| Achter de feiten aanlopen | An hard lopen he-j nich völ, iej mot op tied van hoes goan. Wel te late is opstoan, möt n heeln dag op n draf goan |
| achterbaks iemand | miezn hoond |
| Achteruit lopen | Achteroet loopn, achterheers lopen |
| Aktie is reaktie | A'j n vearkn veuroet wilt loatn loopn dan mö'j um an n stert trekn. |
| Alleen bekend voedsel eten, niet iets nieuws proberen | Wat nen boer nich kent, dat vret e nich. |
| alles gaat verkeerd | alle proemn in n drek |
| alles goed | all's good, good te passe |
| alles krom getrokken | alles kromgetrokken |
| Als de zon in het Westen staat, zijn de luien het drukst | As de zun in't westen steet, bint de lui'n 't drokst |
| Als een boer niet klaagt, is hij ziek | As nen boer nich klaagt is hee zeeke |
| als een schaap over de dam is dan staat het hek los | As 'n schoap owwer 'n dam is dan steet het hek los |
| als een vrouw orgel speelt komt er geen muziek uit. | As 'n wief op n orgel spoalt kump d`r gen geluid oet |
| Als er een Mona Lisa op de bank zit krijg je de man de deur niet uit | As d'r nen Mona Lisa op de baank (e) zit kriegie nen kearl 't hoes nich oet.* |
| als het kalf verdronken is dempt men de put | as t kalf verdreunkn is dempt ze de putte |
| Als het niet gaat zo als het moet, moet het maar zoals het gaat. | As ut n't geet zoas ut mut, mut ut mear zo as ut geet |
| als iemand zich onnodig zorgen maakt | At n hemmel vaalt brekt alle boonnstökke |
| Als is te laat | As is verbraan turf |
| als je de staart op tilt kijk je altijd naar een gat | ain stet op beurt kiekie altied veur, n gat. A-j ie nen stet op beurt kiek ie altied veur nen gat.* |
| Als je een sufferd naar de markt stuurt, hebben de kooplui plezier | A'j nen döl noar t maark steurt, hebt de koopleu wil |
| Als je er bent, moet je er ook wezen. | A'j dr bunt, mojje dr ok wean |
| Als je geen kop hebt, kun je niet uit het raam kijken | A'j gin kop hebt, kö'j nich oet 't raam kiek'n |
| Als je iemand pijn wilt doen, moet je een stomp mes nemen. | As ie d`r ene zear wilt doon, mot ie 'n stoomp mes nemm'n |
| Als je in het begin een fout maakt, komt het niet meer goed | A'j t earste knoopsgat mist, krie'j t buis nich too |
| Als je lekker aan het eten bent | As de katn moezt dan mieauwt ze nig |
| Als je lui bent kun je niets aan doen, maar als je moe bent is het je eigen schuld | Ai lui bint doa kun ie niks an doon, maar ai meu bint is't oe eig'n schuld |
| Als je niet in discussie gaat, ben je snel uitgepraat | A’j mekaar geliek geft, bu’j rap oet e kuierd |
| Als je om het geld bent getrouwd heb je een koe in de stal en een varken in bed. | A'j om t geald trouwd bint, he'j ne koo in n stal en n vearkn in berre! |
| Als je ouder wordt wordt je wel wijzer maar niet altijd verstandiger | A-j oolder wördt, wo'j wa wiezer mer nich altied klooker. A'j oolder wördt, wo' j wa wiezer mer nie altied verstaandiger. |
| Als je ruikt dan weet je of het stinkt | As ie roekt dan wet ie of `t stinkt |
| Als je Twents kan praten moet je het om mij niet laten. | A'j Twents könt proat'n, mu'j 't um mie nich loat'n. A'j Plat kuiern könt, mö'j ’t nie loatn! |
| als je wilt flitsen dan moet je de broek laten zakkken. | as ie wilt flitsen mot ie de boks, bokse loat`n zakken.* |
| Als jij het licht uit doet, hou ik het knopje wel vast. | Nen boer tut zijn wief : aske ie licht oetdoot, haool ik knopke wa vast.* |
| als jij je mond even houdt, kunnen wij normaal overleggen. | as ie oe bek ewm hoalt, dan kunt wie normaal kuieren. |
| als wij eruit zien | as wiej der oet zeet |
| Als wilt opdrijven dan spring je maar in de Dinkel | Aj wilt drie'm möj in de Dinkel springn |
| Altijd maar meer willen hebben | de oog'n nig vol hebb'n |
| bazige vrouw | Strabaant Wief |
| beetje ziek | sloerig in 'n rakkert |
| begint kaal te worden | de binn'nband d'r aardig deur |
| bekakt praten | achter oet'n hals proaten |
| ben er nog bij; gaat het? | lup't oe weg? |
| ben je er klaar voor? | he'jt 'r noar? |
| ben je mal | bun ie helemoall va'n pot af'e'rukt |
| ben je zover, ben je er aan toe? | he'j t r noar? |
| beschaamd zijn | met n dikn kop zitn |
| Beter een ons verstand dan een pond geleerdheid | Better n oons verstand as n poond geleardheaid! |
| beter iets dan niets | better wat dan niks, zea de vos, doew vrat hee ne vleege op |
| bij hem is een steekje los | waterdösken |
| binnenste buiten aangetrokken (v. e. kledingstuk) | krang um an |
| Boven je stand leven | Aj gin kop hebt, ku'j nig noar boet'n kiek'n. De koo is vergett'n dat he kalf is west. |
| Brutale vrouw | Kreei van 'n wief, kreeje |
| buiten gaan zoenen | Loat vi'j boeten em' brommers kieken? |
| daar ben ik voor uitgenodigd | doar he'k wat van met |
| daar is niks mis mee | doar mekeert 't nich an |
| Daar komt het wel op neer. | Kump't wa op daale. |
| daar wordt over gesproken | daor praot ze van |
| dat doe ik niet! | doar hoal ik mich nig gangs met |
| dat doet de deur dicht | dat doot de dure, deure too |
| dat duurt even | da's de gaank mer weark |
| dat gaat je mis! | dat vrös oe op 'n emmer! |
| Dat heb je soms | Da haj soms. Da hej mangs |
| dat is alleen maar loos geklets | da's niks as poesen oaver 't sköttelke |
| Dat is een mooi meisje | da's wa 'n skier wichke |
| Dat is een over het paard getild persoon. | Den löp noast de schoone |
| dat is me ook wat | dat is mi'j ok wat |
| Dat komt ervan | Da krie'j d'r van |
| dat vind ik wel prettig | dat maj-k wal liên |
| dat wist hij niet | Den kom uut losser |
| dat zei je laatst van wel | da zy oe last wa; könns mean' ie van wa |
| de binnen banden er aardig door | de binnenbander d'r aardig doar |
| De langste dag heeft ook een avond | 'n Langsten dag hef ok nen oamd |
| De overheid | Dee steenkt slimmer dan wat nen koo drit |
| de vrouw kan meer uitgeven dan de boer kan verdienen | de vrouwe kan mear met de portemonnee 't hoes oet drèègn, dan de boer d'r met de schoefkoare in kan veurn |
| De wijzen kwamen uit het oosten, maar het waren er maar drie | De wiez,n kuump uut oost,n, mer ,t bent d,r maar dree west. |
| Die heeft kapsones/hoog in de bol | Den hef droosjes an t gat |
| die is erg mager | deur löp ne bokse en ne buis allenig |
| Die is niet helemaal goed wijs | Den hef ne stek lös. Doar is ne stek an lös |
| dit is een kortere weg | disse weg is richter |
| Doe de deur dicht | Deure dich! Wie'j stokkert hier nich veur heel Hengel, Doo de deur too, plaank int gat |
| doe de deur dicht, het wordt me te fris | doo-t de deure too, 't döt mie 't lief |
| Doe de deur eens even dicht. | Gooi de plaank e'm in ut gat. |
| Doe het rustig aan | Doo-t hènig an |
| doe maar niet zo druk | doo mer heanig an |
| doe maar normaal | bloas nig zo hooge van de toorn |
| doe wat je zegt dan lieg je niet | doe wat ie zegt dan leeg ie nich |
| Dom doen | He'j t verstaand in'n tuk zit'n ofzo? |
| domme/onbenul | nen onnozelen mot ie eerst 't 't meet knikker leren.* |
| Dronken | Dikke as doezend man, zo dik as doezend man |
| dunne plakjes snijden is 't behoudt van 'n worst. | dunne plakkies snien is 't behoald vur 'n wurst |
| een boender is nog geen bezem | nen beunder is nog gin ne bezzem |
| Een boer zet geen vee opstal als hij er geen hooi voor heeft. Dus niet investeren zonder geld. | Nen boer zet gin vee op stal as hee d`r gin heuj veur hef. |
| Een borrel na de begrafenis. | Uut vel verzoepen . |
| een domme moet eerst het knikkeren leren. | nen onnozelen mot ie eerst 't 't meet knikker leren. * |
| Een eerste klap een daalder waard. | Ne`n eerste stiekerd/veegerd is nen daalder weard. |
| Een eind aan een visite maken | Kom vrouw, wie goat noar berre, de leu wilt noar hoes |
| Een gek kan meer inkopen, dan tienwijzen kunnen verkopen. | Nen döl kan meer inkopen dan tienwies`n kon`t sliet`n.. |
| Een goed verstaander heeft een half woord nodig | Wee klook is, heurt één woord en begrip der twee |
| Een goede buurman is beter dan een verre vriend. | Better één dee nöast oe geet, as twee dee achter oe an loopt. |
| Een heet gebakerde moet oppassen dat hij bij het plassen de vinger niet verbrand. | Nen heet gebaker`n mot oppassen dat hee biej`t miegen de vinger nich verbraand. |
| Een kwade vrouw is beter dan een doornen haag om het huis | Nen helg wief is better dan een deurn hege om t`hoes, Nen hel wief is better dan een deurn hege om t`hoes |
| een lange vrouw scheelt een ladder in huis | nen lang wief scheelt nen ledder in hoes |
| Een mooie vrouw heb je nooit alleen. | Nen mooi wief is een dweijl an`n stok. |
| een opmeten/ harde maatregelen nemen. | enen de moat nehm |
| een potje klappen krijgen | 'n löagke op 'n balg kriegn |
| Een zwijgzaam iemand | Den is bange dat hee 'n bek earder verslit as 't gat |
| eigenwijs | ie bint een dreejklezoew |
| er goed uit springen | d'r good met vot komm'n |
| Er meer van weten | Drek am stekken. |
| er niet omheen draaien | binndeur is nooit um |
| Er sterven meer mensen aan de drank dan van de dorst | D'r goat d'r meer dood an 'n draank as van 'n döst |
| er wordt aangebeld | d'r is volk an de deure |
