
| binnenstebuiten | krang |
| blad, blaadje, bladeren | blad, blaedje, blaej |
| blaffen, hoesten | blökke |
| blazen, blaats, blies, geblazen | blaoze, blus, blaos, geblaoze |
| blijken | blieke, blik, geblekke |
| blijven | blie:ve, blewwe, geblewwe |
| bloeden | bloeje |
| bloeien | bläöje |
| bloem, bloemetje | bloem, bluumpke |
| boef(je), ondeugd | gannef, gannever, garrever |
| boek, boeken | boek, buu:k |
| boerderij, boerderijtje | boerderi-j, boerderi-jke |
| boerenkool | moe:s |
| bord, borden | telder, telders |
| borstel | bössel |
| bos, bosje | bos, buske |
| boter | botter |
| boterhamworst | kantworst |
| braam | braom, brummel |
| broek | boks |
| broekzak | tes |
| broer | bruu:r |
| broodkapje | mekske |
| bruiloft | brullef |
| bruin | bruun |
| brutaal | vreg |
| buik | boek |
| buiten | bute |
| bunzing | ulk |
| burgermeester | burgemeister |
C |
| consternatie | falderaatsie |
D |
| daar | door |
| daardoor | doordeur |
| daarmee | doormet |
| dadelijk | dalek |
| deksel | dekkel |
| deugniet | falderabbes |
| dichtbij | kötbi-j |
| doen, deden, gedaan | doe:n, deije, gedaon |
| domoor | däözel, daemel |
| dooien | däöje |
| door | deur |
| dorsen | dösse |
| dorsmolen | dösmöl |
| draai, bocht | draej |
| drempel | dörpel |
| drogen | dreuge, dreugde, gedreug |
| dromen | dreume, dreumde, gedreump |
| droog | dreug |
| dropje | dröpke |
| druif | droe:f |
| duidelijk | dudelek |
| duif | doe:f |
E |
| eender | all'ens |
| erg | slim |
| eten, eet, at, gegeten | aete, it, at, geaete |
| eventjes | efkes |
F |
| fantast | kwatskop |
| flauwekul | kwats |
| fluitje | fuupke |
G |
| gaan, gaat, ging, gegaan | gaon, gaot, ging, gegaon |
| gammel, ziek | sloereg |
| gebruiken | gebruke |
| geleidelijk, rustig | vertöchtelek |
| geluid | geluud |
| gemoedelijk | gemutelek |
| gevaar | gevoor |
| gevaarlijk | geveurlek |
| geven, gaf, gegeven | gaeve, gaf, gegaove |
| glijden | sliere |
| gluren | spienze |
| gooien (smijten, smijt, smeet, gesmeten) | smiete, smit, smet, gesmette |
| goot | gäöt |
| gordijn | gaddien |
| goud | gold |
| gras | gres |
| grijnzen lachen als een boer met kiespijn | gräöle |
| grijpen, grijpt, greep, gegrepen | griepe, grip, grep/grop, gegroppe |
| groeien, groeide, gegroeid | gräöje, gräöjde, gegäöjd |
| groen | gruu:n |
| groentetuin | hof |
H |
| haar, haren | haor, heur |
| haar, hun | eu:r |
| hallo! | moj! |
| hardlopen | stiefele |
| haring | hering |
| hebben, heeft, had, gehad | hemme, het, had, gehad |
| hees | hie:s |
| helemaal | kats |
| helemaal niet | ga:niet |
| hij | hi-j |
| hitte | hets |
| hoofd | daets |
| hout | holt |
| huilen | ble:re, hu:le, schreie |
| huis, huizen | huus, huu:s |
| hulpbehoevend, slecht ter been | hummeleg |
I |
| ijs | ies |
| ijzer | ie:zer |
| inhoud | inhold |
J |
| jaar | joor |
| jaloers maken | spelke |
| jarig | jeureg |
| jeuk | jök |
| jij, u | gi-j |
| jongen, jongetje | jong, jungske |
| jou | ow |
| jullie | gillie, gullie, ollie |
K |
| kaas | kaes |
| kar, karretje | kar, kerreke |
| keutel | köttel |
| keuvelen, slenteren | kuiere |
| kijken, keek, gekeken | kie:ke, kek, gekekke |
| kind, kinderen | blaag, blage |
| kindje | paotwottel |
| kip | tuut |
| kippenhok | tutehok |
| klaar | kloor |
| kletsen | klasseniere |
| kletsnat | drietnat |
| klomp, klompen | klomp, klump |
| knie, knieën | kni-j, kni-je |
| knoop | knup |
| koken | kaoke |
| kom, kommetje | kom, kumpke |
| konijn, konijnen | knie:n/kanie:n, kanie:ne/knie:ne |
| kool (witte) | kabbes |
| kop, kopje | kop, köpke |
| kort | köt |
| koud | kold |
| koude | keld |
| kous, kokervormige bedekking van lichaamsdelen | häöske |
