| 's morgens om vijf uur, koren op het veld platlopen, sigaretten roken maar werken ho maar. | ho mer. | |
| aanstaande woensdag, over een week | tizze gonsdich acht daag | |
| beter een vogel in de hand dan tien in de lucht | Baeter ein mus in de hangk, dan tien in de lôch | |
| beter verloren dan nooit gehad | beter verlore dan noeijts gehad | |
| de ramen lappen | de glaas wassen | |
| een blauwtje lopen | die hèht de proeme te hoeëg hange | |
| fam. Jacobs (Helden) | ** van Kubke | |
| Ga 'ns aan de kant: ik zat daar! | Ich zoot doa! | |
| Het tocht | De deuren klatsen
>> of in ut kepels:
`ut trekt` | |
| hij heeft verkering | hèh hèht sjans
>> sjans is volgens mij heel wat anders... een voorstadium :-)... In het Heldens zeg je `dae vrejt met X` als iemand verkering heeft met X | |
| Hij is rijk | Dee heet get inne zuk, kèrre vol! | |
| hij woont tegenover ons | hè wônt tegen os over | |
| Huismus | Hoeskets zie Opm. KETS | |
| ik heb een lekke band | miene bank sjteit oppe zök | |
| ik hou van mij | ich hoi van mich | |
| Jan Tod krabt zich vaak in zijn bilnaad | Jan Tod, dee heet altied de vinger inne vot | |
| Kijk maar hoe je het klaar krijgt | Kiek mer wasse duis | |
| kijk maar, dat je het geregeld krijgt | zeet mer, desse der mit klaor kumst | |
| korsten uit Helden | kaatemaan oet durp | |
| Speelgoed kopen | nao Koetjee (Goutier) gaon | |
| Zoals het klokje thuis tikt, tikt het nergens. | Ut vogoltju zingt thuis eegluk mooi, daar es ut thuis. | |
| 1 | ein | |
| 2 | twië | |
| 3 | dreij | |
| 4 | veer | |
| 5 | vief | |
| 6 | zes | |
| 7 | zeve | |
| 8 | ach | |
| 9 | nege | |
| 10 | tiën | |
| 55 | vief en vieftig | |
| 11 november | vastelaovond insjeete | |
| 30 are grond | eine merge gronk | |
A |
| aan het klusssen | aan het knommelen | |
| aanrecht | pompenbak | |
| aardappelen | erpelle | |
| aardappels | petatte | |
| aardgas | gaas | |
| abrikoos | abrikoehs | |
| accordion | treakzak | |
| af | aaf | |
| afdingen | pingelen | |
| als jij | as tich | |
| altijd | altiehd | |
| ambulance | zeekewage | |
| appelstroop | kroeht | |
| asperges | sjperjes | |
B |
| Baarlo | Balder | |
| Baggen | Kierkes | |
| Bakker Jacobs | Heuvelhooker bekker | |
| balkenbrij | kerboeht | |
| ballonnetje | blunke | |
| bangerik | sjiethoes | |
| beekje | graaf | |
| beenham | sjink | |
| beer | baer | |
| beneden | onger | |
| benen | bein | |
| beroerd | sjêmel | |
| bessen | miemmerte | |
| bieten | kroete | |
| bieten uitdunnen | kroete geje | |
| biggetje | kiêrke | |
| bij | beej | |
| bij een vreemde zijn | boeteshoehs | |
| bijna/om en nabij/zo langzamerhand | nommenant | |
| bijten | biehte | |
| billen | batse | |
| binnenstebuiten | krangsum | |
| bioscoop | dok6, vruger waas det VIOS | |
| bloemen | bloome | |
| boekje | bukske | |
| boer | boor | |
| boerenbruiloft | boorebroehlof | |
| boerenkool | booremoos | |
| bomen | buim | |
| bonen | boehne | |
| boom | baum | |
| bord | telder | |
| bos | büs | |
| bos | bös | |
| boter | botter | |
| boterham | sneej wëk / botteram | |
| bramen | broamele | |
| broek | boks | |
| broer | broor | |
| brood | wejk | |
| brood | wëk | |
| Broodtrommel | Broedtrummelke | |
| bruid | broet | |
| buik | boekh | |
| bunzing | illik | |
C |
| Café de Poorter, Koningslust | Gromme | |
| carnaval | vasteloavend | |
| Chris | Krit | |
| conferencier | buuteredener | |
D |
