| (uitroep van ontzag) | Jéssus, Maria, Joeëzef! |
| Ach joh, trek het je niet zo aan! | Och jong, trek ut dich nit zoe aa! |
| Dan ben je in de aap gelogeerd | Da bis e a gen hek |
| De een krijgt de positieve gevolgen van iets, en de ander de negatieve | Ich der Vlaam en du der Naam |
| De rijken krijgen altijd het meest | Der duvel sjiet ömmer óp ter groeëtste hoop |
| De varkens van vandaag zijn de schnitzels van morgen | De vèrreke va huuj zunt te sjnietsele van mörrege! |
| diarree hebben | an der dönne zië |
| Gek doen | D'r Jaan oethange |
| getikt zijn (gek zijn) | enge èk aaf haan |
| gierig zijn | zich enge brieëm durrech chen vót riete |
| grote sufferd | vót mit oeëre |
| Haantje de voortste | Die sneb is wer vuurwietsig |
| iemand in de watten leggen | inge de vot noadrage |
| Je kunt me wat! | Roetsj mich ter poekel! |
| Mijn geduld is op | Dao springt mich de kwint |
| Opkomen voor je zelf | Menteneer zich mer |
| zeer zuinig zijn | sich enge brieëm durrech de vott riete |
| zich uit de voeten maken | zich óp Eupen aa make |
A |
| aalbes | miemel (v.) |
| aanbranden | aabrénne (W) |
| aanrecht | annerèch (m.) |
| aardappel | èëpel (m.) |
| aardappelkelder | èëpelskélder (m.) |
| aardappelmes | èëpelsmèts (o.) |
| aardappelpuree | èëpelpuree (m.) |
| aardbei | èlber (v.) |
| aarde | èat (v.) |
| aarde (grond) | drèk (m.) |
| aardworm | pieërink (m.) |
| Aastoëte | Stotteren |
| abrikoos | appelkòw (v.) |
| achter | hinger |
| achteraan | hingena |
| achterdeur | hingenömduër (v.) |
| achterneef | aternèëf (m.) |
| achternicht | aternieët (v.), aternieëtje (o.) |
| achterom | hingenöm |
| ader | oar (v.) |
| af | aaf |
| afgeven | aafchèëve |
| afladen | aaflane |
| afvijlen | aaffiele |
| afwas | sjpeul (m.) |
| afwasborstel | sjpeulbusjtel (m.) |
| afwasmachine | sjpeulmesjieng (o.) |
| afwassen | aafwèsje |
| afwassen (de afwas doen) | sjpeule |
| altaar | èlter (m.) |
| altijd | ömmer |
| angst | floep (m.) |
| apotheek | appetieëk (v.) |
| appel | appel (m.) |
| appelklokhuis | appelkètsj (v.) |
| appelmoes | compòt (m.) |
| arm (lichaamsdeel) | èrrem (m.) |
| arm (niet rijk) | èrrem |
| as (na verbranding) | èsj (m.) |
| as (wiel) | as (v.) |
| As van haard | Klutedrek |
| asbak | èzjbak (m.) |
| Aswoensdag | Esjelegonstig (m.) |
| avond | oavent (m.) |
B |
| baard | baat (m.) |
| Bahneheide | Boanehèj (v.) |
| bak | bak (m.) |
| bakhuis | bakkes (o.) |
| bakken | bakke |
| bakker | bèkker (m.) |
| bakkerij | bèkkerèj (v.) |
| bakruimte in de bakkerij | bakkes (o.) |
| bal (dansgelegenheid) | bal (v.) |
| bal (rond voorwerp) | bòòl (m.) |
| banaan | banaan (v.) |
| band | bant (m.) |
| Bangerik | Floepschietert |
| bangerik | floepsjieter (m.), sjiethoes (o.) |
| bank | bank (v.) |
| banketbakker | kondieter (m.) |
| bed | bèt (o.) |
| beek | baak (v.) |
| beekbrug | baaqbruk (v.) |
| been (bot) | knoak (m.) |
| been (lichaamsdeel) | bee (o.) |
| beer (bijv. bruine beer) | bèër (m.) |
| beer (mannelijk varken) | bieër (m.) |
| begerig naar eten kijken | granke |
| beitel | betel (m.) |
| beitelen | betele |
| beker | bèëker (m.) |
| beleefd | belèëf |
| Belg | Belsj (m.) |
| België | Belsj (o.) |
| bengel | batteraaf (m.) |
| berg | bèrrech (m.) |
| bergaf | bèrregaaf |
| bergop | bèrregóp |
| berispen | sjoebe, oetsjoebe |
| berk | birrek (v.) |
| bestellen (rondbezorgen, venten) | oetfare |
| bestelwagen | besjtélwaan (m.) |
| Beuëdevol | Overvol |
| bezem | bèssem (m.) |
| bezemsteel | bèssemsjteel (m.) |
| biechten | zich biechte |
| biechtstoel | biechsjtool (m.) |
| bieden | bèjje |
| bier | beer (o.) |
| bierbuik | beerboek (m.) |
| bierglas | beerglas (o.) |
| bierschuim | beersjoem (m.) |
| biervat | beertòn (v.) |
| biet | kroeët (v.) |
| bij (insect) | bèj (v.) |
| bijenkorf | bèjjekörref (m.) |
| bijenwas | bèjjewas (m.) |
| bijl | bèjjel (o.), bèjjele (o.) |
| bijna | bow |
| bijten | biete |
| bil | bats (v.) |
| binden | binge |
| binnen | bènne |
| blijken | blieke |
| blind | blènge, blèng, blink |
| blinde | blènge (m.) |
| blinde darm | blènge dèrrem (m.) |
| blindedarmontsteking | blientarrem (m.) |
| bloed | bloot (o.) |
| bloeden | blòwwe |
| bloedworst | blootwoeësj (v.), blótwoeësj (v.) |
| bloedworst, gek mens | Puttes (m) |
| bloei | blöj (v.) |
| bloeien | blöjje |
| bloem | blòm (v.) |
| bloes | bloes (v.) |
| bochel | poekel (m.) |
| bodem | bòëm (m.) |