| kraai, kraaien | kraai, kraej |
| kreukel | knoefel |
| kruipen, kroop, gekropen | kroepe, kraop, gekraope |
| kruis, kruisen | kruus, kruu:s |
| kruisbessen | stekbaeze |
| kwaad | kwaod |
| kwakkelig, slap, ziek | poetereg |
| kwijt | kwiet |
L |
| laars | stiefel |
| laten, laat, liet, gelaten | laote, lut, liet, gelaote |
| leeftijd | laeftied |
| lelijk, kwaad | lillek |
| leven, leeft, leefde, geleefd | laeve, lif, laefde, gelaef |
| liggen, lag, gelegen | ligge, lei, gelaege |
| lijken, lijkt, leek, geleken | lieke, lik, lek, gelekke |
| lijn | lient |
| lobbes, slungel, lummel | labes, läönes |
| lucht | loch |
| lucifer | striekhöltje |
| lui | foe:l |
| luiaard | lapzwans |
M |
| maag, buik | prul, pröl |
| maaien, maaide, gemaaid | maeje, maejde, gemaejd |
| maar | maor |
| maat | maot |
| mager | gie:sel |
| mand | ben |
| mankeren, schelen, velen | faele |
| mee, met | met |
| meisje | maedje, deerntje |
| merel | gie:teling |
| merken, merkte, gemerkt | marke, markte, gemark |
| mier | emp |
| mij, mijn | mien |
| moe | muu:, muuj |
| moeten, moest, gemoeten | motte, mos, gemotte |
| mogelijk | meugelek |
| mogen, mocht, gemogen | magge, moch, gemagge |
| molen | möl |
| mond | moel |
| morgen | marge |
| muis, muisje | moes, muu:ske |
N |
| na, naar | nao |
| naaien | naeje |
| naast | naeve, naos |
| nadenken | prakkizere |
| nagel, spijker | naegel |
| nauwgezet | fiemelig |
| nemen, neemt, nam, genomen | neme, nimp, nam, genomme |
| nieuw | ni-j |
| nodig | neudeg |
| noot | nöt |
| nu | now |
O |
| om | um |
| omdat | umdat, umdah |
| onkruid | onkruud |
| onlangs | köts |
| ontstaan, ontstaat, ontstond, ontstaan | ontstaon, ontsteet, ontsting, ontstaon |
| ontzettend | alderbastend, aldernaars |
| ontzettend | ontiegelek |
| onweer | schoe:r |
| onwijs | onmundeg |
| oog, oogjes | oog, eugskes |
| open, los | los |
| opjagen | hu:je |
| opknappen | opkalefatere |
| oprapen | oplaeze |
| optijd | betieds |
| opwinden, zich | opreige, zich |
| oud | old |
| ouders | oldeluj, olders |
| ouderwets | oldewets |
| over | aover, äöver |
P |
| paal, palen | paol/pos, päöl |
| paard | peerd |
| paars | peers |
| Pasen | Paose |
| pater | paoter |
| pijn | pien |
| pijp | pie:p |
| plagen | sjenke |
| plank, plankje, planken | plank, plenkske, plenk |
| plotseling | schielek |
| poepen, poepte, gepoept | driete, dret, gedrette |
| poos, poosje | hot, hötje |
| poot, poten | poot, peut |
| populier | peppel |
| poten, pootte, gepoot | paote, paotte, gepaot |
| praatje | präötje |
| praten, praat, praatte, gepraat | praote, prut, praotte, gepraot |
| precies | krek |
| prijs | pries |
| prikkeldraad | puntdraod |
| proeven, proefde, geproefd | pruve, pruufde, gepruuf |
| pruim | proem |
R |
| ravotten | rabbezakke |
| regen | raege |
| regenen, regende, geregend | raegene, raegende, geraegend |
| rijden, reed, gereden | ri-je, reej, gereje |
| rijst | ries |
| rilling | groe:zel |
| rommel | pruttel, pröttel |
| rotzooi schoppen | ballejatere |
| ruiken | ruke |
| ruimte | ruumte |
| rups | roep |
| rustig | rösteg |
S |
| schaars | betuun |
| scheel | schael |
| schijnen, scheen, geschenen | schie:ne, scheen, geschene |
| schillen, schilde, geschild | schelle, schelde, gescheld |
| schoen, schoentje, schoenen | schoe:n, schuuntje, schuu:n |
| schoorsteen | schossteen |
| schoot | slip |
| schop | schup |
| schort | schöt |
| schuin | schuun |
| schuiven, schuift, schoof, geschoven | schoe:ve, schuf, schaof, geschaove |
| sjoemelen, vals spelen | steggele |
| sjokken | smokse |
| slaan, slaat, sloeg, geslagen | slaon, slut, slog, geslage |
| slapen, slaapt, sliep, geslapen | slaope, slöp, slie:p, geslaope |