| Er zijn mensen die nooit van gedachte veranderen, maar deze mensen denken dan ook nooit na | Der bint leu dee nich van gedachtn veraandert; mer dee deankt nooit noa |
| er zit geen schot in de zaak | 't kump zo trage as biej nen osn de melk |
| Er zitten rupsen op de boerenkool | Wie hebt roep'm op de moos |
| erg dronken zijn | zo dikke as doezend man |
| erg van streek | glad van de wieze |
| extra geld achter de hand hebben | schoet veur, n doem hebb, n |
| fijn dat je er was en tot ziens | mooi daj d'r wes bunt en wier komm'n |
| flink klappen krijgen | spier op de rimm krieg'n |
| Ga staan als je voor Twente bent! | Goa stoan a'j veur Twente bint! |
| ga zitten | smiet oe dale |
| gaan we vrijen | goaj met brommers kieken |
| Gelukkig nieuwjaar! | Volle geluk in 't tuk, gluk in'n tuk |
| Gering in aanzien, snel aftroeven | 'n Kleen neuske ko'j gaauw snuutn |
| goed gaan | goad goan |
| Groet voordat je slapen gaat | kop in't kussen, kop in't stro, tot morn vroo |
| Hallo leuk dat u er bent kom binnen | Kom derin dan ku'j dr oet kiek'n |
| Handig (behendig) | Veul`n mot ie van dokter lear`n.. |
| Heb je de verkering uit? | He-j 't nust oonder'n boom lign? |
| Heb je een bunzing uit de val gehaald (Iemand die stinkt zeggen dat hij/zij stinkt of iets stinkends achter gelaten heeft) | He'j ne ulk van' stap loat'n |
| heb je haast | is der braand Heb ie eier'n in 'n kettel |
| heb je hem een keer nodig, is hij er weer niet | a'j 'n kearl nödig hebt is heej d'r ook nooit |
| Heb je het nog gedaan | Hei ut nog edoan |
| Heb je het wel helemaal goed zitten?! | Ha'jt wa helemoal heuj zitt'n?! |
| Heb je ze niet allemaal op een rijtje/ ben je niet goed wijs? | He'j 'n good wies an diggeln |
| heeft een mooi uiterlijk | ist ankieken wa weerd |
| Heeft nog niet voldoende ervaring | Is nog nig dreug achter de oor'n. Möt nog nen paar joar in de wei |
| heel boos | hellig in de kop |
| heel druk zijn | op 'n biester wèèn |
| Hem om de oren slaan | um ene an'rek'n- striekerd an de oor'n doon. |
| Het ga(at) je goed | Good goan |
| Het gaat je niet lukken | 'T löp oe in'n drek |
| Het gaat te gek | het kump mie noar de oarn |
| het is altijd maar even | tis altied moar ff, n |
| Het is een bende | Alle proemen in 'n drek |
| Het is hier warm | Ie hept het goot dooi hier |
| Het is niet erg om dom te zijn, het wordt pas erg als je het zelf niet in de gaten hebt | Dom wean heendert nich ' t wördt pas slim a-j ' t zölf nich deur hebt |
| Het is soms slim om je dom voor te doen | 't is mangs klook om oe dom te hoaln |
| Het komt wel goed | 'T hef nog nooit zo duuster west of 't wer wa wier licht |
| het leven is als een kinderhemdje, meestal te kort | 't leaven is as 'n keenderhèèmd, mest'ntieds te kort |
| het ligt altijd aan iets anders | as ne boer nich kan zwemmen, ligt 't an 't water |
| het moet niet gekker worden | noe mot 't nich anhaal'n |
| het sneeuwt heel zachtjes | 't grummelt |
| Het stel is uit elkaar (huwelijk op de klippen) | Zie hebt 't nös mooi onder 'n boom ligg'n |
| Het zal wel | O nie dan, joa joa |
| hij gaf mij een hand | hee deu miej de haand |
| hij had er nooit last mee | hee har der nooit wat met te doon |
| hij heeft de broek aan | hee hef de bokse an |
| hij heeft de schaapjes op het droge | hee hef 'n aap bin'n |
| hij heeft een rood aangelopen hoofd | hee hef ne kop as ne bolle |
| hij heeft het te pakken (een griepje of zo) | hee hef 't vuur 't gat vuur |
| Hij heeft ze ook niet helemaal | Hef ze ook nig aln veerntwinnig in'n krat |
| Hij heeft zichzelf ermee | He pist sich self oaver'n bokse hen; He'j mig sich oaver ziene bokse |
| Hij heeft zijn verstand verloren | He hef zien goodwies kapot |
| hij is aan de drank | hee is an de zöppe |
| hij is de weg kwijt | Hee is zie’n hoesbreef verget’n |
| hij is er heel erg druk mee | Hij leup zich een gat oet 'n haak'n |
| hij is erg dronken | hee hef 'n bestn skoer op / hee is al aardig dikke / hee hef de koar vol |
| hij is erg moe | hee hef de knol'n op |
| hij is erg onrustig | hee hef gin zit in 't gat |
| hij is heel onhandig | den löp met beide beene in eene piepe |
| Hij is in een slechte bui | Hee hef 'n kop verkeerd stoan |
| hij is oostindisch doof | hee hef zwil in de oarn |
| Hij is scheel. | Den kik met 't linkeroge in'n rechtertuk |
| Hij is snel boos | heehef 't hemd kort veur de boks, bokse zitten. |
| hij is zijn huisbrief vergeten | Hee is zie’n hoesbreef verget’n |
| hij kan veel hebben | he hef nen breeje ruw |
| Hij kijkt scheel | hee kik met 't ene oog in de andere wèke |
| hij lag vaker naast de brommer dan op de brommer | an een toer vedan, ait ver dan |
| hij liep niet hard | hee deu nich had |
| hij lijkt op zijn vader | hee slaagt noar zien va - he hef't slag van zien vaar. |
| hij loopt te zeuren | hee löp te nöaln |
| hij praat plat | hee prut plat |
| Hij wil blazen, maar het meel in de mond houden (dus twee dingen tegelijk doen, wat niet kan) . | He wil poezen, mer 't mel in de moond holn. |
| Hij/zij is erg mager. | Hee kan met de kniene deur de tralies vrett'n. |
| hoe gaat het met jou? | Al'ns good t'rech jao? |
| hoe gaat het met u | hoo hej't d'r met |
| hoe luid de zin kalm aan en rap een beetje in het twents | twents Hënig an en rap wat |
| iemand begraven | iemand inkoel'n |
| Iemand die een te korte broek draagt | Den köj nit op de bokse trèèn |
| iemand die graag en veel op pad is | ne grote loopsküte |
| iemand die ongevraagd raad geeft | preakebone |
| iemand die van wanten weet | den steet nig van wieten |
| Iemand een klap verkopen. | Iene zien loek'n dichte bats'n. |
| iemand hard laten werken | eene flink an de pinne loat'n roek'n. |
| Iemand met een gevulde bh | Den hef ne beste bos hoolt veur de deur |
| iemand om de oren slaan | ene an 'n kop houwn |
| Iemand op de bek slaan | Appelweek ofhouw'n |
| iemand uit de Achterhoek | n'Achterhoaker |
| Iets afbreken (gebouw) | int gat houwn |
| Iets heel lomp zeggen | Ie proat asof 't ne koo oet gat kump vall'n |
| Ik ben daar wel vertrouwd | Ik bun doar hoeskunnig |
| Ik ben de huiseigenaar, maar m'n vrouw heeft de sleutel | 't Hoes is van mie, mer 't wief hef'n slöttel |
| ik ben erg ziek | ik heb 't slim te pakk'n |
| ik ben geboren in Borne | ik bin boorn in Boorn |
| Ik ben helemaal blut | Ik heb genn neagel um t gat te krabn |
| Ik ben helemaal volgegeten | De katte geet mie nich meer met de mage loop'n |
| ik ben moe | ik heb de knoln op |
| Ik ben uitgeput | Ik heb de proemn op |
| ik ga even een kopje koffie drinken | ik goa eam'n 'n köpke koffie dreenk'n |
| Ik ga naar huis | Ik goa op de kuk'n an, Ik goa op hoes an |
| Ik ga naar huis | Ik trap 'm an |
| ik ga slapen | ik goa pitt'n |
| ik haal je wel weer in | ik kom oe wa wier an |
| Ik heb buikpijn | Ik heb 't in 'n boek, ik heb pien in n balg |
| ik heb er geen tijd voor | ik kan 't nig woch'n |
| Ik heb genoeg gegeten | Noe kan ik 't earste uur wa teg'n 'n hong'rigen boer vast'n |
| Ik hou van je | Ik bun gek met oe, ik hoal voan oe |
| Ik kan er niet mee zitten | stuk mien niks |
| ik ken jou wel, ik zal je een lesje leren | 'k ken oe wa, 'k pak oe an |
| Ik kom uit Enschede en ik ben onschuldig (ook: onwetend) | 'k kom uut Eanske en 'k wet van niks |
| Ik laat me niet beet nemen! | Ik loat mie nich in 'n tuk driet'n |
| ik met jou nog een appeltje te schillen | ik heb met oe nog wat te vehapstukkn |
| ik snap 't niet | ik kan d'r mit de kop nig bie |
| ik voel me niet lekker | 'k bin sloerig in 'n rakker |
| ik vraag je toch ook niet of een koe gras lust (iets onbenulligs vragen | ik vroag oe tog ok nig of ne koo gras lus? |
| Ik weet nergens van | Ik kom ut Losser en ik weet van niets |
| Ik weet van niks | Ik wit n'nens van, weet van niks, 'k kom oet Losser |
| Ik wil je nog voor geen duizend gulden missen, maar als ik je kwijt ben wil ik je nog voor geen kwartje weer hebben. | Ik wil oe veur gin doezend geulden missen, mer ak oe kwiet bin wik oe veur ' n kwartje nog nich wier hebn! |
| in de weg zitten | in de porren zitten |
| In een geld budel kan je allls kwijt | Old geald en oale wief ko`j kwiet in klingelbuul. * |
| in Twente houden ze van een kort gebed en een lange metworst | in twente hoal' t ze va' n kot gebed en ' n laang' n metwos |
| je bedonderd mij | ie miegt mie an de koar |
| je bent machteloos | ie heb't' too kiek'n |
| Je bent nu in het bos gekomen waar de bomen beginnen om te vallen (Iemand die 70 jaar wordt) | Ie bint noe in 't bos anekumn woar de beume beginn um te valln. |
| Je hebt het verknald | Noe hej't vedrett'n |
| Je hoeft niet over jezelf te praten, dat doe wij wel als je weg bent. | proat nich ower oezelf da doot wille wa ai vot bunt |
| je houdt me voor de gek | ie miegt mie an de koar |
| je kan geen omelet bakken zonder het ei te breken | oe kan geen omelette bak'n zonder het ei te brek'n |
| Je komt er nog wel achter. | D'r geet oe nog wa un wörm oaf! |
| Je kunt een kikker net zolang plagen tot hij uit de sloot komt. | Ie kunt nen kikker net zo lang ploagen totheeoet de graam kump. |
| Je kunt geen twee dingen tegelijk doen | Ie könt nich poesen en 't mel in 'n moond hoaln.