| boek | book (o.) |
| boer | boeër (m.) |
| boerderij | boeërderèj (v.) |
| Boerenberg | Boeërebèrrech (m.) |
| boerenknecht | boeëreknèët (m.) |
| bok | bók (m.) |
| bonenstaak | boeënesjtèk (m.) |
| boog | boach (m.) |
| boom | boom (m.) |
| boomstam | boomsjtam (m.) |
| boomtak | boomtak (m.) |
| boomwortel | boomwótsel (v.) |
| boon | boeën (v.) |
| bord (eetbord) | tèlder (m.) |
| bord (plank) | brèt (o.) |
| bord (schoolbord) | bòrt (o.) |
| borstel | busjtel (m.) |
| borstelen | busjtele |
| bos (bloemen) | wusj (m.) |
| bos (bomen) | busj (m.) |
| bosbes | wolber (v.) |
| bot (been) | knoak (m.) |
| bot (niet geslepen) | bót |
| boter | bóter (v.) |
| boterham | bóteram (v.) |
| boterham van witbrood | wèkse bóteram (v.) |
| boterham van zwartbrood | broeëtse bóteram (v.) |
| botervloot | bótersjótel (v.) |
| boven | boave |
| boven (op de eerste verdieping) | boavenóp |
| braadpan | broankèëtel (m.; met deksel), broanpan (v.; zonder deksel) |
| braadworst | broatwoeësj (v.) |
| braam (tak van braamstruik) | brieëm (m.) |
| braambes | broamel (v.) |
| braden | broane |
| braken | zich brèëke |
| branden | brénne |
| brandnetel | brénnieëtel (v.) |
| breed | breet, brèjje, brèj |
| breien | sjtrikke |
| breinaald | sjtriknòlt (v.) |
| brem | ginster (m.) |
| brief | breef (m.) |
| brievenbus | brevebus (v.) |
| bril | breel (m.) |
| broeder | broeder (m.) |
| broek (kledingstuk) | bóks (v.) |
| broek (moeras) | brook (m.) |
| broekpijp | bóksepiep (v.) |
| broekriem | bóksereem (m.) |
| broekzak | bóksetèsj (v.) |
| broekzak op bil | vóttetèsj (v.) |
| broer | broor (m.) |
| brood | broeët (o.) |
| broodkorf | broeëtkörref (m.) |
| broodkruimel | broeëtgruëmel (v.) |
| broodmes | broeëtmèts (o.) |
| broodruimte in de bakkerij | broeëtsèmmer (o.) |
| broodzak | broeëtstuut (v.) |
| brug | bruk (v.) |
| bruid | broet (v.) |
| bruidsjurk | broetskleet (o.) |
| bruiloft | hoeëchsiet (v.) |
| bruisen | broeze |
| brutaal | frèch |
| buik | boek (m.) |
| buikpijn | boekpieng (v.) |
| buiten | boete |
| buschauffeur | bussjeföör (m.) |
| bushalte | bushalt (v.) |
| bushokje | bushuuske (o.) |
| buskaartje | buskèëtje (o.) |
C |
| café | wieëtsjaf (v.) |
| Carnaval | Vasteloavent (m.) |
| catechismus | kristelieër (m.) |
| chauffeur | sjeföör (m.) |
| chocolade | sjókelaat (m.) |
| contactsleutel | kòntaksjluëtel (m.) |
D |
| daar | doa |
| daardoor | dòdurrech, doadurrech |
| daarom | dòrröm |
| dag | daach (m.) |
| dak | daak (o.) |
| dakgoot | kanjel (m.) |
| dakpan | daakpan (v.) |
| dakraam | daakfinster (v.) |
| dal | daal (o.) |
| dameskoor | dameskoeër (m.) |
| dansen | danse |
| dansvloer | dansfloeër (m.) |
| darm | dèrrem (m.) |
| deeg | deech (m.) |
| deegmachine | deechmesjieng (o.) |
| deken (hoofd van dekenaat) | dèëke (m.) |
| deken (op bed) | dèkke (v.) |
| deksel | dèksel (m.) |
| dement | apsjténdich |
| deur | duër (v.) |
| deurstijl | duëresjtiel (m.) |
| dialect | plat (o.) |
| dialect van Eys | Eezer plat (o.) |
| diarree | dönne (m.), flòtte (m.) |
| dienst | deens (m.) |
| dienstmaagd | maat (v.) |
| diep | deep |
| dier | deer (o.) |
| dik | diek |
| dinsdag | dieënzdich (m.) |
| dochter | doater (v.), mèatje (o.) |
| doek | dook (m.) |
| doen | doeë |
| dokter | dòkter (m.) |
| dommerik | vóttes (o.), vótloak (o.) |
| domoor | vottes |
| donderdag | donnesjtich (m.) |
| dood | doeët |
| dood | doeët (m.) |
| doodbloeden | doeëtblòwwe |
| doodgaan | doeëtchoa |
| doodslaan | doeëthòwwe |
| door | durrech |
| doorgang voor voetgangers tussen weilanden | sjtieëgel (m.) |
| doorgeven | durrechchèëve |
| doorrijden | durrechfare |
| doorsnijden | durrechsjnieje |
| dorp | dörrep (o.) |
| dorsen | drèsje |
| dorser | drèsjer (m.) |
| dorsmachine | drèsjmesjieng (o.) |
| dorsvloer | din (m.) |
| draad (van metaal) | dròat (m.) |
| draad (van stof) | vaam (m.) |
| draai (bocht) | drieën (m.) |
| draaien | drieëne |
| draaimolen | karresél (v.) |
| draaimolen met schommels aan kettingen | kèttingkarresél (v.) |
| draaiorgel | drieënurregel (m.) |
| drank | drank (m.) |
| drinken | drinke |
| drogen | druëge |
| dronkaard | zoeplap (m.) |
| dronkenlap | vòlle (m.) |
| droog | druëch |
| drop | lakrits (m.) |
| druif | droef (v.) |
| duif | doef (v.) |
| duim | doem (m.) |
| duivel | duvel (m.) |
| duivenhok | doefes (o.) |
| duivenklok | doeveklòk (v.) |
| duivenmelker | doevepiet (m.) |