| sleutel | slöttel |
| slijpen, sleep, geslepen | sliepe, slep, geslepe |
| slijten, slijt | sliete, slit |
| slimmerik | gladdekkel |
| slingeren | slakkere |
| sloot | graaf |
| sluis | sluus |
| sluiten, sluit, sloot, gesloten | slute, sluut, slaot, geslaote |
| sluw | slouw |
| smeerboel, vuil | drek |
| smoes(je), uitvlucht, leugen, excuus | makuut |
| snee (wond), gleuf | glöp |
| sneeuw | snee |
| snijden, sneed, gesneden | sni-je, sneej, gesneje |
| snoepen | snäöje |
| snoepje | snuupke |
| sok, sokken | sok, sök |
| soms | manges |
| spel, spelletje | spel, spelleke |
| spelen | spölle |
| spijt | spiet |
| spitten | spaje |
| spoelen | spu:le |
| spugen | spi-je |
| staan, staat, stond, gestaan | staon, steet, sting/stong, gestaon |
| steekvlieg | knaos |
| steil | stik |
| stoel, stoelen | stoe:l, stuu:l |
| straal, straaltje | straol, sträöltje |
| straat, straatje | straot, sträötje |
| strijden, streed, gestreden | stri-je, streej, gestreje |
| strijkijzer | striekiezer |
| struik, struiken | stroek, struuk |
| suikerbiet, suikerbieten | sukerruu:f, sukerru:ve |
T |
| telkens | slagmaols |
| tevreden | tevraeje |
| tijd | tied |
| tot | bis |
| tot ziens! | tjuus! áju! ájuus! |
| touw, touwtje | touw, täöwke |
| traan, tranen | traon, träön |
| trek, honger | smach |
| treuzelen | dröggele, drökkele |
U |
| uilskuiken | oelewapper |
| uit | uut |
| uitsluitend | uutsluutend |
| uitzoeken, bedenken, | uutviegeliere |
V |
| vaak, dikwijls | duk |
| vaatdoek | schötteslet |
| veel | völ |
| verbieden, verbood, verboden | vebieje, vebaoj, vebaoje |
| verder | wiejer |
| vergeten, vergat, vergeten | vegaete, vegat, vegaete |
| verkouden | vekeld |
| vernielen | verabbezakke |
| voet, voeten | voe:t, vuu:t |
| voor | veur |
| voorbij | veurbi-j |
| voorover | veuraover, veuräöver |
| voort, langzamerhand | vedan |
| voortdurend | eengaal |
| vorig | veureg |
| vork (hooi-) | gavel |
| vragen, vraagt, vroeg, gevraagd | vraoge, vrug, vrog, gevraog |
| vreemd | vremd |
| vriend/kameraad, kameraden | kammeraod, kammeräöd |
| vriezen, vriest, vroor, gevroren | vrie:ze, vrus, vroor, gevrore |
| vrij | vri-j |
| vrijdag | vri-jdag |
| vroeger | vrogger |
| vrouw, vrouwtje | vrouw, vröwke |
| vruchtbaar | gelp |
| vuil, viezigheid | smeer |
W |
| waaien | waeje |
| weggooien, wegsmijten | flaere/flere |
| wennen aan, plezier krijgen in | aanlieven |
| werk | wark |
| werken | warke, arrebeije |
| wesp | wips |
| weten, weet, wist, geweten | wette, wet, wis, gewette |
| wiebelen, schommelen | greile |
| wielen | raej |
| wij | wi-j |
| wijs, wijzer | wie:s, wie:zer |
| wijzen, wijst, wees, gewezen | wie:ze, wis, wes, geweze |
| worden, wordt, werd, geworden | worre, wudt, wier, geworre |
| worst | wos |
Z |
| zaad | zaod |
| zaaien | zaeje |
| zak, zakje, zakken (klein) | toe:t, tuutje, tuu:t |
| zaterdag | zaoterdag |
| zeggen, zei, gezegd | zegge, zeid, gezeid |
| zelf | eiges |
| zelfde | eigeste |
| zeuren, drammen | näöle |
| zeurkous, drammer | näölzak |
| zeventig | zeuventeg |
| zien, ziet, zag, gezien | zie:n, zut, zag, gezie:n |
| zij | zi-j |
| zij | zillie, zullie |
| zijn | zien |
| zijn, ben, was, geweest | zun/bun, bun, was, gewaes |
| zoeken, zoekt, zocht, gezocht | zu:ke, zuch, zoch, gezoch |
| zomer | zommer |
| zon, zonnetje | zon, zunneke |
| zonderling, apart persoon | makadoor, piezewiet |
| zorg | zörg |
| zorgen, zorgde, gezorgd | zörge, zörgde, gezörg |
| zout | zalt |
| zuipen, zuipt, zoop, gezopen | zoepe, zup, zaop, gezaope |
| zuur | zoe:r |
| zwaar | zwoor |
| zwarte bessen | aalbeaze |
| zwoegen, hard werken | pokkele, piezakke |