Iej könt ginn pap ett'n en poes'n tegelieke |
| je kunt hem bijna niet te spreken krijgen | iej könt 'm hoaste nich an de veern kommen |
| Je kunt je pas jong voelen als je oud bent en dan is het te laat | Iej könt oe pas joonk veulen a'j oald bint en dan is ' te late |
| Je kunt niet meer dan je best doen | Ie kunt néét meer doone as kan, Wat so's as dös wa's kaans |
| je kunt niet meer doen dan je best, dus wat maak je je druk | a'j doot wa'j könt wat zeur iej dan nog |
| Je moet nog wel heel wat doen om dat voor elkaar te krijgen | Aj een ezel dans'n wilt leern, he'j wal ne glönige plate nörig |
| Je wordt bedonderd | Ze driet oe in de klompn, Ze miegt oe an de koar, Ze doot oe bie'n bok |
| jij weet dat wel | wei ja wa |
| Jonge haantjes die drie stuivers kostten | Dreestuuvershanen |
| Klets maar wat | Alna hef n eande, mear n metwors hef dr twee |
| koffie zonder iets erbij (koekje, taart) | koffie met 't bloate gat |
| kom binnen | komt der in, kuj der uut kiek'n |
| kom binnen dan kun je naar buiten kijken | kom 't erin dan kö'j d'r oet kiek'n |
| Kom je over de hond dan kom je ook over de staart | Kommie ower'n hoond dan kommie ok ower'n stet |
| komt wel goed | t lup wa los |
| kort bezoeken | d´r achterhen kiek´n |
| laat gaan. laat gaan maar doe het niet in de broek | loat goan, loat goan ma doot neej-t in de bokse |
| laat het je goed gaan | loat 't oe hènig an kapot kokk'n |
| laat het je goed smaken | loat 't oe smaken |
| laat je niet op de kop zitten | loat oe nich in de tuk drietn |
| laat maar gaan | loat moar kuulen/loat goan |
| Laat maar gaan het valt wel mee | Laot mear kuuln t löp wal lös |
| Laat maar gaan, het komt wel goed | Loat mer küüln, 't lup wa los |
| laat maar waaien, van de wind krijg je geen kinderen | loat moar waaien, van de wéénd krig ie geen keender |
| lachen als een boer met kiespijn | lachen as nen sik in de braandnetteln |
| lachen is gezond | re nen dood kietelen.* |
| lawaai maken (bv bij het spelen) | remèèntn, wat moak ie 'n leav'n |
| lichtgeraakt zijn | de oor'n luk kort an 'n kop hebb'n zitt'n |
| loop eens door | gaot 's nen tred an |
| loop eens wat vlugger | loop 's 'n luk an |
| loop toch naar de maan | goat hen |
| m'n vrouw geeft teveel geld uit | mien wief kan d'r met de kruwage mear oetskoemn as ik met de stötkoare kan inbrengn |
| Malheur/ongelukje | Alle proemen in drek |
| Meestal gaat het goed | Um de whiel geet wa good |
| meid wat zie je er goed uit | mieddie woat zie ju er goed uut |
| Mensen scheppen vaak op, maar maken het zelden waar. | kheb vaker zukke haans heur'n krééjn, m'r sanderdaags veuln ze dood van'n stok. |
| met een goed inkomen kun je beter rondkomen | Met 'n good inkomn ko'j better oetkomen |
| Met een mooie vrouw kom je tijd tekort | Met `n schier wief kom ie tied tekort.* |
| Met een oud huis en een jonge vrouw heb je aaltijd iets om handen | Met ' n oald hoes en ' n joonk wief he' j altied wat te knooi' n. |
| Met woorden kun je meer schade aanrichten dan met een grote knuppel. | Met proat`n ko`j mangs meer schade aanrichten as met nen groot`n knuppel. |
| Met zwijgen en denken krenk je niemand | Zwiegen en denken kan gin mense krenken |
| Mijn naam is haas | Vroag mie niks, ik wet nargens wat van, |
| moet je de koeien horen loeien in de wei. | muj de beest heurn toeten in de weer |
| Moet je een klap hebben | Moin klap an bek hemm |
| moet je een klap voor je bek hebben? | woj 'n lik an de bek hebb'n |
| moie vrouwelijke benen | mooie rikkepöste |
| na deze (mislukte) liefde een volgende | noa dissen wear n'en frissen |
| na deze komt er wel weer een nieuwe liefde | noa dissen kump dr wal wier nen frissen |
| naar bed | ik goa sloapn |
| naar buiten gaan om te zoenen | goa-j met hen brommers kieken |
| naar de wc voor ontlasting | oet de bokse |
| niet goed snik zijn | ie bunt nie wies |
| Niet teveel aandacht vragen | gao nich an mie hang'n |
| Nu beginnen de problemen. | Noe he'j de proem'n in 'n drek |
| nu begint het | noe keump 't skoapeskeer'n an |
| Nu heb je de poppen aan het dansen | Noe he'j de popp'n aant daans'n; noe he'j 't schoap an't driet'n |
| Nu heb je het verpest | Noe hej't ja kats verdrett'n |
| Nu heb je het voor elkaar (cynisch) | Noe hej't gaangs. |
| nu hebben we gedonder in de tent | noe he'w 't schoap an 't drieten |
| Oeps, een probleem! | Doar hej't skoap an't dretten! |
| oh wat erg | oooh wat slim |
| Oldenzaal stadje van plezier | Olnzel stedke van plezeer |
| ontzettend tekeer gaan | vuur gek en oonwies an goan |
| Op ieder potje past een dekseltje | gin pot zo scheef of n dekkel die wal past |
| Op je donder krijgen | noe he-jt aant donder'n |
| op zijn beloop laten | in de lap laot'n hang'n |
| Op zijn zondags gekleed. Met wit overhemd. | Hee kik oet 't melkkenneke. |
| oud en stijf en nog geen wijf | oald en stief en nog gin wief |
| over mensen die niks te doen hebben en altijd aan het klagen zijn. | Zittend gat hef aait wat |
| Overal is een maat voor | `Alles met de moate` zee den kleermaker en hé heuw zien wief met de el. |
| overal last van hebben | pip a de linkere vetveere |
| Overzicht/behouden | As ie 't licht oet doot haool ik 't kn |
| palingsteek | Die smerige Oole Toeke |
| pas goed op jezelf | pas good op oezelf |
| pas je wel op met dat mes! | stek oe nich in de rugge! |
| potige tante | strabant wief |
| praat jij eens plat in jouw taal | proat ie 's in oew moodersproake |
| pratenhij praat | proat'n, kuiern, sprekk'n |
| prettige kerstdagen en een gelukkig nieuwjaar | prettige kerstdaag'n en gluk in'n tuk |
| rupsen op de boerenkool | roep'n op nen moos |
| rupsen op de boerenkool hebben | roep'n op 'n moos hebb'n |
| rustig aan en snel een beetje | kalm an en rap 'n betke |
| Schreeuwen van woede | Achter oet 'n hals komm' |
| slecht management voeren | achteroet boer'n |
| smeren jullie je wel in? (met zonnecreme) | Öllie ieleu oe wa in? ; Öllied uille oele wa in? |
| Smerig worden | de knappe boks hoal ie d'r nich bie an |
| snel aangebrand zijn | 'n klèèn pötje is gauw heete |
| sommige mensen hebben teveel te bepalen | wat leu hebt te vol pot in de asche |
| sommige mensen praten veel en zeggen weinig | wat leu proat völle en zegt wènig |
| soms is het beter iets moois te verliezen, beter verliezen dan dat je het nooit heb gehad | mangs ist better iets moois an de klos |
| soms kun je beter niets zeggen | D'r mot n'n kapp'n sprekker kom'n, wil e nen zwieger verbetter'n |
| Soms moet je het er van nemen | Mangs mö'j de bloom'n boet'n zett'n |
| Soms wel niet altijd | Mangs wa, aait nich, mangs wa aajt nig |
| sterk zijn | pik in de mouw hebn |
| sterke armen | pik in de mouwe |
| tel wat je hebt en niet wat je mist | tel toch nich wat ie mist maar wat ie hebt |
| trouwen: je denkt dat je goud vindt, maar je vindt nog geen roesterige spijker | trouwen: ie denk daj der gold vindt ma ie vindt d'r nog gien roestigen spieker |
| twents daar is niks mis mee | twents doar is niks mis met |
| uit het blote hoofd | oet de blote kop |
| Uit het gouden korenaren schiep God de mensen uit het westen, en uit het kaf en de resten de Twentsen. | Oet goald'n korenoarn skeup God de leu oet 't west'n, en oet 't kaf en de rest'n de Twentse. |
| vaak ben je te bang | vake be'j te bange |
| vaak zwanger zijn | 't is net ne OAD busse, d'r zit altied wat in |
| van de mensen moeten we het hebben | van de leu mow't heb'n |
| van de regen in de drup | van mieg in ber noar driet in ber |
| van horen zeggen komen vele leugens | Van heurn zeggen komt völle löggens |
| van jonge mensen en oude grond | van jonge leu en oale groond |
| veel geluk in de toekomst | völ geluk in tuk |
| verbaal flink op zijn kop krijgen | 'n skoer deur de beên krieg'n; 'n skoer deur de latten krieg'n |
| vergeet niet weer te komen | veget nit wehr te komen; verget 't wierkom'n nich |
| Verkering is zacht praten en hard liegen. | Vriejn is zacht kuiern en hard leegn. |
| Verstand (zonder) | Aske nen wief op`nen orgel spoalt kump d`r gin muziek oet.* |
| verzet tegen de rechtelijke macht | teeng`n de kast pissen. |
| Voelen moet je van een dokter leren. | Voal`n mot ie van dokter lear`n |
| vorst in september, een zachte december | vos in september, nen zacht'n december |
| Vreemd gaan | Onder, n droad hen vretn, oondern draod deur vrett'n |
| waar ben je geweest? | woar bin ie west? |
| Waar en onwaarheden | Iin`nen klungelbuul ko`j oals kwiet. * |
| Waar ga je heen | Waor goa-j hen, woar geet op an |
| waar is hier de ingang? | woar kö'j d'r hier an in? |
| waar kom je vandaan | woar kom iej vot?/ woar kom iej weg? / woar kom ie vedan? waor kom ie fort? woar kom ie vöt? |
| Wanneer je niets zegt, heb je ook niets te verwantwoorden. | Aj niks zeit hej ok niks te verantwoord'n. |