| dun | dön |
| dutje | unger (m.) |
| duur (niet goedkoop) | duër |
| duur (periode) | doeër (m.) |
| dweil | sjroeploemel (m.) |
E |
| een dutje doen | ungere |
| een hartkwaal hebben | et an et hats haan |
| een kruisteken maken | zich e kruuts make |
| een wind laten | vótse |
| eend | ènt (v.) |
| eerst | ieësj |
| eg | èëch (v.) |
| egel | ieëgel (m.) |
| ei | èj (o.) |
| eigenaar | eegenèër (m.) |
| ekster | èëkster (v.) |
| elk | mallech |
| elkaar | óngeree |
| elleboog | elleboach (m.) |
| emmer | émmer (m.) |
| engel | èngel (m.) |
| engelbewaarder | èngelbewaarder (m.) |
| enkel | inkel (m.) |
| erg (bijw.) | gréllich |
| erg (bnw.) | èrrech |
| ergens | örreges |
| erwt | èëts (v.) |
| erwt | iert |
| es (boom) | èsj (v.) |
| eten | èëte |
| Eys | Ees |
| Eysenaar | Eezer (m.) |
| Eyserbeek | Eezerbaak (v.) |
| Eyserbos | Eezerbusj (m.) |
| Eyserheide | Eezerhèj (v.) |
| Eyserhof | Eezerhof (m.) |
F |
| feest | fès (o.) |
| fiets | fiets (v.) |
| fietsband | fietsebant (m.) |
| fietsen | fietse |
| fietsketting | fietsekètting (v.) |
| fietspomp | fietsepómp (v.) |
| fles | flèsj (v.) |
| fluit | fleut (v.) |
| fluiten | fleute |
| fopspeen | loetsj (v.) |
| fornuis | ferneus (v.) |
| framboos | framboeës (v.) |
G |
| gaan | goa |
| gang | gank (m.) |
| gangdeur | ganqduër (v.) |
| gans | gòòs (v.) |
| gas | gaas (m.) |
| gasfornuis | gaasferneus (v.) |
| gaspedaal | gaaspöndaal (v.) |
| gat | loak (o.) |
| gauw geirriteerd zijn | eeeveldig |
| geelzucht | gèël vérref (v.) |
| gehakt | gehaks (o.) |
| gehaktbal | gehaqzbòòl (m.) |
| geit | geet (v.) |
| geitenkaas | getekieës (m.) |
| gekkie | flabbes |
| gekookte ham | gekòqde sjink (v.) |
| geld | gèlt (o.) |
| gelijk | egaal |
| gemakkelijk | gemèkkelich |
| gepaneerde hamlap | sjnietsel (m.) |
| gepraat | kaal (m.) |
| geraamte | gerèmpsj (o.) |
| gereedschap | gesjieër (o.) |
| gerookte ham | druëch sjink (v.) |
| geschiedenis | gesjiechte (v.) |
| geven | gèëve |
| gewicht | gewieët (o.) |
| gewricht | gevrieët (o.) |
| gezondheid | gezóntheet (v.) |
| gier (aal) | setèër (v.) |
| gierigaard | pfenningvutser (m.) |
| giervat | setèërvaat (n.) |
| gieten | sjödde |
| gisteren | gister |
| glas | glas (n.) |
| glijbaan | roetsjbaan (v.) |
| glijden | roetsje |
| God | Gòt (m.) |
| goed | gót |
| goeden bruiloft | gòwwe hoeëchsiet (v.) |
| Goedenraad | Goonder (m.) |
| goedkoop | bèllich |
| gooien | bruje |
| goot (naast de weg) | ziep (v.) |
| goud | goot (n.) |
| gouden | gòwwe |
| gouden bruiloft moet zijn: 50-jarige bruiloft | gòwwe hoeëchsiet (v.) |
| goudvis | gootfusj (m.) |
| graf | graf (o.) |
| grafsteen | grafsjtee (m.) |
| Grapjas | Florris |
| Grapjas | Toepes |
| gras | gras (o.) |
| grasveld | gras (o.) |
| grasveld om de was te bleken | bleek (m.) |
| grijs | gries |
| grijsbrood | gemiezjbroeët (o.) |
| grind | kiezele (m. mv.) |
| grindgroeve | kiezelkoel (v.) |
| groen | greun |
| groente | greuns (o.) |
| groeve | koel (v.) |
| groot | groeët |
| groot | grout |
| grootmoeder | groeësmam (v.) |
| grootvader | groeëspap (m.) |
| grote, onbewerkte steen | knowwel (m.) |
H |
| haak | hòëk (m.) |
| haan | haan (m.) |
| haar | hoar (v.) |
| haas | haas (m.) |
| half | hòòf |
| halfweg | hòòverwèëchs |
| hals | hòòs (m.) |
| halsdoek | plak (m.) |
| ham | sjink (v.) |
| hamer | hamer (m.) |
| hamlap | sjinkelap (m.) |
| hand | hant (v.) |
| handen | heng (v. mv.) |
| handig | hendich |
| handrem | hantrem (v.) |
| handrem van door paard getrokken wagen | niek (m.) |
| handschoen | höösj (v.) |
| handschoen zonder vingers | sjtuuch (m.) |
| hard | hèèl, hélle, hél |
| hard lopen | klèëne |
| hard rijden | hèèl vare |
| hard weglopen | voetklèëne |
| harmonie | harmenèj (v.) |
| hart | hats (o.) |
| hartinfarct | besjlaach (o.) |
| hebben | haan |
| heel kwaad | wus |
| heer | hèër (m.) |
| heeroom | hèërnónk (m.) |
| heg | hèq (v.) |
| heilige | hillege (m.) |
| hek | breer (o.) |
| helemaal | gans |
| hemd | hèmp (o.) |
| hemel | hieëmel (m.) |
| herkauwen | nirregele |
| het | et |
| heup | heup (v.) |
| hier | hèèj |
| hitte | hits (v.) |
| hoed | hót (m.) |
| hoek | èk (m.) |
| hoest | hoos (m.) |
| hoesten | hooste |
| hoeve | hòf (m.) |
| hoofd | kop (m.), heut (o.) |
| hoofddoek | plak (m.) |
| hoofdkaas, zure zult | heutkieës (m.) |
| hoofdpijn | koppieng (v.) |
| hoog | hoeëch |
| hoogmis | hoeëmès (v.) |