| daar | doa | |
| daarachter ergens | gunderop | |
| daarginder | guns | |
| dak | daak | |
| dansgarde | dansmariekes | |
| dat | det | |
| dat je dat weet | desse det wets | |
| deuropening | deurgaat | |
| deze | dèh | |
| dicht bij | doehn bei | |
| dikkerd | dieke | |
| dinsdag | dinsdig / dinsig | |
| donderdag | donderdig | |
| dood | doehd, kasje wijlen | |
| doordeweeks | sjwerges, swerdes | |
| doordeweeks | swerdes | |
| draaien | dreije | |
| dromen | druime | |
| dronkaard | zaatlap | |
| dronken | stuk in de vaam | |
| droog | druug | |
| dropstaaf | sookerpeek / sokkerpaek | |
| druif | droehf | |
| duister | duusjter | |
| Duitser | Pruus | |
| dweilorkest | joekskepèl | |
E |
| eekhoorntje | eiketske - eikater | |
| een glas bier zuipen | ein glaas beer zoepe | |
| een kortere weg nemen | richter | |
| een paar | n hampel | |
| een paar | une gas | |
| Egchel | Eggel | |
| eieren | eijer | |
| ekster | eagerst | |
| er uit | droeht | |
F |
| fietsenwagentje | fietskerke | |
| fietskarretje | fietsekerke | |
| Formulieren | Keperen | |
| frambozen | framboëhze | |
| Friemelen | Crème | |
| Friemelen | Fiemele | |
| Friemelen | Fiemelen | |
| Friemelen | Fremelen | |
| friettent | Haij van de Kuuper | |
| Friture de Toren | Jo van de Mèrt | |
| Friture Kerkstraat | Hay van de kuuper | |
G |
| ga | gank | |
| ga zitten | zet tich | |
| gaan | gaon | |
| gammel | sjämel | |
| gans | goas | |
| Gaz Station | Tim's | |
| gedaan | gedaon | |
| gegrilde kip | gebroaje haan | |
| geloof | geluif | |
| gierpomp | kattekop | |
| gierput | zeikkelder | |
| gisteren | gister | |
| glas | glaas | |
| goed | gooht | |
| graag | gêhr | |
| graf | graaf | |
| gras | graas | |
| Grashoek | Graashook | |
| groenteboer | grûnteboor | |
| groentesoep | sonnigse soep | |
| grote ketel | verkesketel | |
| gulden | guhlje | |
H |
| haar | heur | |
| haar | hoar | |
| Haardhout | klötskes | |
| ham | schink | |
| hand | hank | |
| handdoek | hankdook / handook | |
| handen | heng | |
| hangplek | jop | |
| hard, vast | knoer hel | |
| haring | hiering | |
| haring happen | hiering sjêlle | |
| haringsalade | hieringsjlaai | |
| heeft | heet | |
| helden | dørp | |
| helden | helje | |
| heldens | heljes | |
| heldense hofzangers | heljese hofzëngers | |
| helemaal | gans | |
| Helenavener | Piejelse bok | |
| het gaat | ut geit | |
| het koud hebben | oozel | |
| het paard aan een ketting leggen | t paard oppe tuur zetten | |
| het smaakt goed | t smakt good | |
| hetzelfde | nommenant | |
| hinneken (paard) | sjuufele | |
| Hollander | Boetelenger | |
| hommel | hoomel | |
| hond | hôngk | |
| hond | hônk | |
| hond, honden | hôngk, hung | |
| hoofdoek | kopdook | |
| hoofdpijn | koppien | |
| Hoogmis | Gommis | |
| hoogmis | goommis | |
| Hooimijt | Huiberm | |
| hooizolder | sjelef | |
| hoop struiken | sjansenberm | |
| hoor | huur | |
| horloge | oor | |
| hou op | sheij oet | |
| hout sprokkelen | tobben | |
| huilebalk | bäöklip | |
| huilen | böake | |
| huis | hoehs | |
| huis | hoés | |
| huismus | | |
| huismus | flots | |
| huismus | hôeskets | |
| Hutspot | Hongsheksel | |
I |
| iemand | emes | |
| Iemand die loopt met grote passen | lanktreajer | |
| ijzer boor | iezer boor | |
| ijzerwaren | Jantje van Reijnen Sjeng | |
| ik | ig | |
| ik ben bang | ich heb sjrik | |
| imker | johan | |
J |
| jasje | w^emeske | |