| wanneer men vol gegeten is, gaat het eten tegenstaan | as nen moes zat is, wördt 't mel bitter |
| wat ben je toch ondeugend | lelke dearne as dien goat |
| wat doe je daar | wat doo-j doar |
| wat doe je er aan | wat doo-j der an |
| wat een boer niet kent dat eet die niet | wat'n boer nicht ken't dat vrett'e nicht |
| wat een idioot | wat 'n door deer |
| wat ga je vandaag doen | wat goaj vedaag doon |
| Wat gebeurd er nu dan | Wat he'k noe dan an de fietse hang'n |
| wat kom je doen | wa mö'j? |
| wat moet je ermee | wat mo-j d'r met |
| wat moet je, als je doet wat je kunt | wat sas, as dös was kaans |
| wat moet je? | wa mut ie? |
| Wat wil je | Wat woll ie |
| wat willen ze dan? | wa wilt ze d'an |
| Wat zou je als je doet wat je kunt? | Wat sas as dös was kaans? |
| wat zul je als je doet wat je kan | wat sus as dös was koanst |
| we gaan naar huis | wie goat op hoes an; Vi'j goat op hoes an |
| we gaan weg | wie trap em an |
| wees niet zo bescheiden | loat oe neet neug'n |
| Weet je niet waar je naar toe moet? | Hej't hen en weer umme? |
| weg ermee | vot d'r met |
| weg met de troep | vot met'n pruttel |
| weg met die zooi | Vöt met den kroam |
| Wie altijd druk is komt vaak te laat | Wee aajt drok is, koomp vaak te laat |
| wie ergens de lusten van heeft, heeft er ook de lasten van | a'j kniene hebt, he'j ok köttels |
| Wie geen zuiver geweten heeft, kan zich beter koest houden | A-j botter op 'n kop hebt, mu-j nich in de zunne loop'n |
| wie niet voorzich zelf opkomt krijgt staat met lege handen | wel nich klaagt, krig ok gen holp |
| wie nooit tijd heeft, kan er niet mee omgaan | wel nooit tied hef, kan d'r nich met umgoan |
| Wie z'n ogen niet openhoudt, moet vaak de portemonnee trekken | Wee ziene oogn nich lös döt, möt vaak de knip lös doon |
| Wie zijn je ouders | Woar bin ie d'r ene van |
| wij hebben rupsen op de boerenkool | wie hebt roepen op n moos; Vi'j hebt roep'n op'n moos |
| Wil je een kusje | moej un lik an de bek hem |
| wil jij notuleren? | skrief ie? |
| Zal ik je slaan | Moej een tik an de bek heb'n, moj 'n laog op de but, möt ie 'n pensmölke, wol ie 'n portie kleppe, za'k oe d'r ene optikk'n, za'k oe d'r ene anrekk'n |
| ze heeft mooie benen | zee hef mooie poot'n oonder de pisbak staon |
| Ze nemen je te grazen | Ze driet oe in de kloopn, Ze miech toe an de koar, Zo doot oe bie'n bok |
| zich afzijdig houden | zich an de kookaante hoalen |
| zich niet aan een afspraak houden | de achterboks antrekk'n |
| zich terugtrekken van een belofte | 'n köttel wier intrekken |
| Zichzelf prijzen is ongepast, maar schaden doet het meestal niet | Zikzölf priezn is ongepast, mer schaadn döt 't meesttieds nich |
| zij heeft de broek aan | zee hef de boks an |
| zij is zwanger | den hef butkes in n boek |
| Zijn opzet is mislukt (hij heeft zichzelf in de buik gebeten) | He hef zik lillik in 'n boek betten |
| Zit niemand in de weg | Sit gen boer in't venster |
| zoek je ruzie, schijterd? | Wo'j houw'n joh, drietbuul? |
| Zoek je ruzie? | Moj wat op'n balg heb'n? Woj de butt in 'n zak heb'n? |
| zonder kennis van zaken, toch iets ondernemen | met n'n leug gat hen driet'n goan |
| zware bui | schip met zoere appeln |
| (trek) harmonica of diatonische accordeon | trekzak, trekbuul |
A |
| aabint | moer |
| aandacht | kop dr bie hoaln |
| aangrenzend | anpoalend |
| Aanhanger (kar) | Koar |
| aankomende | token |
| aanmoedigen | anmeudigen |
| Aardappel | Earpel earpl piepers tuffel |
| aardappelboer | tuffel toon, tuffel boer tuffeltoone |
| Aardappelen | Barg jappel |
| aardappelen schillen | eerpel schel'n |
| Aardappels | Eerpel, earpel, tuffel tuffeln tuffels bonzen |
| Aardappels rapen | Earpel, tuffel gaddern |
| aardappeltje gebakken | brödertje |
| aarde | groond |
| aardig | Oardig |
| Aars | Ears |
| aas | oas |
| abint | moren |
| Achterhoek | Achterhook |
| adem | oasem |
| Advocaatje | nen vretborrel |
| afblijven | ofblieven |
| afdakje | ofdakie |
| afgunstig | avengonstig |
| afkomst, waar men is geboren | hoesbreef |
| afrasteren | ofgleentn, gleintn, rikn, tuunn, vruchtn, droadn |
| afrasteren (van omheining) | poalkes rikk'n |
| Agelo | Oagel, Buurt bij klein Agelo |
| akkerland | bouwgroond |
| Albergen | Albearg |
| allen | alen |
| alles | alns |
| allicht | umsgelieks |
| als | as stom |
| altaar | altoar |
| altijd | altied, aait |
| altijd verder | aait vedan |
| andersom | achtereerst |
| andijvie | andievie |
| as | aske |
| auto | koetse |
| avond | oamd |
| Azelo | Oazel |
| Azelo (buurtschap) | Oazel |
| Azijn | Azien, ettik |
B |
| Babbelkous | Proatebuul, reppelkoonte |
| badeend | gummiganze |
| Bakbloedworst | Bloodkoke |
| Bakkerskar | Stutenkoar |
| Baklever | Bakleaver |
| Baklever-en bakbloedworst gekookt in een katoenen zak | Buulkesbrood |
| bakoven | bakspieker |
| Ballen | klutjes |
| ballen | alooo |
| bangerik | drietebuul |
| bank | baank (e) |
| bar | skap |
| bed | berre |
| Bedanken | Daank oe wa, daankoewal |
| beddegoed | berregerei |
| bedelaar | birman, bidder |
| bederven | bedarvn, bedearvn, bedaarvn, bedoarvn, kapot goan |
| bedrijf | bedrief |
| beek | bekke |
| Been | Poot |
| beetje | luk |
| begonnen | begunn'n |
| begrafenis | groovn, groowe, groow |
| behaard | behoard |
| bekakt | hooghaarlemmerdieks |
| bekende | kunnegen |
| bekritiseren | verlakschouwen |
| belevenis | beleavenis |
| ben | bin |
| benende | benene |
| Benieuwd | Benoetj moet zijn; benejd |
| bent | bint |
| Bentelo | Beantel, bêêntel |
| Berg | Bèèrg, barg |
| bergplaats | schoppe |
| berk | barke |
| berrenstok | berrestok |
| Berustend | Gedoan |
| beschuit | beskuute |
| bestelen | begapn |
| Beterschap | Betterschop |
| Beurt | A`n stot |
| Beurtelings | Umschichtig |
| bezoek | kuiervolk |
| biertje | gleaske bier, nen pils |
| bieslook | poepkroet |
| biggetje | keuntje, pork |
| bij | bieje |
| bij elkaar rapen | garder'n |
| bijbel | biebel |
| bijl | biel, biele |
| bijna | bienoa zowat sowat |
| bijten | bietn |
| bikears | oetvigelieren |
| bil | bas |
| billenkoek | gatmöalke |
| binnenband | kaal |
| binnendoor | richter |
| binnenstebuiten | krang |
| binnenzak | binntuk |
| Biscuitje | Melmöpke |
| blaaskaak | Drietebuul, schroetbalg |
| blaffen | blökn |
| blazen | bloazn, poesn |
| bleek | blas |
| blijf | blief |
| blijft | blif |
| blijven | Bliem blieven |
| bliksem | löchtn |
| Bloedworst | Bloodkook |
| bloem | bloom |
| bloemkool | Bloomkool boeskool |
| boek | book |
| Boekelo | Bookel |
| boeken | beuk |
| boekhouder | bookhoalder |
| boekjes | beukskes |
| boender | beunder |
| boerderij | plakstoet |
| Boeren knecht | Stalstreeier |
| boerenkool | kruutmuus |
| boerenkoop | moos |
| bomen | beume |
| Boodschappen | Bosschopn boskopn |
| boodschappentas | boskopp'ntasse, boskopp'n toet'n |
| boomkikker | loakvos |
| boos | vegrelt |
| Borculo | Borkloo |
| bord | teelder, tealder, teller teilder tilder |
| bord (niet om van te eten) | brød |
| boren | boorn |
| Borne | Boarn boorn |
| Bornerbroek | Brook |
| borrel | fusel |
| borrelglaasje zonder voetje | grösmeaierke |
| borstelen | schuier'n |
| bosje gras | fuske grös |
| boter | botter |
| Boterham | Botterbruggen, vlak stoet, snee stoete, brugge, stoetnbrug, plak stoet |
| botten | butte |
| bramen | brömmel |
| Brandhout | Braandholt |
| brandnetel | braandnettel |
| breekbouten | brekbolten |
| Bretels | Lichten, lichtn bokseopholders |
| bril | fok, loeriezer |
| Broek | Boks bokse |
| broekzak | tuk |
| broer | breur |
| broers en zussen | de wichter |
| bromfiets | pleariezer |
| bron | welle, born (ouderwets) |
| Brood | Stoet stoet,n stoete |
| broodjes | stuutjes |
| broodkapje | knappe, knep |
| Bruiloft | Brulft brulfte |
| bruin | broen |
| Buik | Boek balg |
| buikpijn | liefzearte boekzearte balgzearte |
| Buiten | Buutn, boetn boet,n buutn |
| buitenlander (zuidelijke afkomst) | ne zwart'n |
| bunzing | ulk |
| buren | noabers |
| Burenhulp, Burenplicht | Noaberschop |
| Burger | kottelvolk |
| buurman | noaber |
C |
| cadeau | kedoo |
| Caravan | Ne slepkuk'n, slepkeuk'n, slepkökn |
| caravan | kibbelkoarke |
| chagerijnig | jamie |
| chagrijn | isegrim |
| chagrijnig wijf | strotte |
| chauffeur | vrachtveurder |
| Collecte zak aan een stok | klingelbuul |
| commissie | kemmissie |
| computer | rekk'ndeus |
| Condoom | Reppeltuutje, sputtertoetn, trappelzak, rammeltoet`n.* |
| constant | stöadig, steurig |
D |
| daar | doar |
| Daarlerveen | Doarlseveld |
| Daarom | Doarom, doarumme |
| dakgoot | dakgötte |
| dank je wel | dank oe wa |
| Dankje | daank oe wa |
| Dat is leuk | Dat is leuk |
| de deur staat open | de duure is los |
| de kortste weg | het richste |
| de liefde is uit | het nust lig onder 'n boom |
| de mensen | de leu |