| hooi | höj (o.) |
| hooivork | höjgaffel (v.) |
| hooiwei | höjwèj (v.) |
| hooizolder | höjzölder (m.) |
| hooizolder boven de koestal | höjsjtaal (m.) |
| hoop (stapel) | hoop (m.) |
| hoorbaar eten, smakken | knatsje |
| horen | huëre |
| horloge | oeër (v.) |
| hout | hoots (o.) |
| houten | hootse |
| houtskool | oamer (v.) |
| huilen | griene |
| huis | hoes (o.) |
| huissleutel | hoessjluëtel (m.) |
| hulst | sjtachelder (m.) |
| huwelijksreis | broetsrees (v.) |
I |
| ieder | jikker |
| iedereen | jikkerènge |
| iemand | ènge |
| iets | gèt |
| ijzer | iezer (o.) |
| ijzeren | iezere |
| ik | ich |
| inkt | ink (m.) |
| inktvis | inkfusj (m.) |
| innerlijk | inelekke |
J |
| ja | joa |
| jaar | joar (o.) |
| jaardienst | joardeens (m.) |
| je | doe |
| jenever | sjnaps (m.) |
| jicht | gig (v.) |
| jij | doe |
| jong | jónk |
| jongen | jòng (m.) |
| jongen (werkwoord) | jönge |
| jongeren | jónkheet (v.) |
| jurk | kleet (o.) |
K |
| kaal hoofd | plaat (v.) |
| kaars | kèëts (v.) |
| kaart | kaat (v.) |
| kaartje | kèëtje (o.) |
| kaas | kieës (m.) |
| kalf | kòòf (o.) |
| kalfsvlees | kòòffleesj (o.) |
| kam | kamp (m.) |
| kamer | kamer (v.), sèmmer (o.; vooral in samenstellingen) |
| kammen | kémme |
| kanarie | knarie (m.) |
| kantoor | köntoeër (o.) |
| kapel | kapél (v.), kepél (v.) |
| kapelaan | kaploan (m.) |
| kar | kaar (v.) |
| kast | kas (v.) |
| kasteel | kestieël (o.) |
| kauwen | knowwele |
| keel | kèël (v.) |
| keelpijn | kèëlpieng (v.) |
| kegel | kegel (m.) |
| keil | kiel (m.) |
| kelder | kélder (m.) |
| kennen | kènne |
| kerel | kèël (m.) |
| kerk | kirrek (v.) |
| kerkhof | kirrekef (m.) |
| kerktoren | kirrektoeër (m.) |
| kermis | kirremes (v.) |
| kermisplein | kirremesplèj (m.) |
| kers | kieësj (v.) |
| kersenboom | kieësjeboom (m.) |
| kersenpit | kieësjepit (m.) |
| kersenvlaai | kieësjevlaam (m.) |
| Kerstmis | Krismes (v.) |
| ketting | kètting (v.) |
| keuken | kuëke (v.) |
| keukendeur | kuëkeduër (v.) |
| keukenkast | kuëkekas (v.) |
| keukenraam | kuëkevinster (v.) |
| keukenstoel | kuëkesjtool (m.) |
| keukentafel | kuëkedusj (m.) |
| kijken | kieke |
| kikker | kwakkert (m.) |
| kikkervisje | koelkòp (m.) |
| kind | kink (o.) |
| kinderbed | kingerbèt (o.) |
| kinderen | kinger (o. mv.) |
| kinderkamer | kingerkamer (v.) |
| kinderkoor | kingerkoeër (m.) |
| kindervertelsel | kingerkaal (m.) |
| kinderwagen | kingerwaan (m.) |
| kinkhoest | kiekhoos (m.) |
| kip | hon (v.) |
| kippenei | honderèj (o.) |
| kippenhok | hondersjtaal (m.) |
| kippenvel | hondervèèl (o.) |
| kippenvlees | hondervleesj (o.) |
| klaar (af) | vèëdich |
| klaar (helder) | klòar |
| klank | klank (m.) |
| klas | klas (v.) |
| kleerborstel | klèjjerbusjtel (m.) |
| kleerhaak | klèjjerhòëk (m.) |
| kleerkast | klèjjerkas (v.) |
| klein | kleng, klee |
| Klein mens | Klinge nieëgel |
| klepper | klabatter (v.) (houten instrument dat van de avond van Witte Donderdag tot de avond van Stille Zaterdag in de kerk gebruikt wordt, ook door de misdienaars op hun jaarlijkse rondgang) |
| klier (lichaamsdeel) | kleer (v.) |
| klok | klòk (v.) |
| klokhuis (appel) | kètsj (v.) |
| knecht | knèët (m.) |
| knie | knèj (v.) |
| knielen | óp gen knèjje zitte |
| knieschijf | knèjsjief (v.) |
| knobbel | knoebel (m.) |
| knoeien | knoeëtsje |
| knoop (in touw) | knup (v.) |
| knoop (van kledingstuk) | knoop (m.) |
| knop | knoep (m.) |
| koe | kòw (v.) |
| koekje | plètske (o.) |
| koekoek | koekoek (m.) |
| koekoeksklok | koekoek (m.), koekoeksklòk (v.) |
| koelkast | ieskas (v.) |
| koestal | kòwsjtaal (m.) |
| koffie | kaffie (m.) |
| koffiemolen | kaffiesmuële (v.) |
| kom | kómp (m.) |
| konijn | knien (m.) |
| koor | koeër (m.) |
| kop | kop (m.) |
| kop, kopje | tas (v.) |
| kopen | gèlde |
| koppeling | kóppeling (v.) |
| koppelingspedaal | kóppelingspöndaal (v.) |
| korf | körref (m.) |
| korst | koeësj (v.) |
| kort | kót |
| korte steile helling | knip (m.) |
| koster | kuster (m.) |
| koud | kòòt |
| koude | kòw (v.) |
| kraam | kroam (m.) |
| krabben | kratse |
| krant | siedong (v.) |
| krent | krint (v.) |
| krentenbrood | krintewèk (m.) |
| krijgen | kriege |
| krijt | kniet (o.) |
| krom | kroom |
| kruid | kroet (o.) |
| kruimel | gruëmel (v.) |
| kruipen | kroepe |
| kruis | kruuts (o.) |
| kruisbes | kroeësjel (v.) |
| kruisbessenstruik | kroeësjelesjtroek (m.) |