| je | diehn | |
| Jemig | Non-de-Sjeng!!! | |
| jeuken | kratse | |
| jij | dich | |
| jij | dig | |
| jij | doeh | |
| jong meisje | unne pieper | |
| jonge jenever | un drupke | |
| jongen | jungske | |
| jullie | gae / geej | |
K |
| ka | kanalie | |
| Kaars | Kers | |
| kaas | kiehs | |
| kalfje | mök | |
| kant van de weg | kank van de weeg | |
| karnemelk | bottermelluk | |
| karnemelk met zwarte pruimen | bottermelk met zwarte proeme | |
| karrenspoor | kèrsjpoor | |
| Kast | kaôs | |
| kat, poes | daakhaas | |
| Keet het snorretje | Kiet ' t Snurke | |
| kiepkar | sjlaagkèr | |
| Kiët op Beng | Kaffee op Beng | |
| kijk | kiehk | |
| kinderen | kinger | |
| Kinderhemd | Liefke | |
| kippen | hènne | |
| kippen | honder | |
| kippevel | mieretietjes | |
| kletsen | zijvere | |
| kletskous | wazelaer | |
| kletspraat | wazel, sjtômme kal | |
| klompen | klump | |
| klosje | klutske | |
| Knie | Kneen | |
| knikker | köls | |
| knikkeren | kölse | |
| knoop | knaup | |
| knoopje | knöpke | |
| Knummelke | knummelke | |
| koeien | käöj; köj | |
| koekje | pletske | |
| kofferbak | kattebak | |
| kofferbak auto | kattebak | |
| koffie drab | kooffiedrats | |
| koffiedrap | drats | |
| kom je | kums se | |
| kom maar hier naartoe | kom mèr heejerop | |
| konijn | knien | |
| koningshuis | euverdraeve poppekas | |
| Koningslust | Kunningslus | |
| kooi | küe | |
| kool | moos | |
| kopje | tas | |
| kopje duikelen | koeleskop sjeete | |
| kou | ozel | |
| koud | kaod | |
| kraai | krei | |
| kraam | kroam | |
| Krammen | Sluippe | |
| krant | gezet | |
| krantenbezorger | gezettegraad | |
| kroegfiets | unne knommel vaan viefentwinjig euro | |
| kruimelvlaai | botterflaai | |
| kruipen | kroehpe | |
| kruisbessen | sjteksbeare | |
| kruisbessen | steksbeare | |
| kruiwagen | kruukker, sjurgkèr | |
| kuiken | piep khuikes | |
| kuiten (benen) | koete | |
| kuiten (spelen) | netze | |
| kwa jongen | duuvel | |
| kwijt | poter | |
L |
| laarzen | stevele | |
| ladder | leier | |
| ladderzat | stronszaat/stronkzaat | |
| lade | trék | |
| Lampenkap | Lampekepke | |
| lampje | lemke, pitje | |
| landbouwgebied | Schorf | |
| later | sjtraks | |
| leeftijd | laeftied | |
| leraar | lieraar | |
| liegen | leege | |
| lieveheersbeestje | hemelmüske | |
| lijf | liêf | |
| linksom | krangsöm | |
| loodgieter | kopersleger | |
| loods | loeds | |
| loop naar de pomp | laup nao de pompestein | |
| lopen | laupe | |
| lopen | laupe | |
| lucifer | zweagelstékske | |
| lucifer | zwägelke | |
| lui | foehs | |
| luie stoel | proos | |
| luister | loester | |
| luister | luusjter | |
| luisteren | loesteren | |
M |
| maagd | maag | |
| maan | maon | |
| maandag | mandig | |
| maandag | manjig | |
| mank lopen | hompele | |
| mannetjesvarken | biehr | |
| meisje | maedje | |
| melkkannen | melktuiten | |
| merel | melder | |
| met | mit | |
| mier | sekdimpel | |
| mij | mich | |
| mijn in zuid limbrug | de koel | |
| mijn vader | ozze pap | |
| modder | toter | |
| moeder | oos mam, oos mooder, moeke | |
| molenaar | mulder | |
| mond | moonk | |
| mooi | sjiehk | |
| mooi | sjiek | |
| mopperen | greeke | |
| Mopperen | kiêve | |
| motorfiets | sjtaumfiets | |
| muis | moehs | |
| muizen | mûus | |
| muts | patsj | |
N |
| naar beneden gaan | noa onger goan | |
| naar de mallemoer helpen | versjangeleren | |
| naast | neave | |