| de pollen | de pölle |
| de volgende avond | aanderaovends |
| decoupeerzaag | heggelpötke |
| deeldeur | niendure |
| Delden | Deal'n |
| delirium | zoeplapnploage |
| den ham | 'n ham |
| Denekamp | Denn'nkaamp, Degg'nkaamp, 'n Doarp |
| denkt | dech |
| Denneboom | Danne, ne danne |
| Deugniet | Oas, frad'n |
| Deuk | Buts, dutte |
| deuken | dök'n |
| deur | dure, deure |
| deurklink | duurkrukke |
| Deurningen | Deurning |
| Deventer | Deemter, Deamter |
| deze | disn |
| Diarree | Drettig, drieteri'je, deurval, dunne op'm mest |
| Dicht | Drongn, too |
| dichtbij | kort bie |
| die | dee |
| Diepenheim | Deep'n |
| dier | deer, deier (verouderd) |
| dijbeen | basse |
| dijk | diek |
| Dijkerhoek | Diekerhook |
| dikke brij | prosn |
| dikkerdje | pork |
| distelvink | putter |
| doe ik niet | dook nich |
| doei | ajuus |
| doen | doon |
| Doet | Doot, dot |
| Dokter | de doos |
| dom | achterlijk |
| dom iemand | oss'n |
| donker | duuster |
| door | deur |
| door | vedan |
| door gaan | deur goan |
| doorgaan | deurgoan, vedan goan |
| doorgaans | umdewiel |
| doos | Deuze omgeving Hellendoorn, dooz |
| doos | deuze |
| doosje | deuske |
| dorpel | zul |
| dorsmachine | döskemölle |
| dorst | dust |
| douche | plompe |
| draak | drek |
| Drempel | Dorpel, sôl, zul |
| drentse | dreantsen |
| drie | dree |
| drijven | drieven |
| drinkbak voor vee | zoomp |
| drinken | dreenken |
| Dronken | Kachelpiep'ndik, dikke, sjikker |
| droog | zo dreuge as Suntekloas zien gat |
| dropje | drupke |
| Druif | Droef |
| druiven | droem'n |
| Druk | Biester |
| duif | duif |
| duim | doem |
| duim zuigen | doom sapken |
| duister | duuster |
| duitsland | nun pruuz |
| duizend | doezend |
| Dwaasheid | Dorigheed |
| Dweil | Veil, veile |
| dwerg | dwarg |
E |
| Eeekhoorn | Kateker, boomloper, kateeker, keteker |
| eelt | zwil |
| Een | Ne, nen |
| een boeren bruin brood | 'n boer'n broen'n stoet'n |
| een boeren bruin brood in een zak | ne boern broen'n stoet'n in ne toet'n |
| een boerenbedrijf voeren | boereken |
| een boterham | ne pille stoete |
| een brood | nen stoet'n |
| een kater hebben | sloerig in 'n rakker |
| Een kruiwagen | 'n schoefkoar |
| een man | ke'el |
| Een onprettig, vrouwelijk persoon | hapskeare |
| een paal voor landafrasting | rikkepöst |
| een vrouw bevruchten | 'n balg vol jongn jaagn |
| een zakjevol | 'n poeteltien |
| Eet je bord leeg | Vret diem pot lieg! lol |
| effenen | anliekn |
| Egel | Scharp haaz'n, toeneggel, stekkelvèèrkn, stekkelv |
| eigenwijs | spradderig |
| eigenzinnig | eenpestig |
| eik | eek |
| einde | eane |
| elkaar | mekoar |
| Enorm | Onmeunig |
| Enschede | Eanske, ensche |
| envelop | kevak |
| er | d'r |
| er aan | dran |
| Er aan | der an |
| er is bezoek | volk an de deur |
| erektie | stiemen kriegen |
| erf | plas, breenk |
| Erg | Knoepens, slim |
| ergens | oarns |
| erger | slimmer |
| Ernstig | Slim |
| erwten | aarven |
| erwtensoep | snert |
| Eten | Ett'n, etten |
| etende | vrettende |
| Even | Eavn, eem' |
F |
| fazant | fezaante |
| fel | nieds |
| Feliciteerd | poep |
| fiets | droad essel |
| fiets (wrak, van slechte kwaliteit) | Brennebor |
| fietsen | fiets'n |
| filmen | flitsen |
| Fleringen | Fleering |
| fles | fleske, polle, flaske |
| Flitsebd | Luchen |
| flitsen/flitser | de bokske doal loaten.* |
| fluisteren | fluustern |
| Frankrijk | Fraankriek |
| fratsen | flantuutn |
| Fratsen | Flantuut'n |
| fysiotherapeut | striekekearl |
G |
| ga je | goa-j |
| ga je mee | goa'j met |
| ga staan | goa stoan |
| gaaf | mooi |
| gaai | markolle |
| Gaan | Gaon, goan, kapel'n |
| gaan zitten | Loat`oe daalplear'n |
| gaan zoenen | brommers kieken |
| gaarde, moestuin | goarn |
| gaat | geet, goat |
| gaat behoorlijk tekeer | geet helder op'an |
| gangetje tussen twee blokken huizen | weegte |
| garen | goarn |
| Garen | Draod |
| gast | kearl |
| gedaan | doan |
| geel | gel |
| geen | gin |
| Geesteren | Geester |
| gehad | hat |
| geheimezender | is gaaf |
| geheimzinnnig | behoods |
| gehuil | geblearte |
| geit | sik |
| gejeuk | jökeri-je |
| Gek | Döl, kwats |
| gek iemand | halven dol |
| gekkenwerk | onwiez'nwark |
| geld | gèèld |
| Geleerde | Wies`n (nen) |
| gelijk, hetzelfde | allees |
| gelukkig nieuwjaar | gluk int nije joar - geluk in'n tuk |
| gemeen | voel |
| gemopper | genoster |
| genoeg | zat |
| gevallen | gepleert |
| gevelteken | doonderbessem |
| gevonden | vonn |
| geweer | puuster |
| geweest | ewès - west |
| gezellig | oônzeleg |
| gezien | eh sehn |
| gezondheid | nen aap |
| gier | ale |
| gierigaard | knieperd |
| gieten | geetn |
| glaasje | gleaske |
| Glanerbrug | de bruw |
| gloeiend | gleunig |
| gluiperd | glielap |
| Goed | Good, goeien |
| goede man /vrouw | nen goeien |
| goede nacht | goeie nach |
| Goedendag | Goeindag |
| goedig | vrom |
| goedige man | sjoks |
| Goor | Goar |
| gootsteen | grupengat |
| gordijn | gedien |
| goudvink | goaldveenke |
| graag | geerne |
| Graag (antwoord op iets aangeboden krijgen) | Geer'n |
| graag gedaan | 't is de meujt nig |
| graan buikje | hakselpönske |
| grappen maken | jepsen |
| gras | grös |
| grasmaaier | grösmeajer |
| graspol | küteltoefke (ontstaat door het extra bemesten (kütel) van het gras door koeien) |
| graspolletje | tössnke |
| greppel | gruppe, grup, groof. |
| grijse | gries |
| groeien | wass'n |
| groeit | greuit |
| groen | greun |
| Groenekool | Boeskool |
| Groeten | Grootn, d'r achterhen kieken |
| grolsch | 'n greun'n |
| grond | groond |
| gulzigaard | sloekerd |
| guren | afvallen van blad |
H |
| haagse bakkies | stadse maatn |
| Haaksbergen | Hoaksebarge, Hoksebarge |
| haar | hoar |
| haas | haze |
| hagedis | ewweltassche |
| halen | haal'n |
| Hallo | Goei'n dag, moi, moj, moj,n, oi, ola |
| hals | strot |
| halve gek | halv'n döl |
| halve haan | 'n halm'n haan'n |
| halve zool | halm'n zul |
| ham | scheenkn |
| hand | haand |
| handel | haandel |
| handen | haande |
| handig | vernemstig |
| handjevol gras | vuske grös |
| handtekening | 'n poot |
| handvol | fossen |
| Harbrinkhoek | Haarbig |
| hard huilen | brull'n |
| hard werken | pokkelen |
| heb gehoord | anrech |
| heb je | hej |
| hebben | he-w |
| Hectare | Bunder, bunde |
| hee | moi |
| heeft | hef |
| heel boos zijn | weeld in 'n kop |
| Heel erg | Ommundig, biester |
| heel lang geleden | nen ieuwigen zet eleen |
| heet eten | ett`n wat de katte nie lus |
| heggenmus | heiteutke |
| heideplag | skadde |
| Heimwee | Vroggerzeerte |
| hek | gleent |
| held | leefde |
| helder | kloar |
| Helemaal | Helemoal, geals |
| Hellendoorn | Heldern, heldrn |
| hem | hum |
| Hengelo | Hengel |
| Hengevelde | Wegdam |
| hermelijn | hermke |
| Hersenen | hasses |
| herstellen (v.e. ziekte) | anbettern |
| Hertme | Hettum |
| het erf | 'n plas |
| Het ga je goed | Good goan, goodgoan, good goan |
| het gaat goed | Good te passe |
| het gaat je goed | goodgoan |
| Het gaat regenen | 't hef rèègn in 't zinne |
| het gaat slecht | achteroetboeren |
| het is hier bloedheet | Ie heb, t hier good dooi |
| het is waar | Heldernsenbarg |
| het leuk gaan vinden | aordigheed an krieg'n |
| het mes is stomp | knief is slee |
| het Rode Kruis | het Rooie Kruus |
| het ruikt | 't rök |
| Het zelde | Krek net`so |
| hete aardappels | gleunige tuffel |
| hetzelfde | allees |
| heuvel | barg |
| hij | hee |
| Hij is niet helemaal 100 | Den hef 'n klap van de möl had |
| Hij kijkt jou ook aan | He kiek oe ook an |
| hijgen | hechtn |
| hijgen | hecheln |
| hitte | hette |
| Hoe gaat het met jouw | hoe hejt |
| hoe gaat het? | hoe ist er met |
| hoe ver is het nog | hoo wiet is 't nog |
| hoed | hood (mv heur of heude) |
| hoeft | hoo |
| hoek | hook, tuutn, nenhook, stukje |
| hoesten | hoost´n |
| hoeveel kosten . . . | wat doot de . . . |
| Hoi | Moi/goeindag, moie |
| Holle weg | Steg, stege |
| hond | hoond |
| honger | ralg in'n balg |
| hoofd | heufd |
| Hooggelegen vertrek | Opkamer |
| hooi | heuj |
| hooimijt | heujmiete |
| hooitijd | heuitied |
| Hooivork | Griep greep, gavel |
| horen | heurn |
| hou die rommel bij je | hol die krom bie ou |
| Houd | Hoal, doal |
| houd je goed | hoal oe |
| Houden | Hoald'n, hoalen |
| houding | Stramstaon |
| houtdraadbout | hoaltvret |
| houtduif | holtdoeve |
| Huid | Hoed, vel, bast |
| huilen | göln, bruln, huuln |
| Huis | Hoes, huus, hut, keet, waang,n |
| huis | waang'n |
| huis aan huis blad | hoesbreef |
| huisbrief | hoesbreef |
| huishouding | hoeshölding |
| hurken | hoek'n |
I |
| ieder | elks |
| Iedereen | Allemoal, alleman, alman |
| iets | wat, luk |
| iets bemerken | aarg kriegen |
| iets overhoop halen | ploonder'n |
| in de rui zijn | rugeln |
| in je | in oe |