| kruisbessenvlaai | kroeësjelevlaam (m.) |
| kruispunt | kruutspunt (o.) |
| kruisteken | kruuts (o.) |
| kruisweg | kruutswèch (m.) |
| kruiwagen | sjoepkaar (v.) |
| kuiken | kuke (o.) |
| kuil | koel (v.) |
| kunnen | kènne |
| kussen (hoofdkussen) | kusse (n.) |
| kussen (werkwoord) | puutsje |
| kussensloop | kuzdeek (v.) |
| kwaad | koeët |
L |
| la, lade | sjòt (o.) |
| laadbak | laanbak (m.) |
| laag | lòëch (v.) |
| laag (bijv. naamwoord, bijwoord) | lieëch |
| laars | sjtieëvel (m.) |
| laat | sjpieë |
| laden | lane |
| ladenkast | kommoot (v.) |
| lang | lank |
| lap | lap (m.) |
| lastig | lèstich |
| lastig / opdringerig mens | Baahkauv (o) |
| lat | lats (v.) |
| laten | lòtte |
| lauw | lòw |
| lawaai | sjöndaal (o.) |
| leeg | lèëch |
| leeggieten | lèëchsjödde |
| lenen | lieëne |
| lepel | lèëpel (m.) |
| leugenaar | luëgenèër (m.), lugenèër (m.) |
| leven | lèëve |
| leven | lèëve (o.) |
| levend | lebéndich |
| lever | lèëver (v.) |
| liegen | luge |
| lijk | liek (v.) |
| lijken | lieke |
| lijm | plèkkes (o.) |
| limonade | liemenaat (m.) |
| long | long (v.) |
| lood | loeët (o.) |
| lopen | lope |
| lucht (hemel) | loeët (v.) |
| lucht (om in te ademen) | lóf (v.) |
| lucifer | zjwèëgel (m.) |
| luciferdoosje | zjwèëgelsduëske (o.) |
| luiden (klok) | loewe |
| luisteren | loestere |
| lummel | löres (m.) |
M |
| maag | maag (m.) |
| maan | mònt (m.) |
| maand | mònt (m.) |
| maandag | mondich (m.) |
| machine | mesjieng (o.) |
| maken | make |
| man | maan (m.) |
| mand | mangel (v.) |
| mannen | mansluuj (m. mv.) |
| margarine | magrieng (v.) |
| markt | maat (m.) |
| medicijn | mèllesieng (v.) |
| meel | mèël (o.) |
| meelruimte in de bakkerij | mèëlsèmmer (o.) |
| meer | mieë |
| meetlat | mèëtlats (v.) |
| meisje | mèatje (o.) |
| melk | millek (v.) |
| melkboer | milleksboeër (m.) |
| melkbrood | millekswèk (m.) |
| melken | milleke |
| melkfles | milleksflèsj (v.) |
| melkmachine | milleksmesjieng (o.) |
| mengen (van kaarten) | méngele |
| mens | miensj (m.) |
| mensen | luuj (mv.) |
| mergelgroeve | mérregelskoel (v.) |
| mes | mèts (v.) |
| mest | mès (m.) |
| mier | oamezeek (v.) |
| mijn | koel (v.) (de eerste mijnen werden immers in dagbouw ontgonnen) |
| mijnbus | koelbus (v.) |
| mijnwerker | koelmaan (m.) |
| Mingersborg | Mèngezjbórrech |
| mis | mès (v.) |
| misdienaar | koeërjòng (m.) |
| misgooien | zich verbruje |
| misschien | mesjien, mesjiengs |
| moeder | mam (v.) |
| mol | moothuëvel (m.) |
| molen | muële (v.) |
| mond | mónt (m.) |
| mooi | sjön |
| mopperaar | knóterèër (m.) |
| mopperen | knótere |
| morgen | mörrege (m.) |
| mouw | mòw (v.) |
| muis | moes (v.) |
N |
| naaien | nieëne |
| naaimachine | nieënmesjieng (o.) |
| naaister | nieënesje (v.) |
| naald | nòlt (v.) |
| naamdag | namestaach (m.) |
| naar | noa, nò |
| naar lucht happen | nò lóf sjnappe |
| naast | nèëve |
| nacht | naat (v.) |
| nachtmis | naatsmès (v.) |
| nagel | naal (m.) |
| najaar, herfst | noajoar (o.) |
| navel | navel (m.) |
| navelsinaasappel | navelappelsieng (v.) |
| Nederland | Hollentsj (o.) |
| neef | nèëf (m.) |
| nek | nak (m.) |
| nergens | nörreges |
| Nergenshuizen | Nukkelebömmele |
| netel | nieëtel (v.) |
| neus | naas (v.) |
| nicht | nieët (v.), nieëtje (o.) |
| niemand | gènge |
| nier | neer (v.) |
| niet (ontkenning) | nit |
| niet doorgesneden boterham | koelbòtteram (v.) |
| niets | nuuks |
| nijptang | pitsjtang (v.) |
| nood | noeët (m.) |
| nooit | noeëts |
| noordoostenwind | bies (v.) |
| noot (muziek, aantekening) | noeët (v., met stoottoon) |
| noot (vrucht) | noeët (v., met sleeptoon) |
| nu | noe |
O |
| olie | Öl (m) |
| om het even | allelee |
| omrijden | ömvare |
| omverrijden | ömvare |
| onder | ónger, ónge |
| onderbroek | óngerbóks (v.) |
| onderhemd | óngerhèmp (o.) |
| onderwijs | óngerwies (o.) |
| onderwijzer | óngerwiezer (m.), meester (m., als aanspreking) |
| onderwijzeres | óngerwiezerès (v.), juffròw (v., als aanspreking) |
| onderzoek | óngerzeuk (o.) |
| ondiep dal | dél (v.) |
| ongelikte beer | óngebieënde (m.) |
| onkruid | ónkroet (o.) |
| onkruid wieden | gèëne |
| onweer | ónwèër (o.) |
| Onze-Lieve-Heer | Hérregòt (m.), ózen Hérregòt (m.), Hérregötje (o.) |
| onzelieveheersbeestje | oalichsdeerke (o.) |
| onzin | ónzeen (m.), kwatsj (m.) |
| oog | ooch (n.) |
| oogarts | ogedòkter (m.) |
| ooit | oeëts |