| nagels | naegel | |
| Nederlands | Ein taal op zien retour | |
| net zoals ons ... | krek oos ... | |
| niet | neet | |
| niet stil kunnen zitten | sjraavele | |
| nooit | noeijts/noeets/noewets | |
| noordervaart | berings knaal | |
O |
| om en om | ummenum | |
| Oma | Grotmooder, groetmooder, omi | |
| omgekeerd | angersum | |
| omkleden | ömtrekke | |
| onder | onger | |
| onderbroek | ongerboks | |
| onderhemd | liefke | |
| Onding | knommel | |
| onkruid plukken | ghejen | |
| onophoudelijk bibberen | miemkesrazel | |
| ons | ozze | |
| Onvoltooide Noordervaart | Aodkanaal | |
| onweersbui | hommelsjoor | |
| onzin | sjele wazel | |
| oom leo | ome naad | |
| op de harde weg | op de haarde | |
| opstaan | opsjtoan | |
| oud | aod | |
P |
| paadje | paedje | |
| paddestoel | paddesjtool | |
| paling | poaling | |
| Palladio | Kubke | |
| Panningen | kep | |
| Panningen | Kepèl | |
| Papiertje | Kepeerke | |
| Past. Knippenberghstr. | Sjûttelkesweeg | |
| pastoor | pesstoer | |
| Pesten | Tergen | |
| pijp (staal) | piep | |
| plagen | plaoge | |
| politie | pliesie | |
| politie | woute | |
| portie mayonaise | unne klooter mayonaise | |
| praten | kalle | |
| prei | prej | |
| prullebak | dreksbak | |
| putteren | pulkehn | |
R |
| Rakel | Rokkeliezer/ roakeliezer | |
| regen | reäge | |
| regenlaarzen | stevels | |
| regenlaarzen | stevels | |
| regenworm | perik | |
| René Crommentuijn | Sjeivehoof | |
| riek | reek | |
| riem | reem | |
| Rijbewijs | Riebewies | |
| rijstenvlaai met slagroom | riesteraum | |
| rillerig | schuverig | |
| rillig | sjuiverechtig | |
| rode bessen | miemere/miemerkes | |
| roerei | hotsie klotsie | |
| rond 12 uur | ummedaag | |
| rondhangen | vleugelen | |
| Roodharige | Lorrie | |
| rookvlees | ruikvleis | |
| rookworst | raukwors | |
| roos | roëhs | |
| rug | rük | |
| ruiken | roeke | |
| ruilen | toese/toehsje | |
| Rustbank | Kannepee | |
| Ruysstraat | 't Sjtrôtje | |
S |
| schaap | sjaop | |
| schaar | sjier | |
| scharrelen | sjerre | |
| scheef | scheif | |
| scheef | sjeif | |
| schoenen | sjoon | |
| schoenmaker | sjoester | |
| schoenveters | sjoonfeters (zeker geen Heldens...., zie de volgende `sjoonreme`) | |
| schoenveters | sjoonreme | |
| schoffel | sjoefel | |
| School | Sjoel | |
| schoon | sjoën | |
| schoon | zuuver | |
| schoorhandelaar | iezerboor | |
| schoorsteen | sjoorsjtein | |
| Schop | Sjup | |
| schort | sjolk | |
| schreeuwen | kwêke | |
| schreeuwen | sjrieuwe | |
| schrijven | schrieve | |
| schrijven | schrieven | |
| schrobzaag | foeksswans | |
| schroevendraaier | sjroevedreijer | |
| schuimspaan | schuunspaan | |
| schuur | sjop | |
| shag | sjek | |
| slaan | ramme/hauwe | |
| slager | sjlechter | |
| slapen | sjloape | |
| slecht lopen | sjravelen | |
| slipjas | frak | |
| slopen | verratsbatsen | |
| slordige vrouw | sloons | |
| sluitingstijd | sloetingstiet | |
| smid | smeet | |
| snavel | sjnavel | |
| sneeuw | sjnieë | |
| snoepje | babbeltje, schumkes | |
| snoepje | Slok (`Slok` is een verzamelnaam voor `Snoep`) | |
| sokken | zuk | |
| sokken | zök | |
| soms | mei | |
| spade | sjüp | |
| spek | sjpek | |
| spekjes (stukjes) | ruuterkes spek | |
| spiegel | sjpeegel | |
| spijkers | neegels | |
| spijt | spieht | |
| splitsing van wegen | op den dreij | |
| spruitjes | spruutjes | |
| staan | sjtoan | |
| staan | stoan | |