| in orde maken | terechte maak'n |
| in volle vaart | met'n voll'n gaank |
| ingegoten | innegeutn |
| is | 't |
| Isolde | 'n knap kind |
J |
| jaar | joar |
| jaknikker | joajenne |
| jammeren | karmejak'n |
| jas | beus |
| jasje (colbert) | buis |
| jazegger | jaojen |
| Je | Ie, oene |
| jenever | foezel |
| jeneverbes | Waogholt! Kwakel |
| jeneverbesstruik | kwakelbussche |
| Jij | Doe, ie, ou |
| jong kind | snotterkuuk'n |
| jonge meid | jonge flute |
| Jongeman | Bössel |
| Jongen | Junker, Joonk |
| Jongentje | Jeungsken, kealke |
| journalisten | kraantnkearls |
| jouw | oene |
| jullie | ieleu oeleu |
K |
| kaal hoofd | kale kletse |
| kaars | kearse |
| Kaas | Keeze, kees |
| kalkoen | manlik is toethaan voulik is toethenne |
| Kalm aan | Beteuntjes an, heanig an |
| kameraad | kameroad |
| kant | kaant Kaante lijkt mij juist. Kaant is: opgeruimd. |
| Kant en klaar groente | Luie wijfe greunte, luiewievegreunte |
| kapelaan | keploan |
| kapsones | droosjes |
| Kar (aanhanger) | Karre (nannanger) |
| karnemelk | bottermelk |
| kassa | kassa |
| Kat | Katte, dakhaas, dakhaas'n |
| keer | kear |
| kelder | kealder |
| kelderraam | koekkoek |
| Kerel | Kealke. kearel, kearl, keerlke |
| kerels | keyls |
| Kerk | de keark kark, ook: kèèrk |
| kerkhof | kearkhof |
| kersen | karsen |
| Kerst | karst, mirrwinter, mirreweenter |
| ketting | ketn |
| kettingzaag | knetterbiel(e) |
| keuken | kökk'n |
| keuken schoonmaken | kökk'n keer'n |
| keukenlepel | sleef |
| Keutel | Kwuhtel, kuttel; köttel |
| kiepkar | stütkoare |
| kiez | kozen |
| kijk | kiek |
| Kijken | Kiek,n. kieken, loer'n |
| Kind | Kuuk`n, blaag |
| kinderen | keender, wichter |
| kip | henne |
| kipkar | Stutkoar |
| Kippen | Stoevedeimpe, hoonder |
| kippenkeutel | hoonderküttel |
| klaar | kloar |
| klam | slof |
| klap | striekerd/veegerd |
| klaver | kloaver |
| kleding | Teug |
| klein | lutke |
| klein beetje | fitje, 'n luk, nig vulle |
| Klein kind | Knöopke, kno; wichte, wichke |
| kleine kinderen | wichte |
| kleine losstaande schuur of hut | keet |
| kleingeld | rapgeld |
| kleintje | aoske |
| klerenmaker | snieder |
| Klieren | Mosteren |
| klomp | kloomp, pöppel, peppel |
| klompen | kloompe |
| klont | kloeten; kloonte |
| Klootzak | Miegert, zeikert, straamp'n |
| klossen | kluss |
| kluns | hampelman |
| knal | knap |
| knappertje | pleerdöpke |
| knecht | knech |
| knie | knee |
| knikkebolle | oelen |
| knoeien | knooi'n |
| Knoeipot | sop deuze |
| Koe | Kies, koei, koo |
| koeien | beeste |
| koeien | beeste |
| Koeienvlaai | Koei'nflatse |
| koek | kooke |
| Koekje | Keukske, koekie |
| koekjes | koekie |
| koffielepeltje | reuriezer |
| koken | kokk'n |
| kom aan | allò |
| komen, komt | koomp |
| komt | kump |
| konijn | knien |
| kooi | kevak |
| kooplieden | koapleu |
| kop | Raap |
| kop en schotel | köpke en'n sköttelke |
| kopen | koop'n |
| korst | makke |
| Koud | Koale, koald |
| koude wind | koale wiend |
| koudkleum | koaldfiester |
| Kousevoeten | Hosnvöttel, haosenv |
| kouwelijk/ rillerig | gudderug |
| kraai | kreaie |
| kraakbeen | knarstebutke |
| kraam | kroam |
| kraamvisite | kroamschudden |
| kraamvisite afleggen | kroam shudd'n |
| krakkemikkig voertuig (fiets) | brennebor |
| krentenbrood | kreent'nstoete |
| krentenwegge | kreent'nwegg'n |
| krijg | krig |
| krijgen | krieg'n |
| kruimel | grumpke |
| kruimels | kroemel, krummel |
| Kruipen | krupen |
| kruis in de broek | straampn |
| kruis van de broek | gestrit |
| kruiwagen | krükoare, schoefkoar, stuwkoor |
| kuiken | kuukn |
| kuip | kuum |
| kun je | kö'j |
| kussen | snoetn spek |
| kussen | pleppen |
| kwaad | hellig |
| kwaadspreken, schelden | racheln |
| kwajongen | bössel |
| kweek (grassoort) | kwek, kwekkel, kwekwe |
| kwijt | kwiet |
| kwikstaart | bouwmänneke |
| kwinkslag | kweenkslag |
L |
| laaghartige man | miezen kearl |
| laagliggende grond | brook |
| laarzen | stieffel |
| laat gaan | loat goan |
| laat maar waaien, van de wind krijg je geen kinderen | loat moar waaien, van de wéénd krig ie geen keender |
| labiel persoon | Knik Ei |
| lachen | lach'n |
| ladder | ledder |
| laffe vent | michel |
| lamp | laamp |
| Land | Laand |
| languit | Laankoet laankverekkensdaele |
| langzaam aan | heanig an |
| lawaai maken | braasken |
| Leeg | Gus, leug |
| lekker | skier |
| lenig | zwak |
| Lepel | Leppel, leppul, reuriezer, roeriezer |
| Les | Lesse |
| leuk meisje | skier wicht |
| leuk, mooi | Skier |
| leven | lèav'n |
| lezen | leazen |
| lichamelijke last | opt hup |
| licht | lech |
| Lichtgeraakt | Nouwstoand, naonemmend |
| liedjes | leder, leedkes |
| liefhebben | meenen |
| lieveheersbeestje | zönnekeukske |
| lieveheersbeestje "zonnekoekje" hengelo | zunnekukske |
| Lieveheerstbeestje | Zonnekuken, sunnewormken, suntekuuksken |
| lieverheersbeestje "zonnekuikentje" oldenzaal | zunnekukske |
| Lijf | Lief, rakkert |
| lijk | liek |
| lijken | lieken |
| lijm | liem |
| lijn | lien |
| lijsterbes | fluitpiepenhout |
| Lijsterbeshout | Fluutpiep'nhoalt |
| Lionne | Lieneke |
| lol hebben | skik hebben |
| Lomperik | lambal |
| Lonneker | Lônn'ke |
| looikuil | koem |
| lopen | lopn, kuiern |
| Losser | Loster |
| lucht | loch |
| lui persoon | luimichel |
| luid mopperen, lawaai maken | angoan |
| luik | loek |
M |
| Maag | Maage, raap |
| maaltje | möalken |
| maan | moane |
| Maar | Mear, mea |
| maatregelen nemen (harde) | enen de moat nehm |
| mafkees | döl |
| Mafkees, gekkie, idioot, mallerd | kulle |
| mak | zinneg |
| maken | maak'n |
| mam | mo |
| manderveen | mannerven |
| mannelijk zwijn | beer |
| Mannetje | Keerlke, menneke |
| manwijf | delhanen |
| Markelo | Maarkel |
| marklauw | marklauw |
| Marle | Maarel |
| Marlijn | Marlientgen |
| Masseur | Striek Jan, striekekearl, striekerd |
| Maten (vrienden) | Meurn |
| Maten (vrienden) 2 | Moat'n |
| Maura | 't aordige wig |
| mee | met |
| mee eten | met et, n |
| meegaan | metgoan |
| meelzak | melbuuln |
| meen je dat nou? | goa toch hen |
| meenemen | metnem'n |
| meer in moeras | slat |
| meestal | umsglieks |
| meestal niet | mangs wa aait nich |
| meester | measter |
| meevaller | algerak |
| Meikever | Ekkelworm, ekkelbrommer |
| Meisje | Meaken, mèèkn, dearne, wicht, wichke, wichte |
| Meisjes | Dearntjes, wichter, deernkes, wichte |
| melanie | aardig meisje |
| mens | meanske |
| Mensen | Leu, volk |
| Merel | Geetling, gieteling, geteling, gielk |
| mes | knief |
| Mest | Moos, driete |
| meten | met'n |
| Mier | Miegèèmp, miegemp, Miegep, mieg |
| Mieren | Miegemp'n, zul |
| mietje | beskütenkeerl |
| mijn | mien |
| mijn | wichtke, mèèk'n, deernke |
| misgaan | op'n emmer vreezn |
| misschien | joa joa, joa |
| misselijk | slech, gammel, sloerig (in de hoed) |
| misselijk, niet lekker | sloerig |
| Mobieltje | Luliezer |
| moe | meu |
| moe zijn | , tgas op hebb, n |
| moeder | moo |
| moeras | goor |
| moes | moos |
| moet je het | mö-j ’t |
| moffelen | moffeln |
| Mol | Vroot, groondbòssel, weul'nrit, weule, wroot, weul |
| molen | mölle |
| Molshoop | vroot'nhoap |
| mond | snoet'n |
| mond | vretterd |
| Mond dicht | bek hoaln, klep too |
| mondharmonica | mondorgel |
| mooi | skier |
| mooi (uiterlijk) | skier |
| mooie vrouwelijke benen | skiere rikkepöste |
| mopperen | nöstern, mostern |
| Mopperpot | nöstergat |
| morsen - knoeien | vemosken |
| morsen (met eten of drinken) | slab'n |
| Motor | Pleariezer |
| motorfiets | scheuriezer |
| Motorzaag | ,Knetterbiel, knetterbiel, knetterbiele |
| muis | moes |
| muizen | muuze (achterhoeks) Moez'n (Twents) |
| muizenval | stappe |
| mul zand | maalzaand |
| mus | muske |
| Muzikant | Spulleman |
N |
| naait | naeit |
| naald | naold |
| naald | noale |
| naar | noar |
| naar bed . | ik gao slaopn, ik gao plat |
| naar beneden vallen | naor daalte pleern |
| naar huis gaan | noar hoes op-an |
| naar persoon | miez'n (hond) |
| naar toe | hèn |
| nachtbraken | nachttraversken |
| nadorst | noadörs |
| nalatig | slaterig |
| Navelpiercing | Balgiezer, boekspieker |
| nazomer | krönnzommer |
| Nederlandse | Twents |
| Nee | Joa joa neu, jaa ja, joa joa |
| neer | dale |
| nemen | nehm/en |
| nerveus | anejach |
| net | krek |
| neus | nust |
| niemand | nums, genene |
| Niet | nuut |
| niet goed in orde | luk gammel in 't lief |
| Niet lekker voelen | Slecht te passe, sloerig |
| niet strak, slap | slok |
| niet te bang zijn | vake bi'j te bange |
| Niet, nuut | nich |
| nietsdoende | teumig |
| Nieuwe | Nieje |
| nieuwigheid | neijloat |
| nieuwjaar | niejjoar |
| Nieuwjaars wens | Geluk in Tuk |
| Nieuwschierig | Nijschierig, vernemstig, neeisgierig |
| nok | ves |
| nonnetje | nunneke |
| nou | noe |
| nu | noe |
O |
| Oele | Eul |
| of | oi |
| ogen | döppes |