| oom | nónk (m.) |
| oor | oeër (o.) |
| oorlog | kreech (m.) |
| opgeven | ópchèëve |
| Opkomen voor je zelf | Menteneer dich mer |
| opladen | óplane |
| opschepper | sjtèns (m.) |
| opschrijven | ópsjrieve |
| ordenen | kroame |
| orgel | urregel (m.) |
| oud | oat |
| Overeys | Oaverees |
| overgeven | övvergèëve |
| overgeven (braken) | zich övvergèëve |
| overhemd | övverhèmp (o.) |
| overmorgen | övermörrege |
| oversteken | övversjtèëke |
| overweg | övverwèch (m.) |
P |
| paard | pèët (o.) |
| Paasmaandag | Poasjmondich (m.) |
| Paaszondag | Poasjsóndich (m.) |
| pachter | pèchter (m.) |
| pad (smalle weg) | pat (m.) |
| Palmzondag | Poamzóndich (m.) |
| pan | pan (v.) |
| pannenkoek | flappekoek |
| pannenkoek | trendel |
| Pasen | Poasje (v.) |
| pastoor | pestoeër (m.) |
| pedaal | pöndaal (v.) |
| peer | pèër (v.), bieër (v., verouderd) |
| peetoom, peter | patenónk (m.) |
| peettante, meter | patetant (v.) |
| perzik | pieëtsj (v.) |
| pet | patsj (v.) |
| Piepert | Piepert (m.) |
| pijn | peen |
| pijn | pieng (v.) |
| pijp | piep (v.) |
| Pinksteren | Pinkste (v.) |
| Pinkstermaandag | Pinksmondich (m.) |
| Pinksterzondag | Pinkssóndich (m.) |
| plein | plèj (m.) |
| ploeteren | sjravele |
| poel | pool (m.) |
| politie | blauwe |
| politie | pliesie (v.) |
| pomp | pómp (v.) |
| pompen | pómpe |
| poort | pòëts (v.) |
| poot | poeët (m.) |
| post | pòs (v.) |
| postbode | fökteuër (m.) |
| postkantoor | pòsköntoeër (o.) |
| potgrond (bloemenaarde) | blòmmedrèk (m.) |
| potlood | pòtloeët (m.) |
| praten | moele, kalle |
| preek | prèadich (v.) |
| preekstoel, kansel | prèadichsjtool (m.) |
| prei | sjpòar (o.) |
| prentbriefkaart | anzichskaat (v.) |
| processie | brónk (v.) |
| pruim | proem (v.) |
| prul | kloemel (m.) |
| pyjama | naatspoem (m.) |
R |
| raam | vinster (v.) |
| raden | ròëne |
| rat | rat (v.) |
| recht (niet krom) | rèët |
| regen | rèën (m.) |
| regenen | rèëne |
| reis | rees (v.) |
| reis met veel moeilijkheden | drèkkige hiemelvaat (v.) |
| reisduif | reezdoef (v.) |
| rem | rem (v.) |
| remmen | remme |
| rempedaal | rémpöndaal (v.) |
| rib | rip (v.) |
| riem | reem (m.) |
| rijden | vare |
| rillen | razele |
| ring | rink (m.) |
| rode biet | roewe kroeët (v.) |
| roest | ròs (m.) |
| roestvlek | ròsflèk (v.) |
| roggebrood | sjtèërebroeët (o.) |
| rok | ròk (m.) |
| roken | zjwame, piepe |
| rood | roeët |
| Roodbron | Roeëtboan (m.) |
| rook | zjwaam (m.) |
| roos (bloem) | roeës (v.) |
| roos (in het haar) | roeës (m.) |
| rubber | goemie (m.) |
| rug | ruk (m.) |
| ruw, onbewerkt stuk steen | knòwwel (m.) |
S |
| saus | sòòs (v.) |
| schaar | sjieër (v.) |
| schaduw | sjieëm (m.) |
| scheef | sjeef |
| scheiding in het haar | sjegel (m.) |
| scheidingsvoor (tussen akkers) | reen (m.) |
| schijf | sjief (v.) |
| schijnen | sjienge |
| schil | sjaal (v.) |
| schillen | sjélle |
| schoen | sjoon (m.) |
| schoenborstel | wieqzbusjtel (m.) |
| schoenen poetsen | sjoon wiekse |
| schoenmaker | sjoester (m.) |
| schoenmakerij | sjusterèj (v.) |
| schoenpoets | wieks (m.) |
| schoenveter | sjoonsreem (m.) |
| school | sjoeël (v.) |
| schoon | rèng, zuuver |
| schoonbroer, zwager | zjwòëger (m.) |
| schoonzus | zjwegesje (v.) |
| schoot | sjoeët (m.) |
| schotel | sjótel (v.) |
| schouder | sjòwer (v.) |
| schrijven | sjrieve |
| schrikken | zich fersjrikke |
| schroef | sjroef (v.) |
| schroefdraad | gewèng (o.) |
| schroeien | sjnirreke |
| schroevendraaier | sjroevedrieëner (m.) |
| schuim | sjoem (m.) |
| schuin | sjrèëch |
| schuld | sjoot (v.) |
| schutterij | sjötterèj (v.) |
| schuttersfeest | sjuttefès (o.) |
| schuur | sjuër |
| sering | gròffelsnaal (m.) |
| sigaar | segaar (v.) |
| sigaret | segrèt (v.) |
| sinaasappel | appelsieng (v.) |
| sjaal | sjal (v.) |
| sla | sjlaat (v.) |
| slaan | hòwwe |
| slabber | zeverlap (m.) |
| slachten | sjlachte |
| slachthuis | sjlachhoes (o.) |
| slager | sjlèchter (m.) |
| slagerij | sjlèchterèj (v.) |
| slak | sjlèk (v.) |
| slang (buigzame buis) | sjloech (m.) |
| slang (dier) | sjlang (v.) |
| slapen | sjlòëpe |
| slecht | sjlèët |
| slechte koffie | moekefoek (m.) |
| sleutel | sjluëtel (m.) |
| sleutelbloem | kirrekesjluëtel (m.) |
| sleutelbos | sjluëtelewusj (m.) |
| slijpen | sjliepe |
| slijper | sjlieper (m.) |
| slijpsteen | sjliepsjtee (m.) |
| slome duikelaar | Duidriekes (m) |