| station | statie | |
| steen | stein | |
| stenen | stein | |
| stoel | sjtoal/sjtooel | |
| straat | stroat | |
| straathond | unne fiks | |
| straatlantaarn | luchtepoal | |
| Strik | nondejuuke | |
| stromijt | stroeweberm | |
| stroophuis | kroehtpost | |
| stropdas | sjliehps | |
| struik | stroek | |
| stuk hout | plank | |
| stukken hout | plenk | |
| stut | stiep | |
| Stuur | Steur | |
T |
| tafel | toafel | |
| takkenbos | sjans | |
| tand, tanden | tank, teng | |
| teen | tieen | |
| tegelen | plankcity | |
| tegenwoordig | allewiel | |
| terug | truk | |
| teveel | teveul | |
| The Apollo | Aerts | |
| thee | thieje | |
| thuis zijn | thoes zien | |
| tiener | herfsthaan | |
| tijd | tied | |
| tillen | huffe | |
| timmerman | tummerman | |
| tol | koekerel | |
| Ton Moors | Ton van Truuke | |
| Ton Rutten | Ton van Dotje | |
| topje | tumke | |
| tot ziens | hoije | |
| tranen | troane | |
| troshoop maken | sintmarten tobben | |
| trots | gruhts | |
| tuin | hoof | |
| tuinbonen | wulle zok | |
| tuinderskas | kas | |
| Tuintje | Heufke | |
| Tussen de middag | Tussen | |
| tussen uit | pooter | |
| twee honden | twie hung | |
U |
| uien | oeien/ojje | |
| uit je gewone doen zijn | van sjlaag aaf zien | |
| uitsteken | oehtsjtêke | |
V |
| vaatdoek | sjottelslet | |
| vaatdoek | sjottelslet | |
| val dood | laup nao de kloeten | |
| varken | kuus | |
| varken | verke | |
| Velden (dorp) | Reetzucht | |
| venlo | vennel | |
| ver | wiedt | |
| verdomme | dju | |
| vergiet | doorslaag | |
| verkeerd om | krangs um | |
| verlegen zijn | wat unne dreugge | |
| vestje | wämeske | |
| vies | nut | |
| vis van de friettent | unne broene pater (gebakken zure haring) | |
| vlaamse gaai | parmarkhoof | |
| Vlakbroek | 't Brook | |
| vlees | vleis | |
| vliegtuig | vleegtuug | |
| voeten | veut | |
| vooral | vür al | |
| vooruit | vroet | |
| vork | rikske | |
| vorkje | rikske | |
| vreemdganger | sjuunsmarcheerder | |
| vrijdag | vriedig | |
| vrijen | op een hukske stjoan | |
| vrouw | wiéf | |
| vrouw van bakker jacobs | marie van de heuvellokerbekker | |
| vrouwtjesvarken | zoog | |
| vuilnisemmer | drekseimer | |
| vuurtje stoken | vinke | |
W |
| waslijn | waslien | |
| wasmachine | wasmesjien | |
| wat doe je | wat duisse | |
| waterketel | moer | |
| wc | sjiethuuske | |
| Weeïg | aemelig | |
| weekdagen | swerdes | |
| weg | waeg | |
| weten | weite | |
| wie | wehm | |
| wie | wëhm | |
| wij | wae | |
| wij zien het duister in | wae zeehn ut duustjer in | |
| woensdag | goonsdig | |
| woord | weurd | |
Z |
| zag | zoog | |
| zak | bühl | |
| zakdoek | tèhssjnurk | |
| zakdoek | tessnurk | |
| zaterdag | zadderdig | |
| zaterdag | zoterdeeg (geen Heldens zie ` zadderdig`) | |
| zaterdag | zotterdeeg (geen heldens zie ` zadderdig`) | |
| zeg | zek | |
| zeis harden | zees hare | |
| zeveren | zeivere | |
| ziek | zeek | |
| zien | zeehn | |
| zij | det | |
| zijn (bez. vnw) | ziene | |
| zoals wij | krek wie weej / krek wie os | |
| zoenen | kusjmoehle | |
| zoenen | kusmoehle | |
| zondagse broek | sônnese bôks | |
| zuigen | zuuge | |
| zuipen | zoehpe | |
| zuiplap | zoehplap | |
| zult | huidvleis | |
| zuur vlees | zoor vleis | |
| zuurkool | zoormoos | |
| zwaaien | winke | |
| zwaluw | zwalg | |
| zwarte pruimen | zjwarte proehme | |
| zweep | karwatz | |
| zweep | sjmik | |
| zwemmen | swummen | |