| OK | ooh noa |
| Oke | Krek |
| Oldenzaal | Ol'nzel, Boeskoolstädke, Olnzel |
| om | um |
| Oma | Grotmo, beppe, besmoor, gropo, opoe |
| ombenul | dollen hond |
| omdraaien | ummedreaien |
| omheining | toen |
| omkleden | aans umme antrekn |
| omkleden, verkleden | zik aansum antrekn |
| omlaag | dale |
| Omspitten | Ummemaak'n, ummemaken |
| Onderbroek | oonderbokse |
| Onderdanen | Kottelvolk |
| onderzetter | treef |
| onderzoek | onderzeuk |
| onenigheid | doonderi-je |
| onhandelbaar | eierhandig |
| onkruid | roet |
| onlangs | kortns |
| onmeunig | döl |
| onnozel | eeweld |
| onrustig | op 'n biester |
| ons | oos |
| ontevreden iemand | prosterdol |
| ontzettend | onmeunig |
| onze Hanneke | ons Hanneke |
| Ooievaar | Klepperdeark, stork, staork |
| ook | ok |
| ook al | ok a |
| Oompje | Eumke, eumpke |
| oorvijg | ziegerd, striekerd |
| Oorwurm | knieptang of gaffeltang |
| Ootmarsum | Oatmoschke, met op de 2e o puntjes, Oatmöske, Siepelstad, Siepel |
| op de hurken zitten | daalehoek'n |
| Op kraamvisite gaan | Hen kroamschudd'n goan, kroamschudden |
| op welke wijze | hodönig |
| op z'n beloop laten | in de lap loat'n hang'n |
| opa | groffa, besvaar, grotfa |
| opbellen | kuiern oaver'n kuierdroad |
| open | los |
| openen (werkwoord) | lös doon |
| opgeborgen | slikkengat |
| opgedrikte dame | tut`deuze / poeier`deuze |
| opgeschoten jongen | bössel |
| Ophouden | Gew 'an |
| opjagen | drief'n |
| oprapen | opgadder'n, gadderen |
| Oprotten | Opbokk'n |
| opscheplepel | sleef |
| Opscheppen | Bloasen, dikdoon |
| Opschepper | Schroetbalg, windbuul |
| opschepper, inwoner van Hengelo Ov | Hengeler wind |
| opschieten | anmaakn |
| opstandig | opsternoat |
| opstappen | opstap'n |
| Opzettelijk | Moodwillig, willemoods |
| opzoeken | opzeukn |
| opzouten jij! | koezn ie! |
| oud | oald |
| oud ijzerhandelaar | schooier |
| Oude | Oal`n, oale |
| oude grijze | oale grieze |
| oude mensen | oale leu |
| ouders | de oale leu |
| ouderwetse metalen vuilnisbak | motbak |
| over | oawer |
| overbodig | tümeg |
| overhemd | boezeroen, spothemd |
P |
| paal voor de omheining | rikkepöst |
| paal voor land afscheiding | rikkepöst |
| paaltje voor puntdraad | rikkepöaleke |
| Paard | Grösdiesel, knolln, peerd, ros |
| paars | pears |
| paarse | pearse |
| Paasvuur | Poasboake, poeasboake |
| pad (dier) | perre |
| palen | poal |
| palen voor erf afscheiding | rikkepöste |
| pannekoek | Pannkook |
| papieren boterhamzak | Breef |
| Pas op | Waat oe, kiek oet |
| passant | veurbieganger |
| pastoor | pestoor |
| patat | tuffels an spoan |
| Patat frites | Gleunige tuffel, Tuffel in toet`n |
| patat met mayonaise | gleunige tuffel met trekzalf |
| patrijs | trieshen |
| persoon met veel koude drukte | droosjesmaker |
| Pet | Kips, kipse |
| petroleumstel | petleuse |
| piekeren | mas'n |
| piemel | klutsbuule |
| Piercing | Balgiezer, varkenskram |
| pijn in de rug | pien in de pokkel |
| pinken (jongvee) | steerk'n |
| pips | pierig |
| Pissen | Mie'ng |
| plactic tas | toet'n |
| plak | vlak |
| plakken | pikken |
| plank | plaank |
| Plassen | Mieg'n, miegen |
| plastic zak | toet'n |
| plearen | foezelgleaske |
| Plezier hebben | Wil hebben, wille hebbn |
| plezier, lol | skik |
| ploeg | ploge |
| ploeteren | kleaien |
| Poepen | Driet'n, driete,n, hij hef volk an de achterdeure |
| pol (gras) | tossen |
| Politie | Pitten/phit`n, pluutsie, smeris, wout, polietsie, zwartekrai, |
| politieagent | wout |
| pollepel | sleef |
| polonaise | Step Mobiel |
| pootje | peutje |
| porren | pork'n |
| Portemonnee | Geldbuul, knip |
| Praten | Kuieren, kuiern |
| pret | skik |
| Prikkeldraad | Prikkeldroad, tokkeldroad |
| proost | tut |
| proppenschieter | ploffe |
| pruim | proem |
| pruimen | proem´n |
| prullenbank | ton |
| prutsen | kl |
| pubertijd | rungeljoar, n |
| Punaise | Doemspieker, druknaegelken |
R |
| raad | road |
| raadslid | roadslid |
| raalte | roalte |
| Raam | Roam, vèènster |
| raar | vrömd |
| rare vogel | lapderk |
| rat | rotte |
| rauwkost | knienvoor |
| ravotten | vroessseln |
| recht voor de raap | liek veur de plette |
| rechtdoor | rech vedan, liek oet, aait vedan |
| rechts en links | rech en l |
| redetwisten | disseln |
| Regelmatig | Slagmoals, störig |
| regen | rèègn |
| resoluut | strabaant |
| Reutum | Reu'm, t Pinn'ndoarp (tijdens carnaval) |
| riem | reem, boksnreem |
| riet | reet |
| Rietmolen | de Reetmölle |
| Rijden | Jaag'n, veurn, knapn, jagen |
| rijden (op motorfiets) | knap'n |
| rijk | rieke |
| Rijssen | Riessen |
| rijst | riest |
| Rillerig | Fidderig |
| rimpelvel | voekevel |
| ring | reenk |
| Rode bieten | Kroten |
| roed | tuffel |
| Roepen | Roop'n, kallen |
| roerdomp | ieperon |
| rollen | kuul'n |
| rommel | pröttel |
| rondslenteren | gengel'n |
| roodharig | n'n vos |
| Roos | Reuske |
| roos in het haar | skin |
| rooster | reuster |
| Rotzooi | Kroam, prôtl, kroam |
| rug | rugge, row, pokkel |
| ruggengraad | ruggenstraank |
| rugpijn | pien in 'n pokkel/zeert in 'n pokkel |
| ruig | roew |
| ruiken | roek'n |
| ruilen | toeschen |
| ruïne | broake |
| ruisen | ruuzen |
| ruiten | roetn |
| rups | roepe |
| rupsen | roep'n |
| Rustig | Hennig, heanig |
| rustig aan | heanig an |
| rustig aan doen | henig an doon |
S |
| Saasveld | Soasel |
| saasveld (het beste) | soasel ('t beste) |
| salade/sla | sloat |
| Samen | Te hoop, met mekaar, tehope |
| schaap | skoap |
| schaar | scheere |
| schaars | beteun |
| schaars en duur | beteun |
| schaatsen | schuuven scheuvels scheufels |
| schatje | sjchatje |
| schemering | tweeduustern, n'oelenvluch |
| Schep | Zwetleppel, bats |
| schiet op | maak an |
| schilderen | kleur'n |
| schoen | schoo'n |
| schoenen | schoone |
| schooieren - bij elkaar schrapen | schungel'n |
| schoonmaken | ankeren |
| schoorsteen | skossteen |
| schoorsteenkleedje | schorsteenvellke |
| schoorsteenmantel | bozem |
| Schop | Zweetleppel, batse |
| schort | schotdook, sluj |
| Schouder | Schooler, skolder |
| schouderblad | leppelpan |
| Schraal | Spreu |
| Schreeuwen | Lol'n, leunen, luu,n |
| Schrijlings | Bestrits, bestien's, bestriens |
| schrijven | skriem |
| schroefje | skruufke |
| Schudden | Schokkel'n, skotjen |
| schuilenburg | bouwsbeume |
| schuim | schoem |
| Schuur | Los huus. schup, schôp(pe), skuur |
| scooter | pleeriezer |
| sijsje | sieske |
| sikkel | zicht |
| Sinterklaas | Kloas, sintnikloas |
| sla | sloa |
| slaan | houw'n |
| slaap (aan het hoofd) | dunegge |
| Slaapvertrek | Sloapkamer |
| slak | snig |
| Slapen | Sloapn |
| Slappe koffie | Uil'nzeik, jeule, jeul |
| slecht te pas | sloerig in de hoed |
| slecht weer | biester weer |
| Slenteren | Gengeln |
| sleutel | slöttel |
| slikken | sloek'n |
| Slim | Klook, heuj, vernemstig |
| slokop | vretkanes |
| sloom | slouw |
| Sloot | Grup, graam, vloot, vlood |
| slopen | daal haow'n |
| sluiten | sloeten |
| sluw | leep |
| smeerlap | linkmiegel |
| smeren jullie je wel in | Öllie oeleu oe wa i |
| Sminckdoos | Plamuurset * |
| smoezelig | oônzeleg |
| snee | glip/opening/jaap |
| snee (wond) . | glip |
| sneeuw | sniej |
| snel | rap |
| snijden met een bot mes | rodjen |
| snoep | snoepie steekn |
| snoepen | slikker'n |
| snoepje | snoepie |
| soeplepel | sleef |
| sokken | hos'n vöddel |
| Soms | Manks, mangs, smangs |
| spade of bats | zweetleppel |
| speelgoed | spölgood |
| speels worstelen | froessel'n |
| spel | Spöl |
| Spelen | Spöllen, speel'n |
| sperwer | klemmer |
| Sperzieboon | Sloaboon |
| spiegelt | speegelt |
| Spijker | Droadnagel, droadneagel, spieker |
| Spijkerbroek | Spiekerbokse, spieke boks |
| spoelen | speulen |
| spraakzaam | kuierachtig |
| spreek je wel weer | sprek oe wa |
| spreeuw | sproale |
| sprong | raom |
| sta | stoa |
| staal | stoal |
| staan | stoan |
| Staart | Stet |
| staartmees | wipstetje |
| staat | steet |
| stakker | blood |
| Stampot boerenkool | Stampot moos, staampot mos |
| Stappen | Stengen |
| steeds | störig |
| steekwoord | stopwoord |
| steelpan | stelpanne |
| steen | stien |
| Stepelo | Stepel * (plaats bij beckum) |
| sterke drank | foezel |
| stevig gebouwde vrouw | pospeerd, molnpeerd |
| Stier | Bolle, Karkmeister |
| stinken | ott'n |
| stoeien | remeant'n, beun'n |
| stoel | stool |
| Stofzuiger | Huulbessem, huulbezem, huulbezum |
| stomp | stoomp, slee |
| Straat | Stroat, stroate |
| strabant | strabaant |
| Straks | Temet, voort |
| streng | strabaant |
| stroper | streuper |
| struikelen (bv over een graspolletje) | pleern (bv oawer 'n tössk'n) |
| stuiver | stuuver |
| Succes | GOAT GOAN |
| Sufferd | Oelewapper, doedeldop |
| Suiker | Sükker, sôkker |
| sullig | saampsiedelik |
| Sylke | n lief kind, n oardig wig |
T |