| sloop (kussensloop) | teek (v.) |
| slordig geklede man | loeberdie (m.) |
| slordig geklede vrouw | sjlóns (v.) |
| slot (van deur) | sjlòt (o.) |
| smal | sjmaal |
| smid | sjmit (m.) |
| snijden | sjnieje |
| snoep | sjnuuts (m.) |
| snoepen | sjnuutse |
| snoeperd | sjnuutscheel (m.) |
| snoepje | klumpke (o.) |
| snoer | sjnoor (o.) |
| snor | sjnowts (m.) |
| snot (neusvocht) | koet (v.) |
| snuiven | sjnoeve |
| sofa | kowtsj (m.) |
| sok | zök (v.) |
| speeksel | sjpööj (m.) |
| speld | sjpang (v.) |
| speldje | sjpéngsjke (o.) |
| spelen | sjpieële |
| sperzieboon | spieziebom |
| spijker | naal (m.) |
| spin | sjpèn (v.) |
| spinazie | sjpienaat (v.) |
| spinnenweb | sjpènnewèp (o.) |
| spoorberm | banebèrrech (m.) |
| spoorbrug | banebruk (v.) |
| spuwen | sjpöjje |
| staan | sjtoa |
| stad | sjtat (v.) |
| stal | sjtaal (m.) |
| stank | sjtank (m.) |
| station | sjtasiejòn (o.) |
| steeg | gats (v.) |
| steek | sjtieëk (m.) |
| steen | sjtee (m.) |
| steken | sjtèëke |
| stier | sjteeër (m.) |
| stijl (manier, wijze) | sjtiel (m., met sleeptoon) |
| stijl (verticale balk of lat) | sjtiel (m., met stoottoon) |
| stoel | sjtool (m.) |
| stoep | sjprónk (m.) |
| stok | sjtèk (m.) |
| straat | sjtroat (v.) |
| straks | geliek |
| strijken | sjtrieke |
| strijkijzer | sjtriekiezer (o.) |
| strik | sjtrik (v.) |
| stro | sjtruë (o.) |
| strohoed | sjtruëhót (m.) |
| strooien | sjtröjje |
| strooiselvlaai | gruëmelevlaam (m.) |
| stroop | zeem (m.) |
| strop | sjtröp (v.) |
| stropdas | bient (v.) |
| struik | sjtroek (m.) |
| suiker | soeker (m.) |
| suikerbiet | soekerkroeët (v.) |
| suikeroom | soekernónk (m.) |
| suikertante | soekertant (v.) |
T |
| taart | kook (m.) |
| taartschep | vlaamsjup (v.) |
| taartschotel | vlaamsjótel (v.) |
| tabak | toebak (m.) |
| tafel | dusj (m.) |
| tafellaken | dusjlake (o.) |
| tafelpoot | dusjepoeët (m.) |
| tak | tak (m.) |
| tamelijk | sémmelich |
| tand | tant (m.) |
| tandpijn, kiespijn | tantpieng (v.) |
| tang | tang (v.) |
| tante | tant (v.) |
| tapkast | tieëk (v.) |
| tas | tèsj (v.) |
| teek (dier) | tieëk (v.) |
| teen | tieën (m.) |
| teer (asfalt) | tar (m.) |
| tegen | tèëge |
| thee | tieë (m.) |
| thuis | heem |
| tintelen | züngele |
| toen | doe |
| toerist | Hollender (m.) (de toeristen in Eys kwamen immers hoofdzakelijk uit Noord-Nederland) |
| toetasten, zichzelf bedienen | zich aafkriege |
| toilet | t huske |
| tol | knool (v.) |
| tol (speelgoed) | knool (v.) |
| Tomaatje | Tomiaatje |
| ton | ton (v.) |
| toren | toeër (m.) |
| tot ziens | adieje, adieje wa |
| trap | trap (v.) |
| trappen | trèëne |
| trein | sooch (m.), trèjn (m.) |
| treuzelaar | kloemelèër (m.) |
| treuzelen | kloemele |
| Trintelen | Trintele |
| Trinteler | Trintelerhof (m.) |
| trots | gruëtsj |
| trouwen | tròwwe |
| trouwring | tròwrink (m.) |
| trui | triek (m.) |
| tuin | gaat (m.) |
| tuinliefhebber | gademaan (m.) |
| tulp | tullep (v.) |
U |
| ui | ön (v.) |
| uiensoep | önnesoep (v.) |
| uier | uder (m.) |
| uitglijden | oetroetsje |
| uur (periode) | sjtont (v.) |
| uur (tijdstip) | oeër (v.) |
V |
| vaatdoek | sjótelsplak (m.) |
| vader | pap (m.) |
| van | va |
| vandaag | huuj |
| vandaag de dag | huujtsedaachs |
| varken | vèrreke (o.) |
| vat | vaat (o.) |
| veel | vöël |
| veger en blik | Kwispel en plit |
| vel | vèèl (o.) |
| venster | vinster (v.) |
| vensterbank | vinsterbank (v.) |
| verband | verbant (o.) |
| verbieden | verbèjje |
| verbinden | verbinge |
| vereniging | verèjn (m.) |
| verf | vérref (v.) |
| verfborstel | vérrefbusjtel (m.), pienzel (m.) |
| vergeten | vergèëte |
| vergeven | vergèëve |
| verjaardag | verjoardaach (m.) |
| verkenningsvliegtuig (Tweede Wereldoorlog) | dreuvige (m.) |
| verloofde, vrijer | miensj (m.) |
| verraden | verròëne |
| verrekijker | verrekieker (m.) |
| verschroeien | versjnirreke |
| verstand (begrip) | versjteestemich (o.) |
| verstand (hersenen) | versjtant (o.) |
| verven | vérreve |
| verwelken | versjlakke |
| vest | kammezoal (o.) |
| veulen | vuuële (o.) |
| vijl | viel (v.) |
| vijlen | viele |
| vijver | wèjjer (m.) |
| vinger | vènger (m.) |
| vingerhoed | vèngerhót (m.) |
| vis | vusj (m.) |
| vlaai | vlaam (m., eigenlijk zonder riempjes, maar ook algemeen), toeët (v., met riempjes) |
| vlaaideeg | vlaamdeech (m.) |
| vlaaischotel | vlaamsjótel (v.) |
| vlaamse gaai | mèrrekef (m.) |
| vlag | vaan (v.) |
| vlaggestok | vanesjtèk (m.) |
| vlees | vleesj (o.) |
| vlees om te braden | broanvleesj (o.) |
| vleeshaak | vleesjhòëk (m.) |
| vlegel (deugniet) | poet (m.) |
| vlek | vlèk (v.) |
| vlieg | vleech (v.) |
| vliegen | vluge |
| vlieger | winkfoeëgel (m.) |
| vliegtuig | vlieger (m.) |
| vlinder | pieëpel (m.) |
| vod | loemel (m.) |
| voet | voot (m.) |
| Voeten | Dreuëd |
| voetpad | vótpat (m.) |
| vogel | voeëgel (m.) |
| Vogelzang | Voeëgelzank (m.) |
| vol | vòòl |
| volgieten | vòòlsjödde |
| voor | vuër |
| voor (in akker) | voeër (v.) |
| voordeur | vuërduër (v.) |
| voorgisteren | vuërgister |
| voorjaar, lente | vruchjoar (o.) |
| vork (eetvork) | vörsjèt (v.) |
| vork (riek) | gaffel (v.) |
| vorst (van dak) | vieësj (v.) |
| vorstpan | vieësjpan (v.) |
| vrachtwagen | vrachwaan (m.) |
| vreten | vrèëte |
| vrij | vrèèj |
| vrijdag | vriedich (m.) |
| vrijgezel | jónkchezél (m.) |
| vroeg | vreuch, vruch |
| vroegmis | vreumès (v.) |
| vrouw | vrow (v.) |
| vrouwen | vrowluuj (v. mv.) |
| vuil | vies |
| vuile zakdoek (vol snot) | koetevèlder (m.) |
| vuilnis | drèk (m.) |
| vuilnisbak | dréqzbak (m.) |
| vuilnisemmer | drèqzémmer (m.) |
| vuilniswagen | drèkswaan (m.) |
W |
| wachten | wade |
| wagen | waan (m.) |
| wankel (onstabiel) | lingelaam |
| warm | wèrem |
| warmte | wèrremde (v.) |
| was (bijenwas) | was (m.) |
| was (kleren wassen) | wèsj (v.) |
| wasbak | wèzjbak (m.) |
| wasbord | wèzjbrèt (o.) |
| wasgoed | wèsj (v.) |
| washandje | wèsjhéntje (o.) |
| wasmachine | wèsjmesjieng (o.) |
| wasmand | wèsjmangel (v.) |
| wassen | wèsje |
| wastafel | wèzjdusj (m.) |
| water | water (o.) |
| web | wèp (o.) |
| weduwe | witfrow (v.) |
| weduwnaar | witmaan (m.) |
| weer | wèër (o.) |
| weeshuis | weeshoes (o.) |
| weeskind | weeskink (o.) |
| weg | wèch (m.) |
| weg (-gaan, -lopen, enz.) | voet |
| weggooien | voedbruje |
| wegrijden | voetfare |
| wegvijlen | voetfiele |
| wei (weiland) | wèj (v.) |
| weidefeest | wèjjefès (o.) |
| weinig | wieënich |
| wel (bevestiging) | waal |
| wereld | wèlt (v.) |
| wereldbol | wèltbòòl (m.) |
| wereldkaart | wèltkaat (v.) |
| wervelkolom | ruksjtrank (m.) |
| wesp | wèsp (v.) |
| wespensteek | wèspesjtieëk (m.) |
| wiel | rat (o.) |
| wijn | wien (m.) |
| wijngaardslak | karkol (v.) |
| wijnkelder | wienkélder (m.) |
| wind (scheet) | vóts (m.) |
| wind (weer) | wink (m.) |
| winkel | winkel (m.) |
| winter | winkter (m.) |
| witbrood | wèk (m.) |
| witte kaas (kwark) | fleutkieës (m.) (omdat aan de kinderen wordt verteld dat ze kunnen fluiten als ze maar genoeg van deze kaas eten) |
| woensdag | gonstich (m.) |
| woensdagavond | gonstigoavent (m.) |
| wolk | wóllek (v.) |
| wondkorst | ròëf (m.) |
| woonwagen | boedewaan (m.) |
| woonwagenbewoner | boedewaanskèël (m.) |
| woonwagenbewoners | boedewaansluuj (mv.), kérrekesfóllek (o. mv.; negatief) |
| worst | woeësj (v.) |
| wortel (om te eten) | moeër (v.) |
| wortel (van plant) | wótsel (v.) |
| wrat | vratsel (v.) |
| wrongel | Flötkiës (m) |
| wuiven | winke |
Z |
| zaad | zòëm (m.) |
| zaag | zèëch (v.) |
| zaaien | zieëne |
| zaak (handelszaak) | gesjèf (o.) |
| zagen | zèëge |
| zak | tuut (v.) |
| zak (kledingstuk) | tèsj (v.) |
| zakdoek | zaqdook (m.), sjnoefplak (m., verouderd) |
| zakenman | gesjèfsmaan (m.) |
| zakgeld | zóndeschèlt (o.), zóndichschèlt (o.) |
| zalf | zòòf (v.) |
| zand | zant (m.) |
| zandbak | zandbak (m.) |
| zangkoor | gezank (m.) |
| zaterdag | zamstich (m.) |
| zeggen | zaage |
| zeug | kreem (v.) |
| zeur | bröseleär (m) |
| zich vergissen | zich fergèëte |
| ziek | krank |
| zieke | kranke (m.) |
| ziekelijk | krènkelich |
| ziekenhuis | sjpetaal (o.) |
| ziekte | krankheet (v.) |
| ziel | zieël (v.) |
| zien | zieë |
| zijn | zieë |
| zin (in iets) | zeen (m.) |
| zoeken | zeuke |
| zolder | zölder (m.) |
| zolder boven de dorsvloer | övverdin (m.) |
| zomer | zoeëmer (m.) |
| zon | zòn (v.) |
| zondag | zóndich (m.) |
| zool (van schoen) | lap (m.) |
| zoon | zoon (m.), jòng (m.) |
| zout | zòòt (o.) |
| zuigen | zoege |
| zuigen aan een fopspeen | loetsje |
| zuipen | zoepe |
| zus | sjwester (v.) |
| zuster | zuster (v.) |
| zwaaien | winke |
| zwaan | zjwaan (v.) |
| zwaluw | sjwalber (v.) |
| zwart | zjwats |
| zwartbrood | zjwadzbroeët (o.) |
| zwengel | zjwöngel (m.) |
| zwengelen | zjwöngele |
| zwijgen | zjwiege |