| taal | sproake |
| taart | teert |
| tafel | toafel |
| tak | tuk |
| takken | täkke |
| tam | zinnig |
| tamelijk | luk |
| tandarts | smoelsmid |
| tanden | taâne |
| tandpijn | taandzearte |
| te keer gaan, schreeuwen | ángaon |
| tegenwoordig | rechtervoart |
| tekeer gaan | angoan |
| telefoon | kuierdroad |
| telkens, vaak | slagmoals |
| terug | wier |
| teuten | kwaakn |
| Theelepel | Röriezer, reuriezer |
| thuis | thoes, biej't hoes |
| tiet | titte |
| Tijd | Tied, zet tiet |
| tijdverdrijf | tiedverdrief |
| toe | too |
| toeter | grösmiegerke |
| toezeggen | vezegn |
| toffee | steek |
| tom | hakselboer |
| tot | tut |
| tot ziens | goodgoan, ajuu, weerkomn |
| traag | troag |
| traan | troan |
| Tractor | Trekker, iezeren peerd |
| tradities | Stoet |
| tranend oog | siepoge |
| treiteren | drieghaaln |
| trots | greuts |
| trots zijn | greuts vuur 't gat |
| Tubbergen | Tubbig |
| tuig | linkmiggel |
| Tuin | Hof tuun, goord,n |
| tussen | tusk'n |
| tussendoortje | vretteri'je |
| tuurlijk | tuul'k |
| twaalf | twoalf |
| Tweelingen | Eavenoalders, eben |
| twijg | rieze |
| twistziek iemand | disselbreur |
U |
| u | (kan niet), jije |
| Ui | Siepel, sipol |
| uien | siepels |
| uil | oelewapper |
| uil | oele |
| uit | oet |
| uit een | oet nen |
| uiter | gear |
| uitgeput zijn, het helemaal gehad hebben!! | aan de latt, n zijn |
| Uitkijken | Oetkieken, oetkiekn |
| uitmuntend/ ontzettend/ erg/ heel | onmeunig |
| uitnodigen | neugen |
| uitpraten | oetkuiern |
| uitvallen (naalden van de kerstboom) | guren |
| Uitzoeken | In de pet Kiekn |
| Uroloog | Piemeldokter |
V |
| vaars | stèèrk |
| vaatdoek | wasseldook |
| Vader | Va, vaa |
| Vagina | Proem, proeme, kip'nhok |
| vakantie | vardamme gean |
| val (dieren klem) | stap |
| vallen | plearen |
| vanavond | venoamd |
| vandaal, lomperik | brekkedair |
| vandaan | vot |
| vanmiddag | venommerag, vernommerdag |
| vanmorgen | vemôn'n |
| varken | kuurken |
| varken | vearken |
| varken dat biggen heeft gehad | motte |
| varken dat is gecastreerd | boarg |
| varken met biggetjes | zeuge |
| varkens | keune |
| varkenshok | vaarkenskot |
| Vasse | Vass |
| vechten | knok'n |
| vechtpartij | houweri-je |
| Veel | Onmeunig, omeunig, volle, vôl |
| veel pijn lijden | onmeunig zearte hebben |
| veel plezier | völle wille |
| veen | venne |
| Vegen | Kearen, keer,n, schuier,n |
| vent | kearl |
| ver (re) | wiedlöchtig |
| ver weg | wied vot |
| verbouwereerd | veraltereerd |
| verder | veddan |
| vergeten | vergett'n |
| verhaal | geschichte |
| verhuizen | verhuuzn |
| verjaardag | verjoardag |
| verkeerd om | krang um |
| verkeerd om (binnenstebuiten) | krang |
| verkering | an 'n aarm |
| Verkleden, omkleden | andersum antrekken |
| Verkoop | Sliet`n (slijten) |
| verkouden | verkoaln |
| verliezen | 't an de klos kriegen |
| verprutsen | verknooi'n |
| verschil | verschalm |
| versnellingskast | klutsbak |
| verstand | goodwies |
| vertrouwen | verdusie |
| vervallen; stuk | ropperig |
| verven | besop'n |
| verwaandheid | greutsigheaid |
| verwaarloosd | belmundig |
| verzamelen, oprapen | gadder'n |
| verzet plegen | Teg`n de kast ahn miegen |
| veulen | vul |
| veuren | veurn |
| vier | veere |
| vieze lucht (bv geur van ei in een kom) | eusig |
| Viezerik | Smeardear |
| vijf | vief |
| vingers | tengels |
| Vitterig | Noanemmend |
| Vlaamse gaai | Marklauw, markloawer, marklaow |
| vlees | fleis |
| Vlieg | Vlege, vleeg |
| vliegtuig | vleegmesien |
| Vlinder | Schillemom, spanvoggel, vleender, schamm |
| Vlotte babbel hebben | Jodol'n |
| Voel eraan | veul dran |
| voet | voot |
| vogel | fugel |
| vogels | vöggel |
| Volgende | Token, took,n |
| Volgende week | Token wek, token wek(e) |
| volgens | joa |
| Volk | Leu |
| voor | veur, vuur |
| voor de lol | vuur de wil |
| Voor het nieuwe jaar | Voor hetnieuwe jaar |
| vooral | veural |
| voorhamer | tuurbökker |
| voorhoofd | plet |
| voorhoofd, schedel | plette |
| voorraadschuur | spieker |
| vork | gaffel |
| vorst | vost |
| Vreemd-gek | A`n Stelledrites |
| Vreemd-gek doen. | Anstelledrites |
| vreselijk | onmeunig |
| vreten | vrett'n |
| vrienden | kameroad/ moat |
| vriendschap | vreandschop |
| Vriezenveen | Vjenne |
| vrijen | brommers kiek'n |
| Vroedvrouw | Wiesmoar, hebamme |
| Vrouw | Vrouwleu, meanske, wief |
| vrouwen | vrouwleu |
| vrouwlijk zwijn | n mott |
| vuur | veur, vuier (verouderd) |
W |
| waar | woar |
| waard | weard |
| waard om (nederig) voor te danken | daankensweerd |
| wacht | woch |
| wachten | wochen |
| wagenwijd | wiedwaagns |
| wandelen | kuiern |
| wandelstok | goastok/ goa stok |
| wang | kinnebakke |
| wanorde | proemnpot |
| Warme | woarme |
| wat doe je | wat does, waj doot ie |
| Wat een idioot | Wat 'n door deer, wat ne doorn, wat nen döl |
| wat heb je | wa he-j |
| wat is dat? | was da? |
| wat moet je | wat ha-j te nöalen |
| Wat moet je, als je doet wat je kunt | Wat sas, as dös was kaans |
| wat wil je | wat wol ie |
| wat willen ze dan | wat wilt ze da |
| wat zeg je | hoo zeg iej dat |
| Wc | Huiske, plee, wie |
| we gaan naar huis | wie goat op huus op an |
| Website | Kiekblad |
| weekeinde | weekeinde |
| weer | wier |
| Weerselo | Weersel, Weersul |
| weg | fot |
| weggaan | vut goan |
| weggooien | vot smiet'n |
| Wei | Weer |
| weide | wèère |
| weidepaal | ricketpoal |
| wel | wa |
| wel ja | bo joa |
| wel zeker | bo wisse |
| wenkbrauw | oagenbössel |
| wens je een goed weekend | wens |
| wensen | wens'n |
| wereld | wearld |
| werk | wark |
| werken | weark'n |
| Westerhaar-vriezenveensewijk | westerhoar-n'wieke |
| wezel | eierermke |
| Wie | Wee wieleu, wel |
| wieg | wege |
| wig | kegge |
| Wij | Wie, wiele |
| wij nodigen jullie / u uit | wie neugt oe |
| Wij staan achter Twente | Wie stoat achter Twente |
| wij zijn | wie bint |
| wij zijn niet zo oud | wie bin t nich zo oald |
| wij zijn oud | Wiej seend oald |
| wijd | wied |
| wijdbeens | bestriens oet |
| wijfen | wief |
| wijn | wien |
| wijs | eg |
| wil je zoenen? | mo'j lik an de bek hebb'n? |
| wildebras | beunedear |
| wind | wéénd |
| winterhanden | De haand'n stekt mie deur |
| Winterkoninkje | Kadolstermenneke, kadostermenneke, kleinjantje, kadolstermenneke, nettelenkönnink, toenkroeper |
| wipstaartje | bouwmeester |
| witte kool | boeskool |
| witte kwikstaart | wipstetje |
| Woensdag | Goonzeldag |
| woensdagavond | plak en plear oamd |
| Woesteling | Onbach, rakke |
| woning | wonning |
| worden | wonn |
| wormstekig | piermottig |
| worstje | wöske |
| wroeten | vrooten |
Z |
| zaad | zoad |
| zaag | zage |
| zaaien | zeaien;zejen |
| zacht | slof |
| zadelpijn | bikears |
| zak | tuk, buul, pute |
| zak (van papier of plastic) | toeten |
| zakdoek | tukdook, snoterdook |
| Zakje | Toet`n, toetn |
| zaklamp | tuklaamp |
| zakmes | knief |
| zaniken | dram'n |
| zeil | zeal |
| zeis | zwa, grösiezer |
| zeker | wis |
| zelf | zölf |
| Zelfde | Krek net`so |
| zelfs | allerdeegs |
| zes | zesse |
| zettol | zetkloot |
| zeug | motte |
| zeuren | nöln, drammn |
| Zeuren | naffen |
| zeuren | neulen |
| Zeurkous | Jaojenne |
| zeurpiet | nölegat |
| zeven | zeum'n |
| zich aanpassen, zich schikken | rechbroadn |
| zie je wel | zeej wa |
| zie je wel! | zö's wa! |
| ziek | sloerig |
| ziek | zeek, krank, sloerig, slech |
| ziek geworden | in 'n slimm loap'n |
| ziek zijn | slecht te passe |
| Ziek, misselijk | Sloerig in 'n rakker, sloerig in de hoed, kraank, |
| ziekenhuis | zeek'nhoes |
| ziekte | zucht |
| ziekte | kr |
| zien | zeen, zeet |
| zij | s`jhe |
| zijn | Wean |
| zijn (bezittelijk vnw) | zien |
| zijn (werkwoord0 | sin |
| zijn ze al klaar | hebt ze al doan |
| zilvervisje | gaffeltang |
| Zitten | Daaleplear`n |
| zo | te |
| zo meteen | te met |
| zoek | zeuk |
| zoek (verloren) | kwiet |
| Zoen | Smakkert |
| Zoenen | Brommers kiek'n, d`r een opklapperen, kinnebakkebieten, snoet'n spek, zoog'n |
| zolder | bunke |
| zolderluik | balkenloek |
| zomer | zommer |
| zon | zunne |
| zondag | zundag |
| zonnebloem | zunneblome |
| zooi | pröttel |
| zout | zoalt |
| zuid | zuud |
| zuiden | zuden |
| zuigen | zög'n |
| Zuinig | Zoenig, zunig |
| zuinig kijken | gedoan kiek'n |
| zuipen | zoep'n, sjikker'n |
| zuiplap | zoepkalf |
| zuur | zoer |
| zwaar | zwoar |
| zwaar hijgen | boekslaagn |
| zwaarmoedig | deepzinnig |
| zwabberraar | bamboes |
| zwager | zwoager |
| zwanger maken | but in n boek scheetn |
| zware regenbui | skoer |
| zware vracht dragen | pungel'n |
| zwart | zwat |
| zwartwerker | beunaas |
| Zwartwerker (de goede) | Beunhaas |
| zweertje, puistje | vressemke |
| zwijgen | zwieg'n |
| Zwijn | Vearken, zwien |
| zwoegen | kleaien |
| zwoeger | kleaiblood |
| Zwoerd | Zwoare, zwoor |
